'Koop nooit een kanariepietje' tijdioo
André Hazes hoeft van fans niet eens te zingen
'Dit maakt kunst echt laagdrempelig' PvclA: waar be,eids\isie
Cultuur Kunst
Hendri)
To verlei te veel aan oppervlakte
MAANDAG 25 SEPTEMBER 2000
Cultuur in Kleur
leiden Bezoekers van de
manifestatie 'Cultuur in
Kleur', zaterdag in het
Leidse Volkshuis, konden
hun handen laten versie
ren met een traditionele
Soedanese hennabeschil-
dering. Bovendien werden
er veel films vertoond uit
Iran en Irak. De bezoekers
werden verder vermaakt
met een dansvoorstelling,
kindertoneel en optredens
van muziekgroepen en
dichters uit ondermeer
Irak, Iran en Afghanistan.
foto eric taal
Muziekwereld eist 13,5 miljoen
ruswuk De Nederlandse muziekwereld, pop, jazz, klassiek,
opera, ensembles en wereldmuziek, eist een bedrag van 13,5
miljoen gulden in het kader van de Cultuurnota 2001-2004. Het
geld moet komen uit de 40 miljoen die de Tweede Kamer extra
wil uitgeven aan cultuur. „Hiermee kan de kamer een weg vin
den om uit de impasse te komen die is ontstaan door de om
streden beslissing van staatssecretaris Van der Ploeg om alle in
tensiveringen voor muziek uit te stellen", aldus de muziekwe
reld in een gezamenlijke persverklaring.
Drs. P ontvangt Tollensprijs
ruswuk Drs. P heeft gisteren in Museum Rijswijk, bijgenaamd
het Tollenshuis, de Tollensprijs ontvangen. In aanwezigheid
van twee nazaten van de negentiende-eeuwse dichter Hendrik
Tollens kreeg Drs. P (Heinz Polzer) een medaille en een bedrag
van 5000 gulden voor zijn bijzondere gebruik van de Neder
landse taal. Voorzitter K. Fens van het Tollensfonds noemde
Drs. P niet alleen een van de beste, maar ook een van de ge
zondste tekstdichters van Nederland. Dit naar aanleiding van
het gebruik van allerlei groenten en fruit in zijn teksten. Hij gaf
als voorbeeld het lied 'Knolrapen, Lof, Schorseneren en Prei.'
'Het' wint NPS-prijs voor korte film
utrecht De film 'Het' van regisseur Simone van Dusseldorp
heeft dit jaar de NPS-prijs voor de beste korte film gewonnen.
'Het' is een film van drie minuten over twee meisjes. De ene
heeft 'het' wel en de ander heeft 'het' nog niet gedaan. Van Dus
seldorp kreeg de prijs van 10.000 gulden gisteravond uitgereikt
tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht. Piotr van Dijk is
door filmprofessionals gekozen tot de beste geluidsman van de
laatste zes jaar. Hij ontving daarvoor de Gouden Kalf Vakprijs
2000.
Israëlische dichter Amichai overleden
Jeruzalem Yehuda Amichai, beschouwd als een van de belang
rijkste hedendaagse Israëlische dichters, is vrijdag op 76-jarige
leeftijd overleden. Amichai, geboren in Duitsland, maar in 1936
als twaalfjarige met zijn ouders naar Jeruzalem gevlucht, debu
teerde halverwege de jaren '50 met de bundel 'Nu en op andere
dagen'. Dit jaar nog verscheen een bundel met nieuwe verzen,
onder de titel 'Open, gesloten, open'.
Festival laat het levenslied in haar volle breedte zien
muziek recensie
leiden esther barfoot
Een aantal levenslessen: Kus je dierbaren altijd gedag.
