'Ik wil met mijn rug tegen de muur'
W
Gesprek van de Dag
Uitgewoonde Alpen
Penvrienden
Nomadenvoedsel wordt maaltijd van allee
goerderti
OKTOBER 2000
Sommvntaar
'Op de vlucht voor de Po', kopte de Italiaanse krant La Re-
pubblica deze week boven een verhaal over de overstro
mingsramp die het noorden van het land heeft getroffen.
De directe aanleiding voor het gedwongen vertrek van
tienduizenden mensen was inderdaad het alarmerend ho
ge waterpeil in de rivier, maar in feite waren de evacuees
op de vlucht voor de gevolgen van langdurig misbruik vein
de Alpenregio. Overbewoning, erosie, kaalslag voor win
tersport, industrialisering en de massale verkeersstromen
door de gevoelige regio maken dat een slechte herfst een
ramp van formaat kan worden.
Een grotendeels door de bewoners zelf gemaakte ramp, al
wordt door velen ook met een beschuldigende vinger naar
klimaatsveranderingen gewezen. Het water gedraagt zich
niet anders dan anders: eenmaal de Alpen uit zoekt het als
altijd het 'putje', in dit geval de laag gelegen Po-vlakte.
Omdat de verstikte bergen almaar minder water kunnen
opnemen, wordt de plas die uiteindelijk via het laagland
naar de Middellandse Zee moet worden afgevoerd groter
en groter.
De laatste jaren heeft zich dat al geuit in fikse overstro
mingen aan de Noord-Toscaanse kust, maar nu is dan het
economische hart van het land in het welvarende noor
den zwaar getroffen. Konden de noorderlingen bij verge
lijkbare rampen in het arme zuiden de schuld nog geven
aan maffia en corruptie, nu blijkt dat niemand immuun is
voor de gevolgen van ongebreidelde en ongecontroleerde
groei in een ecologisch kwetsbare regio. Het moet tot na
denken stemmen dat zelfs het steenrijke buurland Zwit
serland, vanouds bekend vanwege degelijkheid en regel
zucht, deze week te kampen kreeg met de gevolgen van
het 'uitwonen' van de Alpen.
In Italië wordt nu de rekening opgemaakt. Naar schatting
drie miljard gulden is er alleen al nodig om de acute scha
de te herstellen, terwijl het volgens deskundigen de ko
mende decennia slechts 30 miljoen gulden per jaar hoeft
te kosten om de ergste gevolgen van het wanbeheer in de
Alpen teniet te doen. Voor de prijs van één ramp kan dus
een eeuw lang aan écht herstel worden gewerkt. De rege
ringen van de Alpenlanden zijn het aan de nabestaanden
van de 32 doden verplicht om daar nu werk van te gaan
maken.
f i'/ci isii'
Pure voetbalpoëzie
Johan Cruijff heeft, behalve met zijn benen, ook met zijn
mond naam gemaakt. Kan onnavolgbaar praten over voet
bal. Zodat al luisterend steeds de gedachte je bekruipt: wat
bedoelt 'ie nou? Cruijffen zijn taal: er zijn doctoraalscrip
ties over geschreven.
Maar waar blijft het onderzoek naar het taalgebruik van
Tom Egbers? Of dat van Hans Kraaij sr?
Het was pure voetbalpoëzie wat de heren gisteren in Studio
Sport lieten horen, in de voorbeschouwing van Manchester
United-PSV. En commentator Frank Snoeks mocht er ook
wezen.
Frank zat op Old Trafford. Frank wond zich vooral op over
het gras. „Het is ongelofelijk. Zaterdag was hier nog een
rugbyivedstrijd. Echt, de plaggen vlogen in het rond. Maar
de Britten hebben het gekoesterd. 'Gepampered', zoals ze
dat hier noemen. En nu? Kijk! Het ligt erbij als een biljart
laken!"
Tom vertelt dat Björn van der Doelen vanavond speelt bij
PSV. „Hij heeft geen basisplaats, maar in de moeilijke mo
menten, dan moet hij er wél staan", zegt Tom. We zien ver
traagde beelden van de blonde held. Van der Doelen is een
speler met specifieke kwaliteiten", zegt Tom. De speler in
kwestie bevestigt dat. „Ja, hij kan heel goed een bal afpak
ken.
