'Noordwijk krijgt dubieuze
naam bij theaterartiesten'
ucas had van varen niet veel kaas gegeten
'Van mijn muziek blijven ze af
Cultuur Kunst
fulduz gaat voor feest:
Ilk lied is een cadeautje
Langzaamaan
Strawinsky's soldaat zoek
in de mist van Verhelst
AG 3 NOVEMBER 2000
•keerde naam Moby Dick
)WUK« In het verhaal over de expositie van Moby Dick, gis-
in de UITkrant, is helaas de naam van de eigenaar van het
uariaat verkeerd gespeld. Het moet Wim Baalbergen zijn in
van Waalbergen.
Akkerman in schouwburg
Anders dan gisteren in de UITkrant stond vermeld,
Jan Akkerman zaterdagavond met The Rosenberg Trio op
Leidse Schouwburg. De voorstelling 'Fool for Love' door
lidelijk Toneel vervalt.
ert Mak breekt (bijna) alle records
[dam Het kan verkeren. In Elsevier werd het boek 'lang-
j' en 'een slaappil' genoemd. Criticus Hans Warren had
ver 'onbevredigend en teleurstellend, een bizarre parade
rompraat en clichés'. Desondanks is Geert Maks De eeuw
9lijn vader gisteren met niet minder dan 31 procent van de
30.000 uitgebrachte stemmen door de Nederlandse lezers
^en tot het Boek van het Jaar 2000. Nooit eerder behaalde
oek in de veertienjarige geschiedenis van de prijs zo'n
ne score. Op de tweede plaats eindigde het kinderboek
y Potter de Gevangene van Azkaban' van de Britse
fster J.K. Rowling. Het is de eerste keer dat een non-fictie
is gekozen en het is pas de tweede keer dat een man met
iblieksprijs wordt onderscheiden. Adriaan van Dis ging
n 1995 voor met Indische duinen. De publieksprijs, een
Itief van de Stichting CPNB en gesponsord door het dag-
\Trouw, bestaat uit een sculptuur van Jeroen Henneman,
jeldbedrag van f 15.000 en de eer de titel Boek van het Jaar
te voeren. De eeuw van mijn vader bereikte vorige maand
lijlpaal van maar liefst 200.000 verkochte exemplaren in één
Organisatoren Straattheaterfestival kampen opnieuw met financiële problemen
Tenminste zes theatergezelschappen die in augustus op
het Straattheater Festival Noordwijk optraden, zijn nog
niet betaald. Net als vorig jaar, toen gezelschappen ook
maandenlang op hun geld moesten wachten, kampt de
organisatie met financiële problemen. Verder zijn er bij
de gezelschappen klachten over het contact met de or
ganisatie die niet zou terugbellen en e-mails zou nege
ren.
noordwijk daar is niets van terecht geko
men." Peeren vertegenwoor
digd op dit moment Walt Raaf,
Ruut van Hooft, de gezelschap
pen Pitboel Teater en Tiramisu
en de Engelse groepen Whalley
Range All Stars en Skinning the
Cat. „Dit lijstje is waarschijnlijk
niet volledig. Vorig jaar ontdek
te ik ook nog een artiest die niet
betaald was, toen ik al een lijst
je van negen gezelschappen
had opgesteld. Op dat moment
coen polack
Herman Peeren van theater
groep Wolf treedt namens de
gedupeerde artiesten naar vo
ren. Vorig jaar kreeg hij zelf zijn
geld veel te laat. Peeren: „Hoe
wel ik dit jaar zelf geen geld van
Noordwijk krijg, voel ik me toch
persoonlijk betrokken en bela
zerd. De organisatie beloofde
vorig jaar beterschap, maar
heb ik alle andere optredende
artiesten die ik kende gewaar
schuwd: 'Pas op. het zit nog
steeds niet goed met dat festi
val'. Te laat, blijkt nu. Noord
wijk begint internationaal een
behoorlijk dubieuze naam te
krijgen onder theaterartiesten",
aldus Peeren.
Artiest Ruut van Hooft heeft
inmiddels een advocaat van de
Nederlandse Toneelkunste
naars Bond in de arm geno
men.
