IINGEN
VOORBIJGAAN
Ms-in-lood, tikkende buren en een bijna leeg loonzakje
Leiden Regio
STADSGEZICHT
IDAG 21 OKTOBER 2000
Galjaard werd op 2 juli 1920 geboren
je Morsweg in Leiden, als zoon van
«pograaf. Maar dat beroep heeft hij
looit uitgeoefend. Op 14-jarige
jd belandde Galjaard bij toeval in de
ld van het glas - het 'gewone',
zichtige glas, en het sfeervolle.
gekleurde glas-in-lood. Het heeft hem
nooit meer losgelaten. Sterker nog, hij
werkt nog steeds. En op zijn zolder thuis
is hij in zijn vrijetijd ook met glas in de
weer. Daarover vertelt hij in deze
aflevering van 'De dingen die
voorbijgaan'.
ISJo
isl|n-lood geeft sfeer in een
Al die kleurtjes en mo-
Zeker als de zon schijnt
expA'icht door de ruitjes valt.
:h tig! Het aardige is dat
lood weer helemaal in
pinkbij jonge mensen. Ach,
ms- gewoon een golfbewe-
md 0e mensen willen iedere
wat anders. Dan wil
deer witte meubelen
dan weer bruine. Zo is
met glas-in-lood. In de
5ud ijjftig. zestig hebben veel
!gt ndat juist weggedaan.
iii,i ;den het niet meer. Nu
■r wel. Dat vind ik wel
eaH ogisch ook, want ik heb
letV Haltijd mooi gevonden.
Ivoi bet moment dat ik met
hiw ig werken tenminste,
ooi tbegon als leerling-stof-
gb 'Veertien jaar was ik. Ik
iru er een gulden vijftig
ito-JeL Ik ben maar een
of drie gebleven. Mijn
ïdn je een winkel op de
iengracht had, kon me
AN{ fer betalen. Toen kwam
loeder aanzetten met een
entie in de krant. Van een
lood-bedrijf. 'Jongens
>d', stond er. Ga maar
zei mijn moeder. Zo ge-
gedaan. Bij de firma
juren op de Hooigracht
Halverwege, schuin te-
de Groenesteeg. Ik kon
iden per week krijgen
lerhande klusjes. Of twee
ivijftig, voor het water-
leni laken van het glas-in-
jitgi let echte vakwerk. Het
et laatste, van mijn ou
ders moest ik het vak leren.
Afijn, zo ben ik in het vak ge
rold. Ie had in die tijd ook geen
keuze. Werk was werk. Je was
blij als je werk had. Overal was
werkloosheid. Als er op dat mo
ment een advertentie in de
krant had gestaan waarin ze
hadden gevraagd om een leer
ling-loodgieter, was ik loodgie
ter geworden. Maar ik heb ach
teraf geen spijt gehad hoor. Ik
heb er uiteindelijk tweeëneen
half jaar gezeten. Toen ging ik
naar Dullaart in de Narmstraat.
Daar kon ik ietsje meer verdie
nen. Ik heb daar zestien, zeven
tien jaar gewerkt.
Tijdens de oorlog was het alle
maal anders. Op een gegeven
moment mochten de bedrijven
geen lood meer verwerken. Be
drijven die glas-in-lood maak
ten, gebruikten meestal zink als
vervanging. Maar dat was toch
behelpen. De kwaliteit was een
stuk minder. Maar Dullaart had
een tuin aan de achterkant. En
daar goten we dus toch gewoon
lood. Ik op een gegeven mo
ment met dat lood naar boven.
Bij de snijtafel stond mijn baas
en tegenover hem stond de
controleur van non-ferrometa-
len met zijn rug naar het trap
gat. Die kwam kijken of je niet
in overtreding was. Aan het ge
zicht van mijn baas die mij zag
aankomen, zag ik meteen dat er
iets niet in orde was. Ik maakte
meteen dat ik wegkwam. Toen
die vent weg was, hoorde ik dat
mijn baas zich was doodge-
schrokken toen ik naar boven
kwam. Hij dacht echt dat hij er
bij was.
