God op het Web
Geloof Samenleving
Godsdiensten bijeen
om aarde te redden
Rabbijn hekelt vo
in zaak-Brongersi
Pastor Spruijt weg uit Alphen
DINSDAG 14 NOVEMBER 2000
VANDAAG
Vandaag 152 jaar geleden, op 15 november
rH 1848, werd de Italiaanse pausgezinde minister
graaf Rossi vermoord. Verschillende delen van
HBHHi Italië stonden op dat moment onder gezag van
Oostenrijk. Paus Pius IX weigerde hulp te geven aan pro
vinciën die in opstand kwamen tegen de Oostenrijkse
overheersing. De republikeinen wonnen daardoor terrein
en het gezag van de paus was tanende. Graaf Rossi werd
op 14 september tot minister benoemd, en herstelde met
krachtige maatregelen het gezag van de paus. Twee maan
den later vermoordden de republikeinen Rossi en eisten
een nieuwe grondwet. De paus weigerde aanvankelijk,
maar moest uiteindelijk toegeven. Een maand later vlucht
te hij en trok alle toezeggingen weer in.
Veertien november is de feestdag van de heilige Veneranda
van Rome; een maagd uit de tweede eeuw die de martel
dood stierf.
Toch geen religie op Grieks paspoort
athene De Griekse regering volhardt ondanks een fel kerkelijk
protest in haar voornemen om de godsdienst niet langer te ver
melden op nieuwe identiteitskaarten. Het ministerie van open
bare orde kondigde gisteren aan dat de documenten vanaf be
gin volgende week bij politiebureaus te verkrijgen zijn. De
Grieks-orthodoxe kerk eist dat de regering de maatregel intrekt
en heeft de gelovigen opgeroepen hun religie afgekort naast
hun handtekening weer te geven. De kerkelijke autoriteiten voe
ren aan dat vermelding van de religie een belangrijk symbolisch
gebaar is. Ook wijzen zij erop dat twee miljoen mensen een pro
testbriefhebben ondertekend. Ongeveer 97 procent van de 10,2
miljoen Grieken is Grieks-orthodox gedoopt. Het geschil heeft
de uitgifte van de identiteitsbewijzen met ongeveer vijf maan
den vertraagd.
Duits rabbijnenseminarie geopend
potsdam In Potsdam bij Berlijn is gisteren het Abraham Geiger
College geopend, het eerste rabbijnenseminarie in Duitsland
sinds 1942. In dat jaar sloten de nationaal-socialisten de Hoge
school voor de Wetenschap van het Jodendom in Berlijn. Het
nieuwe rabbijnenseminarie, genoemd naar de rabbijn Abraham
Geiger (1810-1874), gaat uit van de Unie van progressieve joden
in Duitsland. De kleine honderd joodse gemeenten in Duitsland
en Oostenrijk met 85.000 leden hebben 32 rabbijnen. Deze zijn
allen in het buitenland opgeleid. Het Abraham Geiger College
wil jaarlijks drie tot vijf vrouwen en mannen opleiden.
Reclame gestopt na protesten kerken
brussel De Belgische hamburgerketen Quick heeft beloofd een
door de kerken fel bekritiseerde reclame niet meer te gebruiken.
In de radioreclame is te horen hoe Jezus tijdens het Laatste
Avondmaal de instellingswoorden van de eucharistie uitspreekt,
afgesloten door de uitroep 'Wie is er hier naar de Quick ge
weest?'. Het Overlegorgaan van de Christelijke Kerken had hef
tig geprotesteerd. Het aartsbisdom Mechelen-Brussel dreigde
naar de rechter te stappen. Het belachelijk maken van de heilige
eucharistie kan niet door de beugel, zo vindt men. Eucharistie
en avondmaal raken de essentie van het christelijk geloof, aldus
het overlegorgaan van de Rooms-Katholieke, Anglicaanse, Or
thodoxe en Protestantse Kerk.
alphen aan den run
jan peter versteege
Bisschop A. Van Luyn van Rot
terdam heeft pastor H. Spruijt
van Alphen aan den Rijn op 's
mans eigen verzoek ontslagen.
Uit een persbericht van deke
naat Het Groene Hart, waar Al
phen aan den Rijn onder valt,
blijkt dat pastor Spruijt tijdens
een vakantie met ziekteverlof is
gegaan. Tijdens dat verlof heeft
de pastor besloten, dat hij zijn
werk niet meer wilde hervatten.
