Avontuurlijke studiereis te paard in 180(
iff.
Gesprek van de Dag
Kazuki Rikitake de
beste linoleumlegger
ZATERDAG 21 OKTOBER 2000
Commentaar
Ambtenarenkortingen
Minister De Vries (binnenlandse zaken) is niet
van plan een einde te maken aan de praktijk
waarin ambtenaren allerhande kortingen incas
seren van het bedrijfsleven. Er is niets op tegen,
zegt hij, als er maar geen sprake is van belangen
verstrengeling. Maar juist voor dat laatste valt te
vrezen. Bedrijven zijn tenslotte geen filantropi
sche instellingen. Waarom zouden ze ambtena
ren wel en andere klanten geen voordeel geven?
De Vries hoort tot het type bewindslieden dat bij
wijze van mediatraining heeft gekeken naar de
Britse comedy Yes Prime Minister. Of hij ontkent
laconiek dat een alom erkend probleem bestaat
of hij zegt in bittere ernst dat het bestaan van
zo'n probleem eerst maar eens serieus moet
worden onderzocht. In beide gevallen laadt de
minister de verdenking op zich toneel te spelen
en in zijn werk niet gehinderd te willen worden
door de waan van de dag.
Regentesk heet die bestuursstijl met een net
woord, je kunt het ook arrogant noemen. Want
net als die regenteske bestuursstijl is ook de
praktijk van kortingen aan ambtenaren een relict
uit een voorbije tijd. Ambtenaren krijgen in Ne
derland heel behoorlijk betaald. Hun bonden
hechten sterk aan een gelijke behandeling met
werknemers in het bedrijfsleven. Zover is het nog
niet in alle opzichten, maar het is onzin dat hun
bazen dat verschil afkopen door voordeeltjes te
regelen. Juist voor ambtenaren geldt immers dat
zelfs de schijn van omkoopbaarheid vermeden
moet worden.
Als de minister onwillig blijft doet de Kamer er
goed aan zelf een onderzoek in te stellen naar de
door NRC Handelsblad aangetoonde ruime prak
tijk van kortingen. Bij de lagere overheid staat
niets gemeenteraden in de weg hetzelfde van
hun colleges te vragen. In de publieke sector ho
ren dit soort praktijken niet thuis.
televisie
Televisiezendeling Dirk
Mensen zijn er hun vader kwijt, of zichzelf. Ze
hebben akelige ziekten die alleen maar slecht
kunnen aflopen, of zijn zo intelligent dat ze er de
pressief van worden. De zenderkleuring heeft Ne
derland 1 nogal aangegrepen, 't Is een en al narig
heid, waarin de dokters van ER voOr de verstrooi
ing moeten zorgen.
Tussen die stoet van ellendigen heeft de EO op
donderdagavond Dirk Meijvogel geposteerd. En
die is daar met zijn programma De Verandering
wonderwel op zijn plaats. Dirk laat week na week
zien, dat het met de alcoholist en de hoerenloper
warempel nog wel goed kan komen. Als hij zich
maar tot de Heer bekeert.
Dirk is getraind in wat in welzijns- en gezond
heids land heet: het helpende gesprek. Dirk 'humt'
en 'jajaat' dat het een aard heeft. „Nou, en op een
avond ben ik achter ons huis stomdronken in de
sloot gevallen", zegt de man die met zijn alcohol
verslavingzijn eigen leven en dat van zijn gezin
naar de vaantjes hielp. Jajazegt Dirk.
„Weervaren nu een stukje Gods leiding. En dat
Hij gewoon deuren open doet die anders gesloten
blijven", zegt Liane. Zij worstelde met de opvoe
dingvan haar gehandicapte dochtertje, totdat zij
haar leven in Gods handen legde. „Ik ben eens
verdergaan kijken, want er moet iets meer zijn, er
moet een God zijn", zegt Liane. „Jaja", zegt Dirk.
Dirk is zo gewend om elke twee minuten 'jaja' te
zeggen, dat hij er weieens door in de knoop raakt.
