£rook wil rust in schaatsland
Het gouden leven van Jeroen Dubbeldam
Sport
Jan Bos kan weer zichzelf zijn
bAC 3 NOVEMBER 2000
'KNSB moet continuïteit in topschaatsen waarborgen
[rook (56) stamt uit de
waarin de schaatsers
erhandelden over een
gvergoeding van een
ar gulden. Als coach
debuteerde hij op
nationaal niveau toen
in 1976 met de
aan de
ging. Sindsdien heeft
j geen Europees- of
reldkampioenschap
ist. Van '80 tot '88 was
>k coach van de West-
bondsselectie,
ma nog eens zes jaar
coach van de
i annenkernploeg en
ieuw twee jaar van de
ïwenkernploeg. Sinds
staat de inwoner van
Loosdrecht als
sportcoördinator van
e KNSB boven alle
partijen.
jr GIJS VAN OOSTEN
„Het probleem in de schaatsontwikkelingslanden is ook ons probleem", vindt Ab Krook.
t een knikje bevestigt Ab Krook dat geldverstrek-
br Dirk Scheringa het laatste zetje heeft gegeven
e vercommercialisering van de schaatssport,
i voor alle duidelijkheid, volgens hem komt
s één man alle eer toe. Dat is Rintje Ritsma. „De
s vijfjaar geleden door Rintje ingezet. Alleen hij
het zijn uitstraling en persoonlijkheid het proces
rten en laten slagen."
a verliet in 1995 de kernploeg en begon op eigen
een schaatsploeg. Hij vond een manager (Pa-
(Vouters), een sponsor (Sanex), een coach (Wopke
en bond zelfbewust de ijzers onder. Zijn pio-
Krerk groeide uit tot een sportief en commercieel
jsverhaal. Ritsma dient als voorbeeld voor schaat-
marketingstudenten.
'|>irk Scheringa, begin dit jaar, alsmieuwe partij op
Irkt was het hek van de dam. Met veel lawaai en
ne boden de verhitte partijen - in het bijzonder
'|n SpaarSelect, maar ookTVM - tegen elkaar op.
t alles om in de gunst van een selecte groepje
haatsers te komen.
it bondsbureau in Amersfoort wist men toen ge-
De ontwikkeling ging sneller dan verwacht, de
I besloot 'hier niet langer aan mee te doen'. De
jtsbond trok zich terug uit het schootsveld van
hairs als Scheringa (DSB) en Van Dijk (SpaarSe-
De KNSB ziet nu voor zichzelf vooral een regule-
'j en stabiliserende rol weggelegd,
benario voor een nieuwe orde in het schaatsen lag
I tijdje op dé plank. Maar Krook had er rekening
'behouden dat het pas na de Winterspelen van
aan de orde zou komen. „Scheringa heeft een
II mensen nieuwe mogelijkheden laten zien. De
s door zijn bemoeienis, deels gevoed door zijn
enthousiasme en liefde voor de sport, aardig opgedre
ven. De KNSB kon en wilde daarin niet meegaan."
Voorwaarde
Het gevolg was dat de bond twee min of meer uitgekle
de kernploegen overhield. Ids Postma ging in op het
aanbod van DSB en Mark Tuitert stapte met Annama-
rie Thomas over naar SpaarSelect. De bond heeft twee
toptrainers - Gerard Kemkers en Ingrid Paul - voor een
beperkt groepje toppers, van wie Renate Groenewold,
Andrea Nuyt, Sicco Janmaat en Jeroen Straathof de
meest bekende zijn. „Voor ons geldt als absolute voor
waarde dat er, ook met het oog op de Olympische Spe
len in 2002, rust in schaatsland heerst", stelt Krook.
De KNSB behoudt de verantwoordelijkheid voor be
paalde taken. Krook noemt de opleiding van talenten
tot topsporters en het vangnet voor schaatsers die tus
sen wal en schip vallen als voorbeelden. „We zullen die
faciliteiten blijven bieden en klaar staan als het fout
dreigt te gaan. Neem Jan Bos. In de loze periode tussen
zijn overgang van SpaarSelect naar DSB trainde hij af
gelopen zomer met de ploeg van Gerard Kemkers."
