Soepel over naar euro met chipkaart
Irak houdt vast aan euro's voor olie
Uitverkoop van een superproduct: Twaron
Banken mede schuldig
laan verrijking Soeharto'
Economie
Op weg naar Noordzee
'Laurus-supers hebben geen eigen gezicht'
BA hoopvol
over rentree
Concorde
/IAANDAG 30 OKTOBER 2000
TO
Uitzendsector betaalt toch hoger loon
Amsterdam De uitzendsector geeft toe anderhalve maand lang
000 tot 10.000 uitzendkrachten bij de TNT Post Groep te wei-
i nig te hebben betaald. Uitzendbureau's als Randstad, Adecco
en Manpower onthielden de gedupeerden de 3,9 procent loons-
0l-7( verhoging die de nieuwe uitzend-CAO voorschrijft. FNV Bond-
2, li genoten kwam bij toeval achter de misstand. De uitzendbran-
o.sjche ontkende in eerste instantie dat er iets mis was, maar ging
afgelopen week alsnog door de bocht. De reparatie kost de uit-
cüizendbureau's 1,6 miljoen gulden.
^Shell tekent miljardencontract China
2 0 peking Shell heeft afgelopen zaterdag in Peking een contract ter
o!s waarde van 10,4 miljard gulden ondertekend voor de bouw van
4.4 een petrochemisch complex in het zuiden van China, niet ver
3;0 van Hong Kong. Het project is een joint venture met het Chine-
18.7 se oliebedrijf Cnooc, zo maakten Cnooc-president Liucheng en
algemeen directeur Henkes van Shell Chemicals bekend. Vanaf
5 3 2005 zal het complex 2,3 ton petrochemische producten per
2.5 aar leveren. Dat is tweederde van de huidige Chinese invoer
n'i yan die producten. Hoofdproduct wordt ethyleen, de grondstof
til roor plastic.
3.6
jsKans op fusie Deutsche Bank-Lazards
L| ondenDe Deutsche Bank onderhandelt met de Franse zaken-
19 jank Lazards over een mogelijke fusie. Volgens de Britse zaken-
ï.o crant Sunday Business dringen vooral belangrijke zakenpartners
3 ran Lazards aan op minimaal nauwe samenwerking. Lazards-
iX5 opman David-Weill staat al enige tijd onder druk van oudge-
4.7 iienden binnen de bank en partners zoals de Brits-Amerikaan-
i'g ;e bank UBS Warburg. Zij willen dat Lazards zijn organisatie
2]5itroomlijnt. David-Weill zou vervolgens hebben geconcludeerd
lat er geen zelfstandige toekomst is voor de 152 jaar oude za-
2^2 cenbank.
o!ö
u Expo kost DB honderden miljoenen
2.9 lERLUN De geringe belangstelling voor de Expo in Hannover
ïeeft Deutsche Bahn (DB) een gevoelig verlies bezorgd. Door
co iet debacle van de wereldtentoonstelling loopt het Duitse
L| poorbedrijf bijna 310 miljoen gulden inkomsten mis. DB be-
i g'estigde gisteren berichten in het Duitse weekblad Focus dat de
6.6nkomsten van het spoorbedrijf dit jaar al 4,3 procent beneden
Ie verwachtigingen liggen. Bijna de helft van de tegenvaller
1.6 omt voor rekening van de Expo. DB dacht aan het treinvervoer
o.giaar de wereldtentoonstelling 450 miljoen binnen te halen. De
j Uiteindelijke inkomsten komen nauwelijks boven de 142 mil-
(Xtjoen uit. DB startte met dagelijks 120 treinen naar Hannover.
0 |)at aantal werd al snel met de helft ingekrompen.
peilingen: Selectie appels op kwaliteit
d Ieldermalsen Nederlandse, Belgische en Duitse fruitveilingen
5,Qiieden geen appels van tweede keus meer aan. Ze hebben dat
Afgesproken in verband met het grote aanbod. Directeur Kamp-
2jchoër van Fruitmasters hoopt dat de prijzen die de telers krij-
j-ïen hierdoor zullen stijgen. Hogere prijzen voor de consument
ijfcht Fruitmasters niet waarschijnlijk, omdat het leeuwendeel
ïiean de consumentenprijs wordt bepaald door de marges van de
2|4ankelier. De afgekeurde appelen vallen onder de EU-regeling
Aoor doorgedraaid fruit. Telers krijgen-er 21,7 cent per kilo voor.