Liane geeft haar dochtertje nu meer liefde. „En
dan reageert zij ook met liefde naar mij toe.En
daar ontsnapt de begripvolle presentator alweer
een 'jaja'. Maar dan bedenkt hij, dat hij eigenlijk
een vraag had willen stellen. Dus zegt hij: „Ja?"
Dirk zegt ook weieens iets anders dan 'mmmen
jaja'. Dan stelt hij van die hulpverlenersvragen
„En hoe stond jouw man daarin", wil hij dan we
ten. Of: „Hoe stond jij toen in je idealen en je dro
men?" Liane vertelt over de dienst van de evange
lische gemeente waar zij het licht zag. Heb jij in
die dienst ook echt een stap gezet in de relatie met
God", vraagt Dirk.
't Is wel jammer dan het programma van Dirk
een beetje voorspelbaar is. De eerste twaalf minu
ten vertelt de ex-zondaar wat hij vroeger allemaal
fout deed, de laatste acht over hoe God zijn leven
heeft veranderd. Elke week weer.
Maar toch... Dirk tilt elke week even die grauw
sluier op die over Nederland 1 hangt. En als je
daar als kijker niet genoeg aan hebt mag je de te
levisiezendeling ook bellen.
iz
Kazuki Rikitake mag zich sinds
gisteren 's werelds allerbeste lino
leumlegger noemen. De Japanner
verdiende met zijn wereldtitel
12.500 Euro, zo'n 27.000 gulden.
Een internationale jury roemde de
vakkundige wijze waarop de Azi
aat 'zijn zeil' had gesneden en ge
legd.
Tweede werd de Zwitser Arm in
Bartsch, die voor 2.000 Euro ge
reedschap mag uitzoeken. De na
tionale kampioen Niels Suyten
viel buiten de prijzen. „Ik vond
het al een eer dat ik ons land
mocht vertegenwoordigen", zei
de Rijswijker.
Aan het officiële wereldkampioen
schap, dat werd georganiseerd
door en gehouden bij de Zaanse
linoleumfabrikant Forbo Krom
menie in Assendelft, deden 39 na
tionale kampioenen mee. Singa
pore, Nieuw Zeeland, de VS, Ca
nada, Brazilië, Venezuela, de top-
tapijtleggers kwamen uit alle de
len van de wereld.
Forbo, marktleider in de wereld,
mijdt het woord linoleumlegger,
maar spreekt, vanwege de moei
lijkheidsgraad, liever van installa
teurs. En die 39 installateurs zaten
gisterochtend geknield op een
stukje vloer van enkele vierkante
meter waar de linoleum volgens
opdracht in verschillende kleuren,
afmetingen en vormen moest ko
men. De deelnemers werden ga
degeslagen door een zaal vol ken
ners, vrienden en familie.
Het WK Linoleum Installatie - dit
maal met het thema de Euro
munt - wordt eenmaal in de twee
jaar gehouden. De titelstrijd is vol
gens Forbo woordvoerster Hansje
Verkade mede bedoeld om het
vakmanschap te stimuleren. „Als
de installateur niet goed instal
leert, denken de mensen ten on
rechte dat het aan de vloer ligt."
Het was gisteren voor de vierde
maal dat dit wereldkampioen
schap werd gehouden.
Bedelaars, bruinvissen en 'popachtige netheid' in Noord-Holland
Volgens een bevoorens gemaakte afspraak verzamelden de vrienden zich op den 7e juni 1800 in het Gemeen-
landshuis van Rhijnland te Spaarndam. De koude Noordewind welke dien ochtend hevig doorblies, verhinderde
niet dat ze vroegtijdig ieder met hun rijdpaard en rijsbagagie op de bestemde plaats arriveerden..."
