Israël weer
open voor
Palestijnen
Palestijnen keren zich tegen Italiaanse reporters
Zimbabwe houdt hart vast voor broodoproer
Buitenland
Eerbetoon aan de doden
Omstreden generaal Wiranto komt met cd
Gewonden bij aanslag
in hoofdstad Sri Lanka
'Doden van ratten juist
bevorderlijk voor pest'
WDERDAG 19 OKTOBER 2000
atie aan de Po onder controle
De situatie rond de sterk gezwollen Noord-Italiaanse ri-
rde Po is de afgelopen nacht iets verder verbeterd. Het water
ieg nog maar langzaam, en op bepaalde plaatsen kon zelfs
lichte daling worden geconstateerd. De situatie is onder
itrole, zo berichtte de Italiaanse televisie gisteravond. Presi-
itCiampi was vandaag in het rampgebied om zich op de
>gte te stellen van de schade. Om de mensen beter te kunnen
pen, heeft de regering besloten ook in Lombardije en Emilia
magna de noodtoestand af te kondigen. In het Aostadal werd
leravond het 24ste Italiaanse slachtoffer van het natuurge-
|d geborgen. Er worden nog negen mensen vermist. In het
itserse kanton Wallis zoeken reddingswerkers nog naar acht
sonen. Acht anderen kwamen om.
foto ap» tito alabiso
okoude bacterie tot leven gewekt
iDEN Een 'slapende' bacterie van 250 miljoen jaar oud, die is
ronden in het binnenste van een zoutkristal, is tot leven 'ge-
ikt'. Wetenschappers in de VS hebben daarmee voor zover
kend de oudste levensvorm blootgelegd. Volgens microbio-
g Vreeland van de West Chester Universiteit in de Ameri-
anse staat Pennsylvania is de bacterie gevonden in een grot in
iv Mexico. De bacterie leefde al miljoenen jaren voor de di-
iaurussen. Vreeland ziet er naar uit nog oudere bacteriën die
>leven te vinden, mogelijk van 500 tot 800 miljoen jaar oud.
i onderzoeksresultaten worden deze week gepubliceerd in
vaktijdschrift Nature.
ode illegalen langs Italiaanse weg
Bij de Italiaanse havenstad Foggia zijn langs de kant van
'"weg zes dode illegale immigranten gevonden. De politie
ïkt dat ze zijn gestikt in een vrachtwagen en vervolgens uit de
uk gen zijn gegooid. De lijken, waarschijnlijk van Koerden, ver-
len sporen van verstikking en hebben wonden die duiden op
iruwe behandeling. Afgelopen juni kwamen 58 illegale Chi-
L.en zen door verstikking om het leven toen ze in een Nederlandse
chtwagen het Kanaal overstaken. Italië kent een groot illega-
probleem. Bij de grens tussen Italië en Slovenië pakte de po-
e gisteren circa 150 illegalen op. Geregeld pogen illegalen ook
zee Italië - en daarmee de Europese Unie - binnen te ko-
Ibright gaat naar Noord-Korca.
shingtqnDe Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
right, brengt begin volgende week een historisch bezoek aan
stalinistische Noord-Korea. Ze zal de eerste vertegenwoordi-
van VS zijn die het land bezoekt. Albright zal maandag of
sdag een onderhoud hebben met de Noord-Koreaanse lei-
Kim Jong-il. Doel van de reis is onder meer de voorberei-
gvan een bezoek van president Clinton. De VS steunden
'i-Korea in de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Beide Korea's
formeel nog steeds in staat van oorlog, maar de relatie is
het verbeteren. De Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung
voor zijn verzoeningsbeleid vorige week de Nobelprijs
rde Vrede. Groot-Brittannië is van plan diplomatieke be
kingen aan te gaan met Noord-Korea. Minister van buiten-
Ise zaken Cook heeft dat vandaag in Seoul gezegd. Hij
mde geen tijdstip.
