'De wedstrijd is nog niet afgelopen' TT ZATERDAG 21 OKTOBER 2000 Ronald Jan Heijn: „In de eerste helft heb ik wat materie verloren, in de zin van een bedrijf en van een vermogen. Maar op geestelijk gebied ben ik rijker dan ooit." foto united photos de boer michel schnater Het kostbare leerproces van Ronald Jan Heijn na faillissement Oibibio Wie in hoger sferen leeft, kan hard vallen. Zelfs in zijn familie zijn er genoeg mensen te vinden die van opvatting zijn dat Ronald jan Heijn te lang een spirituele droom heeft gedroomd en daarom de nachtmerrie van een faillissement moest beleven. Oibibio oftewel Oininio kostte het vermogen van dertig miljoen gulden, het kapitaal dat zijn vader Gerrit Jan hem naliet. „Ik heb mijn best gedaan om de samenleving iets nuttigs te bieden. Ik had ook op dat geld kunnen gaan zitten, maar ik geloof niet in stilstaand water. Het is nu rust, er moet nog een tweede helft worden gespeeld. et financiële bankroet van het spirituele centrum Oibibio, -A- dat onder de nieuwe naam Oi ninio als een zeepbel uiteen spatte, heeft geenszins geleid tot het geestelijk failliet van Ronald Jan Heijn. Op de Zeedijk verkeert hij in zijn onlangs geopende toko in spirituele snuisterijen in een opmerkelijk montere stemming. Hij heeft duidelijk zijn plaats ge vonden in hartje woelig Amsterdam, Mokum van lichte zeden. Speels refereert een op het etalageraam geplakt briefje aan het menselijk verkeer in de altijd warme, niet zelden hete buurt. Lees de tekst, goed voor een glimlach: „Achter sommige ramen in deze buurt vindt u lichamelijke ontspanning. Achter dit raam komt u geestelijk aan uw trekken."(..) Hoewel in staat van faillissement opende hij medio september de deur van zijn win keltje. Nog dezelfde dag kreeg hij bezoek van twee schuldeisers. „Die hebben geprobeerd hier beslag te leggen. Had dus geen zin, dit winkeltje draagt net als straks mijn website weliswaar de naam Ronal Djan, maar het is eigendom van een financier. Er zijn nog steeds vele mensen en partijen die achter me staan. Al wat hier aan new age-achtige cd's en boeken te koop staat, heb ik in consigna tie." Niet eens zo lang geleden bezat hij dertig miljoen gulden, de erfenis die zijn vermoor de vader hem naliet. Nu heeft Heijn geen stuiver te makken. De nalatenschap van Fer- di E.'s slachtoffer ging naar eigen zeggen ge heel op aan het spirituele imperium, dat de geest gaf. De curator in het faillissement ge loofde daar geen barst van. „De man had het idee dat de familie wel zou bijspringen. In middels heeft hij heel wat al dan niet aan mij gerichte brieven ontvangen van crediteuren. Toen begon het tot hem door te dringen dat de familie niet te hulp wilde schieten." Van het vroegere Oibibio-, respectievelijk Oininio-personeel heeft Heijn geen rancu neuze wanklank vernomen. Er waren zelfs oud-medewerkers, die hem hebben gehol pen bij de verbouwing van het vroegere groentewinkeltje op de Zeedijk. „Die hebben spontaan een verfkwast ter hand genomen. Andere oud-medewerkers kwamen hier langs om te zeggen dat ze bij Oibibio een ge weldige tijd hadden. Ze hebben gelukkig al lemaal weer een baan. Ik heb er ook van alles aan gedaan om de boel niet te laten verslof fen. Maar toen ik de medewerkers een keer niet kon betalen,, is het helemaal doorge schoten. Journalisten begonnen mij te on dervragen over de zielige Oininio-werkne- mers, die op straat stonden. En bij de Horeca Bond-FNV had ik het helemaal gedaan. Die vakbeweging hield krampachtig de dualiteit tussen werkgever en werknemer in stand, terwijl die bij ons helemaal niet bestond." Rijkeluiszoontje De neergang van Oibibio, oftewel de ge dwongen knieval voor soberheid van een rij keluiszoontje. „Gaan we schelden, hahaha? Nou ja, het is zo. Maar zelf heb ik dat nooit zo gezien. Ik kom uit een Nederlandse fami lie met een kruideniersachtergrond. Hol landser kan dus niet. In huis deden zich nooit oliebaronachtige taferelen voor van butler hier en butler