's Werelds rijkste peulvrucht: de Sojaboon
Tonio
De wereld in een soepkom
Smaak
Warme bakkers houden open dag
Borstvoeding goed tegen infecties
1
4
11
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 2000
Niet racewagens maar tijgers, acrobaten, clowns en kame
len bepaalden de sfeer dezer dagen op het circuit van
Zandvoort waar directeur Hans Ernst een voorbeeldig
gastheer was. De Amsterdamse happy few was naar de ra
cebaan afgereisd om daar met veel tromgeroffel de 70-ste
verjaardag te vieren van oud-coureur Toni Hildebrand.
Levensgenieter Hildebrand die, zoals mede oud-coureur
Han Akersloot het (vrijvertaald) uitdrukte, over de gave
beschikt om met een gulden op zak als een miljonair te le
ven.
Zoals vele anderen heeft Akersloot met Hildebrand de
prachtigste momenten gekend die zich in de regel op zeer
hoog niveau van hotel Hermitage in Monte Carlo afspeel
den. Er deden dan ook de meest sappige verhalen de ron
de.
Zoals over die keer, dat Hildebrand acteur Maarten Span-
jer uitnodigde voor een etentje iri het Amsterdamse Hotel
de l'Europe met de vraag of hij het niet erg vond dat hij
ook Emile Ratelband had uitgenodigd. Het gezelschap
nuttigde aan de bar van het hotel menig cognacje en liet
zich uitermate goed verwennen. Toen het tijd werd op te
breken, informeerde Ratelband bij Toni Hildebrand hoe
ze het met de rekening konden doen, waarop deze gevat
antwoordde:,,Ik zag zojuist zoveel goud en platina in jouw
portefeuille dat die vraag me wat overbodig lijkt. Ratel
band stevende vervolgens met rechte rug naar de bar en
voldeed daar de rekening die inmiddels zesduizend gul
den bedroeg. Na zijn vertrek zou Tonio nog droog hebben
opgemerkt: ,,niet chic die Ratelband. Over geld praat je
niet."
Spanjer deelde die herinnering in de piste van het circus
dat speciaal voor de gelegenheid was opgetrokken achter
de pits van het circuit.
Hildebrand, die enige tijd geleden getroffen werd door
een hersenbloeding maar goed herstelde volgde het cir
cusspektakel vanuit zijn rolstoel, geflankeerd door zijn
Carla en een wulpse blonde gelegenheidsverpleegster in
hagelwit kostuum. Die laatste was hem als verrassingbe-
zorgd door projectontwikkelaar Luigi Prins.
In de grote aanpalende tent in de Tarzanbocht van het
circuit ging het feest nog uren door.
Marco Bakker zong er, Eymert Teekens verzorgde de
prachtige barbecue met Nieuw-Zeelands lamsvlees waar
ook restaurateurs Adriaan Grandia van de l'Europe, Paul
Fagel van het Arsenaal in Naarden Vesting, Honnie Chi
van Amazing Asia in Overveen en Sebo van Sama Sebo in
de P.C. Hooftstraat volop genoten. Ook jeneverstoker Cees
van Wees uit de Amsterdamse Jordaan was van de partij
net als oud-KLM president Jan de Soet en Bassie van het
befaamde duo Bassie Adriaan die op de mondharmoni
ca een serenade voor Tonio ten beste gaf.
En zo waren er tientallen anderen uit het Amsterdamse
overgekomen. Hildebrand liet het zich allemaal met ple
zier welgevallen, stond verslaggevers te
woord, blikte in de televisie- en filmca
mera's en nam nog eens een trekje aan
een reusachtige Cubaan. Want intimi
weten dat onder de snor van Tonio al
tijd een kwaliteitssigaar schuil gaat. Al
was het maar om nog eens te onder
strepen dat je je met een gulden in je
zak best miljonair kunt voelen.
