Sterrenkok zonder kapsones
Ook gezelligheid kent haar tijd
Smaak
Supermarktwijnen
DONDERDAG 2 NOVEMBER 2000
REDACTIE: RIEN POLDERMAN 023-
De Nederlander koopt steeds
meer wijn, maar steeds minder
in gespecialiseerde winkels. De
wijn komt vooral uit de vakken
van supermarkten en waren
huizen, en vindt zijn plaats in
het winkelkarretje tussen
brood, boter, wasmiddelen en
toiletpapier. Nu zijn de super
markten de laatste jaren het ni
veau van Liebfraumilch en
Lambrusco aardig ontstegen,
en bij sommige kun je zelfs be
hoorlijk dure en prestigieuze
wijnen op de kop tikken. Het
aanbod is nu vaak zo groot en
gevarieerd, dat het al weer
moeilijk wordt een keuze te
maken uit al die verschillende
chianti's, elzassers, Australische
semillions of Zuidafrikaanse
steenwijnen.
Voor de dolende klant heeft Ni-
colaas Klei nu een handzame
gids geschreven. Klei, een ei
genzinnig 'wijnschrijver' van
onder meer boeken als Over de
Tong en Achter de Kurk, proef
de afgelopen zomer alle wijnen
die in alle landelijke super
marktketens en warenhuizen te
vinden zijn. Van Albert Heijn
tot de Nieuwe Weme, van de
Bijenkorf tot de Hema, slobber
wijntjes van 3 gulden 99 tot
snobwijntjes van diverse tien
tjes.
Duizenden flessen heeft hij ge
opend, en elke keer velde hij er
een helder oordeel over. Hij
hanteert een puntensysteem
dat varieert van 1 tot 20. Een '3'
betekent: 'En het helpt ook om
verf af te bijten'; een '7' bete
kent 'Nee dank je, ik ben ge
heelonthouder'; 17 punten wil
zoveel zeggen als 'De tweede
fles is nog lekkerder' en bij 19
punten merkt Klei op: 'Er is iets
mis met die flessen, ze raken
steeds leeg'.
In dit boek hanteert de schrijver
het uitgangspunt van 'prijs-
prestatie': een liter huiswijn van
Bouillonfondue met spruitjes en uitjes
Naast spruitjes komen er bij deze
fondue ook uitjes aan te pas. De
spruitjes moeten net niet gaar
worden gekookt. De uitjes wor
den gefruit tot ze een licht kleur
tje hebben gekregen. Voordat ze
aan tafel in de bouillon worden
gedoopt moeten ze door losge
roerd ei worden gehaald. Daar
voor worden bij elk bord kom
metjes met losgeroerd ei ge
plaatst.
Zet de spruitjes op met ruim ko
kend water waaraan wat zout is
toegevoegd. Kook de spruitjes
niet veel langer dan acht minu
ten. Ze moeten nog licht knap
perig zijn. Laat de spruitjes in
een vergiet uitlekken en koud
worden. Verhit een wok en laat
de olie er door walsen. Temper
de warmtebron en laat de uitjes,
onder regelmatig omscheppen
en roeren, zo lang zachtjes frui
ten tot ze beginnen te kleuren.
Strooi er wat zout over. Laat de
uitjes in een vergiet of op een
grote zeef uitlekken en koud
worden. Schik spruitjes en uitjes
op met slabladeren beklede
schalen.
Klop de eieren, maïzena, mos
terd en twee eetlepels sojasaus
los. Voeg eventueel een beetje
zout toe. Verdeel het mengsel
over vier kommetjes of (soufflé)
potjes.
Breng de bouillon en de sherry
aan de kook. Voeg een eetlepel
sojasaus, gedroogde rode peper
en de suiker toe. Doe alles in een
fonduepan of in een hittebesten
dige glazen schaal.
Bijgerechten: droog gekookte en
daarna in weinig olie licht ge
bakken rijst of eveneens heel
licht gebakken gekookte Chinese
of Thaise mihoen of Japanse so
men; ragfijn gesnipperde bos
uitjes of prei; fles of kruikje Ja
panse sojasaus; vijf-minuten
saus; komkommersalade met
zachtzure appel (aangemaakt
met een eenvoudige dressing op
basis van appelazijn, mirin of
sherry en (zonnebloem)olie).
