Pt
II
Filternet: de bezem door internet
.embrandt
Windows Me: minder hobbels voor de thuisgebruiker
i
Multi Media
u p
Vrolijke virussen
t
Fantastisch staaltje multimedia
Reclame vervelend
UJ
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN V
R
Porno, geweld en godslastering komen er niet door bij EO-project
bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal computer.
iar wat doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de rubriek
PC Wijzer elke week een onderwerp voor de thuiscomputeraar.
Vragen en suggesties kunt u sturen naar:
internetredactie@damiate.hdc.nl
ij Dputervirussen verschillen
lïinig van echte levende
;b stjes. Echte virussen doen
t,i niet veel meer dan zoveel
lij gelijk kopieën van zichzelf
ken om hun genetische in-
natie voor de toekomst vei
le stellen. Vorige week rap-
teerde PC-wijzer over de ve-
alse virusmeldingen die in
loop zijn. We
den tegen-
over-
eld door
I jltjes die ons
uschuwen
"1 railerlei niet-
laande virus
die op zijn
st de harde
ijfwissen. In
lelijkheid
computervi-
en zelden zo agressief,
iderdduizenden zijn in om-
j, en de virusscanner moet
enige regelmaat op inter-
voor informatie over de
ste modellen. Sommige vi-
canners, zoals F-Secure, la-
je een kijkje nemen in hun
van virussen, de namen,
rze op het moment in het
lieven en met een korte
chrijving van hun eigen-
ippen. Er blijken vreemde
;rs onder te zittten.
Is het Sunday-virus, dat al-
op zondagen de kop op-
kt met de ongevraagde
dschap 'Het is zondag!
irom zou je zo hard werken?
en maar werken en niet
spelen maken een saai
inetje van je! Kom op, ga
ibuiten en doe iets leuks!'
het Caterpillar-virus heeft
behoefte je kostbare be
standen te verwoesten. Het
openbaart zich door een groene
rups die op ongelegen momen
ten over je scherm kruipt.
Er bestaan nog veel meer virus
sen die het beeldscherm sabo
teren. Het ene laat alle lettertjes
naar beneden druppelen. 'Mir
ror' draait het beeld 180 graden
om, zodat je op je kop moet
gaan staan om
nog verder te
kunnen werken.
Als daarentegen
het Funeral-vi
rus zich nestelt
in je computer
hoor je een
somber
nisdeüntje,
waarop de com
puter een uurtje
in de rouw gaat
en in die tijd niet aanspreek
baar is.
Andere virussen hebben het
slechter met hun gastheer voor.
Het Geni-virus kan verschrikke
lijke gevolgen hebben, bijvoor
beeld als je een sollicitatiebrief
moet schrijven. Het komt in ac
tie als je in Word aan het typen
bent en corrigeert automatisch
het woord 'geniaal' in 'genitaal'.
Een ander virus, Gold, is ont
worpen om de gebruiker van
een geïnfecteerde computer zo
wel te irriteren als te onderwij
zen. Elke dag, op gezette tijden
slaat het ding op tilt. Op het
scherm verschijnt dan een re
kensommetje. Het virus eist dat
dit sommetje eerst wordt opge
lost. Geen correct antwoord be
tekent niet verder werken.
SILVAN SCHOONHOVEN
PETER VAN EGMOND
Internet mag dan een weids
plein zijn met mooie hoekjes en
doorkijkjes, maar ook met de
nodige rommel. Verschillende
familyfilters hebben gepro
beerd het plein schoon te ve
gen, met wisselend succes. Fil
temet, een EO-project, is de
jongste poging. Onder het mot
to 'geen pomo, geen geweld,
geen godslastering' ging Filter-
net vlak voor de zomer van
start. De teller staat inmiddels
op 3.000 abonnees.
Die belangstelling komt niet al
leen van de EO-achterban en
van bezorgde ouders, maar ook
van werkgevers die willen voor
komen dat hun personeel de
helft van hun tijd kwijt zijn aan
sites die niets met het werk te
maken hebben. De EO over
weegt om die reden ook bij
voorbeeld financiële informatie
te weren, als een werkgever
daarom vraagt. Want op som
mige kantoren zit het personeel
om het uur de beurskoersen bij
te houden.