Penningmeester Leon Hui-
bers van de festivalorganisatie
is niet erg te spreken over de
actie van Peeren. „Hoe moeilij
ker het ons gemaakt wordt, hoe
slechter het lukt om een oplos
sing te vinden. De organisatie is
echt van mening dat er een op
lossing is. Wellicht kunnen we
iedereen dit jaar nog betalen.
We zijn op dit moment met al
onze crediteuren aan het pra
ten om ze uit te leggen hoe on
ze positie is." De festivalorgani
satie heeft volgende week een
gesprek met de gemeente
Noordwijk om een oplossing te
vinden voor de schulden van
het festival.
Huibers is het niet met Pee
ren eens dat de reputatie van
Noordwijk op het spel staat.
„Laten we ons niet alleen op de
financiële kant van de zaak
richten. Het festival was een
groot succes en dit jaar is geble
ken dat het levensvatbaar is. We
blijven vrijwilligers. We doen
ons best om in onze schaarse
vrije tijd alle zaken binnen een
redelijke termijn af te hande
len."
jse prof Meijer in de voetsporen van de apostel Paulus
le apostel Paulus er niet
weest, zou het christen-
inhoudelijk veroordeeld
it een kleine joodse sek-
uidelijker kan Fik Meijer
iet uitdrukken als het gaat
persoon van Paulus en
lang van de reizen die de-
telse figuur in het begin
nze jaartelling heeft on-
nen. „Ja, misschien zó",
ert hij zichzelf even later
Een hele beschaving is
lelijk voortgesproten uit
reizen die Paulus heeft
kt. Het leek me een ver-
aardig uitgangspunt om
u eens een boek aan te
Morgen ligt dat boek
zeereis naar Rome - een
tractie in een voorlopige
van drieduizend exem-
in de winkel.
Vleijer (58) is professor in
de geschiedenis aan de
Amsterdam en telg uit
rote Leidse familie. Zijn
Har is huisarts in de Me-
k en bekend in sportkrin-
en andere broer Chris is
oog-anatoom. „Wat dat
kan je uiteraard beter bij
terechtkomen dan bij
ook al is die dan de slim-
n het stel", grapt hij.
dit natuurlijk geheel ter-
Het zou over mijn boek
nietwaar."
dat boek over de zeereis
apostel Paulus in het jaar
Chr. richting Rome maak-
eedt Fik (van Frederik)
in de voetsporen van
ndere illustere Leidenaar,
urgemeester Cees Goe-
Die ging de gangen na
ómerus en zijn beroemde
e, een verhaal dat bin-
irt nog een vervolg krijgt,
s Goekoop trok Meijer na
aande studie en onder-
er plekke in Myra en Mal-
eigen (wijze) conclusies.
Fik Meijer bij de kaart waarop de omzwervingen van de apostel Paulus staan afgebeeld.
De belangrijkste is, dat de reis
onmogelijk gegaan kan zijn zo
als die oorspronkelijk staat be
schreven in de Handelingen
van Lucas. Professor Meijer, het
zal intussen duidelijk zijn,
houdt niet van algemeenheden,
maar eerder van stevige stellin
gen en pittige uitsprake'n.
Die deed hij deze week ook
op een congres in het Belgische
Gent waar 140 theologen de
wenkbrauwen aanvankelijk
hoog optrokken. „Ik ben zelf
natuurlijk gee'n theoloog, ik ben
historicus. Het was dan ook
aardig om te zien hoe ze in het
hol van de leeuw op mijn ziens
wijze en theorie zouden reage
ren. Ik moet zeggen dat ik ze in
die vijf kwartier aardig kon
overtuigen van mijn gelijk. De
discussie na afloop is zodoende
nog bijzonder gezellig gewor
den, moet ik zeggen."
Wat Meijer in zijn recon
structie ontkracht, is de over
dreven rol die Paulus van Lucas
krijgt toebedeeld op zijn reis
van Caesarea naar Rome - om
daar eenmaal aangekomen ver
der te werken aan de versprei
ding van het christendom. „Bij
mijn onderzoek naar de vele
vertalingen en commentaren
op de Handelingen stuitte ik in
de UB op een bijzonder boek
van drie Dominicanen. Ik ont
dekte verschillende lagen in het
verhaal. Na twee jaar vielen alle
stukjes van de puzzel in el
kaar."