Een en ander betekent dat de
drie Alphense RK parochies het
tot 1 januari zonder pastor
moeten stellen. Per die datum
heeft bisschop Van Luyn pastor
F. Somerwil aangesteld als pas
toor. Deken LP. Peeters zal tot
die tijd proberen met vrijwilli
gers en het inschakelen van ge
pensioneerde priesters de pas
torale zorg voor zijn rekening te
nemen.
Conferenties kerken in Den Haag en Nepal
■"i11i
kathmandu-den haag afp
mieke duivenvoorden
Analoog aan de internationale
klimaatconferentie op dit mo
ment in Den Haag leveren ver
tegenwoordigers van godsdien
sten uit de hele wereld vanaf
morgen in de Nepalese hoofd
stad Kathmandu hun eigen bij
drage aan de bescherming van
het milieu. Initiatiefnemers van
de bijeenkomst zijn het Wereld
Natuur Fonds (WNF) en de Alli
antie Godsdiensten en Natuur
bescherming (ARC).
Kerken in Aktie, de Haagse
Gemeenschap van Kerken en
Oikos houden zaterdag een ker
kelijke klimaatdag in de Haagse
Zorgvlietkerk. Ook in Neder
land zijn de kerken verontrust
over de gevolgen van de kli
maatverandering, zoals extreme
droogte en overstromingen.
In Kathmandu buigen onge
veer vijfhonderd vertegenwoor
digers van elf godsdiensten zich
vier dagen lang over 'nieuwe en
ambitieuze' milieuprojecten.
Premier Girija Prasad Koairala
van Nepal opent de conferentie
onder de titel 'Heilige gaven
voor een levende planeet'. Tot
de deelnemers uit 33 landen
behoren WNF-voorzitter Lub
bers en de Britse prins-gemaal
Philip.
De overkoepelende organisa
tie van taoïsten in China heeft
haar veertig miljoen aanhan
gers alvast opgeroepen om niet
langer medicijnen uit de tradi
tionele Chinese geneeskunde te
gebruiken. Die geneesmidde
len, gemaakt van grondstroffen
als tijgerbotten, hoorns van
neushoorns en geweien van
herten, betekenen een gevaar
voor het voortbestaan van be
dreigde diersoorten.
De kerken vinden dat het
westen moet helpen om de wel
vaart in ontwikkelingslanden te
bevorderen. Via een compensa
tiefonds zou ontwikkeling op
ecologisch verantwoorde wijze
mogelijk worden gemaakt.
Twee leden van de Wereld-
raad-delegatie geven 18 novem
ber hun visie op de conferentie.
Kerkelijke organisaties vertellen
vervolgens op welke manier zij
aandacht besteden aan de kli
maatverandering. Tenslotte
wordt tijdens een politiek fo
rum aan enkele Tweede Kamer
leden gevraagd wat zij van de
stellingname van de Wereld
raad vinden en hoe de C02-uit-
stoot in Nederland verminderd
kan worden.
De kerkelijke klimaatdag be
gint op 18 november om 10.00
uur en wordt om 12.30 uur af
gesloten. Deelname is gratis.
Wie zich wil aanmelden kan
bellen met Oikos (030-2319424)
of Kerken in Aktie (030-
8801456).
Vrees voor grensveivagend rechtsbe\
amsterdam anp
Het vonnis van de rechtbank in
Haarlem in de zaak-Brongers-
ma leidt tot een 'grensverva
gend rechtsbewustzijn'. Hulp
bij zelfdoding aan mensen die
levensmoe zijn, lost niets op.
,,De opdracht om iets van het
leven te maken, verschuift naar
de achtergrond. Het aardse lij
den lijkt zinloos, omdat in feite
het aardse leven zinloos lijkt."
Dat schrijft de orthodoxe rab
bijn R. Evers in een brief aan de
Tweede Kamer. Hij reageert
daarmee op de beslissing van
de rechtbank in Haarlem om
huisarts P.S. Sutorius vrij te
spreken van rechtsvervolging.
De arts bood de 86-jarige oud
senator Brongersma, die vond
dat zijn leven zinloos was ge
worden, in 1998 hulp bij zelfdo
ding. Volgens de rechtbank was
er inderdaad sprake van uit
zichtloos en ondraaglijk lijden.
Het jodendom
volgens Evers tegen
een mens die meen
ven zinloos is gewc
einde aan kan maki
peloos het leven
uitzien, het recht o
senleven te nemen
de mens gegeven
rabbijn van hut N<
raëlitisch KeitJ
(NIK). De joods
schouwt doden uit
delijden ook als e<
doodslag.
Evers vindt dat
actieve levensbeëi
iemand die levens
bij de huisarts
„Voor de beoorde
vraag of zo'n leven
beëindigd, is hij n
Artsen dreigen op
doorgeefluiken te\
euthanasiemiddele
sen die het leven ni
zitten."