Presentatie: Plaats de schalen
met spruitjes en uitjes en het
rechaud met de kokende bouil
lon in het midden op de tafel.
Schik schalen en schaaltjes met
de bijgerechten er rondom.
Benodigdheden
voor vier eters:
500 - 600 gram spruitjes,
schoongemaakt; zout; 400 1
gram kleine uitjes,
schoongemaakt; 3
eetlepels (zonnebloem)
olie; slabladeren; 6 eieren;
1 eetlepel maizena; 1
eetlepel Zaanse mosterd; 3
eetlepels Japanse sojasaus
(Kikkoman); 1,6 liter
kippen- of
groentenbouillon,
eventueel van tabletten;
1,5 deciliter sherry (fino); 1
kleine gedroogde rode
peper (lombok rawit),
fijngewreven; 1,5
theelepel suiker.
5,99 gulden die 11 punten
krijgt, wordt enthousiast aange
raden, een Chateau-neuf-du-
Pape van ruim twee tientjes
krijgt een wat magere 13 punt
jes. Natuurlijk is de punten
waardering een kwestie van
smaak, maar Klei omschrijft die
smaak met verve. Wel valt op
dat hij een zekere voorkeur
heeft voor wijnen uit de Nieuwe
Wereld (Australië, Chili) en dat
Duitse wijnen bijna overal in de
categorie verfafbijtertjes wor
den gerangschikt.
Wat aanraders volgens Klei: 15
punten voor Unduraga Carme-
nère (rood, Albert Heijn, 9,99
gulden), 13,5 punten voor de
wijnen van Baden Cellars (wit,
Edah, 7,95 gulden), Domaine
de Bellevue Corbières (rood,
Edah, 6,95 gulden), 15 punten
voor Chateau le Baronet Cotes
de Bourg (rood, Nieuwe Weme,
10,98 gulden). Bij Super de Boer
kun je een heerlijke pinot gris
voor 5,95 gulden kopen (13,5
punten voor de Dunavar uit
Hongarije), een Oostenrijkse
witte Storch Gruner Veltfiner,
8,49 gulden, 14 punten) en een
blijkbaar zeer fraaie rode
Spaanse Vina Vermeta Alicante
Monastrell (15 punten en
slechts 7,25 gulden).
Hoger dan 15 punten heb ik in
het boekje niet aangetroffen.
Maar Klei heeft een handzaam
boek geschreven voor mensen
die soms radeloos voor de vak
ken van de supermarkten staan.
Een slim cadeautje voor de
feestmaanden. Het zal alleen
wel hilarisch zijn als al die men
sen met hun Klei-gids voor de
schappen staan te bladeren.
jacques hermus
Nicolaas Klei, Supermarktwijngids
(uitgeverij Podium, 332 bladzij
den, 29,90 gulden).
Kookboek Cees Helder overgoten met Rotterdams sausje
ME
Zijn eerste kookboek is zowel
een visitekaartje voor zijn res
taurant als voor de stad Rot
terdam. Tussen zeer tot de
verbeelding sprekende gerech
ten als 'Gepocheerd piepkui
ken la Lady Curzon' staan de
zakelijke beelden van de ha
ven, de (Maas) bruggen en de
hoogbouw op de Kop van
Zuid. Dezelfde combinatie
vind je terug in de patron-
cuisinier van Parkheuvel, de
met twee Michelinsterren be
kroonde Cees Helder. Iemand
die bezeten is van zijn vak
maar dat, zoals het een boe
renzoon uit Graftdijk betaamt,
op een nuchtere manier uit
draagt, zonder kapsones. Mis
schien dat hij daarom zo goed
kan aarden in de Rotterdamse
horeca.
