Heineken kijkt verlekkerd
naar Zuid-Amerika en Azië
Mondiale onderneming met een lekker luchtje
Philips gaat met hoofdkantoor
divisie Componenten naar VS
Economie
BEDRIJVEN EN
ONDERWIJSINSTELLINGEN
Economie van de zorg (slot)
4015 SEPTEMBER 2000
7
en autorijden wordt flink duurder
ik Autorijlessen worden duurder door de gestegen brand
den. Een woordvoerder van de bij de Bovag aangesloten
ijschoolhouders zei gisteren te verwachten dat binnen nu
n paar weken alle rijschoolhouders hun uurtarieven ver-
i. „Ze moeten wel, want het is hard nodig." Autorijschool-
ers bepalen overigens zelf of en met hoeveel zij hun tarie-
erhogen. Maar de Bovag meent dat er wegens de gestegen
istofprijzen geen ontkomen aan is. Bij de organisaties zijn
nd autorijschoolhouders aangesloten die meer dan 50
ntvan de markt in handen hebben. De Bovag gaat uit van
emiddelde prijsverhoging van 2,50 gulden per uur voor
nenauto's. Dat betekent volgens de woordvoerder dat het
rief ergens tussen de 75 en 80 gulden komt te liggen. Leren
i in een vrachtwagen wordt gemiddeld tussen 6 a 7 gulden
ur duurder, schat de Bovag-woordvoerder.
eds meer Denen tegen invoeren euro
hagen In Denemarken wordt de kloof steeds groter tus-
oor- en tegenstanders van de euro. Momenteel is 49 pro
lan de bevolking tegen, en 40 procent voor. De Denen
en op 28 september een referendum over het invoeren van
ro. Volgens de voorgaande peiling, op 1 september, zou 44
int tegen stemmen, en 43 voor. Voor de prognose, van on-
eksbureau Megafon, zijn ruim duizend Denen onder-
d. Elf procent gaf aan het nog niet zeker te weten. Vooral
iren zijn er tegen dat Denemarken de euro gaat invoeren.
ien zal 55 procent tegen stemmen en 32 procent voor. Uit
»re peilingen bleek al dat Denemarken afstevent op een
tegen de euro. Van de uitkomst van het referendum hangt
)enemarken toetreedt tot de Economische en Monetaire
ital faillissementen stijgt licht
burg» Het aantal faillissementen is in de eerste helft van
ar met 3,5 procent gestegen tot 2.039, zo meldt het Cen-
Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna 60 procent van deze
sementen betreft bedrijven en instellingen, iets minder
ten jaar geleden. De faillissementen onder particulieren
n met 40 procent tot 390. Een verklaring hiervoor ont-
t vooralsnog, aldus een woordvoerder in een toelichting,
ees er op dat dit aantal nog 'meevalt' vergeleken met twee
[eleden, toen er in de eerste zes maanden 566 particulieren
t werden verklaard. Uit de CBS-cijfers blijkt verder dat het
nmanszaken beter afging in het afgelopen halfjaar. Er gin-
r450 op de fles, zeven procent minder dan een jaar gele-
V laakt werving uitzendbureau
ngen Het telefonisch werven van personeel in wijken met
werkloosheid gaat vakbond FNV Bondgenoten veel te ver.
ordt wel erg creatief gewerkt, maar het kan vooroordelen
nensen in achterstandswijken bevestigen', aldus FNV-be-
der Jeanette Brouwer. Brouwer zegt dat in reactie op de
van uitzendbureau Intergom in Groningen. Het bureau is
mingen en Heerenveen begonnen met het willekeurig bel
li mensen in wijken met hoge werkloosheid. Het doet dit
t het moeilijk op de normale wijze personeel kan vinden,
ciale dienst in Groningen heeft Intergom laten weten m
wijken de werkloosheid hoog is. „Mensen worden thuis
allen en bovendien is het stigmatiserend om mensen in
i met veel werkloosheid te bellen", vindt Brouwer.
fords-winkels in Duitsland dicht
richt Macintosh sluit alle negentien Halfords-winkels in
land. Het bedrijf zegt geen uitzicht te hebben op het beha-
n winst. Eerdere reorganisaties hebben geen effect gehad,
de 150 werknemers wordt nog een oplossing gezocht. Het
en, gedacht wordt aan een management buy out door de
b directeur, zal geen invloed hebben op het resultaat van
itosh over 2000.
