Sydney 2000
Oranje speelt heavy metal
Kameraden snoeren critici de mond
Afscheid van Spelen
vol rock en heimwee
Gouden
zaterdag
Oogst Sydney wordt lat Athene
MANDAG 2 OKTOBER 2000
Sydney 29 September 2000 gaat de Nederlandse
sportboeken in als 'Gouden zaterdag'. De Oranje
equipe slaagde er deze dag in om liefst drie gou
den olympische medailles te veroveren. Slechts
een keer eerder - Amsterdam 1928 - was dat ge
lukt. Het Nederlandse bal werd geopend door
wielrenster Leontien van Moorsel (foto onder) die
met overmacht de tijdrit op de weg op haar naam
schreef. Enkele uren later was het de beurt aan
Anky van Grunsven. De amazone had het beste
optreden met haar paard Bonfire bewaard voor
het laatst. Het onafscheidelijke duo nam afscheid
FOTO ANP TOUSSAINT KLUITERS
met een wereldrecord aan punten. Rivale Isabell
Werth (boven) werd eindelijk verslagen. De oran
jedag werd in stijl afgesloten door de mannen-
hockeyploeg (midden), die in een krankzinnige
thriller won van Zuid-Korea. De ploeg van Maurits
Hendriks nam vlak voor tijd een 3-1 voorsprong,
maar speelde het klaar om deze riant ogende
stand in de laatste vier minuten te verprutsen (3-
3). Na de doelpuntloze verlenging toonde het Ne
derlands team zich voor de tweede opeenvolgen
de keer de koelbloedigste in een zenuwslopende
strafballenserie.
Team de Mission blikt tevreden en kritisch terug op Spelen
SYDNEY HENK STOUWDAM
De oogst van Sydney wordt de lat voor Athene.
NOC*NSF heeft met 25 medailles het verzadi
gingspunt op de Olympische Spelen nog niet be
reikt. Het Team de Mission blikte tevreden terug
en keek daags na de sluitingsceremonie ook
hoopvol vooruit naar 2004. Maar op de dag van
vertrek klopten Jan Loorbach, Joop Alberda en
Marcel Sturkenboom zich voor één keer, zij het
bescheiden, op de borst.
Het trio had daar alle reden toe, omdat de mis
sie Sydney is volbracht met een achtste plaats in
het medailleklassement. Alle records zijn gebro
ken; Nederland ontpopte zich als een voorname
sportnatie. En dat is wat het Team de Mission
voor ogen had. Om tegelijkertijd te beseffen, dat
deze Olympische Spelen mooi waren, maar nog
niet prachtig. Er zit volgens technisch directeur
Alberda nog veel rek in de Nederlandse presta
ties.
In zijn finale afrekening was hij uitgesproken
kritisch op de vaderlandse atletiek. Het olympi
sche optreden van de atleten heeft één voordeel:
veel slechter kan het niet. Bovendien vindt hij dat
het in de atletiek tijd wordt voor topsportgericht
denken.
De zwemmers noemde Alberda fantastisch,
maar hij had zich geërgerd aan missers bij keer
punten en valse starts.
Het baanwielrennen vond Alberda goed met
een pluim voor Leontien van Moorsel, maar zijn
oordeel over de moutainbikers en de wegrenners
was uitgesproken negatief. De hippische sport
deed het in de ogen van Alberda voortreffelijk.
Hij constateerde dat de hockeyers langs het
randje van de afgrond zijn gegaan. „Maar in de
sport telt het resultaat, dus hebben zij gelijk",
hield hij zijn werkelijke gevoelens geheim.
Terugblikkend op judo kwam Alberda tot de
vaststelling dat in de toekomst voor geblesseerde
sporters geen plaats in de olympisch ploeg moet
worden gereserveerd. De judoploeg had wat hem
betreft niet voldaan, met uitzondering van Mark
Huizinga, Deborah Gravenstijn en Patrick van
Kalken.
