Q is alleen voor jonge gsm-gekken 'Welk boerderijdier kan verbranden in de zon?' Trends Agenda met geldadviezen Leem na eeuwen terug als bouwmateriaal wsÊÊÊmtÊÊÊÊÊMmmm DINSDAG 14 NOVEMBER 2000 160 Twee tieners die op nog geen meter afstand van elkaar ge schreven tekstjes staan uit te wisselen met hun zaktelefoon- tje; het gebruik van de mobiele telefoon lijkt bizarre vormen te hebben aangenomen. Maar in de letterlijk oorverdovende or kaan van lawaai in de disco is het wel de enige manier om je 'verstaanbaar' te maken. Als je elkaar niet kunt horen is het goed dat je elkaar nog wel kunt lezen. Voor de doelgroep die deze vorm van communicatie de gewoonste zaak van de we reld vindt, heeft de telefoon maatschappij Telford vorige week Q in het leven geroepen. Neem het silhouet van een mo bieltje met antenne, draai het een kwartslag naar rechts, licht het displaytje uit en je krijgt de letter Q. Dat is het logo en te vens de naam van de nieuwe mobiele jongerenlijn van Tel ford. De telefoonmaatschappij probeert zich aan te passen aan de wensen van de doelgroep, in plaats van voor te schrijven wat hip is. Dat bepalen de jonge gsm-gekken liever zelf. In Nederland zijn inmiddels tien miljoen mobiele telefoons in omloop en dit aantal blijft in rap tempo toenemen. Q richt zich op de 1,9 miljoen mensen in Nederland die tussen de vijf tien en vijfentwintig jaar oud is. Van hen is 75 tot 80 procent in het bezit van een mobieltje. De ze groep blijft graag op de hoogte van de nieuwste techni sche snufjes en heeft voor het merendeel een pre-paid pakket. Vandaar dat Q voorlopig alleen in deze vorm op de markt wordt gebracht. Spieken door middel van sms- jes (tekstberichten), via WAP iets op Internet zoeken, aan je moeder kunnen laten zien hoe het met je gaat of gewoonweg even mailen. Het kan allemaal met een mobieltje en jongeren maken er intensief gebruik van. Om erachter te komen welke wensen jongeren hebben, laat Telford marktonderzoek doen. Ook de speciale Internetsite SMS-en is een manier om in de oorverdovende disco toch te communi ceren. Wel hinderlijk als er ongevraagd een sekslijn tussendoor sluipt. archieffoto pvw ronald bakker www.QSpace.nl die vorige week werd geopend is daarvoor be doeld. De rite kan in de toe komst dienst doen als aan spreekpunt, zodat snel kan worden achterhaald wat jonge ren op het gebied van mobiele telefonie bezighoudt. Voor Q is geen speciaal ontwor pen toestel op de markt ge bracht. Telford weet dat Nokia Leem is terug van eeuwenlang weggeweest. Bedrijven die zich specialiseren in het leveren of verwerken van leem in interi eurs en gebouwen, spreken van 100 tot 200 procent groei van de omzet in twee jaar tijd. Daar mee lijkt leem als bouwmateri aal teruggekeerd naar het land waar leembouw ooit de ge woonste zaak van de wereld was. Binnenwanden, plafonds en vloeren van leem, Nederlanders laten steeds vaker een leemstu- cadoor komen. Het mengsel van zand, klei en eventueel stro is relatief goedkoop, recht streeks afkomstig uit de natuur en aangepast aan de eisen van het nieuwe millenium. „Als je leem in Nederland wil toepassen, moet je het sjiek doen, anders wordt het niets", stelt C. Giskes van Leembouw Nederland, de grootste leveran cier van leem in het land. „Mensen denken gelijk aan Afrikaanse hutjes, maar dat is niet aan de orde. Het heden daagse leem is leverbaar in al lerlei kleuren en toepassingen." Dat leem het goed doet, werd bewezen op de Expo 2000 in Hannover. Daar kregen wanden van leemstuc uit Nederland de prijs voor de mooiste wanden van de tentoonstelling. Nederland