Minder verspilling van
geld in Europese Unie
afat en Barak zonder hoop naar Washington
Duitsers van slag
door 'Leitkultur'
Buitenland
Oud-president Ortega wil
opnieuw aan de macht
Coalitievorming loopt
spaak in Antwerpen
LI
Peruanen protesteren
lAG 7 NOVEMBER 2000
Grote verkiezingswinst sandinisten
De Nicagaruaanse oud-pre
sident Daniel Ortega heeft
aangekondigd dat hij zich
verkiesbaar stelt voor de
presidentsverkiezingen van
volgend jaar. Hij nam dit be
sluit na het succes van zijn
Sandinistische partij bij de
gemeentelijke verkiezingen
van afgelopen zondag. Orte
ga leidde Nicaragua van
1979 tot 1990. Het linkse
Sandinistische Front voor
Nationale Bevrijding (FSLN)
boekte zondag grote winst
bij de gemeenteraadsverkie
zingen.
Veel kiezers in het Cen-
traal-Amerikaanse land, dat
steeds verder verarmt, stem
den op de sandinisten uit
ongenoegen over de rege
ring van president Aleman.
De sandinisten wonnen de
slag in de hoofdstad Mana
gua en tal van andere ste
den.
CDU zet vreemdelingendebat op scherp
Het is een debat dat op deze
manier vermoedelijk alleen in
Duitsland kan worden gevoerd.
Het gaat over het indammen
van de stroom immigranten en
asielzoekers. Overal, en zeker in
Duitsland met zijn naziverle
den, een gevoelig onderwerp
dat bij voorkeur een zakelijke
aanpak verdient. Maar dankzij
CDU-leider Merz is de discussie
opgezadeld met een onvertaal
baar begrip dat associaties op
roept met dat bruine verleden:
Leitkultur.
Voor veel Duitsers is een bui
tenlander een bedreiging die
buiten de deur moet worden
gehouden. Met uitzondering
van de Groenen weet de poli
tiek zich niet goed raad met het
onderwerp. Aan de ene kant
leeft het besef dat zonder ge
kwalificeerde buitenlandse ar
beidskrachten de economie
vastloopt en de verzorgings
staat onbetaalbaar wordt. Aan
de andere kant vrezen de chris
ten-democratische CDU (oppo
sitie) en sociaal-democratische
SPD (regering) de Stammtisch
waaraan Otto Normalverbrau-
cher, de Duitse Jan Modaal,
lucht geeft aan meestal rechtse
sentimenten.
Die sentimenten mochten
niet gemobiliseerd worden,
vond tot voor kort bijna elke
politicus. Dat zou extreem
rechts in de kaart spelen. Maar
de situatie is nu veranderd. De
CDU ziet in het vreemdelingen
beleid een kwestie waarmee ze
de regering van kanselier
Schroder in het nauw kan drij
ven. Het nieuwe beleid zou veel
meer rekening moeten houden
met de Duitse belangen.
De CDU en haar Beierse zus
terpartij CSU willen een restric
tief toelatingsbeleid waarbij bij
voorbeeld computerspecialis
ten uit India voorrang krijgen
boven asielzoekers uit Ivoor
kust. Het is een standpunt
waarmee je het niet eens hoeft
te zijn, maar het is wel duide
lijk. Tot Merz met zijn Leitkul
tur kwam aanzetten. Dat is een
omstreden begrip. Niemand
weet goed van het inhoudt.
Bratwurst? Of Bach? Of beide?
Het suggereert in elk geval de
superioriteit van de Duitse cul
tuur en - een klein stapje ver
der - van de Duitsers. Daarom
stuitte het op verzet bij verte
genwoordigers van joden, Tur
ken, liberale commentaar
schrijvers, Groenen en sociaal
democraten, maar ook bij ver
lichte christen-democraten die
een ranzig luchtje waarnamen.
Merz kon aanvankelijk niet dui
delijk maken wat hij bedoelde.