Maar vooralsnog heeft Filtemet
het gemunt op het seks, geweld
en godslastering. Dat nodigt uit
tot een praktijktest. Wat komt
er wel of niet doorheen? Medi
sche sites, hoe expliciet ook,
blijken altijd beschikbaar. En
pomo? Via www.altavista.de
(de Duitse variant van zoekma
chine Altavista, wellicht onbe
kend bij de EO) en het tref
woord 'porno' verschijnt een
eerste pagina met acht verwij
zingen. AEe acht leveren ze een
blokkadepagina op, met de ver
gevingsgezinde tekst: 'Surft u
gerust verder...'
Aanhouder wint
Nederlands, Duits, Frans, Itali
aans - een lawine aan pogin
gen, doch geen enkele is raak.
Maar ook bij Filternet geldt dat
de aanhouder wint. De site
www.kutje.nl bijvoorbeeld ver
schijnt gewoon op het scherm.
Waar de meeste filters hun tan
den op stukbijten, is dat het on
mogelijk is om alleen op tref
woorden te selecteren. Want
hoe hou je een informatieve si
te over Neo-Nazi's en het foute
Whitepower - Nazi-Skinheads
aus Süddeutschland uit elkaar?
En hoe een medische site met
expliciet woordgebruik en een
pornosite? Er zijn zelfs filters
die de onschuldige mailservice
Hotmail weren, omdat de term
'hot' erin voorkomt.
Filternet hanteert daarom een
'drietrapsraket'. De eerste trap
is zo'n grove filter die selecteert
op trefwoorden en combinaties
van trefwoorden. De tweede
trap is een team van medewer
kers die dagelijks internet af
struinen op zoek naar sites die
niet door de mazen van het net
mogen glippen. Aan de hand
van hun bevindingen ontwik
kelt Filternet zelflerende soft
ware, die meegaat met de ont
wikkelingen op het net.
De derde trap - uniek onder de
familyfilters - is dat Filtemet de
abonnees laat meedenken. Wie
een site aantreft die niet door
de beugel kan, meldt die aan de
medewerkers van Filtemet. En
omgekeerd. De pagina's van
het Leidsch Dagblad waren
door een uitglijder van de soft
ware tot voor kort niet te zien
op Filtemet. Dan verscheen de
blokkeerpagina met de mede
deling: „Als u denkt dat deze
pagina ten onrechte wordt weg-
Filter
w Net wi
gefilterd, dan kunt u hier reage
ren." Inmiddels is het Leidsch
Dagblad ook bij Filtemet weer
online.
Niet té streng
„Onze zorg is vooral ervoor te
zorgen dat Filtemet niet té
streng wordt", zegt Jan-Willem
Bosman, bij de EO verantwoor
delijk voor Filtemet. „Filternet
heeft natuurlijk snel
het imago dat de
EO achter alle in
formatie op het net
moet staan. Maar
dat is niet zo. Ons
doel is te zorgen
voor internet zon
der extremiteiten.
Sites over homofi-
een pagina ten lie, abortus laten we
gewoon door. Dat is
- ieders eigen verant
woordelijkheid."
Wat precies ontoe
laatbaar is, is nog
steeds onderhevig
aan discussie. Nap-
M ster bijvoorbeeld,
de online-ruilhan-
del in muziek, is dat legaal of il
legaal? Zolang de hoogste rech
ters zich nog over het oordeel
buigen, laat Filtemet muziek
van Lenny Kravitz nog gewoon
door. Chatboxen vormen een
vergelijkbaar probleem. Som
mige zijn braaf, andere een
beetje stout en sommige te vuil
voor woorden. Wat mag wel en
wat niet? Filternet is voorzich
tig, en verbiedt alleen de écht
foute chatbox.
