Leidsch ËÊk Dagblad
'Miljoenenstrop musea'
!49f-
jil'llïiHiH'H
2 WEKEN
GRATIS
LEIDSCH
DAGBLAD
Tweede goud Marion Jones
Zilver Boogert en Oremans
OQO
Heiner toch in halve finale
Indonesische rechtbank stopt proces Soeharto
'Universiteit was geen cadeau, maar een ramp voor de stad'
Krachtmeting in Belgrado
TORDAG 28 SEPTEMBER 2000 951
OPGERICHT 1 MAART 1860
LOSSE NUMMERS 2,00
ZATERDAG 2,50
VRAGEN
071-5128030
HET WOORD IS AAN
C. Buddingh'
De mensen die het meest
aan eten denken, zijn diege
nen die zich hebben voorge
nomen minder te gaan eten.
13719 11720° 11718°
30% 20% 30%
30% 30% 40%
Jongens verdacht
van vernielen
V redesmonument
U: BEN VRIJ
IKIA3210 GSM
CL. 50,- BELTEGOED
AAGSTE PRIJS
LEIDEN ONNO HAVERMANS
Een jolige studentengrap, een verzin
sel. Historicus Piet de Baar rekent re
soluut af met de legende dat Leiden
zijn universiteit kreeg als beloning
voor het moedig verzet tegen het
Spaanse beleg. „De universiteit was
geen cadeau, maar een ramp voor de
stad."
In het eerste deel van zijn geschied
schrijving van de Leidse universiteit,
dat dit voorjaar verscheen, spreekt
hoogleraar Willem Otterspeer al voor
zichtig zijn twijfels uit. Hij houdt het
erop dat Willem van Oranje de Span
jaarden wilde tarten door uitgerekend
het net ontzette Leiden te kiezen als
vestigingsplaats voor de eerste Hol
landse academie.
De Baar, die werkt op het gemeentear
chief, gaat veel verder. „Er was ge
woon een plek nodig voor een eigen
predikantenopleiding. Maar als de
Spanjaarden dat in ruil voor een vre
desverdrag zouden hebben geëist, dan
had Willem van Oranje zijn universi
teit zo weer opgedoekt."
De Baar gelooft evenmin dat Leiden
destijds heeft mogen kiezen tussen
'vrijdom van belastingen' en een uni
versiteit. „Aan het volk werd toen niks
gevraagd, dat is iets van de laatste tijd.
De gegoede burgerij bracht de belas
ting op, maar het was volstrekt on
denkbaar dctt Leiden niet meer zou
hoeven meebetalen aan de strijd van
Holland tegen de papen. Die keuze is
dus niet reëel. En een rijkmakertje was
de universiteit ook al niet, want de
stad moest gebouwen afstaan en de
studenten kregen vrijdom van accijns,
terwijl je ze vanwege de rust beter niet
in je stad kon hebben. Die universiteit
kostte dus geld."
Vast staat wel dat Leiden de universi
teit in een recordtempo uit de grond
stampte. Willem van Oranje deed in
december 1574 het voorstel en op 8 fe
bruari 1575 trok er een bonte stoet
door de stad om de oprichting van de
academie luister bij te zetten. Stadsbe
stuurders Douza en Van Hout wisten
vervolgens beroemde geleerden naar
Leiden te lokken en van de universiteit
meer te maken dan alleen een theolo
gische hogeschool.
Dat de keuze op Leiden viel, komt vol
gens De Baar niet door het heldhaftige
Leidse verzet, maar was een simpele
rekensom. „Amsterdam en Haarlem
waren ingenomen door de Spanjaar
den. Middelburg viel af omdat het fout
was geweest, want de stad had de kant
van Spanje gekozen. Gouda en Delft
stonden veel lager in rang dan Leiden,
dat na Amsterdam de tweede stad van
Holland was, vóór de belegering ten
minste. Alleen Dordrecht was een al
ternatief, als oudste stad van Holland,
maar die stad lag altijd dwars, dus die
gingen de Staten niet belonen met een
universiteit. Want uiteindelijk gaf het
wel status en daarom heeft Leiden
destijds ja gezegd. Achteraf heeft de
stad daar geen slechte zaken mee ge
daan, maar dat wist men toen nog
niet."
Pagina 13: Meer over Leidens Ontzet
De politie heeft twee jongens
uit Oegstgeest opgepakt die
worden verdacht van het ver
nielen van het Vredesmonu-
ment op de Garenmarkt. De
politie kwam in actie na een tip
van een van de omwonenden.