geria verbiedt Yoruba-organisatie
DS_i De Nigeriaanse regering heeft gisteren de militante
uba-groepering Oodua Volkscongres (OPC) verboden. De
anisatie zou een van de aanstichters zijn van het recente ge
el dat in het Afrikaanse land meer dan honderd levens heeft
ist. Er is een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de leiders en
;n van het OPC. Ook andere milities die zijn betrokken bij de
relddadigheden zouden zijn verboden. De belangrijkste stad
het land, Lagos, ligt al dagen plat door botsingen tussen het
]en leden van de islamitische Hausa-gemeenschap. Dui
den mensen zijn voor het geweld op de vlucht geslagen. Het
opgericht in 1994, strijdt voor een onafhankelijke Yoruba-
in het westen van het land.
5: Beperkte handel met Cuba mag
hingtonDe Amerikaanse Senaat is gisteren akkoord ge
il met een afzwakking van het handelsembargo tegen het
omunistische Cuba. Het besluit maakt de weg vrij voor de
van Amerikaans voedsel en medicijnen. Het handels-
tegen Cuba werd in 1962 ingesteld. Vorige week stern
iet Huis van Afgevaardigden al met overgrote meerderheid
net het wetsvoorstel, dat de Amerikaanse landbouw moet
orderen en waarvan de verlichting deel uitmaakt. President
iton moet de wet nu nog ondertekenen. Cuba is niet blij met
verlichting van de sancties. Door nieuwe Amerikaanse re-
cties op exportfinanciering en de striktere regels voor Ameri-
en die naar het eiland willen reizen, wordt het embargo vol-
Havana eigenlijk aangescherpt. Het blijft bovendien voor
ia verboden zijn produkten in de VS te verkopen.
meierden dode haaien aangespoeld
ÖLi Op de stranden van de Amerikaanse staat Florida zijn de
jen dagen honderden dode haaien aangespoeld. Het ver-
jnsel stelt biologen vooralsnog voor een raadsel. „Ik heb
nooit zoiets gezien. Massale sterfte onder haaien is zeer on
ion", aldus dr. Cortes van het nationale instituut voor vis-
Volgens de bioloog zijn de dieren waarschijnlijk afgelopen
keinde al gestorven. Volgens een onderzoeker van het Ame-
anse instituut voor vis- en wildbeheer zou een aantal dode
ien uit neus en kieuwen bloeden, wat mogelijk wijst op een
sinfectie. Cortes verklaarde dat hij geen bloedingen heeft
en bij aangespoelde dieren. Ook zouden ze geen verwon
en vertonen veroorzaakt door visnetten of lijnen. De haaien
volgens de bioloog mogelijkerwijs overleden door zuurstof-
rt in het ondiepe water.
Daders herkenbaar op videobeelden van lynchpartij in Ramallah
correspondent
„Geen van hen zal zijn straf ontlopen, al duurt
het dagen, weken, maanden", zei de Israëlische
minister Amnon Shachak vorige week donder
dag, na de lynchpartij in Ramallah waarbij twee
Israëlische reservisten het leven lieten. Het duur
de dagen. Gisterochtend drongen Israëlische
commando's in burger de Palestijnse stad bin
nen en lichtten acht jongemannen van hun bed.
De acht zouden betrokken zijn geweest bij het
lynchen van de reservisten die, op weg naar hun
basis, een verkeerde afslag hadden genomen. Het
duo werd door de Palestijnse politie aangehou
den en naar een politiebureau in het centrum ge
bracht, waar juist een opgewonden menigte de
begrafenis van een 'martelaar' bijwoonde.