FOTO TACO VAN DER EB
Hoewel hij de betekenis van
de apostel zeer zeker niet on
derschat, zet Meijer zijn kantte
keningen bij diens zeeman
schap. „Gedurende de reis zie
je Paulus een complete gedaan
teverandering ondergaan. Aan
het eind van de rit is het niet de
bemanning, maar Paulus die al
le credits krijgt voor de behou
den vaart. Volkomen mis
plaatst. Je kunt aan alles aflezen
_dat Lucas de zeereis niet zelf
heeft meegemaakt, noch veel
muziek recensie
susanne lammers
:ert: Yulduz Usmanova. Gehoord:
ï/t 1Stadsgehoorzaal, Leiden.
blijft wennen, een elek-
h versterkte saz. Soms
l hij tokkelen en vibreren,
ar vaker klinkt hij als een
'one elektrische gitaar,
it Yulduz Usmanova is in
eerste plaats een popzan-
es, ook al heeft ze haar
:beekse wortels bepaald
t losgelaten. In haar eigen
Dj d staat ze al jaren aan de
ze heeft zelfs een zetel in
parlement. In Nederland
int haar ster nu pas te rij-
op dus, maar wel een ei-
iwijs soort pop. Haar lied
zijn stuk voor stuk méér
i dansbaar, de tempi lig-
hoog en de ritmes lopen
tamelijk onnozele disco-
un en reggae-beat naar
tensporig ingewikkelde
ronen. De melodieën
ïdt ze meestal vrij simpel,
crijgen hun kracht door de
n hiing, enkele bijzondere
moniën en de goed gedo
rde Oosterse krullerigheid.
ulduz gaat voor feest,
ntemplatieve ballads ont
ken, vitatiliteit, die gere-
d uitmondt in pure uitzinj
heid, dat is haar manier.
ontspannen en spontaan
iiumbeest, dat intussen al-
onder controle heeft. Haar
m heeft een gevoileerde
scherpte en is groot genoeg
om de zes muzikanten en
vooral de drie achtergrond
zangeressen volledig weg te
zingen. Daarbij danst ze vrij
wel onafgebroken spectacu
lair en tegelijk gracieus, zon
der dat haar stem aan kracht
inboet.
In haar beste nummers zijn
drum en bas nadrukkelijk
aanwezig, maar trekt Yulduz
over die zware basis een be
weeglijke zanglijn. Heel fraai
is ook de manier waarop ze
de luit uitdaagt, spannend
begeleid door de basgitaar;
een duel dat eindigt in een
duet. De spiegelgevechten
tussen de twee synthesizers
zijn aanmerkelijk minder
boeiend. Dat heeft ook veel te
maken met de blikkerige ver
sterking. Veel te vaak vervaagt
de klank van de afzonderlijke
instrumenten, klinkt het rom
melig en zelfs een beetje
goedkoop.
Voor de pauze is Yulduz op
haar best. Elk lied is een ca
deautje, interessante pop, die
door dat tikje exotische weet
te verrassen. Na de pauze
drijft het een beetje af naar
vakantiemuziek, een effect
dat versterkt wordt door de
dia's van indrukwekkende
Oezbeekse gebouwen en dito
mozaiëken. Dan rest er dus
weinig meer dan dansen in
het gangpad - maar daar is
Yulduz' muziek tenslotte voor
bedoeld.
Jill Scott op Crossing Border-festival
amsterdam jacob haagsma
Jill Scott speelde in de musical
'Rent'-en zong met Wil Smith,
Common en The Roots. Nu
brengt ze op eigen kracht haar
liedjes en gedichten aan de
man. Vol sensuele grooves en
strijdbare soul. Vanavond staat
ze op het Crossing Border-festi
val in Amsterdam.
Het is druk, vol en warm in
het Londense Jazz Café. Er
staan rijen voor de deur van
een van Londens hipste clubs.
Zonder dat die rijen veel hoop
hebben om binnen te komen,
want een kaartje voor een van
de twee Londense shows van
Jill Scott is 'the hottest ticket in
town', zoals een van de gelukki
gen binnen het uitdrukt.
Als Jill Scott en haar band
eindelijk de trap naar het podi
um aflopen, blijkt dat het van
tevoren al dolenthousiaste pu
bliek het antwoord op de in de
titel van haar debuut-cd gestel
de vraag 'Who is Jill Scott?' al
weet. Het voor 90 procent zwar
te publiek heeft de heupen van
af het eerste nummer in bewe
ging en zingt de nummers van
die plaat luidkeels mee.