,,De opstelling van PSV, dat is er één waarvan je zegt: de
nul houden hè! De nul houden zegt Tom. Hans begrijpt
dat wel. „Manchester United is vanavond op oorlogssterk
te."
Zou PSV vanavond een kansje hebben, vragen de heren
zich af. Misschien wel, zegt Hans. „Maar laten we de goden
niet verzoeken.Nee, zegt Tom: „Laten we hopen dat dat
niet gebeurt.
Hans heeft nog een tip voor de Eindhovenaren. „Ze moeten
er vanaf. Ze moeten van de goal af.
Tom knikt. Hij is doorzijn vragen heen. En het wil maar
geen kwart voor negen worden.
't Is wel een wedstrijd hè", zegt Tom.
„Nou", zegt Hans, „je kijkt naar de tribune, je kijkt naar
het veld en je denkt: fijn is dat zeg: nu voetballer te zijn!"
En dan begint de wedstrijd. Al na acht minuten is het 1-0.
„PSVmoet zich recupereren", zegt Frank. „Moet voorzich
tig opereren ook. Het credo voor PSV is: op de been blijven.
Maar hij voorziet dat het heel moeilijk wordt. 't Is een echt
Engelse wedstijd en Manchester United is daarvoor het bes
te geoutilleerd.
Had PSV dat maar geweten. Dan hadden de Eindhovena
ren zich de reis kunnen besparen.
Echte penvrienden zou je het echtpaar Lydia en Jan
Oosterman uit het Gelderse Loenen kunnen noe
men. Het paar verzamelde al zo'n 50.000 balpennen.
En deze week kwam tv-presentator Henny Huisman
nog eens voorrijden met een vrachtwagen met
100.000 pennen. Sindsdien is de garage van de
'Oostermannen' beplakt met pennen en zijn er nog
duizenden over om andere leuke dingen mee te
doen. In de Surpriseshow op 28 oktober is het resul
taat te zien. foto gpd cees baars
Snacks worden kwalitatief
steeds beter. Niet alleen smaak,
maar ook inhoud verbeteren
het aanzien van de snack, zegt
voedseltrendwatcher Anneke
Ammerlaan uit Weesp. En alsof
dat nog niet alles is, wordt de
snack ook steeds makkelijker
eetbaar: allemaal bedoeld om
de mens meer keuzemogelijk
heden te geven: eet ik aan tafel
of onderweg.
In Amerika en Italië bestaan ze
al: pizza's, hotdogs en cordon
blues op een stokje. Lekker
makkelijk voor onderweg. Eén
hand aan het stuur en één hand
aan het eten. Zo bestaat er in
Amerika ook gedroogd vlees in
de vorm van een lange staaf en
zijn er yoghurtstrips te koop
onder de naam go-gurt. „We
gaan van lean-cuisine naar
clean-cuisine", zegt Ammer
laan. „Eerst moest al het eten
light zijn, maar nu komt de na
druk te liggen op schoon eten."
De grote verscheidenheid aan
nomadenvoedsel, zoals clean
cuisine ook wel wordt ge
noemd, ontstaat ook steeds
meer in Nederland. De laatste
trend is volgens haar de soep
uit speciale soepshops, maar
ook sushi, shakes en wraps
schaart zij onder kwalitatief
goed nomadenvoedsel. „Men
sen krijgen steeds meer keuze
momenten aangeboden. De
ene keer eet je uitgebreid met je
vrienden aan tafel en de andere
keer wil je sporten en pakje als
maaltijd een wrap of loop je
langs de sushibar."
De trendy zaakjes waar het
'portable-eten' wordt verkocht
lijken de nieuwe shoarma- en
frietzaken te worden, eetgele-
genheden die al niet meer uit
de Nederlandse samenleving
zijn weg te denken. Waar friet
zaken vroeger allerlei snacks
verkochten voor de lekkere trek
tussendoor, ontstaan er nu
steeds meer zaken waar de
kwaliteitsnack in de vitrine ligt,
zoals de sushi. „Die 'goede'
snack is al ontstaan met de
komst van merkproducten als
Van Dobben kroketten."
