Dienst migrantenkerken
rond verwerking slavernij
Geloof Samenleving
Zenleraar pleit voor concentratietest in bedrijven
Ook het kabinet moet kiezen voor het leven
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 2000
VANDAAG
Vandaag 205 jaar geleden, op 23 sep
tember 1795 werd in Frankrijk de zoge
heten derde constitutie of grondwet
vastgesteld van de kersverse Franse Re
publiek. De Franse revolutie begon in
1789 en had onder meer tot gevolg dat de kerken allerlei
rechten werden ontnomen. In deze roerige tijden moest
de geestelijkheid trouw zweren aan de nieuwe grondwet.
Velen weigerden dit en moesten hun standvastigheid met
de dood bekopen.
Tot 1969 stond op de 23ste september Thecla van lconi-
um (eerste eeuw) op de heiligenkalender. Zij was bekeerd
door de apostel Paulus en besloot als maagd door het le
ven te gaan. Omdat ze al was uitgehuwelijkt door haar
ouders werd ze vanwege dit besluit aan afschuwelijke fol
teringen onderworpen die - zonder interventie van de
Heilige Geest - zeker tot haar dood zouden hebben ge
leid. Ze werd echter gespaard en stierf op hoge leeftijd.
Thecla werd van de heiligenagenda geschrapt omdat
haar verhaal door te weinig historische bronnen kon wor
den bevestigd.
Vandaag 459 jaar geleden, op 24 sep
tember 1541, stierf de Zwitserse genees
kundige, natuurfilosoof en alchemist Pa
racelsus. Na enkele jaren als arts en chi
rurg in Salzburg en Straatsburg te heb
ben gewerkt werd hij hoogleraar in Basel. Zijn kritiek op
de traditionele leer van de Grieks Romeinse medicus Ga-
lenus (tweede eeuw) en de Arabische geneeskunde riep
zoveel weerstand op dat hij in 1529 Basel moest verlaten
en ruim tien jaar lang door Europa rondzwierf. Paracels
us bouwde zijn inzichten uit en wordt tegenwoordig ge
zien als de grondlegger van de farmaceutische chemie.
Hij hanteerde ook de homeopathie als therapie. Vanwege
zijn alchemistische, natuurfilosofische en mystieke in
zichten is hij de laatste jaren vooral populair in new age
klingen.
Op 24 september eren Hongaren hun heilige Gerardus
van Csanad: een benedictijner monnik en later abt uit de
elfde eeuw. Als kopstuk van de rooms-katholieke kerk
werd hij door heidenen gemarteld en vermoord.
Priester verliest strijd over 'de slang'
londen De slang in de 300 jaar oude weerhaan op de toren
spits van de St Helenakerk in het Engelse dorp Cliffe blijft. De
parochiepriester had de strijd tegen het 'satanische' symbool
aangebonden maar stuitte op herig verzet van de dorpelingen.
Dat meldde het Britse dagblad The Times gisteren. Charles Dic
kens maakte de weerhaan-met-slang in het dorp in Kent onster
felijk in zijn boek Great Expectations. Priester Edward Wright
vindt de 'satanische' slang echter ongeschikt als bekroning van
een godshuis. In het verhaal over de zondeval in het bijbelboek
Genesis verschijnt satan in de gedaante van een slang om Eva
tot het nuttigen van de verboden vrucht te verleiden.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te 't Harde (Poshuis-
wijk; SoW): mw. A. Zuidmeer,
justitiepredikante in Nieuwegein,
die dit beroep heeft aangeno-
Aangenomen: naar Valkenburg
a/d Rijn B. Brunt te llpendam.
Bedankt: voor Papendrecht L.
Wüllschleger te Middelburg.
Toegelaten: tot de evangeliebe
diening en beroepbaar P.R. Bein-
tema, Kerkpad Zuidzijde 98,
3764 AT Soest; W. van Iperen,
Maasstraat 18, 3371 SL Har-
dinxveld.-Giessendam; X.P.M.