Helder zegt het niet met zoveel
woorden, maar hij heeft zijn
handen vol gehad aan 'Park
heuvel', een kookboek dat met
een Rotterdams sausje werd
overgoten. Dat is echter niet de
belangrijkste reden geweest
waarom hij nu pas zijn recep
ten heeft gebundeld. Zoals zo
veel koks is Helder introvert, hij
blijft liever achter de kachel dan
dat hij naar buiten treedt. Voor
zijn 'Heeft het gesmaakt?'-ron-
de Icings de tafels, na afloop van
het diner, moet hij altijd even
omschakelen.
Maar nu is er dan toch het
boek. Tussen foto's van de
(Maas)bruggen, de haven en
het Scheepvaartkwartier zie je
waarin het met twee Michelin
sterren bekroonde Parkheuvel
zich onderscheidt. Behalve
klassiekers als Gepocheerde
piepkeuken a la Lady Curzon
en Tarbot met ansjovismousse
line en vleesjus tref je ook ge
rechten aan die helemaal van
deze tijd zijn. Zoals zijn Lamel
len van kabeljauw, waarbij de
vis op drie manieren is bereid
(gepocheerd, gemarineerd en
als stokvis).
Het is zo'n gerecht waarin je de
hand van de meester herkent,
al zal Helder dat nooit van zich
zelf zeggen. „Koken is geen
De Rotterdamse kok Cees Helder bereidt niet alleen graag zalm, hij probeert ze ook wel eens zelf te vangen,
zoals hier in de Schotse rivier de Tay. publiciteitsfoto gpd
kunst, maar een ambacht," ver
trouwde hij Wina Born eens
toe. De godmother van de culi
naire journalistiek bleek daar
heel anders over te denken,
maar Helder hield voet bij stuk:
„Een gerecht is geen eenmalige
creatie zoals een schilderij of
een muziekstuk. Je sleutelt er
net zo lang aan tot het naar je
zin is en dan kun je dat elke dag
weer opnieuw maken."
In dat licht moeten we mis
schien ook de receptuur in zijn
boek zien, want niet iedereen
zal in staat zijn om een-twee
drie een gerecht te bereiden als
Flan van groene asperges, gefri
tuurde oesters en gepocheerd
ei, aspergeroom en kaviaar.
„Dat was ook het moeilijkst-
",zegt Helder, „de samenstel
ling van de recepten. Sauzen
bijvoorbeeld kook je op gevoel,
nu moest ik de recepten herlei
den tot 6 of 8 personen. Werke
lijk alles moest ik nakoken,
want als een recept thuis niet
klopt, ga je natuurlijk onderuit.
Maar mensen met enige erva
ring en productkennis kunnen
met het boek goed uit te voeten
heb ik gemerkt. Sommige ge
rechten zijn eenvoudig na te
maken, zoals Gebakken rode
mul met gerookte peiling."
Voor zijn boek heeft Helder
vooral die gerechten gekozen
waaraan je zijn stijl kunt afle
zen. Dat wil zeggen: van kunst
werkjes en tierelantijnen op het
bord moet hij niets weten, ge
rechten moeten herkenbaar
zijn - 'what you see is what you
get'. Dat is waarschijnlijk één
van de redenen waarom zijn
keuken het nuchtere Rotter
damse zakenleven aanspreekt.
Wie zijn vaste gasten zijn,
houdt Helder voor zich: „Het is
niet Rotterdams om daarmee te
koop te lopen."
Als hij zelf uit eten gaat, wil hij
zoveel mogelijk gerechten van
de kaart proberen. Ook hierin
wordt hij bijgestaan door zijn
echtgenote, die een belangrijk
aandeel heeft in de bedrijfsvoe
ring van Parkheuvel. „Rosalie
en ik nemen allebei wat anders,
in totaal zo'n zes verschillende
gerechten. Het eerste wat zé
zegt als we de kaart hebben be
keken is altijd: 'Wat wil je zien?'.
Maar de gezelligheid staat voor
op, we gaan heus niet iedere
prak omdraaien. Al kijk je er na
tuurlijk wel met een professio
nele blik naar."
