God op het Web
Geloof Samenleving
Even een minuutje stilte voor de vlucht
'Joden zouden zich moeten
distantiëren van apartheid'
Symposium over dood
in Leids stiltecentrum
DINSDAG 31 OKTOBER 2000
VANDAAG
^Vandaag 483 jaar geleden, op 31 oktober 1517,
zou de hervormer Maarten Luther zijn 95 stellin
gen aan de deur van de slotkerk in Wittenberg
(Duitsland) hebben genageld. Vandaar dat van
daag één van de weinige protestantenfeestdagen is; de zo
geheten reformatiedag. Historici zijn het er niet over eens
of Luther zijn stellingen daadwerkelijk op deze manier be
kend heeft gemaakt. De 95 stellingen waren eigenlijk be
doeld als houvast tijdens een academisch dispuut. Hoe dan
ook: in de stellingen uit Luther kritiek op de rooms-katho-
lieke leer en politiek. Hij keerde zich vooral tegen 'aflaten',
waarmee mensen kwijtschelding van straffen in het vage
vuur konden kopen.
In Zuid-Duitsland, Oostenrijk en Hongarije eren
rooms-katholieken vandaag hun heilige Wolfgang van Re
gensburg (924-994): een bisschop die het kluizenaarsbe
staan in moest vanwege zijn rol in een ruzie tussen twee
keizers.
Nieuwe hulpbisschop voor Willemstad
Willemstad Pastoor Luis Secco is zaterdag op Curasao gewijd
tot hulpbisschop (coadjutor) van Willemstad. Hij zal bisschop
Ellis tot zijn pensionering bijstaan en hem in oktober 2001 op
volgen. Ellis (74) is 26 jaar bisschop van Willemstad. Paus Jo
hannes Paulus II heeft 's mans verzoek afgewezen om wegens
gezondheidsredenen eerder te mogen terugtreden. Ellis krijgt
nu als tegemoetkoming een hulpbisschop naast zich. Het bis
dom Willemstad omvat de Nederlandse Antillen en Aruba en
telt 41 parochies. Secco (53) is in Italië geboren en werkte onder
meer in Venezuela en op Curasao. Hij was jarenlang pastor in
een Cura^aose parochie en spreekt vloeiend Papiamento.
Oproep Schotse kardinaal tegen klonen
londen Aartsbisschop Winning van Glasgow heeft alle Schotse
leden van het Britse Lagerhuis per brief gevraagd tegen het
wetsvoorstel te stemmen dat het klonen van cellen uit menselij
ke embryo's toestaat. Het zogeheten therapeutisch klonen komt
volgens de kardinaal neer op misbruik van menselijke wezens
'in het meest kwetsbare stadium van hun leven'. Winning zegt
dat het voorstel niets anders betekent dan het doden van em
bryo's die van bepaalde lichaamscellen worden 'beroofd'. We
tenschappers willen uit gekloonde cellen organen voor trans
plantatieweefsel kweken om bijvoorbeeld Alzheimer- en Parkin-
sonpatiënten te helpen. Wordt het wetsvoorstel aangenomen,
dan dreigt volgens Winning 'ons land een veilige haven voor
moreel dubieus onderzoek te worden'.
Luchthavenpastoraat bestaat kwart eeuw
schiphol joke korving
Voor een gezelschap moslims
op pelgrimage naar het oosten
was Schiphol de laatste tussen
stop. Ze moesten 'rein' in Mek
ka arriveren. Vandaar dat ze,
voordat zij het volgende vlieg
tuig zouden instappen, in de
gebedsruimte van het luchtha
venpastoraat de dagelijkse kle
ding verruilden voor een wit ge
waad.
Dominee A. van der Hart die
net een kerkdienst leidde, keek
enigszins verbaasd naar de ver
kleedpartij, maar betrok de
mannen ai snel in haar religieu
ze bijeenkomst. ,,Na afloop
kwam de leider van de groep
naar me toe", vertelt ze. ,,Hij
bedankte me voor de gastvrij
heid en de mooie woorden die
ik had gesproken. En dat terwijl
deze gelovigen toch helemaal
niet gewend zijn aan een vrou
welijke voorganger."
Het luchthavenpastoraat van
Schiphol viert op 8 november
zijn 25-jarige jubileum. Dat ge
beurt met de opening van een
nieuw stiltecentrum, de presen
tatie van een jubileumboek en
een symposium. Bij de opening
van het nieuwe stiltecentrum
zijn vertegenwoordigers van de
protestantse, rooms-katholieke,
joodse, islamitische en hindoeï
stische gemeenschappen be
trokken.