Zeker als je boos op ze bent. Anders slaat onherroepelijk
het noodlot toe. Koop nooit een kanariepietje. Zo'n
kwetsbaar ding komt zeker in de klauwen van een kat of
in het broodrooster terecht. Schrijf nooit een brief aan je
moeder en koop vooral geen witte rozen voor haar. Deze
dingen belanden ongewild, maar ontegenzeglijk op haar
graf. Althans, als je het gemiddelde levenslied mag gelo
ven. Ook tijdens de Finale van het Leids Festival van het
Levenslied kennen de meeste smartlappen deze traditio
nele thematiek.
in een Jacques Brel-achtige stijl
zingt Citroen: 'Straatkrantver
koper in Leiden. Zonder jou is
de stad niet compleet. Hoeve-
len zullen je straks nog vermij-
den.Tot ze zelf zien wat jij al zo
lang weet.'
Het nummer wint de eerste
prijs in de categorie 'Eigen
compositie', goed voor de Mary
Bey Bokaal, een bedrag van
3500 gulden en de gelegenheid
een CD op te nemen. Maar het
thema van een lied is, gelukkig,
niet allesbepalend. Notabene
het meest niemendallerige on
derwerp, de lotgevallen van een
kanariepiet, zorgt voor een van
de beste optredens van de
avond. Tonny Jordaan, die
'Kleine Vogel' van Arie Pas-
schier ten gehore brengt, is de
enige die de zaal plat krijgt. Ie
dereen deint mee terwijl hij de
stoelen van de eerste rij beklimt
en in prachtige vibrato's uit
haalt. Als enige echte showman
Het is verfrissend als de Fruitel-
la's zingen hun eigen vader on
der een auto geduwd te heb
ben, omdat hij hen sloeg. "Va
der is dood en het gaat ons
goed!' Een ander, origineler on
derwerp bezingt de jonge band
Naar Verluidt. Hun nummer
dat een krachtige melodie kent
in de stijl van Blof of De Kast,
gaat over een jongeman die
zichzelf leert kennen. Het enige
levenslied met een actueel on
derwerp is 'Straatkrantverkoper
in Leiden' van Ed Citroen. De
Voorschotenaar heeft zich laten
inspireren door Jayjay (spreek
uit Djédjé), een bestaande
straatkrantverkoper die zijn
stek heeft bij het station Leiden.
Het lied, dat het straatleven
wellicht wat idealiseert, stelt dat
Jayjay gelukkig is, omdat hij tijd
heeft voor een praatje met zijn
medemens. Met krachtige stem
hans keuzers
Concert: The Jiml Hendrix Musici 1£
met Guy Renardeau Stream en Ni ld
enced, gast Ross Curry. Gezien: ir
LVC, Leiden
Tonny Jordaan bezingt de lotgevallen van een kanariepiet en krijgt de zaal plat. foto taco van der eb
die de avond rijk is, wint hij ge- maakt kennis met traditionele de kwaliteit van de andere op
heel verdiend de eerste prijs in smartlappen van Hazes en co, tredens. Eerder lijkt het erop
de categorie 'klassiekers' (ook levensliederen in meer caba- dat de smartlap, in welke vorm
een bokaal en een geldbedrag reteske vorm en in de vorm van ook, toch beter tot zijn recht
van 2500 gulden). een rocksong. Het levenslied is komt in een wat lossere sfeer
De opzet van organisator Lei- meer dan een meedeiner. Dat is met een glaasje erbij, dan in
den Promotie VW, het levens- duidelijk Het feit dat Tonny een slechts gedeeltelijk gevulde
lied in haar volle breedte te la- Jordaan als enige de zaal hele- schouwburg,
ten zien, is geslaagd. De zaal maal mee krijgt, zegt niets over
muziek recensie
'Geen belangenverstrengeling bij
beoordeling Raad voor Cultuur'
den haag anp
Bij de beoordeling van het Ne
derlands Instituut voor Media
kunst (NIM) door de Raad voor
Cultuur is geen sprake geweest
van belangenverstrengeling.
Dat zegt algemeen secretaris
van de Raad T. Brandenbarg in
reactie op een artikel in week
blad De Groene Amsterdammer
van deze week.
