Geloof Samenleving
Moslimjongeren strijden om
beste voordracht van koran
So W-kerken zwichten deels
voor kritiek 'anti-joodse' tekst
Paus door vergrootglas
Leids koor mag optreden in Sint Pieter
Streven naar rijkdom is ijdelheid en najagen van wind
ZATERDAG 21 OKTOBER 2000
979
VANDAAG
^Vandaag 968 jaar geleden, op 21 oktober 1032,
werd paus Benedictus IX voor de eerste maal
ingewijd. 'Voor de eerste maal' omdat hij na
dien twee keer zou worden afgezet, en daarna
weer werd ingewijd. Benedictus zou volgens sommige bio
grafen door omkoperij aan de Heilige Stoel zijn gekomen.
Het volk in Rome eiste echter al spoedig zijn aftreden van
wege zijn immorele levenswandel. Na een tumultueus pon
tificaat werd hij uiteindelijk geëxcommuniceerd.
Voor rooms-katholieken is 21 oktober de heiligenfeestdag
van Hilarion de Grote (291-371), één van de eerste kluize
naars, kloosterstichters en wonderdoeners uit Palestina,
zoals Israël vroeger heette.
^Vandaag 1629 jaar geleden, op of rond 22 okto
ber 371, stierf de Palestijnse kluizenaar Hila
rion. Zijn hele volwassen leven streefde Hila
rion naar een eenzaam leven van gebed en stil
te. Het was hem nauwelijks gegund want zijn roem ver
breidde zich snel. Overal dromden mensen om hem heen
die advies en wonderen van hem verlangden. Ondanks en
kele vluchtpogingen naar andere landen bleven zijn be
wonderaars hem opzoeken. Uiteindelijk vo.nd hij rust in
Cyprus waar hij overleed.
De 22ste oktober is de feestdag van de heilige Spaanse
maagden Nunila en Aiodia van Huesca. Ze werden ont
hoofd tijdens christenvervolgingen door de moslims die in
de zevende en achtste eeuw grote delen van Spanje ver
overden.
Vervolg van Werk in Uitvoering gereed
haarlem Het tweede deel van de nieuwe bijbelvertaling is
klaar. Het heet, in navolging van jet eerste deel, Werk in Uitvoe
ring 2. Het Nederlands Bijbelgenootschap, de Katholieke Bij
belstichting en hun Vlaamse zusterorganisaties zijn bij het om
vangrijke vertaalproject betrokken. Meer dan twintig kerk- en
geloofsgemeenschappen in Nederland en Vlaanderen, in totaal
meer dan honderd mensen, werken eraan mee. Het project be
gon in 1993. Werk in Uitvoering2 omvat Genesis, Psalmen, Za-
charia, Tobit, Marcus, 1 Korintiërs en Openbaring. De gehele
vertaling moet in 2004 klaar zijn.
Hongaars eredoctoraat voor Roldanus
Groningen De Groningse theoloog J. Roldanus ontvangt een
eredoctoraat van de Karoli Gaspar Universiteit in Boedapest.
Roldanus is emeritus hoogleraar aan de Rijksuniverisiteit Gro
ningen. Roldanus wordt onderscheiden voor zijn bijdrage aan
de samenwerking tussen beide universiteiten. Sinds 1990 on
derhouden de Groningse theologen goede contacten met hun
collega's van de Hongaarse universiteit, die is verbonden aan de
nationale Gereformeerde Kerk. Samenwerking met het buiten
land heeft de Hongaarse theologische instituten uit hun isole
ment gehaald.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Oldebroek L.M.
Jongejan te Schoonrewoerd.
Sonnevelt te Veenendaal.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Beroepen: te Zwaagwesteinde
mw. K. Zeilstra-De Boer te Dok-
kum, die dit beroep heeft aange
nomen.
ROTTERDAM ANP
Veertig moslimjongeren doen
morgen mee aan de eerste lan
delijke koranwedstrijd in Ne
derland. Deskundigen zullen
beoordelen wie van hen het
beste de koran kan reciteren. Ze
letten daarbij vooral op de uit
spraak van letters, woorden en
klanken.