1 .|e worden verwerkt tot appelmoes of aan varkens gevoerd.
IPG werkt samen met Luxemburgers
2Amsterdam TNT Post Groep (TPG) slaat zijn vleugels uit naar
9iuxemburg. De post- en pakjesbesteller gaat samenwerken met
|-4et staatsbedrijf P&TLuxembourg. Via een joint venture willen
3^eide partijen express- en koeriersdiensten aanbieden van en
4,qaar het groothertogdom. De onderneming begint haar activi
teiten volgend jaar en mikt op een omzet van 11 miljoen gul-
oiJen. Het nieuwe bedrijf gaat vijftig mensen werk bieden.
"Onderzoeker George Aditjondro:
15^/ersum ANP
j jMerlandse banken hebben de
nöjonesische oud-president
to^eharto toegestaan zich
Jjcbrm te verrijken. Hij gebruik-
io/(\BN Amro, Mees Pierson en
finger de Beaufort als finan-
106(ringsmaatschappij voor pro
logen waarin hij of zijn naaste
J^ldestanders grote belangen
loodden. Ook fungeerden de
104iken als tussenstation voor
jq| wegsluizen van Soeharto-
9ad naar het Caribisch gebied,
het kon worden witgewas-
9Ï'
6(fot die stelling komt de Indo-
|$ische wetenschapper Geor-
Aditjondro, die jarenlang
idie heeft gedaan naar het fi-
riciële imperium van Soehar-
,Aditjondro verklaarde zater-
in het tv-programma 2
idaag dat het voormalige
atshoofd ook wereldwijd
■te bezittingen heeft in on-
rend goed. Deskundigen
atten dat Soeharto in de 32
dat hij Indonesië leidde op
gale wijze een vermogen van
:a 100 miljard gulden heeft
;ebouwd.
li' oeharto voerde de verrij-
T gsoperatie niet alleen uit.
directe familie en naaste
nden vormden een clan die
onesië uitzogen. Bij elk
President Nederlandsche Bank Wellink bepleit massaal gebruik elektronische portemonnee
De omschakeling van de gulden naar de euro verloopt
stukken soepeler als de Nederlander straks massaal de
chipkaart en de pinpas gebruikt. De elektronische porte
monnee biedt de consument in de eerste weken van de
introductie meer duidelijkheid dan de beurs vol met ou
de Hollandse en nieuwe Europese munten.
voor het chippen. Deze wijze
van betaling, vooral bedacht
om kleine bedragen elektro
nisch af te rekenen, heeft niet
de populariteit
amsterdam anp
President Wellink van De Ne
derlandsche Bank hield van
ochtend voor de Commerciële
Club Leeuwarden een pleidooi op vooral de banken hadden
gerekend. De afgelopen jaren
hebben de banken Nederland
volgezet met de benodigde ap
paraten voor Chipknip en Chip
per (alleen al voor de Chipknip
van de gewone banken 144.000
stuks), maar het publiek loopt
er met een grote boog omheen.
In de aanloop naar de euro,
die over veertien maanden de
nationale munteenheden in de
meeste lidstaten van de EU gaat
vervangen, krijgen de betrok
ken partijen een fraaie moge
lijkheid de voordelen van het
chippen uit te buiten, zo be
toogde Wellink. Het gaat om
veiligheid en souplesse. ,,We
kunnen twee vliegen in een
klap slaan."
Als de koper elektronisch be
taalt, is immers geen contant
geld nodig. Juist de beschik
baarheid van eurobiljetten en -
munten is kort na de omscha
keling op nieuwjaarsdag 2002
de grootste kopzorg van zowel
de bankwereld als de midden
stand. Winkeliers vrezen de eer
ste dagen aan de toonbank te
kampen met een schrijnend te
kort aan eurowisselgeld en een
onveilig groot overschot aan
guldens.
„Chippen is met name ge
schikt voor de betalingen waar
de nadelen van het muntge-
bruik het grootst zijn, zoals in
parkeer-, frisdrank- en snoep
automaten en in telefooncel
len", zo hield Wellink zijn ge
hoor voor.
