Ik ga door met mijn vaky
Leiden
Leiden wil gewoon
heel Valkenburg
dialect
intig maanden
Ir brandstichting
Leiden Regio
Kuistere
m n DER Nieuws en berichten uit en over de Leidse wijken,
wei uurthuizen en van de wijkverenigingen, gerangschikt
iet t dsdeel. Persberichten en wijkbladen kunnen worden
Vri d naar Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden,
ook 071-5321921; e-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
iatl
dei
De Beatles zijn al 30 jaar uit elkaar, maar nog steeds
jn oude platen (nu cd's) verkocht. De muziek is intussen
siek' geworden. Beatles-fans kunnen zondag hun hart
het Antonius Zalencentrum aan de Lange Mare 43 op
MEET 2000'. Van 11 tot 16 uur bieden standhouders uit
buitenland boeken, platen en memorabilia te koop
Ie Beatles- en Paul McCartney Fanclubs zijn vertegen-
Verder zijn Ed Dieckmann, schrijver van het boek 'Beat-
in Holland' en Azing Moltmaker, schrijver van 'The Beat-
erland' en 'The Beatles Album Collection' aanwezig om
:n te signeren. De entree bedraagt vijf gulden.
Het Leidse Volkshuis verzorgt een basiscursus Windows
iners en een cursus Typen en Tekstverwerken. De basis-
dows begint woensdag en is van 9.30 tot 11.30 uur. De
85 gulden voor 4 lessen. De cursus Typen en Tekstver-
7iN 'gint op woensdag 29 november, ook van 9.30 tot 11.30
gd i n zijn 335 gulden voor 24 lessen. Beide cursussen wor-
id Leidse Volkshuis aan de Apothekersdijk gegeven. Voor
cav matie: telefoon 5419180.
md
Het Leids Filosofisch Café verzorgt dinsdag een forum-
>ver 'De Zin van het Leven'. Kan daar anno 2000 nog zin-
ig eièsproken worden? Sprekers zijn: Dogan Yavuz, Dick Dal-
selij arijke Breeuwsma. Deze bijeenkomst vindt plaats om
Ier- n café-restaurant Einstein, Nieuwe Rijn 19. De toegang
eft o ien gulden. Informatie: telefoon 5131038/5122771.
In het St. Elisabeth Gasthuishof aan de Caeciliastraat 16
3sof gen van 10.00 tot en met 15.00 uur een rommel- en kle-
gehouden.
p st
nan
Dg/tl
e ia *n buurthuis Matilo is zondag de traditionele herfst-
n£t( irkt. De markt wordt van 12.00 tot 15.00 uur gehouden
irj rthuis aan de Zaanstraat 126.
STERSWUK In zorgcentrum Lorentzhof aan de Lorentz-
Zoeterwoudsesingel is woensdag de jaarlijkse bazaar,
tot 16.00 uur, met een pauze van 12.30 tot 13.30 uur,
allerlei spullen verkocht, zoals onder meer meubilair,
leken, speelgoed en lampen. Natuurlijk is er een Rad
uur of Japie Rikketik. In de gang van het zorgcentrum
loffertjeskraam. De opbrengst komt ten goede aan de
j-eel
its v
iRTIER In het Heempark aan de Oegstgeesterweg 21
IVN zondag om 14.00 uur zijn laatste maandelijkse
eling van dit jaar. Als thema is gekozen: "Van de hak op
n alle seizoenen heeft de herfst de meeste variatie. Er
inwfil minder bloemen, maar de talloze vormen en kleuren
en vruchten vergoeden veel. En natuurlijk ook de vele
p« Ien. Deelname aan deze excursie is gratis,
rel
ouw KWARTIER De Leidse ruilvereniging Koningskerk houdt
nan n 10.00 tot 16.00 uur een verzamelaarsdag. De kans om
smeerzameling van onder meer postzegels, munten, tele-
'n, flippo's, ansichtkaarten, sigarenbandjes of suikerzak-
ullen. De verzamelaarsdag wordt gehouden in buurt -
ortje, Bernhardkade 40. De toegang voor leden bedraagt
i, niet leden moeten een gulden meer betalen.
