'Gezelligheid slaat aan bij klant'
Gesprek van de Dag
Politiehond voor een dag
Liefde kroonprins zet Noorwegen op steltei
H
MAANDAG 16 OKTOBER 2000
152
Nobelprijs Kim Dae-jung
Het beeld dat The Washington Post afgelopen zaterdag op
riep, was wel toepasselijk. De krant herinnerde eraan dat Kim
Dae-jung in 1973 geboeid en met gewichten aan zijn voeten
op het dek stond van een Zuid-Koreaans marinevaartuig. Als
een Amerikaanse helikopter niet net op tijd was opgedoken,
was hij in de golven verdwenen.
Het liep echter anders. Mede door toedoen van Kim Dae-jung
moest de militaire dictatuur in Seoul het veld ruimen. Kim
werd president en vrijdag werd hij onderscheiden met de No
belprijs voor de vrede. Het Nobelcomité roemde vooral de
morele kracht van de nu 74-jarige Kim. Daarop valt niets af te
dingen.
Aan de toekenning van de prijs heeft zeker bijgedragen dat
Kim Dae-jung afgelopen zomer een historisch bezoek bracht
aan zijn Noord-Koreaanse collega Kim Jong-il. De niet afla
tende pogingen van de zuidelijke Kim om de betrekkingen
tussen beide Korea's te normaliseren, werpen vruchten af. Er
hebben al korte familieherenigingen, plaatsgevonden en er
wordt gewerkt aan herstel van de spoor- en autoverbindin
gen.
Toch is het niet alles goud wat er blinkt en de Nobelprijs valt
dan ook vooral op te vatten als aanmoedigingsprijs. De dooi
tussen Seoul en Pyongyang heeft immers niet alleen geleid tot
opluchting - aangezien het Koreaanse schiereiland tot voor
kort gold als het gevaarlijkste kruitvat van het Verre Oosten -
maar baart ook grote zorgen.
Als de dooi tussen de Korea's doorzet, zal de druk toenemen
om het aantal Amerikaanse militairen in Zuid-Korea op zijn
minst te verminderen. Een dergelijke consequentie van Kim
Dae-jung's inspanningen houdt grote risico's in. Het Kore
aanse schiereiland is altijd een buffer geweest tussen de
grootmachten China en Japan en, op enige afstand, Rusland.
Nu al maken de Chinezen zich zorgen over wat ze beschou
wen als tekenen van herlevend nationalisme en militarisme in
Japan. Niet geheel ten onrechte vreest Peking dat Japan weer
een begerige blik op Korea zal werpen.
Omgekeerd zijn de Japanners bevreesd dat Peking zal trach
ten het Koreaanse schiereiland binnen zijn invloedssfeer te
brengen. Chinese oorlogsbodems in de haven van het Zuid-
Koreaanse Pusan zijn voor Tokyo een waar schrikbeeld. Al
met al heeft Kim Dae-jung nog een lange, moeilijke weg te
gaan. De vredesprijs kan daarbij een steun in de rug zijn.
leie visie
Hansgeaardheid
Jacco Kirchjunger moet het druk gehad hebben bij de afleve
ring van Auberge De Vlaamsche Pot die Net 5 gisteravond ver
toonde. Jacco is u>at ze in Aalsmeer noemen 'publieksbeleider'.
Die zorgt ervoor dat de mensen in de studio op tijd lachen.
De Vlaamsche Pot is terug van weggeweest. Het wordt nog
steeds geschreven door Haye van der Heijden. En er spelen wel
iswaar andere acteurs in, maar ze heten nog steeds Karei en
Frits en Lucien en Dirkje. Net als vroeger.
Ze spelen dezelfde rollen en ze proberen dat ook nog op dezelf
de manier te doen als hun voorgangers. Dat maakt hun spel
vanzelf onnatuurlijk.
En net als vroeger is De Vlaamsche Pot opgebouwd rond twee
verhalen. Het ene was gisteravond de leegte in de relatie van
Karei en Lucien. Die ze meenden te kunnen ophullen met een
kind. Maar moest dat nu een adoptiekind worden of hadden
ze toch liever een eigen kind? Toch maar liever een eigen kind,
besloten ze.
Lucien stelde voor een draagmoeder te zoeken. „Een draag
moeder, wat is een draagmoeder", vroeg domme Karei. „Da's
een grote reageerbuis met borsten", legde Lucien uit. En Jacco
zorgde dat het publiek lachte.
Het tweede verhaal was het bezoek van Hans van der Togt aan
het restaurant. „Ik krijg net een reservering binnen van ene H.
van der Togt met een Gee", zei Frits. Wat een lange naam hè?"
