I
Stormschade valt mee
jr-i
'Britse angst voor epidemie gekke-koeienziekte voorbarig'
Binnenland
'Buurtvaders' in de prijzen
Bestrijden georganiseerde
misdaad wordt moeilijker
Gemeenteraad Enschede:
haast achter wederopbouw
ilNSDAG 31 OKTOBER 2000
n Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Dienstel
uinige woningen vallen duur uit
utrecht Bewoners van de Utrechtse Schaakwijk, die dachten
dat hun energiezuinige woning' ook zou resulteren in een lage
re energierekening, kwamen vorige week bedrogen uit. De eind-
ifrekening van de energiemaatschappij was voor de meeste be-
ivoners van de nieuwbouwwijk zó hoog dat ze honderden gul
lens bij moesten betalen. De bewonerscommissie heeft inmid
dels bij het energiebedrijf Remu een klacht ingediend. De vorig
aar gebouwde woningen in Schaakwijk moesten juist energie
zuinig en dus goedkoper worden. Het energieverbruik zou de
ïelft minder zijn dan in vergelijkbare huizen. Gebleken is onder
neer dat bewoners veel meer aardgas verbruikten dan bewo-
lers van een naburig, slecht geïsoleerd flatgebouw.
Q Asielzoeker gewond na sprong
nhem Een 38-jarige asielzoeker van Chinese afkomst is giste-
en in Arnhem ernstig gewond geraakt nadat hij zes meter naar
iz jeneden was gesprongen. De man was op het politiebureau,
m vaar hij te horen kreeg dat hij is uitgeprocedeerd en Nederland
iff noet verlaten. Daarop klom hij in een kunstwerk dat aan een
'an de muren is bevestigd en sprong eraf. Agenten probeerden
2 le man nog naar beneden te praten, maar hij sprong direct
4 ïaar beneden. Hij kwam met zijn hoofd op de toegangstrap van
öjiet bureau terecht. Personeel van de GGD behandelde hem ter
ilekke en bracht hem later over naar ziekenhuis Rijnstaete.
Aandacht voor armoede
(en haag Ruim dertig belangenorganisaties hebben gisteren
iun krachten gebundeld om het armoedeprobleem in Neder-
and aan te pakken. Deze nieuwe 'Alliantie voor sociale recht-
aardigheid' wil daartoe in overleg treden met het kabinet. Dat
taat in het 'Manifest tegen armoede en uitsluiting', dat FNV-
lestuurster A. Jongerius gistermiddag tijdens een bijeenkomst
n Den Haag aan minister Vermeend (sociale zaken en werkge-
le[ egenheid) heeft aangeboden. De belangenorganisaties vinden
lat het regeringsbeleid heeft gefaald. De alliantie noemt het een
ichandaal dat de armoede blijft bestaan in een alsmaar rijker
vordend land.
lewonde baby overleden
isterdam De negen maanden oude baby die de politie zon-
igavond in Amsterdam-West zwaar gewond aantrof is overle-
en. Het kind liep de verwondingen op tijdens een conflict tus-
en zijn ouders. Zijn 39-jarige vader en even oude moeder raak-
:n ook gewond. De toestand van de vader is kritiek, die van zijn
loeder stabiel. Wat zich precies afspeelde in de woning is de
olitie nog niet bekend. Wel weet ze inmiddels dat de ouders
an het kind een paar maanden geleden uit elkaar gingen en
inds kort een omgangsregeling voor de baby hadden. De poli-
ie trof in de woning ook een vuurwapen aan, maar daar is
waarschijnlijk niet mee geschoten.
£eeuw dicteert boek met z'n ogen
pes De Zeeuw Dick van der Heijde kan alleen communiceren
oor met zijn ogen te knipperen, maar toch heeft hij een boek
eschreven. Per letter dicteerde hij de tekst voor zijn boek 'M'n
gen zeggen alles'. Van der Heijde werd in augustus 1991, hij
■as toen 28 jaar oud, getroffen door een herseninfarct. Hij is
aardoor van kruin tot tenen verlamd. Door met zijn ogen te
nipperen kan hij met zijn omgeving communiceren. Met sig-
alen construeert hij woorden, die door zijn echtgenote worden
enoteerd. In zijn boek verhaalt Van der Heijde over zijn ziekte,
ijn manier van communiceren en zijn katten. Het boek wordt
aterdag gepresenteerd door het patiëntenplatform Het Klaver-
lad in Goes.
