God op het Web
Elke dag beslissen over leven en dood
Geloof Samenleving
DINSDAG 26 SEPTEMBER 2000
VANDAAG
Vandaag 111 jaar geleden, op 26 september
1889 werd de Duitse filosoof Martin Heideg-
fi ger geboren. Als rooms-katholiek van oor-
II sprong wilde hij aanvankelijk priester worden.
Maar in 1919 zei hij zijn kerk al vaarwel en ging zich verdie
pen in de theologie van de reformatie. Geacht en bekend
werd Heidegger door zijn filosofische werk. In zijn belang
rijkste boek, 'Sein und Zeit', buigt hij zich over de leer van
het 'zijn' (ontologie). Hij verloor echter het respect van zijn
generatie door te collaboreren met het nazi-regime. In de
jaren dertig dacht hij korte tijd als rector van de universiteit
van Freiburg de nazi-ideologie naar zijn hand te kunnen
zetten ('den Führer führen'). Hoewel hij later afstand nam
van het nazisme, kwam pas in de jaren zestig een verzoe
ning tussen hem en zijn vroegere joodse leerlingen tot
stand. In 1976 stierf Heidegger. Hij wilde toch weer op ka
tholieke wijze worden begraven.
De 26ste september is de heiligenfeestdag van de Franse
Theresia van Couderc. Zij stichtte in de negentiende eeuw
het nu wijdverbreide 'Gezelschap van Onze Lieve Vrouwe
van het Laatste Avondmaal': een retraitehuis voor vrome
Opwekkingsdiensten in Ter Aar
ter aar De Nieuw Leven Evangelie Gemeenschap (NLEG) in
Ter Aar begint op 1 oktober met opwekkingssamenkomsten. Dit
gebeurt in samenwerking met andere evangelische gemeenten
uit de streek. De NLEG begint hiermee omdat dit soort samen
komsten niet-kerkelijke mensen aantrekt en er behoefte zou be
staan aan een stabiele evangelische gemeenschap in Ter Aar.
De bedoeling van zo'n gemeenschap is het verspreiden van de
booschap van Jezus Christus op een eigentijdse manier. De op
wekkingsbijeenkomsten vinden voortaan elke zondagavond om
19.00 uur plaats in het Dorpshuis van Ter Aar, Kerkweg 18.
Duitse joodse graven vaker vernield
berllin Joodse graven worden in Duitsland steeds vaker ge
schonden. In de jaren negentig is het aantal vernielingen en be
kladdingen ten opzichte van de jaren zeventig en tachtig ver
dubbeld. Tussen 1945 en 1999 zijn in totaal ongeveer duizend
schendingen geregistreerd. Dat blijkt uit een gisteren in Berlijn
gepresenteerd onderzoek van het Moses-Mendelssohn Cen
trum. Sinds de val van de Muur in 1989 hebben jaarlijkse ge
middeld veertig schendingen van joodse graven plaats, aldus de
onderzoeker, de historicus A. Diamant uit Frankfurt. ,,De
schending van joodse begraafplaatsen is vijftig jaar lang gebaga
telliseerd", zei hij. Duitsland telt ongeveer 1.500 joodse begraaf
plaatsen, waarvan 1.300 in de westelijke en 200 in de oostelijke
deelstaten te vinden zijn.
RK-uitkering voor dwangarbeiders
fulda De Duitse rooms-katholieke kerk zal waarschijnlijk van
af oktober schadevergoedingen uitkeren aan ex-dwangarbei
ders, die in de oorlog voor de kerk moesten werken. Dat heeft
bisschop K. Lehmann gisteren verklaard. De uitkeringen zullen
ongeveer 5.000 mark per persoon bedragen. Over de details is
nog geen beslissing genomen. Het is niet bekend hoeveel men
sen voor de uitkeringen in aanmerking komen. De Duitse RK
Kerk werd onlangs nog bekritiseerd vanwege de weigering deel
te nemen aan het fonds dat door de regering en het zakenleven
is opgezet voor compensatie aan dwangarbeiders.