De wedstrijd wordt georgani
seerd door de Islamitische Uni
versiteit Rotterdam (IUR) en de
Nederlandse Islamitische Bond
voor Ouderen (Nisbo). De win
naar krijgt duizend gulden en
mag ons land vertegenwoordi
gen bij de achtste internationa
le koranwedstrijd, die tijdens de
islamitische vastenmaand ra
madan in Egypte plaatsvindt.
De ramadan begint dit jaar om
streeks 27 november.
Moslimkinderen beginnen
met het reciteren uit de koran
zodra ze kunnen lezen en
schrijven, licht bestuursvoorzit
ter M. Bhoelan van de IUR toe.
Ook in de moskee krijgen de
jongeren onderwijs in de ma
nier waarop ze het heilige boek
van de moslims moeten voor
dragen. Tijdens de wedstrijd
zullen de deskundigen de deel
nemers ook testen op hun ken
nis van het gelezene, aldus
Bhoelan.
De IUR is een particuliere in
stelling die naar verwachting in
2002 de eerste imams, geestelijk
verzorgers en islamdeskundi-
gen aflevert. De universiteit wil
een bijdrage leveren aan een
volwaardige deelname van
moslims in de samenleving.
Nederland telt bijna 700.000
moslims.
OJEC vindt aanpassing 'magertjes'
utrecht anp
De Samen-op-Wegkerken ko
men gedeeltelijk tegemoet aan
de kritiek op een vermeende
anti-joodse tekst in hun litur
gisch handboek. De gewraakte
tekst van het zogeheten Beklag
Gods blijft deel uitmaken van
de orde van dienst voor Goede
Vrijdag, maar wordt in de litur
gie vervangen door een alterna
tieve bewerking.
Dat hebben J. Littooij, hoofd
van de SoW-afdeling Identiteit
en Belijden, en voorzitter dr. M.
Barnard van de redactie van het
kerkboek bekendgemaakt. Het
Overlegorgaan van joden en
christenen (OJEC) had de drie
protestantse kerken opgeroe
pen het Beklag Gods uit de
proeve van hun Dienstboek te
schrappen. De redactie werkt
momenteel aan de tweede
proefdruk.
Het Beklag Gods maakt deel
uit van de liturgie op Goede
Vrijdag. In de ldassieke tekst
verwijt God het joodse volk de
dood van Jezus. De viering van
Goede Vrijdag was in het verle
den vaak de opmaat tot joden
vervolgingen. In een toelichting
op het Beklag Gods schrijven de
samenstellers van het Dienst
boek dat de tekst niet is be
doeld om de joden de moord
op Jezus in de schoenen te
schuiven.
De redactie heeft na de kri
tiek besloten de middeleeuwse
liturgische tekst van het Beklag
Gods te vervangen door een
meer hedendaagse bewerking
ervan. De redactie zal ook de
toelichting bij de tekst aanpas
sen, aldus Littooij.
Voorzitter ds. D. Pruiksma
van het OJEC noemt de aanpas
singen 'erg magertjes'. Hij
waardeert het dat de kerken
over de kritiek hebben nage
dacht, maar had liever gezien
dat het Beklag Gods volledig uit
het Dienstboek was verwijderd.
Het OJEC noemde de tekst eer
der een beledigende aanklacht
voor joden. Voorzitter ds. J. de
Vreugd van de organisatie
Christenen voor Israël vond het
Beklag Gods 'ronduit anti
joods'.
De SoW-kerken lieten eind
maart vorig jaar weten dat ze de
kritiek van het OJEC zwaar zou
den laten wegen. „We hebben
de discussie goed gehoord", al
dus Barnard. De definitieve ver
sie van het Dienstboek kan nog
jaren op zich laten wachten. De
redactie zal zich tot die tijd be
zinnen op de hele liturgie voor
de paasviering en de plaats van
het Beklag Gods daarin, aldus
Littooij. Ook dat kan volgens
hem nog tot veranderingen lei
den.
Het Hartebrugkoor uit Leiden
treedt 7 november in de Sint
Pieter in Rome op tijdens de
eucharistieviering ter ere van de
Nederlandse Dag. Het kerkkoor
zal werken van Nederlandse
componisten uitvoeren en de
liederen ondersteunen die de
gelovigen uit Nederland zullen
zingen.