Aan het eind van de oorlog had
je van die grote razzia's. De
mannen werden opgeroepen
om in Duitsland te werken.
Daar had ik natuurlijk niet zo'n
trek in. Omdat ik hoorde dat je
drie maanden uitstel kreeg als
je een lege mond had, een
mond zonder tanden, ging ik
naar de tandarts. Om alles te la
ten trekken. Met de gedachte
dat ik dan niet zo snel naar
Duitsland zou hoeven. Die drie
maanden uitstel kreeg ik. Maar
later, van januari tot aan het
eind van de oorlog, heb ik toen
ondergedoken gezeten. Thuis.
Met de buren hadden we afge
sproken dat ze zouden waar
schuwen als er onraad was.
Zo ben ik nog een keer ver
schrikkelijk geschrokken. Mijn
zus werkte bij een boekhandel
in Oegstgeest. Wij hadden thuis
een boel boeken opgeslagen die
door de Duitsers waren verbo
den. Ineens tikten de buren te
gen het raam. Ja, daar ging het
hart wel even sneller van klop
pen. Maar ze wilden alleen
maar een boek lenen.
Een spannende tijd was het.
Maar desondanks heb ik met
veel plezier bij Dullaart ge
werkt. Ik ben op een gegeven
moment naar Jilleba gegaan
omdat ik daar iets meer kon
verdienen. En na een jaar of
drie ging ik naar een bedrijf in
Den Haag. Ook daar kon ik
meer krijgen. Als chef. Mooi
werk hoor, maar ik maakte wel
Eerst gebruikte Dick Galjaard een fiets voor zijn werk. Later, toen de zaken goed gingen, kon hij zich een auto met aanhanger permitteren. De aanhanger werd een keer gebruikt tijdens
de 3 oktoberoptocht. In de grote spiegel kon men zichzelf uitstekend zien, zoals Galjaard hier zelf demonstreert. foto archief dick galjaard
lange dagen. Goed, ik had wel
een vrije zaterdag. Maar in de
praktijk betekende dat gewoon
dat ik 48 uur werkte in vijf da
gen. Na een half jaar kreeg ik
daar ruzie. Mijn loon was
107,50 gulden. Maar ik kwam
op een gegeven moment thuis,
zat er maar 35 gulden in mijn
loonzakje. Waarom dat was,
hadden ze me daar niet verteld.
En ik was te koppig om het te
vragen. We hadden toen nog
geen telefoon. Mijn vrouw is
toen naar de buren gegaan om
te bellen: hij is zo kwaad, hij
komt niet meer. De baas sput
terde nog tegen. Hij had er niks
van afgeweten, zijn zoons had
den er achter gezeten zei hij.
Waarom ze dat hadden gedaan,
wist hij niet. Maakte niet uit.
'Hij gaat voor zichzelf begin
nen', zei mijn vrouw.
Pas later begreep ik waarom ik
minder had gekregen. Omdat ik
nog geen vol jaar in het bedrijf
had gezeten, had ik ook geen
recht op alle vakantiedagen. En
omdat het bedrijf 's zomers
even dicht ging, kon ik niet
werken. Een paar vakantieda
gen kreeg ik uitbetaald, de an
dere dus niet. Alleen hadden ze
me dat nooit verteld. Na die va
kantie is het wel uitgepraat. Ik
heb aangeboden nog veertien
dagen daar te blijven, zodat ze
tijd hadden iemand anders te
zoeken. Die veertien dagen
werden er wat meer, maar uit
eindelijk ben ik toch weer naar
Leiden gegaan om voor mezelf
te beginnen.