Dominee Van der Hart en
Pater Van Broekhoven en zijn collega dominee Van der Hart zijn al res
pectievelijk tien en vier jaar verbonden aan het luchthavenpastoraat op
Schiphol. FOTO QPD MAURICE NELWAN
haar collega pater W. van
Broekhoven, die namens de
kerken in Nederland op Schip
hol werken, worden geregeld
met verdriet en ontreddering
geconfronteerd; van mensen
van wie de partner tijdens een
vakantie is overleden tot wan
hopige arrestanten.
Het 25-jarig bestaan wordt
volgende week woensdag ge
vierd. Ter ere van het jubileum
houdt het pastoraat dan het
symposium 'Uit de anonimi
teit'. Een van de sprekers is pre
sident-directeur G. Cerfontaine
van Luchthaven Schiphol. Die
dag wordt ook het nieuwe Stil
tecentrum in gebruik genomen.
Het centrum, gelegen in het
centrale gedeelte van de termi
nal, op de tweede verdieping
van de verbindingsgang tussen
Lounge Centraal en Lounge
West, heeft drie ruimten. Er is
een plek waar mensen terecht
kunnen voor een persoonlijk
gesprek en er is een inloop
ruimte met documentatie over
(religieuze) levensvragen. De
leestafel nodigt bezoekers uit
om met elkaar in gesprek te
gaan of met medewerkers van
het pastoraat.
En dan is er de plek die nu
nog gebedsruimte heet. In dat
Stiltecentrum, waar de pastores
elke zondag een viering hou
den, kunnen mensen bidden,
mediteren of rust vinden. Want
ook aan dat laatste blijkt grote
behoefte, weten Van Broekho
ven en Van der Hart. ,,In de ge
bedsruimte ligt een gastenboek
waarin bezoekers schrijven wat
hen bezighoudt. Vaak staat erin
dat ze de ruimte als een gewel
dige plek hebben ervaren om
tot zichzelf te kunnen komen."
Ook in het nieuwe Stiltecen
trum bestaat er geen onder
scheid in geloof. ,,Bij ons is al
les mogelijk", zegt Van der
Hart. ,,Het kan gebeuren dat
een orthodoxe jood met zijn ge
bedssjaal en gebedsriemen zit
te bidden, terwijl tegelijk een
moslim zich tot Mekka richt. En
op datzelfde moment kunnen
ernaast boeddhisten in hun
oranje gewaad christenen aan
het bidden zijn."
Het luchthavenpastoraat is in
1975' opgericht door mgr.
Zwartkruis, toenmalig bisschop
van Haarlem. In de jaren dat op
Schiphol aan geestelijke verzor
ging wordt gedaan is het aantal
passagiers gegroeid van 8 naar
39 miljoen passagiers per jaar.
Van der Hart werkt er ruim vier
jaar, van Broekhoven tien jaar.
Zij worden bijgestaan door 23
vrijwillige medewerkers.
Pleidooi Nederlandse imam inzake Israël:
krabbendijke-amsterdam anp
De joden in Nederland moe
ten afstand nemen van het
'buitensporige geweld' van
het Israëlische leger tegen de
Palestijnen. Ze moeten duide
lijk maken dat het 'apartheids-
bewind' in Israël niet hun
steun heeft. Dat vindt imam
Abdullah Haselhoef.
Haselhoef, een Nederlan
der, was vrijdag aanwezig bij
het gesprek tussen islamiti
sche en joodse organisaties
over het geweld in het Mid
den-Oosten. Beide partijen
beloofden hun achterbannen
tot kalmte te manen en dis
tantieerden zich van grieven
de en beledigende uitingen.
Haselhoef vindt de verkla
ring naar aanleiding van het
overleg een stap in de goede
richting. Hij verwacht van zo
wel joden als moslims echter
meer zelfkritiek, aldus de
imam gisteren.
De imam is zelf de eerste
om antisemitische leuzen tij
dens pro-Palestijnse demon
straties en geweldsexcessen
aan Palestijnse kant te veroor
delen, zegt hij. „Maar waar
blijven de veroordelingen
door vertegenwoordigers van
de joodse organisaties in Ne
derland van het buitensporige
geweld van het Israëlische 1(
ger tegen de Palestijnen?",
dus de geestelijk verzorgt
werkzaam in het Academie
Ziekenhuis Rotterdam en hi
psycho-medisch centrum Pa
nassia in Den Haag.