Het klassieke triootje aardappe
len, groente en vlees met even
tueel een kuiltje jus is lang gele
den al vervangen. Alles moest
lichtverteerbaar zijn e
niet vet. „De light-pro
werden het alternatie!
daar werd de keuken i
beter van, omdat heti
smaakmaker letterlijk
weggesneden. Die sm
wil men nu weer teruj
zie je komen in de kvv
teitsnack. Straks krijg j
snacks van alleen maa
ten of alleen maar gro
Om die kwaliteit van d
te verhogen zullen op
steeds meer voedingsj
menten aan de snack i
toegevoegd, zoals vitai
mineralen en kalk, we
merlaan. De trend var
litatieve nomadenvoei
men overwaaien uitA;
mensen al lang niet m
koken. „Daar pakkenz
woon een noedelsoepj
wrap. Soms zit het etei
blaadje sla of krijg je
tijd op een bananenbfc
dan dient als bord."
Big Brother-presentator Beau van Erven Dorens heeft weinig tijd
Hij kent maar één drive: zijn dromen achterna jagen. En wel een beetje snel, want hij is al 29
jaar. De tijd dringt. Life is short. Veronica, de omroep waar hij nu Big Brother presenteert,
hoeft tussen nu en twee weken alleen maar ja te zeggen. Dan brengt hij het nieuwe seizoen
een televisieprogramma dat brutaal en niet ranzig is. „Ze zijn gek als ze me laten lopen."
Met z'n allen over dezelfde
buurman roddelen. Dat bepaalt
de populariteit van Big Brother.
Beau van Erven Dorens, de pre
sentator van het populaire pro
gramma, weet het zeker. „Het is
fascinerende televisie, helemaal
afhankelijk van volslagen onbe
kenden. Ik kan tijdens dit pro
gramma ook niet de dolle hond
uithangen. Ik ben temidden
van al die camera's vooral men
selijk en professioneel bezig. Ik
ben een beetje de vriend van de
bewoners én van de kijkers, ik
sta tussen hen en Big Brother,
de mythische figuur, in."
Hij heeft nog geen favoriet.
Maar het allermooiste tot nu
toe, weet hij, is de ontluikende
verliefdheid tussen Georgie en
Kim. „Ik hoef ze niet tussen de
lakens te zien. Maar er is geen
acteur op de hele wereld die dat
nieuwe, nog wat terughouden
de, maar sterk aanwezige ge
voel van verliefdheid kan spe
len. Die vertedering, die glinste
ring in hun ogen, da's dus
echt."
Het is druk in het interview
hoekje van hotel Americain in
Amsterdam. Tatjana Simic en
Victor Löw zijn er. Vriendelijke
woorden over en weer. Ons
kent ons in Nederland-VIP-
land. Koffie en sigaretten bren
gen Van Erven Dorens snel bij
de les. Zijn blonde lokken ogen
langer dan op de televisie.
Dertien jaar geleden begon hij
zijn carrière op de redactie van
het Haarlems Dagblad. Hij zat
in 4 VWO en schreef 's nachts
artikelen voor de krant. „Len-
naert Nijgh was daar ook vaak
en terwijl we daar keihard op
die doodstille redactie werkten,
ouwehoerden we over het le
ven. Ik bewonder die man ma
teloos. Omdat ik toen al vol
dromen zat en een kort verhaal
had gemaakt, liet ik hem dat le
zen. Ik kreeg een ontzettend lief
briefje terug met de mededeling
dat het vooral boordevol met
clichés zat."
Van Erven Dorens schaafde zijn
schrijverstalenten bij en begon
tijdens zijn studie geschiedenis,
politicologie en Nederlands
('niks afgemaakt') als redacteur
Beau van Erven Dorens op het Leidseplein in Amsterdam. „Destructie is de meest voedzame bodem om iets nieuws op te bouwen."
foto united photos de boer marisa beretta
bij het satirische weekblad Pro
pria Cures. Als presentator bij
Talkradio maakte hij furore om
z'n eigenzinnig optreden. Een
maal in televisieland beland -
hij presenteerde samen met
Minousch Jorissen twee jaar het
RTL4-programma RTL-live en
nu dus Big Brother - lijkt Van
Erven Dorens een televisiedier-
-pur-sang.