ïeen rectificatie voor ex-minister
hm haag Het dagblad voor de bouw, Cobouw, en de Week
rant Suriname hoeven geen rectificatie te plaatsen over de Su-
naamse ex-minister van openbare werken en van onderwijs
n volksontwikkeling, Rudolf Mangal. Dat bepaalde de recht-
ank in Den Haag gisteren in kort geding. Mangal eiste rectifi-
atie omdat hij in artikelen in de bladen zou zijn beschuldigd
an strafbare feiten, zoals corruptie. Volgens de president van
2' e rechtbank beschuldigen de bladen de ex-minister niet van
rafbare feiten, maar schrijven zij dat de nieuwe regering van
resident Venetiaan heeft aangekondigd corruptiezaken onder
et kabinet Wijdenbosch te onderzoeken.
lectoren willen minder uren
ietermeer Als staatssecretaris Adelmund van onderwijs het
trplicht aantal lesuren in de basisvorming niet terugschroeft,
eigen de rectoren zelf het heft in handen te nemen. Dat stelde
de Rooij van de rectorenvereniging WO gisteren na afloop
m een overleg met de staatssecretaris. Rectoren hebben vol-
;ns hem 'aggressief en 'woedend' gereageerd op de beslissing
in Adelmund het aantal lesuren niet terug te brengen van 32
aar 30 per week. De Rooij vindt dat er óf meer tijd komen voor
et personeel óf er moet geld komen om nieuwe mensen aan te
ekken.
tadio West zendt Uitvaart-hits uit
!n haag Radio West is woensdag 8 november tussen twee en
jf uur 's middags in een diepe rouwstemming gedompeld,
ond die tijd wil de regionale zender in Zuid-Holland namelijk
Uitvaart Top 50 gaan uitzenden. 'Een unieke hitparade',
oemt Radio West het zelf. Volgens Radio West komen veel ver-
hillende muziekstijlen aan bod. Luisteraars kunnen invloed
toefenen op de samenstelling van de hitlijst, door op te geven
elke muziek zij bij hun eigen plechtigheid zouden willen ho-
n. Bovendien wordt de muziek uit de Uitvaart Top 50 tijdens
:t drie uur durende radioprogramma afgewisseld met ge-
irekken met mensen uit de uitvaartbranche.
Iarine onderschept 2 ton marihuana
n haag De Koninklijke Marine heeft zondagmiddag in het
aribisch gebied samen met de Amerikaanse kustwacht onge
ler 2000 kilo marihuana onderschept op zee. Dat heeft een
arinewoordvoerder gisteren bekendgemaakt. Het stations
hip Van Galen van de Nederlandse marine werd ingezet om
it verdachte Colombiaanse schip 'Checache II' te onderschep-
in, nadat een patrouillevliegtuig het vaartuig op 25 kilometer
n noorden van Curasao had waargenomen. Aan boord trof de
arine de twee ton marihuana aan. De bemanning is aange-
)uden.
ndere beloning nodig bij Defensie
i haag Een beloning naar functie in plaats van naar rang.
at is een van de voorstellen die de WD vandaag in de Tweede
imer doet bij de behandeling van de Defensiebegroting om
ts aan de personeelsproblemen bij de krijgsmacht te doen.
ok het huidige sollicitatiesysteem is WD-woordvoerder Van
ir Doel een doorn in het oog. Honderden beroepsmilitairen
tten thuis achter de geraniums te wachten op een nieuw func-
Dat komt doordat iemand na drie jaar de functie moet ver
ten, ongeacht of hij al een nieuwe heeft. Met als gevolg een
>g grotere werkdruk voor het zittende personeel. De Tweede
imer maakt zich zorgen over de personeelsproblemen.
eer zeearenden naar Nederland
ihudermeer De zeearend heeft zijn eigen herintroductiepro-
pima ingehaald. Doordat de vogel zijn leefgebied zelf rich-
j Nederland verplaatst, is kunstmatige introductie niet meer
idig. Gebrek aan ruimte drijft de zeearend westwaarts. De on-
rzoekers zijn stomverbaasd over de ontwikkeling van de zee
end in de laatste tien jaar. In Duitsland verdubbelde het aan-
1, in sommige delen van het land verdrievoudigde de popula-
1 zelfs en in weer andere delen vestigde de zeearend zich voor
it eerst. Zij vermoeden dat de vliegende deur, zoals de groot-
i vogel van het gebied genoemd wordt, binnen afzienbare tijd
>k in Nederland zal broeden.
