Nederland leidt Molukken-missie EU
Bush en Gore gaan elkaar met het racket te lijf
EF
Buitenland
Na de stortvloed
Ongerustheid in Israël over
uitbreiding West-Nijlvirus
Oostenrijk viert einde sancties
ISDAG 13 SEPTEMBER 2000
ina krijgt veiliger onderkomen
u. De Europese 'superminister' voor buitenlands- en vei-
dsbeleid, Javier Solana, krijgt een nieuw onderkomen. Hij
aar sterk op aangedrongen, omdat het gebouw van de Eu-
e Raad in Brussel waar hij nu verblijft volgens hem abso-
nvoldoende beveiligd is. Solana was er achter gekomen
ch onder de schoonmakers van dit pand ex-criminelen
den, dat 'ongewenste elementen' zonder veel moeite een
isje krijgen en dat er overal microfoons hangen. Volgens
a zouden de VS en de NAVO er voor terugschrikken de EU
eheimen toe te vertrouwen, als ze er niet zeker van kun-
ijn dat die niet in verkeerde handen vallen. Solana en zijn
ten verhuizen begin volgend jaar naar een gebouw dat wel
traïrie: Aanslag op Poetin verijdeld
De Oekraïense veiligheidsdienst heeft een poging om de
iche president Poetin te vermoorden verijdeld. Dat zei het
van de dienst, Leonid Derkatsj, gisteren. De aanslag had
»n plaatsvinden tijdens de top van negen leiders van voor-
e sovjetrepublieken, op 18 en 19 augustus op de Krim.
r had Derkatsj de arrestatie bekendgemaakt van vier Tsje-
n en 'enkele figuren uit het Midden-Oosten'. Poetin
de alleen de eerste dag van de bijeenkomst bij. 's Avonds
e hij naar Moskou terug, met de mededeling dat hij thuis
Ie te zijn in verband met de ramp met de kemonderzeeër
ronauten betreden ruimtestation
.naveral Amerikaanse en Russische ruimtevaarders diè
ig met het ruimteveer Atlantis naar het internationale
«station ISS zijn gevlogen, hebben het station gisteren be-
i. Dat gebeurde nadat de Amerikaan Edward Lu en de Rus
[alentsjenko enkele voorzieningen aan de buitenkant van
ition hadden aangebracht. Het binnengaan van het ISS
enkele uren. Er moesten twaalf luiken worden geopend,
elke sluis moest worden gewacht tot de luchtdruk in de
ide op gelijk peil was gebracht. Het ruimtestation is bijna
vang verdubbeld sinds er in mei voor het laatst astronau-
bezoek kwamen. De Russische module Zvezda, die de
ringscabine en de woonruimte van de astronauten bevat,
eind juli als derde segment aan de Amerikaanse module
en de andere Russische bijdrage Zarja gekoppeld.
vonden door bomexplosie Kaapstad
Iad« Enkele mensen zijn gisteravond lichtgewond geraakt
ten bomexplosie in de buurt van een moskee in een bui-
fik van Kaapstad. Het was de twintigste bomaanslag in
vee jaar in Zuid-Afrika's belangrijkste toeristenstad. Poli-
ordvoerster Kotze zei dat het explosief aan een boom nabij
tesville-moskee was vastgebonden. In het gebedshuis ko-
;eregeld leden van Pagad bijeen, een extreme moslimmili-
tegen gangsters en drugs strijdt. De regering heeft de
ering meermaals beschuldigd van het plegen van een
bomaanslagen op onder anderen criminelen en zaken-
2 en in de Kaapregio sinds 1996. De autoriteiten houden de
e ook verantwoordelijk voor de moord op een rechter, vo-
reek. De islamitische beweging ontkent.
reb pakt Kroatische verdachten
i De vroeger zo weigerachtige Kroatische autoriteiten
In gisteren zestien mensen opgepakt, onder wie twee ge
ils, op verdenking van betrokkenheid bij oorlogsmisdaden
inië en Kroatië. Generaal Andabak en generaal-majoor
Joman \verden aangehouden op verzoek van het Joegosla-
Ébunaal in Den Haag, zo meldde de Kroatische televisie.
