BAD SCUOL
Toerisme
Vooroorlogse chic
en jong elan
winnaar
Luchtkelder
Wie bij het kiezen van een luchtvaartmaatschappij de aan
boord geschonken drankjes het zwaarst laat wegen, moet bij
Finnair boeken. Voor de derde keer in vier jaar heeft de Fin
se maatschappij zich laten uitroepen tot 'best cellar in the
sky'. Het Amerikaanse magazine Business Traveller liet 25
experts 195 wijnen van 39 vliegbedrijven proeven. De
drankneuzen vielen in meerderheid voor de champagne, de
rode en de witte wijn die de Finnen in hun 'hemelse wijnkel
der' uitschenken.
IJsselmeer
De veerboot tussen Enkhuizen en Stavoren vaart op zondag
29 oktober voor het laatst dit jaar heen en weer over het IJs
selmeer. De 'Bep Glasius' vertrekt om 08.45 uur vanuit
Enkhuizen (achter het NS—station); de terugtocht vanuit
Stavoren wordt om 18.15 uur aanvaard. De fiets mag - zo
als gedurende de hele maand oktober - gratis mee.
Informatie: Naco Amsterdam-, telefoon (020).626.24.66.
Jordanië
Alpen Expres
De Alpen Expres met sneeuwbestemmingen in Oostenrijk,
Zwitserland, Frankrijk en Italië rijdt de komende winter elke
vrijdag van 22 december tot half maart. De trein naar Oos
tenrijk vertrekt om 18.48 uur van het Centraal Station in
Den Haag en rijdt via Utrecht (19.36), Den Bosch (20.07)
en Venlo (21.28 uur) rechtstreeks naar Kufstein (aankomst
06.47 uur). Vanaf die plaats wordt de Expres een 'boemel-
tje' dat onder meer stopt in Kirchberg, Sankt Johan en Zeil
am See (aankomst 09.25 uur). De treinen naar Zwitserland-
/Frankrijk en Italië (Dolomieten) vertrekken respectievelijk
om 19.18 uur en 20.18 uur eveneens vanaf Den Haag Cen
traal. De complete dienstregeling met prijslijst is opgeno
men in de brochure Alpen Express die kan worden opge
vraagd bij NS Travel Group, telefoon (030).297.72.91 of
het ANVR-reisbureau.
Scuol heeft een prachtig, stokoud centrum.
Tot voor kort heette het
dorp Bad Scuol. Maar
dat 'Bad' schrapten ze
door. Omdat het zo
ouderwets klinkt. Scuol
is het nu. Ofwel, jong
elan op basis van
vooroorlogse chic.
Aangedragen door een
stokoude dorpskern,
hotels met
smeedijzeren
krulbalkonnetjes, een
op gedurfde wijze
gerenoveerd kuurbad
en jonge waaghalzen
die op fietsen met
spijkerbanden joelend
door de sneeuw stuiven.
Maar de Traumpiste
bleef zoals hij was.
Twaalf kilometer lang
zwieren en zwaaien.
Valt er in de Alpen
elders nog een afdaling
te vinden, die zijn naam
zoveel eer aandoet?
O n waarschi j nli j k.
De eerste keer ging het fout.
Sloegen we - in slaap gewiegd
waarschijnlijk door die ver
rukkelijke slingers van de
Traumpiste - na het restau
rant bij Mot San Peder links
af. Gelukkig maar. Anders
hadden we waarschijnlijk
nooit Sent ontdekt. De
schoonheid van het onbereik
bare. Of bijna onbereikbare,
beter gezegd. Want het dorpje
ligt dan wel, net als Scuol, in
een vergeten hoek van Zwit
serland; sinds de opening van
de Vereina-tunnel (herfst
1999) hoef je - om er te ko
men - niet meer over de 2383
hoge Fluëlapas. Sent. Zelden
zo'n mooi dorp gezien. Alsof
ze het eeuwen geleden onder
een glazen stolp hebben ge
zet.
Het was nog maar half drie in
de middag en we zouden ons
met de bus meteen weer te
rug laten brengen naar Scuol.