Rappoldt, Admiraliteitstraat 73,
1018 KP Amsterdam.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: Beroepen te Ridder
kerk-Slikkerveer: J.S. van der Net
te Apeldoorn.
Bedankt voor Kalamazoo (VS):
W.J. Kareis te Hardinxveld-Gies-
sendam.
amersfoort anp
Het platform van migranten-
kerken SKIN houdt zaterdag 18
november een speciale kerk
dienst die in het teken staat van
de verwerking van slavernij. De
kerken willen in de viering
vooral benadrukken hoe be
langrijk het is nieuwe wegen te
vinden om op een respectvolle
manier met elkaar om te gaan.
Ook de gevolgen van slaver
nij, die nog steeds voelbaar zijn
in onze samenleving, komen
aan de orde, zegt coördinator
K. Ferrier van SKIN (Samen
Kerk in Nederland). Maar de
migrantenkerken willen volgens
haar niet vanuit verstikkende
Oproep Van Agt voor politieke toepassing boeddhistische denkwijze
utrecht
gevoelens van schuld en slacht
offerschap met het delicate on
derwerp slavernij omgaan.
Bij SIGN zijn niet alleen Indo
nesische, Molukse en Suri
naamse kerken aangesloten,
maar ook 'nieuwe' migranten
kerken uit Afrika, Vietnam, Ja
pan en Latijns-Amerika. De ver
eniging telt ruim dertig lidker
ken. De IKON zal de kerkdienst
26 november op televisie uit
zenden.
Voor de dienst zijn de Sa-
men-op-Wegkerken niet alleen
uitgenodigd maar ook de Evan
gelische Alliantie en het lande
lijk rooms-katholiek allochto-
nenpastoraat Cura Migratorum.
Werknemers zouden behal
ve een medische keuring
ook jaarlijks een concentra
tietest moeten kunnen on
dergaan. „Afnemend con
centratievermogen is het
eerste signaal van stresspro
blemen", weet zenleraar Ri-
ents Ritskes. Zenmeditatie is
voor hem - uiteraard - hèt
middel om het concentratie
vermogen te vergroten.
Ritskes sprak onlangs tij
dens een congres over zen
en management in Utrecht.
Aanleiding was het verschij
nen van zijn boekje De Zen-
Manager. Ritskes (1957), die
zencentra oprichtte in
Utrecht en het Deense
Odense, geeft al jaren zen
cursussen bij de overheid
maar ook bij bedrijven als
IBM en KPMG.
Het is volgens de zenle
raar van groot belang de
'mentale fitness' van werk
nemers en managers te ver
hogen. Afnemend concen
tratievermogen van een di
recteur vertaalt zich volgens
hem na vier of vijf jaar in
slechtere bedrijfsresultaten.
Hoe een concentratietest er
uit zou moeten zien, weet
Ritskes nog niet precies,
maar hij denkt dat tests die
piloten moeten ondergaan
van nut kunnen zijn.
Ook in de bedrijven waar
hij de zegeningen van zen al
heeft verspreid, is een con
centratietest volgens Ritskes
geen overbodige luxe.
„Mensen schrijven zich vrij
willig in op mijn cursussen.
Het blijkt dat ze vaak pas ko
men als hun bloeddruk al
aardig hoog is."
Meditatie werpt zeer snel
vruchten af, is zijn overtui
ging. „Twintig minuten me
ditatie leidt de dag erna al
tot een verbeterd concentra
tievermogen. En mensen
worden er bovendien geluk
kiger van." Oud-premier
Van Agt, die als EG-ambas-
sadeur in Japan met zen
kennismaakte, citeerde tij
dens hetzelfde congres met
instemming Ritskes' stelling
dat 'vertrouwen in het we
zenlijk goede van de mens'
bij zen centraal staat. „Het
zou een zegen zijn voor de
humanisering van het poli
tieke bedrijf als het gedach
tegoed van zen daar zou
worden verbreid", aldus Van
Agt. Als voorbeeld voor de
menselijke wijze waarop po
litiek zou kunnen worden
bedreven, haalde Van Agt
voormalig WD-staatssecre-
taris Erica Terpstra die ook
zen beoefent.