AMSTERDAM/ZOETERWOUDE
PIETER VAN HOVE
In Polen, waar de brouwerij een
meerderheidsbelang heeft in
Zywiec S.A., gaan de zaken na
de integratie in '98 van de Zy
wiec brouwerijen met de Poolse
bierbrouwer Brewpole nog niet
naar tevredenheid. De ver
wachting is echter dat de fusie
over niet al te lange tijd de ge
wenste voordelen oplevert.
Daarmee is de Europese koek
voor Heineken op. Tijd dus om
verder te kijken.
Heineken-topman K. Vuur
steen gaf gisteren tijdens een
toelichting op de halfjaarcijfers
aan dat in grote delen van de
wereld sprake is van een sterk
versnipperde biersector. En
juist daar zijn volgens hem vol
op kansen om de omzet en de
winst van het bedrijf verder op
te krikken.
De eerste zes maanden van
dit jaar haalde het bierconcem
een winst van 548 miljoen gul
den bij een bierafzet van 36,2
miljoen hectoliter. Voor dit jaar
wordt een winststijging van vijf
tien procent verwacht vergele
ken met 1999 toen de winst bij
na één miljard gulden bedroeg.
In Azië lopen de zaken voor
Heineken op rolletjes, en dan
met name in China. De brou
wer exporteerde het eerste half
jaar 500.000 hectoliter bier naar
dit land. „Relatief gezien nog
niet zoveel", aldus Vuursteen.
„Maar we opereren pas negen
jaar op de Chinese markt. In
Amerika duurde het 41 jaar
voordat we dit volume bereik
ten." De bestuursvoorzitter ver
wacht dat China binnen enkele
jaren de Verenigde Staten als
grootste biermarkt voorbij
streeft. Ook ziet Vuursteen kan
sen op de Australische markt.
Het concern is daar onlangs ge
start met een verkoop- en mar
ketingorganisatie.
De Verenigde Staten is en
blijft voorlopig Heineken's
grootste afzetmarkt buiten Eu
ropa. Het - duurdere - premi
um Heineken en Amstel Light
kenden een groei van respectie
velijk dertien en tien procent.
Steeds vaker stappen goedver
dienende Amerikanen over van
het Mexicaanse Corona op het
Nederlandse importbier. Vuur
steen liet blijken in zijn nopjes
te zijn met de stijgende verkoop
van de merken Heineken en
Amstel, die in veel landen als
een luxe specialiteit verkocht
worden.
Als voorbeeld noemde Vuur
steen Argentinië waar de ont
wikkeling van het twee jaar ge
leden geïntroduceerde Heine-
ken-merk 'uitstekend' verloopt.
In Zuid-Amerika is de bier
markt volop in beweging na de
vorming van de Braziliaanse
biergigant Ambev, die in eigen
land een marktpositie van ze
ventig procent heeft. De be
stuursvoorzitter vertelde in ge
sprek te zijn met een aantal
kleinere Zuid-Amerikaanse
bierbrouwerijen over mogelijke
samenwerking.
AMSTERDAM ANP
Het elektronicaconcern Philips
verplaatst het hoofdkantoor
van de divisie Componenten
van Eindhoven naar Sunnyvale
in Californië, het zogeheten Si
licon Valley. De 44-jarige Ame
rikaan Matt Madeiros, sinds
1988 groepsdirecteur bij Phi
lips, wordt hoofd van de divisie.
Hij is de opvolger van Gerard
Kleisterlee, de nieuwe kroon
prins van het concern.
