Shell bagatelliseert winst op benzine
Brits Sendo bouwt mobieltjes op maat
akbond wil CAO
mdartsassistenten
Economie
Schiphol en Frankfurt slaan handen ineen
V ermogensbeheerder
in financiële problemen
Concurrentiebeding
3AG 3 NOVEMBER 2000
tekort mobiele nummers
t Iaag Er dreigt een tekort aan mobiele telefoonnummers in
.erland. Om dat te voorkomen gaat de OPTA, de waakhond
r de telecomsector, onderzoeken of de beschikbare voor-
1 efficiënter gebruikt kan worden. In het ergste geval is de
]7>raad over een jaar of drie uitgeput, aldus een woordvoer-
Ly Nederland telt momenteel zo'n acht miljoen mobiele bei-
Het aantal nummers in omloop is 26 miljoen. Veel num-
s zijn niet in gebruik. Ze liggen nog op de plank bij de mo-
p aanbieders in de vorm van onverkochte abonnementen en
iaid-kaarten. Ook geven sommige bedrijven hun klanten
rte nummers voor voicemail.
>gere hypotheek door belastingplan
frmeerNa de invoering van het belastingplan in januari
nen huizenkopers een hogere hypotheek afsluiten. Volgens
itichting Waarborgfonds Eigen Woningen, het orgaan achter
Rationale Hypotheekgarantie, kan de lening met 5.000 tot
a 00 gulden omhoog. De maximale lening wordt vastgesteld
de hand van het besteedbaar inkomen. Door het belasting-
j gaan de meeste huishoudens minder afdragen aan de fis-
èn houden ze dus meer geld over om te besteden aan rente
flossing.
b veka maakt ondergoed Mexx
pRTextielfabrikant Van Heek-Tweka heeft een contract ge-
»n met modeketen Mexx voor het maken van ondergoed en
kleding voor vrouwen en kinderen. De ondermode voor he-
volgt later. De fabrikant heeft al eerder gesteld zich vooral te
richten op de A-merken. Van Heek-Tweka meldde het
tract op de dag van de in het rood geschreven jaarcijfers,
bedrijf heeft het gebroken boekjaar, dat loopt tot eind juli,
kloten met een verlies van 2,75 miljoen gulden. Een jaar
(er werd netto 4,5 miljoen gulden verdiend. De directie
kt dat er nu een 'stevig fundament voor een rendabele be-
jsvoering in de komende jaren ligt.
eerderheid Duitsers wil van euro af
jiNEen meerderheid van de Duitsers wijst de euro af. Uit
enquête onder duizend mensen blijkt dat 56 procent de in-
ring van de Europese munt niet ziet zitten. Onder de Oost-
tsers is het percentage nog groter: 69. De euro belandde op
ktober op een dieptepunt (0,8230 dollar), maar de afgelo-
dagen gaat het weer beter. Uit het onderzoek blijkt dat
twen meer twijfels over de euro hebben dan mannen. Van
rouwelijke ondervraagden zei 65 procent de mark als be
middel te willen houden, bij de mannen was het ongeveer
iel ft.
*JO-NCW tegen baatbelasting
flAAG De werkgeversorganisatie VNO-NCW is er tegen dat
b denstanders moeten meebetalen aan een opknapbeurt van
a jwinkelcentrum. Zij doen dat door het betalen van zoge
bde baatbelasting. Inmiddels proberen winkeliers er via de
iter aan te ontkomen. Volgens werkgeversvoorzitter J.
raven leeft bij de ondernemers de vrees dat gemeenten er
kaal toe overgaan om periodiek onderhoud in openbaar ge-
1 voor een deel op de winkeliers af te wentelen. Maar VNO-
(V vindt dat de gewraakte baatbelasting niet is bedoeld voor
iwe bankjes of bestrating in het winkelcentrum of het inha-
iran achterstallig onderhoud.
iel fraude bij internetveilingen
vork* Het fraudegehalte bij internetveilingen is hoog. Meer
eens kopen consumenten een 'kat in de zak' via een online-
ng. Ook de sexindustrie op het internet handelt niet altijd
afide. Zo wordt er misbruik gemaakt van creditcardgege-
j of zorgen speciale 'diaiers' en 'viewers' voor peperdure te-
bnrekeningen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Ameri-
b £se toezichthouder op de handel FTC en een aantal Europe-
Dnsumentenorganisaties. Zij stelden een top-tien
kv.ftc.gov/dotcons) samen van fraude op internet. Andere
hen van oplichting zijn ongevraagde contracten bij provi-
a j, nep-zakenaanbiedingen en gezondheidsproducten die
a [blijken te werken.