Het weekblad suggereert dat
zowel artistiek directeur H. Hol-
tappels van het NIM als be
stuurslid D. Cannegieter hun
lidmaatschap van de Raad voor
Cultuur hebben gebruikt om
hun eigen instituut te bevoor
delen. Na een positief advies
van de Raad over het NIM ver
dubbelde staatssecretaris van
cultuur Van der Ploeg de subsi
die tot 1,2 miljoen gulden.
Cannegieter maakte volgens
Brandenbarg weliswaar deel uit
van de subcommissie beeldcul
tuur van de Raad voor Cultuur,
maar heeft zich niet gebogen
over het NIM. Deze ad-hoc-
commissie heeft alleen maar
een advies gegeven over de ves
tiging van een nieuw instituut
voor beeldcultuur in Amster
dam of Rotterdam. Cannegie
ter, directeur van het Rijksmu
seum Twente, is voorzitter van
de commissie musea van de
Raad voor Cultuur.
NIM-directeur Holtappels
maakt wel deel uit van de com
missie beeldende kunst en
vormgeving, die ook over het
NIM oordeelde. Maar met het
advies over zijn eigen instituut
heeft hij zich niet bemoeid, stelt
Brandenbarg. „Hij heeft geen
deel uitgemaakt van het overleg
over het NIM. Hij wist niet wat
er daar besproken is."
louis du moulin
Concert André Hazes. Gezien 23/9,
Ahoy', Rotterdam.
Zing maar niets meer. Van zijn
10.000 koppige 'fanclub' hoefde
André Hazes zaterdagavond in
Ahoy' niet eens z'n stem te ver
heffen. Slechts z'n verschijning
was al voldoende voor maxima
le gekheid op een stokje in de
arena en op de tribunes. En was
er alleen maar zijn muziek ge
draaid, dan was het vast ook
een dolle boel geworden, getui
ge alle uitbundigheid reeds tij
dens de warming up van Sugar
Lee 'Brulboei' Hooper en de
aansluitende 'pauzedisco'.
Veel meer adoratie dus voor
de Amsterdamse levenspop
zanger dan bij z'n concertvisite
van een jaar geleden aan de
zelfde geliefde speelplaats.
Waar de aan hem gewijde suc
cesdocumentaire 'Zij gelooft in
mij' natuurlijk wel mee van
doen zal hebben: dankzij dat
zoveel onthullende filmportret
van John Appel is Hazes nog
meer van het volk geworden.
De twee beschikbare avonden
waren in een oogwenk uitver
kocht.
Voor mij geen slingers aan de
wand, was altijd het uitgangs
punt van Hazes bij z'n groot
schalige optredens. Maar daar-:
mee lijkt hij nu te willen bre
ken. Zo werd tot veler verbazing
z'n opkomst ingeluid met een
hoeveelheid vuurwerk alsof het
een Las Vegas-gala van Lee To
wers betrof. En ook het laatste
uitroepteken werd gezet mid
dels het afsteken van 'duizend
bommen en granaten', wat lang
niet iedereen de leukste wegwe-
zer vond. Subtielere franje was
er gelukkig net zo goed.
Puur decoratief was er de
plots opduikende Tampjesvlie-
ger' en was de lichtshow meer
dan ooit van toevoegende
waarde. Muzikaal kwam het
beetje extra ditmaal vooral van
enige gaste Trijntje Oosterhuis,
als surprise een stuk origineler
dan Paul de Leeuw vorig jaar en
met Hazes uitstekend 'koppe
lend' in hun eigen versie van
'You've Lost That Lovin' Fee
ling' (van The Righteous Bro
thers).
'De Haas', zoals gebruikelijk
in dit verband bijgestaan door
het 'groot orkest' onder leiding
van John van de Ven, begon
strak, maar liet gaandeweg de
teugels steeds meer vieren. Wat
best kon, omdat z'n 'gelegen
heidskoor' zo graag en zo ener
giek z'n zangpartijen van hem
overnam. Vele fans zullen na
afloop dan ook vermoeider zijn
geweest dan hun grote, kleine
held zelf.