Ongeveer tweeduizend pel
grims en alle bisschoppen uit
Nederland zullen de dag bijwo
nen. De jubileumdag, onder
deel van de viering van het ju
beljaar 2000, heeft plaats op de
feestdag van Sint Willibrord, de
beschermheilige van de
Rooms-Katholieke Kerk in Ne
derland. Het Hartebrugkoor be
schouwt het optreden in de
Sint Pieter als het hoogtepunt
in zijn geschiedenis.
Ook honderden leden van
Nederlandse gilden en schutte
rijen zullen de viering met
tromgeroffel en een vendel-
groet opluisteren. Na de mis
volgt een audiëntie bij paus Jo
hannes Paulus II. De 80-jarige
kerkleider zal de Nederlanders
in het Nederlands toespreken
en hen zegenen. Vervolgens
trekken de pelgrims onder aan
voering van een bisschop via
negen tochten langs kerken in
Rome.
Het Hartebrugkoor verzorgt 5
november ook een optreden tij
dens de mis in de Kerk van de
Friezen, vanouds de verblijf
plaats van bedevaartgangers uit
de Nederlanden. Later die dag
staat een concert op het pro
gramma in een van de basilie
ken. Het koor brengt in d«:em-
ber een cd uit met daarop een
compilatie van de werken die in
Rome zijn gezongen.
Een goede naam is beter dan goede olie. Deze
onverwachte zin is te vinden in het bijbelboek
Kohelet of Prediker. Het is de monoloog van een
man die de balans opmaakt van zijn leven. De
toegeschrijving aan koning Salomon kan
niet kloppen, zeggen de geleerden, want
Prediker gebruikt woorden die koning
Sjlomo niet kende.
Het is waarschijnlijk ook geen tekst van
een koning, al zegt Prediker volgens de
meeste vertalingen dat hij koning in Jeru-
zalem is. Het woord melech of koning,
2 kan echter ook bezitter van onroerend
goed betekenen.
Zo gelezen zou Kohelet, in onze tijd, ie-
LLI mand kunnen zijn die een klap geld heeft
gemaakt op de beurs of met een werel-
ÜJ dhit. Met dat verschil dat Prediker steen
rijk is geworden met 'zwoegen onder de
Xzon'.
Prediker laat zelfs de grootste religiehater
<niet onberoerd. De futiliteit van het stre
ven naar rijkdom, roem, macht, aanzien,
zekerheid en zelfs gerechtigheid wordt in
een machtig poëtisch beeld afgedaan.
Het is ijdelheid, najagen van wind. Toch
zit Prediker niet op zijn Jeruzalemse dak-
terras te verlangen naar Prozac. Van het
goede moet je genieten, is zijn advies,
want als je niet geniet van het goede - dat
je toevalt omdat God het wil, niet omdat
je het verdient - is het leven helemaal
een sof.
huidige Israëlische volk dat helemaal nietVc
het God niet, dan krijgt het ellende. De ellend
die nu over Israelis en Palestijnen wordt uitgi
stort.
Meestal worden de ultra-orthodoxen gezien
degenen die hangen aan het Groot-Israël da"
Jozua staat beschreven. Maar juist onder her.
er zeer principiële stromingen, zoals de Neto:
Karta, die aan het verband vasthouden tussei
gift van het land en de aanhankelijkheid a
God, of omgekeerd het verlies van het land et
goddeloosheid van het volk.
Jozua 1:1-18 wordt gelezen én Kohelet. Jozu-
looft, net als Netoerei Karta, aan de gerechtig
van God. Kohelet zegt: Onzin, zo zit het leven
niet in elkaar. „Ik ontdekte iets, bitterder dan
dood; de vrouw die een valstrik is en wier ha
een net is, wier handen boeien zijn. Hij, dies
God welgevallig is, ontkomt haar; doch hij.i
niet welgevallig is, wordt door haar gevangen
26).
Of met een minder vrouwvijandig beeld: „Wi
aan een mens die Hem welgevallig is, geeftH
wijsheid, kennis en vreugde; maar hem die ui
welgevallig is, geeft Hij de taak om te verzaiw
en bijeen te brengen ten einde dit te geven a
wie Gode welgevallig is. Ook dit is ijdelheide
najagen van wind (2:26).
