Molukkers
willen Staat
aanklagen
Wiegel schenkt 18,5 meter dossier aan rijksarchief
Scholieren keren zich af van de sigaret
Coalitie is niet blij met strijd Kok-Van Aartsen
Binnenland
Cerfontaine en Netelenbos feesten samen
"TNDERDAG 2 NOVEMBER 2000
n Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
tudenten willen OV-kaart behouden
fTERMEERStudenten willen geen verhoging van de studie-
iirs in ruil voor afschaffing van de OV-kaart. Zij vinden dat
z°jeerlijk tegenover studenten die ver van hun opleiding wonen
Vjdan hoge reiskosten moeten maken. Het mooist vinden stu-
..Titen het als zij individueel mogen kiezen tussen de kaart en
hogere beurs. Dat blijkt uit een nog niet gepubliceerd on-
1 Hzoek van bureau Intomart in opdracht van minister Her-
ins (onderwijs), aldus een voorlichter van de minister van-
',n ritend. Hermans gaat binnenkort met de NS onderhandelen
er een nieuw contract voor de OV-studentenkaart. Als de NS
^bf eel vra8en> verdwijnt de kaart wellicht.
beleizigersclubs: Noodplan voor spoor
rï^jtRSFOORTDe vereniging van treinreizigers Rover heeft sa-
acTn met de Consumentenbond en de ANWB een 'noodplan'
,"'vraagd voor het spoor. De kwaliteit van het spoorvervoer is
lgens de verenigingen 'ver beneden een aanvaardbaar ni-
PP u' gekomen. Vice-voorzitter S. van Keulen van Rover vindt
niet hij, maar de vervoersbedrijven met oplossingen moe-
komen. „Maar ik kan wel iets bedenken: op de een of ande-
nanier moeten ze iets doen aan het tekort aan materieel. Er
jan ondanks de schaarste nog steeds veel treinstellen aan de
ce~ht door gebrekkig onderhoud. Dat moeten ze beter organise-
De verenigingen willen een onafhankelijk onderzoek naar
f 'slechte functioneren van het spoor'. De afgelopen weken
(ren veel meer treinen vertraagd dan gemiddeld.
-netelenbos haalt uit naar CDA
qi haag Minister Netelenbos (PvdA) heeft een bijeenkomst
'Ofi journalisten gisteren aangegrepen voor een harde aanval
I Jhet CDA. Tijdens een lunch van het Genootschap voor
^Mofdredacteuren kenschetste de minister het CDA als 'een
dfieus geval'. „Het CDA heeft een fantastisch sociaal pro-
Imma, maar in de praktijk merk ik daar dus helemaal niets
3. Het CDA moet niet alleen schrijven, maar ook eens doen",
Jus de verkeersminister. De bewindsvrouw had overigens
kritiek op andere partijen, waaronder haar eigen PvdA. Op
.V eigen terrein kondigde ze de afsluiting aan van alle NS-
I. Itions voor mensen die geen kaartje hebben. Er wordt ge-
kt aan een chipcard voor het station.
k restatiecontract NS onhaalbaar'
,r' i haag Het prestatiecontract, dat minister Netelenbos en
a j Reizigers snel met elkaar willen sluiten, maakt de Neder-
!™eidse Spoorwegen na de Japanse Spoorwegen tot de beste ter
jreld. Dat zei de woordvoerder van NS Reizigers gisteren in
P Tweede Kamer tijdens een hoorzitting. Hij sprak over pittige
:staties die moeten worden geleverd in de komende vijf jaar.
lgens de woordvoerder van FNV Bondgenoten zijn ze der-
te pittig, dat ze onmogelijk te halen zijn. Het vergt te veel
de medewerkers. Nu nog rijdt 86 procent van de treinen op
',as| zogeheten kernnet zonder vertraging: niet meer dan drie
nuten buiten de dienstregeling. Volgens het contract moet
volgend jaar 88 procent worden en in 2001 moet 92 pro-
dc
10 oma moeten Lunetten verlaten
Plecht» De Roma-familie Horvat, die in de Utrechtse wijk Lu
iten bivakkeert op een woonwagenterrein, moet de Domstad
^fjidaag hebben verlaten. Dat heeft de politie hen gisteren ge-
r rd. Volgens de gemeente Utrecht heeft de familie het terrein
gelopen vrijdag feitelijk gekraakt. Nadat daarvan aangifte was
relaan, heeft het openbaar ministerie gisteren besloten dat de
nilie het terrein moet verlaten. Gebeurt dat niet op eigen ge-
z!|jenheid, dan verwijdert de politie de familie.