En Jacco liet het publiek weer lachen.
„Wat een eer dat u ons met een bezoek wilt verblijden zei
Frits toen Hans met een vrouw aan de arm binnenkwam.
„Maar eh, u hebt het wel moeilijk hè?" En na een vragende
blik van Hans: „Nou, het is toch niet leuk om uitgerangeerd te
zijn?"
De grap die Haye had bedacht, was dat Frits met Dirkje wedde
dat de vrouw aan Hans' arm alles was behalve zijn geliefde.
Want die Van der Togt dat is toch een eh... Dat weet toch ie
dereen. dat 'ie een eh, hoe heet dat, is? Dat is er toch een van de
Griekse hobby?" Dirkje wist van niets. „Nou, 't is toch echt
waar. en als ik gelijk heb, mag ik met jou naar bed", zei Frits.
„En als jij gelijk hebt, mag jij met mij naar bed.
En Jacco stak zijn bordje weer omhoog: 'er mag gelachen wor
den'.
Het eindigde met Frits die, om zijn gelijk te bewijzen, in zijn
blote kont een koeler met champagne naar Van der Togts ka
mer ging brengen, waar Hans vertelde dat er 'geen groter vrou
wenversierder in deze stad is dan ik'.
Het publiek lachte. Dankzij Jacco Kirchjunger, zag Wil op de
titelrol.
Jacco Kirchjunger is een naam om te onthouden. Hij laat de
mensen lachen.
Dit kleine hondje zal het door zijn formaat nooit tot politie
hond schoppen, maar mocht er zaterdag toch even van dro
men. Uitgedost met ballonnen bezocht hij de landelijke poli-
tiedag die zaterdag voor de tweede keer werd gehouden.
FOtO ANP RAYMOND RUTTING
Nederland maakt zich dan wel druk over
een eventueel huwelijk van de kroonprins
met een Argentijnse met een wat dubieuze
vader, maar dat is allemaal niets vergeleken
met de perikelen rond het liefdesleven van
Willem-Alexanders Noorse collega Haakon.
Sinds begin dit jaar woont Haakon in zijn
luxueuze appartement in het centrum van
Oslo samen met een ongehuwde moeder,
Mette-Marit Tjessem Hiby en haar zoontje.
Mocht dit de traditioneel ingestelde Noorse
bevolking al niet geshockeerd hebben, dan
zullen de recente onthullingen over het
verleden van de mogelijk toekomstige ko
ningin dit zeker bewerkstelligen. Zo blijkt
dat de vader van haar kind een crimineel
verleden heeft en dat zij zelf vaker relaties
had met mannen met een strafblad.
Deze week onthulde een weekblad dat een
aanslag op het leven van de kroonprins ter
nauwernood verijdeld zou zijn. De aanslag
wordt in verband gebracht met het crimi
nele drugsmilieu in Oslo, waar de 27-jarige
Mette-Marit contacten mee zou onderhou
den.
De flamboyante verhouding van de geres
pecteerde Noorse kroonprins en de rebelse
studente levert vrijwel dagelijks leesstof op
in zowel de roddelbladen als in de serieuze
pers. Op het koninklijk slot hoopt men dat
alles uiteindelijk op z'n pootjes terecht zal
komen. Per slot van rekening was er ook
een hele rel rond het huwelijk van koning
Harald en koningin Sonja in 1968. Hun ver
loving duurde een eeuwigheid voordat de
oude koning zijn zoon toestemming gaf om
het burgermeisje Sonja te huwen.
Het hof heeft nu een mediastrategie van di
rectheid en steunbetuiging gekozen. Bij
toerbeurt verklaren alle leden van de ko
ninklijke familie openlijk achter de twee te
staan en ervan overtuigd te zijn dat het lief
despaar uiteindelijk voor het huwelijk zal
kiezen en aldus de troonopvolging veilig zal
stellen. Toch is het geen geheim dat met
name de koningin moeite heeft met de sa-
De Noorse kroonprins Haakon met zijn vrien
din Mette-Marit Tjessem Hiby.
FOTO SPA HEIKO
menlevingsvorm van haar zoon. Haakon
heeft dat zelf openlijk toegegeven.
Maar voorlopig wil Mette-Marit niet aan
een diepere verbintenis denken. Afgelopen
week berichtte het gerenommeerde dag
blad Aftenposten echter dat er een verloving
in de lucht hangt. Tegelijk beweerde een
roddelblad over bewijzen te beschikken dat
een aanslag op het leven van Prins Haakon
op het allerlaatste moment door de politie
is verijdeld. Dit leidde onmiddellijk tot een
openbaar mediadebat op televisie. D
nalist zou zijn bronnen dienen te onj
en met bewijzen moeten komen.