volgt. Inmiddels zijn enkele tientallen grote gebou wen voorzien van grote leem- wanden in het interieur. De bouwstof heeft een aantal voor delen boven traditioneel stuc werk: het is vochtregulerend, houdt warmte vast, kan worden hergebruikt en bevat geen gifti ge stoffen. Leembedrijf Oskam in Lekker- kerk spreekt van een verdubbe ling van de omzet in een jaar tijd. „Het is duidelijk groeien de", aldus M. Bochove van het bedrijf, dat onder meer lemen stenen maakt voor de ecologi sche huizenbouw. De stenen en Siemens een goede naam hebben onder jongeren. Daar om is het Q-pakket in combina tie met drie al bestaande pre paid toestellen verkrijgbaar, te weten de Nokia 3210 en 6210 en de Siemens m35i. Deze zijn allemaal behoorlijk prijzig (269, 699 en 349 gulden), maar wie 'vet' wil zijn moet pijn lijden in de portemonnee. Daar tegenover staat wel dat je gebruik kunt maken van de nieuwste technieken op het ge bied van mobiele telefonie, zo als WAP (Wireless Application Protocol). Je kunt dan met je mobieltje Internet raadplegen en kijken of er nog e-mail (elec- tronische post) voor je is. De kwaliteit van deze WAP-service moet overigens nog wel sterk verbeterd worden. Telford kwam na KPN en Liber- tel als derde op de markt als aanbieder van mobiele telefo nie. Inmiddels heeft Telfords populairste product, genaamd Pak Bel, de naam Telford zelf overschaduwd. Dit pre paid pakket wordt vooral door derti gers en veertigers gebruikt (zo'n 650.000), evenals de abonne menten Clarity en Telford Se lect. Zij schaffen hun mobieltje vooral aan om goed bereikbaar te zijn. Q richt zich op de jonge re doelgroep die vooral op de hoogte is en het in het bezit wil zijn van het nieuwste van het nieuwste. „We hebben het over een gsm- gekke doelgroep," zegt Q-ma nager Bart Winters. „Ze zijn ontzettend kritisch en weten zo'n beetje alles van mobiele telefonie. Verder zijn ze weinig trouw, er is een hoop verloop. Het uiterlijk van het toestel is ontzettend belangrijk." Uit Telfords voorstudie blijkt dat potentiële Q-leden vaak overdag tekstberichten (sms) versturen en 's avonds pas meer gaan bellen. Daarom heeft het telecombedrijf aange paste dal- en piekuren inge- voerd. Doordeweeks is sms'en tussen middernacht en 16.00 uur een kwartje per bericht. Jammer is dat dit niet in het weekend geldt. Veel jongeren sms-en elkaar dan in de disco, aangezien praten daar soms onmogelijk is. Zo'n sms-je kost hun dan vijftig cent. Bellen is gedurende de hele week het goedkoopste tussen 16.00 en 24.00 uur. Q probeert meer zijn dan een op jongeren gericht mobiel pakket. Het moet een ontdek kingswereld worden. Telford zal er vooralsnog geen reclame spots voor maken, maar gaat de nieuwsgierigheid van de jonge ren prikkelen door alleen het webadres te vermelden (ww- w.QSpace.nl) en de slogan: 'Q. For Buttonfreaks Only". Het idee achter deze aanpak is dat de toetsen van een mobieltje de toegang tot de wereld zijn. Tel ford verwacht voor het eind van dit jaar al enkele tienduizenden Q-leden te hebben. EVA CROUWELL De komst van de euro komt uitvoerig aan de orde in de Nibud-agenda. archieffoto dijkstra peter brom In elk huishouden komt geld binnen, maar het rolt er even hard weer uit. Menigmaal te hard. Niet iedereen is een fi nancieel bijdehandje of een modelconsument die een kas boek bijhoudt. Het Nibud, Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, helpt een handje met zijn jaarlijkse Budget-agenda. Nu wordt 2001 wat geld betreft een rampjaar. Het nieuwe belastingstelsel, be dacht door de voormalige staatssecretaris