Die waarschuwde dat jongens
bezig waren met het stukslaan
van de ruiten in het monu
ment. Agenten slaagden erin de
twee vandalen, een 17-jarige en
een 18-jarige jongen, op heter
daad te betrappen. Volgens de
politie hadden beide jongens
gedronken. Het is niet bekend
of het tweetal verantwoordelijk
is voor meer vernielingen.
Het Vredesmonument, een
ontwerp van de kunstenaar
P.H. Stulemeijer, is al sinds het
moment dat het op de Garen-
markt staat een doelwit van
vandalen. Ettelijke malen zijn
de ruiten van de gekantelde,
halfopen kubus ingeslagen. De
vernielingen waren zelfs zo erg
dat op een gegeven moment de
ruiten op waren.
De roep om het monument
te verplaatsen is in Leiden
steeds groter geworden. Wet
houder A. Pechtold van cultuur
wil daar op dit moment echter
nog geen besluit over nemen.
De kunstenaar verzet zich tegen
verhuizing van het monument.
Het is volgens hem speciaal
voor die plaats ontworpen.
1 Ja, ik wil een abonnement
op het Leidsch Dagblad.
Naam:
I Voorletters:
Adros:
I Postcode:
I Plaats:
Telefoonnummer:
Na de eerste twee weken betaal Ik
mijn abonnement:
Per maand automatisch (ƒ34,80)
Per kwartaal automatisch (ƒ99,90)
Per kwartaal acceptgiro (ƒ100,90)
Bank/giro nr:
i
i
i
i
i
i
i
i
Handtekening
I
I
I
I
I
I
I
■ging)
Bij machtiging tot
automatische betaling
krijgt u bovendien
een 1/5 staatslot met
jackpot cadeau.
Leidsch Dagblad
I DE WERELD OM JE HEEN.
Stuur deze bon in een envelop,
zonder postzegel, naar:
I Loldsch Dagblad, abonnee service,
Antwoordnummer 10050,
I 2300 VB Lelden. Bellen kan ook:
071- 5128 030 of abonneren vla:
www.leldschdagblad.nl
jnongeluk in
ina: 118 doden
gasexplosie in een kolen-
Zuid-China heeft 118
werkers het leven gekost,
ijl 123 anderen konden
len gered. Het ongeluk ge-
eide gisteren in de Mu-
in Shuicheng,
e provincie Guizhou. De
■^ese mijnen zijn berucht
hun onveiligheid. In de
e helft van dit jaar zijn al
r 2.730 mijnwerkers om-
'Ven.
nden vrezen
)r Corus
Oj voortbestaan van het Ne-
nds/Britse staalconcern
staat op het spel. Vak-
len voeren maandag een
iberaad met de Raad van
lur. Zij eisen dat de direc-
innen veertien dagen de
regelen bekendmaakt,
Lorus uit het diepe dal
en trekken.
warming aarde
gt voor regen
n sterke aanwijzingen dat
8'roeikaseffect een van de
gpiken is dat het in Noord-
- Europa steeds vaker erg
regent, en dat er
tromingen voorkomen,
ook elders in de wereld
idert het klimaat door de
S rming van de aarde. Dat
uit een rapport dat is
woerd door de Vrije Uni-
leit in opdracht van het
ld Natuur Fonds.
'llissemenl
h 5N aangevraagd
:aat J. Wilgers uit Goes
namens zeven belangen-
>en van donateurs het
sement aangevraagd van
ïr Parents Plan Nederland
N). Hij eist namens 5422
nbiaanse adoptiekinde-
:en bedrag van 100 mil-
gulden, wegens niet nage-
;n verplichtingen. Raads-
J. Huydecoper van Foster
its noemt de beschuldi-
en de aanvraag 'op-
pte flauwekul'.
NDAAG 28 PAGINA'S
if en Samenleving
ek van de Dag
Marion Jones heeft haar twee
de olympische gouden plak te
pakken. De Amerikaanse atle
te won vanmorgen de 200 me
ter in 21,84 seconden na eer
der ook al de 100 meter te
hebben gewonnen. De Griek-
2 sprinter Konstantinos Ken-
teris won verrassend in een
tijd van 20,09 seconden het
goud op de 200 meter.