Die mag nu hopen net zoveel
enthousiasme los te maken bij
zijn veel alternatievere rentree
in Ahoy' in december. Beide
dan op het menu staande kerst
shows (op dinsdag 12 en don
derdag 14 december) zijn in elk
geval al wel uitverkocht.
Wie de held van de avoi
daarover is geen discussie
gelijk. Rechts van de zaal [l
op een levensgroot zwait
Jimi Hendrix de mensen -
Aan de linkerkant van het 1
um zijn twee dia's gep
teerd. Eén van het karakten(
ke hoofd van Jimi HendjfT
één van de hals van de
met twee vingers van def"
himself.
De band Guy Renai
Stream kijkt bij het begii T
het programma tegen een
gapend gat aan. Doop;
Hendrix-groove wordt dit
jes opgevuld door een ui1:1
dak gaande vijftiger met
grijs haar in een staartje
groot gedeelte van het pi os
lijkt uit die tijd te komen,
wat gereserveerd op de ai
grond, en ziet dat gitarii
nardeau de erfenis van i
taarheld met verve vef^
Zangeres Jace heeft een
looflijk portie soul in haat
en vooral bij 'Stonefree' i
dat laatste er van af. Voot
Gotcha-rapper Rockattakei
staat haar terzijde, maa1
raps klinken iel en kaal enU1
eigenlijk op zijn best tijde
gesproken teksten. Het
kaanse volkslied is toepa
het laatste nummer van
kest, gedeeltelijk gespeel
de tanden door gitarist G
nardeau.
Achter in de zaal woi
tweede Jimi Hendrix-vidi
projecteerd. Het geluid 2
uit. „Hij heeft vanmiddaj
proefgedraaid?", roept
luidsman naar de dj-tore
geluidsstekkertjes blijke
door de dj uitgehaald. A g,
eenmaal verholpen is hoc e
weinig van de dialogen
band Nextperienced sti
soundchecken, zodat vei
het filmgeluid nog mee
vaagt. r,
We zien Hendrix op toi|a
backstage, in de tourbus )L
een Engels popprogramn |g
levert een bijzonder grap]
feet op want als de presei v
ce Lulu 'Hey Joe' aankiye
zie je achter haar het p c-
op zijn zondags in pak
zaal zitten. Jimi switcht j<
halverwege het nummei_
'The sunshine of your li"
Cream.
„Ik zie zoveel Hen1
shirts in de zaal, het lijkt
Jimi me aankijkt," aldusj,(
Gerrit Veldman, van Ne-
enced. Veldman grabbelt IL
de Hendrix-ton, laat met j
wing' en 'Angel' ook nad j,
lijk het rustiger werk la
men en houdt wel va a.
beetje show. Spelen meti |e'
den, gitaartje op de rugi^
het einde van de show ,0
het instrument deskundj^
molesteerd.
Wat zaterdag nog het Q
opvalt is dat het werk van
taarvirtuoos absoluut ni
dateerd klinkt en eigenli e|
komen tijdloos genoera
worden.
m m w mwwwkj*/ ij o leiden ad van kaamals bouwstenen voor de heldere kunst'. Van haar kant
leiden esther barfoot
„In een museum wordt een
kunstwerk uitgelicht. Als je het
atelier van een kunstenaar be
zoekt, ontdek je de mooiste
dingen, achteloos neergezet in
een hoekje. Als het dén mooi is,
is het echt mooi", vindt Mariet-
te. Zij en haar vriend Kees puf
fen uit na een wandeling langs
de Kunstroute 2000. Kees: „Het
leuke is dat je de kunstenaars
leert kennen die bij jou in de
buurt werken. Als je iets mooi
vindt, weet je hem of haar later
terug te vinden. Dat maakt
kunst echt laagdrempelig."