Er is geen gerechtigheid, ook niet bij God. Ni
voor individuen, niet voor volkeren. Het enig
geniet van het goede als het er is. En zorg va
een 'goede naam'. Op een dakterras in Tel Ai
Jaffo of Jeruzalem is dat niet eenvoudig.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Langs de westkust meer bewol
king, regen en ook een hardere
wind. In het binnenland zaterdag
fraai, maar zondag kans op regen.
Maxima rond 11 graden.
Zweden:
Zaterdag afwisseling van zon en
wolken. Zondag toenemende
wind en in het midden en noor
den enige tijd regen. Maxima tus
sen 9 en 13 graden.
Finland:
Af en toe zon en droog. Zondag
sterkere wind en later wat regen.
Maxima rond 10 graden.
Denemarken:
Wolkenvelden en soms wat regen.
Zaterdag ook kans op zon. Mid-
dagtemperatuur 12 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Geregeld zon, maar zaterdag in
de omgeving van Londen kans op
wat regen. Zondag in Ierland toe
nemende neerslagkans en daar
ook veel wind. In de nacht kans
op mist. Middagtemperatuur tus
sen 11 en 14 graden.
België en Luxemburg:
Af en toe zon, maar zaterdag in
het westen wolkenvelden en kans
op wat regen. Middagtempera
tuur ongeveer 16 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In de ochtend mist, daarna gere
geld zon. In het westen wolken
velden en vooral op zaterdag re
gen. Maxima van 13 graden in
het westen tot 18 in het oosten.
Zuid-Frankrijk:
Geregeld zon en op de meeste
plaatsen droog. Middagtempera
tuur rond 18 graden, in het uiter
ste zuiden net boven de 20.
Spanje:
Een buiig weekeinde met weinig
zon. Ook kans op onweer. Maxi
ma zondag van 18 graden in het
noordwesten tot 21 in het zuid
oosten, zaterdag lager.
Portugal:
Zaterdag nog een paar buien,
soms met onweer. Zondag droger
en meer zon. Maxima zaterdag
tussen 18 graden, zondag hoger.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
In de loop van het weekeinde toe
nemende kans op een bui. Zater
dag nog overwegend droog met
geregeld zon. Middagtempera
tuur 24 graden.
Tunesië:
Flink wat zon en kleine kans op
een bui. Middagtemperatuur
meest boven de 25 graden.
Madeira:
Afwisselend wolken en zon en
mogelijk een bui. Middagtempe
ratuur rond 22 graden.
Canarische Eilanden:
In het noorden wolkenvelden en
mogelijk een bui. In het zuiden
blijft het zonnig. Middagtempera
tuur rond 25 graden.
Duitsland:
In de nacht en ochtend grote
kans op mist. Verder in de loop
van de dag aardig wat zon en het
hele weekeinde droog. Maxima
rond 14 graden.
Oostenrijk:
Van tijd tot tijd zon en meest
droog. In het zuiden eerst nog
hardnekkige bewolking. Maxima
rond 18 graden.
Zwitserland:
Aardig wat zon en zaterdag in het
zuidwesten kans op een bui.
Maxima 16 graden.
Polen:
Als in de loop van de ochtend de
mist verdwijnt flinke zonnige pe
rioden en droog. Maxima 10 tot
14 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Wolkenvelden, maar ook geregeld
zon en droog. Kans op mist.
Maxima 10 tot 15 graden.
Hongarije:
Flink wat zon en droog. Middag
temperatuur dalend tot rond 15
graden.
Italië:
Perioden met zon, maar in het
zuiden kans op een bui. Maxima
van 17 graden in het noorden tot
23 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Zonnige perioden en vrijwel over
al droog. Middagtemperatuur
rond 23 graden.
Griekenland en Kreta:
Af en toe zon en met name in het
westen enkele buien. Op de Ege-
sche Zee soms een stevige noor
denwind. Maxima tussen 16 en
21 graden.
Malta:
Perioden met zon en kans op een
bui. Maxima rond 23 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnige perioden en op de mees
te plaatsen droog. Maxima tussen
17 en 21 graden, op Cyprus ho
ger. Wel een stevige wind.