De prioriteit van Filtemet was
aanvankelijk vooral het wegfil
teren van porno. Op het terrein
van extreem-rechts (valt onder
'geweld') moet daarom nog wat
werk verzet worden. De Ku Klux
Klan komt er niet door. Maar
bijvoorbeeld www.christian-
aryannations.com juist wel -
een stuitende nazi-site met
brandende hakenkruizen en jo
denhaat in naam van Christus.
Ook skinhead-site kulmbacher-
.freeservers.com is gewoon be
schikbaar. Maar hier verschijnt
een opmerkelijke tekst in beeld:
„This page is hacked by Turkish
anti-nazi team." Waar iets door
de mazen van Filtemet glipt, let
altijd wel iemand anders op.
Alles over wijn
Denda Multimedia heeft een
nieuw deel toegevoegd aan
de snel groeiende reeks en
cyclopedieën. Dit keer gaat
het om wijn, een populair
onderwerp, waar velen graag
1 iets meer over weten. Na
tuurlijk gaat het uiteindelijk
om de smaak, maar een
j beetje kennis kan geen
I kwaad. In de Wijn Encyclo
pedie is alles te vinden over
I druivensoorten, het vinifica-
j tieproces (maken van wijn
i dus), hoe en waarbij je welke
wijn drinkt, de mooiste wijn
streken en de beroemdste
chateaux. Een multimedia-
product moet meer zijn dan
een boek en dus kun je via
het programma ook een ei-
Zwarte cd-schrijver
Sony brengt een nieuwe
snelle cd-schrijver op de
markt met een pikzwarte
voorkant. Het apparaat, de
CRX160E-RP kan 12x schrij
ven, 8x herschrijven en heeft
een leessnelheid van 32x.
gen database aanleggen met
- indien gewenst - ingescan-
de etiketten en proefnotities.
Daarnaast is een koppeling
met het internet mogelijk.
Om de Wijn Encyclopedie te
kunnen bekijken zijn een
Pentium 100 met 16 Mb ram
en Explorer 4.0 of hoger voor
de internetverbinding nodig.
Het apparaat heeft een buf
fer van 4 Megabyte, hetgeen
de kans op mislukte cd's ver
kleint. Zoals gebruikelijk
wordt de schrijver geleverd
met software, in dit geval
van CeQuadrat (WinOnCD)
Adaptec (Direct CD) en
Steinberg (Wavelab). Ook
zijn programma's bijgevoegd
voor het maken van backups
van de harde schijf en het
bewerken van videobestan
den. De prijs van de schrijver
zal rond de 800 gulden lig
gen.
Informatie: www.sony-cp.com
RONALD HOOUENGA
in alle staten
eveer de helft van de Ne-
andse internetgebruikers
rt zich aan reclamebanners
startpagina van hun
va reer. Ze hebben liever digi-
routeplanners en tv-gidsen
:r handbereik. Die ontbre-
evenwel vaak op hun inter-
lortaal, blijkt uit onderzoek
Blauw Research onder 939
he metters. Toch blijven de
5te gebruikers trouw aan
startpagina. Bijna zeventig
P ent heeft het afgelopen jaar
gewisseld. Eenderde ge
bruikt de homepage van de ei
gen provider als startpunt voor
het surfen. Dertien procent
heeft de pagina door iemand
anders laten instellen. Hoewel
de startpagina de eerste pagina
is die verschijnt als de gebruiker
het internet op gaat, maakt
maar eenderde van de onder
vraagden dagelijks gebruik van
de*diensten die daar op staan.
Nieuwsrubrieken en zoekma
chines zijn de populairste dien
sten.
Het kan dus wel, blijkbaar: een
verbluffend mooi product ma
ken voor een wellicht toch wat
beperkte doelgroep. De cd-rom
'Rembrandt in alle staten', met
alle etsen van de graveur/schil
der én zijn eigen bewerkingen
daarvan, is een fantastisch
staaltje multimedia geworden,
precies waarvoor de thuis-pc
ooit eens bedoeld was.