jip laken partijvernieuwing PvdA
f haag De Jonge Socialisten (JS) vinden dat de voorstellen
pr vernieuwing van de PvdA niet ver genoeg gaan. Ze zijn blij
Vj de commissie Brouwer meer inspraak voor de partijleden
Tl Maar om dat echt te bereiken is veel meer nodig, consta-
II rt JS-voorzitter Zboray. De commissie partij vernieuwing on-
r leiding van de Utrechtse burgemeester Brouwer wil PvdA-
e, jen een grotere stem geven door de oprichting van een Poli-
A Forum. Volgens Zboray zal het nieuwe orgaan de echte
l qiblemen in de partij nauwelijks oplossen. De Jonge Socialis-
sel zien meer in een partijparlement dat maandelijks bijeen
tak
en bestaat uit mensen die door de PvdA-leden zijn g
h. Zboray vindt dat de leden meer te vertellen moeten krij-
gf
noteer vrouwen in academische top'
i haag Minister Hermans van onderwijs vindt dat vrouwen
a streepje voor moeten krijgen bij het verwerven van een ho-
•ïtwetenschappelijke positie. Van academische vrouwen die
Hf gezin stichten, zouden bij gelijke geschiktheid minder we-
•f-xischappplijke publicaties moeten worden verwacht. Het ka-
Set wil het aantal vrouwen in leidinggevende wetenschappe-
le posities aan de universiteiten vergroten. Uit een onder-
su#k bleek dit voorjaar dat van de hoofddocenten tien procent
sleivan de hoogleraren vijf procent vrouw is. Daarmee staat Ne
land, wat de participatie van vrouwen in wetenschap en on-
idefrzoek betreft, onderaan in Europa.
Harde gil moet personeel beveiligen
DaipE pekela Het Blokker-filiaal in Oude Pekela heeft haar veer-
n lèi personeelsleden met een beveiligingssysteem uitgerust,
ndtt systeem bestaat uit een kastje met antenne. Zodra een per-
tchjieelslid zich bedreigd voelt, kan de antenne worden uitge-
3 eóoven, waarna een harde gil hoorbaar is. Het geluid moet
rodninelen afschrikken. De bedrijfsleiding denkt daarmee te
peprkomen dat werknemers worden lastiggevallen of slachtof-
mal worden van criminaliteit. De vrouwelijke medewerksters
;n lp het filiaal voelen zich in toenemende mate geïntimideerd
i kcjbedreigd door jeugdige criminelen.
orst wil verlof bij stervensbegeleiding
li haag» Werknemers die een doodzieke naaste in de laatste
ie van het leven willen begeleiden, moeten daarvoor betaald
tlof krijgen. Dat stelde minister Borst (volksgezondheid) gis-
fen in de Tweede Kamer voor. Borst ziet dat als een verster-
van de zorg door intimi, de zogeheten mantelzorg, die de
va tste tientallen jaren aan belang heeft ingeboet. Haar collega
;e frmeend (sociale zaken) presenteert komend jaar een voor-
Pa 1. Een adviesgroep legt momenteel de laatste hand aan een
ddpport over langdurig zorgverlof, dat al in het regeringsak-
;|jj} 3rd in het vooruitzicht werd, gesteld.
<eri
oujverheid moet kwaliteit drugs testen'
,re fNDAMDe overheid moet zich gaan bemoeien met de kwali-
r V# van harddrugs. Dat stelt het Landelijk Steunpunt Drugge-
eJuikers (LSD). Met een soort Kemakeur voor harddrugs, kan
3e_pl overlast worden voorkomen, stelt het LSD. Volgens het
?2-|unpunt is veel overlast van druggebruikers het directe ge
zapig van gebruikers die verkeerde drugs nemen, of die door het
jliëjt gaan nadat ze zijn opgelicht.Als je bij de benzinepomp
defter blijkt te hebben getankt, word je niet vrolijk", stelt
,teifordvoerder T. van Dam van de LSD. „Wie een fles whisky
/an0PL weet precies hoe sterk dat spul is. Bij harddrugs is het
Sjd maar afwachten."