Derde vrouwelijke bisschop in EKD
lübeck-hannover De 57-jarige theologe Barbel Wartenberg-Pot-
ter is de nieuw lutherse bisschop van Lübeck. Na Maria Jepsen
in Hamburg (1992) en Margot Kassmann in Hannover (1999) is
zij de derde vrouwelijke bisschop in de Evangelische Kerk van
Duitsland. Voorzitter Koek denkt dat haar ruime oecumenische
ervaringen en contacten haar in haar nieuwe ambt van pas zul
len komen. Wartenberg, getrouwd met oud-secretaris-generaal
dr. Philip Potter van de Wereldraad van Kerken, leidde van 1980
tot 1985 het vrouwenbureau van de Wereldraad. Vervolgens
werkte zij aan een theologisch seminarie in Jamaica. Terug in
Duitsland was zij gemeentepredikant in Stuttgart en nadien se
cretaris van de Duitse Raad van Kerken.
BEROEPINGSWERK
GEREFORMEERDE KERKEN VRIJ
GEMAAKT
Beroepen: te Maassluis, J.H.
Soepenberg, kandidaat te Kam-
Beroepbaar gesteld: door de clas
sis Amersfoort R. P. Heij uit Har-
denberg.
NEDERLANDS GEREFORMEERDE
KERKEN
Beroepbaar gesteld: door de regio
Kampen A. ten Napel uit Joure.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Oudemirdum, JJ. Ta-
nis te Middelburg-Centrum.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Voorlopig flinke perioden met zon
en droog. Maxima 10 tot 16 gra
den.
Zweden:
Flinke zonnige perioden en
droog. In de nacht kans op mist.
Maxima van 12 graden in het
noorden tot 17 in het zuiden.
Finland:
Flink wat zon, maar ook kans op
mist. Maxima rond 15 graden, in
het noorden 10.
Denemarken:
Flinke zonnige perioden en
droog. In de nacht kans op mist.
Maxima rond 16 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en flinke pe
rioden met regen. Vooral woens
dag in Ierland en Schotland een
harde wind. Maxima tussen 15
en 19 graden.
België en Luxemburg:
Perioden met zon, maar dinsdag
vooral in het westen ook enkele
wolkenvelden. Middagtempera-
tuur ongeveer 20 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zonnige perioden, maar in de
westelijke helft ook enkele buien.
Maxima varirend van 19 graden
in het westen tot 23 in het oos
ten.
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden, maar
woensdag wel kans. op een on
weersbui. Maxima meest tussen
23 en 28 graden.
Spanje:
Zonnig en een kleine kans op een
regen- of onweersbui. Maxima
meest tussen 25 en 30 graden, in
het noordwesten wat lager.
Portugal:
Veel zon en vrijwel overal droog.
Middagtemperatuur van 22 gra
den in het noordwesten tot 27 in
het zuidoosten.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Zonnige perioden bij maxima van
ongeveer 27 graden. Woensdag
misschien een bui.
Marokko:
Westkust: droog en vrij zonnig.
Maxima tussen 22 en 26 graden.
Tunesië:
Droog en veel zon bij maxima van
28 tot 34 graden.
Madeira:
Perioden met zon, maar vooral
aan de noordkant van de eilanden
ook enkele wolkenvelden. Droog.
Maxima rond 25 graden.
Canarische Eilanden:
Droog en veel zon. Middagtempe
ratuur tussen 26 en 30 graden.
Duitsland:
Flink wat zon, maar in het mid
den ook wolkenvelden en kans op
een bui. Maxima van 18 graden
in het noorden tot 21 in het zui
den.
Oostenrijk:
In het zuiden flink wat zon. Aan
de noordzijde meer bewolking en
af en foe regen. Middagtempera
tuur tussen 17 en 21 graden.
Zwitserland:
Zonnige perioden, aan de noord
kant dinsdag ook een enkele bui.
Middagtemperatuur tussen 17 en
23 graden.
Polen:
Droog en flinke zonnige perioden.
Maxima van 12 graden in het
oosten tot 16 in het westen, 's
Nachts kans op lichte vorst.
Tsjechië en Slowakije:
Zonnige perioden, maar dinsdag
wel kans op een bui. Middagtem
peratuur ongeveer 17 graden.