Zeven doden in Europa
De zuidwester storm die
gisteren over grote delen
van West-Europa trok,
heeft in Nederland relatief
weinig schade aangericht.
Wel vielen er gewonden,
onder andere bij een
brand in een trein. Elders
in Europa vielen zeven do
den, vijf in Groot-Brittan-
nië en twee in Frankrijk.
den haag gpd
Eén van de doden in Groot-
Brittannië was de kapitein van
een Nederlands schip. De man
stierf voor de Britse kust toen
hij door hevige deining in het
laadruim viel. Vijf Nederlandse
treinreizigers raakten licht ge
wond na een brand in een
treinstel van de intercity Den
Helder Nijmegen. De trein was
ter hoogte van Utrecht Centraal
toen de brand ontstond als ge
volg van kabelbreuk. In Amster
dam belandde een Britse toerist
in het ziekenhuis, nadat ze was
geraakt door een omvallende
boom. Een vrouw uit Delft
kreeg in het Limburgse Valken
burg een rondvliegend recla
mebord tegen haar hoofd.
Vooral Engeland en Frankrijk
zijn zwaar getroffen door de
herfststorm; tienduizenden
huishoudens zaten er zonder
stroom. Alle luchthavens van
Parijs moesten wegens de hevi
ge wind dicht. Ook de vliegvel
den rond Londen sloten banen.
In vrijwel het hele zuiden van
Engeland bleef het spoor leeg
en de treinverbinding door de
Kanaaltunnel is tot vanmorgen
gesloten. De meeste havens
rond het Kanaal werden we
gens de storm 'gesloten'. Daar
door konden duizenden veer
bootpassagiers niet aan land
komen. In Schoüand werden
zes bergers van Smit Tak van
een Noors schip gehaald dat op
drift was geraakt.
De storm die gistermiddag
aan de Nederlandse kust een
kracht van 10 beaufort bereikte,
ging gepaard met zeer hevige
regenval. Op Terschelling liep
daardoor een polder onder. Tij
dens de spits ontstonden in de
ochtend files met een totale
lengte van 300 kilometer, onge
veer twee keer zoveel als nor
maal. Door beperkt baange
bruik moesten reizigers op
Schiphol rekening houden met
vertragingen die opliepen tot
gemiddeld twee uur; een aantal
Europese vluchten werd afge
last. Een incheckruimte in een
uitbouw bij Vertrekhal 1 werd 's
morgens ontruimd wegens lek
kage, rond half twee was dat
probleem opgelost. Uit tal van
plaatsen kwamen meldingen
van omgewaaide bomen, losge
raakte daken en omgeblazen
auto's. Zeshonderdvijftig bewo
ners van een asielzoekerscen
trum in Leiderdorp werden ge-
evacueerd toen door de storm
panelen van twee tenten weg
waaiden.
Volgens het KNMI ging het gis
teren om de 32ste 'zware storm'
sinds 1910. Het weerinstituut
mat op sommige plaatsen meer
dan een uur gemiddeld wind
kracht 10. Rond het middaguur
tekening wim stevenhagen
was de storm op zijn hevigst.
Toen kwam een buienfront
vanaf de kust binnenvallen met
zware windstoten, slagregens
en onweer. In Vlissingen en
Vlieland kwamen zeer zware
windstoten voor met snelheden
van 125 kilometer per uur. Op
vallend was de heftige regenval.
Op Terschelling viel vanaf zon
dagnacht meer dan 80 millime
ter regen. Texel was goed voor
62 millimeter. Dergelijke hoe
veelheden vallen normaal ge
sproken in een maand.
amsterdam anp
De strijd tegen de georganiseer
de misdaad in Amsterdam
wordt steeds moeilijker, omdat
de criminele bendes hun activi
teiten beter afschermen. Dat
blijkt uit het jaarplan 2001 van
de politie in Amsterdam. De
criminele bendes investeren
meer in telecommunicatie en
automatisering. Ook huren ze
steeds vaker deskundigen op
het gebied van automatisering
en financiën in.