Philips verplaatst het hoofd
kantoor met het oog op de
'snelle groeistrategie'. Het con
cern ziet Silicon Valley als het
kloppend hart van de digitale
technologie in de wereld. Phi
lips Componenten legt zich toe
op de productie van elektroni
sche en digitale onderdelen
voor computerapparatuur. De
verhuizing heeft verder als doel
de aanwezigheid van Philips in
de VS te versterken.
ECONOMIE WIJZER
Volgens de laatste OESO-cijfers
geeft japan 7,2 procent van het
bruto nationaal product uit aan
gezondheidszorg; een vol pro
cent minder dan Nederland en
minder dan de helft van de VS.
De belangrijkste oorzaak is
waarschijnlijk de goedkope ou
derenzorg. Bejaarden- en ver
pleeghuizen bestaan daar vrij
wel niet.
De zorg voor ouderen ligt in
fapan bijna helemaal in handen
van dochters en schoondoch
ters, zoals in soortgelijke landen
twintig, dertig jaar geleden het
gebruik was, maar daar inmid
dels is vervangen door profes
sionele ouderenzorg. In Japan
wonen ouderen zelfstandig en
belanden ze bij ziekte in een
gewoon ziekenhuis, ook in ge
val van dementie en bij proble
men die geen medische oor
zaak hebben. Niet alleen is dat
goedkoop, ook zou deze zorg
door de kinderen wel eens kun
nen bijdragen aan de relatief
hoge Japanse levensverwach
ting. Het is de vraag hoelang
dat zo blijft. Want ook in Japan
staat de vergrijzing
voor de deur. Binnen
nu en twintig jaar zal
het 65-plus deel van
de bevolking zich
verdubbelen tot 32
miljoen mensen of
wel een kwart van de
bevolking. Dit geeft
de bekende proble
men met de belas
tingopbrengst, de ar
beidsmarkt en de fi
nanciering van medi
sche zorg. Op het ogenblik con
sumeren ouderen 30 procent
van het totale zorgbudget. In
2025 zal dat naar verwachting
zijn gestegen tot 50 procent.
Bovendien klagen bedrijven dat
de hoge pensioenlasten ze in
ternationaal op concurrentie-
achterstand zetten.
Een van de oplossingen is
meer vrouwen te laten toetre
den tot de arbeidsmarkt. Dat
kan alleen als zij worden ontlast
van de ouderenzorg. Om dat te
bereiken heeft de overheid een
tienjarenplan in gang gezet. In
ijltempo worden bejaardenhui
zen, verpleeghuizen, service
flats en thuiszorg opgezet. Ja
pan doet dat met de voortva
rendheid waarmee in het verle
den al menige achterstand
werd omgezet in een voor
sprong. Nog dit jaar wordt het
verzorgend en verplegend per
soneel vervijfvoudigd, het aan
tal tijdelijke bedden verveer-
tienvoudigd; het aantal dagcen
tra verzeventienvoudigd en het
aantal permanente bedden ver
tienvoudigd.
Het grootste deel van het Ja
panse zorgbudget gaat op aan
ziekenhuizen en medicijnen.
Volgens Amerikaanse expor
teurs van medische technologie
is Japan nogal traag met de in
voering van medische technie
ken en heeft ze daar maar 7
procent van het zorgbudget
voor over. Dit is geen kwestie
van technische achterstand
Op het hoofdkantoor in Eind
hoven werken 65 mensen. Tien
tot vijftien functies worden
overgeheveld naar Californië.
Volgens een woordvoerder gaat
het slechts om een kleine ver-
huisoperatie. „Componenten
maakt deel uit van het hart van
Philips en het hart van Philips
blijft in Eindhoven", aldus de
zegsman. In 1998 verhuisde
Philips zijn concernhoofdkan
toor naar Amsterdam. Om de
verhitte Eindhovense gemoede
ren te sussen, werd toen gezegd
dat Eindhoven het technolo
gisch centrum van Philips zou
blijven. De kersverse topman
van Philips Componenten
maakte ook bekend circa 100
miljoen dollar te zullen investe
ren in de ontwikkeling van
kleurenschermpjes voor tele-
comaparatuur. Deze activiteit
wordt ondergebracht in een
nieuwe groep, Philips Mobile
Display Systems Kobe in Japan.
maar van terughoudendheid.