De zangeres annex 'perfor
ming poet' (uitvoerend dichte
res) uit Philadelphia blijkt een
overrompelende podiumper
soonlijkheid te zijn, die haar
lang niet misse band soepel
door het even soulvolle als fun
ky repertoire leidt. De volgende
Jill Scott: sensuele grooves en strijdbare soul.
FOTO G PD
middag, in het Londense kan
toor van haar platenmaat
schappij, blijkt Jill Scott ook een
bijzonder vriendelijke dame die
voor haar debuut-cd uitkwam
al het een en ander had teweeg
gebracht. Na allerlei dans-,
zang- en acteerlessen kwam ze
terecht in de musical 'Rent'.
„Rent! Dat was een gouden
kans. Heb ik veel van geleerd.
Als zangeres werd ze ontdekt
door Amir Thompson, drum
mer van hiphop-band The
Roots. Hij begeleidde haar bij
het maken van een demo, maar
van de zee en van navigeren
heeft begrepen. Het is verba
zingwekkend hoe bijbelexege
ten door de eeuwen heen de
uitlatingen die Paulus in de
mond worden gelegd, klakke
loos hebben geaccepteerd."
Het is zijn levenslange passie
voor de zee in combinatie met
zijn vakmatige interesse in de
geschiedenis en zijn (van thuis
meegekregen) fascinatie voor
het geloof die hem na wat eer
dere vingeroefeningen bracht
tot het schrijven van dit boek.
„Als kind was ik gek van de rei
zen van Thor Heyerdahl. Ik
droomde dat ik zelf ooit nog
eens zoiets zou ondernemen.
Dat is dan wel niet gelukt, maar
uiteindelijk ben ik toch op
zoektocht gegaan, in dit geval
in het spoor van Paulus.'
„Religie, tja, wat zal ik er van
zeggen. Praktizerend ben ik
niet. Ik kan me niet voorstellen
dat er een God is die aan het
eind van het verhaal de bokken
van de schapen scheidt. Dat de
ene naar de hel gaat en de an
dere naar de hemel. Maar ik
kom uit een goed katholiek ge
zin en er is veel blijven hangen.
Niemand gaat mij ook vertellen
dat het christendom niks voor
stelt of niets heeft opgeleverd.
Dat moeten ze toch eens een
keer in Rome gaan kijken. Het
sluimert bij me, laten we het
daar op houden."
Het boek is niet geschreven
voor een selecte groep kateche-
ten, maar wat Fik Meijer betreft
voor iedereen die is geïnteres
seerd in de zee, in reizen en in
de wijze waarop het christen
dom zich destijds vanuit Pales
tina over de wereld verspreid
de. „Er komt", zegt hij nog
voordat zijn eerste 'kind' ten
doop is gehouden, „ook een
vervolg. De reizen van Paulus
over land. Ook daar ga ik ter
plekke onderzoek naar doen.
Een late roeping? Ach, beter
laat dan nooit."
Zc weren fastfood-ketens en
mobiele telefoons, weigeren
neonreclames aan de gevels
en er staat een verbod op het
afgaan van het auto-alarm
Ze zijn vóór het behoud van
hun oude centra en cultuur
goed, het cultiveren en propa
geren van streekproducten en
vóór lunch-pauzes van mini
maal tivee uur.
Ze hebben zich verenigd in de
Citta Lente, de zogenaamde
langzame steden, waar de
klok in zijn achteruit is gezet,
het leven goed is en het leven
vooral ook aangenaam moet
blijven.
Ze zijn intussen met 33 mid
delgrote steden en hun aantal
is groeiende. We zitten mid
den in Italië, in het mooie
Toscane.
Het verhaal stond deze week
in de krant USA Today. Dat
op zich al mag opvallend
worden genoemd, want de
tendens van deze story is be
hoorlijk anti-Amerikaans.
Dat wil zeggen, gericht tegen
alles waar het Amerikaanse
leven in de 21ste eeuw nu net
voor staat: McDonald's res
taurants, de Coca Cola-way-
of life, de Nike-commercials
(snel, sneller, snelst) en de glo-
balizering die overal één lijn
trekt. Zodat waar ter wereld
ook, straks alles op elkaar
lijkt. Als het aan hen ligt', zo
laat voorzitter Saturnini van
de Citta Lente zich misprij
zend citeren, 'staan ze morgen
op Mars hun sportschoenen
en frisdrank uit te venten. Zó
veel haast hebben ze'.