!*ag gpd
tandartsassistenten wor-
JÜoor hun werkgever afge-
jïpt met een minimaal sala-
u ouderwetse arbeidsvoor
den. Een collectieve pensi-
rêgeling en goede oplei-
'jmogelijkheden ontbreken,
[bij nemen niet alle tand-
ïn het even nauw met het
'bare takenpakket van hun
ijsbare hulpen. Volgens be-
'der A. Bal van de CNV-
CFO is in enkele gevallen
sprake van 'feodale toe-
jen'.
„Bij de Nederlandse Ver-
ng van Assisterenden in de
heelkunden regent het
ïijks klachten van assisten
tie, naast de gebruikelijke
zaamheden, ook op de
ïren van de baas moeten
in of de woning van de
gever moeten schoonma-
Om aan deze en andere
janden een einde te maken
jhandelt de bond al twee
'Prijsstijging is niet volledig doorberekend'
rotterdam gpd
Niet op de pure verkoop van benzine maakt Shell zijn
grootste winsten, maar vooral in het voortraject daarvan;
op de aan- en verkoop van ruwe olie en op de raffinage.
Dat blijkt uit de winstcijfers over de eerste negen maan
den die de Koninklijke Shell Groep gisteren publiceerde.
pen en de automobilisten. „De
benzineprijs heeft de stijging
van de inkoopprijs niet kunnen
bijhouden", aldus een woord
voerder. Als die inkoopprijsstij
gingen geheel waren doorbere
kend had de benzine dus nog
duurder moeten zijn, meent
Shell.
Shell kreeg midden in het
derde kwartaal de wind van vo-
De verkoopbedrijven van ben
zine, zoals Shell Nederland Ver
koopmaatschappij, kampen
met een daling van de resulta
ten, blijkt uit de cijfers. Deze af
delingen koopt de benzine in
(meestal bij een raffinaderij van
Shell of van een concurrent) en
verkoopt ze door aan de pom-
ren toen de oliemaatschappij in
paginagrote advertenties be
weerde dat zij in Nederland ge
middeld 'slechts' drie cent ver
diende op een liter benzine. Zij
baseerde zich daarbij uitslui
tend op de nettowinstmarge
voor de maatschappij tussen
inkoop en verkoop van benzine
in Nederland. Uit de resultaten
over de eerste drie kwartalen in
dit jaar blijkt dat eerder in het
concern veel meer aan de strijk
stok blijft hangen.
Shell verwacht dat volgend
jaar de olieprijzen gaan dalen.
De maatschappij gaat ervan uit
dat de olieproducerende lan
den hun productieverhogingen
handhaven en de hogere vraag
naar olie aan het einde van de
winter voorbij is.
Als de olieprijzen zakken,
heeft dat waarschijnlijk weer
een negatief effect op de winst
ontwikkeling van Shell. „Ik twij
fel er niet aan dat er moeilijker
periodes zullen komen in de
toekomst. Net zoals in het ver
leden. Het is per slot van reke
ning nog geen twee jaar gele
den dat een vat Brent ruwe olie
10 dollar kostte", aldus topman
M. Moody-Stuart. Hij stelt dat
de hoge winst niet alleen te
danken is aan de extreme olie-
jaar tevergeefs met de Neder
landse Maatschappij tot Bevor
dering der Tandheelkunde
(NMT) over een eigen CAO voor
tandartsassistenten (7.000
werknemers).