JNG: Bos informeert Kamer onjuist
i f ift haag De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt
rtejt staatssecretaris Bos (financiën) de Tweede Kamer onjuist
n alfgeïnformeerd over de uitvoering van de onroerendezaak-
at flasting. Bos schreef maandag in een brief aan de Kamer dat
jer| met de VNG en de Unie van Waterschappen unaniem tot de
lecficlusie is gekomen dat uitvoering door de Rijksbelasting
en Fnst goedkoper is dan door de gemeenten. Dit verschil kan
n£geils de staatssecretaris oplopen tot enkele tientallen mil-
onènen guldens. Hij beroept zich op cijfers van het accoun-
htsbureau KPMG. De VNG twijfelt er sterk aan of centrale uit
ering goedkoper is.
Oud-WD-leider was slecht in het bijhouden van zijn agenda
den haag dolf ruesink
„Wat een drukte, het lijkt wel
een staatsbegrafenis", zei Hans
Wiegel toen hij gistermiddag
onder grote belangstelling een
groot deel van zijn persoonlijk
archief (1948-1982) overdroeg
aan het Algemeen Rijksarchief
in Den Haag. De voormalig lei
der van de WD, die Kamerlid,
vice-premier en minister van
binnenlandse zaken was, heeft
een omvangrijk dossier met
persoonlijke aantekeningen,
correspondentie, foto's en
knipsels beschikbaar gesteld.
Het gaat om 18,5 strekkende
meters documenten ofwel één
volgepakte verhuiswagen.
Het Wiegel-archief is vanaf
vandaag voor iedereen toegan
kelijk. Rijksarchivaris dr. M.W.
van Boven zegt dat het om een
rijke bron informatie gaat, die
nu beschikbaar is voor journa
listen, wetenschappers, stu
denten en andere geïnteres
seerden in de geschiedenis van
de naoorlogse politiek. Slechts
een klein deel van de collectie
kreeg het stempel 'vertrouwe
lijk'. In deze categorie vallen
voordrachten voor benoemin
gen die Wiegel als minister van
binnenlandse zaken deed.
Aandachtig getuige bij het
tekenen van de overdrachtsak
te was de Zuid-Hollandse
Commissaris van de Koningin,
mr. Jan Franssen. Als 18-jarige
werd de toenmalige kweek
schoolstudent door Wiegel in
gehuurd als 'hulpje'. Franssen
moest krantenknipsels voor de
WD'er verzamelen, post sorte
ren en brieven versturen. „Vrij
wel alle correspondentie is
door mijn handen gegaan",
glunderde de partijgenoot die
tot 1982 werkte als persoonlijk
assistent van Wiegel.
Rijksarchivaris van Boven
heeft één minpunt ontdekt.
„Wiegel was slecht in het bij
houden van zijn agenda." Zo
zullen speurneuzen vergeefs
zoeken naar de afspraak eind
1977 voor het etentje met
CDA-leider Van Agt. In het chi
que fjaagse restaurant Le Bi-
stroquet werden daar de plan
nen gesmeed voor het latere
kabinet Van Agt-Wiegel.
De voormalige liberale voor
man moest lachend toegeven
dat nog niet al z'n geheimen
zijn onthuld. Hij vertelde dat
hij ten tijde van zijn minister
schap tijdens een Kamerdebat
over de begroting van binnen
landse zaken samen met
staatssecretaris Henk Koning
achter de regeringstafel krui
denbitters dronk. „In onze
theepotjes zat Beerenburg."
Nog niet te raadplegen zijn
Wiegels stukken uit de periode
1982-2000. Van Boven heeft
goede hoop dat ook deze dos
siers naar het Rijksarchief ko
men. „Maar momenteel ligt de
Nacht van Wiegel nog veilig
opgeborgen in zijn eigen
kluis." In die beruchte nacht
hield senator Wiegel vorig jaar
het correctief referendum te
gen.