„Ik ben inderdaad nog niet
klaar met televisiemaken. Ik wil
dus een eigen show, een show
die brutaal, wild en een beetje
anarchistisch, maar niet ranzig,
is. Ik wil de grenzen van het be
tamelijke verkennen. De mazen
in het net zien te vinden. Ne
derland is te vol met regeltjes
en ik haat mensen die me ver
tellen hoe het allemaal moet. Ik
wil wel eens een auto op z'n
kop zetten en kijken wat er ge
beurt, maar ik wil beslist geen
mensen beschadigen. Maar aan
het vernietigen van wat onzin-
regels, zodat er daarna ruimte
is weer opnieuw te beginnen,
werk ik graag mee. Destructie is
de meest voedzame bodem om
iets nieuws op te bouwen."
Hij kijkt terug op een be
schermde jeugd in Bloemen-
daal. Zijn ouders hebben naast
hun werk ook grote interesses
in creatieve bezigheden, waar
onder schrijven en beeldhou
wen. De twee oudere broers
zijn journalist en architect. „We
zijn echt drie wilden." Iedere
zondag wordt er nog steeds ge
zamenlijk gegeten. „Ik heb als
kind niet hoeven lijden. Ik ben
ook nooit gedwongen iets te
doen, terwijl er wel duidelijk
grenzen werden gesteld. Mijn
moeder vindt dat Big Brother-
gedoe helemaal niks. Maar ik
hoef tenslotte geen programma
te maken dat m'n moeder mooi
vindt! Dan zouden er misschien
acht mensen kijken."
Zijn grootste blunder weet hij
niet gelijk. Dan toch aarzelend:
„Toen er een keer naar Bart de
Graaff werd gevraagd, ant
woordde ik met die grote bek
van me of die jongen nog wel
leefde. Het was er gewoon uit
voordat ik er erg in had. Ik heb
al honderd keer m'n excuses
aangeboden, zowel aan Bart als
aan z'n moeder, maar ik denk
dat ze het me niet vergeven.
Het spijt me dus echt, want ik
bewonder hem. Hij lijkt me ge
woon een leuke vent."
Zijn grootste succesinterview
weet hij echter onmiddellijk.
Hij moest eens een chocolade-
deskundige, een mevrouw die
beweerde dat je van chocolade
niet dik werd, interviewen. „Ik
vroeg dus heel serieus hoeveel
chocolade je nu moet eten om
niet dik te worden. De me
vrouw wilde antwoorden, maar
ik kreeg zo onbedaarlijk de
slappe lach. Je breekt, je zweet
en je stamelt nog wat."
Televisiemaken is niet z'n enige
passie. Schrijven ('die roman
komt er geheid, maar ze zou
den me nu afmaken'),
acteren, hij doet het.2
debuut, onlangs, in ft
jou van regisseur/schi
nald Giphart, is daare
beeld van. „Ik verveel
en omdat ik alleen va
lopen en nooit rondje
ken, doe ik steeds ii
Volgens mij heeft iede
meerdere talenten. Ht
schoenmaker dus voa
bij de leest, is mijn dei
ziet vaak bij oudere m
ze zich niet meer los!