Jbrden verdacht van oorlogsmisdaden tegen moslims in
fë in 1993 en 1994. Premier Racan zei dat Kroatië zal zich
jgen als een rechtsstaat, 'of sommigen het daar mee eens
|f niet'. Bij een andere politieactie werden veertien mensen
ihouden in verband met de moord op Milan Levar. Die
li 1997 voor het tribunaal een getuigenis afgelegd over een
[partij in 1991 in de stad Gospic, waar tientallen Kroatische
Irs waren afgemaakt.
nan: Grieks en Turks Cyprus gelijk
)RKVN-secretaris-generaal Kofi Annan wil een gelijke
voor de Griekse en Turkse partijen op Cyprus. De VN-
an poogde hiermee gisteren een doorbraak te forceren in
ipende onderhandelingen tussen beide partijen. De uitla-
i van Annan zijn tegen het zere been van de Griekse meer
ad in het zuiden van het eiland. Hun leider Clerides heeft
geweigerd op basis van gelijkheid te onderhandelen met
'urkse tegenstrever Denktash. Cyprus is verdeeld, sinds
en van het Turkse vasteland in 1974 het noorden bezetten.
13 volgde de stichting van de Turkse Republiek Noord-Cy-
maar deze wordt alleen door Ankara erkend. Ook de Tur-
ebben problemen met Annans plannen. Denktash eist ge-
iardigheid van beide staten. Annan wil niet verder gaan
gelijkheid van partijen'.
i Jong-il in voorjaar naar Seoul
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il brengt komend
lar een bezoek aan Zuid-Korea. Dat maakte een woord-
er van de Zuid-Koreaanse regering vandaag bekend. Sinds
idag is een Noord-Koreaanse delegatie in het zuiden om te
rhandelen over het bezoek van Kim. Beide landen zijn em-
p zoek naar verbetering van de betrekkingen. De Zuid-Ko-
se president Kim Dae-jung bracht in juni al een bezoek
e Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang. De Korea's
en in de jaren vijftig een bloedige oorlog uit. Ze kwamen
>3 tot een wapenstilstand, maar vrede is nooit getekend.
j valser Hitler-dagboek overleden
'ARTDe vervalser van de Hitler-dagboeken, Konrad Ku-
maandagavond op 62-jarige leeftijd overleden, zo heeft
icht gemeld. Kujau leed aan maagkanker. De galeriehou-
unstschilder en gastronoom werd in 1983 wereldberoemd
het weekblad Stern zogenaamd onbekende dagboeken van
IIWk publiceerde, waarvan later bekend werd dat ze door Ku-
iy|emaakt waren. De rechtbank van Hamburg veroordeelde
,_£n 1985 tot 4,5 jaar cel wegens vervalsing. Stern leed door
Jflpblicatie enorm gezichtsverlies, net als de Britse historicus
"iTrevor-Roper, die de dagboeken als echt bestempelde.
Pli stond meermaals voor de rechtbank wegens vervalsingen
Elppenbezit.
Kabinet praat binnenkort met belangengroepen
Nederland zal het voortouw nemen voor een missie van
EU-ambassadeurs naar de Molukken. Dat maakte minis
ter Van Aartsen (buitenlandse zaken) gisteren in New
York bekend. De waarnemersmissie van EU-diplomaten
in Jakarta mag van de Indonesische regering poolshoog
te gaan nemen op de Molukken, zo kreeg Van Aartsen in
de marge van de Algemene Vergadering van de VN te
horen van zijn Indonesische collega Shihab.
het feit dat Nederland 'continu
actieve diplomatie' heeft ge-
new york anp-gpd
Dat Nederland een leidende rol pleegd, en aandacht heeft ge-
bij de missie krijgt, is volgens vraagd voor de problemen op
de bewindsman het gevolg van de Molukken. Premier Kok
deed dat vorige week nog tij
dens zijn speech op de VN-Mil-
lenniumtop.