Televisiebeelden van de lynchpartij schokten vo
rige week Israël en de wereld. De Palestijnse lei
der Arafat beloofde dat hij de schuldigen - van
wie velen op de video herkenbaar zijn - zou laten
oppakken. Maar er gebeurde niets. Wel heeft de
Palestijnse politie een eigen lezing gegeven van
wat er die donderdag gebeurde. De plaatselijke
commandant in Ramallah, kolonel Kamel al-
Sheich, vertelde het Israëlische dagblad Ha'aretz
dat hij een van de Israëliërs met zijn lichaam had
beschermd.
Er zouden 21 agenten in het bureau zijn geweest
toen de opgewonden horde binnenstormde en
de soldaten op een barbaarse manier vermoord
de. Een van de lichamen werd uit een raam ge
gooid en buiten nog eens bewerkt met een raam
lijst en ijzeren staven.
Kolonel al-Sheich omschrijft de lynchpartij als
'falen van het Palestijnse bestuur' en 'een verne
derende ervaring voor het politiekorps van
Ramallah en mij persoonlijk'. Hij zegt dat dertien
van zijn mannen gewond zijn geraakt bij de inval
door de moordlustige menigte. Volgens hem
stonden ze machteloos, en zou schieten de zaak
alleen maar erger hebben gemaakt.
„Er bevonden zich zeker honderd gewapende
mannen in de massa", zegt hij, daarmee aange
vend met wat voor ordeproblemen de politie in
de Palestijnse gebieden kampt. Daarom was de
belofte dat de schuldige Palestijnen zullen wor
den gepakt ook loze taal. tyie er bij de lynchpartij
betrokken waren, is precies bekend. Maar in de
huidige omstandigheden durft de politie arresta
ties niet aan.
De beelden uit Ramallah hadden ook kwalijke
gevolgen voor de Italiaanse televisiestations. De
betrokken Palestijnen wisten immers dat ze op
heterdaad waren betrapt door de camera. Een
commercieel station had de gebeurtenis op video
vastgelegd, maar in persberichten was steeds
kortweg sprake van 'de Italiaanse televisie'. Ver
velend voor Ricardo Cristiano, de plaatselijke
correspondent van een van de stations van de
RAI, de Italiaanse staatsomroep. Terwijl zijn col
lega's van de nogal onbekende commerciële om
roep vrijwel buiten schot bleven, werden Cristia
no en anderen geconfronteerd met de vervelende
gevolgen.
Sommige Palestijnen zwoeren wraak op 'de Itali
aanse televisie' Een aantal Italiaanse televisiecor
respondenten en -producenten is de afgelopen
dagen met de dood bedreigd. Ten einde raad
nam Cristiano het oncollegiale besluit een open
brief te schrijven aan het Palestijnse bestuur. Het
Palestijnse dagblad Al Hayat al-Jadida publiceer
de maandag de tekst. „Vrienden in Palestina",
schrijft Cristiano, „wij groeten u en we menen
dat het onze plicht is u uit te leggen dat het een
particulier Italiaans televisiestation was dat de
beelden heeft gefilmd, die vervolgens via de Isra
ëlische televisie zijn vertoond. Ze dachten dat wij
ze hadden gemaakt, maar dat was niet het geval.
Wij houden ons altijd aan de journalistieke richt
lijnen van Palestina."
Gisteren besloot de Israëlische regeringspers
dienst Cristiano's persaccreditatie in te trekken.
De dienst zegt er niet gelukkig mee te zijn als
journalisten werken volgens regels van het Pales
tijnse bestuur: „Wat we van buitenlandse corres
pondenten verwachten, is dat ze zich houden
aan de regels van persethiek die gangbaar zijn in
democratische samenlevingen", zeggen de Israë
liërs in een verklaring. De hoofdredactie van het
RAI-station, die liet weten niet tevoren van Cristi
ano's brief op de hoogte te zijn geweest, heeft de
correspondent gisteren naar Rome teruggeroe
pen.