Rotterdam Het afgelopen weekeinde is ondanks de harde wind het 3.650.000 kilo zware gasproductieplatform aan boord gehesen van het gigantische kraanschip Thialf, eigendom
van het Leidse offshore-bedrijf Heerema. Het schip ligt op dit ogenblik in het Calandkanaal bij Rotterdam. Het kraanschip vervoert het booreiland binnenkort naar de Noordzee waar
het een plekje krijgt op het Nederlandse deel van het Continentaal Plat. Het boorplatform moet straks per etmaal zes miljoen kuub aardgas kunnen winnen.
FOTO WFA INGRID VAN BEEK
In dit verband noemde hij te
vens kantines, bibliotheken en
openbaar vervoer als lokaties
waar de chipkaart iedereen ge
mak kan bezorgen.
Voor De Nederlandsche Bank
betekent minder contant geld-
gebruik overigens wel minder
winst, zo besloot de DNB-presi-
dent. „Maar wij brengen graag
offers. En als dat de overgang
naar de euro vlotter laat verlo
pen, doen we het nog met ple
zier ook."
londen rtr/afp/dpa
British Airways denkt dat zijn
Concordes over enkele maan
den weer de lucht in kunnen.
Een anonieme functionaris van
de luchtvaartmaatschappij
sprak tegen de Britse krant Sun
day Telegraph de hoop uit op
een rentree 'in april, misschien
zelfs maart'.
BA temperde direct een mo
gelijk te groot optimisme. „Wij
hebben er vertrouwen in dat de
Concorde op niet al te lange
termijn zijn vluchten kan her
vatten", aldus een woorvoer-
der. „Maar we nemen de Con
corde alleen in bedrijf als wij en
de autoriteiten overtuigd zijn
van de veiligheid van het toe
stel." Air France wilde gisteren
geen datum geven voor her
nieuwde Concorde-vluchten.
„Dat is een zaak van de autori
teiten", liet een woordvoerder
weten.
De twaalf Concordes (zeven
van BA, vijf van Air France)
staan sinds half augustus aan
de grond. De maatregel is een
uitvloeisel van het ongeval met
een van de supersonische toe
stellen, waarbij op 25 juli bij Pa
rijs 113 mensen om het leven
kwamen. De ramp werd veroor
zaakt door een klapband. Van
de Britse en Franse luchtvaart
autoriteiten mag de Concorde
pas weer de lucht in als vol
doende maatregelen tegen het
onstaan van een klapband zijn
genomen.
den haag gpd
groot project in de archipel eis
te de Soeharto-clan een finan
cieel belang of een geldelijke
vergoeding op. Aditjondro vindt
dat geld van Soeharto dat nog
op Nederlandse bankrekenin
gen staat, moet worden bevro
ren. In afwachting van een de-
fintieve regeling moet een trust
het geld beheren. Uiteindelijk
zou het aan Indonesië moeten
worden teruggegeven.
ABN Amro en Mees Pierson
willen een zakelijke band met
Soeharto niet bevestigen. ABN
Amro beklemtoont wel dat toe
komstige zakelijke relaties nog
zorgvuldiger zullen worden ge
toetst. Mees Pierson laat zich in
soortgelijke bewoordingen uit.
PvdA-Kamerlid Koenders zegt
dat de werkwijze van de banken
aantoont dat er een sterkere na
tionale en internationale con
trole moet komen. Verder pleit
hij voor een gedragscode waar
in de banken zich vérplichten
tot maatschappelijk verant
woord opereren.
Indonesië-kenner prof. Bre-
man (Universiteit van Amster
dam) noemt de reactie van de
banken ongeloofwaardig. Zij
weten heel goed waar het geld
op bepaalde rekeningen van
daan komt, aldus de weten
schapper.
De meeste supermarkten van
Laurus zijn 'onduidelijk en
kleurloos'.Alleen Konmar en
Lekker Laag zijn herkenbaar
voor de consument. Dit blijkt
uit onderzoek van het Britse
bureau Added Value, zo meldt
het nieuwsblad voor super
markten, Distrifood. Het onder
zoek werd gedaan in opdracht
van Laurus.