daar. Rijkdom in de fi nanciële betekenis van het woord zei me niets. Toen het destijds op de verdeling van de nalatenschap van mijn vader aankwam, dacht ik: als ik honderdduizend gulden erf, is het veel. De link leggend naar de jaren waarin hij het bracht tot tophockeyer, bedient Heijn zich vol strijdlust van een metafoor om het tijdelijke van z'n situatie aan te geven. „De wedstrijd is nog lang niet afgelopen. Voor mijn gevoel is de rust net aangebroken. In de eerste helft heb ik wat materie verloren, in de zin van een bedrijf en van een vermogen. Maar op geestelijk gebied ben ik rijker dan ooit." Dit inzicht heeft, zo verklaart Heijn zich nader, alles met zijn levensvisie te maken. Het leven, zo denkt hij ook zeker te weten, is één groot groeiproces. „De belangrijkste en diepzinnigste vraag die iemand zichzelf kan stellen, is wat de zin van het leven is. Je hebt als mens hier de taak om bij jezelf te komen. Je dient het goddelijke, of minder religieus uitgedrukt het universele. Het maakt niet uit wat je doet in het leven, maar hoe je het doet. Het is ook niet interessant om de her senen te breken over wat mij bezielt in dit winkeltje te staan. Ik heb nog een lange weg te gaan, al heb ik wel het gevoel steeds dich terbij mezelf te komen. Mensen roepen wel eens dat ik mezelf geforceerd positivisme aanpraat. Maar dat hou je niet lang vol. Voor mezelf heb ik het gevoel helemaal echt te zijn. Positivisme is niet interessant. Het gaat erom dat wat je tegenkomt in het leven als een uitdaging ervaart." Geen mens heeft hem ooit kwaad gezien. In elk geval niet zijn wettige echtgenote Mo nique, met wie hij nu in scheiding ligt. Ze heeft daarvan getuigd in een vraaggesprek met Margriet, waarin ze hem neerzette als een principiële man, die altijd bezig was met het spirituele centrum aan de Prins Hendrik kade in Amsterdam. Heijn is zelfs niet verval len tot mataglap, toen ook hij tot het inzicht moest komen dat aan Oinino geen redden meer aan was. Binnenvetter „Ik zal nooit met spullen gaan gooien. Maar ik wil geenszins de indruk wekken geen emoties te hebben. Toen er een openbare veiling was aangekondigd bij mij thuis, kreeg ik van die opkopers over de vloer. Ze zaten aan mijn spullen en het was alsof ik naar gie ren keek. Ik ben alleen geen type dat er snel iets uit gooit, ik ben een binnenvetter. Het is niet erg emoties te hebben, het ligt er alleen aan hoe je ermee omgaat, welke plek je ze geeft. Daarom ben ik blij met deze winkel, waarin tot op de dag van vandaag de uitge stalde boeken en cd's getuigen van mijn visie dat het leven een groeiproces is waarbij je naar iets toeleeft." Neemt niet weg dat in elk geval schijnbaar op hem de doem rust de rol van mislukke ling te moeten spelen. Veel van wat Ronald Jan Heijn tot dusver heeft aangepakt, vari eerde van net niet tot compleet gesjeesd. Als begenadigd hockeyer haalde hij Oranje, maar zijn naam ontbrak in de selectie voor de Olympische Spelen van 1984 in Los Ange les. Heijn trouwde twee keer en even zovele malen kwam het tot een breuk. Hij bewoont binnenkort een bescheiden boot in de hoofdstad, waar hij eens een monumentale stadswoning in Zuid bezat. En bovenal was er de miljoenen-investering in een spirituele Oibibio-droom die uiteenspatte in de nacht merrie van het Oininio-echec. „Ik wil maar niet deugen, hè", laat hij zich met gevoel voor ironie ontvallen. Om vervol gens te laten uitkomen dat hij weigert zich zelf te zien als een loser. Voorspoed, tegen slag. alles hoort bij het leerproces. „Ik krab bel niet op na een geweldige smak, ik leef ge woon door. Voor mij is het besef heel be langrijk dat ik meer dan mijn best heb ge daan. Ik heb letterlijk mijn laatste gulden er voor over gehad om Oibibio tot een succes te maken. Heel simpel heb ik me gerealiseerd dat ikzelf de eerste vijf jaar voor mijn reke ning moest nemen om Oibibio van de grond te krijgen. Ik heb acht jaar geleden vijftien miljoen gulden erin gestoken, verbouwing