Momenteel regelen tandart
sen zelf de arbeidsvoorwaarden
van hun assistenten. Aanvanke
lijk was werkgever NMT bereid
met de bonden een CAO voor
de hele beroepsgroep af te slui
ten. Deze zomer ontstond daar
over echter een patstelling om
dat de helft van de NMT-leden
zich tegen een CAO verzette.
Volgens de bond heeft de NMT
inmiddels voorgesteld alle on
derhandelingen over een CAO
stop te zetten. NMT-zegsman
Verhoeven bestrijdt dat. „Vol
gende maand komt de CAO-
kwestie wederom aan de orde
tijdens onze ledenvergadering.
Als in december een meerder
heid voorstander is van collec
tieve arbeidsvoorwaarden, dan
komt die CAO er dus."
De luchthaven van Frankfurt. Onder de naam Pantares hebben Schiphol en Frankfurt een same
bieden.
schiphol richard mooyman
Schiphol en de luchthaven van
het Duitse Frankfurt breiden
hun samenwerking uit. Onder
de naam Pantares gaan beide
ondernemingen wereldwijd al
lerlei luchthavendiensten aan
bieden. Daarbij zal onder meer
de succesformule van het win
kelcentrum Schiphol Plaza wor
den geëxporteerd.
Pantares is volgens Schiphol
en Flughafen Frankfurt/Main
AG de eerste alliantie tussen
grote internationale luchtha
vens. Daarbij volgen zij de
trend van luchtvaartmaat
schappijen om samen te wer
ken in groepen. Later kunnen
andere vliegvelden zich aan
sluiten bij Pantares.
De eerste concrete stappen
van het in december vorig jaar
gesloten samenwerkingsver
band zijn de oprichting van een
joint-venture voor de ontwikke
ling van winkels en horeca en
een andere joint-venture op het
gebied van informatie- en com
municatietechnologie.
Schiphol en Frankfurt onder
zoeken verder de mogelijkheid
om een wereldwijd netwerk op
te zetten van vracht- en distri
butiecentra met aanvullende
dienstverlening, zoals douane
afhandeling, opslag, verpakken
en testen. Schiphol neemt een
aandeel in Tradeport Frankfurt
GmbH, dat in Frankfurt erva
ring met dit concept heeft op-
Door samen te werken den
ken beide ondernemingen ook
meer kans te maken bij de ruim
honderd luchthavenprivatise
ringen die op stapel staan. De
meeste aandacht gaat uit naar
Europa, maar ook elders op de
wereld probeert de alliantie be
langen te verwerven.
Zo is Frankfurt met hulp van
Schiphol onlangs voor een pro
cent mede-aandeelhouder ge
worden van de Australische
luchthaven Brisbane, waarin de
Nederlandse luchthaven al bij
na zestien procent bezit. In
Zuidoost Azië willen Schiphol
en Frankfurt graag een aandeel
nemen in de luchthavens van
Jakarta en Bangkok, zodra die
worden geprivatiseerd.
Overigens moeten Schiphol
en Frankfurt zelf ook nog wor
den geprivatiseerd.
Nieuwkomer springt Nokia naar de benen
•enaar fred van essen
iwijl giganten als Ericsson en Philips wor-
0 plen om een krappe marge te halen op de
cMuctie van gsm-telefoons, is in Engeland
nieuwkomer opgestaan. Het kleine Sendo,
gericht door een voormalige directeur van
ilips' telefoondivisie, bouwt met minimale
nt hendelen aan een gsm-imperium. Sendo
entsflkt met 'gsm's op maat van superieure kwa-
it' in een gat in de markt te duiken. Giste-
werd een assemblagelijn in het Gelderse
renaar geopend.
i waagstuk, oprichter Hugh Broghan weet
en hij zucht. „Nu zijn we nog kwetsbaar. We
eten de markt binnen dringen. Maar als we
moment halen en straks de productie op
)00 per maand ligt, kunnen we iedereen aan.
zijn nu waar Nokia nog maar zeven jaar ge
en was."
ghan heeft een sluipweg'naar de top be-
:ht. Sendo bouwt gsm's 'custom built', op
at, met allerlei individuele aanpassingen in
uiterlijk en in de software. „De bestaande
530 ducenten kunnen dat niet. Hun productie
processen zijn te massaal om op kleine, nauw
luisterende dingen te letten."