maken uit hun vertroi
werksituatie. Ze ontwi
zich dan niet verder,
dat zelf ook al een bee
merken, want doordal
gewaardeerd en je
geld voor je werk krijgi
gevaar van inslapen o;
loer." Van geveinsdeii
aliteit moet de present
hebben. De mate van
tualiteit bereik je meti
waarop je gasten en fa
werp tegemoet treedt
stelling. Eerlijkheid isi
het belangrijkste. „Gei
en toe toegeven datje
van bakt, is veel intelli|
dan met zo'n semi
kop net doen alsof je
grijpt"
Zonder z'n andere ani
kort te doen, denkt hij
gen toch zijn grootste
tocht is. „Er is natuurli
leuker dan rocker te zi
ik helemaal niet zo w
zingen. Maar ik ben di
direct met mezelf bezi
dan met m'n rug tegel
muur. Het komt dan
mijn prestaties, terwi
presenteren ik meerii
tuigje wordt gezet. Di
fers, de mensen van di
tie, het managements
bemoeit zich dan mei
gelukkig ben ik eigen»
noeg om binnen dieb
heid al het mogelijket
tuatie te halen. Somiw
den me daardoor
Maar die tegenstrijdig
mij energie. Het is voo
trigger om door te j
IRENE NIEUWENHUUSE»
Mama heeft een ander
Hij was die ochtend wakker geworden om een uur of
zeven. Zijn vader had hem uit bed gehaald en een
schone luier aangedaan. Met een spraakwaterval
aan geluidjes was hij de.huiskamer binnengestapt,
klaar voor het warme welkom van zijn moeder. Daar
zat ze op de bank, maar ze strekte niet zoals altijd
haar armen vrolijk en verlangend naar hem uit.
Want in die armen lag een ander kindje.
Het duurde even voordat de verpletterende waarheid
tot hem doordrong: mama heeft een ander! Maar
toen dat inzicht in de volle omvang daagde,
wierp hij zich op de grond met een luid gejam
mer. Het was afgelopen met zijn alleenheer
schappij die ruim anderhalfjaar had geduurd.
Hij was niet langer meer de liefste en de
leukste. Drie kwartier heeft kleinzoon Oli
vier onder tafel liggen huilen, zonder dat
zijn ouders erin slaagden dat te stoppen.
Toen stond hij op, meteen rood-door-
marmerd gezichtje en koos uit zichzelf
voor de beste optie: het aanvaarden van
de nieuwkomer, zijn broertje. Hij streelde
zijn voetjes, keek geïnteresseerd naar dat
miniatuurmensje en leek er een eer en ge
noegen in te stellen hem in zijn bedje te
wiegen.
Op geboortekaartjes geven kinderen altijd
met blijdschap kennis van hun nieuwe
broertje of zusje. De werkelijkheid is vaak
anders. Zeker vooreen kind dat nog geen
broertje of zusje heeft, is de komst daarvan
vaak een aangrijpende ervaring. Op slag is
o ii sol if li
de hele gang van zaken in huis anders. Concurrentie
in de liefde en aandacht bedreigt het vaste, veilige
plaatsje dat het zich tussen moeder en vader had ver
worven. Rouw om het verlies en heftige jaloeziege-
voelens die zich uiten in huilbuien en agressief ge
drag, kunnen daar het gevolg van zijn.
Toen de kraamperiode van haar moeder voorbij was
en de kraamverzorgster afscheid nam, wees een
nichtje van mij naar haar broertje en zei: 'Neem die
ook maar mee'. Een zoontje van een vriendin vroeg
voortdurend: "Wanneer gaat ze weer weg?', toen hij
een zusje had gekregen. Kinderen van twee en een
half, drie jaar hebben doorgaans meer moeite met
het aanvaarden van een broertje of zusje, omdat hun
ik-gevoel op die leeftijd al ontwikkeld is. Maar voor
zo'n hummel van anderhalf is het kennelijk ook een
hele schok, temeer omdat je het hem als ouders nog
niet echt kunt uitleggen en hij op zijn beurt niet in
staat is te uiten wat hem bezighoudt.
Heftige, onverwérkte jaloeziegevoelens door de komst
van een broertje of zusje kunnen er toe bijdragen dat
de relatie tussen kinderen langdurig gekenmerkt
wordt door rivaliteit en ruzie. Daarnaast blijft jaloe
zie, opgewekt in de vroege kinderjaren, soms ook in
latere relaties van het betreffende kind, levenslang
doorzieken.
In de jaren zeventig raakte het uit de mode om ja
loers te zijn: moderne, rationele mensen mochten
van eenkennigheid op het gebied van intieme relaties
geen last meer hebben. Dat jaloezie zich toch voor
deed was, volgens de sociologe Iteke Weeda, allemaal
de schuld van onze cultuur die liefde een te centrale
betekenis toekende in intieme relaties. Met name de
heersende moederschapideologie legde volgens haar
een forse basis voor de behoefte aan een alles omvat
tende, liefdevolle, intieme tweerelatie op latere leef
tijd.