Van de zeilploeg beoordeelde hij Margriet Mat-
thijsse en Serge Kats als goed, die van Roy Heiner
als tegenvallend en die van de anderen naar ver
wachting. De volleyballers hebben het in de ogen
van de oud-coach voortreffelijk gedaan, evenals
het tennisdubbel Mirjam Oremans en Kristie
Boogert. De beachvolleybalsters serveerde de
technisch directeur af: niet goed qua organisatie
en prestatie. De zusjes Kadijk hadden hun offici
ële tenue in Nederland achtergelaten en hadden
de papieren niet voor elkaar. Naar nu pas blijkt,
werden zij om die reden gediskwalificeerd. Met
uitzondering van de Holland Acht was Alberda
tevreden over de roeiers.
De opmars van Nederland is in de olympische
wereld niet onopgemerkt gebleven. Diverse lan
den hebben al bij NOC'NSF geïnformeerd naar
de formule of hebben verzocht in de keuken te
mogen kijken. De deuren op Papendal staan
open, terwijl de sportkoepel gaat samenwerken
met België, Noorwegen en Groot-Brittannië. Bo
vendien is voor uilwisseling van informatie al
contact gezocht met grote sportlanden als de
Verenigde Staten, China en Australië.
Ten tijde van de Spelen hebben vertegenwoor
digers van NOC'NSF in Canberra een bezoek ge
bracht aan het Australian Institute for Sport, dat
als voorbeeld moet dienen voor het ontwikkelen
van Papendal als een internationaal trainings
centrum.
Duitsland
Frankrijk13 14
Italië13 8
Nederland 12 9
Cuba 11 11
Gr. Brittannië 11 10
Roemenië 11 6
Z.Korea 8 9
Hongarije 8 6
Polen6 5
Japan 5 8
Bulgarije5 6
Griekenland 4 6
Zweden4 5
Noorwegen 4 3
Ethiopië4 1
Oekraïne3 10
Kazachstan 3 4
Wit-Rusland 3 ~3
Canada3 3
Spanje33
Iran 3
Turkije 3
Tsjechië2 3
Kenia2 3
Dertemarken 2 3
Finland 2 1
Oostenrijk 2 1
Litouwen2
Azerbeidzjan 2
Slovenië2
Zwitserland 1 6
Indonesië1 3
Slowakije1 3
Mexico 1 2
Algerije 1 T
Oezbekistan T 1
Joegoslavië 1 1
Gezworen kame
raden. Dat waren
de twee Olympi
sche debutanten
de afgelopen twee
weken op Australische bodem
geworden: Albert Voorn en Je
roen Dubbeldam. De extroverte
routinier en de introverte jon
geling. Allebei te groen voor
goud, heette het. Gisteren vie
len ze elkaar jankend in de ar
men: Dubbeldam met goud om
de nek, Voorn met zilver. Een
dubbelslag als antwoord.
Ze hadden speciale weken
achter de rug, Dubbeldam en
Voorn. Niets ten nadele van
Lansink en Tops. Maar de me
daillewinnaars van gisteren
denken en voelen in veel din
gen hetzelfde, ondanks het leef
tijdsverschil. Voorn is 44, Dub
beldam 27. Voorn: „De vader
van Jeroen zei voordat we weg
gingen dat ik een beetje op hem
moest passen. Onzin natuurlijk,
maar het geeft wel aan hoe we
tegenover elkaar staan."
En Dubbeldam: „We denken
met dingen hetzelfde over hoe
we met paarden moeten om
gaan. Ik heb mijn paard hier op
zijn aanraden iets anders losge-
reden, wat relaxter. Het resul
taat mag er zijn dacht ik."
Maar er was meer, zegt Dub
beldam. „We kunnen goed met
elkaar overweg. We zitten me
kaar ook veel te dollen. Vorige
week zijn we een keer naar het
Holland House geweest. Albert
is helemaal tegen uitgaan. Toen
ben voor hem gaan staan met
een glas bier, beetje gek doen.