Maar bij nader inzien blijkt hij
te willen zeggen dat immigran
ten Duits moeten leren, zich
aan de wet moeten houden en
Duitse tradities moeten respec
teren. Dat is zó vanzelfsprekend
dat ook menig CDU'er zich af
vraagt waarom Merz het zo no
dig Leitkultur moest noemen.
Opgeschrikt door de negatie
ve reacties besloot de CDU-top
afstand te nemen van de Leit
kultur. Dat viel niet goed bij de
CSU en de eigen rechtervleugel.
CDU en CSU mochten zich niet
door anderen laten voorschrij
ven welke begrippen ze wel of
niet mogen hanteren. En dus
staat Leitkultur in het gisteren
gepresenteerde CDU-discussie-
stuk over het vreemdelingenbe
leid. Het betekent dat buiten
landers bereid moeten zijn zich
aan te passen.
Bizar en onschuldig, zou je
zeggen, ware het niet dat de ti
ming beroerd was. Duitsland is
de afgelopen maanden opge
schrikt door een golf van ex
treemrechts geweld. De CDU
wil die terreur net als de andere
democratische partijen bestrij
den, maar haalt zich tegelijk het
verwijt op de hals dat ze met
een begrip als Leitkultur het ex-
treem-rechtse gedachtengoed
respectabel maakt.
De ophef maakt ook iets an
ders duidelijk. Zelfs 55 jaar na
de Tweede Wereldoorlog is
Duitsland nog geen 'normaal'
land. Over de democratie hoeft
niemand zich zorgen te maken.
Die is, behalve door een kleine
minderheid, volledig geaccep
teerd. Maar omstreden kwesties
als vreemdelingenbeleid, bio
technologie en euthanasie
moeten als gevolg van het ver
leden veel omzichtiger worden
aangepakt dan in bijvoorbeeld
Nederland. Wie dat, zoals Merz,
uit het oog verliest, richt snel
grote schade aan.
Chaos in front tegen Vlaams Blok
ANTWERPEN PASCALE THEWISSEN
CORRESPONDENT
De gesprekken in Antwerpen
over de vorming van een nieuw
gemeentebestuur dreigen spaak
te lopen. De Vlaamse Liberalen
en Democraten (VLD) hebben
de onderhandelingen gisteren
na een half uur opgeschort.
Zonder de VLD is het onmoge
lijk een front te vormen tegen
het Vlaams Blok, de grootste
partij in Antwerpen.
De liberalen zijn ontevreden
over het gebrek aan verande
ring. Ze willen dat de socialisti
sche burgemeester Leona De-
tiège een stap opzij zet voor de
liberale havenschepen (wet
houder) Leo baron Delwaide.
Volgens de liberalen heeft de
Antwerpse kiezer een duidelijke
voorkeur voor rechts.
Bij de gemeenteraadsverkie
zingen van 8 oktober stemde
één op de drie Antwerpenaren
op het Vlaams Blok. Extreem
rechts behaalde daardoor twin
tig van de 55 zetels in de Ant
werpse gemeenteraad. Net als
de voorbije jaren kan alleen een
monstercoalitie de partij van
Filip Dewinter van de macht af
houden. De VLD wijst erop dat
ook de liberalen op 8 oktober
winst boekten, terwijl de socia
listen van Detiège, de groenen
en de christen-democraten
stemmen verloren.
Op dezelfde voet doorgaan
als de afgelopen zes jaar, met
dezelfde burgemeester, zou vol
gens de liberalen dan ook een
verkeerd signaal zijn aan de kie
zers. De VLD liet de laatste we
ken al geregeld blijken best
zonder Agalev verder te willen.
De deelname van deze groene
partij aan de Antwerpse coalitie
is niet absoluut noodzakelijk
voor een coalitie die kan steu
nen op een kleine meerderheid
in de raad.