JOHN BEEREN
In New York, Londen en Berlijn
schieten ze als paddestoelen uit
de grond, en ook in Amsterdam
en Utrecht zijn inmiddels soep
bars geopend, in Rotterdam is
er zelfs de sneittram. Een
broodje voor tussen de middag
is 'uit'. Een beetje stadsmens
nuttigt tegenwoordig een war
me, gezonde bouillon met
spannende ingrediënten. In de
Amsterdamse bar Soup en Zo
werd onder het genot van een
rijk gevulde tomaten-vissoep de
Nederlandse vertaling van Soup
gepresenteerd: een kookboek
over het meest klassieke ge
recht ter wereld.
,,Wat snert is? Dat is een ander
woord voor erwtensoep," leg
gen we omstandig uit. ,,Er gaan
aardappelen, uien en erwten in,
maar het belangrijkste is mis
schien wel rookworst. Kent u
dat, rookworst?!' Johhny Acton
lijkt even van zijn stuk te zijn.
Als 'soepdeskundige', die voor
zijn boek in alle soeppannen
van de wereld heeft gekeken,
zou hij toch zeker erwtensoep
moeten kennen. Dan gaat hem
een lichtje op: ,,0 ja, dat is die
soep waarin wij malse reepjes
knapperige buikspek doen." En
inderdaad, op pagina 15 van
Soep staat een recept voor Hol
landse erwtensoep met var
kensvlees.
Vandaag lepelen we echter een
van de fusionsoepen uit het
boek: een kartonnen bekertje
met tomaten-vissoep waarin we
tal van Oosterse kruiden her
kennen. De presentatie van de
Nederlandse vertaling vindt
plaats op de stoep van Soup en
Zo, de eerste Nederlandse sou-
pspeciaalzaak waar je soep
kunt eten óf kunt meenemen -
net als in de vier Londense
soepzaken van Johnny Acton
en Nick Sandler. Johnny is het
creatieve brein daarachter, na
dat hij in New York voor het
eerst had geproefd van 'afhaal-
soep'.
De groei van het aantal soup-
bars is inmiddels niet bij te
houden. Hoe dat precies komt,
weten ook Acton en Sandler
niet. Waarschijnlijk heeft het te
maken met het gezonde imago
van soep, misschien ligt het aan
het universele karakter van
soep (Nick: 'We hebben het al
tijd over de wereld in een kom')
Hun droom is om vanuit hun
eigen soepfabriek een aantal
restaurants, maar ook pubs en
de grote supermarkten te be
voorraden.
Voor hun boek verzamelden
Nick en Johnny recepten uit de
hele wereld die worden gelar
deerd met anekdotische infor
matie. Hun werkgebeid strekt
zich uit van de Groenlandse ijs-
woestenij tot de noedelstalletjes
Door een technisch probleem is gisteren bij de puzzel een ver
keerde opgave geplaatst. Onze excuses daarvoor.
Vegetarisch 'vluggertje'
Sojabonenkaas(du fu)
Een 'vluggertje' met sojabonenkaas en komkom
mer. Daarbij blijft het niet, want ook taugé en bos
uitjes spelen een rol in het gerecht. De smaak van
het gerecht wordt voor een deel bepaald door de
schil van de komkommer. Die moet er wel aan blij
ven zitten.
Bestrooi de sojablokjes met het mengsel van zout,
peper en vijfkruidenpoeder. Laat ze tien minuten
liggen. Snijd de komkommer overlangs door. Ver
wijder de uiteinden. Schep het zaad uit beide kom
kommerhelften. Snijd de helften daarna in de leng
te elk in drie of vier lange smalle repen. Snijd de re
pen in kleine blokjes.
Verhit de wok en laat de olie er even door walsen.
Voeg de komkommerblokjes en de bosuitjes toe.
Laat ze, onder voortdurend roeren en omscheppen,
drie minuten bakken. Voeg sojasaus, suiker en
groentenbouillon toe. Laat alles drie minuten
zachtjes koken.
Spoel intussen de taugé enkele malen in ruim koud
water. Leg ze in een vergiet en schenk er heel lang
zaam enkele liters kokend water over. Laat de taugé
hierna uitlekken.