Nederlanders zijn van huis uit gezellig
heidseters. In geen enkel ander land in Eu
ropa schaart men zich met zoveel plezier
rond de tafel wanneer het gaat om fondu
en, gourmetten en grillen. Het koken aan
tafel lijkt voor ons Nederlanders te zijn uit
gevonden. Jammer echter, dat daaraan
binnen niet al te lange tijd een einde-zal
komen.
De belangstelling voor de kaasfondue is al
enige tijd op haar retour. De pakketten
voor kant-en-klare kaasfondues vliegen
niet meer de supermarkten uit, zoals dat in
de laatste decennia van de 20e eeuw wel
het geval was.
Ook de fondue bourguignone en het gour
metten en grillen aan tafel lijkt de langste
tijd te hebben gehad. Vooral het feit dat het
bij die tafelbereidingen om het vlees van
slachtdieren gaat, draagt bij aan de vermin
derende populariteit.
In tegenstelling tot de genoemde fondues,
het gourmetten en grillen resteert één tafel
bereiding die niet zo gauw uit het beeld zal
verdwijnen. Ook al niet omdat het nog al
tijd past in het beeld van de gezellig
heidseters. Dat is de bouillonfondue, die
een (slechte) kopie is van de oorspronkelij
ke Mongoolse kookpot, die in grote delen
van Azië al eeuwenlang bekend is.
De bouillonfondue zoals wij die kennen
dankt zijn populariteit vooral aan het feit
dat er slechts weinig of helemaal geen vet
ten aan te pas komen. Bouillonfondues
kunnen worden samengesteld met diverse
ingrediënten zoals groenten, paddestoelen,
Fonduen kan ook zonder kaas. archieffoto hans belterman
Bouillonfondue met paddestoelen
Kies paddestoelen naar uw eigen smaak en inzicht
Neem bij voorkeur drie soorten, zoals kleine cham
pignons, cantharellen en oesterzwammen of shii-ta-
ke. Maak de paddestoelen schoon. Snijd van de ste
len de ondereinden af. Laat kleine exemplaren heel
en snijd de grotere in brede repen. Leg de paddestoe
len, bij voorkeur soort bij soort, op een met slablade
ren bedekte schaal. Schik er eventueel als garnering
gehalveerde tomaatjes en limoen- of citroenpartjes
bij. Doe de kokende bouillon over in een fonduepan
of een hittebestendige glazen schaal. Plaats pan of
schaal op een rechaud.
Bijgerechten: stokbrood; licht geroosterd witbrood,
in brede repen gesneden; (tomaten /knoflook) boter;
mayonaise met verse tuinkruiden; vijf-minutensaus;
witlofsalade met grof geraspte worteltjes en hardge
kookt ei; salade van haricots verts met bosuitjes en
tomaten.
Presentatie: plaats de schaal met de paddestoelen en
het rechaud met de groentebouillon in het midden op
de tafel. Schik de schalen en schaaltjes met de bijge
rechten er bij.
Tip: bereid de vijf-minutensaus door eerst in een hit
tebestendige kom twee eieren, een eierdooier, twee
theelepels limoen- of citroensap, 75 gram (zachte)
boter en vier eetlepels bouillon goed los te roeren.
Plaats de kom daarna in een pan waarin water tegen
de kook aan wordt gehouden. Blijf zo lang roeren en
(matig) kloppen tot de saus voldoende is gebonden.
Neem de kom onmiddellijk daarna uit het hete water.
Klop de saus vervolgens met een garde nog geduren
de een minuut flink op. Voeg naar smaak zout en pe
per toe.
Benodigdheden
voor vier eters:
750 gram paddestoelen; enkele
(krul)slabladeren; enkele
kerstomaatjes; enkele limoen- of
citroenpartjes; ongeveer 1,75 liter
groentebouillon, eventueel van
tabletten.
„Meestal gaan we uit eten in
het buitenland, want op een
paar uitzonderingen na wordt
er in Nederland niet erg ver
nieuwend gekookt. Koks die
denken dat ze dat wel doen, zit
ten meestal op het verkeerde
spoor. Je kan het Noord-Spaan
se El Bulli wel fantastisch vin
den en ik moet zeggen dat mijn
18-gangen diner heel apart was,
maar je eet technieken, geen
gerechten. Om nou te zeggen
dat alles even lekker was, nee.