Sendo kan dat volgens Broghan wel, via uitge
kiende productie en een gecomputeriseerde be
drijfsvoering. Op het moment dat een bestelling
binnen is in Birmingham, zendt de computer
die door naar Zevenaar, floept daar op het pc-
scherm en dan begint de assemblage. Buurman
Tiemex Logistics rijdt de zending, als die klaar
is, door Europa. Het is Broghan's kracht dat hij
de zwakke plekken van zijn tegenspelers goed
kent: bij Philips was hij directeur van de tele
foondivisie PCC, daarvoor de baas van Motoro
la's draadloze onderdeel. Broghan weet dus hoe
het niet moet. Want het Philips-telefoonbedrijf
ging bijna ten onder en marktleider Motorola
werd links en rechts voorbij gerend door Nokia
en Ericsson. De Brit schuift het microfoonklepje
uit van zijn Sendo, een eigen ontwerp van 68
gram, en buigt het tegen zijn scharnier ver door
naar achteren. Het houdt. Van het mislukte top
stuk van Philips, de Genie, waarvan de uit-
schuifmicrofoon haperde, leer je natuurlijk.
Cor Boonstra pompte miljarden in zijn zaktele-
foonbedrijf om dezelfde schaalgrootte als de
concurrent te bereiken. „Het gaat niet om
schaalgrootte", zegt Broghan. „Bij de inkoop
van onderdelen is het verschil tussen één stuk
kopen of 100 miljoen 5 tot 8 procent. De echte
winst is te halen door een slim ontwerp, dat
scheelt 30 tot 40 procent in de kosten."
Een Sendo zit in elkaar met de eenvoud van een
stopcontact Het binnenwerk, de feitelijke tele
foon, klikt met twee handbewegingen uit de be
huizing, die in alle kleuren en maten leverbaar
is. Ook chips schuiven met simpele handbewe
gingen op hun plaats.
De telefoons worden gemaakt in China, door
huistelefoonfabrikant CCT Telecom in Hong
kong, die met Broghan ook in zaktelefoons stap
te. CCT heeft 45 miljoen dollar - ongeveer 115
miljoen gulden - betaald voor 35 procent van
Sendo. De andere 65 procent is in handen van
Broghan die een minderheidsbelang heeft door
gesluisd naar managers en de 200 werknemers.
In Engeland zijn al Sendo's te koop bij Virgin
Telecom, voor ongeveer 600 gulden bij een jaar
contract. In Nederland zijn Sendo's 'voor het
einde van het jaar' te koop. Broghan is in onder
handeling met de vijf mobiele operators. „Ope
rators verkopen 70 procent van alle zaktelefoons
en subsidiëren de andere 30 procent. Met de
operators moet je dus zaken doen.
Met zijn telefoons op maat speelt Broghan in op
de moeite die operators als KPN, Libertel en
Dutchtone hebben om zich te onderscheiden.
„Komt de een met voice mail of sms, doet de
ander het ook, want die mogelijkheden zitten in
gsm besloten. Wij helpen operators volgens ei
gen specificaties gebouwde telefoons te verko
pen en een loyale klantenkring op te bouwen
met speciale software en diensten. Spelletjes
bijvoorbeeld, waarbij je gratis spreektijd kunt
winnen."
Vooruitzichten genoeg, denkt Broghan. „Dit jaar
worden er wereldwijd 420 miljoen zaktelefoon
verkocht, volgend jaar 600 miljoen en over drie
jaar 1,2 miljard. Het is zo groot en massaal. Ik
zie niet in waarom wij niet een volgende Nokia
zouden kunnen zijn. Maar we moeten klein en
flexibel blijven, anders maken we dezelfde fou
ten als de grote jongens. Als we te groot worden,
splitsen we delen af."
prijs, maar ook aan het pro
gramma voor kostenverlagin
gen dat twee jaar geleden in
gang is gezet.