Onze bekendste zeventiende-
eeuwse landgenoot werd de af
gelopen eeuwen vooral ge
roemd om zijn schilderijen,
maar was in zijn eigen tijd en
ver daarna nog veel bekender
door zijn etsen, waarvan de af
drukken immers op veel grotere
schaal verspreid konden wor
den dan een 'werkje' als De
Nachtwacht. Befaamd was hij
om zijn religieuze voorstellin
gen, zijn landschappen, zijn
portretten, naakten en zijn 'tro
nies': karakterstudies naar ge
laatsuitdrukkingen.
De cd-rom heet een compleet
overzicht te zijn van alle bijna
driehonderd etsen die hij
maakte, plus nog eens vele
honderden aanpassingen daar
op van de meester zelf, de ver
schillende versies of 'staten'
van een ets. Soms eenvoudige
verbeteringen als de eerste af
druk nog niet je-van-het was,
soms ook substantieel andere
versies of geheel herziene af
beeldingen.
Middels een schitterende inter
face, sober maar heel duidelijk,
navigeer je moeiteloos door het
programma heen, zij het af en
toe vergezeld van een wat on
duidelijk naargeestig muziekje.
Zoeken kan op thema, op jaar
tal, en op catalogusnummer.
Eenmaal in een van die catego
rieën beland, licht een diashow
met gesproken commentaar je
nog een en ander toe.
De verschillende etsen zelf kun
nen in een soort carrousel met
de muis in het rond worden ge
draaid, gelijk een ansichtkaar
tenmolen. Erg goed gevonden,
net als de unieke mogelijkheid
een eenmaal gekozen en ver
groot op scherm gebrachte af
beelding nog beter te bekijken,
door met een virtueel vergroot
glas over de gravure te gaan.
Zonder extra te klikken, welte
verstaan, maar louter door de
muis te bewegen: een innovatie
die wij nog niet eerder zijn te
gengekomen.
Elk krasje, lijntje en arcerinkje
is zo te volgen, op de priegel-
werkjes van oorspronkelijk
soms nog geen vier bij zes cen
timeter. Vijf uur prettig uitge
sproken tekst, zinnige extra uit
leg over bijvoorbeeld de tech
niek achter het etsen, prenten
die Rembrandt zelf als voor
beeld heeft gebruikt, een klein
woordenboekje met hyperlinks,
de mogelijkheid veel van de ge
toonde etsen af te drukken: de
liefhebber heeft met Rem
brandt in alle staten een mooi
product in handen. Voor wie de
gelijknamige tentoonstelling in
het Rembrandthuis in Amster
dam nog gaat bezoeken eigen
lijk een absolute must, ter voor
bereiding. En daarna nog na
tuurlijk: om na te genieten.
Min. systeemeisen Pentium 133,
16 MB Ram, Windows 95/98;
voor de Mac: Power PC 90, 24
MB Ram, OS 7.5.2. Prijs: 69,95
gulden. Uitgever is Softmachine
BV, maker softwarehuis Lost
Boys. Beschikbaar gesteld door
Infogrames.
Microsoft maakt met nieuwe versie computeren simpeler en vooral leuker
mensen thuis is de perso-
,13 omputer vooral een appa-
waar je leuke dingen mee
doen: rondsnuffelen op
nternet, de familiefoto's
erken, muziekbestanden
imelen en spelletjes doen.
ederland staat inmiddels in
op de twee huishoudens
stens één pc en dat appa-
wordt in vrijwel alle geval-
jgi |ebruikt door het hele ge-
iaal voor dat thuisgebruik
icrosoft vorige week met de
ilger van Windows 98 SE
men: Windows Millenni-
idition, afgekort tot
^Jdows Me. Het is voor het
het bedrijf met een
dowsversie komt, die speci-
oor de thuiscomputer is
ikkeld.
lows Me zit vol met moge-
\i eden die het gebruik van de
puter leuk maken. Micro-
speelt vooral in op de po
pulariteit van de vele digitale
apparaten waar de winkels voor
consumentenelektronica vol
mee liggen: digitale foto- en
filmcamera's, MP3-spelers,
scanners enzovoort. Digitale fo
tografie bijvoorbeeld is erg po
pulair, maar veel mensen vin
den het vrij ingewikkeld om
hun digitale foto's naar de pc
over te brengen, een verzame
ling op de harde schijf te behe
ren, een bepaald beeldje terug
te vinden enzovoort. Windows
Me heeft daar allerlei functies
voor ingebouwd.