Opschudding over dood kapers
De Molukse actiegroep 'People Against Genocide' wil de
Staat voor de rechter dagen wegens de dood van zes Mo
lukse kapers bij De Punt in 1977. Zij verwijt de toenmali
ge regering woordbreuk bij het oplossen van de treinka
ping. In plaats van het beloofde vrijgeleide besloot het
kabinet onder leiding van premier Den Uyl en vice-pre
mier Van Agt (tevens minister van justitie) de trein aan te
vallen. Daarbij kwamen naast de zes kapers ook twee
treinpassagiers om het leven.
Minister Netelenbos en Schiphol-directeur Cerfontaine samen bij de opening van een nieuwe pier. foto united photos de boer rob Hendriks
schiphol richard mooyman
Dubbel feest was het gisteren voor minister
Netelenbos (verkeer) en Schiphol-baas
Cerfontaine. Gezamenlijk stelden beide
kemphanen officieel de vernieuwde lounge
en pieren in gebruik. Toevallig begon giste
ren ook het nieuwe 'geluidshinderjaar'.
Schiphol kan weer volop vliegen en Nete
lenbos hoeft voorlopig geen boetes meer
op te leggen.
„Ik ben net zo opgelucht als de leiding van
Schiphol dat we vandaag weer met een
schone lei kunnen beginnen", zo stelde
Netelenbos. De minister heeft Schiphol een
boete van vijf.miljoen gulden gegeven van
wege een overmaat aan lawaai op twee
plaatsen aan de zuidkant van de luchtha
ven. Maar dat mocht gisteren de feest
vreugde niet bederven. Over en weer wer
den zelfs complimentjes uitgedeeld.
De president-directeur van Schiphol be
dankte Netelenbos voor haar inzet om de
milieuregelgeving te veranderen. „We zijn
u dankbaar dat u de taak heeft opgepakt
om de schier onoplosbare Schipholknoop
te ontwarren", zo sprak hij. Het conflict
over de boetes is volgens hem slechts een
tijdelijke rimpeling in de goede betrekkin
gen.
De bewindsvrouw kon bij zoveel lof niet
achterblijven. Zij prees Schiphol vanwege
de milieudoelstellingen die wèl zijn ge
haald. Netelenbos memoreerde dat het
aantal woningen in de ergste lawaaizone
veel lager is uitgevallen dan toegestaan.
Ook loofde zij de luchthaven voor het met
succes 'wegpesten' van lawaaiïge, oude
toestellen.
De minister erkende dat de huidige mi
lieuregelgeving leidt tot moeilijk uit te leg
gen situaties, waarbij piloten boven Am
sterdam moeten gaan vliegen om het la
waai boven agrarisch gebied te verminde
ren. „Daar snapt niemand iets van", aldus
Netelenbos. „Maar dat is de wet die we
hebben aangetroffen en die gaan we ver
anderen."
den haag gpd
Een woordvoerder van de actie
groep kondigde de juridische
stappen tegen de Staat gisteren
aan in het Vara-radioprogram-
ma Binnenlandse Kwesties. De
reactie hangt samen met de on
rust die in de Molukse gemeen
schap is ontstaan naar aanlei
ding van het optreden van het
toenmalige kabinet. De kaping
van de trein en de gijzeling van
een groep schoolkinderen in
Bovensmilde zijn onderwerp
van een vierdelige documentai
re die de NPS de komende we
ken uitzendt.
Uit de documentaire blijkt
dat onderhandelaar en psychia
ter Mulder namens het kabinet
de kapers een veilige aftocht
had beloofd als zij de kinderen
zouden vrijlaten. Toch werd er
met geweld een eind gemaakt
aan de treinkaping. In de docu
mentaire zegt Van Agt „Ik zal
maar eerlijk zeggen dat ik niet
van plan was de kapers te laten
gaan. Ik wilde de kinderen vrij
hebben. Als je onder zulke
pressie wordt gezet en je doet
in die situatie beloften, ben je
niet voor honderd procent aan
je woord gehouden."
