Waterschap
bestrijdt
waterplant
Sinaasappelabonnement als moderne SRV-<
Grafonderhoud in Alpli
soms 170 procent duurt
Rijn Veenstreek
Molenaar gelooft
nog niet zo in
klimaatverandering
DONDERDAG 16 NOVEMBER 2000
Herenweg Rijnsaterwoude afgezet
runsaterwoude De Herenweg in Rijnsaterwoude is deze week
afgesloten. Ter hoogte van de Suyderbon is het asfalt wegge
haald om plaats te maken voor een nieuwe laag. Om de klus
snel af te kunnen ronden moet al het verkeer via de provinciale
weg N207 rijden, waar omleidingsborden staan. Voor de lijn
diensten van Connexxion geldt de omleiding niet. Automobilis
ten kunnen de Herenweg dit weekeinde weer gebruiken.
Kalender Oud-Alphen uit
alphen aan den run Liefhebbers van historische platen kunnen
ook dit jaar de kalender van Oud-Alphen aanschaffen voor
13.50 gulden. De kalender verschijnt voor de zeventiende keer
en bevat dit jaar vooral afbeeldingen van het oude centrum.
Want juist in het centrum verandert veel en verdwijnen karakte
ristieke plekken. Zo zijn er foto's van de oude Bethlehemschool,
de lulianastraat met het Nederlands Hervormd Tehuis, een
luchtfoto van het centrum uit 1939 en de watermolen van de
polder Kerk en Zanen. De kalender is te bestellen via telefoon
nummer 0172-493053.
Molenaar houdt lezing
alphen aan den run Johan Slingerland houdt maandag 20 no
vember een dialezing over 'De Molenviergang van Aarlander-
veen en de betekenis hiervan voor de waterhuishouding'. Op
uitnodiging van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn
vertelt de molenaar uit Aarlanderveen aan de hand van dia's
over de rol die zijn vijzelmolen speelt voor de waterhuishouding
in de 'Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlander
veen'. De lezing begint om 20 uur in de trouwzaal van het oude
gemeentehuis aan het Burgemeester Visserpark.
EHBO-oefening verplaatst
hoogmadeDe demonstraties van de EHBO, de ambulance
dienst en de brandweer hebben zaterdag van 10-12 uur plaats
op het Noordeinde in Hoogmade. Eerder meldde de EHBO dat
de oefening op het Zuideinde zou zijn, maar voor die plek kreeg
de juberende vereniging geen toestemming. In verband met de
demonstratie is het Noordeinde afgesloten. Het verkeer wordt
omgeleid via de Van Poelgeestlaan en de De Bruijnlaan.
Spelletjesmiddag bij Vreugdeoord
alphen aan den run Speeltuin- en buurtvereniging Vreugdeoord
in Alphen aan den Rijn organiseert voortaan elke maand een
spelletjesmiddag. De eerstvolgende is op woensdag 22 novem
ber. Er zijn allerlei spelletjes in de speeltuin aanwezig, zoals di
verse bordspelen, tafelvoetbal, biljarten en tafeltennis. Ook mo
gen kinderen zelf spelletjes meenemen. Aanvang 14 uur in het
verenigingsgebouw aan de Vorselenburgstraat. De toegang be
draagt 2,50 gulden en 4 gulden voor niet-leden.
Groothandelbaas gaat in Alphen weer zelf langs de deur
saskia buitelaar
„Koffie, thee, of versgeperste
jus d'orange?" Die vraag is snel
beantwoord als lunchtijd na
dert en er 's ochtends al vier
collega's met een dienblad
dampende dranken zijn langs
geweest. „Lekker, doe maar
jus", is ook het antwoord dat
Martin de Rooij van E-juice van
zijn meeste klanten krijgt. En
dus ook van de interviewer, al
was het maar omdat die wel
eens wil weten wat er zo bijzon
der is aan de sinaasappels van
E-juice, dat ze met dozen van
vijftien kilo tegelijk de deur uit
gaan.
Een glas volpersen kost even
tijd, maar de smaak is prima.
Persen is zo'n beetje het enige
dat het nieuwe bedrijfje in de
Van Boetzelaerstraat in Alphen
aan den Rijn niet doet, legt
Bleiswijker De Rooij uit. Verder
zorgt de sinaasappeldienst voor
wekelijkse of maandelijkse be
zorging van sappige sinaasap
pels en desgewenst voor een
grote persautomaat. Je kunt de
consument tegenwoordig ook
alles laten kopen: het sinaasap
pelabonnement.