Tijdens de Kunstroute, die dit
weekeinde plaats had in Lei
den, zetten kunstenaars en ga
leries hun deuren open voor
publiek. Het publiek kan dwa
len door galleries en ateliers en
kennismaken met Leidse kun
stenaars. Deze manifestatie, die
voor de zesde maal door het
Centrum Beeldende Kunst Lei
den is gehouden, luidt het Leid
se kunstseizoen in.
Het mooie van de Kunstroute
is: wie ongestoord wil rondkij
ken, mag dat. Wie .de kunste
naar vragen stelt, krijgt een be
vlogen verhaal te horen. Kun
stenaars vertellen wat hen in
spireert, over de materialen die
ze gebruiken, productieproces
sen en alles wat er verder komt
kijken bij hun werk.
Ans Zuyderhoudt, woonach
tig aan de Nieuwe Rijn 91,
werkt met een grafische tech
niek die hoogdruk heet. Hoog
druk is te vergelijken met een
houtsnede, maar bij een hout
snede snij je het vlak weg dat je
wilt inkleuren. Bij een hoog
druk haal je weg, wat je juist
niet wilt inkleuren. Zuyder
houdt vindt haar inspiratie in
de teksten van de Mexicaanse
schrijver Octavio Paz. Hij
schrijft over de vergankelijkheid
van de natuur. „Een waterval
kan lieflijk lijken, maar na een
tijd breekt die een rots in twee-
en."
Kunstenaar Ludy Feyen. die
haar atelier aan de Volmolen-
gracht 13 heeft, vindt ook inspi
ratie in de vergankelijkheid. Zij
maakt ruimtelijke figuren met
materiaal uit de natuur zoals
wilgeteen, bamboe, riet en bla
deren. Daardoor zijn haar in
stallaties meestal tijdelijk. Ze
bouwt ze in de tuin van een ga
lerie, op een beeldenroute of op
lokatie in een landschap.
„Mensen reageren emotioneel
als ik na twee weken mijn
kunstwerk weer afbouw. Dat
vinden ze confronterend. Maar
ik wil iets vertellen over vergan
kelijkheid. Een feestje duurt
ook geen jaren."
Aan een lage vierkante tafel in
het midden van Feyen&Rsquo's
zonnige atelier zit een zestal be
zoekers. Met een kop thee in de
hand bladeren ze in het vele
leesmateriaal, de foto's en port
folio's. Feyen: „De kunstroute
is een actieve manier van expo
seren. Vandaag heb ik vijftien
bezoekers gehad. Gisteren ook.
Je voert lange gesprekken met
iedereen. Dat is inspannend."
Tegenwoordig ligt het atelier
van Feyen iets buiten de meest
gelopen route. Gelukkig, vindt
ze zelf. Minder mensen bezoe
ken haar atelier. De mensen die
komen, komen gericht voor
haar. Francien, kunstenaar uit
Den Haag bijvoorbeeld: „Ludy
heeft eens bij mij gekeken, nu
kijk ik bij haar." Kunstenaar Le-
nie Venne wil werk van Feyen
exposeren in galerie Zóne.
Ook dit jaar is het druk in het
gebouw Haagweg 4. Bij de in
gang worden de bezoekers ge
turfd. Bijna 900 mensen zijn er
geweest verspreid over zaterdag
en zondag. Fleur van den Berg,
kunstenaar die veel werkt met
glas, heeft dit jaar voor het eerst
de tijd genomen voor de ont
vangst van bezoekers. De voor
gaande jaren was ze net afge
studeerd en moest ze veel werk
maken.
„Dat is mooi, dacht ik. Dan
zien de mensen een atelier in
actie. Maar sommige bezoekers
werden boos dat ik geen werk
had tentoongesteld. En echt
werken kwam er ook niet van.
De bezoekers vroegen steeds
aandacht. Dus deze keer heb ik
mooie kleding aangetrokken en
mijn werk geëxposeerd. Dat is
veel leuker."