Doel van de missie naar de
Molukken is volgens Van
Aartsen het bekijken van de hu
manitaire omstandigheden op
de Molukken en de situatie op
de eilandengroep in zijn geheel.
De voorbereiding kwam giste
ren rond tijdens overleg van de
EU-ambassadeurs in Jakarta.
Het is nog onduidelijk wanneer
de missie afreist. Volgens Van
Aartsen is het 'heel bijzonder'
dat Jakarta een dergelijke mis
sie toestaat. Een verzoek van de
VN in Jakarta over de situatie
op Timor te praten, werd giste
ren nog afgewezen.
Van Aartsen vindt dat Indo
nesië al veel maatregelen heeft
genomen om een einde aan het
geweld te maken. Dat heeft tot
gevolg gehad dat er op de Mo
lukken nu sprake is van 'relatie
ve rust'. De Tweede Kamer
heeft in het verleden sterk aan
gedrongen op een missie naar
de Molukken. Zelfs de oppositie
reageert vandaag dan ook posi
tief op de uitkomst van het
overleg in New York. Het kabi
net heeft binnenkort een ge
sprek met vertegenwoordigers
van Molukse organisaties over
de gewelddadige situatie op de
Molukken en de rol die Neder
land kan spelen. De organisa
ties kunnen zelf bepalen wie ze
naar het overleg sturen. Pre
mier Kok heeft erop aange
drongen dat ook jongeren deel
uitmaken van de Molukse dele
gatie. Een groepje extreme jon
geren dreigde vorige week ex
pliciet met geweld in Neder
land, als de regering niets zou
shinkawa Een taxi staat verlaten in een ondergelopen straat in het Japanse Shinkawa. In en rond deze midden-Japanse stad vielen de afgelopen dagen bij hevig noodweer zeven do
den. Ruim een half miljoen inwoners van de streek is geëvacueerd. De in de industriestad Nagoya gevestigde autofabriek Toyota liet weten de productie voorlopig te stoppen.
FOTO AP SATOSHIOGA
jeruzalem afp
ming gegeven om insecticiden
te spuiten op plaatsen waar
zich gevaarlijke concentraties
van muggen bevinden. Het
heeft de Palestijnse Autoriteit
gevraagd om bij de verdelgings-
actie met het ministerie samen
te werken.
In New York brak in juli pa
niek uit nadat voor de tweede
achtereenvolgende zomer be
smette muggen en kadavers
van besmette vogels werden
aangetroffen. Vorig jaar stierven
in die stad zeven mensen na
een prik van een besmette mug.
De nu in de VS om zich heen
grijpende virusstammen komen
volgens de Amerikaanse autori
teiten uit Israël.
Wenen uit politieke isolement
Het Israëlische ministerie van
volksgezondheid is verontrust
over de toename van het aantal
besmettingen met het West-
Nijlvirus, dat wordt overge
bracht door muggen. Sinds
midden augustus zijn al zeven
mensen overleden aan infectie
met het virus. Volgens micro
bioloog Rahav is er sprake van
een epidemie. Besmetting met
het West-Nijlvirus kan hersen
ontsteking en hersenvliesont
steking veroorzaken.
In een poging een eind te
maken aan de golf besmettin
gen heeft het ministerie van mi
lieu na lang aarzelen toestem-
brussel marc peeperkorn
correspondent
De Oostenrijkse kanselier
Schüssel is 'zeer tevreden' over
het opheffen van de Europese
sancties tegen zijn regering met
de extreemrechtse FPÖ. „Dit is
een groot succes voor ons, het
resultaat van geduld en vastbe
radenheid", liet Schüssel gister
avond in een eerste reactie we
ten. De FPÖ van Haider sprak
van een 'overwinning van het
gezond verstand'.
De veertien landen van de
Europese Unie besloten giste
ren unaniem tot beëindiging
van de diplomatieke boycot van
Wenen. Die werd begin februari
van kracht nadat Schüssels ÖVP
met de FPÖ in zee was gegaan.