Hij helemaal op tilt. Zo stangen
Nieuw topsportklimaat leidt tot recordaantal van 25 medailles
Het enige dat de olympische
sporters volgens technisch di
recteur Joop Alberda nodig
hebben is een spiegel. De me
daillewinnaars zullen dan een
lachend en tevreden gezicht
zien. Maar wat te denken van
de spiegelbeelden van: de wa-
terpolovrouwen, de Holland
Acht, Ben Sonnemans, Dennis
van der Geest, Roy Heiner, Kir-
sten Vlieghuis, de wegrenners,
Bart Brentjens, Alan Villafuerte
en alle atleten. Die bieden een
treurige aanblik.
Hoe gek het ook klinkt, maar
bij de tegenvallers horen ook de
hockeyploegen. Dankzij de
malle competitie (vrouwen) en
dankzij Britse hulp (mannen)
werd er met hangen en wurgen
brons en goud gewonnen. Maar
er is dermate slecht gespeeld,
dat de hockeyers na het feesten
aan zelfreflectie toe zijn.
Het nut van een goede voor
bereiding is ontegenzeglijk aan
getoond. Maar er is ook geld
over de balk gesmeten. Neem
de zeilers, met als lichtend
voorbeeld Margriet Matthijsse.
Zij mocht op kosten van NOC
*NSF al met al anderhalf jaar in
Sydney bivakkeren om het on
stuimige water in de haven on
der de knie te krijgen. Wat bleek
eenmaal tijdens de Olympische
Spelen? Dat vrijwel geen golf en
vrijwel geen zuchtje wind te
voorspellen was. Er kwam naast
vakmanschap ook veel geluk bij
kijken om als zeiler in de me
dailles te varen. Die zeilkampen
in Sydney blijken achteraf weg
gegooid geld.
Een ander voorbeeld: de spe
ciale in Amsterdam aangelegde
hockeymat. Die zou dezelfde
zijn als in Sydney. Of de hoc
keyers hebben zich in de luren
laten leggen door de Australiërs
of ze hebben niet goed opgelet,
maar in het olympisch stadion
bleek het veld van heel ander
materiaal te zijn dan in Amster
dam. In feite was dat een zinlo
ze investering van een slordige
miljoen gulden. Bovendien
moet er geregeld voor onder
houd een Australische materi
aalman worden overgevlogen.
Met het oog op Athene 2004
zal het Team de Mission op on
derdelen zaken moeten aan
scherpen en de sporters de
wacht moeten aanzeggen. Al
berda kijkt al uit naar de evalu
atie met de sportbonden, waar
voor de meesten met een flinke
lijst vragen van de technisch di
recteur zullen worden gecon
fronteerd.
Want de oud-volleybalcoach
vindt dat er veel rek in de pres
taties van de zijn sportende
landgenoten zit. De knop zal bij
velen om moeten en de wil om
te presteren zal wat hem betreft
nog sterker moeten worden
ontwikkeld. Dan zal Alberda de
portemonnee wel trekken, want
voor Athene heeft het Team de
Mission de begroting al opge
krikt naar 60 miljoen gulden.
ranje speelde heavy metal in Sydney. Het Wilhelmus
erd een dikke hit: met stip in de top-10! Twaalf keer
onk het volkslied, dat was nog nooit vertoond. Cijfers
sgen niet, dus waren de Olympische Spelen voor Ne
erland succesvol. Een oogst van 25 medailles is een re-
jrd. Maar zelfs olympische medailles hebben een keer-
jde. Oranje speelde ook treurmarsen. Bij het opmaken
111 de balans blijken goed en slecht aardig in evenwicht.
Sydney zingt de blues. De Olympische
Spelen zijn afgelopen en daarmee heeft
de stad het dierbaarste verloren dat het
bezat. Therapeuten waarschuwen al
voor de klap: een hausse in echtschei
dingen en depressies.