Haselhoef is blij met de at
vertentie die ruim honderdje
den vorige week onder de titi
'Een ander joods geluid'
Het Parool lieten plaatsei
Daarin hekelen onderteki
naars als oud-minister Hed
d'Ancona, programmamaal
ster Hanneke Groenteman
stand-up comedian Raoi
Heertje het in hun ogen b
tensporige geweld van het
raëlische leger tegen de Pale
tijnen. Zij pleiten voor ondi
meer de stichting van een ft
lestijnse staat en de status
Jeruzalem als hoofdstad va
twee staten.
Maai- ook van de religieu
vertegenwoordigers van de j:
den in Nederland verwad
Haselhoef kritiek op de Israë
sche regering. „Dat zou et
positief en realistisch
zijn naar de jeugdige moslim
heethoofden in Nederlanddi
alle joden binnen en buite
Nederland over een kam schi
ren." Echte loyaliteit jegens 1
raël betekent volgens hem oi
kritiek uiten.
Gospels zingen voor Roemenië
alphen aan den run De Alphense stichting Local Gospel Projects
organiseert voor de tweede keer een Black Gospel Project. De
opbrengst hiervan is bestemd voor het echtpaar Verheij, dat
naar Roemenië wil om zich in te zetten voor de straatjeugd in
Oradea. Het Black Gospel Project streeft naar een koor van hon
derd man. Iedereen die van zingen houdt is welkom. Deelname
kost 32,50 per persoon. Een deel daarvan - tien gulden - gaat
naar het echtpaar Verheij. De repetities zijn op 3, 10, 17 en 24
november om 19.30 uur in de Salvatorikerk. De laatste repetitie
is op zaterdag 25 november om 15.00 uur. Diezelfde avond is in
de kerk de uitvoering van tien songs. Aanmelden bij Dirk Ver
burg, 0172-471483 of Klaas Vergunst, 0172-430149.
leiden afke van der toolen
Het Leidse stiltecentrum Jethro
staat de hele maand november
in det teken van een symposi
um over de dood. Onder de titel
Als de dood... je lief is wordt de
dood vanuit een spirituele in
valshoek belicht. Het symposi
um opent morgen 1 november
met het gezamenlijk leggen van
een mandala. Voorts staan le
zingen en workshops, maar ook
een sjamanistisch rouwritueel
en een dodenwake op het pro
gramma, dat tot en met zondag
26 november duurt, en voorna
melijk plaatsvindt in de week
einden.
Jethro pakt zo uit over dit
thema omdat volgens het stilte
centrum de laatste jaren be
langrijke veranderingen plaats
vinden in de beleving van de
dood. 'Toenemend individua
lisme' en medische vooruitgang
nopen tot een nieuwe visie op
sterven en rouwen, stellen de
organisatoren van het symposi
um.
Jethro zoekt die nieuwe visie
in een spiritualiteit die onder
andere put uit oude culturen,
astrologie, theater en healing.
Elke weekeinde heeft een eigen
thema. Het laatste weekeinde is
dat rouwverwerking bij kinde
ren. Informatie is te verkrijgen
bij hetstiltecentrum Jethro aan
de Cobetstraat 79 (071 -
5143291).
WEEROVERZICHT BUITENLAND
C O L
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Extreem onstuimig met dinsdag
in het noorden nog storm. Verder
veel buien, in het noorden over
gaand in sneeuw. In het zuiden
vooral woensdag ook zonnige mo
menten. Maxima rond 0 in het
noorden en 8 in het zuiden.
Zweden:
Onstuimig weer met in het noor
den dinsdag kans op zware storm.
Verder buien en in het zuiden de
meeste kans op zon. Maxima in
het noorden rond het vriespunt,
in het zuiden ongeveer 10.
Finland:
Vooral dinsdag veel wind en pe
rioden met regen, in het noorden
voorafgegaan door sneeuw. Maxi
ma in het zuiden 10 graden, in
het noorden rond nul.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en een harde
wind. Tussendoor een beetje zon.
Maxima ongeveer 10 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en buien,
soms met onweer. Stevige wind,
maar geen storm. Middagtempe-
ratuur ongeveer 11 graden.
België en Luxemburg:
Wisselend bewolkt en buien,
soms met onweer. Stevige wind,
maar geen storm. Middagtempe-
ratuur ongeveer 11 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en buien,
soms met onweer. Stevige wind.
Woensdag minder buien en
meest droog. Middagtemperatuur
ongeveer 13 graden.
Zuid-Frankrijk:
Dinsdag buien met tussendoor
wat zon. Kleine kans op onweer.
Woensdag nog een enkele bui en
perioden met zon. Maxima rond
16 graden.