ar
t j, RS Nu de tijd weer nadert om kerstkaarten te versturen
LWO in buurthuis Morschwijck een cursus 3-D kerst
ippen op woensdag 1 november van 9.30 tot 11.30 uur.
bedragen 12,50 gulden, inclusief materiaal. Buurthuis
,00r ck staat aan de Topaaslaan 19, telefoon 5765656.
lik n
heidService Groot Rijnland beginnen in november en-
sen. Vrijdag 3 november en maandag 6 november be-
wee cursussen 'babymassage' in het gebouw van de
iigenpraktijk aan de Kemstraat 2a. De cursussen be-
r lessen en zijn van 9.30 tot 11.30 uur. De cursus EHBO
begint op woensdag 1 november (19.30 tot 21.30 uur)
uit vier lessen. Maandag 6 november begint er van 19.30
ur een cursus EHBO bij kinderongevallen. Deze bestaat
sen. Beide cursussen worden ook gegeven aan Kern-
Ip maandag 6 en 13 november is er een cursus voor
RSI willen voorkomen of lichte klachten willen verhel
cursus is van 19.30 tot 21.30 uur in het gebouw van
Groot Rijnland, Berkenkade 7, Leiderdorp. Het cursus-
GezondheidService Groot Rijnland is gericht op ge-
welzijn en comfort van mensen in hun thuissituatie,
hap kost 27,50 gulden per jaar. Informatie: tel. 5161404,
lm donderdag van 9 tot 17 uur, vrijdag tot 15 uur.
lal buurthuizen is in november een Workshop Marse-
irdt informatie gegeven en er wordt iets van marsepein
)e kosten voor deze workshops, die door Charles Callen-
gegeven, bedragen 9 gulden. Inschrijving kan tot 10
n de volgende buurthuizen: De Kooi, 5221197 (op dins-
ember), De Pancrat, 5126243 (donderdag 23 november),
t, 5313648 (maandag 27 november), Morschwijck,
itrd insdag 28 november) en buurthuis*'t Spoortje, 5220866
29 november). Alle workshops zijn van 20.00 uur tot
G'i
ideo ige Leiderdorper die
onder invloed van
auto's en een wo-
md stak, is door de
htbank veroordeeld
maanden cel, waar-
aanden voorwaarde-
iderdorper werd op
ïgehouden nadat hij
ip de Uiterstegracht
stoken. In de twee
ivoor had hij al au
token die waren
de Middelstegracht
Vestestraat. Behalve
'gestoken auto's was
er ook schade aan auto's die
daar voor of achter waren ge
parkeerd. De autobezitters
dienden in totaal dertien mille
aan schadeclaims in. De recht
bank bepaalde dat de verdachte
die schade moet vergoeden.
De Leiderdorper stak ook een
woning in brand op de Middel
stegracht. Daarbij kwam' een
papegaai om het leven. De
schade aap de inboedel be
droeg 20.000 gulden, die aan
het (huur)pand een kwart ton.
Ook die moet hij van de recht
bank vergoeden. Het vonnis
was gelijk aan de eis van de offi
cier van justitie.
27 OKTOBER 2000
OPINIE
VALKENBURG SJAAK SMAKMAN
De Leidse wethouder Ron Hillebrand was woensdag in het
Voorhoutse gemeentehuis een tevreden man. Een zéér tevreden
man zelfs. Bij zijn Vinex-werkbezoek aan de Leidse regio zei
staatssecretaris Remkes van volkshuisvesting immers aUes wat
hij graag wilde horen. De boodschap was luid en duidelijk:
centrumgemeente Leiden zit in de problemen en de gemeenten
in de regio moeten niet kinderachtig doen. Ik verwacht, zei
Remkes, 'dat ze mentaal bereid en in staat zullen zijn om over
hun eigen grenzen heen naar het regionale belang te kijken'.
En wat is dat regionale belang
dan wel? Dat zijn vooral de
Leidse grotestadsproblemen, zo
bleek uit zijn verdere betoog.
Mensen die het kunnen beta
len, vertrekken naar elders. Zo
verarmt Leiden letterlijk en fi
guurlijk. Die spiraal kun je al
leen doorbreken door in de
stad aantrekkelijke woningen te
bouwen, zodat de uitstroom
van de rijkere Leidenaren stopt.