Implantaat-hartdefibrillators
(hart-apparatuur) zouden er
tien jaar later zijn geïntrodu
ceerd dan in Europa en de VS.
De eerste orgaantransplantatie
vond pas plaats in februari
1999, nadat er eerst een wet op
orgaantransplantatie was goed
gekeurd. Ook met gentherapie
zijn ze terughoudend.
Japan heeft één volksverzeke
ring voor iedereen. Iedere kost
winner zit met zijn/haar gezin
in een van de ziekenfondsen
die zijn ingedeeld naar be
roepsgroep. De fondsen wor
den gefinancierd door premies.
Globaal is dat 8,5 procent van
het brutosalaris, waarvan werk
gevers en werknemers ieder de
helft voor hun rekening nemen.
Patiënten betalen een pittige ei
gen bijdrage van 20 tot 30 pro
cent. Daarvoor kunnen ze zich
aansluitend verzekeren, maar
er blijft toch nog een eigen risi
co bestaan.
Het verschijnsel 'huisarts' be
staat niet. Japanners gaan met
al hun klachten naar een zie
kenhuis of kliniek
in de buurt, onge
acht of het een
operatie of een ver
koudheid betreft.
Een afspraak ma
ken is niet nodig.
Als gevolg daarvan
zitten de wachtka
mers meestal goed
vol. Eén ander
half uur wachten -
bij ons toch even
min een uitzonde
ring - leidt in de Japanse effici-
ency-cultuur tot veel ergernis
en een stroom van klachten.
Overigens heeft Japan geen
wachtlijstprobleem voor opera
ties en andere behandelingen.
Wat de levensverwachting
betreft, maakten de Japanners
een opmerkelijke ontwikkeling
door. In 1960 begonnen ze ach
ter Nederland, België, Duits
land, Frankrijk, Engeland en de
VS. Inmiddels staat het land
nummer één, zowel voor man
nen als vrouwen. Misschien dat
ouderenzorg die in de handen
van de kinderen ligt, hier iets
mee te maken heeft. Ook valt te
denken aan de vele bevolkings
onderzoeken en een nadruk op
preventie. Bovendien zijn er
verschillen in life-style. Men
beweegt zich veel en het voe
dingspatroon is anders.
Onderzoekers vermoeden al
vele jaren een verband tussen
een lage calorie-inname en een
lange levensduur. Voor dieren
werd deze relatie onlangs her
bevestigd. Volgens vrij oude cij
fers van de OESO (uit 1970, af
komstig uit de Health Data '99)
nemen Japanners dagelijks ge
middeld een kwart minder ca
lorieën tot zich dan de inwo
ners van de andere onderzoch
te landen. Japans mannen heb
ben bij de geboorte een levens
verwachting van 77 jaar en Ja
panse vrouwen 83,6 jaar - roy
aal het hoogst van alle vergelijk
bare landen.
Bierbrouwer zoekt groei buiten Europa
Bierblikjes op de transportband in een van de productiehallen van Heineken in Den Bosch.
Heineken zal zijn groei in de toekomst moeten halen buiten Europa. De Europese
biermarkt is zo'n beetje verdeeld tussen de grote brouwerijen. Alleen al de vier hoofd
rolspelers - Heineken, Interbrew, Carlsberg en S&N/Kronenbourg - hebben 38 procent
van die markt in handen. De laatste jaren heeft de Nederlandse brouwer naast Neder
land leidende posities verworven in Zuid-Europa, zoals in Frankrijk, Italië, Grieken
land en na de overname van El Aguila en Cruzcampo ook in Spanje.
ontmoeten studerend en werkzoekend Zuid-Holland
op zaterdag 28 en zondag 29 oktober 2000
in de Groenoordhallen Leiden.