Krook is een overtuigd aanhanger van het harmonie
model, al past hij ervoor niet te verzanden in dergelijke
zachte bewoordingen. Want volstrekte harmonie, be
seft hij, is in topsport onmogelijk. „Wij zijn geen EO-
organisatie. Er zal altijd strijd worden geleverd, sportief
en minder sportief." Hij vat de huidige tweeslachtige
toestand in het Nederlandse schaatsen kernachtig sa
men. „De doelstellingen zijn hetzelfde, de belangen
zijn echter tegenstrijdig."
Wapenstilstand
De KNSB heeft een belangrijke rol als organisator, initi-
DEN HAAG GPD
Jan Bos is door zijn voormalige
teamgenoten bij SpaarSelect
uitgemaakt voor geldwolf, leu
genaar en verrader. Maar er
waren meer redenen dan al
leen geld die de 25-jarige
sprinter bewogen de overstap
naar de nieuwe schaatsploeg
DSB te maken. Bos kan, weg
van de altijd dwingend aanwe
zige coach Peter Mueller, bij
zijn oude juniorentrainer Leen
Pfrommer weer zichzelf zijn.
'Dream Team SpaarSelect' is
een fenomeen waarin je moet
geloven en geen vragen bij
moet stellen. De voertaal is,
hoe kan het ook anders met
Mueller als coach, Engels. De
ploeg is cool in al zijn facetten,
de teamleden zijn dudes en sa
men roepen ze 'we'll kick ass'.
En als er een schaatskampi
oenschap is, dan doen ze niet
alleen hun best, nee, dan
schreeuwen ze van de daken
dat het ook nog showtime is.
Jan Bos is een nuchtere jon
gen van de Veluwe. Hij liet zijn
haar groeien, zocht een oor
belletje uit en ging bijna drie
jaar lang mee in het zelfbe
wuste gedrag van Mueller en
de anderen. Maar stilaan
kwam Bos tot de conclusie dat
hij er niet echt harder door
ging schaatsen. Het ging berg
afwaarts met zijn resultaten.
Zie maar: in 1998 werd Bos
eerste op het WK sprint, in
1999 tweede en begin dit jaar
tierde.
Het vertrek van Bos bij
SpaarSelect heeft de gemoede
ren in de voorheen zo gebor
gen schaatsfamilie behoorlijk
beziggehouden. De inwoner
van Harderwijk mocht na we
ken van moddergooien en een
rechtszaak SpaarSelect uitein
delijk verlaten, maar moest
eerst nog wel een afkoopsom
van 325.000 gulden betalen.
„De mensen die zeggen dat
ik alleen voor het geld ben
weggegaan, weten niet hoe het
zit. Ze mogen zeggen wat ze
willen. Ik heb een rein geweten
en daarom raken die verwijten
niet", zegt Bos, een beetje moe
van de affaire. „Deze transfer
heeft me tot nu toe alleen
maar geld gekost. Dat bedrag
heb ik in zijn geheel overge
maakt, ja."
Bos overwoog vorig jaar om
sportieve redenen al eerder
een vertrek bij SpaarSelect,
maar de druppel was dat hij
niet werd gekend in belangrij
ke beslissingen. Via een om
weg kreeg hij te horen dat
Mueller en ploeggenoot Wen-
nemars met DSB in onderhan
deling waren over een overna
me van het team. Een paar da
gen later werd Bos op een
feestje terloops medegedeeld
dat de deal van de baan was.
Kortom: er werd voor hem be
slist en dat zat Bos niet lekker.
Bos forceerde daarop een
vertrek. Hij heeft er geen mo
ment spijt van gehad. „Het
voelt alsof ik opnieuw ben be
gonnen, heel fris allemaal", al
dus Bos, die in Marianne Tim
mer en Ids Postma eveneens
nuchtere ploeggenoten heeft.
„Dit had ik nodig, want de
scherpte was er niet meer bij
mij. Van Leen krijg ik nu speci
fieke sprinttrainingen. Ik wil
deze winter gewoon weer goe
de 500 en 1000 meters rijden."
De kracht van Mueller ligt
voor een groot deel op het
mentale vlak, beaamt ook Bos:
„Peter is een bluffer. Hij heeft
de gave je heel erg sterk in je
zelf te laten geloven, maar op
een gegeven moment werkte
dat bij mij niet meer. Peter
houdt ook heel sterk vast aan
zijn trainingsprogramma, ter
wijl ik heel duidelijk behoefte
had aan specifieke training en
individuele begeleiding. Een
van mijn wensen was om ook
op explosiviteit op de atletiek
baan te trainen. Voor Peter
was zoiets onbespreekbaar,
Leen maakte er meteen werk
van. Dat geeft ook vertrou
wen."
