'Kosmos is een saaie, zinloze bedoening Jan Janszoon moest branden 'te polver toe' Geloof Samenleving Ouderen en kerken eisen respijt voor kerktelefoon VRIJDAG 15 SEPTEMBER 2000 VANDAAG Vandaag 614 jaar geleden, op 15 septem ber 1386, stierf de later heilig verklaarde Rolandus de Medici, een manke kluize naar die 26 jaar in de bossen rond Parma woonde. Hij leefde daar van gedroogde bladeren en bosvruchten, en droeg die renhuiden als kleding, 's Winters bedelde hij broodkorsten bij elkaar. De leefstijl van Rolandus is ook gezien zijn achtergrond opmerkelijk. Hij behoorde namelijk tot de rijkste en machtig ste families van Europa. De 'De Medici' hebben eeuwenlang eeuw veel politieke macht en rijkdom gehad. Het geslacht bracht twee pausen voort en twee (Franse) koninginnen. In de 16de eeuw begon de macht van de De Medici te tanen, en in de 18de eeuw stierf het geslacht uit. Theoloog promoveert op Thomas amsterdam De Indiase theoloog M. Chacko is deze week aan de Vrije Universiteit gepromoveerd op een proefschrift over de theologie van M.M. Thomas. Chacko, rector van het Presbyterianas Theologisch Seminarie in India, deed eind jaren '70 zijn doctoraal examen aan de VU. Zijn onderwerp, de enkele jaren geleden overleden Thomas (bekend als 'MM'), was de grootste protestantse theoloog uit India van de vorige eeuw. Belangrijk bij hem was het criterium van humaniteit bij de bestudering van de bijbel. Volgens dat criterium zijn alle bijbelse wetten gemaakt met het oog op de mens. Thomas vond het onaanvaardbaar dat het kaste- besef in zijn land vaak belangrijker werd geacht dan de identiteit van een mens. 'Scientology schendt privacywetten' hilversum De Scientology Kerk handelt in strijd met de Wet persoonsregistratie, door cursisten geen inzage te ge ven in dossiers, gegevens te vernietigen en aanmelding bij de Registratiekamer te weigeren. Dat zei J. Holvast, adviseur privacybescherming, gisteren in het NCRV-tv-programma Heilig Vuur. Holvast reageerde op het geval van voormalig Scientology-lid I. Franssen, die via de rechter inzage in haar dossier probeert af te dwingen. Scientology heeft de gege vens over Franssen echter vernietigd, nadat tot driemaal toe een afspraak om ze in bijzijn van getuigen in te zien en vervolgens te vernietigen niet was doorgegaan, legde woordvoerster J. Slot uit. Volgens Franssen kwam dat om dat Scientology niet wilde dat er vrienden van haar bij aan wezig waren. Holvast laakte de handelwijze van de bewe ging. ,,Het is zeer onrechtmatig dat men in de tussentijd ge gevens vernietigt." Ook door zich niet aan te melden bij de Registratiekamer, handelt Scientology volgens hem in strijd met de Wet persoonregistratie. Het argument van Slot dat Scientology als kerkgenootschap daarvan vrijgesteld is, gaat in zijn ogen niet op. zwolle anp Organisaties die betrokken zijn bij de kerktelefoon doen een dringend beroep op de Tweede Kamer om een overgangster mijn voor de tariefsverhoging van de voorziening financieel mogelijk te maken. Ze missen bij staatssecretaris De Vries van verkeer en waterstaat de be reidheid om een oplossing voor de drastische tariefsverhoging te vinden. De ouderenbonden PCOB, ANBO en Unie KB O alsmede de Landelijke Organisatie Kerktele foon en de gezamenlijke kerken schrijven dat in een brief aan de leden van de vaste Kamercom missie voor Verkeer en Water staat. Ze zijn zeer teleurgesteld over de opstelling van De Vries, die begin deze week zoals ge meld liet weten geen mogelijk heid voor een overgangsrege ling te zien. De kerktelefoon