En dat kan door in de stad zelf
ruimte te creëren via sloop en
nieuwbouw én door de stad el
ders de ruimte te geven. In Den
Haag gebeurt dat door via land
jepik Ypenburg bij Den Haag te
voegen en dwars door Voor
burg en Rijswijk een 'corridor'
van Haags grondgebied naar de
nieuwbouwwijk te creëren.
Hillebrand hoorde het allemaal
glimlachend aan. Wie kon hem
ongelijk geven? Vertaal dat
Haagse voorbeeld, en dan staat
Leiden de felbegeerde uitbrei
ding op de vliegbasis Valken
burg te wachten. Hillebrand
heeft de plannen al klaar. Op
Valkenburg moeten dure en
goedkope huizen komen. Met
de dure woningen kunnen de
rijke Leidenaren worden verleid
om in Leiden te blijven wonen
en via de goedkopere huizen
kan ruimte in de stad worden
vrijgemaakt voor de bouw van
luxe huizen en appartementen.
En als bij de exploitatie van Val
kenburg geld overblijft, kan dat
mooi worden gebruikt om Lei
den verder op te kalefateren.
Vooral dat laatste is veelzeg
gend. Even los van de vraag of
de bouwlocatie Valkenburg wel
een overschot zal laten zien - de
grond gaat echt niet voor een
symbolische prijs over de toon
bank en de eventuele winst zal
vooral worden bepaald door de
verhouding tussen dure en
goedkope(re) bouw - kan Hille
brand toch moeilijk verwachten
dat de vliegbasisgemeenten
Valkenburg, Katwijk en Wasse
naar een eventueel overschot
zomaar overmaken naar de ge
meente Leiden. De enig moge
lijke conclusie: Hillebrand re
kent erop dat de vliegbasis
Leids grondgebied wordt.
Met het bezoek van Remkes
lijkt Leiden niet meer de weg te
hoeven zoeken van het overleg,
die de laatste tijd weer wat na
drukkelijker was ingeslagen.
Dat Leiden al bezig is om Val
kenburg naar eigen smaak in te
richten en zich al rijk zit te re
kenen, is veelzeggend. Samen
werken? Prima, als maar duide
lijk is wat de uitkomst wordt.
Zeker nu de hogere machten
nadrukkelijk de kant van Leiden
kiezen.
Natuurlijk mogen ook de Duin
en Bollenstreekgemeenten
straks nog wat bouwen op Val
kenburg. Die hebben volgens
de provinciale prognoses de ko
mende tien jaar zelfs meer hui
zen nodig dan de Leidse regio
en ze zitten voorlopig nog vast
aan het Pact van Teijlingen. Dat
betekent dat huizen bouwen op
bollengrond in principe taboe
is. Maar ook aan de ketenen
van dat pact wordt stevig ge
rammeld. Minister Pronk voelt
wel voor een bollenstad van
ruim over de 100.000 inwoners
tussen Lisse en Hillegom - op
de in het pact juist beschermde
bollengronden. Die discussie,
zei Pronks staatssecretaris
Remkes, gaat over een tot an
derhalf jaar spelen bij de uit
werking van de Vijfde Nota voor
ruimtelijke ordening.
Wordt besloten tot een bollen
stad, dan kunnen de bollen
streekgemeenten volop bou
wen in Bollenstad en ontstaat
extra ruimte voor Leiden op
Valkenburg. Dat Leiden die zal
pakken ook, lijdt na het werk
bezoek van Remkes weinig twij
fel meer.
Sjaak Smakman is redacteur
van deze krant.
Eigenaar sluit Antiekhuis Leythen vanwege RSI en wordt docent houtbewerking
uit de Leidsch DagbladARCHIlüVliiV
ANNO 1900
Zaterdag 27 October
GEMENGD NIEUWS - De nieuwe guldens met het
beeld van Hare Majesteit, gemodelleerd door Pier
Pander, komen hoe langer hoe meer in omloop. De
kop is gezien van de linkerzijde en geeft in zacht re
liëf het gelaat van Hare Majesteit zeer goed weer.
