Uitgeput na dagje AZC
Gesprek van de Dag
Prostituees huiverig voor legale status
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 2000
Euro moet zichzelf verkopen
Denemarken houdt voorlopig de kroon als munteen
heid. De uitkomst van het referendum laat daarover
geen twijfel bestaan. De Denen hebben geen trek in de
Europese eenheidsmunt. Premier Rasmussen en zijn
regering, die samen met alle grote partijen en het be
drijfsleven, voorstander waren van toetreding tot de
Economische en Monetaire Unie (EMU), zijn er niet in
geslaagd de bevolking, die traditioneel argwanend staat
tegenover Europa, te overtuigen van het nut van de eu
ro. En de euro zelf heeft daarbij ook bepaald niet ge
holpen.
Sinds de introductie twee jaar geleden, heeft de euro
tegenover de Amerikaanse dollar een kwart van zijn
waarde verloren. Niet direct een sterk argument voor
inwisseling van de kroon, ook al is die volgens een vas
te bandbreedte stevig geklonken aan de. koers van de
euro. In feite gebruikt Denemarken de munt al, maar
heeft het er alleen niets over te zeggen. Toetreding tot
de EMU moest Kopenhagen juist de door de regering
gewenste plek aan tafel bij de Europese Centrale Bank
geven.
Maai' sceptische Denen redeneerden dat diezelfde
bank dan meteen ook een vinger in de pap krijgt. Dat
zou het sociale stelsel in gevaar kunnen brengen. Ko
penhagen zou in hun ogen niet meer, maar juist min
der zeggenschap krijgen. Geen enkel economisch voor
deel kan dat compenseren. Ook vreesden de tegen
standers van de euro - in feite tegenstanders van ver
dere Europese integratie - voor verlies van soevereini
teit. Het gestuntel van de EU in het voorbije jaar ten
opzichte van Oostenrijk onderstreepte voor veel Denen
de realiteit van dat gevaar nog eens.
De cifwijzing van de Denen verstevigt de positie van de
euro natuurlijk niet. Maar de Denen nemen in het Eu
ropese Unie een bijzondere plaats in, hetgeen bij eer
dere referenda over Europese zaken voldoende duide
lijk is gemaakt. De gevolgen zijn daarom beperkt. Zwe
den en Groot-Brittannië zullen te zijner tijd hun eigen
afwegingen maken. De beste manier om de twijfelaars
over de streep te trekken is een succes te maken van de
euro. Het gemak van de eenheidsmunt moet zichzelf
bewijzen en verkopen, dan volgt de rest vanzelf. De
ontwerpen van de Deense euromunten hebben ten
slotte 2004 als jaartal.
Holle koppen
Er kwamen deze week twee nieuwe bewoners in het Big
Brother-huis. Een tuttig secretaressetje dat Miranda
heet en krijtstreepjes draagt, en een misschien wat al te
joviale krullebol, ene Rex.
Nou is die Rex, zoiets ving Wil tenminste op, werkzaam
in het onderwijs. Bij het betreden van die geschakelde
noodwoninkjes in Almere waar de deelnemers aan Big
Brother zijn opgesloten, schudde hij Koos de hand. En
wat zei Rex? ,,Ha die Koos, mijn vrouw is een grote fa
voriet van jou.
Rex zit in het onderwijs. Wil hoopt maar dat hij gym
nastiek geeft, of nuttige handwerken, en niet zoiets als
Nederlandse taal- en letterkunde.
Maar afijn, deze onderwijzer past wel heel goed bij de
rest van de goudzoekers, die hopen aan dit programma
een kwart miljoen gulden over te houden.
Veronica is er zelfs in geslaagd een perfect presentatie-
duo voor Big Brother te strikken. Beau van Erven Do
rens en Esther Dullen: ook twee van die holle koppen.