Hongarije:
Wat doet een scheepswrak bovenop een
berg? Dat dacht de Amerikaan Ron
Wyatt ook, toen hij een luchtfoto onder
ogen kreeg die een Turkse luchtmachtpiloot
boven de bergen van Oost-Turkije had ge
nomen. Op die foto was een druppelvormi
ge onregelmatigheid te zien die verdacht
veel weghad van de afdruk van een boot.
Dat kwam goed uit, want de plaat was ge
maakt niet ver van de berg Ararat, waar vol
gens de Bijbel de ark van Noach vastliep
toen het water zakte. Dat kon dus niet mis
sen. Wyatt pakte het vliegtuig en ging er
heen.
Natuurlijk was de Amerikaan niet de eerste
die op het idee was gekomen een kijkje te
nemen. Al in het begin van de jaren zestig
(kort nadat de piloot met de bewuste foto
kwam) waren er archeologen de berg op ge
trokken om poolshoogte te nemen. Teleur
gesteld waren ze weer vertrokken. Een toe
vallige rotsformatie, meenden ze, een freak
of nature, meer was het niet.
De onderzoekers hadden geen sporen van
hout of enig ander voorwerp gevonden dat
erop wees dat dit de bijbelse ark was. Een
kleistructuur, per ongeluk ontstaan in een
lava veld. Dat was alles. Een kwart eeuw leek
de bootvormige deuk in de grond vergeten.
Wyatt pakte de draad van het onderzoek
weer op. Hij was een bevlogen archeoloog,
die zich tot taak stelde de mysterieën van de
wereld te ontsluieren. Zijn website doet uit
de doeken welke bewijzen het onderzoek in
de Turkse bergen opleverde.
Wyatt zegt wel degelijk versteend hout te
hebben gevonden. Bovendien vond hij me-
taalresten van de klinknagels waarmee de
rompspanten aan elkaar zaten geklonken.
Hij vergeleek de afmetingen van het veron
derstelde wrak met de maten zoals Genesis
die geeft: het lijkt aardig te kloppen.
Ook de omgeving leverde interessant mate
riaal op. In de omgeving vond hij een aantal
'God* is een van de meest voorkomende woorden op
het internet. 0et zoekprogramma Altavista geeft 26
miljoen verwijzingen naar pagina's waar je je licht kan
opsteken over religieuze zaken. Zowel kerkelijke orga
nisaties als obscure religieuze groeperingen hebben
pagina's waar ze zich presenteren. Dezè aflevering! de
Ark van Noah - gevonden of niet?
http://pUgrimpromo.com/WAR/
bovenzijde. Wyatt hoefde niet lang na te
denken: dat waren de sleepankers die de
zwaarbeladen ark in de golven rechtop
moesten houden.
Wyatt's site is het bekijken waard. Er zijn fo
to's, geluidsfragmenten met interviews en
Een andere website, http:l noahsarksearch-
.com vindt Wyatt's enthousiasme nog te
voorbarig. In een kritisch artikel stelt de
Amerikaan Bill Crouse dat Wyatt's bewijs
materiaal nog veel te mager is om van de silvan schoonhoven
daken te schreeuwen dat de ark gevonden
is Hpt is allerminst nitpeslnten Hat het toch
gaat om een natuurlijke rotsformatie.
Kijk maar eens naar een modderstroom die
om een obstakel heen vloeit, zegt hij. Opge
droogd levert die een vergelijkbare aman-
delvorm op. Bovendien, zegt Crouse, ver
toont Ron Wyatt een zekere neiging tot fan
taseren en overdrijven.
Crouse speelt hiermee op de man en niet op
de bal, zou je kunnen zeggen. Maar enige
skepsis lijkt wel op zijn plaats bij een arche
oloog die niet alleen beweert de ark te heb
ben gevonden maar ook de heilige graal, de
ark des verbonds, het geheim van de Turijn-
se lijkwade, het bloed van Jezus, de plaats
waar Mozes de Rode Zee deed splijten, de
berg waar deze de tien geboden ontving, en
de stenen tafelen zelf.
En zelfs als iemand aannemelijk kan maken
dat we te maken hebben met de resten van
een echte antieke boot is de zondvloedtheo-
rie nog niet opgehelderd. Een door God
ordonneerde overstroming blijft een verhaal
dat nogal wat vragen oproept. Wat gebeurde
er bijvoorbeeld met alle waterdieren? Wat
moesten, na het uitstappen, de vleeseters
eten zonder zich aan hun arkgenoten te verj
grijpen?