Vermeend, treedt dan in werking. In de meeste huishoudens hangt een we-zien-wel-sfeertje, maar het grijpt diep in. Allerlei belasting aftrek vervalt. Vooral geschei den mensen krijgen het moei lijk als ze hun eigen woning nog niet hebben verdeeld. Geschei den vaders zullen constateren dat ze veel kosten voor hun kin deren betalen, maar deson danks geen kinderkorting meer krijgen. Mensen die familie on derhouden, verliezen dat als af trekpost. Vrouwen zonder baan krijgen een eigen belastingkor ting, de heffingskorting, en moeten dat geld aan de belas tingdienst terugvragen. En alsof dat nog niet genoeg is. is 2001 ook nog eens het laatste jaar van de Nederlandse munt. Tegen het eind van het jaar moet je regelen dat je zo weinig mogelijk geld in huis hebt en ook eventuele voorraadjes an der Europees geld kwijt bent. Na 2001 heb je er immers niets meer aan. Al die narigheid wordt bespro ken in de Nibud-agenda. Na tuurlijk is het ook gewoon een agenda waarin je verjaardagen en afspraken kunt noteren, maar het gaat om de extraatjes. Elke maand begint met een ar tikel over een financieel onder werp. Er valt dan er van alles te lezen over het nieuwe belas tingstelsel. Bijvoorbeeld over de indeling van het belasting hef fen in 'boxen'. Tot nu was ie dereen die belasting betaalde in een zogeheten 'tariefgroep' in gedeeld, maar die term vervalt. Het Nibud neemt ook de 'hef fingskorting' door. Je bent een dief van je eigen portemonnee als je daar als vrouw of man zonder eigen inkomen achte loos aan voorbij gaat. Lenen, sparen en beleggen zijn weer een hoofdstukje apart. De scheiding komt bij het thema 'geldzaken van jongeren' aan bod. Het Nibud zou zijn aard geweld aan doen als er in deze agenda niet ook een kasboek kon wor den bijgehouden. In kolommen naast de dagen van de week kunnen de dagelijkse uitgaven worden genoteerd. Als je dat een maandje of twee doet. weet je precies waar het geld blijft. Het Nibud in Utrecht levert de agenda als 16,95 gulden wordt overgemaakt op giro 3368700, onder vermelding van bestel nummer C13. De agenda is ook in de boekhandel te koop. REDACTIE RIEN POLDERMAI Elegance Residem Winterf; Wie droomt van di ve wereld die de g| schriften Residenc gance voorspiegel! binnenkort ook e\i van die levensstijl j Van morgen (15 nt tot en met zondag vember vindt de H Residence Winterf in de Grote Kerk in Haag. De entourag al tot de verbeeld! de Winterfair heeft een imago op te hc is een lifestyle beui pretenties. De org* beloven 'een ideali te winkelen, ideeëi doen en de mooist voor de komendeI aan te schaffen.' Op de Winterfair k kijken, kopen en lu staan meer dan 60 winkels met kunstt woonaccessoires, s antiek, mode en (k raties, Italiaanse dt sen, kaviaar en wiji worden unieke win ties van onder andi vienne Westwood,] Joe Louis Scheer g teerd. Tal van actni worden georganise schrijfsters Heen M Judith Mok vertelle hun recent werk. VI door de inodeontui Jaap Rijnbende, wa ook een persoonlij kleuradvies aan de mers heeft. Diaprei door de tuinarchitt Jan van der Horst, j het ziet er allemaal vend uit voor eens bliek dat een 'elega sidentiële' levenssti eert. De Winterfair! opend vanaf 11 uia uur, op donderdagi tot 21 uur. De toegi 17,50 gulden; voor avonden geldt een| ceerd tarief van 15 (na 18 uur). FRANCES VAN DER STED worden ter plekke gemaakt in een enorme pers, eigenlijk door hqt bedrijf ontworpen voor de Derde Wereld. De stenen vor men nu steeds vaker Neder landse muren. „We hebben er een hightech steen van ge maakt, die na het persen niet meer gebakken hoeft te wor den. Het