Maar dat laat je wel uit je
hoofd wanneer je voor de eer
ste keer in Sent bent. Het
dooide zo hard, dat het water
als uit een vergiet van de da
ken stroomde en de keitjes
waren geglazuurd met een
smerig, uit ijs, sneeuw en vie
zigheid bestaand prutje, dat
iedere voorbijganger uit ba
lans bracht. Maar het terras
van het dorpscafé, links van
de kerk, lag vol in de zon.
Een bestelling was vlug ge
plaatst. Koffie, notentaart en
een van condens druipend
glas witte wijn toe. 'En kunt u
daar nog een portie Bundner
Fleisch bij doen?' Wintersport
zoals wintersport gevierd
dient te worden. De eerste
bus naar Scuol lieten we lo
pen. De tweede en de derde
ook. Omdat er tenslotte nog
een vierde zou komen. Dach
ten we. De avond was al hoog
en breed gevallen, toen we
onder een pinkelende vries-
hemel met een lied op de lip
pen per taxi terugkeerden
naar ons hotel, twaalf kilome
ter verderop. Van de rekening
schrokken we pas de volgen
de ochtend.
Sardines
Daar kan je nog lang over filo
soferen, wat nu precies de
charme van Scuol is. Op pa
pier heeft het stokoude dorp
je (zie het oude gedeelte)
nogal wat tegen. Het uitste
kend bewegwijzerde skige
bied bijvoorbeeld, is niet echt
groot. Tachtig kilometer aan
afdalingen slechts. Maar ze
zijn zo goed als allemaal lang
en lekker. Of je nu over de
Derby naar beneden glijdt, de
Mot da Ri of de Traumpiste.
Verder ligt het dorp wat onge
makkelijk op de golvende uit
lopers van een reuzenalp.
Met als gevolg dat de hoogte
verschillen zo aanzienlijk zijn,
dat zelfs een geoefende mara
thonloper het wel uit zijn
hoofd laat met ski's op zijn
nek naar de gondelbaan te lo
pen. Hij neemt de gratis pen
delbus. Waarin hij niet zelden
als een sardine op elkaar
wordt geplet.
Maar dat is-ie snel vergeten
als hij eerst vanaf dalstation -
Rachögna naar Motta Nalus
gondelt en daar overstapt op
één van de drie sleepliften
naar Schlierva (2390 meter).
Vanaf die plek immers, kan
hij alle kanten op. Naar het
alweer zevenhonderd meter
lager gelegen Ftan bijvoor
beeld (een betere 'warming
up' is niet denkbaar), maar
ook naar het 'verkeersplein'
Jonvrai, vanwaar hij zich öf
naar de Mot da Ri (2693 me
ter) kan laten brengen öf naar
de Champatsch (2783 meter)
öf naar de Salaniva (2705 me
ter). Toppen die de fameuze
Traumpiste binnen handbe
reik brengen. Inderdaad, niet
echt groot dat skigebied van
Scuol. Maar de wintersporter
krijgt al vlug het gelukzalige
idee dat hij meer ski't dan
wacht. Wat in de hand wordt
gewerkt door het slimme lif-
tenplan.
Nog slimmer zou het overi
gens zijn als je op het einde
van de Traumpiste meteen
weer een slepertje naar boven
zou kunnen nemen. Maar zo
wel bij het ziekenhuis van
Scuol (waar de westelijke tak
van de Traumpiste eindigt)
als in Sent (oostelijke tak) zit
er niets anders op dan met je
achterste in de sneeuw gedul
dig op de bus te wachten. Sa
men met al die anderen die
bezweken voor de faam van
'de mooiste afdaling' van
Graubünden. En die ondanks
het soms nogal langdurige
oponthoud bij de finish, tel
kens weer op herhaling gaam.
Drie, vier, soms wel vijf keer
op een dag.
Jawel, elke afdaling gaat op
een gegeven moment verve
len. Met één uitzondering. De
Traumpiste.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Het kuurbad van Scuol werd onlangs geheel gerenoveerd.
Jordanië heeft in Nederland sinds kort een eigen toeristi
sche vertegenwoordiging. Het is de Jordan Tourism Board
(JTB), gevestigd aan de Sarphatistraat 107, 1018 GB Am
sterdam. Het telefoonnummer is (020).670.52.11Bij de
JTB kunnen vakantiegangers terecht voor algemene reisin
formatie over Jordanië, maar ook voor specifieke bestem-
mingsgegevens over bijvoorbeeld highlights als Petra en de
Wadi Rum.