De verschillende bendes lij
ken de hoofdstad te hebben op
gedeeld in wijken met ieder zijn
eigen voorkeursgebied. Zo hou
den de Joegoslaven zich vooral
bezig met de wapenhandel. Ne
derlandse criminelen richten
zich vooral op de handel in
softdrugs, XTC en cocaïne.
De meeste bendes hebben
een hecht netwerk, waarbij de
onderlinge contacten tussen de
leden soms teruggaan tot hun
SER pleit voor
basisverzekering
den haag gpd
Het ziekenfonds moet worden
afgeschaft. Alle Nederlanders
moeten vanaf 2005 verplicht
een basisverzekering voor de
ziektekosten afsluiten. Daar
naast kunnen zij zich, tegen
meerprijs, verzekeren voor een
breder pakket met 'luxere'
voorzieningen. De tandartskos
ten voor volwassenen worden
in de basisverzekering opgeno
men.
Dit schrijft de Sociaal Econo
mische Raad (SER) in een ad
vies dat spoedig naar minister
Borst van volksgezondheid zal
worden gestuurd. De SER is het
hoogste adviesorgaan van de
regering en wordt gevormd
door werkgevers en werkne
mers. Het advies wordt hooguit
op details bijgesteld en weegt
voor Borst zwaar bij haar aan
staande besluit over de stelsel
wijziging.
Huidige ziekenfondsverze
kerden betalen niet langer via
de werkgever een percentage
van het inkomen aan ziektekos
ten, maar moeten het premie
bedrag zelf overmaken. De pre
mies kunnen per verzekeraar
verschillen, binnen een door de
overheid vastgestelde marge.
Door efficiënt zorg in te kopen,
kunnen de verzekeraars met el
kaar concurreren. Ook moeten
verzekerden een eigen risico
kunnen nemen. Bijzonder in
het advies is de verplichting tot
(privaatrechtelijke) over
eenkomst met een verzekeraar.
Tot dusver werd bij de discussie
over de basisverzekering uitge
gaan van een (publiekrechtelij
ke) overeenkomst met de over
heid.
kindertijd. Etnische achter
grond doet er daarbij niet toe.
,,In de criminaliteit werkt de in
tegratie goed", aldus een
woordvoerder.
Het oprollen van criminele
organisaties heeft ook gevolgen
voor het aantal doden door ge
weld. Vorig jaar daalden de
moord- en doodslagcijfers van
65 in 1998 naar 30. De politie
schreef die daling in 1999 toe
aan het uitschakelen van een
groot aantal criminele organi
saties en de verscherpte contro
le op wapens in uitgaansgebie
den.
Dit jaar dreigt de hoofdstad
weer op haar oude niveau van
tussen de 50 en 65 doden per
jaar te belanden. Op dit mo
ment zijn er al meer dan 40 do
den gevallen, aldus de politie.
Zo werden dit najaar twee Am
sterdamse criminelen geliqui
deerd. Afgelopen weekend
overleden weer twee fnensen
door twee schietpartijen.
Mobieltje kan
rolstoel storen
Mobiele telefoons kunnen
storingen veroorzaken in ap
paratuur voor gehandicap
ten. Dat blijkt uit een onder
zoek van TNO in opdracht
van de Stichting Zorg Onder
zoek Nederland. Volgens het
rapport leidt de straling van
gsm-telefoons ertoe dat ap
paratuur in een enkel geval
dienst weigert, of dat lamp
jes zonder reden aan- en uit
gaan. Direct gevaar is er vol
gens TNO echter niet.
De onderzoekers van TNO
hebben zo'n honderd medi
sche apparaten buiten het
ziekenhuis onderzocht,
vooral elektrische rolstoelen.
Ook pompjes voor infuus-
vloeistof en beademingson
dersteunende apparatuur
werden bekeken. De meest
voorkomende klacht was dat
de onderzochte apparatuur
dienst weigerde als gevolg
van gsm-straling.