De uitkomsten werden vorige
week gepresenteerd tijdens een
besloten bijeenkomst van Lau
rus. Volgens de aanwezigen le
verde het onderzoek 'geen ver
rassingen' op. Onder de formu
les van Laurus die niet herken
baar zijn, zitten onder andere
Super De Boer, Edah, Groen-
woudt, Nieuwe Weme en Spar.
Deze winkels zitten volgens
de consument in het 'grote grij
ze middenveld' en hebben geen
onderscheidend vermogen. Van
de grote supermarkten heeft al
leen Konmar een duidelijke for
mule, net als concurrent Albert
Heijn. De vijf 'onduidelijke' for
mules van Laurus zijn op dit
ogenblik goed voor een markt
aandeel van 22,7 procent. Afge
lopen zomer werd bekend dat
Laurus er slecht voor staat. Het
resultaat van de keten daalde in
de eerste zes maanden van dit
jaar met 19 procent.
Volgens Distrifood waar
schuwde topman Ole van der
Straaten op basis van de uit
komsten van het onderzoek
geen conclusies te trekken. Bin
nen zeven weken worden er
volgens de topman knopen
doorgehakt over de formules.
Een andere formule van Lau
rus, Basismarkt, startte afgelo
pen week een prijsoffensief.
Van tientallen producten zijn
de prijzen blijvend verlaagd. De
supermarkt wil hiermee een
'signaal' afgeven dat Basismarkt
een voordelige kruidenier is.
Begin dit jaar sprak het Laurus-
concern nog de hoop uit dat er
snel een einde zou komen aan
de prijzenslag tussen super
markten. Door de prijzen van
een aantal producten te verho
gen, wilde het concern destijds
'een signaal afgeven' aan de
concurrent.
bagdad afp/anp/rtr
Irak wil- vanaf vanaf woensdag zijn olie
verkopen afrekenen in euro's. De Europe
se munt neemt de plaats in van de Ameri
kaanse dollar, dat Irak als het geld van de
vijand beschouwt. De dollar geldt als hèt
betaalmiddel op de internationale olie-
markt.
Olieminister Rashid verklaarde in het
Iraakse parlement dat drie permanente
leden van de Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties (Frankrijk, Rusland, China)
de Iraakse stap steunen. Bagdad vroeg vo
rige week de Verenigde Naties al om zijn
olie-export te mogen afrekenen in euro's.
Het sanctiecomité van de VN vergadert
vandaag over een nieuwe verlenging van
het oüe-voor-voedselprogramma. Dat
biedt Irak sinds de Golfoorlog de moge
lijkheid een bepaalde hoeveelheid olie te
exporteren en van de opbrengst voedsel
en medicijnen te kopen. Het comité moet
nu dus ook beslissen of Irak in euro's kan
worden uitbetaald. Een woordvoerder van
het Franse ministerie van buitenlandse
zaken liet vrijdag al doorschemeren dat
Parijs niet afwijzend tegenover de Iraakse
plannen staat.
Rashid weigerde te bevestigen dat Irak
de olie-export stopt als het zijn zin niet
krijgt. Iraakse regeringsfunctionarissen
zinspeelden daar eerder op. Bagdad zegt
dat de stap noodzakelijk is om de Ameri
kaanse greep op de internationale olie-
markt te doorbreken. Washington ge
bruikt vooral zijn partner Saudi-Arabië
om de eensgezindheid binnen het
oliekartel OPEC te ondermijnen, aldus
Rashid. „Irak is voor een redelijke olieprijs
die zowel de belangen van producenten
als consumenten respecteert."
De Iraakse leider Saddam Hussein lijkt
met zijn olie-euro's ook een verdere wig
te willen drijven tussen enkele Europese
landen en de Verenigde Staten. Zo pleitte
Frankrijk al herhaaldelijk voor een ver
lichting van de sancties tegen Bagdad, tol
onvrede van de VS.