Beau ziet eruit zoals zijn naam doet vermoeden: als een
studentenbal. T-shirtje onder zijn colbert, vrolijke
spuuglok op het voorhoofd en mondhoeken die zelfs als
hij lacht - wat hij zelden doet - naar beneden blijven
wijzen.
Beau praat nagenoeg met zijn mond dicht en zegt de
gekste dingen. Tegen Mohammed Ali bijvoorbeeld, het
kraantje-lek dat deze week als eerste werd weggestemd,
zei hij: „We zullen iets doen om jou in een ster te ma
ken.
Hij zegt niet alleen gekke, maar ook gênante dingen.
Een interview met Jolande bijvoorbeeld, een meisje dat
al na acht dagen besloot dat er in dat Big Brother-huis
echt geen moer te beleven valt en dus haar koffers maar
pakte, besloot hij met de woorden: „Sorry voor alle
stomme vragen.
Esther Dullen is een overspannen tiepje waar niemand
naar luistert. Dat komt zo: ze praat tegen mensen zoals
u en ik tegen honden praten. „Blijf af! Kom hier! En nou
is het genoeg!" Terwijl Mohammed Ali op weg van het
huis naar de studio al zijn fans de hand schudde liep
Esther te gillen. „Kom bij me! Je bent van mij! Je bent
van mij!"
En Wil dacht: die is gek. En nietzo'n beetje ook.
wil buys
Met de opheffing van het bor
deelverbod per 1 oktober krijgt
de prostitutie in ons land een
legale status. Een gemeentelijk
vergunningstelsel moet de
branche uit het criminele cir
cuit trekken en wantoestanden
bestrijden. Sekshuizen kunnen
erkenning krijgen en prostituee
wordt een doodgewoon beroep.
Maar verandert er in de praktijk
daadwerkelijk iets? Een belas
tingadviseur en een prostituee
hebben er een hard hoofd in.
Nee, ze stapt volgende week be
slist niet naar de Kamer van
Koophandel. Willeke (36), tien
jaar werkzaam in de prostitutie,
laat zich niet registreren als
hoer. „Ik zou best officieel wil
len werken en keurig mijn be
lasting betalen, want dan houd
ik er per saldo meer aan over
dan nu. Maar het kan niet, want
er wordt alleen gelegaliseerd en
niet geaccepteerd." Een hypo
theek of huurcontract is voor
de meeste hoeren niet wegge-
legd.
Hoewel het een van de doelstel
lingen van de wetswijziging was
zal de positie van de prostituees
nauwelijks verbeteren. Uit re
cent onderzoek van de mr. A.
de Graafstichting, een autoriteit
op prostitutiegebied, komt naar
voren dat de arbeidsinspectie,
het GAK en de belastingdienst
nauwelijks inspelen op de
nieuw ontstane situatie na af
schaffing van het bordeelver
bod. Dat is ook de ervaring van
Willeke. „Alle instanties blijven
in gebreke met voorlichting. Je
weet daardoor niet hoe ze je
behandelen wanneer je zou be
sluiten je werkelijke beroep op
te geven. Ik heb mij met een
collega aangemeld bij enkele
ziektenkostenverzekeraars.
Toen puntje bij paaltje kwam
bleken ze ons niet te willen, of
alleen tegen een absurd hoge
premie. Er was zelfs een maat
schappij die ons weigerde van
wege de christelijke achterban.
Nou, die hebben wij ook, maar
dat argument mocht niet hel
pen."
Belastingadviseur Ad van den
Bund uit Nijmegen zegt dat de
meeste verzekeraars, banken,
hypotheekverstrekkers en wo
ningbouwverenigingen huiverig
zijn om prostituees als 'gewo
ne' klanten te behandelen. Van
den Bund heeft sinds vijf jaar
een administratiekantoor dat
ook de belangen van hoeren
behartigt. Voordien was hij ne
gentien jaar werkzaam als con
troleur bij de belastingdienst.