De Nederlandse schaatsteams
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
ator en coördinator. De bond kan niet concurreren in
de salarissfeer, maar wel op andere fronten, is de over
tuiging van Krook. „Wij bieden een lange-termijnvisie,
een uitgebalanceerd en hoogwaardig programma, ook
op wetenschappelijk gebied. Vooral het laatste aspect
is nog lang niet volledig ontwikkeld."
Krook doelt op ontwikkelingen als de klapschaats en
aërodynamica (strips), maar vooral op de wetenschap
pelijke onderzoeken naar de voordelen van het langdu
rige verblijf in lage-drukcabines. Op dat gebied is, een
beetje onttrokken aan de publieke aandacht, een wed
loop aan de gang met de Noren en de Duitsers. „Het is
een primaire taak van de KNSB de continuïteit van het
topschaatsen in Nederland te waarborgen."
Een ander thema is de mondialisering van de schaats
sport. Slechts in een handvol landen wordt de sport op
een hoog niveau bedreven. De rest doet op een leuke
manier zijn best. Krook: „Het voordeel van de com
merciële teams is dat er meer strijd is. Aan de andere
kant moeten Rusland en de Scandinavische landen de
zaak weer op de rails krijgen. De concurrentie van Jo-
hann Olav Koss was erg goed voor het schaatsen. Want
nu hij er niet meer is, winnen al zes jaar de Nederlan
ders - Ritsma, Postma en Romme - alle allroundtitels.
Dat moet niet eeuwig zo doorgaan."
Krook heeft tijdens het gesprek bij herhaling gezegd
dat 'schaatsen een wereldsport is in Nederland'. Een
niet zo moeilijke maar wel relativerende vaststelling.
„Het probleem in de schaatsontwikkelingslanden is
ook ons probleem. Want we kunnen samen wel vast
stellen dat het schaatsen zo volwassen en professio
neel is geworden, maar als ik even over de grenzen kijk,
dan weet ik dat er nog veel moet gebeuren."
■WHAaiüBflBiwa
Trainer:Gerard Kemkers
Renate Groenewold
Andrea Nuyt
Carl Verheijen
Frouke Oonk
Jochem Uytdehaage
Sicco Janmaat
Emiel de Jager
Jeroen Hairwassers
Trainer: Ingrid Paul
Barbara de Loor
Brigt Rykkje
Carien Kleibeuker
Jelmer Beulenkamp
Jeroen Straathot
Marieke Wijsman
Bjarne Rykkje
Irene Visser
Yvonne Leever
Trainer: Peter Mueller
Gianni Romme
Annamarie Thomas
Bas Brusche
Erben Wennemars
Helen van Goozen
Jakko Jan Leeuwangh uiani
Mark Tuitert
Tonny de Jong
Sergej Tsybenko (Kazachstan)
Sergej Klevchenya (Rusland)
GPD-graphics/R.S.
Trainers: Geert Kuiper
en Sean Ireland
Rintje Ritsma *-■
Bob de Jong
Gerard van Velde I-
Martin Hersman ki
Andrea Nuyt Ralf van der Rijst Ritsma
Casey FitzRandolph (V.S.)
Jeremy Wotherspoon (Can)
Mike Ireland (Can)
KC Boutiette (V.S.)