Liberalen eri groenen ruziën
onder meer over de aanpak van
de criminaliteit en de opspo
ring van illegalen in de stad.
Volgens de VLD was het de be
doeling om illegalen actief op te
sporen en het land uit te zetten
terwijl een 'heksenjacht' vol
gens Agalev absoluut niet de
bedoeling is.
De VLD is het gehakketak zat
en plaatst socialisten, christen
democraten en groenen voor
de keuze: ofwel een nieuwe (li
berale) burgemeester, ofwel
verdere coalitiebesprekingen
zonder Agalev. De andere par
tijen hebben inmiddels een ge
zamenlijke verklaring uitgege
ven waarin ze de VLD vragen
op te houden met politieke
spelletjes.
angenen Servië in opstand
Qh,
Gedetineerden in gevangenissen in het Servische
ika Mitrovica en Nis zijn in opstand gekomen. De gevan-
in Sremska Mitrovica eisen betere leefomstandigheden
aftreden van het gevangenisbestuur. In Nis eisen de ge
erden amnestie voor alle gevangenen, en niet alleen voor
Albanezen die om politieke redenen vastzitten. In totaal
volgens het Joegoslavische persbureau Beta 1.200 gevan-
aan de muiterijen mee. Drie gevangenen zouden bij de
iden gewond zijn geraakt.
teling Los Angeles loopt goed af
;eles Vijf overvallers hebben gisteren in een voorstad
Amerikaanse metropool Los Angeles tientallen mensen
[tijd gegijzeld in een winkel na een mislukte kraak. Dat
ie een woordvoerder van de politie in Culver City bekend,
flitie heeft drie overvallers ingerekend en is nog op zoek
andere twee. Alle gijzelaars kwamen met de schrik vrij.
Jte voor maker van graancirkels
Een 29-jarige Brit die zichzelf onderzoeker van para-
e verschijnselen noemt, heeft gisteren een geldboete ge-
van honderd pond (370 gulden). De rechter achtte be-
dat Matthew Williams zelf de maker was van de raadsel
graancirkels in het westen van Engeland waarnaar hij
ln' verrichtte. De boer op wiens land de cirkels waren ge-
v jn zei 200 pond schade te hebben geleden door de actie.
ms zei dat hij de cirkels had gemaakt om te bewijzen dat
M' Jeen buitenaardse wezens, maar ook gewone stervelingen
?ns sterieuze patronen in de graanvelden kunnen trekken.
et(
li? ila-epidemie onder controle
yjJ De ebola-epidemie in Uganda is onder controle. Dat
-je. iet hoofdkwartier van de Wereldgezondheidsorganisatie
in( gisteren in het Zwitserse Genève bekend gemaakt. De
ak van de ziekte in het Afrikaanse land is zeker 91 mensen
jgj geworden. Mensen die betrokken zijn bij de bestrijding
>t dodelijke virus houden in Uganda nog wel 281 perso-
erU :herp in de gaten. Zij zijn met ebola-patiënten in aanra-
,rS( eweest. De incubatietijd van de ziekte is 21 dagen. „We
n nog niet zeggen dat de ziekte is uitgewoed, maar ze ver
pip t zich niet langer, aldus WHO-coördinator Mike Ryan,
en
lie Bruma overleden
nei
be ARiBQ De Surinaamse jurist, oud-parlementariër en voor-
e d minister Eddie Bruma is gisteren op 75-jarige leeftijd in
ige ïaribo overleden. Bruma was sinds het eind van de jaren
ij. een groot voorvechter van het doorknippen van de kolo-
iie landen tussen Suriname en Nederland. Hij staat bekend
an nian van 'wi eygi sani', onze eigen zaak. Bruma was de
lilil teur van de uit militairen en burgers bestaande regering
vei de staatsgreep van Desi Bouterse in 1980 aantrad. Hij
[ar ine weken geleden bij zijn woning overvallen en liep
pn ij een schedelbasisfractuur op, aan de gevolgen waarvan
en iverleden.