Leiden moet een stadsdichter
krijgen, een meerjarig gemeen
telijk Kunstplan, een Uitbureau,
maar eerst en vooral een helde
re beleidsvisie op cultureel ter
rein. Omdat ondanks eerdere
toezeggingen van wethouder
Pechtold het brede maatschap
pelijke debat over dat beleid tot
nu toe is uitgebleven, geeft de
PvdA hem alvast maar een
voorzet.
De partij presenteeerde afge
lopen zaterdag de nota 'Het
Kunst- en Cultuurbeleid bijge
steld' waarin zij een aantal
voorstellen en aanbevelingen
doet. Wat de PvdA betreft zijn
dat vooral praktische punten.
Die kunnen dan weer dienen
als bouwstenen voor de heldere
visie op het gebied van kunst en
cultuur waaraan het college, bij
het aantreden in 1998, zo na
drukkelijk behoefte had. Het
moet onderhand maar eens af
gelopen zijn met het ad hoc-be-
leid, zo vindt de fractie van de
PvdA.
Dat er ondanks de aankoop
van het Scheltema-complex een
oorverdovende stilte is gevallen
rond de voorgenomen samen
voeging van De Lakenhal en het
Centrum Beeldende Kunst ziet
de partij als exemplarisch voor
het gebrek aan visie. Om een
einde te maken aan die bescha
mende situatie dringt de PvdA
er in dit verband op aan om te
komen tot een snelle herzie
ning van de nota 'Leiden in
kunst'. Van haar kant
fractie een bijdrage leven
haar eigen notitie. De b
rijkste punten daaruit:
Culturele kennismakil
sussen voor scholieren.
Regelmatig overleg tussnc
meente en kunstenaars.
In navolging van andes
den komt er een stadsdid 'd
Uitbreiding taak even>a
tencoördinator. [js
Er komt een Leids Uil
voor centraliseren van den
verkoop.
De gemeente neemt in
voor een maandelijks v
van thematische festivals
Er komt een loket vooi
matie en het maken van
ken rond het gebruik vanE]
rele accommodaties.
theater recensie
wunand zeilstra
Hugo Claus door Theater Toveriei. Gezien: 23/9,
Muzenhof Leiderdorp
De ogenschijnlijke eenvoud van 'Thuis' is be
drieglijk. En in zekere zin is Theater Toveriei
daarvan de dupe geworden. Heel veel is goed
verzorgd. Het decor met een paar kenmerkende
accenten is efficiënt ingericht. De tekstbehande
ling van de acteurs heeft een acceptabele timing.
De gesprekken moeten namelijk zo huiselijk en
terloops mogelijk aandoen. Want de personages
in dit stuk van Hugo Claus zijn eigenlijk geen
praters. Wat hen dwars zit, moeten we in zekere
zin tussen de regels door vernemen. Theo en
Monique, een echtpaar van middelbare leeftijd,
staan centraal. Op bezoek komen zoon en diens
vriendin. Speltechnisch is vooral de zoon iets
zwakker, maar hun beider bijdrage blijft door het
stuk zelf beperkt. Tot slot is er nog een de
rende oude dame, wier huis door het ei
wordt bewoond. Pa krijgt iets met de
van zijn zoon. Bovendien wordt getracht d
dame om het leven te brengen. Het zou
delijke dan wel definitieve ontsnapping
grauwe bestaan van alledag moeten opl
Het wordt echter niets, noch het een, no
ander. Daaraan zitten tragikomische as
Zonder in de valkuil van kluchtige overdri
trappen, laat Toveriei deze gebcurtenissfl
Maar die constant tragische ondertoon
broeierige en benauwende sfeer blijven oo
licht. Dat vereist een subtiele gelaagdheid
acteren die welhaast professionele eisen!
spelers stelt. Misschien is dat wel wat
vraagd, maar voor een echt aangrijpende
ring van dit stuk is het een absoluut vere
dat opzicht heeft Toveriei het uitbrengen
eenvoudig lijkende toneelstuk ondersch
geheel blijft te veel aan de oppervlakte.
André Hazes
in duet met
Trijntje Oos
terhuis.
foto
ceesspruut