Enkele vertegenwoordigers van de wereldgodsdiensten, die vanaf mor
gen in Kathmandu gaan praten over het milieu, Op de voorgrond van
links naar rechts: Baha'i-leider A.K. Merchant (links), de fransiscaner
pater M. Mizzi (midden) en Sikh-leider P. Singh (rechts). De doos is een
geschenk van paus Johannes Paulus II en staat voor de hoop op een
eensluidend standpunt van de wereldgodsdiensten over het milieu.
FOTO EP A RAVEENDRAN
Aangepaste diensten Bollens
runsburg-noordwukfleurd door de plas
Brassband. Ook in
In de Bethelkerk in Rijnsburg op die dag een
vindt op zondag 19 november dienst. Het koor M
een aangepaste gezinsdienst werkt hieraan mee
plaats. De dienst voor gehandi- vindt plaats in de
capten en hun aanhang begint Jeroenskerk en t
om 15.00 uur en wordt opge- uur.
Doorgaans wordt het af
scheid van een pastor officieel
gevierd met een dienst en een
Leceptie. Dat gebeurt niet in Al
phen aan den Rijn. In het pers
bericht van het dekenaat stelt
pastor Spruijt: „Ik ben daartoe
niet in staat en vraag uw begrip
hiervoor. In de afgelopen tijd
mocht ik veel post van u ont
vangen. Ik wil iedereen hartelijk
bedanken voor de goede wen
sen en de gebeden. Helaas
komt de wens dat ik weer in uw
midden zal terugkeren niet tot
vervulling."
Over de achtergronden van
het ziekteverlof en de daarop
volgende plotselinge ontslag
aanvraag staat niets in het pers
bericht. Navraag bij het deke
naat levert niets op. Desge
vraagd zegt een woordvoerster:
,,U moet het hiermee doen. We
hebben intern afgesproken dat
we geen verdere mededelingen
verstrekken".
Satan is weer onder ons. Om de zoveel tijd
laait de angst voor De Boze weer op. Mil
joenen Amerikanen geloven in het bestaan
van een goed georganiseerd ondergronds
satanisch netwerk, dat de Staat ondermijnt
door ritueel misbruik en kinderoffers. Bewij
zen hiervoor ontbreken ten enenmale, maar
één club lift mee op de vrees voor het onbe
kende: de Kerk van Satan.
Wie zijn dat voor mensen die er voor kiezen
het kwaad te vereren? Pubers die hun ou
ders pesten? Zielepoten op bezemstelen?
Mensen die zich al te nadrukkelijk afzetten
tegen een gereformeerde jeugd? Laat het ze
zelf vertellen. Want niet alleen God zit op
het web. maar ook satan en zijn kerk.
Www.churchofsatan.com houdt vol de enige
officiële website te zijn van de moederkerk
van satan. De beweging werd opgericht op
30 april 1966 in San Francisco door de mar
kante cultfiguur Anton Szandor LaVey. Een
broodmagere man, puntsik, kaal als een bil
jartbal, een spottende grijns om de lippen.
Hij was een soort nachtburgemeester van
San Francisco, die in het uitgaansleven ge
zien werd met filmsterren.
LaVey bewoonde een onheilspellend zwart
huis midden in San Francisco. Zijn ideeën
vatte hij samen in het boek The Satanic Bible
waarvan honderdduizenden exemplaren
over de toonbank gingen. Vies van media-
-aandacht was LaVey niet;- hij gaf tal van
interviews in bladen als Time en High Socie
ty waarin hij zijn antibijbel toelichtte. Een
aantal van die interviews zijn na te lezen op
de site.
LaVey komt in die interviews op deze site
niet naar voren als een slechterik. Eerder als
een romanticus met gevoel vóór theater. Ei
genlijk geloofde de antipaus meer in zichzelf
dan in een God of een satan. „Satan is maar
een symbool", zegt LaVey in een interview.
Een symbool voor de 'vleselijke natuur van
de mens, zijn lust, hebzucht, wraak en ego',
al die drijfveren die het christendom, vol-
'God' is een van de meest voorkomende woorden op
het internet Het zoekprogramma Altavista geeft 29,6
miljoen verwijzingen naar pagina's waar je je licht kan
opsteken over religieuze zaken. Zowel kerkelijke orga
nisaties als obscure religieuze groeperingen hebben
pagina's waar ze zich presenteren. Deze aflevering; de
officiële website van de moederkerk van Satan.
http://www.churchofsatan.com
gens LaVey ten onrechte, tot Het Kwaad
heeft bestempeld.