„De fiscus worstelt al jaren met
de prostitutie. Ik weet dat uit ei
gen ervaring. Omdat de popu
latie van de dames in deze
branche enorm wisselt heeft
men amper een beeld. Met de
legalisering hoopt de belasting
nu wel grip op deze beroeps
groep te krijgen." Willeke: „De
overheid als nieuwe pooier die
geld denkt binnen te halen."
Van den Bund betwijfelt of er
veel vrouwen zijn die per 1 ok
tober open en bloot de overstap
durven maken naar een legale
broodwinning. „De meeste
prostituees willen dit werk tij
delijk doen. Maar in vijf tot tien
jaar kun je geen pensioenvoor
ziening opbouwen. Dan is er de
afhankelijkheid van andere lie
den in het zwarte circuit. Denk
aan pooiers, chauffeurs en
mensen die een kamer of ande
re werkruimte verhuren. Dat
zijn allemaal profiteurs die geen
kwitanties afgeven waarmee je
als bewijs voor je gemaakte be
roepskosten naar de belasting
dienst kunt gaan."
Willeke denkt dat de door de
overheid gepredikte openh
altijd op gespannen voet z<
blijven staan met de behoe
aan anonimiteit 'bij dienst
lener en klant'. „Als ik r
laten registreren als zelfsta
ondernemer of werknemei
een bordeel, dan krijg ik bi
fiscus en de bedrijfsvereni;
een codenummer. Wie gar
deert me dat die computer
gevens me niet achtervolgt
ik over een paar jaar naar e
ander beroep wil overstapj
Alle bestanden kunnen teg
woordig worden gekoppeh
Omdat ze een werkruimte
buiten haar woonplaats hu
moest Willeke een paar jaa
leden een auto aanschaffei
„Omdat ik zwart werk is di
to door een kennis gekocht
op zijn naam gezet. Zo ben
dus weer van iemand afhai
lijk." Altijd verzint ze smoe
tot en met de oppas die ze
haar kinderen nodig heeft.
Bij Van den Bund melden 7
de laatste tijd vooral prosti
met vragen over hun huisv
tingskosten (kamerhuur,
schoonmaak, inrichting en
ventaris), bedrijfsbenodigd
den (lingerie, condooms, c
metica, toiletartikelen), alg
ne kosten (telefoon) en zak
als reiskosten, representati
drankjes en relatiegeschen
„Ze zijn benieuwd wat ze v
kelijk overhouden wanneei
alle inkomsten en uitgaven
rig melden bij de fiscus." E
merendeel van de dames,
de stellige indruk van de ai
seur, blijft vooralsnog in h(
legale circuit werken. „Pas
alle onzekerheid is weggen
men en er géén inmenging
meer is van mannen die gr
geld verdienen aan deze vr
wen, kunnen prostituees e
zelfstandig door het leven.'
dolf ruesink
Nederlandse eendagsvluchtelingen' doen met 7,30 gulden boodschappen
Het asielzoekerscentrum in Roden was onlangs volop in het nieuws. Een paar dronken branieschoppertjes gooi
den van bierflesjes gemaakte brandbommen op een caravan met Iraniërs. Die geschiedenis moet nu maar eens
voorbij zijn, vinden ze in Roden. Nu worden de schijnwerpers gericht op het één dag durende experiment onder
de naam De Caravan. Vijf Nederlanders, geselecteerd uit de negen die zich aangemeld hebben, ondervinden aan
den lijve wat een vluchteling meemaakt op zijn eerste dag in een asielzoekerscentrum.
Je aanmelden is één ding, zo'n
dag echt doormaken is twee.