Trainer: Leen Pfrommer
Ids Postma
Jan Bos
Marianne Timmer
Barbara Dennis van der Gun
de Loor |rjk Bouwman p-sj)
Johan Röjler (Zweden)
Oystein Grödum (Noorwegen)
Trainer: Christine Aaftink
Arnout Coenen
Sandra't Hart
Trainers: Hans Veld- j
kamp en Rutger Tijssen
Bart Veldkamp (B)
André Vreugdenhil (B)
Marnix ten Kortenaar
Aleksandr Kibalko (Rus)
Vadim Sajutin (Rus)
Steven Elm (Can)
JkJ-iÈ&L*
Bart Veldkamp
Schaatskalender 2000-2001
4 november IJssel Cup, Deventer
4-5 november Utrecht City Bokaal
10-12 november NK afstanden,
Den Haag
18-19 november World Cup,
Berlijn (1500, 3000, 5000)
25-26 november World Cup,
Heerenveen (1500, 5000,10.000)
9-10 december World Cup,
Seoel (500,1000)
16-17 december World Cup,
Nagano (500,1000)
28-30 december
NK allround en sprint, Heerenveen
12-14 januari EK allround,
Baselga di Piné
20-21 januari WK sprint, Inzeil
27-28 januari World Cup,
Helsinki (500,1000)
2-4 februari World Cup,
Heerenveen (500,1000,1500,
3000, 5000, 10.000)
10-11 februari WK allround,
Boedapest
17-18 februari World Cup,
Hamar (1500, 3000, 5000)
23-25 februari WK junioren,
Groningen
2-4 maart World Cup, Calgary (500,
1000,1500, 3000, 5000,10.000)
9-11 maart WK afstanden,
Salt Lake City
de Lemselosestraat ligt zijn domein:
d Egano. Vernoemd naar het brein op
enen, dat - eenmaal gezadeld door
isink - olympisch goud won met het
Op een steenworp afstand van de
ilek van Dubbeldam werd Lansink
ren. Aan dezelfde Lemselosestraat
sink naar school. Toeval? Mis-
maar misschien ook niet. De grond
erselo zal wel vruchtbaar zijn.
nsdag-namiddag is de hemel grijs en
spellend. Toch graast Egano nog
ermoedend in de groene wei. Genie
een welverdiende oude dag. Nau-
opkijkend van voorbijrazende ge
seerde pk's. Binnen staan de troeven
Tussen al het (nog) onbekende ta-
ok De Sjiem, de super-schimmel
ee Dubbeldam in Sydney geschiede-
reef. Hij kijkt even op van het be-
maar meer ook niet.
verwacht dat De Sjiem in vergelij-
et andere paarden een extra grote
eft verdiend, komt bedrogen uit.
om ook", zegt Dubbeldam even la-
andere paarden doen er net zoveel
sommigen misschien nog wel
omdat ze minder aanleg hebben."
em moest het doen met een extra
En nu mag hij het'een paar weken
aan doen", vertelt Dubbeldam. Een
eken zonder wedstrijden dus. Even
xers en steilsprongen. „Ik rijd hem
een beetje los, ga met hem het bos
dt-ie mooi."
sley Park, 'onder de rook' van Syd-
eeg het leven van Jeroen Dubbeldam
taal andere wending. Omdat het zo'n
waarop alles klopte, bij ruiter en
bert Voorn, die in Australië uitgroei
zijn maatje, werd bijkans gek van
Wij zaten in één huis, dus wij trok-
zelf naar elkaar toe. Jan (Tops, red)
ens anders en Jos (Lansink, red)
pas later. Vaak wordt van Albert ge-
hij niet team-gezind is, maar hij
enorm zijn best gedaan."
lijken ze in alles tegenpolen, de intro-
Dubbeldam en de extroverte Voorn,
chien klikte het juist daarom wel zo
ssen ons. Elke dag zei ik een paar
egen hem: 'Albert, zondag gaat het
ren, let maar op'. Toen alles achter
was, zei hij dat hij er stapelgek van
geworden, maar dat viel volgens mij
(vel mee. Het was een beetje jennen
hij."
f voor Voorn, goud voor Dubbeldam;
Olympisch goud heeft hem
niet veranderd, hooguit
rijper gemaakt. Jeroen
Dubbeldam (27),
onverstoorbaar en altijd
zichzelf, kwam echter wel in
een andere wereld terecht.
Eentje van goud.
door ENGELBERT HEIDEMAN
de hippische wereld stond op zijn kop. En
die van Dubbeldam nog veel meer. Hier
had hij op gewacht, dit was zijn 'goal'.
Want dat De Sjiem kon springen, wist ie
dereen. Er was echter één probleem: de
schimmel had nog geen Grote Prijs gewon
nen. „Wel was hij er altijd dichtbij", zegt
Dubbeldam. 'Maar het werd op een gege
ven moment wel een beetje frustrerend,
maar zoiets kun je nu eenmaal moeilijk af
dwingen."