stelt ouderen en gehandicapten in staat via een speciale aansluiting thuis de kerkdiensten van hun plaat selijke gemeente of parochie te Hoofdredacteur blad Stichting Skepsis gelooft niet in leven elders in heelal „Er is nooit ook maar één stuk je solide wetenschappelijk be wijs gevonden voor paranor male fenomenen, onzichtbare energieën en aan religie gerela teerde zaken zoals leven na de dood, reïncarnatie en een God die ingrijpt op aarde." Dat is in een notendop het uitgangspunt van sterrenkundi ge, journalist, en mede-oprich ter van de kritische Stichting Skepsis, Marcel Hulspas. In te genstelling tot de grote groep mensen die inzitten over zaken als ontkerkelijking, de verzake lijking van de samenleving en de wetenschap die het geloof vervangt, vindt hij dat juist de louter rationalistische weten schappers ver in de minderheid zijn. „De meeste mensen geloven dat er toch iets waar moet zijn van alle berichten over para normale verschijnselen, UFO's en dergelijke." Hulspas geeft weliswaartoe dat er bijvoor beeld niet te verklaren UFO- -meldingen binnenkomen, maar dat betekent niet dat hij zelf gelooft dat er elders in de kosmos soortgelijk leven te vin den is. De 'gelovigen' zeggen nogal eens dat er gezien de vele mil jarden sterren en planeten toch 'iets' moet zijn. Maar dat is geen bewijs, vindt Hulspas. „De afstanden tussen de planeten zijn voor op koolstof gebaseerd leven domweg te groot om te overbruggen." Niettemin fascineert het on derzoek naar UFO's en para normale verschijnselen hem nog steeds. „Ik wou dat ons on gelijk werd bewezen, dat zou me toch wat zijn", lacht hij. Maar tegelijkertijd benadrukt hij dat tot nu toe nooit het on omstotelijk bewijs voor derge lijke dingen is geleverd. Des te opmerkelijker is het groeiende aantal mensen dat zich aange trokken voelt tot 'new age en Marcel Hulspas (1960) is medeoprichter van de Stich ting Skepsis (sinds 1987). Dat is een club van criticas ters met het doel paranor male verschijnselen en 'pseudowetenschappen' te ontmaskeren. Na een studie sterrenkunde werd hij we tenschapsredacteur voor het blad Intermediair. Tegen woordig werkt hij als hij journalist voor het AD-Magazine. Hij is sinds jaar en dag hoofdredacteur van het maandblad van de Stichting Skepsis 'Skepter*. In Nederland is Hulspas de enige die systematisch ufo- -meldingen onderzoekt, wat in 1997 resulteerde in het boek 'Ufo'. Daarvóór in 1995 verscheen van zijn hand een boek over wantoestanden in de wetenschap: 'Klinkklare wetenschap'. En samen met Jan Willem Nienhuys stelde hij in 1998 een 'encyclopedie der pseudowetenschappen' samen, genaamd Tussen waarheid en waanzin'. Marcel Hulspas: „De afstanden tussen de planeten zijn voor op koolstof gebaseerd leven domweg te groot om te overbruggen.foto united photos de boer rob Hendriks andere religies'. Hulspas vreest dat door het afbrokkelende prestige van de wetenschap de omvang van die groep alleen nog maar groter wordt. „De invloed van de we tenschap op ons wereldbeeld, op de wijze waarop we de kos mos ervaren, is slechts opper vlakkig. De meeste mensen wil len nu eenmaal geloven dat dat iets er is." Wetenschap wordt, volgens Hulspas, vaak misbruikt. „Ie dereen die een bepaalde autori teit wil uitstralen trekt een witte jas aan en neemt een reageer buis tussen de vingers. Ze ne men te pas en onpas begrippen over uit de wetenschap. Zo doet men, vooral in de new age we reld, graag anderen geloven dat er degelijke wetenschappelijke onderzoeken of principes ten grondslag liggen aan een spe culatieve