Hoe konden alle dieren zich na de vloed
over de aardbol verspreiden? Waarom heb
ben alleen de buideldieren het gehaald naarie
Australië en uitsluitend daarheen? Denk je
het lot van het koalabeertje met zijn korte
pootjes en specifieke dieet, die uit Turkije te
voet de afstand naar Australië moet over
bruggen!
Toch is Wyatt's werk het bekijken waard.
Dat vonden de Turkse autoriteiten ook. Die
legden een vierbaansweg aan naar de
Oostturkse bergen en bouwden een bezoe
kerscentrum waar vanuit toeristen kunnen
neerkijken op de restanten van hun wieg.
Predikantenechtpaar ondergaat cultuurshock na vijf jaar Ghana
Checklist Bres
voor herkennin
valse profeten
amsterdam anp
Goeroes en genezers kona:
en gaan op de hedendaae
markt van geloof en spiritu
teit, maar hoe weet je of y
vertrouwen zijn? Publicist
regressietherapeut Peter
Haring biedt de kritische i
ker in het spirituele biad
een checklist voor de ontn
kering van valse profeten.
Den Haring formuleert jn,
aantaleigenschappen waai
'nepgoeroes, paranon J.|
charlatans en egocentri v,
channels' te herkennen
Valse profeten beginnen jn
vleierij, maken hun volgelii ;o
vervolgens ongerust en ban ll(
prikkelen het gevoel hulj y
hoevend te zijn. Er is vei
sprake van gedwongen win
nering: boeken, casse
drankjes en pillen zijn alleei
de meester(es) zelf te krijger
Schitterende toekomstbi
ten over spirituele transfer m
tie of verlichting zijn ook n>
signaal om op je hoede te: Ie
Valse profeten wakkeren ve lie
'besmuikte competitie' tui lu
discipelen aan. Verder den
ze in termen van rangen
standen. Den Haring verm
als ander punt gerommel
oncontroleerbare feiten en
ta. Valse profeten jagen
volgelingen angst aan en ze
hen aan tot experimenten
drie weken vasten, aldus
Haring.
utrecht wiebe van der hout
Op de markt heeft dominee Ar-
rie van Nierop nog de neiging af
te dingen. Verder kan hij in de
kerk een spontaan 'halleluja'
nauwelijks onderdrukken. Zijn
vrouw kookt nog royaal, maar
onverwachte gasten blijven uit.
Alles gaat weer op afspraak. Na
vijf jaar Ghana is het hier wen
nen voor het predikantsgezin.
Tobberige, op het eigen over
leven gerichte kerkelijke ge
meenten hoeven bij Arrie van
Nierop niet aan te kloppen. De
na vijf jaar Ghana werkloze ge
reformeerd predikant sjouwt
zijn Afrikaanse achtergrond
voor altijd mee en wil alleen
werken in een gemeente die
over de eigen grenzen heen
kijkt.
De ontkerkelijking en het ge
doe rond het fusieproces Sa
men op Weg in Nederland val
len voor Van Nierop en zijn
vrouw Afke de Jong in het niet
bij de dagelijkse omgang met
leven en dood in Afrika. ,,Hier
kun je de televisie uitzetten bij
ellende. Daar klopt het aan je
deur, steeds opnieuw."
De 37-jarige oud-predikant
van Gaastmeer was in Noord-
Ghana districtspastor van 35
dorpen rond de stad Tamele.
Behalve rondreizend predikant
was hij ook manager van de ba
sisgezondheidsdienst, regelde
hij landbouwvoorlichting en al
fabetiseringsprojecten en coör-
Perioden met zon en kleine kans
op een bui. Maxima rond 18 gra
den.
Italië:
Droog en veel zon. In het noorden
kleine kans op een bui. Maxima
rond 25 graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig bij maxima van ongeveer
26 graden.
Griekenland en Kreta:
In het noorden kans op enkele re
gen- of onweersbuien, In het zui
den vrijwel overal droog en flinke
zonnige perioden. Op de Egei-
sche Zee soms veel wind. Maxima
20 tot 25 graden.