Aida Spreco, opvangmedewerk-
ster en in 1993 uit Bosnië naar
Nederland gevlucht, vangt de
vijf deelnemers op en spreekt
hen in vloeiend Servo-Kroa-
tisch toe. De verwarring onder
de vijf Nederlanders is groot. Ze
zijn weliswaar van tevoren
schriftelijk op de hoogte gesteld
van het feit dat zij in een
vreemde taal worden aange
sproken, maar nu breekt er on
der de vijf toch lichte paniek
uit. „Tekenen? Ik? Het kan mijn
doodvonnis wel wezen", zegt
Didy Pijpker uit Uithuizermee-
den. Zij doet mee om morgen
haar schoolklas van het middel
baar onderwijs in Siddeburen
te kunnen verhalen over de be
levenissen van een vluchteling.
De groep stort zich vol overgave
op de mogelijke betekenis van
Aida's woorden. Het zal nog
even duren voordat alle deelne
mers begrijpen dat zij elke don
derdagmorgen moeten stempe
len bij de Vreemdelingendienst,
dat als zij dat niet doen er eerst
een boete volgt en dat bij een
derde verzuim alle rechten ver
vallen.
Uiteindelijk maakt het betoog
van Aida ook een eind aan een
hardnekkig misverstand: asiel
zoekers krijgen geen handenvol
geld. Zij moeten het per per
soon doen met een bedrag van
12,34 gulden per dag. Nauwe
lijks zijn de deelnemers beko
men van de schrik of Aida re
kent ze voor dat er uiteindelijk
maar een bedrag van 7,30 gul
den overschiet voor de bood
schappen. Er moet wel even
een bedrag aan borg gestort
worden voor zaken als de sleu
tel en met name de biciklo, uit
eindelijk op te vatten en begre
pen als de fiets.
Spoorwegman Rino Jacobs uit
Emmen verzet zich hevig tegen
het feit dat alle leden uit het
'gezin' dat zij voor één dag vor
men, verplicht zijn tot de afna
me van een fiets. Twee voor zijn
gelegenheidsgezin lijkt hem
voldoende en dat scheelt in de
centjes. Met engelengeduld en
met handen en voeten legt Aida
Twee van de vijf tijdelijke bewoners van het asielzoekerscentrum dra
gen hun vuilniszak met linnengoed naar hun nieuwe onderkomen.
FOTO OPD ANNE MARIE KAMP
hem uit dat vrijwel elke asiel- Aan de infobalie worden de vijf
zoeker bij binnenkomst begrijpt ontvangen door Alie de Vries en
dat een fiets nodig is om naar
het dorp te kunnen en dat deze
dag bedoeld is voor een zo na
tuurgetrouw mogelijke kopie
van de werkelijkheid.
het good morning waarmee zij
de groep begroet, wordt met
opluchting begroet. Zij ontvan
gen hun vuilniszak met linnen
goed en een plastic zak met
hun serviesgoed dat zij mee
voeren naar de hun toegewezen
caravan. „En hier moeten zes
mensen wonen?", vraagt Jac
queline Berends uit Harkstede,
in de groep met haar 10-jariger
dochter Ruzenka. En of ze dit
zelf moeten schoonhouden,
vraagt ze zich af. „Da", zegt Ai
da en dan uit haar rol vallend:
„Niet schoon? Dan heb je pro
blemen."
Ronald Mulder uit Roden heeft
zich aangemeld omdat hij als
trainer/bestuurder van een
voetbalvereniging met asielzoe
kertjes te maken heeft. Hij
traint de 'D-tjes' en daar zitten
er een stuk of tien van het AZC
bij. „I want to have my money",
meldt hij aan de infobalie. In
rap Maleis krijgt hij een verhaal
over zich uitgestort door pen
ningbewaarster Sunita. „Fran
cais?", probeert hij licht wan
hopig. „Poco Italiano? Espanol?
Het blijft allemaal even onver
staanbaar en als Sunita uitein
delijk zijn geld uittelt, is zijn
verbazing groot. „Niet meer?"
vraagt hij.