Naar de oost
Ooit brachten 'stomers' als de Grote Beer, de Waterman en
de Oranje honderdduizenden passagiers van en naar 'Ons
Indië', zoals Indonesië tot 1949 werd genoemd. De 'Aegaen
I' maakt die reis binnenkort nog eens dunnetjes over. Op 17
januari steekt het Griekse schip in Amsterdam van wal om
na 67 dagen aan te komen in Jakarta. De tocht wordt geor
ganiseerd door reisadviesbureau De Opmaat in Schoonho
ven die voor de goedkoopste hut 13.665 gulden per persoon
vraagt inclusief maaltijden, fooien en havengelden. Vanzelf
sprekend is er volop entertainment aan boord. Daarvoor zor
gen niet alleen een dansorkest en een ouderwets strijkje
maar ook meevarende artiesten als Wieteke van Dorst en Ais
Lawalata. De auteurs Yvonne Keuls, Anton P. de Graaf en
Coen Pronk reizen eveneens mee.
Informatie: De Opmaat, telefoon 0182-320.188
en/of e-mal: info@opmaiitrei7.en.nl.
Vaarwel
Onder het motto 'Vaarwel negentiende eeuw' wordt in het
Nederlands Spoorwegmuseum in Utrecht een fototentoon
stelling 'Over de rivieren' georganiseerd. De expositie geeft
een beeld van de ingrijpende veranderingen in het Holland
se rivierenlandschap door de bouw van imposante spoor
bruggen in de tweede helft van de negentiende eeuw. De
tentoonstelling duurt tot 7 januari. In hetzelfde museum
trakteert Jan de Stoker de bezoekers nog tot 29 oktober op
de voorstelling De Stoomgeest. Hij neemt zijn toehoorders
mee terug in de tijd voor een spannende, leerzame en hu
moristische stoomcursus 'stoom'. De voorstellingen vinden
plaats om 12.30, 13.30 en 14.30 uur op perron 2 van het
museum dat van dinsdag tot en met vrijdag van 10 tot 17
uur is geopend en op zaterdag en zondag van 11.30 tot 17
Nolletje
De vierde excursie in het kader van de Gouden Cirkel de
stadjes rond de oude Zuiderzee) wordt vandaag, zaterdag 21
en volgende week zaterdag 28 oktober in het Utrechtse Spa
kenburg gehouden. Het motto is 'Kom jie van buten Nolle
tje' en het programma duurt van 10.30 tot 15 uur. De dag
begint met koffie in het Spakenburgs museum 't Vurhuus,
vanwaar gidsen in klederdracht de bezoekers meenemen
door Spakenburg. Op de markt komt men vrouwen in de tra
ditionele klederdracht tegen en in restaurant De Man-
demaaker wordt een streekgebonden visserslunch genoten.
Reserveren verplicht: telefoon (033).298.21.56.
Tot voor kort dacht ik altijd dat ze me wilden oplichten. Maar
dat zie ik fout.
'Kijk', vertelde de Griekse taxi-chauffeur die mij van het vlieg
veld naar het hotel bracht en daarvoor vijfhonderd drachmes
(3,50 gulden) teveel vroeg, 'ik rij dit stuk soms tien keer per
dag. En dat is dodelijk.
„Om het leven wat spannender maken, I playgames with my
passengers. Dan vraag ik bijvoorbeeld vijfenveertighonderd
drachmes voor een ritje dat eigenlijk vierduizend kost. So nice.
Je weet van tevoren nooit hoe het af
loopt.
„Helaas wist u de goeie prijs omdat u
van tevoren het hotel heeft gebeld. Gra-
tuliere, you are the winner.
Maar ik ben niet ik kwaad op u hoor.
Ik kan namelijk heel goed tegen mijn
N o verlies, you know."
CIJFERS
PLAATS: Scuol
AFSTAND VANAF AMSTERDAM:
circa 1000 kilometer.