Schep de vaste bestanddelen van het gerecht naar
één zijde van de wok. Strooi allesbinder over het
vocht op de bodem van de wok. Roer alles krachtig
door. Schuif de ter zijde geschoven ingrediënten
door de saus. Schep daarna de sojablokjes door het
gerecht en laat alles nog een minuut zachtjes ko
ken. Schep de taugé er voorzichtig door. Neem
daarna de wok van de warmtebron.
Presentatie: Verdeel het gerecht over vier voorver
warmde diepe borden. Strooi koriander erover.
Geef droog gekookte rijst apart erbij.
Tip: Bak goed uitgelekte gekookte mie heel eve:
weinig olie. Verdeel de mie over de borden en
schep het gerecht van vandaag erop.
Benodigdheden
voor vier personen:
1 balk tahoe (ongeveer 300
gram), in blokjes (ongeveer 1,5
centimeter) gesneden; zout;
zwarte peper uit de molen; 1
mespunt Chinees
vijfkruidenpoeder; 1
komkommer, schoongeboend;
3 eetlepels zonnebloem- of
arachideolie; 3 bosuitjes, in
smalle ringetjes gesneden; 3
eetlepels lichte Chinese
sojasaus; 1,5 theelepel suiker;
1,5 deciliter groentenbouillon; 2
theelepels allesbinder; 75 gram
taugé; 2 eetlepels fijngesneden
verse korianderblaadjes.
Spoel de sojabonen enkele ma
len in ruim koud water. Leg ze in
een glazen of geglazuurde pot.
Schenk er zoveel koud water bij
datze royaal onder staan. Laat
de sojabonen twaalf uur weken.
Spoel ze daarna opnieuw enkele
malen in ruim koud water. Doe
ze in de mengkom van de keu
kenmachine waarin het sikkelm
es is geplaatst. Laat de machine
zo lang draaien tot een gladde
pasta is verkregen. Voeg tijdens
het draaien van de machine twee
liter water toe opdat de pasta re
delijk vloeibaar wordt.
Zeef de pasta door een dubbel
gevouwen vochtig gemaakte
doek. U dient er al het vocht uit
te wringen.
Breng het vocht in een pan met
dikke bodem langzaam aan de
kook. Laat alles 10 minuten
zachtjes doorkoken. Los intussen
het gipspoeder in 2,5 deciliter
koud water op. Zeef het door een
vochtig gemaakte (zeef- of kaas)
doek. Roer het mengsel door het
kokende sojavocht. Bekleed in
tussen een rechthoekige vorm
(glazen cakevorm) van binnen
met een stuk vochtig gemaakt
(zeef- of kaas)doek. Roer het so-
jamengsel nog eenmaal krachtig
door, en doe het daarna in de
vorm. Wacht tot de sojabonen
kaas begint op te stijven. Dek
het af met een vochtig gemaakt
(zeef- of kaas)doek. Leg er na 15
minuten een plankje op en
plaats er een gewicht (nooit
meer dan 5 kilogram) op. Laat
alles dan 40 tot 50 minuten
staan. De sojabonenkaas zal vol
ledig opstijven. Stort de sojabo
nenkaas op het werkvlak en
neem het (zeef- of kaas)doek
weg. Snijd de sojabonenkaas in
stukken. Wikkel ze in plastic fo
lie en leg ze in een glazen of ge
glazuurde pot. Schenk er zoveel
koud water bij tot de stukken
onder liggen. Plaats de pot in de
koelkast. De zelfgemaakte soja
bonenkaas is een week houd
baar, mits het water in de pot
enkele malen wordt ververst.
Benodigdheden: 750
gram gedroogde
sojabonen, 1,5 eetlepels
gebrande gipspoeder
Geen andere peulvrucht, vers of
gedroogd, kan eraan tippen,
aan de sojaboon, die in China
ook wel de wonderboon wordt
genoemd. Heel lang beschouw
den de Chinezen de sojaboon
zelfs als een heilige boon. Dat
was terecht, want met sojabo
nen kun je alle kanten uit en
daarbij komt, dat de bonen ei
witten bevatten die als de beste
van alle bekende plantaardige
eiwitten worden beschouwd.