Van Agt leerde van zijn
vriend Ritskes dat zen vooral
het trainen van een lange
adem is. Ook dat zou vol
gens de oud-premier in de
politiek van pas komen.
„Veel politici zijn kortade
mig en hijgen van het ene
incident naar het andere.
Onrijpe gedachten buitelen
over elkaar heen. De actuali
teitenrubrieken dienen als
megafoon van politieke op
rispingen."
In zijn boek vermeldt Rits
kes het voorbeeld van een
zenleraar die een manager
aanraadde op haai- door ru
zie en ziekteverzuim geteis
terde afdeling een grote pot
zuurballen met het opschrift
'stressballen' te plaatsen.
Werknemers kregen het ad
vies om een stressbal te ne
men en te zwijgen zolang ze
die in de mond hadden.
Dankzij deze door haar
ook als zodanig beoogde be
zinningsmomenten daalde
het ziekteverzuim al na twee
maanden. „In het parlement
en in de ministerraad heb ik
die benadering helaas nooit
kunnen toepassen", aldus
Van Agt.
Zenleraar Rients Ritskes: „Mensen komen vaak pas op mijn cursus als de
bloeddruk al aardig hoog is". archieffoto dick hogewoning
L e i cf s e H e i f i j e
De Leidse kerken zijn op
zoek naar nieuwe heili
gen. Alle Leidenaars mo
gen hun eigen idool
voordragen. Een jury on
der leiding van burge
meester Postma maakt
op 1 november (Allerhei
ligen) de tien uitverkore
nen bekend. In het
Leidsch Dagblad geeft
een aantal Leidenaars al
vast een voorzet. Van
daag de Leidse
kunstenaar Nick Oudshoorn, die zeefdrukken en
acrylschilderijen maakt van beroemde jazzmusi
Billy Holiday, John Lee
Hooker, Frënk Zappa, Charley
Parker. In tweeduizend jaar
traditie hebben we aan bij
zondere mensen het woord
'heiligen' gehangen. Ik ben
gefascineerd door musici, die
zó'n heilig geloof hebben in
wat ze kunnen dat alles ervoor
moet wijken. Het zijn geen
mensen die de wereld hebben
gered, laten we wel zijn, maar
ze zijn wél in staat om mij te
ontroeren en ze offeren hun
leven aan hun talent op. Ie
mand als Bob Dylan bezit an
derhalf miljard gulden. De
man is zestig maar geeft nog
225 optredens per jaar-. Wat
houdt zo iemand op de been?
Geld kan niet meer de drijf
veer zijn. Dót is de gedreven
heid van kunstenaars. Kijk
naar Picasso die op zijn tach
tigste nog elke dag twee schil
derijen maakte. De jongens
met die gedrevenheid vormen
de bindende factor in mijn
werk. En kijk naar wat er in
Leidsch Dagblad stond: een
groep prominenten wil dat
Bob Dylan de Nobelprijs
krijgt! Nobelprijswinnaars zijn
immers ook de heiligen van
onze tijd. Wat maakt het uit of
we nou van de muziek of de
religie een goed gevoel krij
gen? De kerken stromenl
we zoeken naar anderen
den, naar hedendaagse!;
sten die troost bieden. 11
niet of je wel eens door i
vriendin in de steek g
bent, maar op zo'n mon
hoor je songteksten waa
je denkt: dit is voor mijg
schreven! We geloven nii
meer dat er iemand in k
witte jurk met een strale:
krans naar beneden zak
Kunstenaars zijn nu deb
gen. Of de schijnheiligen
want ze gaan natuurlijkt
elke dag naar het toilet. 1
we wel zijn: eigenlijk zijn
de mensen die elke dagi
fiets stappen naar de b
de echte helden zijn. Ma
hebben nou eenmaal de
hoefte zich vast te houdi
mensen die groter lijken
Lennon is helemaal niel
Mensen gelóven dat. Eb
niet gewoon iemand die
verleden een paar kunst;
kon. Hij leeft. En het mo
sen ons blijven: Hij is tw
weken geleden nog g
leerd!"