ZONDAG 22 OKTOBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08.18 Zon onder 18.30
Maan op 01.39 Maan onder 17.03
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 11.54 00.00 11.27 «23.33
Laag 07.15» 19.35 06.56 19.16
MAANDAG 23 OKTOBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08 20 Zon onder 18.28
Maan op 02.58 Maan onderl7.29
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.39 13.19 00.12 12.52
Laag 09.15 «21.10 08.56 20.51
L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
•flft
bewolkt
onweer
V warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19 temperatuur
-.«nn luchtdruk iri
1000 hecto pascal
8 4 00 New Orleans onbewolkt
15 9 0.0 New York onbewolkt nw3
14 8 2.0 Tel Aviv half bew. z4
32 26 00
27 19 0.0
22 17 0.0
29 11 0.0
17 16 0.0
23 17 0 0
17 12 0.0
29 19 0.0
20 16 00
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. 8rouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071 - 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071- 5356 230
i RUBRIEKSADVERTENTIES
071-5128 030 Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstol
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,-k<4
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binned
worden verzonden geldt een toeslag v»)
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE#
Voor mensen die moeilijk lezen, slecha
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samen»*
van het regionale nieuws uit het Leidï
Dagblad op geluidscassette beschik!*
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Gn
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
Prediker wordt dit jaar gelezen op de laatste dag
van het Loofhuttenfeest. Die laatste dag heeft een
eigen naam: Sjemini Atzeret of Slotfeest. Kohelet
past bij Soekot, Loofhuttenfeest, het feest dat ons
in de schamele loofhut met de
neus drukt op het wankele even
wicht in het bestaan dat zo ge
makkelijk wordt verstoord.
Een brandbrief uit Tel Aviv be
reikt me via de email. De Israëli
sche, joodse vriend die in weer
wil van alles en iedereen blijft
hameren op het onrecht dat de
Palestijnen is aangedaan, wil
weg uit de hel. Dat Barak zo ver
is gegaan in de concessie aan de
Palestijnen als hij kon, vindt hij
demagogie.
Dat links Israël na het lynchen
van de twee soldaten in Ramalla
nu net als rechts Israël zegt dat
'er van de Palestijnen niets an
ders te verwachten valt', vindt
hij racisme. Is het doodschieten
van een Palestijn door kolonis
ten dan geen lynchen, is zijn re
torische vraag.
Contact tussen Palestijnen en Israëli's uit de vre
desbeweging is er niet meer. De haat tegen Israë
lische soldaten en kolonisten is verworden tot
een haat tegen joden in het algemeen. Mijn
vriend wil daarom weg uit zijn land, want hij is
politiek, en daardoor sociaal, té geïsoleerd ge
raakt en een enkel verkeerd woord of gebaar kan
tot een massaslachting leiden.
Mijn vriend vertelt ook over twee
Israëlisch-Arabische vrouwen. De vrouwen uit
Jaffo, dat tegen Tel Aviv aanligt,
gingen naar een demonstratie
van Israëlische Arabieren, ge
kleed in korte rokken. Funda
mentalistische vrouwen scholden
ze uit voor 'hoer', er ontstond
een oproer en de volgende dag
werd in de moskee afgekondigd
dat de vrouwen ter dood ge
bracht moeten worden. Ze zijn
halsoverkop naar Egypte ge
bracht.
Israël heeft geen olie. Een aantal
decennia kreeg het de steun van
de wereld vanwege zijn 'goede
naam'. Maar de strijd tegen Pa
lestijnse fundamentalisten van
allerlei pluimage en de preoc
cupatie met een gedeelte van het
land dat in het eerste hoofdstuk
van het boek Jozua wordt toege
zegd, heeft alles verknald.
Als het joodse volk zich houdt aan Gods voor
schriften krijgt het het land dat zich uitstrekt 'van
de wildernis en de Libanon tot de Grote Rivier,
de rivier de Eufraat - het hele land van de
Hethieten - en tot aan de Middellandse Zee in
het Westen. (Jozua 1:4).
Volgt het God, dan krijgt het alles. Ook al wil het