Daarnaast kun je er olie uit per
sen, kun je er de mooiste sau
zen van de wereld mee maken
en wordt de bloem van de soja
bonen gemengd met tarwe- en
andere bloemsoorten om de
Aziatische deegwaren zoals mie
van eiwitten te voorzien.
Sojabonen hebben helaas het
nadeel, dat er weinig of geen
smaak aan zit. Je zou ze heel
goed gekookt kunnen eten,
maar dan moeten er zoveel
smaakstoffen aan worden toe
gevoegd dat ze in een gerecht
niet of nauwelijks meer opval
len. De Chinezen, die de soja
bonen al meer dan vijfduizend
jaar verbouwen, maken er du fu
van, sojabonenkaas, die met
gebrande gipspoeder wordt sa
mengesteld. Er kunnen aan die
sojabonenkaas al tijdens de be
reiding smaakstoffen worden
toegevoegd. Dat doet men ove
rigens niet zo vaak, omdat soja
bonen, gebakken of gestoofd,
de smaak van het gerecht waar
in ze wordt opgediend, heel
snel overneemt.
Wel laat men de sojabonenkaas
gisten, waardoor het een, welis
waar niet door iedereen ge
waardeerde, opvallende smaak
krijgt. Tempé uit de Indonesi
sche keuken is daarvan een
voorbeeld.
Sojabonen voorzien miljoenen
mensen van eiwitten die daar
van anders verstoken zouden
blijven. In veel landen in Azië is
het eten van vis, vlees en ande
re dierlijke producten met een
hoog eiwitgehalte een uiterst
kostbare, zo niet onmogelijke
zaak. De heilige sojaboon van
de Chinezen bracht de uit
komst en nog altijd wordt de
sojaboon er om die reden ver
eerd.
Dat er verschillen zijn tussen de
sojabonenkaas uit China (du
fu) Indonesië (tahoe) en Japan
(tofu) wordt verklaard door de
kwaliteit van het water dat men
gebruikt én door het feit dat er
in Azië meer dan driehonderd
sojabonensoorten voorkomen
die zich allemaal voor het ma
ken van sojabonenkaas lenen.
Structuur en het vochtgehalte
kan onderling verschillen. De
smaak niet, want die is overal
even neutraal.
In de westerse wereld heeft
men tot aan het begin van de
20e eeuw wat argwanend tegen
de sojabonen aangekeken. Ei
genlijk is men de sojabonen pas
na de Tweede Wereldoorlog
gaan waarderen. Tegenwoordig
worden de sojabonen overal,
waar het maar even kan, in de
gehele wereld verbouwd. De VS
van Amerika staat wat de pro
ductie van sojabonen betreft
aan de top. Veel sojabonen
worden er tot veevoer verwerkt.
Het waren de vegetariërs en zij
die menen dat het niet nodig is
om elke dag gerechten met
dierlijke produkten op het bord
te krijgen, die in ons werelddeel
de sojabonenkaas op hun me
nu's plaatsten. Voor hen en
voor de toekomstige 'vlees-ver-
laters' biedt sojabonenkaas het
beste alternatief voor de hoog
waardige eiwtten die vis, vlees,
wild en gevogelte bevatten.
De voedingsmiddelenindustrie
heeft intussen de sojaboon
'omhelsd' omdat men in staat
is er door allerlei toevoegingen
kunstvlees' van te maken. Vege
tariërs spreekt dat niet aan. Het
tegendeel kan eerder waar zijn.
Zij willen niet door de smaak en
het uiterlijk van vegetarische
producten herinnerd worden
aan de dieren die nog altijd ge
dood worden voor dat zoge
naamd 'broodnodige' stukje
vlees op het bord.
Zelf sojabonenkaas maken is
niet moeilijk. In veel super
markten en uiteraard in de oos
terse toko's zijn gedroogde so
jabonen verkrijgbaar. U heeft er
ook gebrande gipspoeder voor
nodig en ook die is in veel oos
terse toko's wel voorhanden.