Het idee dat we als kind recht hebben op een volledi
ge koestering, op iemand die steeds voor ons aanwe
zig is, die ons veiligheid en zekerheid verschaft, vond
zij een waanidee. Je hecht je aan je moeder, je hecht
je aan je partner, je hecht je eventueel tot je stikt.
Spreiding van emotioneel risico, door opvoeding van
kinderen in woongemeenschappen, door relaties met
verschillende mensen, met name ook in vriendschap
pen, zag zij als een oplossing voor jaloezie, verla
tingsangst, conflicten en echtscheiding.
Inmiddels weten we beter. De behoefte onvervang
baar en uniek te zijn voor één persoon is een sterke
biologische drang die onze overleving dient. Datzelf
de geldt voor jaloezie. Het is niet aangeleerd, het is
een instinct. Delen in liefde en aandacht willen we
niet. Niet als kind en niet als volwassene. Omdat
diep in ons het besef verankerd is, dat onze groei en
bloei gebaat is bij de exclusieve aandacht en betrok
kenheid van die ene. Als we toch gedwongen worden
liefde met een ander te gaan delen, dan is jaloezie
een uiterst doeltreffend alarmsignaal om aan te ge
ven: denk ook aan mij. Een emotie die een kind door
het begrip van zijn ouders kan leren venverken en
hanteren. Temeer omdat Oliviers moeder nu, netzo
als ik toentertijd bij mijn tweede, heeft ontdekt hoe
veel ruimte ze heeft in haar hart. Desnoods voor tien,
als het moet.
De diefstal en de teruggave van de
OSCAR-BEELDJES in maart dit jaar
heeft een staartje gekregen. De poli
tie in Los Angeles blijkt de broer van
de vinder te verdenken van de dief
stal. De 54-jarige John Harris werd
maandag officieel beschuldigd van
het ontvreemden van de 55 beeldjes.
Zijn broer, Willie Fulgear, haalde vo
rig jaar de wereldpers nadat hij de
beeldjes vond en ze teruggaf. Als
dank kreeg hij 50.000 dollar en
mocht hij de Oscar-uitreiking bijwo
nen. Fulgear is nergens van beschul
digd, ,,maar het onderzoek loopt nog
en we sluiten niemand uit", aldus de
politie. Naast Harris werden eerder
nog twee mannen gearresteerd in ver
band met de diefstal van de beeldjes.
Een van hen is inmiddels veroordeeld
tot een half jaar gevangenisstraf. De
ander zegt onschuldig te zijn en
wacht zijn rechtszaak af.
SCOTT WAYNE BLYSTONE is ter
dood veroordeeld voor de roofmoord
op een lifter die 13 dollar op zak had.
Nu voert hij vanuit de dodencel strijd
om 1,9 miljoen dollar die hij naar ei
gen zeggen heeft verdiend door te
speculeren met het geld van zijn
echtgenote. De 44-jarige Blystone
leerde de zes jaar oudere Sharon Flo
ra, een voormalige masseuse en ad
ministratieve kracht bij dep
kennen via een correspond?
Zij trouwden in 1988 in de
nis van Pennsylvania. Vorig
Blystone scheiding aangevr
Blystone zegt dat hij alleen
450.000 dollar heeft verdis
slimme investeringen metg
zijn vrouw. Hij heeft naar ei
gen kijk op beleggen gekreg
elke dag in zijn cel urenlanj
Street Journal en andere fin
economische uitgaven te bt
Volgens Flora bedraagt het
zamenlijke bezit niet meeri
miljoen dollar en hebben BI
'onnodige, roekeloze' invesi
haar juist geld gekost,
Het GUINNESS BOOK OFI
heeft zijn eigen verkooprec:
ken. Er zijn zeven miljoene
ren van de eerste editie van
we eeuw over de toonbankg
Vorig jaar werden er zes mil
exemplaren van de recordb
kocht. Het beroemde boek:
dels in alle uithoeken vanc
zijn bekendheid heeft verw:
werd in 1954 voor het eerst
markt gebracht door c
Beaver, directeur van de be
Guinness-brouwerij.