Zo begint het opmerkelijke, niet
eerder gepubliceerde verslag
van een achtdaagse reis te
paard door Noord-Holland van
het jaar 1800. De ruiters, op
zichter Frederik Conrad van
hoogheemraadschap Rijnland,
zijn vrienden Jan en Hendrik
Gildemeester en paarden
knecht Jan de Raad, stuitten op
schrille contrasten. Zij troffen
ontreddering aan in de duin
streek. De Brits-Russische inva
sie was net achter de rug en
had diepe oorlogswonden ge
slagen. In een totaal verwoest
Schoorl werd het viertal aange
klampt door bedelenden vrou
wen en kinderen. Aan de kant
van het IJsselmeer werd echter
alweer gefeest. De reizigers be- 1
landden op een boerenkermis
te Medemblik en konden in de
herberg de slaap niet vatten
door de harde muziek en het
hossende volk.
Conrad maakte een studiereis
als landmeetkundige ter ver
kenning van zijn toekomstig
ambtsgebied. Bovendien wilde
hij als deskundige in vesting
bouw en waterbouw de schade
van de oorlogshandelingen be
oordelen. Zijn twee vrienden,
een azijnfabrikant en een ma
kelaar, gingen voor hun plezier
mee en gedroegen zich als
ramptoeristen. Het waren alle
drie goed ontwikkelde, bemid
delde huisvaders van in de der
tig, stadsmensen met brede be
langstelling voor de buitenwe
reld.
Een reis door Noord-Holland
was tweehonderd jaar geleden
nog een avontuur. Men reisde
per trekschuit of postwagen,
maar meestal te voet. Afstan
den werden uitgedrukt in 'uren
gaans'. Het gebied was dunbe
volkt en de economische toe
stand slecht, zeker zo vlak na de
bloedige oorlog.
„Langs de Westlaan, ten Noor
den van welke het uitgestrekte
Velser broek gelegen is, arriveer
den wij aan de Zandpoort en
voorts in het Velser Kwartier.
Het aangenaame van deeze wel
beplante, en met zo veele bui
tenplaatsen voorziene lands
treek trof ons des te meer, naar
maate wij ondervonden dat de
anderszins koude Noordewind
hier merkelijk getemperd was.
Verder naar het noorden wordt
de tocht minder comfortabel.
De duinen voorbij Velsen en
Beverwijk waren voor reizigers
een wildernis, alleen goed voor
konijnen, jagers en stropers.
Het Koegras tussen Callantsoog
en Den Helder veranderde bij
regen in een uitgestrekt, onher
bergzaam moeras. Toch genie
ten zij voortdurend van 'schone
duingezichten', 'schilderachtige
vertooningen' en 'verrukkelijk
gezang der nachtegalen'.
In de veldslagen tussen 65.000
Bataafse, Franse, Engelse en
Russische troepen waren 3.755
soldaten gesneuveld. De oorlog
was voorbij, maar vooral in de
duinstreek werd de bevolking
opgescheept met grote ver
woestingen. Overheidsgebou
wen en woningen waren ver
nield of in brand gestoken en
polders onder water gezet. Het
meest dramatisch was de situa
tie in Schoorl, waar 28 huizen
waren platgebrand en de bewo
ners aan de bedelstaf geraakt.
Bevreesd voor een nieuwe inva
sie van de Britten, was de rege
ring al druk met het oprichten
van nieuwe vestingwerken.
Bijzqndere aandacht had het
reisgezelschap voor de nieuwe
havenwerken en marine-activi
teiten in Den Helder, zoals een
systeem van putten waarmee
zeeschepen met drinkwater
werden bevoorraad. Ze ver
baasden zich over zaken als
zeewier, wierdijken, paalworm
en de optische telegraaf. Een
noviteit was de kunstklip, een
iets onder de waterspiegel ver
ankerde houtconstructie met
scherpe ijzeren punten om vij
andelijke oorlogsschepen scha
de toe te brengen.
„Wij vervolgden onze wande
ling naar de zijde van Huisdui
nen langs den zeedijk, die aan
de buitenzijde metzwaare
Noordsche ballast steen gedekt
is en voor welke een diepte van
over de 100 voeten gepeild
wordt. Wij zagen hier veele
bruinvissen al tuimelend zwem
men en de zeehonden tot op een
korten afstand van ons gena
derd.