De nettowinst van de Ko
ninklijke/Shell Groep is in de
eerste negen maanden van dit
jaar bijna verdubbeld. Het der
de kwartaal bracht een record
nettowinst van 7,9 miljard gul
den, 80 procent méér dan de
zelfde periode vorig jaar. In de
eerste negen maanden staat
Shell hierdoor op een winst van
bijna 24 miljard, 96 procent
meer dan na de eerste drie
kwartalen van 1999. Deze resul
taten zijn alle op basis van de
geschatte actuele kosten en
zonder verrekening van bijzon
dere eenmalige opbrengsten
Het boekhoudkundige nor
maal berekende nettoresultaat
bedroeg in de eerste negen
maanden ruim 25 miljard gul
den en dat is altijd nog 60 pro
cent meer dan in dezelfde pe
riode vorig jaar. De gemiddelde
prijs voor een vat ruwe olie be
droeg in het derde kwartaal
30,45 dollar, tegen 20,60 dollar
een jaar eerder. De chemiepoot
en de verkooporganisaties had
den te kampen met lagere win
sten.
assen gpd noodregeling Wet Toezicht Kre
dietwezen toe te passen op
Bouwman. „Het is een ingrij
pende maatregel die wij hoog
stens één keer per vijf jaar toe
passen", zegt woordvoerder
Van der Zaag. Bouwman in
Westerbork verkeert al enige
tijd in financiële problemen.
Onlangs heeft verzekeraar Ae-
gon het faillissement aange
vraagd van zes BV's van Bouw
man. De faillissementsaanvraag
geldt niet voor de BV Bouwman
Vermogensbeheer. „Om die re
den was er voor De Nederland-
sche Bank extra urgentie om de
rechtbank toepassing van de
noodregeling te verzoeken."
De rechtbank in Assen heeft op
verzoek van De Nederlandsche
Bank (DNB) een bewindvoerder
aangesteld bij Bouwman Ver
mogensbeheer in Westerbork.
Een groot aantal particulieren
heeft miljoenen guldens spaar
geld ondergebracht bij Bouw
man. DNB vreest dat het bedrijf
dat geld niet kan terugbetalen.
Advocaat J. Hemmes uit Assen
is aangesteld om zoveel moge
lijk geld te achterhalen. Norma
liter wordt een bewindvoerder
alleen aangesteld bij een faillis
sement. DNB heeft de recht
bank echter verzocht om de
JURIDISCH BELICHT
getekend wanneer de werkne
mer in dienst treedt bij een an
dere werkmaatschappij. Het
met de vorige werkmaatschap
pij overeengekomen concur
rentiebeding is dan niet van
kracht tussen de werknemer en
de nieuwe werkmaatschappij.
Tenzij in het oorspronkelijke
beding is vermeld dat het be
ding ook geldt ten behoeve van
gelieerde vennootschappen
(zustervennootschappen, doch
ter of de moedervennootschap)
In arbeidsovereenkomsten
wordt regelmatig een beding
van non-concurrentie opgeno
men. Vreemd genoeg noemt
men dit in de wandelgangen
een concurrentiebeding. Con
currentiebeding of
non-concurrentiebeding, het
beperkt de werknemer in zijn
mogelijkheden om, wanneer de
arbeidsovereenkomst is geëin
digd, gedurende een zekere pe
riode en binnen een bepaald
gebied concurrerend werkzaam
te zijn.
De werkgever heeft daar belang
bij wanneer hij wil voorkomen
dat de werknemer de door hem
tijdens het dienstverband ver
worven kennis benut ten be
hoeve van een di
recte concurrent.
Aan de andere kant
kan een concur
rentiebeding de
werknemer ernstig
belemmeren om
op de door hem
gekozen wijze in
zijn levensonder
houd te voorzien.
In feite betekent
een concurrentie
beding voor de
werknemer een be
perking van zijn
vrijheid van ar-
beidskeuze. Het is hierom dat
er voor de totstandkoming van
een concurrentiebeding strenge
eisen gelden.