Een aardige nieuwigheid is ook
Movie Maker, een standaard
toepassing voor het bewerken
van videofilms. Wie met een di
gitale videocamera werkt, kan
zijn beelden via de usb-poort
zo op de harde schijf zetten.
Bezitters van een analoge ca
merahebben daarvoor een spe
ciale insteekkaart in hun sys
teem nodig, die van het analoge
signaal een digitaal bestand
maakt.
Windows W
Staat de videofilm eenmaal op
de harde schijf, dan kunnen de
losse opnamen met MovieMa-
ker worden gemonteerd en
enigszins bewerkt. Zo kunnen
tussen twee scènes vloeiende
overgangen worden gemaakt.
Ook is het mogelijk om achter
grondmuziek toe te voegen.
Is een videoclip eenmaal ge
reed, dan is het uiteraard heel
simpel om zo'n filmpje op een
webpagina te zetten of per e-
mail aan een vriend of familie
lid te zenden.
Behoefte
Volgens Kees Pronk, manager
marketing van Microsoft, is tij
dens de ontwikkeling van
Windows Me erg goed geluis
terd naar wat de gewone con
sument thuis met zijn pc wil
doen en waar hij behoefte aan
heeft. „Daarbij bleken vooral
drie categorieën belangrijk te
zijn: een groter gebruiksgemak,
internet en entertainment. Dat
zijn dus de onderwerpen waar
we ons op hebben geconcen
treerd."
Het grotere gebruiksgemak is
niet direct te zien als je
Windows Me opstart. De bedie
ning van het programma is in
grote lijnen hetzelfde als in de
voorgaande pakketten. De ver
beteringen op dit punt zijn
vooral te vinden in een aantal
automatische functies, die er
voor moeten zorgen dat de
computer goed blijft werken.
Zo houdt het besturingssys
teem zelf in de gaten of de ge
bruiker per ongeluk een be
langrijk bestand, dat voor de
goede werking van Windows
nodig is, weggooit of verplaatst.
Het komt ook wel voor dat zo'n
bestandje door een ander pro
gramma wordt overschreven.
De functie System File Protec
tion grijpt in zo'n geval zelf
standig in door het verloren ge-
gane bestand weer terug te zet
ten.
Een andere belangrijke nieuwe
functie op dit gebied is System
Restore. Als de gebruiker na in
stallatie van een bepaald pro
gramma of het aanbrengen van
een andere wijziging merkt dat
de computer vastloopt of ande
re kuren vertoont, dan kan hij
daarmee het systeem herstel
len. Het besturingsprogramma
wordt dan teruggebracht naar
de staat vlak vóór de wijziging,
toen alles nog wel goed werkte.
Ook is er een AutoUpdate-func
tie, die er voor zorgt dat belang
rijke updates die door Micro
soft beschikbaar worden ge
steld - bijvoorbeeld beveili
gingscode die wordt gemaakt
om qen bepaald computervirus
de pas af te snijden - online
worden binnengehaald, zonder
dat de gebruiker daar zelf iets
voor hoeft te doen.
Windows Me maakt het voor de
thuisgebruiker gemakkelijker
om zelf twee of meer pc's in
een netwerk te hangen. Sander
de Koster, product manager
van Microsoft: „Zo langzamer
hand komen er ook in ons land
steeds meer huishoudens met
zo'n thuisnetwerkje. Het is voor
iemand die niet zoveel ervaring
heeft echter heel ingewikkeld
om al die protocollen in te stel
len. In Windows Me hebben we
daar nu een wizzard voor,
waarmee iedereen zo'n netwerk
zelf kan installeren. Ook het
over het netwerk delen van één
enkele internetverbinding is ge
makkelijk geworden."