Het gelaat is vrij gevuld, en doet de in den laatsten
tijd sterker toenemende gelijkenis van H.M. met de
Koningin-Moeder zeer duidelijk uitkomen. Het haar
is opgenomen tot een dikken wrong; maar aan de
voorzijde zijn enkele weerbarstige krulletjes er uit
ontsnapt. Voor in het haar is een diadeem aange
bracht. Het wapen op de keerzijde is eenigszins an
ders van vorm dan op de oude guldens; het schild is
naar onder meer afgerond en de kroon kleiner. Deze
guldens dragen het jaartal van het kroningsjaar. Het
geheel maakt een goede indruk.
ADVERTENTIE - BOVENROKKEN
Zijden Rokken en Thibet Rokken met flanel gevoerd.
Laken Rokken en Laken Rokken met Zijden strooken
en alle soorten ONDERROKKEN van Wit en Ge
kleurd Baai en Flanel, Piqué en Molton-Piqué.
A. SCHNABEL, Breestraat 146 en Botermarkt 22.
ANNO 1975
LEIDEN - '27MC moet vrij'. Dat was één van de teksten die zaterdagmiddag te lezen viel voor het winke
lende publiek in Leiden. Ruim veertig auto's reden door de binnenstad: luid toeterend en met lichten aan.
De 27 MC-ers probeerden op die manier de aandacht te trekken van het publiek, omdat ze het volstrekt
oneens zijn met de maatregelen die staatssecretaris Van Huiten heeft afgekondigd: een verbod voor het
verdere uitzenden van de etherpiraten. foto archief leidsch dagblad
Maandag 27 oktober
LEIDEN - Het streefbedrag van één miljoen gulden,
dat presentator Berend Boudewijn zaterdagavond in
de Leidse Groenoordhal noemde, voor de jubileum-
actie van de 'Zonnebloem', komt er vrijwel zeker.
Het heeft zelfs maar een haartje gescheeld of het
bereiken van het magisch getal had nog in de Brand
punt-uitzending, die op het 'live-gala' vanuit Leiden
volgde, kunnen worden meegedeeld. Ook een uur na
de uitzending stonden de telefoons nog steeds rood
gloeiend. Toen het voorlopige eindtotaal werd opge
maakt, kwam men tot ruim 925.000 gulden. De op
brengst via giro 78866 is geschat aan de hand van
ervaringscijfers bij voorgaande tv-acties.
~)e voorbereidingen voor de rechtstreekse uitzen
dingen vanuit Leiden, waren woensdagnacht om
twaalf uur al begonnen met het opbouwen van een
grote circustent in de Groenoordhal. Die tent bood
zaterdagavond plaats aan bijna tweeduizend langdu-
Folo's Lr» deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen v
overscbrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exempla
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AH lelden of door contante betaling.
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. IJ ontvangt de foto binnen drie w
rig zieken en hun begeleiders. Om de uitzending zo
vlekkeloos mogelijk te laten verlopen was er in de
middaguren al een generale repetitie geweest.
Desondanks holde de 'Johan Bodegraven van de
KRO', Berend Boudewijn, het eerste half uur van de
uitzending hypernerveus rond en was hij op een ge
geven ogenblik zelfs de titel van het volgende num
mer vergeten. Naarmate de uitzending vorderde en
de bedragen binnenstroomden kwam hij beter op
dreef. Terwijl in de piste artiesten optraden als
Sheps Banjo Boys uit Engeland, de Duitse illusionist
Frederic, de virtuoos diabolerende 3 Anatasini's en
de balancerende Wasil uit Oostenrijk werd er in de
administratieruimte van de Groenoordhal koortsach
tig gewerkt.
Via zes telefoonlijnen kwamen de meldingen van
giften en toezeggingen binnen. De belangstelling
voor het gala was zo groot, dat van de 4000 aanvra
gen om toegangskaarten, slechts de helft gehono
reerd kon worden.
Wiggert de Jong (38) heeft
nachtenlang liggen woelen in
zijn bed en uiteindelijk heeft hij
toch een van de moeilijkste be
slissingen in zijn leven geno
men. Hij sluit zijn winkel het
Antiekhuis Leythen in Leiden,
omdat hij drie jaar geleden RSI,
oftewel een muisarm, kreeg.