Inzendingen naar:
De Bakkerij
Oude Rijn 44 b/c
2312 HG Leiden
'Kies het leven'. Er klinkt een zachte aandrang
door in deze oproep in Deuteronomium 30:19.
Het bijbelstuk van vorige week, Ki Tavo,
zette de zegeningen en vloeken uiteen,
die met het al dan niet naleven van de
goddelijke voorschriften gemoeid zijn.
De vloeken werden door mij naar voren
gehaald, de zegeningen bleven op de
achtergrond. Terwijl ze natuurlijk min-
stens zo belangrijk zijn.
Als het volk kiest voor het Verbond, al-
Zdus Nitzariem (het bijbelstuk van deze
week) zal het leven, daadwerkelijk en
■I innerlijk zijn. Zo niet dan is de dood het
■■J gevolg, de echte dood en de emotionele
dood.
Je zou kunnen denken dat de meeste
X rabbijnse commentatoren veronder
stellen dat de beloning voor het doen
van de mitswot, het naleven van de
voorschriften, in het hiernamaals wordt
gegeven. Maar de meest gebruikelijke
opvatting is een andere, namelijk 'het
<doen van een mitswa is een mitswa'
Met andere woorden, voert men een
m mitswa uit dan brengt dat zoveel posi-
tiefs teweeg dat men daarin zijn belo-
ning vindt. Je zou ook kunnen zeggen,
<een mitswa is een religieuze verplich
ting die een zegen brengt op het mo-
Iment dat de mitswa wordt gedaan.
Maar soms - vaak, meestal - lukt het
niet om het leven te leven zoals het bedoeld is.
In religieuze taal heet dat 'niet luisteren naar
God' of 'het niet leven volgens Gods gebod'. In
seculiere taal heet dat 'je kwetst', 'je vernietigt',
'je verspilt', 'je beledigt', 'je neemt meer dan je
toekomt', 'je let niet op anderen', 'je komt je be
lofte niet na', en zo verder. (Waar
bij moet worden aangetekend dat
de weg die God wijst in de Tora
niet een weg is die louter bestaat
uit wellevendheid, aandacht, zorg,
fatsoen).
Nitzariem, Deuteronomium 29:9
- 30:20, moedigt aan om als je van
die weg bent afgedwaald, op de
weg terug te keren. In het joodse
spraakgebruik is het werkwoord
'doen' daaraan gekoppeld. Je doet
'tesjoewa', terugkeer. Tesjoewa
wordt in Deuteronomium 30 als
gebod gepresenteerd. Luister je
opnieuw naar de stem van God
dan zal alles weer goed worden.
Wie van ons vindt het niet moeilijk om te herstel
len wat we fout hebben gedaan, in de eerste
plaats in relatie met anderen. Om het goed te
maken met de mensen met wie het is mis ge
gaan?
Om eerst berouw te tonen en vervolgens de rela
tie in een positieve te ontwikkelen? Of het nu tus
sen man en vrouw, vrouw en man, ouder en
kind, kind en ouder, werkgever en werknemer,
werknemer en werkgever, vriend en vriendin,
buur en buur is? Nitzariem biedt ons een hart
onder de riem; het is niet zo moeilijk als we den
ken.
Tesjoewa is niet te moeilijk voor u en het is niet
ver weg. Niet in de hemel is het, zodat je zou
moeten zeggen: „Wie zal voor ons
hemelwaarts stijgen en het voor ons
halen en het ons doen horen, opdat
wij het volbrengen?"