Conrad en zijn mensen maak
ten nog een zeereisje naar
Texel, vonden daar gastvrij ont
haal, hotsebotsten in een boe
renkar over steenstraten en za
gen duizenden schapen tussen
de nu nog steeds bestaande
tuinwallen grazen. Op de terug
vaart werden ze zeeziek.
De reis ging nu zuidwaarts door
het oosten van de provincie. Ze
troffen 'nette en zindelijke dor-
-
pen aan vol van menseü
tiviteit: wiervisserij te Co
kegelen in Lambertscha
telen van kropsalade te.'
kerk en 'het droogen var
mist tot haardbrand'
In grote steden als Mede
Enkhuizen, Hoorn en Ed
heerste echter de doodse
van het verval, een direk
volg van de voorbije ooii
kermis in Medemblik za
gelukkig voor het nodige
tier.
„Een boertje van 61 jam
met beslikte schoenen, gi
nen lange broek, bruin p
je aan, met sluike hairen
met een lange dampendi
den mond met zijn meisj
dans aan. Alle zijne passj
stampen en slijpen wam
schilderachtig boers,
Welk eene schilderachtig
tooning.
Na een omweg na<
gemalen Beemster treffe
avonds om tien uur de si
poort van Purmerend ge
aan: 'een onaangenaam!
satie'. Toch zwaait de po
enig roepen open en eer
berg met 'soupé' is snel
den. De stad blijkt volkii
zijn en door voorname i
welvarend. Ze verdwaal)
ta bene in Edam en bela
via Marken in Broek
land, waar de bewoners
delijk zijn, dat er in de st
geen paardenpoot welkt
Er heerst 'een popachtig
heid'.
Bij Buiksloot doemt Amtn
op, dat ze via de Haarlec J
Poort verlaten om
nenburg te rijden. Bij he
meenlandshuis van Rijn
nog steeds deel van de c
suikerfabriek, komt de rt -
de achtste dag ten einde
Het originele manuscript!
rads reisjournaal bevindti
het Algemeen Rijksarchief
Haag. Historici beschouwt -
een schat aan et
landschap en a<
Noord-Holland
den. De Kring van Vriende
Hondsbossche heeft het Jot
compleet met tekeningt
i Broek in Waterland v
enselijk
waarachtig het is goedVoorbeeld van een Vrijheids-
beeldvraag: Van welke Romeinse Kapel werd het pla
fond beschilderd door Michelangelo? U vult de enige
kapel in die u in Rome kent: de Sixtijnse Kapel. Goed!
ZEELANDVRAGEN. Een van onze redacteuren komt
uit beland. In bijna iedere aflevering probeert hij een
vraag over zijn geliefde provincie te stoppen. Het is de
plicht van de andere redacteuren dit tegen te gaan.
Anders worden onze vragen te voorspelbaar. Zeeland-
vragen zijn dus vragen die over de stokpaardjes van
een van de redactieleden gaan. Wat dat betreft: in veel
afleveringen van 'TiOee voor twaalf komen recepten
voor met daaraan een vraag gekoppeld als: Hoe heet
dit gerecht. Ik denk dat een redacteur daar van koken
houdt.
GLADIATORVRAGEN. We hadden ooit de vraag: hoe
heetten de Romeinse zwaardvechters? De eindredac
teur verbood die vraag omdat het antwoord te mak
kelijk was. „We moeten wel het niveau van Neder
land 3 hooghouden", zei hij. Sindsdien heten de mak
kies: Gladiatorvragen. Voorbeeld: In welke stad staat
Manneke Pis?
ARIE HAANVRAGEN. Een quiz is een amusements
programma. De voetballiefhebbers onder ons vinden
in het algemeen Van Hanegem een sympathiekere
voetballer dan Haan. Dus zal in ons programma het
antwoord op een sportvraag eerder Wim van Hane
gem zijn dan Arie Haan. En we vragen liever naar
Churchill dan naar Mussolini. Vragen naar minder
prettige personen en gebeurtenissen heten dan ook
Arie Haan vragen. Sorry Arie.