aden Een gewonde Amerikaanse marineman en zijn vrouw pleng
den gisteren tranen tijdens een herdenkingsplechtigheid voor de ze
ventien Amerikanen die omkwamen door de bomaanslag op de USS
Cole in de haven van de Jemenitische havenstad Aden. De herden
king werd gehouden op de marinebasis van Norfolk, aan de Ameri
kaanse oostkust. Intussen is het Amerikaanse ministerie van defensie
een onderzoek begonnen naar de doelmatigheid van de veiligheids
procedures aan boord van de torpedojager USS Cole. De leiders van
het onderzoek zijn de gepensioneerde admiraal Harold Gehman en
de eveneens gepensioneerde generaal, William Crouch. De Ameri
kaanse en Jemenitische specialisten die speuren naar de daders en
medeplichtigen richten momenteel hun aandacht op een apparte
ment in Aden, waar maandag onderdelen voor bommen werden
aangetroffen. foto ap doug mills
Over zijn rol in het bloedvergieten in Oost-
Timor verschillen de meningen, maar dat
de Indonesische ex-generaal Wiranto kan
zingen, daarover is iedereen het eens. Bin
nenkort kan heel Indonesië meegenieten.
De ontslagen stafchef en minister brengt
namelijk een cd uit.
Wiranto is niet over één nacht ijs gegaan.
Uit een breed scala van gevoelige liedjes
over Indonesië heeft hij er tien gekozen.
Het resultaat 'Voor jou, mijn Indonesië'
wordt zondag gepresenteerd op een gala in
een vijfsterrenhotel in Jakarta.
De opbrengst van de cd zal Wiranto niet
in eigen zak steken. Hij zal het geld be
stemmen voor hulp aan slachtoffers van
het wijdverspreide geweld in Indonesië.
Daaronder zijn ook mensen uit Oost-Ti-
mor, de voormalige Portugese kolonie die
zich onder bestuur van de Verenigde Naties
Alleen nog geïsoleerde gewelddaden
Israël heeft gisteren en vanochtend de twee internatio
nale grensovergangen bij de Palestijnse gebieden her
opend en het vliegveld in de Gazastrook weer in gebruik
gesteld. Ook is de afsluiting van Palestijnse steden en
dorpen opgeheven.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Israël ging daartoe over nadat
het officiële Palestijnse pers
agentschap WAFA had gemeld
dat het Palestijnse leiderschap
zich heeft verplicht de kalme
rende maatregelen uit te voeren
die waren aangekondigd tijdens
de topconferentie van Sharm
el-Sheikh. Volgens WAFA is het
bericht verspreid in opdracht
van 'een hoge Palestijnse bron'.
De in Sharm el-Sheikh be
loofde rust was gisteren nog
lang niet teruggekeerd. In de
Gazastrook ontplofte gister
avond een zware bom in de
buurt van een bus met Israë
liërs. Niemand raakte daarbij
gewond. De Israëlische legerlei
ding omschreef de gebeurtenis
sen van gisteren als 'sporadi
sche incidenten' en niet als ge
orkestreerd geweld. De Pales
tijnse president, Arafat, heeft
van Israël tot morgenmiddag de
tijd gekregen om te laten zien
dat hij ernst maakt met het be
ëindigen van de onlusten. Vol
gens Israël wijst nog niets erop
dat Arafat al is begonnen met
de uitvoering van de maatrege
len die de Amerikaanse presi
dent Clinton na de topconfe
rentie in Sharm el-Sheikh heeft
afgekondigd. De Israëlische re
gering heeft zich overigens de
woede op de hals gehaald van
de Amerikanen. De Amerika
nen zijn boos omdat Israël een
vertrouwelijk veiligheidsdocu
ment waarover de partijen het
in Sharm el-Sheikh eens zijn
geworden, gedeeltelijk heeft la
ten uitlekken. Het gevolg is dat
de Palestijnen het bestaan er
van nu ontkennen. Dat maakt
het moeilijk de in het docu
ment omschreven maatregelen
uit te voeren.