theorie. Meestal is er dan sprake van onderzoek waarvan men bijvoorbeeld van tevoren precies weet wat eruit moet komen. En mocht de uit komst iets anders vertellen dan verwacht, dan is dat jammer voor de wetenschap. Nee, men sen met een zuiver weten schappelijk en rationalistisch wereldbeeld zijn veruit in de minderheid. Ik schat dat ze zo'n vijf procent uitmaken van de totale bevolking. De rest denkt al snel dat er toch iets moet zijn." Volgens de Britse onderzoe ker James Webb, samensteller van onder meer het boek 'The occult establishment', is die ge dachte van 'er moet meer zijn' het logisch gevolg van een fer vent geloof in paranormale ver schijnselen, alternatieve ge neeswijzen, astrologie, UFO's, mysteries uit oude culturen, eindtijd profetieën, enzovoort. „Wanneer het nieuwtje daarvan af is en wonderen blijven uit, is het moeilijk daar je aandacht bij te houden. Die verschuift dan meestal als vanzelf naar het spirituele", filosofeert Hulspas in lijn met James Webb die een dergelijke ontwikkeling 'een neerwaartse spiraal' noemt. Hulspas heeft het over 'spiritu- alisering'. „Uiteindelijk", zegt hij, „blijft alleen het geloof over." Wan neer hij de vraag krijgt of God bestaat, zegt hij zonder aarze len nee. "En toeval bestaat", voegt hij er aan. „Vraag je of er leven in het heelal is dat op dat van ons lijkt, dan zeg ik nee. Ik denk dat de kosmos een betrek kelijk doodse, saaie en zinloze bedoening is. Dat is geen reden om zelfmoord te plegen. Ik kan er wel mee leven. Zinzoekerij is volgens mij ook niet de kern van geloven. Ik denk dat onze kerheid en schuldgevoel de kern zijn. Mensen willen mo reel worden geleid. De één doet wat hem goed lijkt en heeft ner gens spijt van. De ander kan juist enorme spijt en berouw voelen en krijgt bel vergeving van boven, heeft men een wel ei beeld waarin nodig wet van oorzaak en dienst uitmaakt.' In het Westen is om te zeggen 'er mot New agers zijn vol niet anders gelovig middelde Nederlandi teren een breder bej paraat - hebben het gieën, allerlei chakra' maar verder is het al zo vaag als het godi de meeste mensen. Skepsis bemoeit zit het geloof. Ieder moe weten of hij bijvooi looft in een leven n: Hulspas: „Wij komen weging wanneer mi tenschappelijke cla maken. Dan willen wijzen zien. Die zij Hetzelfde geldt vooi zaamheid van acupunctuur, hoi reiki en wichelroedi met onomstotelijk Een te allen tijde en wereld herhaalbare telkens hetzelfde i zien. En snoeihard 1 want er wordt nogal hoop gehaald als mo dat dergelijke theor mogelijke verschijn zijn." onno van 't klooster Morgen geeft Marei een lezing voor de F se Vrijdenkersveren Amerikaans religie mentalisme. De bi bouw, Pieter de R 110, Rotterdam. volgen. Ongeveer 80.000 men sen maken gebruik van de dienst. Het tarief van de kerkte lefoon is per 1 mei verhoogd van 7 naar 36 gulden per aan sluiting per maand. Verscheide ne kerken hebben hun groepsabonnement inmiddels opgezegd, omdat ze de reke ning niet konden betalen. De betrokken organisaties vinden dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet ne men door de overgangstermijn voor de invoering van de ta riefsverhoging mede te finan cieren. Ze stellen voor KPN Te lecom gedurende vijf jaar te compenseren boven de tien gulden per aansluiting per maand. Na die periode moet het mogelijk zijn om de kertele- foon te vervangen door kabelte levisie en internet. KPN had de tarieven voor kerktelefonie op last van tele- comtoezichthouder Opta ver hoogd. Dat gebeurde nadat concurrent Kabelfoon in Naald wijk bij de Opta had geklaagd