Drie weken
In de Verenigde Staten kijken ze
er niet meer van op, zegt De
Rooij, eigenaar van het drie we
ken oude bedrijf en werkzaam
in de groothandel voor groente
en fruit. „Via internet bestellen
mensen een kist met verse ap
pels, grapefruits en groente.
Binnen 72 uur hebben ze het in
huis." Daar wil de eigentijdse
SRV-man in de toekomst ook
wel naartoe. Maar voorlopig
scheurt hij nog een tijdje met
een auto vol sinaasappels langs
de deuren in Alphen om te kij
ken of dat aanslaat.
Samen met zijn collega Piet
Voskamp bedacht de groothan
delbaas het concept voor het
fruitabonnement. „De sinaas
appel verkoopt zichzelf wel, wij
hoeven niemand uit te leggen
dat die lekker en gezond is. Wat
wij meer te bieden hebben dan
de supermarkt is service. Je
kiest een abonnement en wij
brengen de dozen langs. Hoef
je niet meer zelf te zeulen en
heb je altijd verse jus d'orange
in huis."
Dat geldt niet alleen voor ge
zinnen. Het liefst wil E-juice
ook contracten afsluiten met
bedrijven, sportscholen en
beautycentra. En na de eerste
drie weken denkt De Rooij dat
het de goede kant op gaat: er
zijn al honderd proefabonne
menten en tweehonderd dozen
van elk negentig stuks fruit ver
kocht. De meeste telefonisch of
via internet, want het gemak
van elektronische handel is on
derdeel van de verkoopstrate
gie.
Alhoewel een dame in de
winkel toch eerst een glas wil
komen proeven voordat ze zich
verbindt aan een abonnement
voor bijna veertig gulden. Want
de zeven liter sap die ze van die
vijftien kilo kan persen is wel
een flink stuk duurder dan de
pakken uit de supermarkt. De
smaak is uiteraard niet te verge
lijken en na twee slokken is de
klant om. Logisch, vindt De
Rooij die zich een stuk fitter
voelt sinds hij dagelijks twee
glazen achterover slaat. „Het is
een godendrankje."
Martin de Rooij van E-juice: „Versgeperste jus d'orange: een godendrankje.'
De rubriek De Boer Op belicht opvallende
kenmerken van het leven op het platteland. In deze
aflevering vertellen de Aarlanderveense
beroepsmolenaars Johan Slingerland en Willem
Waltman over het bemalen van de polders.
Johan Slingerland en Willem
Waltman wijzen naar de meter
in het water die de hoogte van
het waterpeil aangeeft. „Hij is
onze baas", lachen de twee
molenaars van de
Aarlanderveense
molenviergang op het erf van
Slingerland. Op de achtergrond
klinkt het geluid van water.
„Staat het waterpeil te hoog,
dan moeten we malen."
En dat hebben de molenaars
van de vier molens de
afgelopen week geweten. Na de
flinke regenval maalden ze een
paar dagen en nachten
achtereen het water vanuit de
polders de Oude Rijn bij
Zwammerdam in. Tijd om naar
bed te gaan hadden ze niet.
Hooguit deden ze een
hazenslaap op de bank in de
molen waarin ze ook wonen.
Voortdurend hielden ze het
weer in de gaten, want zodra
de wind uit een andere hoek
kwam, moesten ze de
draairichting van de wieken
verzetten. .Anders heb je kans
dat de wieken zo snel draaien,
dat de molen op hol slaat", legt
Slingerland uit. „Er zit geen
rem meer op, waardoor er
flinke beschadigingen kunnen
ontstaan." Slingerland,
bewoner van de molen aan de
Kerkvaartseweg, heeft het in de
twintig jaar dat hij het werk
doet nog geen op hol geslagen
molen meegemaakt. „Nee, ik
kijk wel uit. Ik ben baas over de
molen en de molen niet over
mij."
Inmiddels is de regen gestopt.
Het waterpeil staat nagenoeg
weer op normaal. De vier
molens van de enige nog in
werking zijnde viergang
hebben hun werk weer gedaan
tot de volgende regenval. „We
konden het goed aan", zegt
Slingerland. „De hulpgemalen
hoefden we niet te gebruiken
omdat de regen gepaard ging
met veel wind. Als het waait,
malen de molens."