De Vreemdelingendienst s
zijn rol naturel. Politieman;
Henk Thijs ontvangt zijn g
in zeer behoorlijk Frans. D
taalproblemen worden er 1
geringer door. Om drie uuk
de middag heeft de groep
delijk de boodschappen ki
nen doen en kan zich, naa
gen zeggen uitgehongerd,
een eenvoudige broodmaa
met een kopje soep storter
Aan het eind van de middc
er eindelijk koffie voor de
vrijwilligers en limonade v
Ruzenka. Tijd voor de inw<
ge mens, maar ook voor b(
ning en evaluatie. Lerares
Pijpker heeft een positieve
druk van de mensen in het
AZC. „Wat zo'n dag met je f
doet? Je uitputten vooral"
ze aan het eind van de dag
„Maar of je na één zo'n da
hoe vol nieuwe indrukken
weet wat het betekent om
nieuwkomer in een asielzo!
kerscentrum te zijn, dat is 1
eventjes wat anders."
mat ringers anne marie kam|'
Filmscenario II
Wat vierde zij die dag? 3) Wat is een briljante filmdia-
loog?
Hieronder mijn filmdialoog, waarin ik alle drie de vra
gen in een meesterzet hoop te beantwoorden. Techni
sche termen als 'close up' of 'medium shot' laat ik even
voor wat ze zijn. Ik heb nog nooit een filmscenario ge
schreven dus ik vind het zo al moeilijk genoeg.
SPELEN MET VUUR (Werktitel), een scenariofragment
in opdracht van J. van Oei.
Scène 21: (We zien de ontvangsthal, met balie en zit-
hoekje, van een modern kantoorgebouw of fabriek.
Achter de balie zit een receptioniste (Ree) van 50
jaar.Kiki (K) komt binnen, neemt plaats in de zithoek
en begint mondharmonica te spelen. We horen tijdens
de hele scène af en aan rijdende vrachtwagens en krij
sende varkens.).
Ree: Hou eens op met die klotemuziekWat doe je hier
trouwens, ik dacht dat je vrij was vandaag.
K Iets te vieren?
Ree: Nee, ik heb niks te vieren. Ik heb al in geen jaren
iets te vieren. Hoezo?
K (Wijst op een vaas met rozen) Van wie zijn die?
Ree: Weet ik veel. Van de zaak denk ik. In ieder geval
niet van mij. Ik heb nog nooit van iemand rozen gekre
gen.
K (Pakt de rozen uit de vaas en legt ze op het bureau
van de receptioniste) Hier, voor jou.
Ree: Godsamme, wat maak je er weer een puinhoop
van. Mijn hele bureau zeiknat. Lazer toch op man. (K
neemt aansteker mee die op het bureau lag), Leg die
aansteker terug. (K verdwijnt). Geef mijn aansteker te
rug. Klootzak! (Het geluid van een krijsend varken ver
andert langzaam in het schelle rinkelen van een tele
foon. Het beeld vloeit over naar een gangetje met een
telefoon aan de muur).
Scène 22: (Een vrouw (V) van 75 komt het gangetje in
en neemt de telefoon op).
V: Met Japrisot. Welke zoon bedoelt u, ik heb er twee:
Sebastien en Kiki. Wat doet ie? Hij loopt met een fakkel?
Kiki loopt met een brandende fakkel? Godverdomme.
Scène 23: Wij zien Kiki met een brandende fakkel door
een verlaten dorpsstraat lopen. Het is avond.
Scène 42: (Een rechtszaal met Kiki in de beklaagden
bank).
Rechter: U hebt er wel een puinhoop van gemaakt, me
neer Japrisot. Waarom deed u dat nou?
Kiki: Ze vertelde me dat ze nog nooit van iemand rozen
Tot zover mijn mini-scenario. Ik geef toe: Gerard Soete-
man kan het beter, maar alle begin is moeilijk. Nog een
enkele opmerking: Kiki zou gespeeld kunnen worden
door Mark Rietman. De receptioniste door Olga Zuider-
hoek ofBea Meulman. De oude mevrouw Japrisot lijkt
me iets voor Elisabeth Andersen. De kroegvriend die niet
betaalt (hij is getrouwd met de receptioniste!) zou ik zelf
aardig ten beste kunnen geven. Als regisseur ten slotte
moet Justus zijn debuut maar eens maken.