dat de tarieven niet kostendek kend waren. Boekje over eerste martelaar Noordelijke Nederlanden TOEGEWIJD m DC EERBIEDIGE nageflüchtenls van JAN Ut: BAKKER pistorius GEBOREN TE WOERDEN IN 1439 AIS PASTOOR WERKZAAM TE JAC88SWÖUDE iN 1522 OM ZjJN tsoÜAE 8EL1J0ÉM5 van HET EVANGELIE VAN GODS genaöe TE s GRAVENHiGE LEVEND VERBRAND OEN IScru 5CPTEM8ER 1525 HU SPRACK ZIJN 8R0EDERS 500 LIEFLICK AEN-. „ICILGAE VOREN V0LCHT GHU MIJ NA" SU ANTWOORDEN MET GHE5ANGHEN-. OCH ^ROEDES STRIJDT, VROOM f3f¥ft££5I WET. ..CHRISTUS SAL U tlNp'ANGHEN" WÖt'BRIlGGÏv jACosswouöE JS25 - (925 De steen voor Jan de Bakker aan de hervormde kerk van Woubrugge. foto hielco kuipers alphen aan den run afke van der toolen Dat Jan Janszoon zal worden gebrant te polver toe, zulex dat aan hem geen memorie meer en zij. En zulex geschiedde: vandaag precies 475 jaar geleden liet Jan de Bakker, de eerste marte laar van de reformatie van de Noofdelijke Ne derlanden, het leven op de brandstapel in Den Haag. De overlevering wil dat zijn geboorte plaats Woerden op het moment van zijn execu tie in mist werd gehuld, 'die de burgers zeggen deed met luide stem: dit is de as van de Godsza- lige voorganger, die ons na zijn dood nog uitno digt en aanmoedigt om hem na te volgen'. Jan de Bakker was er vroeg bij. Nog geen acht jaar voordat zijn beul de brandstapel ontstak, hamerde Luther zijn stellingen aan de kerkdeur van Wittenberg. Zesentwintig jaar was de eerste noordelijke martelaar pas toen hij 'zo vrolijk, alsof hij van een feest kwam' naar het schavot toog. Dat laatste schrijft de Alphense amateur historicus Hans van der Wereld in zijn boekje over De Bakker, waarin deze naar voren komt als een onvervalste held van vroeg-christelijke proporties. Jan de Bakker begon zijn controversiële loop baan als pastoor in Esselijkerwoude, het huidige Woubrugge. Missen droeg de jonge priester er niet op. In plaats daarvan predikte hij de refor matie, die bij de Esselijkerwoudenaars in vruchtbare aarde viel. Het was er volgens een rooms-katholiek historicus 'een broeinest van ketterij'. Later, toen Woerden zijn standplaats was, zwierf hij door heel Holland om het evan gelie te verbreiden. Natuurlijk was dat tegen het zere been van de kerktop, maar echt pijnlijk werd het toen De Bakker in het huwelijk trad. „Jéin Janszoon achtte zich niet geschikt voor het celibataire leven. Hij was een mens, en niets menselijks was hem vreemd", schrijft Van der Wereld over deze voor een priester schandalige stap. De volgende was snel daama gezet: de re belse geestelijke legde zijn amtsgewaad af, liet zijn haren groeien, en hield voortaan zijn pre ken aan huis. Of zijn echtgenote na de dienst de koffie ver zorgde, verhaalt de historie niet. Wel dat rond deze tijd een nieuwe pastoor in Woerden arri veerde, die zich onverwijld zette aan het graven van De Bakkers graf Op 10 mei 1925 werd hij opgesloten in de Gevangenpoort in Den Haag. De voornaamste aanklacht: zijn huwelijkse staat, al werden hem bij zijn executie veel meer ketterijen voor de voeten geworpen. Jan de Bakker herriep niets, al probeerde ve len hem op andere gedachten te breiij vermijdelijk brak daarom de dag van rechtstelling aan. In de motregen zate; hoge heren als de wijbisschop van Uü abt van Egmond, de raadsheren van Ho natuurlijk de drie inquisiteurs op de opgerichte tribune. Jan Janszoon bleef bij zijn laatste g; vernedering bespaard. Hij kreeg eerst i terkleding aan die hij had afgelegd, om volgens te moeten verruilen voor zott een gele rok en een gele muts. „Het is goed zo", zei