De nieuwe consumentenversie
van Windows kan worden ge
draaid op een computer met
minimaal een Pentium 150
MHz en een werkgeheugen van
32 MB. Maar wie alle functies
optimaal wil gebruiken moet ei
genlijk wel een wat zwaarder
systeem hebben.
Het volledige pakket Windows
Me kost in de winkel 599 gul
den, maar wie al met Windows
95 of 98 werkt, kan tot het eind
van het jaar voor 149 gulden
overstappen.
Moordraadsel
'ZONTAAL: 1. Soort mot; 8. afgekickt; 10. vlakgom; 12. met tegenzin;
achtspiegel; 15. tweetal; 16. dwarsmast; 17. Noach; 19. machinepistool;
fans lidwoord; 22. ivoor; 23. een zekere; 25. schel; 26. Frans lidwoord;
'atering; 28. bijwoord; 30. blaasinstrument; 32. deel van een breviergebed;
3 auwekul; 36. dulden.
ICAAL: 2. Oude Franse munt; 3. rangtelwoord; 4. Frans lidwoord; 5. rotan;
"drichting; 7. ratelpopulier; 9. soort papegaai; 11. rijtuigje; 13. volgens strenge
africhten; 18. domoor; 20. groot water; 24. hertachtig dier; 25. knokig;
nited; 29. rondedans; 31. dierengeluid; 33. Engels telwoord; 35. aldus,
ssing van vrijdag:
ontaai: 1. Bobbel; 4. stuur; 5. stijl; 7. Manet; 8. mijt; 9. naaste; 10. rietje,
taal: 1. Bruin café; 2. barst; 3. erbij; 4. seminar; 6. lat; 8. mede.
HET WEER
doorJan Visser
Herfst moet nog beginnen
Het is menigeen opgevallen dat verschil
lende boomsoorten bijna helemaal van
hun bladervracht zijn ontdaan, terwijl de
'waarachtige herfst', oktober en november,
nog moet beginnen. Op zich is bladval in
september niet zo vreemd ware het niet dat
met name berken, beuken, linden en haze
laars al tijdens de hoogzomer veel blad ver
loren. Veelal ging het om van dat verfom
faaide, roestbruine lover. De bladeren die
nu vallen, hebben doorgaans meer kleur.
Eén van de oorzaken van de uitzonderlijke
vroege bladval is ongetwijfeld de grote
storm van 28 mei geweest. Naast het feit
dat de storm veel bladeren van de bomen
rukte, is toen veel blad beschadigd. Vervol
gens kregen we te maken met een uitzon
derlijk sombere juli waardoor te weinig
bladgroen werd aangemaakt.
Een andere mogelijke oorzaak is de broos
heid van het blad door de natte en uitzon
derlijke warme lente. Het blad is toen te
snel gegroeid. Mede daardoor is de blad-
schade die door de meistorm werd aange
richt ook zo groot geweest. Ook met de vi
taliteit van de bomen over het algemeen is
het slecht gesteld. De drie grote boosdoe
ners zijn verzuring, (lucht)vervuiling en
verdroging.
Wolkenvelden van een schampende sto
ring schermen vanochtend nog hier en
daar de zon af. Het blijft op de meeste
plaatsen droog en vanmiddag doet de zon
goede zaken. De temperaturen lopen op tot
20-22 graden. De wind waait uit het zuid
oosten en is zwak tot matig van sterkte. De
zondag verloopt droog en zonnig. Door
toenemende drukverschillen tussen het
luchtdrukmaximum boven de Oostzee en
de Baltische staten enerzijds en een storing
boven de Britse eilanden anderzijds, neemt
de wind toe. De oost tot zuidoostenwind
wordt aan zee vrij krachtig tot krachtig. De
aangevoerde lucht is ook iets minder
warm. Het wordt omstreeks 20-21 graden.
Gisteren vooral in de middag vrij veel zon
resulterend in heerlijke temperaturen.
Nieuw-Vennep registreerde een maximum
van 21,3 graad.