De Britse gezinstherapeut ROBIN
SKYNNER, die samen met de ac
teur John Cleese een aantal zelf
hulp-bestsellers schreef, is zondag
op 78-jarige leeftijd overleden.
Skynner, die arts en psychiater was,
was in Groot-Brittannië een van de
pioniers op het gebied van gezinst
herapie. Met Cleese (Monty Python,
Fawlty Towers) schreef hij het in
1983 verschenen Families and How
to Survive Them, dat in tien talen
werd vertaald. Later verscheen van
het tweetal nog Life and How to
Survive It.
Een Britse vrouw is overleden aan
de gevolgen van haar talrijke PIER
CINGS. De 39-jarige Lesley Hovvels
had 118 piercings, waarvan zij er in
het jaar voor haar dood zeker veertig
had laten zetten. Volgens de patho
loog-anatoom heeft zij haar li
chaamsverfraaiingen niet hygië
nisch genoeg behandeld. Daardoor
kreeg zij een levensgevaarlijke in
fectie, waardoor ze een ernstige
bloedvergiftiging kreeg. De lijk
schouwer wijst op de risico's van
piercing. Gebrek aan hygiëne kan er
toe leiden dat giftige stoffen en bac
teriën in de bloedbaan komen
veils had onder meer 41 oorpi<
cings, elf navelpiercings en ze
piercings.
In verband met een omvangrij
roof van BRUIDSJURKEN hee
politie een 35-jarige man uit C
terveen en een inwoner (32) v<
Veendam gearresteerd. Ook e«
man (22) uit Amsterdam en e<
vrouw, waarvan de leeftijd en 1
plaats niet bekend zijn, zijn a<;
houden. Het viertal wordt verd
van de diefstal van 500 bruid;
ken, eind juli bij Trés Chic Bri
mode in het Twentse dorp Her j
velde. De japonnen hadden ee
zamenlijke waarde van bijna t1
miljoen gulden. Tientallen on;
te bruidsparen vreesden dat h
trouwdag in gevaar zou komen
nodige vrees, meldde winkelei
naar P. Kuipers. Volgens hem
den de dieven alleen collectie
riaal meegenomen. Een rechet
team heeft twee maanden gev
aan de oplossing van de bruid
kendiefstal. Het verdachten w
de jurken door verkopen.
Een paar weken geleden stond op deze plek een
column van collega Justus Van Oei. Van
Oei en ik zijn collega's in de derde macht.
We schrijven beiden voor deze krant, we
zijn beiden aan het toneel en we
houden ons allebei bezig met het
uitvinden van spelletjes. In die co
lumn gaf Justus een aanzet voor
een filmscenario. Die aanzet
kwam hierop neer: In een Frans
dorpje woont een lange magere
man genaamd Kiki. Hij is enigs
zins achterlijk en opgegroeid in
een pleeggezin. Hij werkt bij het
plaatselijke abattoir. Hij kan mooi
mondharmonica spelen. Kiki knapt
een klusje op voor een kroegvriend.
Als die vriend niet tijdig betaalt,
steekt Kiki de brommer in brand van
de zoon van die kroegvriend. Om
zijn sporen uit te wissen begint Kiki
ook andere brommers in brand te
steken. Hij is daar nog mee bezig als
hij gearresteerd wordt. Als de rechter
later om uitleg vraagt, zegt Kiki slechts:
„Ze vertelde me dat ze nog nooit van ie
mand rozen had gekregen.
Van Oei legt de lezers nu de volgende
vragen voor: 1) Wie was die vrouw? 2)