Deze uitspraak leidde tot on
rust in de Molukse gemeen
schap. Die ziet hierin het zo
veelste bewijs dat 'de Nederlan
ders' niet te vertrouwen zijn. De
woordvoerder van de RMS, de
Molukse regering in balling
schap, J. Wattilete vreest dat de
televisieuitzending tot nieuwe
instabiliteit kan leiden. „Deze
documentaire komt de situatie
niet ten goede. Het zal het ge
voel van frustratie alleen maar
vergroten. Het vertrouwen in
Nederland zal ook niet groter
worden. De Molukkers hebben
toch al niet het gevoel dat Ne
derland zich optimaal inzet
voor het vredesproces op de
Molukken."
G. Makatita van de groep
Vrije Molukse Jongeren denkt
dat acties eerder een gevolg zul
len zijn van de huidige onrust
op de Molukken dan van deze
documentaire. Hij stelt vast dat
Nederland al sinds het de Mo
lukken heeft gekoloniseerd haar
woord heeft gebroken.
Politie zet extra
video-auto's in
soesterberg gpd
In de strijd tegen verkeersovertre
dingen gaat de politie frontaal in
de aanval door volgend jaar 25 ex
tra video-auto's in te zetten. Dat
betekent meer dan een verdubbe
ling van het huidige aantal van tien
camerawagens waarmee de politie
snelheidsmaniakken en andere
'verkeerscriminelen' op heterdaad
kan betrappen en vastleggen op vi
deo.
Volgens Koos Spee, hoofd van
het landelijk Bureau Verkeers
handhaving van het openbaar mi
nisterie (OM), zijn de videowagens
hard nodig om de pakkans voor
verkeersovertreders aanzienlijk te
verhogen. „Je kunt de straffen wel
enorm hoog maken, maar het eni
ge dat werkt is het gevoel dat je
waar dan ook op de bon kunt wor
den geslingerd."
De videowagens, bij het grote
publiek vooral bekend van het
NCRV-programma Blik op de Weg,
worden niet alleen ingezet voor de
achtervolging van hardrijders. „Zes
wagens worden gereserveerd om
verkeersonveilig gedrag uit de er-
gernis-top-tien aan te pakken. Dan
gaat het om rechts inhalen, bum-
perkleven en meer van dat soort
grappen."
umuiden gpd
Met een handtekening en een erewoord
hebben gisteren ruim 1.800 scholieren
uit de eerste twee klassen van het voort
gezet onderwijs in het hele land plechtig
beloofd dat ze tot 1 mei 2001 niet zullen
roken. De landelijke antirookcampagne
Operatie Tegengif moet de jonge niet-
rokers helpen de verleiding om stoer te
willen zijn met een peuk te weerstaan.
Ruim de helft van de jongeren tussen 10
en 19 jaar steekt regelmatig een sigaret
op. Van de 13 en 14-jarigen doet bijna
de helft dat stiekem.
De Operatie Tegengif is een initiatief
van de Stichting Volksgezondheid en
Roken (Stivoro) en het Trimbos-insti
tuut, een autoriteit op het gebied van
verslavingen en de bestrijding daarvan.
Leerlingen van de Technische School
Velsen gaven gisteren het startschot
voor de campagne. In Europees verband
- het project is medegefinancierd door
de Europese Unie - zetten 250.000 scho
lieren hun handtekening. Klassen die
een halfjaar niet roken en vervolgens
een originele klassenfoto insturen, din
gen mee naar de hoofdprijs (tweedui
zend gulden plus de kans op een reis
naar Athene) of naar de provincieprijs
(vijfhonderd gulden). De leerlingen wor
den overigens niet gecontroleerd.
„Roken is een heel belangrijke oorzaak
van kanker, hart- en vaatziekten en
longziekten", zegt Trudy Prins van Sti
voro. „Jongeren hebben de laatste jaren
steeds meer geld te besteden en het ri
sico is aanwezig dat ze zich dan ook
makkelijker rookwajen permitteren.
Met deze actie willen we de niet-rokers
steunen en hen op het hart drukken dat
ze absoluut niet stoerder zijn als ze wel
roken."