teg
iton schrapt schulden
tei iGTQN De Amerikaanse president Clinton heeft gisteren
wo indtekening gezet onder een wet die de schuld van de
g armste landen verlicht. Het gaat om een bedrag van 435
Hj in dollar, dat deze landen in staat stelt meer geld te beste
rm m de eigen bevolking te voeden en te onderwijzen, aldus
ter n. Het Amerikaanse Congres had vorige maand zijn goed-
[1 a ig gehecht aan het kwijtschelden van de schulden.
sti:
lental Nigeria zakt naar 96
jgd De ontploffing van een tankauto in Nigeria blijkt giste-
ad. mensenlevens te hebben geëist. Zoals gisteren gemeld,
al t lanvankelijk gevreesd voor tweehonderd doden. De
ja offers vielen toen een tankwagen met benzine een rij
ere ende auto's ramde en ontplofte. Plaatselijke journalisten
in len gisteren dat 96 slachtoffers zijn geborgen. Het ongeluk
ah rich voor bij een politiepost voor een tolbrug tussen de
te 1 en Ife en Ibadan.
kijl
N ii doodt zwemmer in Australië
dei Vlak bij het strand in de Australische stad Perth heeft
hi aai gisteren een zwemmer aangevallen en het been van de
fgebeten. Het slachtoffer werd door anderen op het
l getrokken, maar overleed ter plaatse aan zijn verwondin-
BuJien tweede badgast, die eveneens gewond raakte aan een
werd in een ziekenhuis aan zijn verwondingen behan-
'olgens ooggetuigen ging het om een witte haai van zo'n
ïeter lang. Het dier sloeg slechts tien meter uit de kust van
iloe Beach toe.
het geweld in het Mid-
isten op een laag pitje
at, reizen de Israëlische
Barak en de Palestijnse
int Arafat weer eens naar
igton. Strikt gescheiden
Donderdag praat de
aanse president Clinton
ifat, zondag ontvangt hij
weet als weinig ande-
treurig het vredespro-
oor staat. Van serieus
andelen kan voorlopig
irake zijn, en daarom is
is doel uiterst beschei-
at hij wil nagaan, zeggen
dewerkers, is of Barak
at nog mogelijkheden
or verder overleg op ba-
wat in juli in Camp Da-
ereikt. En zo ja, wanneer
een de onderhandelin-
cunnen voortzetten.
ov< leeft een 'time-out' in
t a desproces afgekondigd,
een periode van rust
de bezette gebieden
j verder wil praten met
Verder wil hij, in het
t v n het recente geweld, de
vil< ip David overeengeko-
msl iligheidsmaatregelen
vt lerpen. Na afloop van
ide David liet Clinton nogal
;in{ jk blijken dat hij Arafat
se voordelijk hield voor de
t sf Icing. Maar nu de Aksa-
voongaat, zal de Pales-
d rider zeker niet bereid
rd meer concessies.
Ifsf rdag zal Arafat voor de
tc ite maal wagen om een
k v itionale troepenmacht of
me ernationaal waarne-
s e »rps 'om de Palestijnen
hermen'. En opnieuw zal
sa op het rekest krijgen.
Itje iden van internationale
;mers, laat staan VN-sol-
is alleen mogelijk met
toestemming van de betrokken
partijen, en Israël is er mordi
cus tegen.