De Israëlische regering heeft,
kennelijk uit binnenlands-poli
tieke overwegingen, bekend ge
maakt dat de Palestijnen heb
ben toegezegd uit de gevange
nis ontslagen Hamas-militan-
ten opnieuw te zullen arreste
ren. Ook zouden ze hebben be
loofd op te treden tegen de
Tanzim, de gewapende jeugd-
brigade van Arafats Fatah-orga-
nisatie. Harnas maakte gisteren
bekend dat al zeker 25 van haar
activisten weer achter slot en
grendel zitten.
Israël zegt dat het werkt aan
een 'unilateraal scheidingsplan'
om Israëliërs en Palestijnen zo
veel mogelijk uit elkaar te hou
den. Concrete plannen zijn er
nog niet, maar volgens onder
minister van defensie Efraim
Sneh is het niet de bedoeling
joodse nederzettingen in bezet
gebied te ontmantelen. Het zou
vooral gaan om een duidelijker
markering en een versterking
van de grens tussen de door Pa
lestijnen bewoonde gebieden
enerzijds en anderzijds de staat
Israël en zijn nederzettingen in
bezet gebied.
voorbereidt op onafhankelijkheid.
Het Indonesische leger speelde onder
Wiranto een dubieuze rol bij het geweld in
Oost-Timor, waar de bevolking er vorig jaar
massaal voor koos zich af te scheiden van
Indonesië. Milities die willen dat Oost-Ti-
mor deel blijft van Indonesië lieten een
spoor van geweld achter. Wiranto heeft
steeds ontkend dat hij fouten heeft ge
maakt.
het stadhuis. Onder de gewon
den van de aanslag zijn drie
toeristen uit de Verenigde Sta
ten.
De Bevrijdingstijgers van Ta
mil Eelam (LITE), die sinds
1983 strijden voor een onafhan
kelijke Tamil-staat in het noor
den van het eiland, worden
doorgaans beschuldigd van het
plegen van zelfmoordaansla
gen. Rond de verkiezingen die
op 10 oktober zijn gehouden,
werden soortgelijke aanslagen
gepleegd. Die kostten tientallen
mensen het leven.
Bij een zelfmoordaanslag voor
het stadhuis van de Srilankaan-
se hoofdstad Colombo zijn van
morgen ten minste 23 mensen
gewond geraakt. Volgens de po
litie blies een man zichzelf met
explosieven op voor een jeep
met agenten. Het is vooralsnog
onduidelijk of er behalve de da
der doden zijn gevallen.
Vandaag is in Colombo een
nieuw kabinet geïnstalleerd.
Deze plechtigheid vond plaats
in de ambtswoning van presi
dent Kamaratunga, niet ver van
5PONDENT
'as lang van te voren aangekondigd, maar
mbabwe's arme stedelingen de straat op
en met geweld betaalbaar brood eisen, slaat
[een toch de schrik om het hart. Hét excuus
•resident Robert Mugabe om de noodtoe-
uit te roepen is plotseling daar. Dat kan de
steek zijn voor de nieuwe oppositiepartij
die het protest volgens de in het nauw ge-
n president organiseert,
me buitenwijken van de hoofdstad Harare
gisteren voor de derde achtereenvolgende
et toneel van felle protesten. Ordetroepen
n keihard in. Buitenlandse journalisten
•n aangevallen en gedwongen hun beeld-
iaal af te staan. Zo'n honderd mensen zijn
toe opgepakt. Leden van de gevreesde in
lichtingendienst molesteerden degenen die ze er
van verdachten het protest te organiseren.
Mugabe's regering heeft er geen enkele twijfel
over wie dat zijn. „De MDC gebruikt werkloze
jongeren in plaats van parlementaire kanalen om
haar grieven te uiten", aldus minister van infor
matie Jonathan Moyo gisteren. MDC-leider Mor
gan Tsvangirai antwoordde dat het protest
'spontaan' is en alles te maken heeft met de
prijsstijgingen van voedsel en openbaar vervoer.