LEACHVRAGEN. Wat was de echte naam van Cary
Grant? Antwoord: Archibald Leach. Dit wist u waar
schijnlijk niet en het interesseert u ook niet. Dat u een
aantal vragen in onze quiz niet kunt beantivoorden is
niet erg. Maar bij het horen van het antivoord moet u
op zijn minst denken: ach ja, dat heb ik ooit geweten.
Hoe heette de vader van Philips II (Karei V) is een goe
de vraag. Wat is de echte naam van Cary Grant?
Slechte vraag.
KENNEDYVRAGEN. Dat zijn vragen die in iedere quiz
wel eens gesteld worden. Hoe heette de moordenaar
van Kennedy (Lee Hamey Oswald) is het schoolvoor
beeld. Dit soort vragen is soms niet te vermijden want
zoveel vragen zijn er ook weer niet. Maar toch: welke
Nederlandse club won als eerste de Europacup I
(Feyenoord) is al te vaak gevraagd.
Mocht u nog leuke quizvragen weten die niet in één
van de bovenstaande categorieën vallen dan houd ik
me aanbevolen. Een voorbeeld? Dit is een leuke: wat
is het volgende woord in het rijtje: aap noot Mies? Het
antwoord is me helaas ontschoten.
de oorlog tegenover elkaa
den. Het was mede aan
40-jarige vriendschap tui
keizer en koningin Beatri'
danken dat het bezoek go
afgelopen, aldus keizerin
ko.
Een Brit die een gewaper
overval pleegde om een
SLACHTSVERANDERINI
kunnen betalen, wordt vo
restant van zijn celstrafo
plaatst naar een vrouwen
genis. De man pleei_
een overval op een postki
om het geld voor een ope
een Zwitserse privéklinie
te krijgen. Dit leverde hef
celstraf van 17 jaar op. T
zijn detentie heeft hij
felbegeerde operatie onó
en dat op kosten va
ziekenfonds.
Deelnemers aan de slag tijdens het linoleum snijden.
Vragen
Ik ben presentator van een quiz. De afgelopen
week heb ik samen met de redactie de nieuwe
winterreeks voorbereid. Grote moeilijkheid
is iedere keer weer het bedenken van leuke
vragen. Een bepaald soort vragen is name
lijk verboden. Meerdere soorten eigenlijk.
Hieronder een overzicht zodat u enig in
zicht krijgt in de moeilijkheden waarmee
quizbedenkers kunnen kampen. Verbo
den zijn:
BUURVROUWVRAGEN. Dit zijn vragen
waarop meer antivoorden mogelijk zijn.
Zoalshoe heet de buurvrouw? Weike
buurvrouw wordt bedoeld? Die van links,
van rechts, van één hoog? Hoe hoog is de
BTW is een buurvrouwvraag omdat er nu
eenmaal meerdere BTW-tarieven zijn.
VRIJHEIDSBEELDVRAGEN. Een verraderlij
kesoort. Het zijn vragen waarop u het ant
woord niet weet en toch vult u het juiste ant
woord in. Stel ik vraag: noem een standbeeld
dat in New York aan de zuid-west kant van
Manhattan staat? De kans is groot dat u niet ze
ker bent van het antwoord. Gelukkig kent u, net
als iedereen, in New York één beeld: het Vrij
heidsbeeld. Dus dat vult u op goed geluk in. En
De Japanse
keizerin MI
CH IKO heeft
zich tijdens
het bezoek dat
zij in mei met
haar echtge
noot keizer
Akihito aan
Nederland
bracht zorgen
gemaakt over
de onder Ne
derlandse In-
dië-veteranen
nog levende
anti-Japanse
gevoelens. Ik
was ongerust
over het bezoek aan Nederland,
waar nog wrok leeft over de
Tweede Wereldoorlog", aldus de
keizerin. Tijdens het staatsban
ket dat koningin Beatrix op 23
mei aan de keizer en keizerin
aanbood, betuigde keizer Akihito
spijt dat Japan en Nederland in