De Citta Lente is een uitvloei
sel van een stroming die vorig
jaar Frankrijk op z'n kop zet
te. Daar had Jose Bove, boer
uit de Cevennes, het gewaagd
om tegen de bouw van een
McDonald's in het geweer te
komen. Hij vond dat een ver
arming voor de streek, eiste
aandacht voor lokale produc
ten en ging in zijn protest ri-
goreus te werk. Samen met
enkele medestanders maakte
hij de zojuist opgetrokken
muren van het restaurant-in-
aanbouw weer met de grond
gelijk. Zijn proces liep uit op
een demonstratie. Hij gaat
verder als een held door het
leven.
Het Geheim van Holland is
een samenwerkings
verband tus
sen de steden Delft, Gouda,
Dordrecht, Schiedam, Haar
lem en Leiden. Met de Citta
Lente uit Toscane hebben deze
zes Hollandse steden gemeen
dat ze een band zijn aange
gaan om hun oude centra,
kerken, musea en cultuurgoed
zo goed mogelijk te conserve
ren. En daarnaast om hun
streek en producten naar de
buitenwacht toe te promoten.
Nog niet opgenomen in de
kleurrijke folder van de zes is
het streven om - gelijk die Ita
lianen dat doen - de econo
mische motor (weer) te ont
doen van zijn turbo. Om het
rustig aan te doen.
Het is uiteraard onzin om an
no 2000 te roepen dat we te
rug moeten naar de Middel
eeuwen, naar de tijd dat deze
steden ontstonden. We kun
nen niet net doen alsof er
nooit een industriële revolutie
is geweest, alsof de computer
niet is uitgevonden. Wat dat
aangaat, beschikt de jonge,
vrouwelijke burgemeester van
Todi - één van de 33 langza
me steden - over realiteitszin
door te stellen dat het internet
een zegen van de moderne tijd
is. Want op die manier kun je
je. doelstellingen wereldwijd
laten doorklinken en propa
geren. Ook zij weet heus wel
dat stilstand achteruitgang
betekent.
Maar stilstand is nog wat an
ders dan stilstaan. Het kan
absoluut geen kwaad om bij
tijd en wijle eens bovenop de
rem te trappen. Wat doen we
in Leiden met ons culturele
erfgoed - de meeste monu
menten van heel Nederland -
in een tijd dat de alsmaar
voortschrijdende globalisering
met zijn zwerende vingers
overal aanzit en alles besmet?
Wordt het onderhand niet
eens de hoogste tijd om net als
die Italianen een daad te stel
len en als eerste alvast de auto
uit het centrum te mieteren?
Kijk eens op de Langebrug,
het Gerecht, rondom de Pie
terskerk en de Hooglandse
Kerk en denk alleen al dat
blik maar eens weg. Er is dan
nog maar weinig fantasie
voor nodig om je eeuwen te
rug in de tijd te wanen.
En verder ben ik van mening
dat de eerder gedemte grach
ten open moeten, om te be
ginnen de Lange
Mare.
•ADVAN KAAM
theater recensie
dick van teylingen
Voorstelling- De Roovers. Prometheus En
semble en Transparant spelen Hïstoire d'A
(groepsportret) Muziek: Igor Stravinsky.
Tekst Peter Verhelst. Spel: Robby Cleiren.
Sara de Bosschere. Sofie Sente en Luc
Nuyens Gezien 2/11, Leidse Schouw
burg
hij was ook niet te beroerd om
anderen te laten profiteren van
haar talent. Voor zijn eigen
Roots schreef ze de hit 'You got
me' dat ze vervolgens op het
live-album 'The Roots Come
Alive' zelf mocht komen zingen.
Ze werkte bovendien met zan
ger Eric Benet, rapper Common
en acteur/rapper Will Smith,
die zelfs een nummer van haar
op de soundtrack van 'Wild
wild west' zette. „Ik kende Will
via Jazzy Jeff, met wie hij vroe
ger een rapduo had. Zo gaan
die dingen."