Uit het onderzoek blijkt
dat een op tien elektrische
rolstoelen reageert op gsm-
straling. Volgens TNO maakt
het niet zoveel uit of gebrui
kers moderne of oude appa
ratuur gebruiken. Een direc
te oplossing voor het pro
bleem is nog niet voorhan
den. TNO adviseert gebrui
kers van rolstoelen het elek
tronische deel van de rol
stoel uit te zetten als zij mo
biel bellen. Volgens TNO
blijkt dat de rolstoelen vrij
wel niet kunnen worden ge
stoord door telefoons van
passanten.
Amsterdam Marokkaanse vaders en een politieman bekijken het beeldje dat hoort bij de Hein Roethofprijs. Die prijs is toegekend aan het 'Buurt-
vaderproject' dat is opgezet na botsingen tussen Marokkaanse jongeren en de politie in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart/Overtoomse Veld
in april 1998. De vaders surveilleren in de avonduren en spreken de jongeren aan op hun gedrag. foto wfa engel lameijer
bouwkundige P. de Bruijn en
W. Meijer namens de commis-
sie-Meijer voor de wederop
bouw zich aan de gemeente
raad. De commissie Herbouw
Enschede-Noord was die mid
dag in het stadhuis van Ensche
de geïnstalleerd. De Bruijn gaf
aan dat bepaalde delen van het
rampgebied snel kunnen wor
den bebouwd. Hij benadrukte
geen architectonische hoog
standjes in het gebied te zullen
creëren.
Meijer noemde het voorne
men van de gemeente Ensche
de om Roombeek over drie jaar
klaar te hebben, ambitieus.
„Normaal neemt de ontwikke
ling van een stadswijk vijf tot
acht jaar in beslag."
De 61-jarige voorzitter vond
de wederopbouw van de getrof
fen wijk 'een project met com
plex gehalte'.
enschede anp
De gemeenteraad van Ensche
de wil dat delen van het ramp
gebied in de stad versneld wor
den opgebouwd. Dat bleek gis
teravond in een vergadering
van de raad die volledig in het
teken stond van de wederop
bouw. Burgemeester J. Mans
gaf echter geen toezeggingen
op dat punt.
Het college van B en W ver
wacht dat over drie jaar de eer
ste nieuwbouwwoningen in het
rampgebied staan. De PvdA-
fractie noemde echter twee lo
caties waar in haar ogen de we
deropbouw sneller zou kunnen
verlopen: het Roomveldje bij de
Grolsch-fabriek en het Talma-
plein achter de Tollenstraat
waar de opslagplaats van S.E.
Fireworks stond.
Voorts presenteerden steden-
amsterdam rens koldenhof
carlo nuveen
De Amsterdamse hoogleraar neurologie W. van
Gooi vindt dat Britse collega-artsen wat al te
voorbarig zijn met hun voorspellingen dat de
gekke-koeienziekte (BSE) op korte termijn grote
aantallen menselijke slachtoffers gaat maken.
De Britten zijn geheel in de ban van de ziekte
van Creutzfeldt-Jakob (CJD), de menselijke vari
ant van BSE, na de dramatische dood van de
pas 14-jarige Zoe Jeffries. Een tv-ploeg mocht
het meisje een paar dagen voor haar dood te fil
men. Geschokt zagen de Britten hoe CJD het le
venslustige meisje in een paar maanden volle
dig had gesloopt.
Vrijwel gelijktijdig overleed een 74-jarige man
aan dezelfde ziekte. Vooral zijn dood baart we
tenschappers grote zorgen. De hoge leeftijd van
het slachtoffer wordt in Groot-Brittannië gezien
als een alarmerende aanwijzing dat de incuba
tietijd veel langer zou kunnen zijn dan eerder
aangenomen. En dat zou weer betekenen dat de
ramingen van het aantal CJD-doden drastisch
naar boven toe moeten worden bijgesteld. Des
kundigen denken dat de ziekte volgend jaar elke
week een slachtoffer zal maken, en in 2003 da
gelijks. Een regeringsadviseur zei zelfs al reke
ning te houden met meer dan 100.000 slachtof
fers.
Van Gooi vindt dat voorbarig. „Voor dergelijke
voorspellingen zijn gegevens van veel meer pati
ënten noodzakelijk. Wat er in Engeland gebeurt
is natuurlijk vreselijk triest, maar het gaat nog
altijd om een betrekkelijk kleine groep mensen.