Een concurrentiebeding kan al
leen schriftelijk worden over
eengekomen. Zo is een vermel
ding in de CAO, dat de werkne
mer gebonden is aan een con
currentiebeding, niet voldoen
de om de werknemer te binden.
Ook de verwijzing naar een
concurrentiebeding, opgeno
men in een arbeidsvoorwaar
denregeling, is niet voldoende:
de werknemer moet recht
streeks voor het concurrentie
beding hebben getekend.
Voorts geldt dat een concurren
tiebeding slechts met een
meerderjarige werknemer kan
worden aangegaan.
Wanneer er bij de aanvang van
het dienstverband op de vereis
te schriftelijke wijze een con
currentiebeding is overeenge
komen, betekent dit niet auto
matisch dat het beding bij het
einde van de arbeidsovereen
komst nog steeds geldig is.
Wanneer de werknemer een
wezenlijk andere functie is gaan
vervullen, zal het beding op
nieuw schriftelijk overeengeko
men moeten worden. Criterium
daarbij is of het concurrentie
beding door de functiewijziging
'zwaarder is gaan drukken' op
de werknemer. Dit is zeker het
geval wanneer een gewoon
werknemer benoemd wordt tot
statutair directeur en ook wan
neer de nieuwe functie is ge
koppeld aan een toename van
maatschappelijke verantwoor
delijkheid. De noodzaak van
een nieuw concurrentiebeding
zal niet zo snel worden aange
nomen wanneer de carrière van
de werknemer een geleidelijke
groei kent, en zijn functie 'evo
lueert' (waarbij bij elk stadium
een nieuwe functie-aanduiding
hoort).
In concernverband komt het
nogal eens voor dat geen nieu
we arbeidsovereenkomst wordt
Ook is het anders wanneer
sprake is van een 'overgang van
onderneming' in de zin van de
wet (voorbeelden hiervan: de
situatie dat een zelfstandig be
drijfsonderdeel of
ondernemingsactivi
teit wordt verkocht
of wanneer een een
manszaak wordt in
gebracht in een B.V.)
In die gevallen be
houdt het concur
rentiebeding zijn
gelding en hoeft het
niet opnieuw te wor
den overeengeko
men.
Overigens staat het
de rechter in ruime
mate vrij om in te
grijpen in het con
currentiebeding en kan hij het
beding gedeeltelijk of zelfs in
zijn geheel te niet doen (met als
argument dat de werknemer
door het beding onbillijk wordt
benadeeld). Wanneer er een te
ruim beding is overeengeko
men is er een grote kans dat de
rechter op vordering van de
werknemer een matiging zal
aanbrengen (bijvoorbeeld wan
neer de aangegeven tijdsduur
onevenredig lang is of geen re
gionale beperking is aange
bracht). Indien de rechter oor
deelt dat de werkgever voldoen
de belang heeft bij de handha
ving van het beding kan hij be
palen dat de werkgever aan de
werknemer een vergoeding
moet betalen voor de duur dat
deze de werknemer aan het be
ding houdt. Voorwaarde daarbij
is dat het beding de werknemer
zodanig in zijn mogelijkheden
beperkt dat het voor hem bijna
onmogelijk is om anders dan in
dienst van de werkgever zijn
brood te verdienen.
Vaak is het de grote vrees van
de werkgever dat de werkne
mer, met zijn tijdens het dienst
verband opgebouwde netwerk
van relaties, direct onder zijn
duiven zal schieten. Partijen
komen tijdens de procedure
dikwijls alsnog overeen dat in
plaats van het oorspronkelijke
beding een zogenaamd 'relatie-
beding' gaat gelden. Er wordt
dan een lijst opgesteld van rela
ties met wie de werknemer (en
zijn nieuwe werkgever) gedu
rende zekere tijd geen zaken
mag doen.
Wanneer de rechter blijkt dat
de werkgever geen enkel ander
belang heeft bij handhaving
van het beding dan de werkne
mer aan zich te binden, ligt
schorsing of matiging in de re
de. Het is niet de bedoeling dat
het concurrentiebeding op deze
krappe arbeidsmarkt wordt ge
bruikt om personeel vast te
houden.