Jazzy Jeff heeft als producer
een belangrijke rol op 'Who is
Jill Scott?' Maar die plaat was er
niet zomaar. „We hadden eerst
die demo met zes, zeven num
mers. Daarmee zijn we de pla
tenmaatschappijen gaan besto
ken. Maar het moest wel op on
ze voorwaarden. De meeste
platenmaatschappijen die we
benaderden, wilden wel iets
van me dat ik niet wilde. Moest
ik me aanpassen aan het pro
duct dat zij voor ogen hadden.
Nou, dan hoeft het voor mij
niet."
In het nieuwe Hidden Beach-
label vond Scott wel een pas
sende zakenpartner, dat wil
zeggen, een partner die haar
rnet rust laat en haar haar eigen
ding laat doen. „Kijk, dat ik be
paalde promotie-activiteiten
moet ondernemen, snap ik ook
wel. Maar van mijn muziek blij
ven ze af. En van mijn uiterlijk
ook."
Voor het Festival van Vlaande
ren stortten drie jeugdige thea
ter- en lof muziekgezelschap
pen zich op Stravinsky's 'Ge
schiedenis van de soldaat'. Dat
wil zeggen, dat stuk zou het uit
gangspunt zijn voor een poging
'de grenzen tussen muziek en
woord te doen vervagen' en een
zoektocht naar 'een interessan
te manier om beide genres te
verenigen'.
De Roovers (sinds 1994, toen
ze afstudeerden bij Dora van
der Groen aan de Antwerpse to
neelschool) vertegenwoordigen
het woord, Transparant (sinds
1987) zijn de experts op mu-
ziektheatergebied en het Pro
metheus Ensemble voert sinds
1992 muziek uit van hooguit
een eeuw her. De groepen heb
ben alledrie wat met schrijver
Peter Verhelst, die onlangs veel
lof kreeg voor zijn roman
'Tongkat', en vroegen hem een
variant te maken op het Russi
sche sprookje waarin een sol
daat terugkomt uit de oorlog en
zijn viool verkoopt aan de dui
vel in ruil voor geld en macht.
Martinus Nijhoff maakte een
mooie Nederlandse vertaling
van de oorspronkelijke tekst
van Strawinsky's vriend Char
les-Ferdinand Ramuz. Die be
gint met 'Op de straatweg van
Sas naar Sluis/ een soldaat op
weg naar zijn huis'. Omdat Sas
ook sluis betekent, weet je met
een dat de tocht nergens toe
leidt. Toch gebeurt er van alles:
de man die zo geïnteresseerd is
in de viool van de straatarme
soldaat opent heel bijzondere
verschieten, maar vervreemdt
de soldaat van alles wie en wat
hij lief heeft. Door een list wint
de soldaat zijn viool terug,
trouwt zelfs met een prinses,
maar valt toch weer in de klau
wen van de duivel.
Die levendigheid en theatrali-
teit ontbreekt erg in de 'medita
tieve tekst over de oorlog' van
Verhelst. Ik wil hem nog wel
eens lezen, maar in het theater
werkt het niet. Een collega als
Hugo Raes gaat een stuk verder
in de beschrijving van gruwe
lijkheden dan Verhelst, die wat
meer een beschouwer van opzij
blijft, maar toch vliegen bloed,
ledematen, organen en bot
splinters je om de oren. Geluk
kig doen De Roovers het erg
rustig aan met al dat oorlogsge
weld, maar ze slagen er ook niet
in het verhaal van Verhelst het
verhaal van een mens te ma
ken. Vaag wordt het wel, maar
niet op de gehoopte interessan
te manier. En ook woord en
klank versmelten niet, maar
blijven (gelukkig) netjes ge
scheiden.
Dat de zoektocht van Histoire
d'A niet leidt tot boeiend thea
ter is des te jammerder omdat
er goed wordt gespeeld. Ook
door De Roovers, maar vooral
door het Prometheus Ensem
ble, dat met de suite uit L'His-
toire du soldat werkelijk prach
tig muziek maakt. Het toont
ook weer eens aan hoe geschikt
de Leidse Schouwburg is voor
dit soort kleinschalig muziek
theater: het kleinste piepje van
elk instrument komt glashelder
over en ook in de stevige passa
ges is elke individuele inbreng
prima te volgen. Ik ken geen
voorstellingen die speciaal voor
een zaal zijn geschreven, maar
deze zou het bijna verdienen.