En het is niet aan de overkant van de
zee, zodat je zou moeten zeggen: Wie
zal oversteken naar de overkant van
de zee, het voor ons halen en het ons
doen horen opdat wij het volbren
gen? Maar dit woord is zeer dicht bij
u, in uw mond en in uw hart, om het
te volbrengen.' (30:11-14).
Volgende week vrijdagavond begint
Rosj Hasjana, Joods Nieuwjaar. Van
af Rosj Hasjana tot Jom Kippoer,
Grote Verzoendag, wordt de reke
ning opgemaakt door de Eeuwige.
Wie zal leven, wie zal sterven. En ook hoe ie
mand die zal blijven leven zal leven en hoe ie
mand die zal sterven zal sterven.
In het joodse denken beslist de Eeuwige daarover
niet in willekeur. Tesjoewa kan een negatief saldo
in een positief saldo veranderen. Het is gebruike
lijk dat in de weken Rosj Hasjana joden vergiffe
nis vragen voor hun fouten. De Baal Sjem Tov, de
van het chassidisme (de devotionele
mystieke joodse stroming) was van menii
een mens altijd zo snel mogelijk fouten ni
herstellen. Een inzicht dat strookt met de
ne psychotherapeutische inzichten.
Rosj Hasjana geeft een deadline; als je de
nele rommel niet hebt opgeruimd, doe hf
in ieder geval vóór Rosj Hasjana. Het is ni
moeilijk, zegt Deuteronomium. Kies het li
zegt Mozes. Laatje leiden door dit motto,
hulpmiddel, en je krijgt het leven, als een
Heeft dat ook een actuele waarde in een
niet-religieuze context? In alle discussies
besteding van de miljarden die het kabim
binnenhaalt doordat de economie draaiti
tierelier kan het 'kies het leven' in de eem
betekenis een leiddraad zijn. Er moet vee!
wat er mis is gegaan worden hersteld in h
derwijs en de gezondheidszorg. Op beide
nen gaat het om leven en dood.
In de gezondheidszorg is dat duidelijk; dc
wachtlijsten verliezen sommige patiënten
ven. In het onderwijs is de relatie met lev
dood minder duidelijk, maar ook daar gai
om leven en dood, op termijn. Slecht ond
zen jongeren kunnen in de criminaliteit t
komen, waar ze uiteindelijk hun leven ku
verliezen of anderen naar het leven staan
maken is moeilijk, kijken wie nu door wel
in leven kan worden gehouden, kan het r
van beleid gemakkelijker maken.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zonag.
Noorwegen:
Flinke zonnige perioden, maar
zaterdag in het zuidwesten en
zondag in het noorden enige re
gen. Aan de zuidkust veel wind.
Maxima omstreeks 15 graden,
zondag in het noorden kouder.
Zweden:
Veel zon, maar vooral in de nacht
en ochtend ook hier en daar mist
of laaghangende bewolking.
Maxima van 12 graden in het
noorden tot 17 in het zuiden.
Finland:
Zonnig, maar vooral in het noor
den ook kans op mist of laaghan
gende bewolking. Maxima rond
15 graden.
Denemarken:
Vrij zonnig, maar wel een stevige
oostenwind. Maxima rond 18 gra
den.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Zaterdag regen en veel wind,
maar in Engeland droog en perio
den met zon. Zondag in Enge
land, Wales en Schotland regen
en in Ierland wat zon en een loka
le bui. Maxima rond 18 graden,
zaterdag in Engeland ongeveer
22.
België en Luxemburg:
Vrij zonnig, maar zondag later op
de dag meer wolken en een kleine
kans op een bui. 'Maxima rond 23
graden,
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel zon, maar in de loop van het
weekeinde in het westen meer
bewolking en kans op regen of
onweer. Maxima tussen 22 en 26
graden, in Bretagne zondag min
der warm.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig, maar zondag in het wes
ten meer bewolking en kans op
een regen- of onweersbui. Maxi
ma meest tussen 23 en 28 gra
den.