Zoek er anders een échte dro
gist voor op. In de supermark
ten weet men (nog) niet wat ge
brande gipspoeder is. Voor de
bereiding kunt u het beste een
keukenmachine gebruiken.
hans belterman
redactie: rien polderman 023-5
Ragout met tah
en koriander
Schep enkele eetlepels
te (diepgevroren) doperwtje
door de rijst. De ragout kan,
mits de hoeveelheid groent
bouillon wordt teruggebrac
tot ongeveer. 3,25 deciliter,
worden gebruikt om er croq
ten of bitterballen van te
ken. De tomatenblokjes mo q
dan wel achterwege blijven 9
Snijd de tahoe in plakken v;
een centimeter dik. Bespren
de plakken met het mengse 5
van 1 eetlepel olie, 2 eetlep
groentenbouillon, suiker er
zout en peper. Laat de plakl
10 minuten liggen en snijd
daarna in kleine blokjes. V<
een wok en laat er 2 eetlepi
olie door walsen. Bak de ta
blokjes boven een niet te hi
afgestelde warmtebron
bruin. Regelmatig voorzich
omscheppen! Laat de tahoe
keukenpapier uitlekken. Pre g
blokjes daarna tot grove krig
mels. Maak van boter en bl
een gladde roux. Voeg 3,5
ciliter bouillon toe en blijf z9
lang roeren tot een volkom
gladde saus is verkregen. L
de saus 5 minuten zachtjes
sudderen. Roer er vervolge
de kokosmelk en daarna ko
ander en tahoekruimels doi
Voeg naar smaak zout en/<
(cayenne)peper toe.
Presentatie: stort de ragout
het midden van een rijstrai
met doperwtjes. Strooi ton
tenblokjes over de ragout,
kunt hef gerecht eventueel
garneren door er toefjes (k
peterselie en of een bosje 12
looksprieten bij te leggen.
Benodigheden
voor vier personen:
1 balkje tahoe
(ongeveer 5x8
centimeter); 3 eetlepels
(zonnebloem)olie; 3,5
deciliter 2 eetlepels
groentebouillon,
eventueel van tablet; 1
flinke mespunt suiker;
zout, witte peper uit de
molen; 45 gram boter;
40 gram bloem,
gezeefd; 4 eetlepels
dikke kokosmelk
(creamed coco); 60 a 7
versé koriander), ragfijr
(draadjes) gesneden; 2
tomaten, ontveld,
vruchtvlees in
minuscule blokjes
gesneden.
Het belangrijkste hoofdstuk is
bewaard voor het laatst; het
maken van de bouillons die
(smaak)bepalend zijn bij het
maken van soep. Want, zoals
Nick en Johnny zeggen, 'de in
grediënten kunnen nog zo ge
weldig zijn als de bouillon de
toets der kritiek niet doorstaat,
kunt u het zaakje net zo goed
weggooien'. Met de 'zeven fun-
damentelen'zoals ze het zelf
noemen (van kippenbouillon
tot Japanse dashi), is het twee
tal terug bij waarmee het alle
maal is begonnen: de 'oerbouil-
lons'.
ellen scholtens
Soep. Uitgeverij Schuyt Co,
Haarlem. Prijs: 49,50 gulden.
Soupbars in Nederland zijn: Soup
en Zo, Jodenbreestraat 94a, Am
sterdam; Sap Soup, Haarlem
merstraat 68, Amsterdam; Suppa,
Vredehofstraat 1, Utrecht.