In Sydney viel alles ineens op z'n plek. In
de barrage gedroeg hij zich als een koele
kikker. „Komt omdat ik wist dat ik zeker
was van een medaille, dat was een hele ge
ruststelling. Ik had eigenlijk weinig te ver
liezen. Ook ik ben wel eens nerveus, maar
ik zal er nooit door bevriezen."
Wat in Nederland volgde, was onbe
schrijfelijk. Jeroen Dubbeldam werd ge
leefd, elke dag, elk uur. „Ik heb de draad
nog steeds niet opgepakt", zegt hij. „Van
daag is mijn eerste echte dag hier op stal,
voor 't eerst heb ik weer wat gereden." Wel
reed hij inmiddels twee concoursen in
Duitsland, in Bremen en Düsseldorf. In de
Bremer Stadthalle werd hij groots ontvan
gen. Maar al snel bleek dat de olympisch
kampioen ook maar een mens is van vlees
en bloed. In vrije vlucht viel hij van zijn
paard.
Hij kan erom lachen, nu. „Normaal kraait
er geen haan naar, maai' nu ben je olym
pisch kampioen en heeft iedereen het er
over. Het paste gewoon effe niet. En ik ver
zeker je dat ik in de toekomst nog wel vaker
van mijn paard zal vallen." Een week later,
in Düsseldorf, hield Chanel hem wel in het
zadel en won hij er de Grote Prijs.
Hij rende van camera naar camera, van mi
crofoon naar microfoon. „Goed voor mij,
maar vooral goed voor de sport', vindt hij.
Zo zat hij met Voorn aan tafel bij Barend en
Van Dorp. „Ik denk dat we er goed vanaf
zijn gekomen, dat kan niet iedereen zeg
gen. Maar ik had meteen het gevoel dat ze
het goed met ons voor hadden."
Hij bracht de paardensport in de picture.
Het werd ook een keer tijd, vindt hij.
„Vooral de televisie zou er veel meer aan
moeten doen. Met rubrieken als de wereld
bekerwedstrijden, met achttien combina
ties, heb je hele mooie sport."
Mooier in ieder geval dan al dat voetbal op
tv, vindt hij. „Vroeger zorgde ik er altijd
voor dat ik zondagavond om zeven uur
thuis was, voor Studio Sport. Nu echter niet
meer, ik zet de tv niet eens meer aan. Ik
vind het voetbal in Nederland niet meer
om aan te zien. Hetzelfde geldt voor For
mule I. De start vind ik leuk, die wil ik zien,
net als de finish. Maar die twee uur er tus
senin, daar ga ik echt niet naar kijken."
Zijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn.
„Zeker de afgelopen weken was het super-
druk. Toch denk ik niet dat ik verander, ik
hoop het in ieder geval niet. Ik ben zover
gekomen door gewoon te doen en keihard
te werken. Ik ga dus maar op dezelfde voet
verder." Hij heeft ook geen andere keus,
zegt hij. „Dat is ook het mooie van onze
sport: als je even wat minder doet, gaat het
gewoon niet meer. Dan loop je vanzelf te
gen een muur aan."
En er is nog genoeg te winnen voor hem.
Ook financieel. „Toch zal ik niet giganti
sche startgelden gaan vragen. Als ik wat
krijg, is het prima. Het gaat mij nog altijd
om de sport."
Wel loopt zijn contract met sponsor Inter
Access aan het einde van dit jaar af. En dus
kwam het olympisch goud op een ideaal
moment. „Er hebben zich al wat gegadig
den gemeld. Het blijft natuurlijk mijn werk,
dus er moet wel geld in het laatje komen.
De druk wordt misschien wat groter, maar
het geeft mij alleen maar een fijn gevoel. Ik
ben er alleen maar zelfverzekerder door ge
worden."
Jeroen Dubbeldam kan de hele wereld aan.
„En vergeet De Sjiem niet, want ook hij is
nu een groot idool geworden."
De schimmel - inmiddels vele miljoenen
waard - kijkt op, alsof hij weet dat er over
hem gesproken wordt. Hij vindt het best
zo. Misschien zal ook de ruin Sydney 2000
wel nooit vergeten. Niet omdat het om
olympisch goud ging, wel omdat hij voor 't
eerst een ereronde reed. En een extra wor
tel kreeg als dank.