Jones heeft zichzelf ten doel
gesteld in Sydney vijf keer
goud veroveren. De drie reste
rende medailles moeten wor
den veroverd in het versprin-
gen en op twee estafettenum
mers. Het zilver op de 200 me
ter was voor Pauline Davis-
Thompson uit Bahama en het
brons ging naar Jayasinghe uit
Sri Lanka. De Australische Ca
thy Freeman, olympisch kam
pioene op de 400 meter, ein
digde als zevende.
De Griek Kenteris volgde de
Amerikaan Michael Johnson
op, die eerder de 400 meter
won, maar zich niet voor de
halve afstand had gekwalifi
ceerd. De Brit Darren Camp
bell greep met 20,14 het zilver,
Ato Boldon uit Trinidad pakte
brons met 20,20. Het versprin
gen werd gewonnen door de
Cubaan Ivan Pedroso. Zijn
sprong van 8,55 meter was
goed voor goud.
Maria Runyan trok vanoch
tend de aandacht door de fi
nale van de 1500 meter te be
reiken. De 31-jarige atlete
heeft slechts een gezichtsver
mogen van tien procent.
Pagina's 21 t/m 25: Meer
nieuws over de Olympische
Spelen
Hoogtepunten morgen
Onderdeel Tijd*
Taekwondo 00.00
Paardensp. 01.00
Atletiek 01.00
tot
12.30
09.30
10.20
10.25
11.00
Volleybal 05.30
Hockey 08.30
11.00
'Nederlandse tijd
Bijzonderheden
Voorronde -67kg <v) met Muskens.
Finale om 12.00 uur.
Slotwedstrijd Europe (v> met Matthijsse
Slotwedstrijd Open Laser met Kats
Halve finales Open Soling met Heiner, Van Niekerk
en De Ridder
Dressuur indiv. Grand Prix Special met
Van Grunsven, Van Baaien en Teeuwissen
Voorronden en halve finales 4x100m (M/v>en
4x400m (M/v), kwalificatie speerwerpen (V) en
halve finales 4x400m <M)
Finale polsstokhoogspringen m
Finale verspringen cv)
Finale 3000m steeplechase (M) met Vroemen
Finale 1500m m
5e/6e plaats Nederland - Brazilië m
3e/4e plaats Nederland - Spanje (V)
Finale Australië - Argentinië (v)
V -vrouwen, M.-mannen, ov -onder voorbehoud
i»cpert
Vertwijfeling bij tennisster Kristie Boogert na de verloren dubbelfi-
nale tegen Venus en Serena Williams. Op de voorgrond Miriam
Oremans. foto anp paul vreeker
Het Nederlandse
vrouwendubbel
Kristie Boogert en
Miriam Oremans
heeft zich vanoch
tend tevreden
moeten stellen met
een zilveren me
daille in het olym
pisch tennistoer
nooi. Het duo was volstrekt
kansloos in de finale tegen de
Amerikaanse zusjes Venus en
Serena Williams: 1-6 1-6. Voor
Venus Williams, die ook het
enkelspel had gewonnen,
was dat de tweede gouden
medaille.
De Rus Yevgeni Ka
felnikov won het
goud in het enkel
spel bij de mannen.
In de finale won de
als vijfde geplaatste
Rus in vijf sets van
de Duitser Tommy
Haas. De setstan
den waren: 7-6 (7-
4) 3-6 6-2 4-6 6-3.
Kafelnikov volgde
de Amerikaan Andre Agassi
op, die vier jaar geleden het
thuispubliek in Atlanta ver
maakte. Het brons ging een
dag eerder al naar de Frans
man Arnaud di Pasquale door
een overwinning op de Zwit
ser Roger Federer.
Het protest dat zeiler Roy Hei
ner dinsdag tegen een jurybe
slissing indiende, is niet zin
loos geweest. Het Nederland
se Solingteam bereikte van
ochtend via een beslissende
sail-off met het Nieuw-Zee-
landse team alsnog de halve
finales van het matchracen.
Het Nederlandse trio ging in
de beslissingswedstrijd in de
haven van Sydney met een
bootlengte voorsprong over
de finish. Heiner komt mor
gen in de halve finales (best-
of-five) uit tegen het Duitse
team.