De afgelopen twee weken werden producten als
brood en tarwemeel de helft duurder. Aan de ba
sis daarvan ligt de economische crisis, veroor
zaakt door chronisch wanbeheer door het twintig
jaar oude regime-Mugabe. De inflatie ligt boven
de 60 procent, net als de werkloosheid. Buiten
landse deviezen zijn er niet, waardoor brandstof
fen even schaars als duur zijn geworden. Muga
be's aanhoudende offensief tegen blanke boeren
zorgt nu ook voor voedseltekorten.
De vraag of de MDC achter het protest zit, is ei
genlijk niet te beantwoorden. De partij ontkent
en waarschijnlijk is er geen sprake van een geor
ganiseerde actie. Aan de andere kant vinden de
rellen daar plaats waar de MDC oppermachtig is:
in de steden. De demonstranten eisen brood,
maar ook chinja (verandering) en roepen dat 'de
oude man' weg moet. Alles doet denken aan
1998, toen een broodprotest van enkele vrouwen
ontaardde in een volksoproer dat ten koste van
tien levens door Mugabe's politie werd neerge
slagen.
Het verschil met toen is dat het protest nu een
politieke uitlaatklep heeft: de MDC, die bij de
laatste verkiezingen 57 van de 120 parlementsze
tels veroverde, en sindsdien de nachtmerrie van
Mugabe is. De partij is druk met de voorberei
ding van een landelijk protest tegen het regime,
waarschijnlijk in de vorm van een staking. Verder
zullen vandaag de MDC-parlementariërs een
procedure beginnen die moet leiden tot afzetting
van Mugabe.
Het zijn allemaal tekenen die erop duiden dat de
situatie in Zimbabwe gevaarlijk snel escaleert.
Het is geen taboe meer de oppositie direct aan te
vallen, haar kantoren te doorzoeken en haar le
den op te pakken. Tsvangirai zelf kon vorige
week arrestatie ontlopen, maar hij moet wel voor
de rechter komen wegens hoogverraad, een de
lict waarop de doodstraf sfaat. Hij had gezegd dat
Mugabe weg moet.
De voedselrellen kunnen de druppel zijn waarop
Mugabe heeft gewacht. Hij kan een aantal vlie
gen in één klap slaan door de noodtoestand af te
kondigen. Dan is Mugabe gelukkig, maar Zim
babwe terug bij af.
Het doden van ratten tijdens de
uitbraak van een builenpestepi-
demie versnelt de verspreiding
van de ziekte vermoedelijk al
leen maar. Dat zegt dr. Matt
Keeling van het Zoölogisch In
stituut van de universiteit van
het Engelse Cambridge. Hij ba
seert zich op een wiskundig
model en publiceert zijn bevin
dingen vandaag in het blad Na
ture. Als mensen ratten doden,
kan het zijn dat er niet voldoen
de beesten overblijven die re
sistent zijn tegen de pestbacte-
rie en die de vlooien van dode
ratten kunnen overnemen.
Daardoor zullen de werkelijke
verspreiders van de ziekte naar
mensen overspringen.
Bij de grootste pestepidemie
in Europa - tussen 1347 en 1351
- stierf een derde van de bevol
king. Daarna kwam de ziekte
herhaaldelijk terug, ondanks
strenge quarantainemaatrege
len. Aangenomen werd dat
nieuwe zieke ratten, aange
voerd door schepen, voor de
nieuwe uitbraken verantwoor
delijk waren. Keelings model
geeft echter een nieuwe moge
lijke verklaring voor de terugke
rende epidemiën. De pest kan
volgens hem jaren overleven in
een kleine rattenpopulatie. De
wetenschapper ontdekte daar
naast dat de vaccinatie tegen de
pest, waarmee jaarlijks nog al
tijd honderden mensen worden
besmet, de ziekte nooit hele
maal kan uitbannen.