inbegrepen. Daarna, zo was het plan, zou den banken en investeerders het moeten overnemen. Maar gaandeweg bleek het toch een nadeel om Heijn te heten. Ik zag mensen uit de financiële wereld denken dat mijn fa milie wel zou bijspringen." Grote broek Natuurlijk kan hij het niet hard maken, maar voor hem staat het bijna vast dat zijn vader Gerrit Jan volledig achter zijn spirituele acti viteiten zou hebben gestaan. De rest van de familie snapte niet waarom hij het later Oini nio geheten Oibibio op een zo grote schaal heeft opgezet. „Als ik destijds zo'n winkeltje als dit had geopend, had iedereen van de fa milie Heijn het begrepen. De inhoud van Oi bibio vond niemand raar. Tuurlijk, dat was helemaal Ronald Jan. Maar in hun optiek heb ik met Oibibio een te grote broek aange trokken. Doe normaal, dan doe je al gek ge noeg. Waarom zulke risico's lopen? Dergelij ke gedachten zweefden rond in de familie." Bewust gelast Heijn voor zichzelf een lan ge denkpauze in, als de vraag wordt gesteld of het geen tegenvaller was dat zijn familie geen poot uitstak, toen hij in een poel van fi nanciële ellende rondzwom. „Tja. hoe moet ik het zeggen.. Ik heb in het begin wel eens tegen mijn familie gezegd: het zou zo leuk zijn als jullie je er met z'n allen sterk voor hadden gemaakt. Maar zij zagen het spiritu eel centrum niet als een familieproject, maar als één van Ronald Jan. Vele mensen in het land zagen er wel heil in. Ik heb geïnvesteerd in de samenleving. Ik vind dat geld moet stromen. Ik geloof niet in stilstaand water. Als ik op mijn geld was gaan zitten, had nie mand er iets aan gehad." Heijn laat in het midden of hij zich tijdens zijn vrije val van materiële welstand naar on der curatele gestelde heeft afgevraagd of 'Bloemendaal' nog wel van hem hield. Maar het zou hem geenszins verbazen als sommi ge Heijnen hem als het zwarte schaap van de familie beschouwden. „Onze belevingswe relden liggen ver uitelkaar. Allerwegen wordt de familie Heijn als een ondernemersfamilie gezien. Maar ook als ik heel ver om me heen kijk, is er onder de nieuwe generatie geen ondernemer te zien. Er is een achterneef, die heeft een hele mooie damessportzaak, Del- phis. En dan heb je het wel gehad. Zij missen de belevingswereld, de strijdbaarheid die bij een ondernemer past. Daarmee spreek ik geen waardeoordeel uit in de zin van dit is verkeerd. Zij doen andere mooie dingen. Maar het is wel zo dat we langs elkaar pra ten. Als we elkaar zien is het gezellig, daar niet van. Ze zijn me dierbaar, al leven we wel in twee verschillende werelden. Vandaar dat we de deur niet bij elkaar plat lopen. Het is goed zoals het is." Zweverig gedoe Diploma's zouden bij hem aan de muur kunnen hangen. Heijn is het type er niet naar te koketteren met eerbewijzen van een succesvolle studie, maar hij slaagde wel de gelijk ooit voor het examen gymnasium-B om daarna op Nijenrode met succes de stu die Bedrijfskunde af te ronden. „Ik zou me dus doctorandus mogen noemen. In de fa milie weten ze nog van mijn prestaties op school. Daarom zullen ze zich ongetwijfeld afvragen waarom het met mijn capaciteiten maar niet heeft willen lukken. Ik ga uit van de stelregel dat je pas over iemand kunt oor delen als je een jaar in diens schoenen hebt gelopen. Iedereen heeft z'n eigen dingen te leren. Er wordt dikwijls gezegd dat spirituali teit zweverig gedoe is. Integendeel, je wordt er alleen maar nuchterder van. Vandaar dat ik onderscheid maak tussen een biologische familie en een geestelijke. Geestelijke familie is van dezelfde golflengte. Dat zijn mensen die je onderweg in je leven bent tegengeko men, die je graag in je omgeving ziet en voor wie je door het vuur gaat. En soms kan de biologische familie samenvallen met de geestelijke." Het is nooit recht in Heijns gezicht gezegd, maar hij weet dat hem achter z'n rug door menigeen wordt verweten de erfenis van se nior erdoor te hebben gejast. „En zo kan ik het ook plaatsen dat mij door