Feit is dat de veiligheidsmaatregelen
de prins en zijn woning aanzienlijk;
scherpt werden. Uit politierapporten
verder niet alleen dat de vader van\i
Marits kind veroordeeld is geweest;;
narcoticabezit, geweldpleging en rijd
der invloed, maar ook dat zij al eerde
menwoonde met iemand met een stj
blad.
Uit dit rapport zou ook blijken dat de
tie concludeert dat deze situatie eem
hoogd veiligheidsrisico voor de prins
opleveren. Hoewel dit alles nooit ofij
bevestigd werd, raakt het geduld van
volk zo langzamerhand op. Waar roe
vuur, zo wordt gedacht.
De belastende feiten stapelen zichvj
op. Onlangs nam Mette-Marit deel aa
dubieuze studiebijeenkomst van een
me Noorse milieuorganisatie en vori«
maand werd ze bij de opening van et
trendy cafe in Oslo door verscheiden
sonen herkend in het gezelschap van
kenden uit het criminele milieu. De<
vankelijke sympathie voor het z
volksmeisje dat zich niet laat ringeb
door een koningshuis, slaat nu omi:
bijstering en veroordeling. Moet ditc
komstige koningin van Noorwegen;;
den, vragen de Noren zich af.
Het Noorse hof heeft gekozen voor ei
genoffensief. Via het gerenommeerds
blad Aftenposten liet het koninghuisi
vorige week weten dat Mette-Marith
kort officieel zal worden voorgesteld;
het publiek. Hofmeester Lars Petter f
berg meldde dat er naar een pa
genheid en tijdstip gezocht wordt ini
herfst. Algemeen wordt verwacht dal
paar dan zijn verloving bekendmaah
bert van rusingen
Nieuwe baas daklozenkrant geen idealist
„Een dakloze heeft geen enkele privacy. Voortdurend mensen om je heen, ik zou mij mentaal bedreigd voelen. Ik moet er niet aan
denken dat ik niet zou kunnen schuilen voor de mensheid", zegt Martijn de Rijk (54), de nieuwe hoofdredacteur van ZMagazine,
de daklozenkrant in Amsterdam.
De Rijk werkte zestien jaar bij
NRC Handelsblad, coördineer
de er onder meer de weten-
schaps- en economiebijlage,
degelijke kost dus. En alsof het
de gewoonste zaak van de we
reld is, vertelt hij nu vol trots
over zijn eerste ingreep in de
formule van de daklozenkrant:
de dierenrubriek 'Op Pootjes',
met in het jongste nummer een
interview met een papegaai uit
het asielpension. En: ook de
horoscoop is weer terug. De
nieuwe hoofdredacteur wil
meer huiselijkheid in het blad.
Balanceren op het randje van
de tuttigheid ('verkoper Piet zit
zes weken vast in de bajes')
naast interviews en reportages
over de hoofdstad.
De Rijk: „Collega's bij de krant
wisten niet wat ze hoorden
toen ik mijn nieuwe baan be
kend maarie. Ik heb helemaal
niet de uitstraling van een ge-
engageerde journalist. Integen
deel, sta bekend als een cyni
sche figuur. Financieel gespro
ken is deze overstap bezopen.
Maar ik vind het erg leuk om
een blad in de marge te maken,
na al die jaren dingen te doen
die in reguliere media onmoge
lijk zijn. Mij volledig onttrekken
aan de dwang van het markton
derzoek."
De dakloze krantenverkopers
kijken echter wel kritisch over
zijn schouder mee. „Zo staat
bijvoorbeeld vast dat zij voor de
kerstdagen een krant met een
klassieke omslag willen: een
vrolijk versierde kerstboom met
ballen, zeker geen vage, creatie
ve tekening op de cover. Gezel
ligheid slaat aan bij de klant,
Martijn de Rijk, de nieuwe hoofdredacteur van de daklozenkrant in Amsterdam.
menen de verkopers. Zij zijn
kleine middenstanders, de ver
koop van de krant is hun brood.
Daar moet ik rekening mee
houden. Enigszins onzeker
kijkt De Rijk naar de omslag van
het nieuwste nummer. Een
zwartwit foto van Marokkaanse
jongens. „Ben benieuwd naar
de reacties, het liefst willen ze
alles in kleur. Gelukkig lachen
de Marokkanen."