De Iraakse minister van financiën en vi
ce-premier Ibrahim probeerden gisteren
dat vuurtje op te stoken. Volgens hem i;
een sterkere positie van de euro ten op
zichte van de dollar in het belang van de
hele Europese Unie. De Verenigde Arabi
sche Emiraten (VAE) spraken gisteren
juist hun steun uit aan Saudi-Arabië. Nel
als de grootste olieproducent binnen de
OPEC pleiten de emiraten voor een ver
hoging van de productie met 500.000 va
ten per dag, om zo de olieprijs omlaag te
krijgen naar zo'n 25 dollar per vat. Vrijdag
kostte een vat ruwe olie dik 32 dollar. De
OPEC-olieministers komen op 12 novem
ber bijeen om over een mogelijke aanpas
sing van het productieniveau te praten.
doorn gpd
verwege de jaren zeventig
ikte Akzo bekend dat het de
eld ging veroveren met een
■i iwe supervezel. Op dat mo-
pt was iedereen er binnen
bedrijf van overtuigd dat
iron - zoals de uitvinding
d genoemd - een lucratieve
rkt voor zich had. Het duur-
chter bijna een kwart eeuw
rdat er winst werd gemaakt,
het zover is, gaat het Japan-
ledrijf Teijin met de buit aan
>aal.
i het voorjaar van 1968
:g een van de toenmalige
uursleden van Akzo een
4no waarin melding werd ge-
van een interessante
■uvikkeling. Onderzoekers
de afdeling research had
den een nieuwe supersterke
kunstvezel gemaakt en wilden
graag een paar miljoen om het
product verder te ontwikkelen.
Er kwam een proeffabriekje
in Arnhem waar de eerste ons
jes Twaron - de naam van de
vezel - werden 'gesponnen'. De
boodschap van de makers was
duidelijk: Twaron was het
mooiste wat Akzo had gemaakt.
Het was zo ficht als nylon en zo
sterk als staal, nee nog beter:
tests hadden uitgewezen dat
Twaron wel vijf keer zo sterk
was als staal. De toepassingen
waren eindeloos. De toekomst
van Akzo was veilig gesteld.
Het duurde tot 1983 voordat
de Aramide Maatschappij kon
worden opgericht om in Em-
men daadwerkelijk met de pro
ductie van Twaron te beginnen.
Maar pas na een verwoede De vezel was te duur en te spe-
strijd om patenten en na een cialistisch. Er werden slechts
handelsoorlog met de VS kon kleine winsten gemaakt. Intus-
Twaron overal worden ver- sen had Akzo in 1997 zijn vezel-
kocht. divisie verzelfstandigd tot Acor-
Van een echte Twaron-door- dis. Voordat Acordis een eigen
braak was echter geen sprake, notering aan de beurs kreeg
Bescherming voor president
Soldatenhelmen, kogelwerende vesten en de voering van de jas
van de vroegere VS-president Ronald Reagan. Allemaal zijn ze
versterkt met aramide-vezels. Of ze nu van Akzo (Twaron) of van
Du Pont (Kevlar) komen, de wondervezels zorgen voor bescher
ming tegen geweld van buitenaf.
Maar er zijn ook vredelievender toepassingen. Zoals de rem-
voeringen van auto's als vervanger van het gevaarlijke asbest. En
veel zeilraces worden vandaag de dag gewonnen met boten die
een met Twaron of Kevlar versterkte kiel hebben.
De tuinman krijgt dankzij Twaron-handschoenen geen door
nen meer in zijn vingers en de houthakker beschermt zijn be
nen met Kevlar-scheenbeschermers.
klopte CVC (Citicorp Venture
Capital) op de deur. Een inves
teringsbedrijf dat 'lelijke eend
jes' opkoopt, er flink wat mil
joenen insteekt om ze vervol
gens na een paar jaar met winst
te verkopen.
CVC nam Acordis over voor
1,8 miljard gulden. Om te voor
komen dat de investeerder zou
overgaan tot 'uitverkoop' van
de meest winstgevende onder
delen moesten Akzo Nobel,
vakbonden en Acordis een con
venant tekenen. CVC denkt
daar nu kennelijk anders over.
Directievoorzitter Roily van
Rappard heeft besloten om
Twaron uit de boedel van Acor
dis te halen en te verkopen aan
het Japanse Teijin. Hij lijkt nu
toch snel te willen 'cashen'.
Voor velen binnen het che
mieconcern komt de verkoop
echter op een pijnlijk moment:
want volgens hen staat de 'gou
den draad' aan de vooravond
van vette winsten. De Japan
ners zien dat ook: ze zouden
maar liefst 900 tot 1.200 miljoen
over hebben voor de fabriek in
Emmen.