den haag Zo'n vierhonderd ambachtelijke brood-
en banketbakkers in Nederland doen volgende week
woensdag (4 oktober) mee aan de eerste Dag van de
Warme Bakker. Het publiek kan op die dag een kijk
je nemen achter de schermen. Bij sommige bakkers
zullen de bezoekers ook zelf achter de werkbanken
plaats kunnen nemen om deeg te rollen of hun ei
gen brood te bakken. De bakkers verwachten veel
basisscholieren, omdat de open dag samenvalt met
de Week van het Brood, waaraan in thematische les
sen aandacht wordt besteed op de scholen. De spe
ciale dag is een initiatief van de stichting DAMP,
een samenwerkingsverband van de organisaties in
de brood- en banketbranche. „Een unieke kans",
zegt coördinator Kees van het Hof van DAMP,
„want normaal gesproken kom je niet verder dan de
winkel. Nu kan iedereen zien wat er bij komt kijken
voordat je een vers brood of een lekker gebakje
hebt." De deelnemende bakkers zijn te herkennen
aan het beeldmerk: de gele bakkersmuts met de aan
kondiging van de speciale dag. Meer info: via inter
net: www.warmebakkers.com publiciteitsfoto
Borstvoeding is de beste voe
ding voor een pasgeboren ba
by, dat staat buiten kijf. De
samenstelling van moeder
melk is precies afgestemd op
de behoefte van een zuige
ling. Het unieke van borstvoe
ding is bovendien dat er veel
afweerstoffen in zitten die een
pasgeborene beschermen te
gen allerlei ziekten. Boven
dien lijkt het risico op wie
gendood lager uit te vallen bij
borstvoeding en is er onlangs
een eerste aanwijzing gevon
den dat moedermelk positief
uitwerkt op het cognitief ver
mogen van het kind.
Borstvoeding heeft aantoon
bare positieve effecten op de
gezondheid van zowel het
kind als de moeder, behalve
uiteraard wanneer de moeder
aan drugs is verslaafd of door
bepaalde ziekten is geïnfec
teerd. Uit epidemiologisch
onderzoek blijkt dat een baby
die met moedermelk wordt
gevoed een kleiner risico
heeft op het krijgen van aller
lei acute en chronische ziek
ten. Zo zijn er sterke aanwij
zingen dat borstvoeding het
risico vermindert op het op
treden van diarree, luchtweg
infecties, bacteriële hersen
vliesontsteking, urinewegin
fecties en darmontstekingen.
Bij kinderen met een erfelijke
aanleg voor allergische aan
doeningen blijkt dat borst
voeding een beschermende
werking heeft. Afweerstoffen
in de borstvoeding geven de
bescherming tegen infecties.
Vlak na de bevalling, in de
eerste moedermelk, is de con
centratie van de afweerstoffen
het Hoogste. Later wordt de
concentratie lager, maar
doordat het kind meer gaat
drinken blijft de opname van
afweerstoffen voldoende. De
beschermende werking van
borstvoeding neemt toe met
de duur van de periode waar
in de zuigeling wordt ge
zoogd. Daarom adviseert het
Voedingscentrum om het
kind liefst zes maanden moe
dermelk te geven. Langer rjiag
ook, zo lang moeder en kind
het prettig vindën.
In Nederland beginnen drie
van de vier vrouwen direct na
de geboorte van hun kind
met het geven van borstvoe
ding. In de eerst drie maan
den zijn er echter heel wat
moeders die stoppen. Uit on
derzoek van TNO uit 1997
bleek dat amper één van de
vijf baby's van drie maanden
nog steeds volledig met moe
dermelk werd gevoed. In 1992
was dat nog één van elke vier
baby's. Ter vergelijking: in
Scandinavische landen krijgt
70 tot 80 procent van de ba
by's na drie maanden nog
steeds borstvoeding.
Eén van de redenen waarom
vrouwen vroeg stoppen, is
omdat zij het geven van
borstvoeding niet denken^
kunnen combineren met I 0
werk. Volgens de ArbeidsP'
denwet mag een vrouw ee
kwart van de werktijd geb
ken om te voeden of te ko
totdat de baby negen
den is. De tijd die ze daan
nodig heeft wordt doorbe
taald. Lang niet alle vrouw
maken gebruik van dit ree
Sommige vrouwen maker
zich zorgen over de giftige
stoffen die door milieuver
dig. Bij een wetenschappe
onderzoek dat in 1999 in
terdam en Groningen we
afgerond, werden geen na
lige effecten van deze stof
gevonden. De onderzoekt
bekeken hierbij kinderen
af de geboorte tot een leef
van drie en half jaar.