Jan de Bakker vi overlevering, „Met dit kleed zal ik net a tus ter bespotting zijn." Waarna de wurgstok aandraaide, en de vlammen brandstapel het buskruit aan De Bald aangebrachte explosieven deed ontplo Janszoon was gebrant te polver toe, z vonnis had geëist. Jan de Bakker (1499-1525). Pastoor n lijkerwonde werd protestants martela Hans van der Wereld. De uitgave van 5 Oud Jacobswoude in de serie Jacob Miniaturen is te bestellen door 10 guit te maken op giro 1622137 t.n.v. H. Wereld te Alphen aan den Rijn. WEEROVERZICHT BUITENLAND Weersvooruitzicht HWS Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Flink wat zon, maar vrijdag in het uiterste zuiden en zaterdag juist langs de westkust wolkenvelden en kans op regen. Maxima tussen 13 graden in het noorden en 16 in het zuiden. Zweden: Vrijwel overal droog en perioden met zon, vooral in het noorden. Maxima rond 15 graden, in het noorden iets lager. Finland: Perioden met zon en meest droog. Maxima rond 11 graden, zaterdag iets warmer. Denemarken: Overwegend veel bewolking en perioden met regen. Vrijdag mo gelijk ook onweer en met name in het zuiden plaatselijk veel neer slag. Maxima omstreeks 16 gra den. Engeland, Schotland, Wales, Ier land: In Wales en Engeland bewolkt en flink wat regen. Meest droog en wat zon in Ierland en Schotland, morgen ook in de andere gebie den. Maxima van 15 graden in Schotland tot 19 in het zuidoos ten. België en Luxemburg: Bewolkt en perioden met regen, lokaal veel neerslag. Middagtem- peratuur dalend naar 17 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Vrijdag van het westen uit be wolkt en flink wat regen, in het oosten mogelijk onweer. Zaterdag in het westen al weer droog en wat zon. Maxima dalend naar 16 tot 20 graden. Zuid-Frankrijk: Veel zon, maar wel iets toene mende kans op een lokale bui. Zaterdag in het Rhne-dal de Mis tral. Maxima dalend naar 26 langs de Middellandse Zee en 19 in de Vende en de heuvels rond Lyon. Spanje: Droog en overwegend zonnig. Maxima aan zee van 24 graden in het noordwesten tot 30 in het zuiden. Landinwaarts maxima tussen 30 en 36 graden. Portugal: Veel zon en droog. Middagtempe- ratuur rond 30 graden, aan zee varirend van 23 in het noorden tot 28 in de Algarve. Mallorca, Ibiza, Menorca: Droog en meest zonnig. Maxima ongeveer 29 graden. Marokko: Westkust: Droog en op de meeste plaatsen zonnig, bij maxima tus sen 25 en 30 graden. Tunesië: Veel zon en droog. Maxima rond 30 graden. Madeira: Perioden met zon, maar ook wol kenvelden. Op de meeste plaat sen droog. Maxima rond 24 gra den. Canarische Eilanden: Flink wat zon en droog. Middag- temperatuur tussen 25 en 30 graden. Duitsland: Vrijdag nog wat zon en lang droog, maar zaterdag veel bewol king en perioden met regen, voor al in het zuiden lokaal veel neer slag. Maxima dalend naar 17 gra den. Oostenrijk: Vrijdag droog en perioden met zon, zaterdag bewolkt en aan de noordflank van de Alpen veel re gen, boven de 2000 meter moge lijk sneeuw. Middagtemperatuur dalend naar 16 graden, in Karin- thi nog net boven de 20. Zwitserland: Eerst nog geregeld zon, maar la ter op vrijdag meer bewolking ge volgd door flink wat regen. Mid dagtemperatuur dalend naar 17 graden op zaterdag, in het zuiden tot 22 graden. Polen: Vrijdag geregeld zon, maar in het zuidoosten nog kans op een bui. Zaterdag in het westen toene mende bewolking, maar waar schijnlijk nog wel droog. Maxima van 14 graden in het oosten tot 19 graden in het westen. Tsjechië en Slowakije: Perioden met zon en vrijwel over al droog. Zaterdag in Tsjechi