Ik begrijp de opwinding daarom niet zo goed.
Als je een week geleden voorspeld had dat ie
mand van boven de zestig ziek zou worden, dan
had niemand daarvan opgekeken. Ik denk dat
men iets te veel onder de indruk is van de video
over dat meisje."
CJD is niet nieuw. De ziekte werd in de jaren
twintig van de vorige eeuw ontdekt door de art
sen Creutzfeldt en Jakob, voor het eerst bij een
28-jarige slagersdochter. Bekend is ook kuru,
een variant die voorkwam bij kannibalen in
Nieuw-Guinea die de hersens van hun slachtof
fers aten. Toen aan het eten van mensen een
halt werd toegeroepen, was het met kuru ge
daan. Onder schapen komt scrapie voor, een
vergelijkbare kwaal. Van Gooi: „Er zijn diverse
varianten bekend. Aan de klassieke versie van
CJD sterven in Nederland jaarlijks tién tot twin
tig mensen, meest ouderen."
In Groot-Brittannië is sprake van een nieuwe
variant, die N-CJD of nv-CJD wordt genoemd.
De oorsprong daarvan is te vinden in Zuid-En-
geland. Met het overlijden van koe 133 in een
boerderij in Kent in februari 1985 was voor het
eerst sprake van BSE, ofwel Bovine Spongiforme
Enceplialopathie. De kwaal tast de kleine herse
nen aan. Omdat die het bewegingsapparaat stu
ren, raken de koeien hun coördinatiegevoel
kwijt en maken ze de gekste bewegingen. Na het
overlijden van deze 'gekke koeien' werd vastge
steld dat ze kleine sponsvormige ('spongifor
me') gaatjes in hun hersenen hadden, veroor
zaakt door een eiwit (prion) dat cellen kapot
maakt.
Toen soortgelijke blaasjes in 1995 werden aan
getroffen in de hersenen van de net overleden
19-jarige Stephen Churchill, werd duidelijk dat
BSE een menselijke gedaante had aangenomen,
en de 'soortbarrière' tussen dier en mens had
genomen. Opvallende symptomen van CJD zijn
dementie en problemen met lopen. In het begin
lijden patiënten ook nogal eens aan stemmings
stoornissen. De ziekte is onbehandelbaar. De
slachtoffers sterven doorgaans binnen een jaar.
N-CJD heeft volgens Van Gooi in Nederland nog
geen slachtoffers gemaakt. „De diagnose is niet
zo moeilijk", aldus Van Gooi. „Aan de hand van
wat hersenvocht kunnen we hier in het AMC
vaststellen of iemand klassieke CJD heeft. Maar
ook de nieuwe variant is met behulp van MRI-
foto's goed vast te stellen. Ik geloof dus niet in
het verhaal dat nog veel gevallen verborgen zou
den zijn."
Het is ook niet te verwachten dat er alsnog een
BSE-epidemie in Nederlandse rundveestallen-
uitbreekt. Niet alleen de onlangs door Brussel
verscherpte BSE-controles, ook de in Nederland
al langer geldende regels voor veevoeder maken
de kans klein. Dat zegt prof. dr. J. Noordhuizen
van de faculteit diergeneeskunde van de Uni
versiteit Utrecht. Toch vindt hij dat internatio
nale diergeneeskundigen de komende jaren
flink werk moet maken van een methode waar
mee niet alleen bij dode, maar ook bij levende
koeien BSE kan worden ontdekt.
BSE is tot nu toe alleen vast te stellen door de
hersens of het ruggenmerg van het dier te on
derzoeken. Dat kan uiteraard slechts bij dode
koeienln Nederland zullen volgend jaar 12.000
naar noodslachterijen afgevoerde dieren op BSE
worden onderzocht. Dit jaar worden 'slechts'
3.000 dieren op BSE gecontroleerd. „Een aardi
ge exercitie", vindt de Utrechtse hoogleraar. Het
onderzoek bij levende dieren is ook ruim veer
tien jaar nadat de ziekte in Groot-Brittannië
werd ontdekt echter nog altijd braakliggend ter
rein, constateert Noordhuizen.