Het Voedingscentrum be\
borstvoeding aan als de bl j
voeding voor zuigelingen,
lil
ineke volkers'
diëtiste voedingscentrum
Meer informatie staat in de
chure 'Goed eten voor baby
peuter'. Deze brochure is t>
stellen voor 7,50 gulden, oi
maken op giro 4323700 t.n.\t
Voedingscentrum te Den Ha
onder vermelding van
PUZZEL
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1. Deel van een hengel; 3. wig; 6. lage rivierstand (afk.); 9. muzieknoot; 10. wier;
12. hoofd van een moskee'; 14. bijbelvertaling; 16. bier, 19. van onderen; 20. spil; 21. verzoeken te sturen;
26. elektronenbuis; 27. Noorse goden; 29. menigte; 31. deel van de bijbel; 32. errore excepto; 33. soort
2
3
5
6
7
8
9
10
12
13
14
15
16
17
18
19
20
stof; 34. gewicht.
VERTICAAL: 1Klappen; 2. Ierland (op auto's); 4. tijdperk; 5 oude vlaktemaat; 7. Europese taal; 8..rij;
11. rivier in Frankrijk; 13 zakelijk leider; 15. administratieve troepen; 17. bijbelse naam; 18. Noorse
godheid, 21. minnaar; 22. zangvogel; 23. ambtshalve (Lat.afk.); 24. rivier in Italië; 25. stad in Frankrijk;
28. bevel, 30. domoor.
Oplossing van woensdag:
Horizontaal: 1. manwijf; 4. vorst; 5. Ebro; 7. koren; 8. sok; 9. leugen; 10. doekje.
Verticaal: 1Marsroute, 2. noten; 3. ijzer; 4. vakblad; 6. ook; 8. snee.
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
HET WEER
Tropische stormen
Op het zuidelijk deel van de At
lantische Oceaan zijn momen
teel twee orkanen actief. Ten
oostzuidoosten van Bermuda
(afstand 1650 kilometer af
stand) trekt de in kracht toene
mende "Hurricane Isaac' naai'
het noordwesten (gemiddelde
windsnelheid 185 kilometer per
uur, treksnelheid 26 kilometer
per uur) en 1900 kilometer oos
telijk van de Bovenwindse ei
landen vinden we de tiende tro
pische storm van het seizoen:
Joyce. Deze tropische creatie
bereikte gistermiddag orkaan-
status (gemiddelde windsnel
heid tenminste 118 kilometer
per uur).
Isaac en Joyce vormen voor
lopig geen bedreiging voor de
Caribische regio en de Ameri
kaanse oostkust. Tot nu ver
loopt het Atlantisch/Caribische
orkanenseizoen trouwens zon
der noemenswaardige proble
men. Wel hebben een aantal
systemen regionaal veel regen
veroorzaakt. Hurricane Debby
dumpte rond 22 augustus 321
millimeter in Rio Piedrad op
Puerto Rico en Hurricane Gor
don en de tropische storm He-
lene hebben het zuidoosten
van de Verenigde Staten recen
telijk van veel hemelwater voor
zien.
Onopvallende tropische stor
men of orkanen waren Beryl,
Chris, Ernesto en Florence. Ver
der was er in augustus de or
kaan Alberto die maar liefst 19
dagen op de Atlantische Oce
aan heeft rondgezworven. Dat
is een record voor deze maand.
Het frontensystéem van een
in betekenis afnemende de
pressie boven Ierland bevindt
zich vrijdag nog boven of in de
buurt van Nederland. De lucht-
massa's die zich bij het systeem
t
ophouden zijn onstabiell c
opbouw hetgeen een buil I
volg kan hebben. Toch is| I
wel wat zonneschijn, ned c
wind af en wordt het r
zo'n 19 graden.
In het weekeinde is he| F
weer met naast wolken, 1
en dan zon en waarschij| F
blijft het in westelijk Nedl F
meestentijds droog. In d| 1
en ochtend'neemt de ka| F
mist toe. De temperatuul 1
schommelt 's middags ri F
18 graden. Gisteren in Dl V
de 18de warme dag: slecf F
jaren hadden er meer.