17
Rijnlandziekenhuis
Leiderdorp voltooit
eerste fase van
grote verbouwing
18
Voorhout zoekt
argumenten
om boerderij
te behouden
27
Heerenveen
maakt kennis
met harde wet
van topvoetbal
tkzij de
denten viert
den nog
>ds 3 oktober
21,23,25,26,27
isieprogramma's11
10,14
Directeur Volkenkunde Leiden bang voor technisch faillissement
Het Rijksmuseum voor Volkenkunde, Naturalis en het
Rijksmuseum van Oudheden lopen jaarlijks gezamenlijk
een bedrag van 8,5 miljoen mis als staatssecretaris Van
der Ploeg het voorstel van de commissie Van Huis inte
graal overneemt. Dat geld is nodig om de hogere huis
vestingslasten te betalen die voortvloeien uit verbouwing
en nieuwbouw van de Leidse musea.
LEIDEN AD VAN KAAM
CAROLINE VAN OVERBEEKE
De Leidse musea hebben als
gevolg van de vele bouwactivi
teiten meer geld nodig voor het
onderhoud en voor de afschrij
ving van hun gebouwen. Natu
ralis heeft vorig jaar een verlies
geleden van bijna drie miljoen
gulden als gevolg van hogere
huisvestingslasten en afschrij
vingen. „De financiële basis
van het museum moet ronduit
onvoldoende worden ge
noemd", aldus Naturalis in zijn
jaarverslag.
Volkenkunde-directeur En
gelsman verwacht ook grote
problemen. „Ik heb straks een
prachtig gerenoveerd gebouw
zonder personeel, of ik heb per
soneel in een gebouw dat we
niet kunnen onderhouden en
dus binnen een mum van tijd
weer is verworden tot het wrak
dat het was. Die beide opties
zijn natuurlijk te absurd voor
woorden. Ik noem dat een
technisch faillissement."
In een poging om dat doem
scenario af te wenden, hebben
de drie Leidse musea gisteren
een brandbrief gestuurd naar
de staatssecretaris en naar de
vaste Kamercommissie voor
cultuur. Daarin pleiten ze er
voor om het bedrag van 8,5 mil
joen gulden dat jaarlijks nodig
is om de gevolgen voor de ho
gere exploitatie te kunnen dra
gen toch toe te kennen. Eerder
deze week kregen de drie mu
sea van de speciale commissie
Van Huis te horen dat de geza-
melijke subsidie van 232 mil
joen gulden weliswaar is geho
noreerd, maar dat zij zich niet
uitspreekt over dat bedrag van
8,5 miljoen, omdat dat buiten
haar adviseringstaak zou vallen.
De staatssecretaris neemt
rond 6 oktober een beslissing.
Het laatste woord is aan de
Tweede Kamer.
Pagina 20: 'Verbouwen bete
kent ook onderhouden'
JAKARTA THEO HAERKENS
CORRESPONDENT
Een rechtbank in Jakarta heeft
het proces tegen voormalig pre
sident Soeharto vanochtend ge
staakt. De. van fraude en cor
ruptie verdachte Soeharto is
volgens de rechtbank niet in
staat te verschijnen en kan
daarom niet worden berecht.
Die uitspraak deed de recht
bank na het aanhoren van de
bevindingen van een uit twintig
medici bestaand onderzoeks
team. De aanklager gaat zo snel
mogelijk in beroep.
De in 1998 afgetreden Soe
harto slikt negen soorten medi
cijnen en heeft door drie lichte
infarcten een hersenbeschadi
ging opgelopen. Die maakt het
hem moeilijk te communice
ren. Hij begrijpt alleen nog een
voudige zinnetjes en kan zich
nog slechts uiten met behulp
van gebarentaal. Hij kijkt alleen
nog maar naar tekenfilmpjes op
tv, aldus het team.
Tijdens de zitting staken aan
hangers van Soeharto in de
buurt van het gebouw waar de
rechtszaak wordt gehouden een
bus in brand. Drie inzittenden
zouden met verwondingen
naar het ziekenhuis zijn ge
bracht.
Pagina 7: Milities verschansen
zich in West-Timor
belcrado Naar schatting 200.000 aanhangers van de oppositie trok
ken gisteravond in de Joegoslavische hoofdstad Belgrado de straat op.
Oppositiekandidaat Kostunica zegt dat hij de zondag gehouden presi
dentsverkiezingen heeft gewonnen. Vanochtend sloeg de officiële kies
commissie, die wordt beheerst door aanhangers van zittend president
Milosevic, terug. De commissie stelde vast dat op 8 oktober een twee
de, beslissende stemronde wordt gehouden. Volgens de officiële uit
slag zou Kostunica afgelopen zondag 48,96 procent van de stemmen
hebben gekregen en Milosevic 38,62 procent. Pagina 7: Milosevic blijft
bij tweede kiesronde. foto epa sasa stankovic