Dus toen was ik ineens direc
teur. Met niks. Ik had geen geld
en ik had geen klant. Dus ik ge
woon overal aanbellen. Dan
vroeg ik bijvoorbeeld: 'Ik zie dat
u glas-in-lood hebt. Kan ik dat
repareren?' Nou, in een week
verdiende ik net zoveel als bij
mijn baas. Voornamelijk met
glaszetten. Het glas-in-lood was
op dat moment bijzaak. Dat is
zulk intensief werk, daar heb je
personeel voor nodig. Vervoer
had ik niet. Ja, een fiets. Zo heb
ik zeker een maand of vier ge
werkt. Met het glas onder mijn
arm de klanten af. De fiets werd
later een gemotoriseerde bak
fiets, de bakfiets werd een auto.
Met op het laatst nog een aan
hanger erbij.
Het is altijd goed gegaan met
het bedrijf. Ik zette advertenties
in verschillende kranten. En er
was toentertijd weinig concur
rentie. Ik kreeg steeds meer op
drachten. Zo werd ik op een ge
geven moment ingeschakeld
door aannemers. En door scho
len en woningbouwverenigin
gen. Ik heb altijd wel werk ge
had. Veel te veel soms. Maar ik
doe het werk nog steeds. Om
dat ik het zo leuk vind. En om
dat de mensen mij nog steeds
vragen. Was ik een keer even
drie dagen weg, naar Engeland.
Kom ik terug, waren er 82 tele
foontjes geweest. Waar ik bleef.
Was er net een storm geweest.
Vooral oudere mensen, klanten
van vroeger, vragen me nog.
Een tijdje terug werd er opge
beld: 'Doet-ie het nog?'. 'Ja, hij
doet het nog', zei mijn vrouw.
Ik heb toen maar een adverten
tie naast de overlijdensadver
tenties laten zetten. Met dezelf
de kreet: 'Ja, hij doet het nog'.
Ach, zo blijf ik ook onder de
mensen.
De waardering van de klanten
is leuk. Ik krijg soms ook de
sleutel van ze, van de klanten.
Bij sommigen ben ik ook kind
aan huis. Ik weet precies waar
de stofzuiger staat, en waar
stoffer en blik liggen. En als de
klanten wel thuis zijn, kan ik
rustig een praatje maken. Vroe
ger had ik nauwelijks tijd om
koffie te drinken bij een klant.
Dan was het snel het kopje
leegdrinken en weer weg. Nu
heb ik veel meer tijd.
Ja, ik kan gerust zeggen dat ik
veel te danken heb aan mijn
beroep. Zo ben ik ook aan mijn
huis gekomen. Op de De Sitter-
laan. Ik moest daar een keer
naartoe van mijn baas - in 1955
was dat - om glas-in-lood in
een tochtdeur te zetten. Een
van de bewoners was dwars
door die deur gevallen tijdens
een ruzie. Er woonden twee ge
zinnen in dat huis die ruzie met
elkaar hadden. Nou, de man
van een van die gezinnen zei
dat hij nog liever vandaag weg
was dan morgen. Hij is snel een
keer komen kijken bij ons, in de
Conradstraat waar we toen
woonden. Uiteindelijk is het
uitgedraaid op een ruil. Hij naar
de Conradstraat, wij naar de De
Sitterlaan.
Ik werd de hoofdbewoner van
het huis. We hadden de be
schikking over de benedenver
dieping, een klein kamertje op
de eerste verdieping voor mijn
dochter, en dan ook een slaap
kamer op de zolder. Maar ook
wij konden het niet zo vinden
met de andere huurders. Dat
gezin verhuisde op een gegeven
momen naar de Van 't Hoff-
straat. Ja, toen zaten we alleen
in een heel groot huis en dat
vond Huisvesting niet goed. Op
zich was dat wel begrijpelijk,
want er was in die tijd veel wo
ningnood. Huisvesting wilde
daarom een groter gezin in het
huis aan de De Sitterlaan.