„Na zestien jaar is zo'n zaak
toch een kind van je, dus ik heb
erg lang getwijfeld", vertelt hij.
Het antiekhuis legde zich
naast verkoop voornamelijk toe
op het restaureren van antiek.
De Jong: „Restaureren en hout-
bewerken is echt mijn vak,
maar omdat ik altijd dezelfde
bewegingen maakte zoals scha
ven, kreeg ik RSI. Ik heb vorig
jaar nog wel geprobeerd om me
puur te richten op de verkoop
en het management, maar dat
ligt me niet. Restaureren vind ik
gewoon het leukste en mooiste
om te doen. Maar ja, als ik zo
door ga, word ik een wrak."
De Jong is naar eigen zeggen
zo'n beetje alle ziekenhuizen in
de streek langsgeweest en
kwam er langzaam maar zeker
achter dat hij de spieren in zijn
bovenarm niet te veel kan ge
bruiken, ook niet na langere pe
riodes van rust. Tijdens zijn va
kantie in Zwitserland deze zo
mer nam hij de definitieve be
slissing om te stoppen. „Ik ben
's nachts uit mijn bed gekropen
en heb een plannetje met alle
voors en tegens opgesteld.
Toen besloot ik dat ik docent
houtbewerking wilde worden."
De houtkenner gaf al vanaf
mei twee dagen per week les op
het Hout- en Meubileringscol
lege in Amsterdam. Nu wordt
hij daar fulltime docent. „Het
mooie is dat ik door kan gaan
met mijn vak. ik kan bezig blij
ven met houtbewerking via
mijn leerlingen. Ik kan zo mijn
kennis doorgeven."
De Jong had er nooit bij stil
gestaan dat je van de beweging
van houtbewerking RSI kon
krijgen. „Ik had niet verwacht
dat mij zoiets zou overkomen,
maar daar denk je niet bij na. Je
moet niet alleen je arm, maar je
hele lichaam gebruiken bij
houtbewerking." En dat wordt
zijn stokpaardje in zijn nieuwe
baan. „Ik ben speciale bewe-
gingslessen aan het schrijven
om de leerlingen bewust te ma
ken van de gevaren."
Het antiekhuis had een grote
vaste klantenkring en volgens
De Jong werd hij overspoeld
Werknemers Michel Hermsen en Henk-Jan Hoogenberk samen met hun baas Wiggert de Jong voor het
pand van Antiekhuis Leythen. foto hielco kuipers
met reacties toen het nieuws
van zijn sluiting bekend werd.
„Ze vinden het allemaal erg
jammer dat ik stop, maar er is
wel begrip." De antiekhande
laar heeft het door zijn vaste
klanten niet moeilijk om de
voorraad kwijt te raken. Het ge
bouw telt twee verdiepingen en
een begane grond. Op de twee
de verdieping werden de meu
bels gerestaureerd en de rest
was verkoopruimte. „Er is al
één verdieping helemaal leeg-
gekocht en de rest staat bene
den", zegt hij.
De twee medewerkers van De
Jong worden niet zomaar op
straat gegooid. Samen met De
Jong zoeken de houtbewerkers
iets nieuws, maar tot nu toe
zonder resultaat. Michel Herm
sen (28): „Ik weet nog niet wat
ik wil gaan doen, misschien iets
bij Gamma met houtbewer
king." Zijn collega Henk-Jan
Hoogenberk (33) weet het ook
nog niet, maar heeft een duide
lijke voorkeur voor de fijnere
houtbewerking. De Jong maakt
zich geen zorgen: „We vinden
wel wat. Het zijn jongens die
veel willen aanpakken."
Als kind wist je precies wanneer het de tijd was
ojn te tollen of om verstoppertje te spelen of om
te knikkeren. Het leek wel of je dat aanvoelde. Er
hing iets in de lucht dat het juiste tijdstip aangaf.
Flip Lucie en Otto Bik, beiden geboren in Leiden,
verzekerden mij dat er in Leiden niet over knik
keren werd gesproken, maar over kuistere. Ik kan
het woord in geen enkel woordenboek vinden,
zelfs niet in het 40-delige Woordenboek der Ne-
derlandsche Taal. Ik heb geen flauw idee wat de
herkomst van kuistere zou kunnen zijn. Wel over
de benodigde hulpmiddelen.