bepaalde per sonen wordt aangewreven de moord op mijn vader te hebben geëxploiteerd. Niets is min der waar. Ik heb de publiciteit nooit gezocht, maar altijd alleen maar antwoorden gegeven op vragen die de pers mij stelde. Tja, als je slecht wilt denken. Ik heb het ontzettend vervelend gevonden dat het proefverlof van Ferdi E. naar buiten is gekomen. Ik wilde lie ver in betrekkelijke rust mijn winkeltje ope nen." Maar Heijn liet zich anders wel overhalen door Willibrord Frequin om zich voor de tv- camera van SBS6 te laten ondervragen over het proefverlof van de ontvoerder en moor denaar van zijn vader. „Nee, ik heb van Frequin geen geld ontvangen. Ik heb ge meend in dat programma te moeten spreken namens vele families, die vanuit een enorme onmacht moeten toezien hoe de dader van een moord op een dierbare al na enkele ja ren vrij op straat rondloopt. Terwijl de fami lies levenslang hebben, want die vermoorde persoon komt niet meer terug." Bijna onnatuurlijk genuanceerd gaf Ro nald Jan Heijn eertijds commentaar op de wandaad die Ferdi E. op 9 september 1987 pleegde. Maar laatst bij Frequin plooide de mond van Heijn zich in een verbeten trek, toen hij sprak over de Landsmeerder, die wat hem betrof achter slot en grendel had moe ten blijven. „Ik heb altijd gezegd: als hij ge nezen is, mag hij van mij vandaag nog de straat op. Maar twee jaar geleden heb ik met hem gepraat. En ik weet dat hij nog steeds ziek is. Ik achtte mij gehouden over dat ge sprek te zwijgen. Totdat Panorama mij een paar maanden geleden confronteerde met het feit dat ik met Ferdi E. had gepraat. Waarschijnlijk was er gelekt door de een of ander." Sympathiek De praatsessie in de Mesdagkliniek in Gro ningen duurde vier uur en werd op verzoek van Heijn op tape opgenomen. Het ministe rie van justitie verzocht hem laatst de band opname te retourneren. Maar, geloof het of niet, Heijn beweert de tape te hebben ver nietigd. „Er zat wel een lading op dat ge sprek, natuurlijk. Uiteindelijk had hij mijn vader vermoord. Ik wilde weten waarom hij het had gedaan en hoe hij het had gedaan. En of hij spijt had. Ik heb hem heel erg ge voerd met dergelijke vragen. Ferdi E. deed zich op zich sympathiek voor. En sprak z'n berouw uit. Maar dat is natuurlijk snel en makkelijk gedaan." Hij is de eerste om toe te geven dat zijn vernietigende oordeel over het genezings proces van Ferdi E. strikt wetenschappelijk genomen is gebaseerd op psychiatrie van de koude grond. Maar toch meent Heijn de conclusie overeind te kunnen houden dat de moordenaar van zijn vader na jaren verple ging onveranderd een gevaarlijke man kan zijn. „Een psychiater zal voor een praatsessie gemiddeld niet meer dan een uur uittrekken. In een dergelijke korte tijdspanne kan je best een aannemelijk verhaal ophangen. Dat wordt moeilijker, wanneer je vier uur tegen over een vragensteller zit. Want dan kan op zeker moment de vermoeidheid gaan toe slaan en een aanslag op de concentratie ple gen. Doordat ik hem heb gevoed met allerlei vragen, begon hij heel spontaan en enthou siast uit te weiden over de slimmigheidjes die hij had uitgedacht. Kijk, je kunt niet lie gen in je spontaniteit. Ik vroeg hem hoe het mogelijk was dat geen mens het had horen knallen, terwijl E. opbiechtte mijn vader zon der knaldemper te hebben neergeschoten. Hij vertelde simpelweg een aardappel over de loop van z'n pistool te hebben geschoven. Dat gaf hetzelfde effect. En hij vertelde daar over met veel geestdrift. Later heb ik in het bijzijn van iemand de tape nog eens afge draaid. Een heel angstaanjagende ervaring." Wat nu nog hypothese is, kan straks wer kelijkheid worden. Ferdi E. zou ooit op de gedachte kunnen komen het winkeltje op de Zeedijk te betreden. Wat dan? Heijn laat een lange stilte vallen om zijn reactie alsdan te bepalen. Uiteindelijk zegt hij: „Ik zal op be leefde toon zeggen dat hij hier niet welkom is." GERARD VAN PUTTEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 45