maken van stenen kan dus voortaan op lokatie." Leem begon zijn opmars via, zoals te verwachten, ecologi sche afzetkanalen, maar vindt nu zijn weg naar Nederlandse interieurs via reguliere bouwbe drijven en stucadoors. Stuca- door G. Oudshoom van Leem- werk in Amsterdam zegt het werk nauwelijks nog aan te kunnen.Als ik elke opdracht aanneem, ben ik zeven dagen per week twaalf uur per dag met leem bezig." Giskes van Leembouw Amster dam denkt dat de aloude grondstof een deel van de Ne derlandse oouwstoffenmarkt moet kunnen veroveren. „Pr; chtig s->ul. Als je er water opgooit, groeit er een plant op. Je le int hetvan de natuur: als je wilt kun je het over 50 jaar zo wee' tussen de aardappelen gooi?n." Naa t de toepassingen in mu ren, vordt leem in toenemende mat gebruik: voor andere pro duct .n. Vcppel Vuurmeesters in D epenheiin maakt er 'ge boet .eerdekachels op maat van. Daarbij gaat het vooral om de w. .rmtevasTioudende eigen- schaj oen van 'eem. Een uur stoke' geeft voldoende warmte voor c en etmaal lang verwar ming :i een regulier huis. „De belangstelling is enorm", verte't E. de Raat van Voppel. „Het rioken :s bijzonder goed koop, en je kunt je kachel naar eigen nodel laten vervaardigen. Het ve rhoogt de kwaliteit van het lev n." Wie weet waarom honden staand eten en katten zittend? De invloed van het alom aan wezige quizwezen doet zich gelden. Om dit soort kennis draait het tegenwoordig ook bij bordspellen, al dan niet afgeleid van televisieprogramma's. De 'tijdgeest' valt dit jaar te her kennen in een groot aantal ken nisquizzen en gezelschapsspel len die zich afspelen in exoti sche oorden of in een ver verle den. Pret en triviale feitenken nis in een hecht verbond. Het vervelende van gezel schapsspellen is dat er een ge zelschap voor nodig is. Vindt als kind maar eens minstens drie medespelers bereid om re gels te doorgronden en min stens drie kwartier stil te zitten zonder televisie. Ouders voelen zich verplicht, maar hebben geen tijd. Vriendjes willen wel, maar liever straks of een ander keertje. Ouders vragen nog wel eens om 'een gezelschapsspel waar een kind alleen mee kan spelen'. Dat soort spellen bestaat inder daad. Om het schuldbesef van de volwassen kopers te com penseren zijn ze meestal 'leer zaam'. Het zijn spellen voor een kind waar je geen kind aan wilt hebben. Zo 'n spel bestaat dik wijls uit 'zelfcorrigerende' op drachten, waardoor de speler zelf duidelijk kan zien of hij het goed gedaan heeft. Geen ouder hoeft zich ermee te bemoeien. 'Rondo Piccolo' van Optimum Edition bijvoorbeeld. In de ba sissets en aanvulboekjes voor verschillende leeftijden staan leuke plaatjes om te combine ren, associëren, tellen of benoe men. Het ziet er schools uit en dat is het ook, maar het is ge woon te koop in de speelgoed winkel. Vooral spellen voor twee spe lers hebben dikwijls meer met competitie dan met samenspe len te maken. Wie is de eerste, Welke boerderijdieren hebben last van zonnebrand is één van de vragen uit de gezinseditie van Trivial Pursuit. publiciteitsfoto cpd wie weet het meeste of wie is de beste. Dit jaar zijn de vraag- en antwoordspellen niet aan te slepen. Het grote verschil met de batterij- en computerge stuurde versies is dat de speler zijn kennis moet tonen aan zijn tegen- of medespelers. Iedereen kan meedenken en het beter weten. Niks geen me chanische stem die stimuleert tot 'Probeer het nog een keer'. Nee, je vrienden roepen 'Fout!'