„Bij het kuistere hadden we het, zo tussen 1947
en 1951, over beukie", schrijft William den Hee-
ten uit Leiderdorp. „Die beukies telden voor
twee. We gebruikten ook
een looier, dat was een
soort kogel uit een kogel
lager of zoiets. Met zo'n
looier dokte je dan op een
beukie van een vriendje.
Als je die raakte, dan won
je weer een knikker. Je
vriendjes konden die looi
er niet winnen, dat was
meer een werkknikker. Je
kon er alleen goed mee
dokke.
Beukies en looiers zijn dus
bepaalde soorten van
knikkers.
Ook over de etymologie
van deze woorden ben ik
niet zeker. Beuk is een
dialectische nevenvorm
van buik. En omdat een
buik bolrond is en een
knikker ook, zou dat mo
gelijk een verklaring zijn.
Looier heeft waarschijnlijk
iets met lood te maken.
Maar zoals gezegd: ik ben
er niet zeker van en geef
mijn mening graag voor
een betere.
Wat dokke is, kan ik me uit de beschrijving van
William den Heeten voorstellen. Je gaat met je
hand naar voren en je schiet, met een schok, de
looier in de richting van een op de grond liggen
de knikker. Het opvallende is dat het Woorden
boek vermeldt dat dokken in deze betekenis al
leen maar voorkomt in Zuid-Nederland. En dat
zou een bewijs zijn van de opvatting dat het
Leidse dialect veel invloed heeft ondergaan van
het Vlaams.
Een ander voorbeeld van die Vlaamse invloed is
het woord brielevoor 'huilen', verwant aan ons
standaardnederlandse brullen Het Woorden
boek meent dat brielen voor 'zeurig huilen, grie
nen, drenzen' vooral voorkomt in West-Vlaande-
Reacties en tips voor deze rubriek kunt u stu
ren naar de redactie van deze krant onder ver
melding van de rubrieksnaam 'Leids dialect' of
naar de auteur, Rijnsburgerweg 22, 2233 AA
Leiden. E-mailen kan ook: heestermans@inl.nl
ren, maar ook wel elders. Het geeft het volgende
voorbeeldzinnetje. „Kijk zijn (-hem) daar in een
hoekje staan te brielen", met de vermelding dat
dit zinnetje in Leiden is gehoord.
Zeker niet Vlaams is het woord dat Henk Matters
mij stuurde. „Ik meen te weten", schrijft hij, dat
het woord pik, naast de alom bekende betekenis
'mannelijk lid', in Leiden ook werd gebruikt als
koosnaampje voor veelal de jongste dan wel de
enige zoon in een gezin.
Leidse moeders betitelden deze nakomelingen
liefkozend als: 'Lekker pikkie van me'.
Het is duidelijk wat het verband is tussen pik in
de zin van 'mannelijk lid' en in die van 'jongetje'.
Het ventje is er immers de bezitter van. En als u
dan nog weet dat pik ei
genlijk een houweel is
om iets mee los te hak
ken (ook wel een pikhou
weel genoemd) dan kunt
u met enige fantasie al
deze betekenissen wel
met elkaar verbinden.
Typisch Leids is zeker
het tweede voorbeeld uit
de brief van Henk Mat
ters. „Als iemand een
wat vreemde houding
aannam, en dat in letter
lijke zin, dan sprak men
over een standje Zurloh.
Dat Zurloh was denaam
van een wat deftige mo
dezaak in Leiden. Moge
lijkerwijze had de uit
drukking iets te maken
met de nogal uitgespro
ken houdingen van de
etalagepoppen in die
winkel.
De Leidenaar spreekt
ook nooit van bed, Nee,
het gewone woord is
nest. En dat klinkt hele
maal niet plat, weet H.
v.d. Reyden zeker, het is gewoon Leids. En hoe
heet nu een bed dat na een onrustige nacht van
de slaper een chaotische indruk maakt, een om
gewoeld bed dus, met de lakens boven en de de
kens onder? Dat is een reunest. Een nest als van
een hond.