FOTO ANP HANS STEINMEIER
Informatie over de beurs en het presenteren van
uw bedrijf of onderwijsinstelling tijdens deze
beurs: O.G.Z.b.v.
tel. 040 - 2808409. fax 040 - 2979495
PAULINE VAN DE VEN
econome en publiciste
Boekhouder van kapperszaak bouwt parfum-imperium op
aren '50. Op gezette tij-
it Bastiaan Parson per
i Amsterdam Oud-West
it oude Schiphol. Als
luder heeft hij in de
iren nog tijd voor de
evan de administratie
isalon Frans Kappé. Hij
ïlijven hangen. Anno
de eenvoudige kappers-
n weleer uitgegroeid tot
fumerieconcern met al-
op Schiphol elf vestigin-
samenwerkingsverban-
Maleisië en Griekenland,
letje trots', is-ie wel wan-
j langs de fonkelende vi-
oopt van 'zijn' vestigin-
t heb het niet alleen ge-
relativeert hij. „Je bent
lallen bezig."
ïeim van het succes?
het de psychologie van
en. Je zou alle mensen
moeten geven die vlak
in vertrek nog even wil-
kelen. Die de laatste
lingen meepikken voor-
n het vliegtuig stappen,
tker geurtje bij voorbeeld
lautje of verfrissing on-
Vooral wanneer de
goedkoper dan elders
'erkrijgen.
>u de carrière van
178 jaar inmiddels, be-
met journaalposten, de-
creditzijde. De Amster-
ir doet in de naoorloog-
i als bijbaantje de boek-
gvan een aantal bedrij-
laronder die van de pas
'de kapperszaak van
'appé, gevestigd in een
Kje aan de Schipholdijk
ver het stationsgebouw
luchthaven. De klandizie
voornamelijk uit werk-
ivan de luchthaven,
■t knippen van passa-
ildt een andere procedu
re informatiebalie wordt
"geseind wanneer er
nt is. De dienstdoende
stapt dan met z'n hele
ng de weg over en knipt
agier op het heren- of
oüet. Kappersartikelen
Hingen wordt verkocht
louten loket,
imitieve situatie duurt
'r het jaar waarin Kappé
[umeriewinkel start in
inal. Af en toe valt
in als verkoper. Gegre-
Het kappersbedrijf F.AJ. Kappé aan
pen door de geuren van de pro
ducten volgt hij in Den Haag
een opleiding tot parfumoloog.
De zaken lopen voorspoedig en
twee jaar later stappen Parson
met twee partners in de v.o.f
Kappé. „Eigenlijk werd de win
kel pas een succes na de ope
ning in 1967 van het nieuwe
Schiphol. We kregen een on
derkomen in de huidige termi
nal 1. De toeloop was enorm.
Veel Amerikanen die niet op
een dubbeltje keken. En Fran
sen, uiteraard. De meeste klan
ten komen uiteraard uit Neder
land, maar die besteden over
het algemeen niet zoveel."
De winkel wordt ingewisseld
voor een nieuw onderkomen
bij de vertrekhal. De kapafde-
ling zou tot '87 blijven bestaan.
„Helaas was de salon niet ren
dabel", zegt zoon Jacques (46)
die datzelfdè jaar het roer over
neemt. De afgestudeerde be
drijfseconoom ('Aan de VU, dat
was vlak bij huis') koopt de drie
de Schipholdijk, waar alles begon.
FOTO PUBLICITEITSFOTO
vennoten uit en besluit een
nieuwe koers uit te stippelen.
Kappé zal zich in de toekomst
meer ontwikkelen over de
landsgrenzen, zo neemt Parson
jr. zich voor. „Daarbij speelt
nog dat in die jaren binnen de
politiek stemmen opgingen om
de taxfree-voordelen af te
schaffen, gezien de Europese
eenwording. Voor ons kon dat
grote nadelige gevolgen heb
ben. Dus was het interessant
om ons internationaal te oriën
teren."
In 1997 begint Parson-in Malei
sië met het eerste buitenlandse
avontuur: een kristalwinkel op
het internationale vliegveld van
Kuala Lumpur. „Dat was in fei
te de sleutel om de deur open
te krijgen", blikt junior terug.