. En zijn daar blij mee, omdat zij dan aan de beurt zijn. Net als op de televisie staan op de antwoordkaartje minstens drie antwoorden, waarvan er slechts eentje goed is. Aan goe de vragen lijkt zo langzamer hand een groot gebrek te zijn, want er wordt geïnformeerd naar de idiootste weetjes, met zo mogelijk nog krankjorum- mer antwoordsuggesties. Trivial Pursuit belooft in de nieuwe gezinseditie 'grappiger' antwoorden. 'Je hebt daardoor meer kans om te winnen en te gelijkertijd kun je je imago een beetje opvijzelen. Moest je al tijd opboksen tegen die betwe ters? Nu niet meer, want met de vernieuwde vragen heb je veel meer kans het juiste antwoord te raden!', aldus de verkoop tekst. Straks weet half Nederland 'welke boerderijdieren kunnen verbranden in de zon' of 'waar om astronauten bij jeuk aan hun pak kriebelen ('Waarom Daarom' van Jumbo). Een ge ruststellende gedachte. Een goed spel is onvoorspel baar. De keuzen van de spelers bepalen het verloop door al dan niet benutten van de door het spel geboden kansen. Maar een goed spel past vooral bij de be levingswereld van de spelers. Die herkennen is belangrijk, want meer dan de spelregels maakt dat uit of een spel leuk gevonden wordt. Kleuters houden van spelregels. Zij willen het spel spelen zoals dat voor ze is bedacht, eventu eel met speciaal voor hen gel dende uitzonderingsregels. Ge luk en ongeluk zitten voor hen in het spel. Wie in de put valt bij Ganzenbord kan daarvoor niemand anders de schuld ge ven. Je hebt zelf zoveel punten gegooid dat je daar terecht kwam en de spelregels schrij ven beurt overslaan voor. Dit is veel makkelijker te accepteren dan wanneer medespelers in vloed hebben. Zoals bij kwar tetten waarbij een medespeler de drie kaarten op kan vragen die je net verzameld had. Nieuw dit jaar is 'De Spelende Olifant' van Jumbo, die bestaat uit drie peuter- en drie kleuter- spellen. Allemaal getekend door illustratoren van bekende kin derboeken en voorzien van houten speelfiguren. 'Op de kinderboerderij' is een simpel sorteerspel voor kinderen van vier jaar. 'De Heksenschool' en 'Kom op naar bed' zijn geheu- genspellen waarbij een traject moet worden afgelegd. Kinderen van zes tot en met ne gen jaar houden van spelen waarbij ze kunnen laten zien wat ze kunnen en hebben. Het moet vooral gaan om snelheid, vaardigheid en actie. Drie di mensionale spellen vaak, waar bij ze evenwicht moeten zoe ken, handigheid moeten tonen of snel moeten reageren. Al de ze vaardigheden worden ge vraagd in het nieuwste MB spel 'De Muizenval', waarbij zowel een wankele muizenval moet worden opgebouwd als een muis te vangen is. Ook goed: 'Een vat vol vliegen' van Goli ath, waarbij vliegen moeten worden gevangen, of 'Snotty Snotter', waarbij snotterbellen uit een neus gepeuterd moeten worden. Voor kinderen die met geld willen omgaan, is er het 'Eurozakgeldspel' van Jumbo. Meiden in deze leeftijdsgroep 'tuttelen' graag. Dat kan heel goed met 'Pippi Langkous' van University Games. Dat is een doos met deksel waarin zich veel kamertjes met allerlei voor werpen bevinden. Net een pop penhuis, maar dan anders. De opdracht is om het geld te ver zamelen dat Pippies vader ver stopte. Bij de belevingswereld van zes tot en met negenjarigen passen spellen en afbeeldingen waarin kinderen zoals zijzei spelen. Liefst een be nend of griezelig. Zo 'Nacht op het Kerkh of 'Spookhuis' vanR ger. Kinderen in deze lei graag meer dan ze k Daarom bestaan e voeringen van spele go, Triviant en Party Leuk, nieuw, met ee tionaal tintje is 'Kid University Games. E wordt in veel Afrikaa gespeeld met pitten voering heeft houtei Kinderen vanaf eénj willen geen 'juniorii meer, maar het echl spellen met strategii