Volgens de veertien hebben de
sancties hun nut bewezen. De
'populistische, extreemrechtse
aard' van de FPÖ blijft volgens
de veertien wel een reden tot
'grote bezorgdheid'. Zij zullen
die partij dan ook met 'bijzon
dere waakzaamheid' blijven
volgen. Premier Kok heeft zijn
eis ingeslikt dat de FPÖ uit de
regering moest, voordat de
sancties van tafel konden.
Het einde van het pplitieke
isolement van Wenen maakt de
weg vrij naar normalisering van
de verhoudingen met Oosten-
washington john wanders
correspondent
Al lang voor George W. Bush zich aan
meldde voor de opvolging van presi
dent Clinton, gold de Republikeinse
gouverneur van Texas als de te klop
pen man. De Amerikaanse bevolking
had geen flauw benul wat voor vlees
ze in de kuip had met de oudste zoon
van oud-president Bush. Niettemin
stond Bush jr. in de peilingen mijlen
voor op de Democratische presidents
kandidaat Al Gore. „Mijn dochter
vindt dat ik zwaar word overschat",
bekende Bush op de dag dat hij zich
kandidaat stelde. Dat had ze goed ge
zien.
Als het nek aan nek gaat in de strijd om
het Witte Huis, wordt in Washington
steevast gesproken over 'een paarden
race'. Het gevecht tussen de Democra
tische presidentskandidaat Al Gore en
zijn Republikeinse opponent George
Bush lijkt echter meer op een tennis
wedstrijd tussen twee spelers die rede
lijk aan elkaar zijn gewaagd. U weet
wel, .zo'n zenuwslopende finale in een
prestigieus toernooi waarin het initia
tief heen en weer golft.
Bush wint de eerste set met de vingers
in de neus. In de tweede set verspeelt
hij drie setpoints. Gore komt terug uit
verloren positie. De stand is weer gelijk
en Bush wordt merkbaar nerveus. Hij
weet dat hij die tweede set had moeten
winnen. Hij gaat slechte ballen slaan.
Gore voelt zijn krachten toenemen. Hij
loopt nu op wolken, slaat alle ballen
binnen de lijnen en wint de eerste drie
games van de derde set. Het tij lijkt ge
keerd. Maar niets is zeker op het center-
court. De wedstrijd kan evengoed weer
omslaan.
Amerikanen hebben een ongekende
fascinatie voor cijfermateriaal. Onge
acht of het om politiek, sport, natuur of
de aandelenmarkt gaat, elke ontwikke
ling in hun samenleving wordt vertaald
in getallen en grafieken. Dit verklaart
het absurd grote belang dat de Ameri
kaanse massamedia toekennen aan
opiniepeilingen. In die peilingen stond
Bush lang op voorsprong. Het maakte
hem tot dé favoriet voor 7 november.
Te vaak werd over het hoofd gezien dat
peilingen onder potentiële kiezers niets
zeggen, zolang die kiezers niet op grote
schaal aandacht besteden aan de poli
tieke race.
Een peiling in februari zegt niets over
een verkiezingsuitslag in november.
Pas de laatste weken is in brede delen
van de VS sprake van toenemende be
langstelling. De bevolking beseft gelei
delijk dat zij binnen afzienbare tijd ant
woord moet geven op de vraag wie de
komende vier jaar leiding gaat geven
aan het land.
Op de Democratische conventie in Los
Angeles, een maand geleden, wist Al
Gore met een ongewoon krachtig op
treden uit de schaduw van zijn baas Bill
Clinton te treden. Ook slaagde hij in
Los Angeles in zijn tweede, minstens zo
belangrijke missie. Hij wist met zijn po
pulistische speech velen te overtuigen
dat er wel degelijk betekenisvolle ver
schillen bestaan tussen zijn visie op de
samenleving en die van de Republikei
nen: „Ik ben voor het volk, zij zijn voor
de rijke elite. Ik kom op voor werkende
gezinnen, zij voor het grootkapitaal."