Arafats argument dat een inter
nationale macht de Palestijnen
kan beschermen, snijdt boven
dien geen hout. Er is een prece
dent. In Hebron, op de Weste
lijke Jordaanoever, lopen al zes
jaar internationale waarnemers
rond. Ze kwamen er na de
moord op 29 biddende mos
lims door de Israëlische kolo
nist Baruch Goldstein. Het is
dat de waarnemers gekleed
gaan in jacks met in grote let
ters TIPH (Temporaiy Interna
tional Presence in Hebron, Tij
delijke Internationale Aanwe
zigheid in Hebron), anders zou
niemand weten dat ze er nog
zijn. In de eerste weken van
hun aanwezigheid wekten de
waarnemers hilariteit door bij
ordeverstoringen te verschijnen
met potloden en opschrijfboek
jes in de aanslag. Nu lacht nie
mand meer. De 120.000 Pales
tijnse inwoners van Hebron
weten dat TIPH niets kan ver
anderen aan de militaire bezet
ting en aan de provocaties van
de paar honderd fanatieke Isra
ëlische kolonisten in het stads
centrum.
De afgelopen vijf weken gold
voor 30.000 Hebronieten een
uitgaansverbod, alleen om het
enkele tientallen kolonistenge
zinnen mogelijk te maken zich
vrij te bewegen. Niet een inter
nationale waarnemersmacht,
maar alleen het onmiddellijke
en definitieve vertrek van het
Israëlische leger en de kolonis
ten kan de bevolking van He-
bron bescherming bieden.
Met zijn aandringen op een in
ternationale macht heeft Arafat
maar één doel: het verder inter
nationaliseren van het vredes
proces. Dat lijkt hem goed om
dat de kritiek op de Amerikanen
in zijn achterban en in de Ara-
Enkele tientallen schutters en enige duizenden stenengooiers houden het Palestijnse geweld op de spaar
brander, maar het kan ieder moment weer hoog oplaaien. Deze foto werd gisteren gemaakt in de Gaza-
strook. foto epa christophe simon
bische media steeds luider
wordt. Clinton toont zich geen
onbevooroordeeld bemidde
laar, zo heet het daar, en dus
moeten de Europese Unie, Rus
land, de Verenigde Naties en de
Arabische wereld bij het onder
handelingsproces worden be
trokken.
Men mag aannemen dat Arafat
daar persoonlijk niet om staat
te springen. Meer dan eens
heeft hij aangedrongen op een
grotere rol voor de Amerikanen.
Hij koos voor Clinton als be
middelaar, niet omdat deze on
bevooroordeeld is - de innige
Amerikaanse band met Israël is
geen geheim - maar omdat de
ze het machtigste land ter we
reld vertegenwoordigt, het eni
ge land ook dat invloed heeft
op Israël. Arafat weet ook dat
bemoeienis van meer partijen
het toch al moeizaam verlopen
de overleg definitief het aanzien
zal geven van een Poolse Land-
Arafats wens tot internationali
satie komt voort uit zijn moei
lijke interne positie sinds het
mislukken van het Camp-Da-
vidoverleg. De provocatie van
de Israëlische oppositieleider
Sharon op de Tempelberg heeft
het initiatief in handen gelegd
van Palestijnen van de harde
lijn. 'Intifada tot aan de over
winning' is nu het devies van
Marwan Barghouti, leider van
FatahsTanzim-milities. „We
gaan niet terug naar de onder
handelingstafel om gijzelaars te
worden van de Israëliërs en de
Amerikanen zonder actie op
straat", zegt Barghouti.
De Aksa-intifada staat momen
teel op de spaarbrander, maar
kan op ieder gewenst moment
worden verhevigd. Of hij wil
onderhandelen of niet, Arafat
heeft geen verweer tegen de
volkswoede en laat zich mee
drijven op de golven van de in
tifada.
Barak verkeert in een al even
moeilijke positie. Om zijn huid
als premier te redden, heeft hij
een akkoord met Arafat nodig,
desnoods een nieuwe tussen
tijdse overeenkomst. Maar dat
vereist acties zoals het ontwa
penen van extremistische kolo
nisten en het ontruimen van
problematische nederzettingen.
En daarvoor mist hij de politie
ke steun. Uit pure armoede laat
Barak zich nu meeslepen door
de volksverontwaardiging over
'het verraad van Arafat'. Hij
heeft een 'time out' in het vre
desproces afgekondigd en zijn
enige verklaarde doel is te voor
komen dat Arafat winst haalt
uit de Intifada.