be wolkt en flink wat regen, later op de dag ook in Slowakije. Maxima dalend naar 15 tot 19 graden. Hongarije: Perioden met zon en meest droog. Zaterdag later op de dag van het westen uit toenemende bewolking en in het westen mis schien al wat regen. Maxima rond 24 graden. Italië: Veel zon en droog, maar zaterdag in het noorden meer bewolking en kans op regen. Maxima rond 28 graden, zaterdag in het noor den frisser. Corsica en Sardinië: Zonnig. Middagtemperatuur rond 29 graden. Zaterdag vooral op Corsica een stevige noordwesten wind en wat lagere maxima. Griekenland en Kreta: Veel zon en droog nazomerweer. Maxima aan zee rond 27 graden, landinwaarts net boven de 30. Malta: Droog en veel zon. Maxima rond 28 graden. Turkije en Cyprus: Vrij zonnig. In het binnenland van Turkije ook stapelwolken en klei ne kans op een onweersbui. Maxi ma ongeveer 30 graden, langs de Turkse westkust iets minder warm. Weerrapporten 15/09, 08.00 uur: Amsterdam De Bilt Rotterdam regen Maastricht Aberdeen Athene Barcelona halt bew onbewolkt licht bew w.s.0 15 6 30 Boedapest halt bew Dublin Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas licht bew onbewolkt hall bew. Luxemburg Madrid Malaga Mallorca as®, bewolkt onweer W warmtefront Sfl* regen sneeuw V koufront oÜk opklaringen hagel lagedruk mist windrichting ft hogedruk zonnig 19 temperatuur luchtdruk in hecto pascal 20 12 0.0 21 13 0.0 26 14 0.0 Stockholm zwaar bew. Warschau licht bew. Wenen zwaar bew. Bangkok zwaar bew Buenos Aires motregen Casablanca half bew Johannesburg zwaar bew L O F LEIDSCH DAGBLAD (Opgericht 1 maart 1860) kantoor Rooseveltstraat 82 071-5356 356 Postadres: Postbus 54, 2300 AB Leiden abonneeservice Abonnementen 071-5128 030 Geen krant ontvangen? Bel voornabezorging. Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512 directie 6.M. Essenberg, W.M.J. Bouterse (adjunct) J. Kiel (adjunct) hoofdredactie J.G. Majoor, T. van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) REDACTIE A. Maandag, chef eindredactie algemeen T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D.C. van der Plas, chef eindredactie regio J. Rijsdam, chef redactie kunst W. Spierdijk, chef sportredactie E Straatsma, chef redactie Regio Leiden R.I.M. van der Veer, chef redactie Duin-en Bollenstreek W.F. Wegman, chef redactie Leiden TELEFAX Advertenties: 071 - 5323 5( Familieberichten: 023- 53! 023-5320216 Redactie: 071-5321 921 Hoofdredactie: 071- 5315! ADVERTENTIE! Maandag t/m vrijdag v, 071- 5356 230 RUBRIEKSADVERTEI Maandag t/m vrijdag v, 071-5143 545 ABONNEMENTE bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per half jaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) Abonnees die ons een machtiging het automatisch afschrijven vanl abonnements- geld, ontvangen j betaling. VERZENDING PERP< Voor abonnementen die per post worden verzonden geldt e< aan portokosten per verschijndaf LEIDSCH DAGBLAD OP CAS Voor mensen die moeilijk Ie hebben of blind zijn (of eer leeshandicap hebben), is eens van het regionale nieuw Dagblad op geluidscassette bei informatie 0486-486486 (Centrum voor Gesproken Lect INTERNET: Dag v.leidschdagblad.nl redactie.ld@damiate.hdc.nl Z I K N H U I Z 28 14 0.0 Los Angeles 14 10 0.0 12 7 6.2 25 15 0.4 24 14 40 32 25 30 11 7 0.7 26 18 0.0 26 10 0.0 22 18 0.0 ONGEVALLENDIENST Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezond feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst. INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131. Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 14