AUTO: Karlsruhe - Bazel - Zürich - Landquart - Schiers -
Klosters - Selfranga - autotrein Vereinatunnel - Ardez -
Scuol. NB: De autotrein vanaf Selfranga begint om 05.50
uur te rijden. Eerst om het uur en tussen 07.50 uur en
18.50 uur om de dertig minuten. De laatste trein gaat in
de weekeinden (inclusief vrijdag) om 22.50 uur en op
werkdagen om 20.50 uur. Prijs enkele reis (per auto): 35
Zwitserse francs. Verdere informatie: telefoon vanuit Ne
derland (0041.81.288.37.37.
TREIN: Scuol is per trein (overstappen in Landquart) een
voudig te bereiken.
VLIEGTUIG: Het dichtstbijzijnde vliegveld is Zürich. Van
daar met de trein (reistijd 3,5 uur) naar Scuol.
HOOGTE:
1250 - 2785 meter
LIFTINSTALLATIES:
2 Gondelbanen, 4 stoeltjesliften en 8 sleepliften.
WACHTTIJDEN:
Bij het dalstation in het hoogseizoen niet langer dan een
half uur. Hetzelfde geldt voor de bushaltes in Sent en bij
Pazos (einde van de Traumpiste).
AANTAL KILOMETERS AFDALING: 80
LIGGING SKIPISTEN:
overwegend op het zuiden
MOEILIJKHEIDSGRAAD:
eenvoudig tot middelzwaar
KINDEROPVANG:
Ja, 'Nalunsin' op Motta Naluns. Prijs per dag 35 Zwitserse
francs, exclusief middageten (10 Zwitserse francs). Club
Robinson in Vulpera (aan de overzijde van de Inn) heeft
een eigen kinderopvang.
LANGLAUFMOGELIJKHEDEN:
Van Scuol naar Martina langs de Inn over een afstand (af
hankelijk van de sneeuwomstandigheden) van circa 30
kilometer. Er worden sporen getrokken voor zowel klas
sieke als voor 'schaatsende' Loipers. Bij Motta Naluns
(2160 meter) ligt een korte, maar zware Loipe naar Cha-
VERDERE SPORTIEVE ONTSPANNING:
Scuol biedt snowboarders uitstekende faciliteiten in
snowpark Jonvrai met onder meer een halfpipe, een car
ving 'highway' en een 'wildride' van circa 2,5 kilometer.
Rondom het dorp zijn veel wandelmogelijkheden waar
onder een schitterende route (Motta Naluns - Prui) dwars
door het skigebied. Scuol is het mountainbike-walhalla
van Zwitserland, ook in de winter. Er is een school (tele
foon 861.14.19) waar les kan worden genomen in het
'downhillen' over de sneeuw. Voor spijkerbanden en aan
gepaste kleding wordt gezorgd. (Kunst)schaatsen is mo
gelijk in het sportcomplex Trü dat één kunstijsbaan en
twee natuurijsbanen heeft. Er is verder een overdekt
zwembad (Quadras) en een tennishal.
PRIJSPEIL:
Een zes-daagse skipas kost 202 Zwitserse francs (kinde
ren van 16 tot en met 20:162; kinderen van 6 - 16:101).
Voor ongeveer 80 Zwitserse francs meer kan ook gebruik
worden gemaakt van de kuurbaden.
AVONDVERTIER:
Niet uitbundig. Maar Disco Gallaria is (belooft de folder)
'always cool' en heisse Rhytmen worden gevonden in de
Quellenhof Bar. Aprés-ski wordt vooral gevierd in de Vi-
Va-Bar bij hotel Bellaval (niet ver van het dalstation).
BIJZONDERHEDEN:
De hoogteverschillen in het dorp zelf zijn stevig. Maar de
pendelbus (hier sportbus geheten) rijdt gratis naar zowel
het dalstation als naar Sent en Vulpera. Scuol, vroeger be
ter bekend als Bad Scuol, heeft een modern, niet lang ge
leden gerenoveerd kuurbad met alle mogelijke toeters en
bellen (heetwater baden solarium, sauna, massage enzo
voort). Gurlaina is een goede vier sterren-win tercamping
(0041).81.864.1501.
NADERE INFORMATIE:
Scuol Information telefoon (0041)81.861.22.22 en/of in
ternet: www.scuol.ch. In Nederland: Zwitserland Toeris
me Amsterdam, telefoon (00800)100.200.30 en/of inter
net www.zwitserland.nl.