De satanisten beschouwen zich kortom als
een extravagante elite van levensgenieters.
Het satanistische circus er omheen, de pen-
tagrammen, de omgekeerde kruisen, zwarte
kaarsen; het lijkt allemaal meer een pose,
bedoeld om vrome buitenstaanders een
beetje te stangen. De magie en de rituelen
lijken maar een sausje. LaVey bestudeerde
de occulte literatuur maar verwierp het
grootste deel als rommel.
Omdat zelfs iemand die leeft zonder god of
gebod niet zonder regeltjes kan, heeft LaVey
dan toch maar even een lijstje mei
sche geboden en zonden opgetikt
allemaal te lezen op de site. Wraai
plaats van de andere wang toeken
mand tegen zijn eigen stommiteit
schermen. Je niet aanpassen aam
Je wreken op wie je irriteert. Scha
waarderen. Genieten van het leve
anderen te schaden. Geen kinderi
doen.
Drie jaar geleden verruilde Szandi
het tijdelijke voor, ja, wie zal zeggi
wat? De website van de kerk leunt
steeds zwaar op het erfgoed van d
rijke en charismatische figuur, die
seerde met zijn wurgslangen en ri
sen of achter zijn pijporgel.
LaVey was een hypnotiseur. Eent
jongen op zaterdagavond de plaat
peepshow muzikaal omlijstte eni
de ochtend bij de zondagsmis ach
kerkorgel zat. Die toen hij 16 wasl
cus ging omdat het vreemdelinge!
hem niet wilde. Een egotripper en
certpianist.
Je ontkomt niet aan de indruk dat
dood, de kerk wat in het slop is ge
Amsterdamse satanskerk is al jare
Na het heengaan van 'Dr. LaVey'l
vrouw, hogepriesteres Blanche Ba
tent overgenomen. In haar voorw
churchofsatan.com wekt ze de scl
satanische santekraam een graadi
te nemen dan haar echtgenoot.
Dat doet haar geloofwaardigheid
LaVey was een stripfiguur, een g
De uitvinding van het satanismei
soort practical joke. Maar zodra d
van de stichter wegvalt, blijft van
kerk weinig anders over dan eeni
vertoning. Van kleine mensen die
op de wereld en vooral op zichzel
silvan schoonhoven
WEEROVERZICHT BUITENLAND
O L O
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Rustig weer met zowel opklaringen
als wolkenvelden en plaatselijk wat
regen, in het noorden en in de ber
gen ook (natte) sneeuw. Maxima van
rond het vriespunt in het noorden tot
omstreeks 8 graden aan de zuidkust.
Zweden:
Dinsdag nog hier en daar regen.
Woensdag wat meer opklaringen en
op de meeste plaatsen droog, maar
ook kans op mist. Maxima van rond
het vriespunt in het noorden tot om
streeks 6 graden in het zuiden.
Finland:
Dinsdag veel bewolking en perioden
met regen, in het noorden ook
sneeuw. Woensdag in het uiterste
zuiden mogelijk nog regenachtig,
verder vrijwel droog en enkele opkla
ringen. Maxima van 0 graden in het
noorden tot 5 in het zuiden.
Denemarken:
Geregeld zon en op de meeste plaat
sen droog. Vooral in de nacht en och
tend kans op mist. Middagtempera-
tuur dalend naar 6 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ierland:
Af en toe zon en enkele lokale buien.
In de nacht en ochtend kans op
mist. Woensdag later op de dag in
het westen langduriger regen en een
aantrekkende zuidenwind. Middag-
temperatuur rond 9 graden.
België en Luxemburg:
Geregeld zon en op de meeste plaat
sen droog. In de nacht en ochtend
kans op mist. Middagtemperatuur
omstreeks 9 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Af en toe zon en enkele lokale buien.
In de nacht en ochtend kans op
mist. In het oosten vooral dinsdag
mogelijk nog langdurige regen. Mid
dagtemperatuur omstreeks 9 graden.
Zuid-Frankrijk:
In het zuidoosten langdurig en veel
regen. In de Alpen sneeuwgrens da
lend tot 1100 meter. Verder af en
toe zon en enkele lokale buien. Maxi
ma tussen 9 en 13 graden.
Spanje:
In de kustgebieden wisselvallig weer
met van tijd tot tijd regen. Verder
landinwaarts overwegend droog en
een beetje zon. Maxima tussen 8 en
13, aan de kusten in het zuiden en
oosten tussen 15 en 19 graden.