Met straaljagers, vuurwerk en Griekse
priesteressen heeft Sydney afscheid ge
nomen van de Olympische Spelen. De
vlam en de euforie werden gedoofd, en
vandaag worden miljoenen mensen
wakker met de vraag wat ze in vredes
naam met zichzelf aan moeten. Een ern
stig geval van maandag-itis, dat de ko
mende maanden volgens veel psycholo
gen zal leiden tot vele scheidingen, de
pressies en problemen op het werk.
Het was ook te mooi om waar te zijn. De
stad, de mensen en het weer. Alles paste
zo goed in elkaar, het liep zo soepel, dat
zelfs IOC-voorzitter Samaranch in zijn
laatste olympische toespraak onder luid
gejuich uitriep dat er nog nooit zulke
goede Spelen zijn georganiseerd. Het zal
anders worden in Athene, Beijing, Rot
terdam, of waar ook. Niet meer zoals in
Sydney, waar Inge de Bruijn de Neder
landse vlag het stadion binnendroeg,
daarvoor via Internet aangewezen door
39 procent van haar landgenoten.
Met tienduizend swingende atleten op
het terrein eindigden de Spelen zoals ze
begonnen. Sfeervol, stijlvol en verras
send. Groots en met gevoel voor de ei
gen cultuur. Van 40.000 jaar oude abori-
ginal-muziek tot stevige rock en Men at
Work met de wereldhit 'Down Under'.
Een carnavalsoptocht vol beroemde Au
straliërs als Crocodile Dundee en het ge
voelige Waltzing Matilda, door 110.000
mensen uit volle borst meegezongen.
Ooit nog bijna tot volkslied uitgeroepen,
vertolkte deze ballade de gevoelens van
heimwee na ruim twee weken party ti
me. Om nog eens te onderstrepen dat
het een knallend feest is geweest, ging er
vuurwerk als een slinger door de stad.
En nu is het feest over. Het besef dat alle
pret voorbij is, van de ene op de andere
dag, zal veel Australiërs, en wie weet ook
daar buiten, aan het denken zetten.
„Mensen gaan zich afvragen wat belang
rijk is in hun leven en dat zal leiden tot
diverse beslissingen om dingen te veran
deren", zegt psychologe Helen Crossing.
Nog verder gaat sportpsycholoog George
Shilling: „Je kunt het goed vergelijken
met het einde van een oorlog. Je leeft
een tijd in hoge staat van opwinding, er
zijn enorm veel emoties, maar als dat al
lemaal is afgelopen, realiseer je je ineens
dat je weer gewoon verder moet met het
leven. Dat is niet zo gemakkelijk."
Hulpverleners zijn voorbereid op een
enorme toeloop van cliënten. Ze hebben
de afgelopen dagen in de media ieder
een opgeroepen vooral geen belangrijke
beslissingen te nemen zonder er eerst
gedegen over na te denken. De bood
schap luidt dat het post-olympisch syn
droom te vergelijken is met elk ander
rouwproces en dat verwerking van ver
lies nu eenmaal tijd kost.
„Steek meer tijd in je relatie, besef dat
het niet altijd rozengeur en maneschijn
is. Ga wat meer uit, zoek nieuwe hob
by's. Wees niet bang om hulp te zoeken
in tijden van crisis, dat is geen teken van
zwakte, maar juist van kracht. En als je
ander werk wilt, vraag jezelf dan eerst
heel goed af of het werkelijk de baan is
die je niet bevalt of dat je gewoon niet
goed in je vel zit."
Door het succes van de bijna 50.000 vrij
willigers is er een stormloop te verwach
ten op banen in de zorg en de dienstver
lening, waar vacatures te over zijn. Dat is
dan weer de verwachte positieve erfenis
voor Australië: een nog grotere gemeen
schapszin.
Want dan zeggen ze meteen,
moet je hem horen met zijn
praatjes."