Dan was het diner op de terug
weg, in Montpellier bij de ge
broeders Pourcel, smaakvoller.
Maar het meest vernieuwend
vind ik Michel Bras en Passard,
die de kunst van het weglaten
tot in perfectie beheersen. Daar
raak ik veel meer door geïnspi
reerd."
„De Nederlandse top is smaller.
Het is hier heel moeilijk om ge
schikt personeel te vinden en
aan je te binden, je bent voort
durend op zoek naar goud
haantjes. Je moet niet vergeten
dat de kennis die de Fransen
hebben, van generatie op gene
ratie wordt overgedragen en dat
we in eigen land pas vijftien
jaar goed bezig zijn. Tussen vijf
tigers als Robert Kranenborg,
Wulf Engel en ikzelf zat lange
tijd niets, maar gelukkig dient
een nieuwe garde zich aan met
talentvolle jongens als Jonnie
Boer en Sergio Hermem."
Zelf zegt Helder het meest te
hebben geleerd van Pierre
Krans, die inmiddels tegen de
zeventig is, maar vorig jaar nog
werd gevraagd in te vallen bij
het Koninklijk Huis, op verzoek
van prins Bernhard. De boeren
zoon uit het Noord-Hollandse
Graftdijk kwam na diverse
baantjes bij Krans terecht, in
Kasteel De Hoge Vuursche.
„Die mem was zijn tijd vooruit.
De gerechten die hij toen be
reidde, zijn nu nog actueel.
Maar toen hij hofkok werd, kon
hij niet meer naar buiten tre
den, vandaar dat maar weinig
mensen hem nog kennen."
Wat Helder is bijgebleven, is
dat Krans altijd een heer was in
de keuken. Op schelden heeft
hij hem nooit kunnen bel
pen. „Is iemand algemee
schaafd, dan pik je dat va
op. Als je zelfverzekerd bt
hoef je namelijk niet te sc
den zoals zo'n tv-kok als
don Ramsay. Misschien 1
daarom geen hotel of bra
begonnen, al hebben Ros
ik beiden ervaring op het
bied van hotel-managem
Dat leidt af, daar word je
tig van. Het lukt Ducasse
zijn sterren, maar in Nedf
is zoiets te hoog gegrepen
leen al als je kijkt naar he
soneelstekort."
Daar komt nog eens bij, z
Helder, dat hij het kalmer
wil gaan doen. Als vijftige
je volgens hem grootscha
projecten niet meer zo sn
Maar die derde Michelins
dan? Daarvoor moet hij t<
voortdurend op zijn tenei
pen?
Opverend van zijn stoel:
dat heb ik er wel voor ove
Maar aan de andere kant
een vanzelfsprekendheid
niet voor je derde ster we
loopt je tweede gevaar. Je
altijd je medewerkers en
natuurlijk op scherp zette
Wat eruit komt, dat zie je
wel."
„Wat dat betreft is er eer
yerschil met restaurants
een losse sfeer hangt," ve
Helder, waarbij zijn bewe
gen in één klap een stuk
siever zijn. „Als je bij zo'n
gaat eten, hoeft het niet a
het beste van het beste te
al ontlopen de prijzen elk
weinig. Bij ons moet het
tijd top zijn, daarom heef
betere horeca het zo zwa;
Helder is er de persoon n
naar om te klagen, maar
hij, 'als ik een overzichteli
leven had willen hebben,
op financieel gebied, dan
pannenkoekenbakker mo
blijven'.
ellen scholtens
Parkheuvel. Uitgeverij Tern
Warnsveld. ISBN 789062 55f
Prijs: 99 gulden.
Bouillonfondue met kaas,
knolselderij en paprika's
vis, schaal- en schelpdieren, kaas en eieren.
Vlees van slachtdieren behoeft er niet aan
te pas te komen.