Stoer zijn is nog altijd de reden om een
sigaret op te steken. Of een kind wel of
niet gaat roken, hangt dan ook heel erg
af van de sociale groep waarin hij of zij
zich bevindt. „Gelukkig doet inmiddels
zo'n zeventig procent van alle scholen
voor voortgezet onderwijs mee aan ons
project De Gezonde School", zegt Puck
Fillekes-Brand van het Trimbos-insti
tuut. „Daarin zorgen scholen dat ze een
bewust antirookbeleid voeren. Verbied
bijvoorbeeld dat er wordt gerookt op
het schoolplein, want dat zijn meestal
juist de beste plekjes, zoals bij de in
gang van de school of onder het afdak
van de fietsenstalling waar de oudere
jaars staan te roken. De jonkies nemen
dan ook een sigaret of een shagje, want
dan kunnen ze er ook bij gaan staan.
Zo'n voorbeeldwerking kan een school
dus voorkomen."
Hoewel het voor jongeren vaak nog
moeilijk is om roken bij anderen af te
keuren, signaleert Prins van Stivoro een
maatschappelijke trend in het voordeel
van de niet-rokers. „Net als in de Ver
enigde Staten zie je hier ook steeds
meer werknemers die buiten op de
stoep moeten gaan staan om te roken.
Ook op andere private en publieke
plekken lijkt de niet-roker terrein te
winnen. We komen natuurlijk steeds
meer te weten over de kwalijke gevol
gen van roken en dat lijkt langzaam
door te dringen. Wij hopen dan ook dat
minister Borst in de nieuwe wetgeving
rondom tabak het roken op kantoren
en in openbare ruimten verbiedt. Ge
lukkig ziet het er naar uit dat dat ook
zal gebeuren."
'Dit is een gênante vertoning
den haag gpd
De fractieleiders van de regeringspar
tijen PvdA, D66 en WD zijn alledrie
'hoogst ongelukkig' met de ruzie tus
sen premier Kok en minister Van
Aartsen van buitenlandse zaken.
Hoewel geen van drieën vindt dat de
aanvaring tussen de PvdA-leider en
de WD-minister over de benoeming
van Lubbers als hoofd van de Unhcr
gevolgen heeft voor de samenwer
king in de coalitie, zijn ze wel be
zorgd over hoe het nu verder moet
tussen de beide bewindslieden.
„Dit is schadelijk voor het kabinet
en schadelijk voor de minister-presi
dent", vèrdedigt WD-leider Dijkstal
zijn partijgenoot Van Aartsen. „Ik
maak me zorgen over dit incident,
het is niet in het landsbelang. In eer
ste instantie is het een zaak van het
kabinet, maar die moet zich wel de
vraag stellen hoe dit in de toekomst
te voorkomen."
Ook D66-fractievoorzitter De Graaf
vindt dat de ruzie niet voor herhaling
vatbaar is. „Dit is een gênante verto
ning. Leden van een kabinet behoren
elkaar niet tegen te spreken, anders
weet de Tweede Kamer niet wie ze
moet geloven."
PvdA-fractievoorzitter Melkert
denkt niet dat de problemen in het
kabinet onoverkomelijk zijn. „Maar
ik ben niet gelukkig met de afloop
van het debat over hoe de twee heb
ben samengewerkt bij de benoeming
van Lubbers."
In de wandelgangen van de Twee
de Kamer toonden diverse Kamerle
den zich bezorgd over de verstoorde
verhouding tussen de bewindslieden
en de gevolgen voor de samenwer
king. „Als dit nog eens gebeurt, be
staat het gevaar dat de partijen om
hun eigen bewindsman heen gaan
staan en dat het spel hoog wordt op
gespeeld. Dan kan een klein me
ningsverschil ineens grote gevolgen
hebben", aldus een prominent
D66'er.
De aanvaring tussen de bewinds
lieden was de tweede binnen een
maand tijd. Eerder nam Kok openlijk
afstand van uitspraken van Van
Aartsen over de verkiezingen in Joe
goslavië. Afgelopen vrijdag deed Kok
net voorkomen alsof hij de regie
voerde bij de benoeming van Lub
bers als hoofd van de Unhcr. Hoewel
hij liever Pronk benoemd zag, zou hij
met VN-baas Annan afgesproken
hebben de naam Lubbers nog even
geheim te houden. Volgens Van
Aartsen was hij het echter die Kok al
op een veel eerder tijdstip op de
hoogte bracht van Annans voorkeur
van Lubbers boven Pronk.
Leerlingen van de Technische School in Umuiden ondertekenen een contract waarin zij
beloven niet te gaan roken. foto anp diederik van der laan