Niet lang daarna komt een offi
cieel verzoek van de Maleisi
sche regering: of Parson het
management over een winkel
en horecaproject op het toeris
tische eiland Lang Kawi wil
Jacques Parson en zijn vader Bastiaan.
voeren. Het concept blijkt een
succes.
Ook in Griekenland timmert
Kappé behoorlijk aan de weg.
Onder de paraplu van Hellinic
Duty Free Shops voert het Ne
derlandse parfumbedrijf het
management over 30 verkoop
punten: 20 op Griekse luchtha
vens, tien vestigingen in havens
en zes grenswinkels. Voor Jac
ques Parson neemt het leiding
geven zoveel tijd in beslag, dat
hij in 1999 besluit te emigreren
naar Athene. Daar woont hij te
genwoordig met zijn vrouw,
een Griekse, en hun pasgebo
ren zoon. Eén keer per maand
vliegt Parson naar zijn geboor
teland om kennissen en fami
lieleden te kunnen bezoeken.
Het concern heeft inmiddels
ruim 300 personeelsleden op de
loonlijst. Volgens het maand
blad Quote neemt het bedrijf de
562ste stek in op de lijst van dé
1.000 grootste Nederlandse on
dernemingen met een omzet
van 256 miljoen gulden, even-
hoog als in 1998. Parson wijt
het enigszins tegenvallend re
sultaat aan de afschaffing van
taxfree-winkelen voor passa
giers met Europese bestem
ming. „Vooral in het begin be
stond daarover onduidelijk
heid. Veel mensen wisten bij
voorbeeld überhaupt niet of zij
bij ons mochten kopen. Ook
dachten velen dat we nu stuk
ken duurder zouden worden.
Vandaar dat we te maken kre
gen met een terugval in de
klandizie."
De belastingvrije winkels.op
Schiphol, opererend onder de
koepel van See Buy Fly, beslui
ten - met uitzondering van de
tabaks- en alcoholwinkels - de
BTW-heffing van 17,5 procent
zelf te betalen. De luchthaven
stelt daar een verlaging van de
concessie-rechten tegenover.
„Daardoor kunnen we nog
steeds 20 tot 25 procent onder
de gangbare prijs zitten", prijst
Parson als een goede verkoper
zijn toko's aan. Kappé weet met
behulp van advertentiecampag
nes de gunst van het publiek
weer te heroveren en zet direct
het tegenoffensief in: een uit
breiding in de centrale Lounge
met een winkeleiland voor par
fum en cosmetica, plus een
aparte ruimte voor de verkoop
van zonnebrillen. In de toe
komst is een verdere versprei
ding van Kappé-vestigingen in
de terminals 1,2 en 3 mogelijk,
aldus Parson jr.
Schiphol wil in de toekomst de
verkopen van de winkels om
hoog krikken door reizigers via
e-commerce producten en
diensten te laten reserveren.
Parson junior verwacht niet dat
deze elektronische voorverkoop
problemen voor de Kappé-or-
ganisatie oplevert. „Alleen
moeten we een geschikte ruim
te vinden waar we de spullen
kunnen opslaan. In feite is dit
een moderne variant op het
Flying Dutchmen-concept,
waarbij trouwe klanten van de
KLM een folder met foto's van
aanbiedingen krijgen toege
stuurd. Die kunnen ze dan be
stellen en voor vertrek opha
len." Zijn vader, nuchter: „We
zijn eigenlijk bij de beginjaren
van Kappé teruggekeerd toen er
ook besteld kon worden."
De verkopers in de parfumerie
zaken hebben vaak te maken
met haastige klanten en com
municatieproblemen, factoren
die kunnen leiden tot stress-si
tuaties. Om die te voorkomen,
kan het personeel aanvullende
opleidingen volgen. Ook be
staat voor werknemers de mo
gelijkheid orTLtaalcursussen
volgen. Zelfs Japans staat op
het programma. „Medewerkers
zijn voor ons bedrijf van on
schatbare waarde", licht Parson
jr. toe. „Zonder de juiste men
sen waren we nergens ge
weest."