Spanje:
Dinsdag stevige buien en kans op
onweer. Natuurlijk ook zonnige
momenten. Woensdag zonnige
perioden en vrijwel overal droog.
Maxima tussen 15 en 20 graden.
Portugal:
Dinsdag stevige buien en kans op
onweer. Natuurlijk ook zonnige
momenten. Woensdag zonnige
perioden en vrijwel overal droog.
Maxima tussen 15 en 20 gracfen.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Dinsdag stevige buien en kans op
onweer. Natuurlijk ook zonnige
momenten. Woensdag zonnige
perioden en droog. Maxima 20
graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon,
maar in het noorden enkele bui
en. Middagtemperatuur ongeveer
18 graden.
Tunesië:
Perioden met zon en woensdag
enkele buien. Middagtempera
tuur ongeveer 24 graden.
Madeira:
Enkele wolkenvelden, maar ook
zon. Maxima ongeveer 21 graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma ongeveer 25 graden.
Duitsland:
Stevige wind en pittige buien,
soms met onweer. Tussendoor
zonnige momenten. Maxima tus
sen 10 en 14 graden.
Oostenrijk:
Perioden met regen, vanaf
2000m mogelijk sneeuw. Woens
dag later op de dag opklaringen.
Maxima rond 11 graden.
Zwitserland:
Dinsdag perioden met regen.
Woensdag droger en geregeld
zon. Maxima rond 11 graden.
Polen:
Vanuit het westen bewolkt en pe
rioden met regen. Maxima tussen
10 en 14 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Vanuit het westen bewolkt en pe
rioden met regen. Maxima tussen
10 en 14 graden.
Hongarije:
Vanuit het westen bewolkt en pe
rioden met regen. Maxima tussen
10 en 14 graden.
Italië:
Perioden met zon, maar ook bui
en. In het zuidoosten lang droog.
Middagtemperatuur tussen 20 en
23 graden, rond 14 graden.
Corsica en Sardinië:
Dinsdag enkele buien, Woensdag
droger en perioden met zon.
Maxima ongeveer 20 graden.
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig en alleen in het wes
ten kans op een bui. Maxima tus
sen 19 en 24 graden.
Malta:
Vrij zonnig. Woensdag enkele
buien. Maxima ongeveer 24 gra
den.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig en droog. Maxima tus
sen 18 en 23 graden.
WOENSDAG 1 NOVEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07 36 Zon onder 17.10
Maan op 12.41 Maan onder20.41
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 06.31 «02.46 6.04 2.19
Laag 18.45 14 35 18 26 «14.16
Weerrapporten 31 oktobe/r07.00 uur:
station weer wind temp neersl
Amsterdam
De Bilt
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Aberdeen
Barcelona
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Locarno
Londen
Luxemburg
halt bew
half bew.
half bew.
26 12 0.0
23 10 0.0
24 15 0.0
W warmtefront
V koufront
L lagedruk
windrichting H hogedruk
luchtdruk in
19 temperatuur -1000— hect0 a)
w Orleans half bew.
26 17
Zurich i
Bangkok
Buenos Aires i
Casablanca i
16 3 0.2 TelAwv
32 - 0.1 Tokyo
20 16 1.0 Toronto
20 16 0.0 Tunis
23 16 0.0 Vancouve
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen7
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512;
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 u
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 171
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro) f
per kwartaal (acceptgiro) f
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstreï
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,- korihi
betaling.
VERZENDING PEP. POST
Voor abonnementen die per post (binnenls
worden verzonden geldt een toeslag v;
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAI
Voor mensen die moeilijk lezen, slechtei
hebben of blind zijn (of een ano
leeshandicap hebben), is een sar
van het regionale nieuws uit het Leidsch
Dagblad op geluidscassette beschikbaar,
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Gravt
INTERNET:
w.leidschdagblad.nl MAIL'
redactie.ld@damiate.hdc.nl
K
N H U I Z E
ONGEVALLEND1ENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen)
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
Hoe zijn die beelden daar gekomen? Een
verwonderde toerist vroeg zich dat af op
Paaseiland. „Lopend natuurlijk", was het
antwoord van de inheemse bewoners. Daar
mee zijn uiteraard nog niet alle vragen over
de mysterieuze basaltbeelden beantwoord.
Welke religieuze functie vervulden de mooi,
de geheimzinnige beelden op dit eiland in
de Stille Oceaan? Of was het domweg verve
ling die de eilandbewoners aan het hakken
zette? Op de website Mysterious Places be
licht fotograaf Cliff Wassmann de moai met
hun massieve kinnebakken, kaarsrechte
neuzen en diepliggende ogen.