De trend in de peilingen bewijst het
succes van Gore's populistische koers -
een strategie die een breuk inhoudt
met Clintons stijl.
De Republikeinen, die in augustus op
hun conventie in Philadelphia een aan
arrogantie grenzende overmoed uit
straalden, beginnen plotsklaps te twij
felen aan hun eigen strategie. Het par
tij-establishment heeft twee jaar gele
den alle kaarten op Bush gezet. De Re
publikeinse partij koos daarmee voor
een kandidaat die het liefst in alge
meenheden praat en zo min mogelijk
ingaat op details. Is dat afdoende? Kan
de Texaanse gouverneur de hoge ver
wachtingen waarmaken?
Afgelopen voorjaar, in de race om de
Republikeinse nominatie, stelde het
Republikeinse kader zich diezelfde
vraag ook al. Toen kreeg Bush in een
aantal staten op zijn donder van oppo
nent John McCain, die als geen ander
vonken deed overslaan in heel Ameri
ka. Het was dezelfde McCain die zich
eerder dit jaar 'buitengewoon bezorgd'
betoonde over het feit dat veel van zijn
partijgenoten Gore's kansen op het
presidentschap bij voorbaat uitvlakten.
Hoogmoed is het laatste wat je kunt ge
bruiken in een presidentiële campagne,
wist McCain.
Met een regelmaat die Republikeinen
moet beangstigen, stapelt Bush de laat
ste weken fout op fout. Voorafgaand
aan een spreekbeurt wees hij zijn be
oogd vice-president Dick Cheney met
een brede grijns op de aanwezigheid
van een politiek verslaggever. „Daar
heb je die enorme klootzak van The
New York Times", zei Bush, zich onbe
wust van het feit dat de microfoon voor
zijn neus elk woord registreerde. De
opmerking was weinig gepast voor een
kandidaat die een centraal thema
maakte van de belofte dat hij het fat
soen zal terugbrengen naar het Witte
Huis.
Dan zijn er de inmiddels klassieke ver
sprekingen. Bush beloofde in lowa een
eind te maken aan 'vier jaar
Clinton/Gore', even vergetend dat het
duo al bijna acht jaar aan de macht is.
In dezelfde speech verkondigde Bush
dat terroristische regimes de Ameri
kaanse bevolking niet hostile (vijandig)
mogen houden. Hij bedoelde natuurlijk
hostage (gijzelaar). Zo zijn er al talrijke
voorbeelden van Bush-talk, die ieder
voor zich steeds meer gewicht geven
aan de bange vraag of de kandidaat op
gewassen is tegen het loodzware presi
dentschap.
De campagne zal ongetwijfeld vuiler
van toon worden naarmate Bush meer
in het defensief wordt gedrongen. In
politiek Washington is elk middel ge
oorloofd. Het enige dat telt, is de eind
overwinning. Iedereen die de 'tennis
wedstrijd' tussen beide presidentskan
didaten volgt, is gewaarschuwd: Bush
en Gore gaan elkaar binnenkort met
het racket te lijf.
rijk. Daarmee is het gevaar ge
weken dat een gefrustreerde
Schüssel eind dit jaar het nieu
we Europese Verdrag van Nice
en de uitbreiding van de EU
torpedeert. De Europese Com
missie, als dagelijks bestuur van
de EU de hoedster van het Ver
drag, is verheugd over het be
sluit van de veertien.
Opheffing van de sancties lag
voor de hand nadat drie 'wij
zen' vorige week hadden ge
concludeerd, dat voortzetting
van het straffegime 'contra
productief zou zijn. De VS en
Canada handhaven hun con
tacten met Wenen overigens
wel op het laagste pitje.
doen aan de situatie op de Mo
lukken.