De Rijk, die in de jaren zestig
sociologie studeerde, wordt ze
ker niet gedreven door idealis
me. Daar is hij wars van. „Idea
listen zijn gevaarlijk, willen de
werkelijkheid naar hun hand
zetten. Zeker voor daklozen is
dat bedreigend. Mijn motivatie
als hoofdredacteur ligt veel
meer in mijn goedaardige doch
onverschillige karakter. Of mijn
verkopers nu dope of drank ge
bruiken, ik bemoei mij er niet
mee. Tenzij ze agressief wor
den, dan grijp ik in."
FOTO GPD CEES ZORN
„Fatsoenlijk met elkaar om
gaan, het is het principe waar
de daklozenkrant op drijft. Uit
liefdadigheid wordt het blad ge
kocht, vooral door hoger opge
leide vrouwen in de leeftijd van
twintig tot veertig jaar. Het
geeft een goed gevoel om een
krantje te kopen van de mede
mens die het zo slecht ges
heeft. Zelf kocht ik hetbk
vlagen, liep er straal voor!
mijn hoofd er niet naarst
Ik ben ook niet het typed
gezellig praatje maakt me
vaste verkoper bij de supi
markt."
Zelf een paar dagen over>
zwerven om meer affinitd
krijgen met daklozen, vod
niet nodig. Wel heeft Del
stage gelopen bij het disti
tiepunt waar daklozen hui
kranten inkopen. „Je ziell
snel mensen kunnen aftal
Ik ontmoette een man die
zijn verkoperspasje een bi
de foto van zichzelf had.'
twee jaar later, was zijn hi
zicht met haar begroeid.i
vallen ogen. Verslaafd a;
harddrugs. Het valt mij op
onder daklozen behoorlip
hoogopgeleide mannen a
door een cumulatie vanpi
men buiten boord zijn ge:
Vrouw kwijt, baan kwijt,a
drank, de straat op."
Met zijn brede journalists
ervaring moet De Rijk ins
zijn de kwaliteit én verkot
het blad te verbeteren. De
middelde oplage per twee
lijks nummer is ruim 30.0
exemplaren. „Ik signaleei
sommige mensen moe wc
van liefdadigheid. Zo van:
heb ik het wel gezien met
krantje'. Daarom is nieuw
daklozen zelf zo belangiip
Hun belevingswereld is de
kracht van het blad, dath
nergens anders lezen."
carine neefjes
Waar rook is
enseiijk
Ergens tussen Nationale Hoofdluisdag (vorige
week) en Nationale Oorsmeerdag (bestaat nog
niet, maar ik blijf hopen) zijn we toe
aan Nationale Rookmelderdag. Twee
de Kerstdag en Koninginnedag mogen
er de laatste jaren bij ons thuis een
beetje bij inschieten, aan Rookmel
derdag doen we uitbundig mee.
De rookmelders die nu massaal in
bouwmarkten worden aange
schaft (voor tussen de tivee en drie
tientjes liggen ze in buikpartijen
bij de kassa) halen het plafond
niet, zo blijkt uit onderzoek.
Ik weet hoe dat komt. De
ongelukkigste plek om in
huis iets te bevestigen is
het plafond. Van alle
wanden is het plafond het
hardst. En uitgerekend daar
voelt de rookmelder zich, net
als gekko's en spekkevreters, het
best thuis. Met het 6mm boortje
van mijn huis-, tuin- en keuken
boormachine kan ik alleen hele bre
de gaten maken in het gestuukte
laagje van het plafond, de diepte in lukt
niet. Het enige dat ik bereik, is dat de
boor en mijn hoofd even rood aanlo-
1 pen. Als ik de batterij al zou hebben
geplaatst, had ik met de rook uit
m 'n oren de melder aan een eerste seri
euze test kunnen onderwerpen.
Dooreen plug doormidden te knippen en
het kleinste schroefje te gebruiken dat ik kan
vinden, creëer ik uiteindelijk een draagvlak
voor rookmelder 1. Rookmelder 2 hang ik. wijs
geworden, op in het trapgat van de benedenver
dieping, onder een houten tree van de trap die
van de eerste naar de tweede etage voert. Boren
moet ook niet te makkelijk gaan. Ik schiet door
het hout en maak een gaatje in de bekleding
aan de bovenkant van de tree. Van het echtpaar
waarvan ik de ene helft vorm, ben ik die enige
die het grappig vind hoe een deel van het vloer
kleed vervolgens als een suikerspin om het
boortje wordt gewikkeld.
Als ze eenmaal hangen, heb je weinig omkijken
naar de rookmelders. Ze hoeven geen water en
met de stofdoek kun je er niet bij. Wel nog even
een tip om te voorkomen dat u, net als ik, drie
nachten lang door het huis doolt om te ontdek
ken waar dat doordringende piepje dat om de
vijf minuten opklinkt, toch vandaan komt. Dan
waarschuwt de rookmelder dat je er een vrijwel
lege batterij in hebt gedaan.