Voor de bouillonfondue kan gebruik wor
den gemaakt van de caquelons, fondue
pannen en rechauds van de kaasfondue en
de fondue bourguignone. Ook de lange
vorken en de speciale fondueborden kan
men blijven gebruiken.
Voor bouillonfondues hoefje niet altijd zelf
de bouillon te trekken, omdat bouillonta
bletten kunnen worden gebruikt. Wanneer
je aan dergelijke bouillons zelf nog wat
kruiderijen en dergelijke toevoegt en die
enige tijd laat trekken, dan levert dat, na
het zeven door een vochtig gemaakt stuk
(kaas)doek, bouillons op die een eigen
smaak hebben. Een smaak die dan ook niet
meer vergeleken kan worden met de con-
fectiesmaken van de bouillontabletten zelf.
Voorbeelden daarvan zijn groentebouillon
waarin men grof gesneden prei laat trek
ken, kippenbouillon waaraan men foelie en
grof gesneden bladselderij toevoegt, en vis
bouillon waarin men wat gesneden peter
selie- en dillestelen laat trekken. Ook door
toevoeging van droge witte wijnen, sherry
en mirin, saké en Chinese rijstwijn voor de
Aziatisch aandoende bouillonfondues geef
je er een eigen cachet aan. Een vergelijk
baar effect kan trouwens ook worden be
reikt door slechts kleine hoeveelheden dro
ge witte vermouth (Noilly Prat) en Ricard of
Pernod aan de bouillons toe te voegen.
Bij de bouillonfondue mag de
kaas nooit lang in de bouillon
worden gehouden. De kaas mag
beslist niet gaan smelten. Kies
daarvoor belegen of nog oudere
boerenkaas.
Verhit een pan met dikke bo
dem (een wok is ideaal) en laat
de olie even door de pan wal
sen. Voeg de uien toe en laat ze
vier tot vijf minuten boven een
matig afgestelde warmtebron
fruiten. Voeg daarna knoflook
toe en schep er na een minuut
het kerriepoeder door. Blijf alles
zo lang omscheppen tot de geur
van het kerriepoeder vrijkomt.
Schenk de bouillon erbij en laat
alles twintig minuten zachtjes
trekken. Zeef de bouillon en
houd ze warm. Breng de bouil
lon vlak voor het opdienen aan
de kook en doe ze over in een
fonduepan of een hittebestendi
ge glazen schaal.
Boen de selderijknol schoon.
Snijd de knol in plakken met
een dikte van ongeveer een cen
timeter. Schil de plakken en
snijd ze in blokjes. Spoel ze en
kele malen in ruim koud water.
Zet de blokjes op met ruim ko
kend water waaraan wat zout
en limoen- of citroensap is toe
gevoegd. Laat de knolselderij
zes tot zeven minuten koken.
Laat de blokjes daarna op een
zeef uitlekken en volkomen
koud worden.
Halveer de paprika's, neem de
kernen, zaad en zaadlijsten
weg. Snijd het vruchtvlees in
vierkantjes van ongeveer een
centimeter. Verwijder de kor
sten van de kaas. Snijd de kaas
in blokjes van één tot anderhal
ve centimeter.
Bijgerechten: stokbrood; bot
tomatenmayonaise; gebakki
of gefrituurde kleine aardap
tjes; gebakken champignon'
komkommersalade.
Presentatie: leg knolselderij,
prika's en kaas, soort bij soo^
op een met slabladeren bed<d,
schaal. Bestrooi de knolseld
met wat peterselie. Plaats h<
rechaud met de pan of schaad
met de kokende bouillon in
midden op de tafel. Zet de
schaal met kaas en toebehoi
er naast en schik de schalen
schaaltjes met de bijgerecht^,
er rondom.
Tip: zeef de bouillon na aflo|vo
en dien ze in kleine voorver
warmde kopjes op.