Naast Kok nemen de minis
ters Van Boxtel (grote-steden
beleid) en Van Aartsen (buiten
landse zaken) deel aan de be
sprekingen, die komend week
einde of begin volgende week
plaatsvinden. Kok maakte dat
gisteren bekend in de Tweede
Kamer, waar hij er nog eens op
hamerde dat dreigen met ge
weld niet het goede antwoord
is. „Onze inspanningen zijn ge
richt op de dialoog", aldus Kok.
Suriname wil
zich losmaken
van drugshandel
NEW YORK ANP
Suriname gaat alle banden met
drugscriminaliteit doorsnijden.
De nieuwe regering onder pre
sident Venetiaan gaat daarvoor
het ambtenarenapparaat scho
nen van functionarissen die
'niet helemaal kosjer zijn'. Dat
kreeg minister Van Aartsen
(buitenlandse zaken) gisteren
in New York te horen van zijn
Surinaamse collega Levens.
Van Aartsen kreeg volgens
zijn woordvoerder tijdens zijn
eerste kennismaking met Le
vens 'een hoopgevend verhaal'
te horen. Behalve dat ambtena
ren met banden met de drugs
handel onmiddellijk zullen
worden aangepakt, wil de nieu
we regering ook het leger zuive
ren. Want ook militairen heb
ben soms te maken met drugs,
zei Levens tegen Van Aartsen.
Van Aartsen en Levens heb
ben niet gesproken over oud
legerleider Bouterse. De voor
malig adviseur van staat is in
Nederland voor drugshandel
veroordeeld. Van Aartsen vroeg
Levens wel of hij eind oktober
op bezoek kan komen in Para
maribo. Waarschijnlijk vind er
voor dat bezoek al overleg
plaats op hoog ambtelijk niveau
over de ontwikkelingsrelatie.
Suriname heeft nog bijna 600
miljoen gulden ontwikkelings
geld te goed van Nederland.
Premier Kok zei vorige week na
een ontmoeting met de Suri
naamse vice-president Ajodhia
dat het nog te vroeg is voor een
volledig herstel van de relatie.
Dat moet 'op het goede mo
ment, met de goede timing en
in de goede volgorde'.
'Oerindiaan'
gedood door
Brazilianen
brasilia ap
Kolonisten die in juni diep in
het Amazonewoud van Bra
zilië aan het jagen waren,
hebben het vuur geopend op
indianen die behoren tot een
groep die nog nooit contact
heeft gehad met de moderne
wereld. Daarbij is één van de
indianen gedood.
Agenten vonden het in
staat van ontbinding verke
rende lichaam van de indi
aan vorige week in de buurt
van de nederzetting Jordao,
gelegen in 'inheems gebied'
langs de bovenloop van de
rivier de Tarauaca in de wes
telijke deelstaat Acre.
Het hoofd van politie van
Acre, Glorivan Bernardes, zei
dat een groep van vijftien ko
lonisten had verteld bij het
jagen op negen met pijl en
boog gewapende indianen te
zijn gestuit. Ze vreesden te
worden aangevallen, en had
den daarom het vuur ge
opend.
De indianen boden geen
weerstand, maar vluchtten
het oerwoud in, zei Bernar
des. Het met kogels door
zeefde slachtoffer werd pas
gevonden nadat het Federale
Bureau voor Indianenzaken
naar aanleiding van geruch
ten over de schietpartij om
opheldering had gevraagd.
Volgens Antonio Pereira
Neto van het indianenbu-
reau in Acre wonen in Opper
Tarauaca, een stuk oerwoud
van 142.000 hectare dat in
formeel als 'inheems gebied'
wordt erkend, ongeveer dui
zend indianen die nog nooit
met de buitenwereld in con
tact zijn geweest. Voor zover
bekend vormen zij de groot
ste 'ongerepte' bevolkings
groep ter wereld.
Uit zeldzame vluchtige
ontmoetingen die jagers,
houthakkers en rubbertap
pers uit Jordao hebben ge
had met de indianen is be
kend dat de laatsten lang van
stuk zijn, kortgeknipt haar
hebben en jagen met pijl en
boog en gestolen geweren.