Malta:
Flinke zonnige perioden. Maxima
van ongeveer 27 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, maar bij de Dardanellen
kleine kans op een regen- of on
weersbui. Maxima op Cyprus en
in het zuiden van Turkije 28 gra
den, elders in Turkije 15 tot 20
graden.
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07.35 Zon onder 19.25
Maan op 06.38 Maan onder 19.48
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.55 - 16.19 03.28 15.52
Laag 13.46 00.00 13.27 23.41
Weerrapporten 26/09, 08.00 uur:
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Maastricht
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
opklaringen
windrichting
19 temperatuur
lagedruk
hogedruk
27 17 0.0
16 12 0.8
30 23 0.0
30 23 0.0
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
W. I-
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C, van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chefredactie
Duin-en Bollenstreek
W F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tót 17i
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17i
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro) I
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging versüei
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,- kort a
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnen! f]
worden verzonden geldt een toeslag van/
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBA ire
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvalt1
van het regionale nieuws uit het Leidsd :R
Dagblad op geluidscassette beschikbaai itvi
informatie 0486-486486 oi
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grs n
Auteursrechten voorbehoudend
Dagbladuitgeverij Damiate
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
een kliniek die buiten elke zorg
valt. Ghana heeft cash and car-
ry-zorg: wie een infuus nodig
heeft, moet er eerst voor veel
geld een kopen. Om vier uur 's
middags moest zij dertig geluk
kigen en enkele noodgevallen
selecteren uit de lange rij met
een gemiddelde wachttijd van
tien dagen, een soort huisart
senfunctie dus. „Elke dag be
slissen over leven en dood ei
genlijk."
Zij neemt in Nederland even
afstand. De verpleegkundige
kan nog niet verteren dat hier
veel geld in luxe zorg wordt ge
stoken, terwijl in Ghana men
sen sterven die voor een habbe-
krats gered kunnen worden.
„Wij werden ook dag en
nacht gealarmeerd voor zieken-
vervoer met onze auto. Soms
was er bij bijvoorbeeld bevallin
gen geen tijd meer voor de rit
naar het ziekenhuis. Dan greep
ik zelf in. Je zit daar niet met
een wet, die precies omschrijft
wat je wel en niet mag."
Ondanks een gedegen voor
bereiding putte het klimaat het
gezin aanvankelijk uit. Afke de
Jong was met de zwaar zieke
peuter Allard al snel even terug
in Nederland. „Hij paste zich
later het best aan. Hij liep op
blote voeten, was na terugkeer
doodsbang voor de stofzuiger
en moet wennen dat hij op
school geen voorrang krijgt bij
de schommel."
O L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
dineerde hij tien scholen.
De districtspastor houdt zich
dus ook bezig met inkoop van
medicijnen en schoolmateria
len en het rijdend houden van
auto's. Ghanezen laten zich vrij
impulsief dopen voor het to
taalpakket van het christen
dom. „Valt de verzorging tegen,
dan zijn ze soms ook zo weer
weg. Het aantal kerkleden blijft
vrijwel gelijk, in dorpen enkele
procenten en in onze stad Ta
mele zo'n vijftien procent."
De lekenprekers in de diverse
dorpsgemeenten mogen geen
doop en avondmaal bedienen.
Van Nierop reisde dus vooral
als sacramentsbedienaar. Op de
achtste dag van een boreling
houden Ghanezen steevast een
kerkdienst. „Christenen zowel
als moslims hebben dat naam-
gevingsritueel uit het traditio
nele geloof overgenomen."
Het gezin met twee kinderen
bewoonde een stenen huis met
elektriciteit, stromend water en
een telefoon. De voorzieningen
vielen echter geregeld uit. Te
rug in Nederland valt hun op
dat alles- om de computer
draait. Het echtpaar kreeg als
antwoord op brieven vaak de
vraag waarom ze nog niet over
e-mail beschikten. Van Nierop
wijst voorts op het parkeerter
rein bij het landelijk diensten
centrum van de kerken in
Utrecht, waar de familie tijde
lijk logeert. „Hier zie je geen au
to's ouder dan drie jaar."
Die welvaart doet vooral Afke
de Jong pijn. Als A-verpleeg
kundige werkte zij in Ghana in
Dominee Van Nierop (zittend links) tijdens een kerkelijke viering in Ghana.