Dit jaar kenmerkt hl zich door 'andere w 'De veilingmeesters sterdam' van Jumbo in Zicht' van 999gan in de Gouden Eeuw, van Hasbro in de rid 'Tikal' (naar de May Midden-Amerikaan van Ravensburgerii tisch land. Andere V 'Eufraat en Tigris'vi 999games, 'Ramses vensburger en 'Ra' v sity Games. De nadruk ligt wel o vingswereld van jon leuke spellen leukv moet je zoeken. Me meestal meer verha verhalen over relati 'Friends', 'Big Broth en 'Levensweg' (MB ook nog wel eens m geduld dominosteei op zetten. Die zijne lichtgevende uitvoei Goliath. En anders i chocofantasie vanS mee ze chocolaatjes maken. MARIANNE DE VALCK P U Z Z E Anagram Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1 het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het voorgaande woord plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld, vormen de letters in de vet omlijnde kolom een woord. 1 Graad - edelgas - groepstaal; 2. huisdier - lekkers - pardoes; 3. wreedaard - schande - deel v.e. breuk; 4. echtgenoot - voor het gerecht roepen - afgelopen; 5. Europeaan - motief - horizon; 6. lef - duivel - zwerver; 7. bars - koord - de oudste; 8. schooljaar - plankje bij beenbreuk - haardracht; 9. toegankelijk - op elkaar - keukengerei; 10. klimwerktuig - afzonderlijk - gereed. HET WEER Oplossing van maandag: Horizontaal: 2 Oke; 3. gage; 4. zeem; 5. zeer; 6. ons; 8. wat; 10. por; 12. melet; 13. einde, 15. ego; 16. eer; 19. zak; 21. eed; 22. eppe; 23. teen; 24. roes; 26. ion; 28. uni. Verticaal: 2. Oke; 3. gage; 4. zeem; 5. zeer; 6. ons; 8. wat; 10. por; 12. melet; 13. einde; 15. ego; 16. eer; 19. zak; 21. eed; 22. eppe; 23. teen; 24. roes; 26. ion; 28. uni. Aanhoudend zacht In vrijwel geheel Europa is oktober een uit gesproken zachte maand geweest. De grootste positieve afwijkingen ten opzichte van normaal kwamen voor in de periferie van het machtige Russische hogedrukge- bied. Zo was oktober in Lvov, Oekraïne 3,5 en in het Poolse Katowice 4,7 graden te zacht. In het oosten van Europa was het ook een bijzonder droge maand. In Kiev viel slechts 3 en in Minsk, Wit-Rusland 5 millimeter. Indrukwekkend zacht was de maand ook in het noorden van Europa. De Noorse stad Bergen, waar vanaf 1816 metingen worden verricht, was het met gemiddeld 11,0 gra den de zachtste oktober die ooit werd gere gistreerd en landelijk beleefde Noorwegen de op 1961 na mildste oktober sedert ten minste 1866. In Utklippan, Zweden werd gemiddeld 12,7 graden geregistreerd. Dat is het hoogste oktobergemiddelde dat ooit in Zweden werd vastgesteld. Zelfs op Spits bergen werd Thialf in verlegenheid ge bracht. Op het vliegveld van de eilanden groep bedraagt de normale oktobertempe- ratuur -5,5 graden. Nu was het gemiddeld plus 1,3. Doordat de drukverdeling in grote lijnen nog niet veel is veranderd ziet het er naar uit dat ook november op vooral het Euro pese vasteland weer een zachte maand wordt. Op Sicilië werd het gisteren 25 gra den en in het zuiden van Duitsland en Oos tenrijk v/erden maximumtemperaturen tot boven de 20 geregistreerd (Altei graden). Uiteraard speelt ookfó een belangrijke rol bij de hogej de Alpen. Boven onze omgeving bevindei tief koude luchtmassa's. In dea de afgelopen nacht dankzij opï flink afgekoeld. In de duinen bi daal werd 2,2 graden gemeten, in de bovenlucht lag de afgelop boven de Noordzee. Morgen w teem boven ons land verwachti volg dat de buienkans toeneeffll peratuur komt uit op een graad waait een matige zuidenwind.! dag veroorzaakt een nieuwe sto op de dag enige regen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 12