Spanje:
Zonnig, maar in het noordwesten
en zondag ook elders langs de
Golf van Biskaje wolkenvelden en
kans op een regen- of onweers
bui. Maxima meest tussen 25 en
30 graden, in het noordwesten
vooral zondag wat lager.
Portugal:
Veel zon, maar in het noordwes
ten tijdelijk meer bewolking en
mogelijk een bui. Middagtempe-
ratuur van 21 graden in het
noordwesten tot 28 in het zuid
oosten.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Zonnig bij maxima van ongeveer
28 graden.
Marokko:
Westkust: droog en zonnige perio
den. Maxima tussen 22 en 28
graden.
Tunesië:
Droog en veel zon bij maxima van
28 tot 34 graden.
Madeira:
Perioden met zon, maar vooral
aan de noordkant van de eilanden
ook enkele wolkenvelden. Droog.
Maxima rond 25 graden.
Canarische Eilanden:
Droog en veel zon. Middagtempe-
ratuur tussen 26 en 30 graden.
Duitsland:
Zaterdag in het zuidoosten nog
wolkenvelden. Verder veel zon.
Maxima van 18 graden in het
oosten tot 23 in het westen.
Oostenrijk:
Droog en flink wat zon, maar aan
de noordkant van het Alpenmas
sief eerst nog bewolkt. Middag-
temperatuur tussen 17 en 21
graden.
Zwitserland:
Droog en flink wat zon. Maxima
ongeveer 22 graden.
Hongarije:
Droog en vooral zondag perioden
met zon. Maxima rond 18 gra
den.
Italië:
Droog en veel zon, in het zuidoos
ten eerst nog tamelijk winderig.
Maxima rond 25 graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig bij maxima van ongeveer
27 graden.
Griekenland en Kreta:
In het noorden kans op enkele re
gen- of onweersbuien. In het zui
den vrijwel overal droog en flinke
zonnige perioden. Op de Egei-
sche Zee veel wind. Maxima ver
der dalend naar 21 tot 25 gra
den.
Turkije en Cyprus:
Zonnig, maar bij de Dardanellen
kans op een regen- of onweers
bui. Maxima ruim 30 graden, in
het westen middagtemperatuur
dalend tot ongeveer 23 graden.
ZONDAG 24 SEPTEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07.31 Zon onder 19.32
Maan op 02.35 Maan onder 18.29
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.55 13.40 00.28'13.13
Laag 09.10 21.15 08.51 20.56
MAANDAG 25 SEPTEMBER 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07.32 Zon onder 19.30
Maan op 03.55 Maan onderl9.00
Weerrapporten 22/09, 20.00
Locarno
Londen
Luxemburg
licht bew.
onbewolkt
licht bew.
eea
bewolkt
onweer
W warmtefront
•■A
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
Jl.
hagel
L lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in
-1000- hect0 pasca|
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.05 14.46 01.38 14.19 Split hchtbew.
Laag 10.24 22.40 10.05 22.21 Stockholm licht bew.
Buenos Aires half bew.
Casablanca half bew.
Johannesburg licht bew.
28 25 4.5
20 15 0.0
32 22 0.0
30 21 0.0
25 18
19 -20 0.0
22 18 0.0
licht bew
onbewolkt
onbewolkt
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19.30
Zaterdag 10.00-12.00 ui
directie
8.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
l.f. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
telefax
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317.'
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921 1
Hoofdredactie. 071- 5315 92]
advertenties
Maandag t/m vrijdag van 8.301<
071- 5356 230
1 rubrieksadvertent
071-5128 030 Maandag t/m vrijdag van 8.30 tl
071- 5143 545
abonnementen
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging v
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,
betaling.
VERZENDING PER POS'
Voor abonnementen die per post (b
worden verzonden geldt een toesla
aan portokosten per verschijndag.
leidsch dagblad op casse
Voor mensen die moeilijk lezen,
hebben of blind zijn (of een and(
leeshandicap hebben), is een san
van het regionale nieuws uit het
Dagblad op geluidscassette besd
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectui
K E N H U I Z
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonde
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