Zo ondergraven de twee leiders
eikaars positie. Dat kan er al
leen maar toe leiden dat de inti
fada binnen de kortste keren
weer op een hoger vuur wordt
gezet.
Rekenkamer komt volgende week met rapport
De Europese Commissie gaat nog steeds veel te slordig
om met Europees belastinggeld, maar er zit verbetering
in. Dat is de voornaamste conclusie van het rapport van
de Europese Rekenkamer over het jaar 1999, dat volgen
de week verschijnt.
BRUSSEL HETTY VAN ROOU
CORRESPONDENT
De in september vorig jaar aan
getreden Commissie-Prodi
heeft hervormingen ingevoerd
die, voor het eerst in jaren, zor
gen voor een beter beheer van
het Europese miljardenbudget.
Vorig jaar werd rond de vijf
procent van de begroting van
de Europese Unie verkeerd be
steed, zo blijkt uit het nog niet
gepubliceerde verslag van de
Rekenkamer. Het grootste deel
van de fouten, slordigheden en
fraudegevallen komt op de re
kening van de Europese lidsta
ten, die rond 85 procent van
het totale budget van bijna 200
miljard beheren.
Een groot deel van de onre
gelmatigheden is terug te vin
den bij de verstrekking van
landbouwsubsidies. Op alle
mogelijke terreinen heerst er
gebrek aan controle. De Euro
pese Commissie, het dagelijks
bestuur van de Unie, treft on
der meer het verwijt dat zij slor
dig en veel te traag is met het
terugvorderen van geld dat in
de lidstaten onrechtmatig is be
steed.
Wanneer het rapport van de
Europese Rekenkamer volgen
de week woensdag wordt ge
presenteerd, kan de Commis
sie-Prodi haar handen wassen
in onschuld. Het jaar 1999 is
een 'verloren jaar' geweest, zo
heeft Europees Commissaris
Schreyer, die verantwoordelijk
is voor de begroting, al meer
dan eens laten weten. In maart
1999 ging de Commissie-Santer
ten onder in een geur van frau
de, mismanagement en wanbe
heer.
Het jaarverslag 1999 behan
delt een periode waarvoor het
vorige bestuur van de Europese
Unie voor het grootste deel ver
antwoordelijkheid draagt. De
Rekenkamer steunt de hervor
mingen die de Commissie-Pro
di heeft ingezet om het financi
ële beheer onder controle te
krijgen. Voor het eerst in jaren
is er een positieve ontwikkeling
zichtbaar, constateert de Re
kenkamer. Zij toont begrip voor
het feit dat de boeken eind 1999
nog niet volledig in orde waren;
pas in februari van dit jaar pre
senteerde de Commissie-Prodi
een omvangrijk hervormings
plan. Het jaarverslag over 2000
zal leren of de hervormingen
het gewenste resultaat opleve
ren.
Het misbruik van honderden
miljoenen aan Europees subsi
diegeld voor Nederlandse werk-
lozenprojecten, dat halverwege
vorig jaar aan het licht kwam, is
in het jaarverslag '99 niet terug
te vinden. De projecten die bij
controle door de mand vielen,
dateerden vooral uit de periode
van 1994 tot 1997.
1
lima» Muzikanten begeleidden gisteren een betoging tegen de Peruaanse president Fujimori voor diens paleis in de hoofdstad Lima. De voorma
lige chef van de veiligheidsdienst, Montesinos, heeft gisteren laten weten dat hij wel uit zijn schuilplaats tevoorschijn wil komen, maar slechts op
voorwaarde dat zijn veiligheid is gegarandeerd. Na zijn ontslag verliet de voormalige spionnenchef Peru, maar onlangs keerde hij terug, waarna
hij onderdook. Montesinos was jaren lang de sterke man achter president Fujimori. foto »apsilvia izquierdo