Benodigdheden
voor vier eters:
2 eetlepels (zonnebloem)
olie of geklaarde boter; 2
grote uien, grof
gesnipperd; 2 teentjes
knoflook, ragfijn
gesnipperd; 1,5 eetlepel
milde kerriepoeder;
ongeveer 1,75 liter
groentenbouillon,
eventueel van tabletten,
1 selderijknol, ongeveer
700 gram; zout; 1,5
eetlepel limoen- of
citroensap; 1 rode en 1
groene paprika; 300 -
350 gram belegen of
nog oudere (boeren)
Goudse kaas; enkele
slabladeren; 1 eetlepel
fijngehakte (blad)
peterselie.
HH
HET WEER
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. Verdorvenheid; 8. diepte tussen twee zandbanken; 9. gezichtsorgaan; 10. metaal;
13. samarium; 14. Royal Air Force; 15. nota bene; 17. vijftig procent; 19. deel van een boom; 20. uitroep
van zeelui; 21. afdruk; 23. Mijne Heren (afk.), 24. withandgibbon; 25. Frans lidwoord; 26. afnemer;
28. Palestijnse Bev'rijdings-organisatie; 30. dochter van Cadmus; 33. soort koor.
VERTICAAL: 1. Na de middag; 2. europium; 3 vlasbundel; 4. effen; 5. muzieknoot; 6. geliefde van Zeus;
7. landbouwwerktuig; 11. triller (muz.); 12. kwestie; 13. oliehoudend gewas; 16. allebei; 17. deel van een
schoen; 18. Engels lidwoord; 22. familielid; 26. herkauwer; 27. rivier (Sp 28. nachtspiegel;
29. langspeelplaat; 31. Engelse ontkenning; 32. ondernemingsraad.
Oplossing van woensdag:
Horizontaal: 1. Torens; 4. speed; 5. ijken; 7. rooms; 8. wal; 9. kleine; 10. nadruk.
Verticaal: 1. Toekomend; 2. radijs; 3. Nice; 4. stroken; 6. nel; 8. week.
Slecht vooruitzicht voor winterliefhebbers
Er zijn duidelijke overeenkomsten tussen
oktober 1987 en de afgelopen wijnmaand.
Net als in 1987 lag er vrijwel permanent
een krachtig luchtdrukmaximum boven
Rusland. Destijds bedroeg de gemiddelde
luchtdrukmin Moskou 1038, nu 1026 hec-
topascal (millibar) tegen normaal circa
1018.
In Moskou viel in oktober 1987 vrijwel geen
regen (minder dan 1 millimeter), nu 17 mil
limeter. In West Europa regende het in ok
tober 1987 vaak en veel, nu was dat op
nieuw het geval. Delen van de Britse eilan
den en Ierland hebben één van de natste
maanden achter de rug (meer dan 300 mil
limeter in het zuidwesten van Ierland) die
ooit in de statistieken werden opgetekend.
Bij ons viel er bij Schoorl (Catrijp) 254 milli
meter. Overeenkomsten zijn er ook voor
wat betreft extreem windgeweld. Het zui
den van Engeland werd in oktober 1987 ge
confronteerd met één van de zwaarste stor
men in eeuwen; nu hadden we, voor wat
betreft oktober en november, de diepste
Noordzeedepressie in tenminste 70 jaar.
Het is voor winterliefhebbers niet te hopen
dat ook de komende maanden een kopie
zullen zijn van de situatie in 1987. Dat zou
namelijk een uitermate zachte winter in
houden.
Morgen wordt het weerbeeld bepaald door
een actieve depressie op het noordelijk deel
van de Noordzee. In onstabiele luchtmas-
sa's die rond het lagedrukgebied circuleren
kunnen enkele buien tot ontwikkelinj
men. De wind waait uit het zuiden to
westen en is over land vrij krachtig, k
de kust en op het IJsselmeer hard. De
peratuur komt in de middag uit op oi
veer 10 graden.
Tijdens het weekeinde neemt de wini
der af maar vooral zaterdag is er nog
een buienkans.
Voor begin volgende week is een niei
depressie boven de Kanaalregio van I
lang. Deze ontwikkeling loopt uit op i
en veel wind. Het centrum van de de|
sie wordt dinsdag voor onze kust ven
Daarna trekt het systeem heel langza.
naai- het oostelijk deel van de Noordz