De standbeelden staan als schaakstukken
verspreid op het kleine, rechthoekige eiland.
Vulkanische oprispingen onder de zeebo
dem hebben het op een goede dag boven
het water uitgetild. Miljoenen jaren leefden
er uitsluitend vogels en libelles. De vulkanen
slapen al lang, en op de gestolde lavabuiten
groeit nu gortdroog gras.
Paaseiland is een van de meest geïsoleerde
eilanden op de wereld. De eerste bewoners
waren verdwaalde Polynesiërs die rond het
jaar 400 per kano arriveerden. Tot de Neder
lander Jakob Roggeveen in 1722 voet aan
wal zette, leefden de Paaseilanders in vol
strekte afzondering.
Het is onduidelijk waarom ze .ooit begonnen
zijn met de massaproductie van beelden.
Blijkbaar was het hakken van beelden uit
vulkaansteen het enige tijdverdrijf. Het
beeldhouwen veranderde gaandeweg van
een onderlinge wedstrijd in een obsessie. In
totaal 887 stuks heeft deze plaatselijke hob
by opgeleverd. De hoogste, El Gigante, is 21
meter en weegt 180 ton.
Peinzend turen de beelden uit over de Stille
Oceaan, met de handen in de zakken. Ande
re hangen scheef naar voren, met hun neus
op de bodem, het gras te bestuderen. Er zijn
beelden die tot hun wangen in de bodem
zijn weggezakt. Topzware beelden liggen op
hun rug uit te rusten alsof ze proberen de
'God' is een van de meest voorkomende woorden op
het internet. Het zoekprogramma AJtavista geeft zes- .Ui
en twintig miljoen verwijzingen naar pagina's waar Je
je licht kan opsteken over religieuze zaken. Zowel ker
kelijke organisaties als obscure religieuze groeperin
gen hebben pagina's waar ze zich presenteren. Deze
aflevering de aanbidding van standbeelden op Paasei
land.
vormen in de wolken te raden.
Beelden hakken is leuk, maar het verslepen
ervan uit de steengroeve naar hun stand
plaats is vast een rotklus. Bijna de helft van
de Moai staat dus nog geduldig op vervoer
te wachten in de groeve. Een op de tien
beelden heeft onderweg de strijd tegen de
zwaartekracht opgegeven en is ergens hal
verwege gestrand. Slechts een derde van de
beelden heeft het gered naar de sokkel.
De meest opmerkelijke mogelijkheden zijn
geopperd over de religieuze functie van de
beelden, met UFO's en al. Tegenwoordig
houden de moai-kenners het erop dat de
beelden legendarische stamhoofden uit het
verleden voorstellen. In steen vervullen die
de rol van bemiddelaar tussen de eilanders
en hun goden.
Maar de godsdienst van het eiland raakte in
verval. Met het hele eiland is het in de loop
der jaren trouwens bergafwaarts gegaan.
Troffen de eerste bewoners nog wuivende
palmen aan, de bodem werd armer en ar
mer. De eilandbewoners werden steeds
meer veroordeeld tot hun driehoek van gras.
Elke hoop op een ontsnapping per boot
werd de grond ingeslagen door het totale
gebrek aan hout. De grasbodem bracht af en
toe een enkele kool of knol ter wereld om de
bevolking te voeden. En vis vangen was een
gevaarlijke sport in de wilde branding.
De paaseilanders ontwikkelden in de loop
der jaren een naargeestig spelletje om hun
religieus leider aan te wijzen. Die droeg de
naam 'Vogelman'. De titel ging elk jaar naaiu1
de eerste eilander die een onbeschadigd ei
van de Sooty-vogel kon terugbrengen van
een van de eilandjes voor de kust. Dat ver
eiste een afdaling van de kraterrand, de rots
wand af naar zee. gevolgd door een zwem
partij tussen de haaien door. De Vogelman
van het jaar genoot bijzondere privileges.
De paaseilanders kregen de nekslag toen er
een vloot slavenschepen arriveerde om even
iedereen in te laden die nog enigszins ge
zond was. Daarop volgden de missionaris
sen en dat betekende het eind van de gods
dienst van Paaseiland.
De uitgeputte eilandbewoners waren aan
het eind van hun latijn en niet moeilijk te
bekeren. De missionarissen schaften de hei
dense 'misstanden' af. Het was afgelopen
met de tatoeages en het naaktlopen. De ste
nen tabletten die nog enig licht zouden kun
nen werpen op het hoe en "waarom van de
beeldencultus, werden tot gruis geslagen of
de zee in gefrisbeed.
silvan schoonhoven