Dat de huidige Acordis-direc-
tie daar niet slechter van wordt
(ze bezitten 15 procent van de
aandelen), evenmin als de drie
directeuren van CVC in Neder
land (64 procent), speelt bij de
verkoop geen rol, wordt gezegd.
De bonden denken daar anders
over.
Ze beschuldigen het manage
ment van zelfverrijking en vre
zen dat het resterende deel van
Acordis ondergaat in een sterf
huis.
BEN WOLDRING
Leeftijd: 15
Beroep: internetondernemer
en scholier
Burgerlijke staat: ongehuwd
Kinderen: nee
Auto: nee
Hobby's: Tennissen, zeilen,
pianospelen en zijn bedrijf
JANNEKE WILLEMSE GPD
Het gaat Ben Woldring (15)
voor de wind. De jongste inter
netondernemer van Nederland
begon op zijn dertiende de site
www.bellen.com. Daarop wor
den de tarieven van verschillen
de aanbieders vergeleken. In
middels runt zijn bedrijfje Ben-
Com al drie sites die gemiddeld
door 5.000 mensen per dag
worden bekeken. In november
verschijnt Woldrings autobio
grafie.
Op het moment van het in
terview zit de Groninger vwo-
scholier in het zonnetje op een
terras in Monaco. Daar heeft hij
voor groot internationaal pu
bliek van telecombazen een
presentatie gegeven. Dat was
best moeilijk in hét Engels. Ge
lukkig kreeg hij positieve reac
ties. „Er werd gezegd dat het de
eerste keer was dat mensen
lachten bij dit congres." Na de
toespraak kon de jonge baas
van BenCom nog enkele dagen
met zijn ouders in Monaco blij
ven. Daarvoor kreeg hij vrij van
school. Niet zo vreemd, vindt
Woldring. „Je moet het zo zien:
een topsporter moet ook vaak
weg."
De laatste aankoop van Ben
was een paar sportschoenen.
Voor in de fitnessruimte van
het hotel, waar je zonder sport
schoenen niet in mag. „Ik had
er helemaal niet op gerekend
dat er zoiets zou zijn." Dus
kocht hij voor 900 francs een
paar Nikes. Dat is omgerekend
bijna 300 gulden, denkt hij.
„Dus niet duurder dan in Ne
derland." Hij is blij dat hij het
schoeisel heeft gekocht. Daar
door kon hij fitnessen op com
putergestuurde apparatuur.
„Het was een computerspel.
FOTO GPD JELTE OOSTERHUIS
Om vooruit te komen met de
raceauto moest je fietsen."
Zijn beste aankoop, een lap
top van Sony, heeft de whizzkid
op zijn reis meegenomen. De
computer, een van de snelste
van het moment, kostte 12.000
gulden. „Dus aardig duur", zegt
de jonge ondernemer. „Nor
maal had ik het nooit gedaan."
Maar de uitgave was noodzake
lijk: „Ik had hiervoor zo'n hele
goedkope van de Aldi. Maar als
je presentaties moet geven
moet je laptop niet de hele tijd
vastlopen of heel langzaam
zijn." Woldring heeft 'm met
een maar goed verzekerd.
„Voor als hij wordt gestolen.
Dat gebeurt zó."
Een draadloos netwerk om de
vijf bedrijfscomputers bij hem
thuis met elkaar en internet te
verbinden was nogal een
miskoop. „Ik moest vooraf be
talen, dus dan weet je het wel."
Na betaling van 5.000 gulden
moest Ben een half jaar wach
ten voor het netwerk er was.
„En toen werkte het niet goed.
Het bedrijf gaf hele slechte sup
port, dus ik moest er zelf mee
aan de slag." Gelukkig wilde
een kennis het probleem wel
oplossen. Uiteindelijk is de in
ternetondernemer wel tevre
den. „Als het eenmaal werkt is
het echt mooi. Dan kun je ge
woon met je laptop in de tuin
het internet op."
„Surf naar mijn sites om te
zien hoe je het goedkoopst kunt
bellen en internetten", zegt
Woldring als hem naar een fi
nanciële tip wordt gevraagd. Er
is niet één telecombedrijf dat in
alles het goedkoopst is. „Er zijn
heel veel aanbieders. De ene is
voor bellen naar het ene land
goedkoper en de ander weer
voor een ander land."