Onze dominee wist gelukkig
raad. Die stelde ons voor snel
een advertentie te zetten in het
kerkblad, voor inwoning. Dat
lukte. Er kwam een aardige me
vrouw wonen. Zo konden wij
blijven. Jaren later hebben we
het huis zelf gekocht. Dat kon.
de zaken gingen immers goed."
HERMAN JOUSTRA
FOTO HIELCO KUIPERS
uit de Leidsch Dagblad
ANNO 1900
20 October
HAZERSWOUDE - De 'Vereeniging tot Werkver
schaffing' heeft al haar leden en begunstigers opge
roepen tot een vergadering in de zaal van den kaste
lein C.L. Boers. Onder meer zaken, die ter tafel ge
bracht kunnen worden, zal er voornamelijk bespro
ken worden, welke werkzaamheden dezen winter
aan werkelooze arbeiders zullen worden opgedragen.
Aangezien het nu zeer moeilijk is, ieder jaar geschik-
ten arbeid te vinden voor zoovelen, zie elk, voor hij
ter vergadering trekt, in eigen kring rond, ten einde
het bestuur in zijn veelomvattende taak met raad en
daad voor te lichten of te steunen.
VALKENBURG - Een groote verbetering is alhier ge
komen in den staat der brandbluschmiddelen door
het aanschaffen eener nieuwe spuit, welke geleverd
is door de firma A. Bikkers en Zoon, te Rotterdam,
en dezer dagen arriveerde.
Bij de officieele beproeving bleek de spuit aan al
le billijke verwachtingen te voldoen, zoodat we de
hoop mogen koesteren bij eventueele branden
krachtiger te kunnen optreden dan tot nu toe.
ANNO 1975
Dinsdag 21 oktober
OEGSTGEEST-De afdeling
Oegstgeest van de VVD wil dat
er een uitvoerig onderzoek
wordt ingesteld naar de be
hoefte aan en de mogelijkhe
den van een overdekt zwem
bad in Oegstgeest. In een rap
port getiteld 'Kanttekeningen'
bij de nota 'Waarom eigenlijk
een overdekt zwembad in
Oegstgeest?' betoogt de WD
dat daarover nog weinig be
kend is.
LEIDEN - Als resultaat van
besprekingen tussen het be
stuur van de Leidse Horeca en
B. en W. zal, indien de leden
van Horeca Nederland, afde
ling Leiden ermee akkoord
gaan, een zwevend kwartier
ingevoerd worden bij de slui
tingstijden van cafés. Dat wil
zeggen dat de gasten die op
het sluitingsuur aanwezig zijn
een kwartier de tijd krijgen om
op te stappen.
RIJNSBURG - Bejaardente
huis Avondzon mag niet uitge
breid worden. Dat heeft de
staatssecretaris van volksge
zondheid en milieuhygiëne la
ten weten aan het bestuur van
LEIDEN - Het team van de Prinses Margrietschool werd winnaar bij
de basisscholen bij het schoolvoetbaltoemooi. V.l.n.r.: Hans Veef-
kind, Wim v.d. Nel, Harold van Biemen, Johnny v.d. Steen, Peter Ko
ning, Michael Gietol, Joost Siere. Hurkend v.l.n.r.: Wim van West
broek, Richard Koning, Karei Ouwehand, Peter Blansjaar, Kees Jan
van Gelder. foto archief leidsch dagblad
dergelijke uitbreiding veel te
kostbaar, vooral omdat er in
de omgeving van Rijnsburg
ruimschoots voldoende op
vangmogelijkheden bestaan,
aldus de staatssecretaris.
Avondzon, dat had g
om een nieuwe afdeling voor
groepsverzorging en een ver
pleegtehuis voor demente of
geestelijk gestoorde bejaar
den. Het ministerie vindt een
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen vi
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exempla
Dagblad, La.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB Leii
Dagblad aan de Roosevel 1st raat A2. U ont'
Tlien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
- van 13 Dij 18 in zwart wit) op te styren naar liet i.eidsch
;n of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
ingt de foto binnen drie weken.