Extreem vonden ze de waterval
van de afgelopen weken niet.
Slingerland maakte het in
twintig jaar al zes keer mee.
„Ze hebben het allemaal over
klimaatveranderingen. Maar ik
geloof daar nog niet zo in",
zegt Waltman. Slingerland: „In
sommige delen van het land
stond het water natuurlijk wel
hoog. Maar dan moet je je
afvragen hoe dat komt.
Misschien zijn er veel minder
sloten dan wij hier hebben of is
er meer bebouwing. In
bebouwd gebied valt het water
meteen van het dak in de sloot.
Dus als er in korte tijd veel
regen valt, staan de sloten
meteen hoog.
Slingerland (40) en Waltman
(37) behoren tot de laatste
beroepsmolenaars van
watermolens in Nederland. De
meeste van deze molens
worden bediend door
vrijwilligers omdat ze alleen
nog maar af en toe voor de
show malen. De
molenviergang in
Aarlanderveen heeft zijn
functie ternauwernood kunnen
behouden. Begin jaren
negentig dreigden elektrische
gemalen het werk van de
molens over te nemen. Na felle
protesten uit het dorp
Johan Slingerland, een van Nederlands laatste beroepsmolenaars: „Half Nederland is drooggelegd zoals
het er hier nog aan toegaat." foto hielco kuipers
behielden de molens hun
functie en worden de
hulpgemalen alleen
ingeschakeld als het regent en
er geen wind staat.
Slingerland, een enthousiast
spreker over de polders, het
water, de molens en het weer,
is nog altijd blij. „Half
Nederland is drooggelegd zoals
het hier gaat. Er moet toch nog
één plek in Nederland zijn,
waar te zien is, hoe het er
eeuwenlang al aan toegaat?"
Slingerland, die nogal eens een
bus vol toeristen ontvangt,
kent de geschiedenis van het
gebied op zijn duimpje. In
1730 is het gebied uitgeveend,
waardoor er een groot meer
ontstond. In 1786 werden drie
van de vier molens gebouwd
en die begonnen met het
wegmalen van het water. De
molen van Slingerland dateert
van 1801. Hij maalt het water
in de iets hoger gelegen polder
van Waltman. Waltman maalt
het water weer naar de
volgende molenaar en hij
vervolgens weer naar de molen
die het water in de Oude Rijn
pompt. Het water vanaf
Slingerland tot aan de Oude
Rijn wordt 4,8 meter omhoog
geduwd. „We zijn goed op
mekaar ingesteld", zegt
Slingerland. „Niemand haalt
het in zijn hoofd om te zeggen
dat hij niet kan malen omdat
hij een feestje heeft."
De molenaars leven voor vijftig
procent van de wind. Het
waterschap De Oude
Rijnstromen, waarbij ze in
dienst zijn, geeft ze een salaris
dat op zo'n twintig uur in de
week is gebaseerd. Waltman,
sinds vier jaar molenaar, werkt
daarom ook bij molenmakerij
Verbij uit Hoogmade. Met zijn
baas heeft hij de afspraak dat
het malen van de polder altijd
voor gaat. „Hij weet dus dat ik
onverwacht niet op het werk
kan verschijnen en heeft daar
begrip voor."
Slingerland is naast molenaar
ook boer. Rondom zijn molen
heeft hij een koeienstal waarin
hij 24 melkkoeien houdt. Ook
heeft hij 25 schapen. „Ik heb
mijn werk dus rondom de
molen. Dat is goed te
combineren. Mijn vader begon
hier in 1950 met drie koeien en
een pink. Dat was toen
voldoende om met de molen
een bestaan op te bouwen.
Daarna kwam de
schaalvergroting. Deze stal is
weliswaar groter geworden,
maar is in vergelijking met
andere agrarische bedrijven
nog steeds klein. Mijn visie is:
als ik er maar voor zorg dat
mijn vaste kosten laag blijven,
kan ik het een poos uitzingen."
Of er een derde generatie
Slingerland is die de molen
gaat bedienen, betwijfelt hij.