Portugal:
Dinsdag veranderlijk bewolkt en en
kele buien. Woensdag vrijwel overal
droog en vooral in het zuiden veel
zon. Maxima van een graad of 10 in
het noordoosten tot 17 in de Algarve.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Weinig zon en van tijd tot tijd regen.
Maxima rond 18 graden.
Marokko:
Westkust; wisselend bewolkt en
vooral in het noorden enkele buien.
Maxima tussen 15 en 19 graden.
Tunesië:
Zonnige perioden en droog. Warm
met maxima tussen 24 en 28 gra
den.
Madeira:
Af en toe zon en kans op een enkele
bui. Middagtemperatuur 19 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de zuidkant van de eilanden
zonnig, aan de noordzijde ook wol
ken en mogelijk een buitje. Maxima
tussen 20 en 24 graden.
Duitsland:
Langzaam naar het zuidoosten ver
plaatsende regen. In het westen ge
leidelijk droog en wat zon, maar ook
kans op mist. Maxima rond 8 gra
den.
Oostenrijk:
In het noorden vooral dinsdag nog
droog en zonnige perioden. Verder
veel wolken en perioden met regen.
Maxima rond 9, maar in het noord
oosten doorfhn circa 15 graden.
Zwitserland:
Bewolkt en veel regen, zeker aan de
zuid- en westflank van het Alpen
massief. Sneeuwgrens geleidelijk
dalend tot omstreeks 1300 meter.
Middagtemperatuur tussen 5 en 10
Polen:
In het zuidoosten droog en zonnige
perioden. Elders meer wolken en in
het noordwesten af en toe regen.
Maxima van 8 graden in het noord
westen tot 14 in het zuiden.
Tsjechië en Slowakije:
Zonnige perioden en droog, maar in
het westen van Tsjechie kans op wat
regen. Middagtemperatuur tussen
10 en 14 graden.
Hongarije:
Zonnige perioden en zo goed als
overal droog. Middagtemperatuur
ongeveer 14 graden.
Italië:
In het zuiden en midden geregeld
zon en overwegend droog bij maxima
van 20 tot 23 graden. In het noorden
bewolkt, vooral in de bergen veel re
gen en maxima rond 10 graden. Lo
kaal veel wind.
Corsica en Sardinië:
Op Sardini zonnige perioden en tot
woensdagavond overwegend droog.
Op Corsica meer bewolking en kans
op een paar stevige buien. Middag
temperatuur ongeveer 20 graden.
Griekenland en Kreta:
Droog en flinke zonnige perioden
Maxima van een graad of 16 in het
noordoosten tot ruim 20 in het zui
den.
Malta:
Droog, veel zon, maar ook een stevi
ge zuidenwind. Maxima rond 23 gra
den.
Turkije en Cyprus:
Veel zon bij maxima van een graad of
17 rond de Dardanellen tot rond 24
langs de zuidkust en op Cyprus.
WOENSDAG 15 NOVEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08.01 Zon onder 16.47
Maan op 20.01 Maan onder 11.56
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 05.41 17.57 5.14 17.30
Laag 00.55 13.35 00.36 13.16
Weerrapporten 14/11, 07.00 u
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Madrid
Malaga
Mallorca
14 0.0
12 0.0
7 0.0
8 5.0
13 0.1
20 0.0
c<0
bewolkt
onweer
warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
Sdm
opklaringen
JÉ&2» hagel
lagedruk
-
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19 temperatuur
luchtdruk in
1000 hecto pascal
Warschau i
Wenen i
Bangkok t
Buenos Aires c
Casablanca i
Johannesburg -
Los Angeles c
7 2 0.0 New Orleans
12 2 0.0 New York
6 00 TelAviv
30 23 0.0 Tokyo
20 12 0.0 Toronto
22 14 2.0 Tunis
22 9 0.0 Vancouver
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr 18 00-19 30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
directie
B.M Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
H. Schneider (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E Straatsma. chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFA
Advertenties: 071-532
Familieberichten:
023-5320 216
Redactie 071- 5321 9."
Hoofdredactie: 071-S
ADVERTEK
Maandag t/m vrijdag va'
071-5356 230
RUBRIEKSADV0
Maandag t/m vrijdag v;
071-5143 545
ABONNEMf
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro'
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een madi'
het automatisch afschrijven,
abonnements- geld, ontvaw P
LEIDSCH DAGBLAD OP
Voor mensen die moeilijk
hebben of blind zijn (of e;
leeshandicap hebben), is? t
van het regionale nieusw.
Dagblad op geluidscasses i't
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken
K
N H U
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgeï
feestdagen)
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendie
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