Bovendien: hij had het wel
vaker meegemaakt met zijn ta
lentvolle schimmel, bovenaan
staan na een kwalificatie. „Er is
er niet een die de afgelopen
drie jaar zo vaak een foutloze
ronde heeft gesprongen als De
Sjiem."
Er was echter maar één ding
dat hem niet losliet en zelfs een
obsessie dreigde te worden: De
Sjiem won maar geen grote
wedstrijd. In de afgelopen drie
jaar eindigde hij tien keer bij de
eerste drie in een Grote Prijs of
een wereldbekerwedstrijd. „Al
tijd was er in de barrage wel
een foutje. Of een nederlaag op
tijd. Ik heb me diverse keren af
gevraagd, wanneer win ik nou
eens een Grote Prijs, waarom
mag het nou maar steeds niet
lukken?"
Omdat De Sjiem er een speci
ale wedstrijd voor uitzocht. De
slimme schimmel wilde het al
lerhoogste: het Olympisch
goud. Er waren er niet veel die
erin geloofden. Te onervaren, te
weinig kwaliteit, niet de juiste
mentaliteit om de top van de
Olympus te beklimmen. Oud-
Olympisch kampioen Ludger
Beerbaum zei voor de Spelen
datgene wat waarschijnlijk
meerderen dachten.
Dubbeldam en Voom had
den het allemaal gelezen en ge
hoord. Toen Voorn zeker was
van het zilver, kwam het dan
toch allemaal los. „We zouden
niet goed genoeg zijn, we zou
den niet de mentaliteit hebben
om hier goud te winnen. Nou,
dit is ons antwoord."
van Moorsel, Pieter van den
Hoogenband, Mark Huizinga,
Anky van Grusven en Jeroen
Dubbeldam als uitschieters.
Het NOC*NSF heeft in Ne
derland een gunstig topsport
klimaat gecreëerd en veel geld
gegenereerd. Voor de Spelen in
Sydney was, met inbegrip van
de Paralympics, 30 miljoen gul
den beschikbaar. Een historisch
bedrag. Maar een som die ver
plichtingen schiep. Sporters
kregen alle ruimte om zich op
timaal voor te bereiden met het
adagium dat na afloop geen ex
cuses gelden.
we elkaar. Maar stimuleren el
kaar ook."
Het leidde tot een even sen
sationele als emotionele ont
knoping van twee weken Hors-
ley Park. Daar waar Dubbeldam
vanaf de eerste dag dat hij zijn
paard De Sjiem weer onder het
achterwerk kreeg, dat speciale,
bijna opwindende gevoel had.
„Hij voelde ontzettend goed
aan, bijna beter dan hij ooit had
gedaan. Toen had ik al zoiets
van, als h'et ooit kan gebeuren,
dan moet het nu gebeuren."
Maar hij hield zijn gevoelens
zo goed en zo kwaad als het
ging voor zich. „Goud? Natuur
lijk geloofde ik erin. Ik had geen
twijfels dat De Sjiem het kon.
Maar dan moest alles wel per
fect zijn, moesten alle puntjes
op de i staan. En je moet ook
nog eens een beetje geluk heb
ben. Dan ga je niet zeggen, ik
kan Olympisch goud winnen.
spunt van het Team de
was om een recordaan-
1 plakken te winnen en om
ederland in het medailleklas-
de toptien - temidden
de grote sportlanden - bin-
;n de loodsen. Dat is met een
plaats gelukt, dus mag
concluderen dat er goed werk
geleverd op Papendal.
Geen speld tussen te krijgen,
ederlanders hebben in vele
n van sport aangetoond
de wereldtop te behoren
Inge de Bruijn, Leontien
Zwemmer Ian Thorpe neemt als vlaggendrager van Australië afscheid van de Spelen.
FOTO EP A JEFF HAYNES
d
erigh
niet
Jeroen Dub
beldam met
De Sjiem op
weg naar de
olympische
titel.