„Ik heb vier kinderen van 10
tot en met 18 jaar. Maar een
op-en-top molenaar zie ik er
nog niet tussen. Ze zijn er te
weinig mee bezig. Als je
molenaar wilt worden, moet je
ervoor 150 procent achter
staan. Je hebt dan wel geen
chef, maar je bent wel 365
dagen in het jaar gebonden."
Met een lach naar Waltman
legt Slingerland uit wat een op
en-top molenaar is: „Dat is
iemand zo als hij. Toen hij
twee was, had hij al zere
vingers omdat hij constant de
wieken van een molentje op
een theelepel liet draaien."
marieta kroft
Goede doorstroming bedreigd
Het Waterschap Wilck en Wiericke stelt alles in het werk
om de grote waternavel te bestrijden. Het is dit jaar voor
het eerst dat het schadelijke waterplantje opduikt in het
gebied tussen Leiden, Zoetermeer, Reeuwijk en Alphen
aan den Rijn. De grote watemavel vermeerdert zich ra
zendsnel en is schadelijk omdat het de doorstroming
van het water belemmert. Wilck en Wiericke trekt 60.000
gulden uit om de plant uit het wateroppervlak te vissen.
waddinxveen/regio
marieta kroft
Volgens H. van Ketwich van het
waterschap komt het plantje in
het hele gebied van Wilck en
Wiericke voor, maar zijn er ho
ge concentraties te vinden in
Reeuwijk en Boskoop. De oor
zaak kent hij niet. De van oor
sprong van de uit Zuid-Amerika
afkomstige plant is in Neder
land voor het eerst in 1994 aan
getroffen in de wijk Rijnsweerd
in Utrecht. Het waterschap De
Dommel in Noord-Brabant
heeft er enkele jaren geleden
flink last van gehad.
Baggeren
Behalve geld voor de vernieti
ging van de grote watemavel
verwacht Wilck en Wiericke vol
gend jaar meer uit te geven aan
het baggeren van de wateren,
zo blijkt uit de begroting. Het
waterschap streeft ernaar meer
samen te werken met de ge
meenten in zijn gebied over het
waterbeheer in de stedelijke ge
bieden. In totaal heeft het wa
terschap voor 7 miljoen gulden
aan nieuwe investeringen opge
nomen.
Nieuw onderkomen
Verder gaat Wilck en Wiericke
dat 1 januari 1999 ontstond uit
een fusie van de waterschappen
De Gouwelanden en Meer en
Woude volgend jaar een nieuw
waterschapshuis bouwen in
Waddinxveen. Het is de bedoe
ling dat de eerste paal in 2001
de grond ingaat. De verwach
ting is dat het gebouw een jaar
later in gebruik wordt geno
men.
De begroting voor volgend
jaar laat een lastenstijging zién
van 2,4 procent ten opzichte
van vorig jaar. Per woonruimte
betalen inwoners 47 gulden. Ei
genaren van huizen betalen
daarnaast 83 cent per 5000 gul
den waarde van hun huis.
Grondeigenaren betalen per
hectare 133 gulden.
alphen aan den run»
saskia buitelaar
De gewijzigde tarieven voor be
graven in Alphen aan den Rijn
kunnen er in sommige gevallen
toe leiden dat de prijs voor graf
onderhoud niet met dertig pro
cent stijgt, maar met bijna 170
procent. De gemeente wil na
melijk één tarief voor het on
derhouden van de grafbedek
king op eigen graven, ongeacht
wat voor steen er op staat.
Begin deze maand maakte
het gemeentebestuur bekend
dat de prijzen voor grafonder
houd gemiddeld met 34 pro
cent omhoog gaan. Nu de brie
ven daarover de deur uit zijn,
zien sommige gebruikers van
de Oosterbegraafplaats zich ge
plaatst voor veel grotere verho
ging dan de algemene stijging
van dertig procent. Voorheen
betaalden Alphenaren die een
eigen graf hebben gekocht voor
enkel een liggende of een
staande steen 75 gulden per
jaar. Voor graven die zowel een
liggende als een staande steen
hebben, rekende de gemeente
150 gulden. Alphen hanteert
voortaan een standaard tarief
van 200 gulden, wat voor circa
tien procent van de gebruikers
een forse verhoging is.
Een woordvoerster legt uit
dat de gemeente op die manier
af wil van de discussie welk ta
rief zij moet rekenen voor afwij
kende grafbedekking, zoals bij
voorbeeld een rotssteen. „Hier
mee komen we tegemoet aan