Of de rookmelder nog werkt, is makkelijk te
controleren. Onderzoek door zeventien brand
weerkorpsen en de Stichting Salvage (doet iets
met slachtofferhulp na woningbranden) heeft
uitgewezen dat het frituren van etenswaren bin
nenshuis de belangrijkste oorzaak van brand is.
De onder de afzuigkap geplaatste frietpan is als
controlemiddel niet geschikt. Wie de rookmel
der tot leven wil laten komen moet zijn toe
vlucht zoeken tot een pak Ku loyuk van Conim-
ex. De deegballetjes bakken in een wok met een
laagje zonnebloemolie en. zelfs met de afzuiger
op stand drie en de keukendeur wijd open, gilt
de rookmelder het hele blok bij elkaar.
Maar verder geeft de rookmelder, zeker in een
gezin met opgroeiende kinderen, een gevoel van
veiligheid en draagt bij aan je gemoedsrust.
Wat is dat, pap?", vraagt mijn dochter, die
slaapt in de kamer waarvoor ik op de overloop
de gewraakte rookmelder in het plafond heb ge
boord. „Een rookmelder", antivoord ik naar
waarheid, want wij hebben weinig geheimen
voor elkaar. „Die begint keihard te piepen als er
brand in ons huis is.
„Kan er hier dan brand komen?", reageert mijn
dochter. Daar had ze nog niet bij stilgestaan. Ze
kijkt als een passagier van de Titanic die net
heeft gehoord dat kapitein Iglo het roer heeft
overgenomen. „Jazeker", citeer ik recente cijfers
van het Nibra, het Nederlands Instituut voor
Brandweer en Rampenbestrijding (als opvoeder
moet je altijd een paar weetjes paraat hebben).
„Elk jaar vallen er tussen de 50 en 60 doden
door branden in woningen. Als iedereen een
rookmelder installeert, kunnen dat er volgens
het Nibra 20 minder worden.
De daaropvolgende nachten slaapt ze onrustig
en legt een verzameling van alles wat haar dier
baar is onder handbereik. Tegen een vriendin
netje hoor ik haar zeggen dat er elk jaar nog 30
tot 50 mensen levend verbranden terwijl die
toch een rookmelder hebben opgehangen.
Een hele prettige Nationale Rookmelderdag toe
gewenst.
Titanic-actrice KATE
WINSLET is afgelopen
donderdag moeder gewor
den. Dochter Mia woog bij
de bevalling in een zieken
huis in Londen 3,9 kilo
gram, zo maakte publici
teitsagent Robert Garlock
gisteren in New York be
kend. De baby is het eerste
kind van de 25-jarige
Winslet en haar echtge
noot Jim Threapleton.
Moeder en dochter mogen
het ziekenhuis vandaag
verlaten. Naar verluidt
neemt de Britse actrice,
die de afgelopen zomer
nog werkte aan de film
Enigma over het breken
van Duitse codes in de
Tweede Wereldoorlog, ze
ven maanden rust.
De Vereniging tegen de
Kwakzalverij heeft zate"
middag CORNELIS MOE
MAN uitgeroepen tot 'K»
zalver van de Eeuw'. Mtë
man verwierf bekendhek
met een dieet waarvan Is
beweerde dat het kankei
genezen. Moerman werd
kozen uit een lijst vanw
mensen die zich deafgë
pen jaren met alternatie"
geneeswijzen hebben be
gehouden. De verenigd
strijdt die methoden als'
tenschappelijk onderzoë
ontbreekt of aantoont de
niet werken. Zo hebben"
wetenschappelijke onde'
ken bewezen dat het die
van Moerman op geen er
manier het ziektebeeld!"
vloedt.
De Britse popzanger CLIFF RICHARD vierde afgelopen zaterdaj
zestigste verjaardag op een luxe-jacht op de Middellandse zeer
tachtig van zijn beste vrienden. De verjaardag kostte hem ruim-
miljoen gulden. Onder de gasten bevonden zich sterren als Shi"
Bassey en Olivia Newton John. De reis begon in Nice aan de Ffl
Rivièra. Voordat het schip uit de haven vertrok weerlegde dewo:
voerder van Sir Cliff Richard de geruchten omtrent een op hand
zijnde verloving van de ster met zijn nieuwe vriendin Karon Mai1
(34). Karon spreekt niet met ons over haar relatie met CliffT-
als er sprake zou zijn van een verloving zou ik verbaasd zijn",
woordvoerder.
