Nederland hoort bij best
presterende EU-lidstaten
Binnenland
Majesteit in vuur en vlam
Man beleidt emancipatie
voornamelijk met de mond
Nederland telt veel rokers
Coalitie bezweert ruzie benoeming burgemeesters
Kamer wil haast met
herzien basisvorming
■jk Zuid-Holland
udt hand op knip
Alarm in Amerika
over homohuwelijk
Druivenoogst in Dodewaard
Kok tornt niet aan positie koningin
ISDAG 13 SEPTEMBER 2000
ra inenting tegen kinkhoest
lag_ï Kinderen krijgen voortaan op 4-jarige leeftijd nog een
>gen kinkhoest. Dit heeft minister Borst van volksgezond-
iesloten omdat de huidige inenting kennelijk niet meer
et. De afgelopen jaren is er tot twee maal toe een uitbar-
van kinkhoest geweest. Dat heeft minister Borst de Twee-
mer laten weten. Zij wil dat de vaccinatie zo snel mogelijk
lijk wordt gegeven. Nu worden kinderen in hun eerste le-
tar ingeënt tegen de ziekte. Maai- desondanks waren er in
:n in 1999 uitbraken van kinkhoest.
one procedure opvolging Patijn
■M* Voor de benoeming van de nieuwe burgemeester van
;rdam zal de gebruikelijke, besloten procedure worden ge-
Dat heeft Commissaris der Koningin in Noord-Holland
emenade gisteravond laten weten aan loco-burgemeester
der Aa van Amsterdam en de fractievoorzitters in de Am-
uTise gemeenteraad. De Provincie Noord-Holland streeft
r de opvolging van burgemeester Patijn per
ri/februari 2001 te hebben bezegeld.
ma is chronisch
jgen Astma is een chronische ziekte. Behandeling met
;ijnen is daarom levenslang nodig. Dat blijkt uit onderzoek
jrof. D. Postma van het Academisch Ziekenhuis Groningen
IZij kreeg onlangs de NWO/Spinoza-premie voor haar
jrekende onderzoek. Uit haar onderzoek blijkt dat astma-
ïten die op jongvolwassen leeftijd nog steeds astma heb-
ir niet meer overheen groeien.
•denking Sander Thoenes
idam Opinieblad Vrij Nederland en de Nederlandse Ver-
ïg van Journalisten (NVJ) herdenken zaterdag met een Ie
le één jaar geleden doodgeschoten journalist Sander
ies. In De Balie in Amsterdam praten vakbroeders over
rijheid in Indonesië. Thoenes, correspondent voor Vrij Ne-
id en de Financial Times, werd op 21 september 1999
Indonesische militairen doodgeschoten op Oost-Timor.
il haalt eredoctoraat
igen Helmut Kohl, voormalig bondskanselier van Duits-
komt op 20 oktober eindelijk naar Groningen om het ere-
raat van de Rijksuniversiteit Groningen in ontvangst te ne-
m ark Hij werd begin vorig jaar al voorgedragen ter gelegenheid
mariëi et 385-jarig bestaan van de universiteit, maar had geen tijd
die ii het lustrumjaar te komen. De CDU-politicus, die in op-
hun i k raakte wegens financiële malversaties binnen zijn partij,
ngt het eredoctoraat voor zijn verdiensten als staatsman
le internationale veiligheid en Europese integratie.
le in
Idei
erbo
enten geveld door bacterie
De tachtig studenten die eind augustus op camping
irbos in Almere onwel raakten, zijn het slachtoffer gewor-
an een voedselvergiftiging. Dat heeft de Keuringsdienst
Ifaren gisteren laten weten. Volgens een woordvoerder is in
het braaksel van de slachtoffers dezelfde bacterie
itroffen. Om welke bacterie het gaat is nog onbekend.
jspraak voor moord Albanees
ar De rechtbank in Alkmaar heeft gistermiddag een 25-
Albanees vrijgesproken van moord. Volgens de rechtbank
mvoldoende wettig bewijs tegen de man. Hij werd ervan
cht dat hij op 16 januari 1999 een landgenoot om het le-
hebben. Er was twaalf jaar geëist. De verdachte zou de fa-
:hoten hebben gelost omdat het slachtoffer zou hebben
ibeerd diens vriendin als prostituee te laten werken. De
chte verklaarde echter niets met de moord van doen te
:n. Tijdens de zitting beriep hij zich op zijn zwijgrecht.
ma-families naar Odijk
ht De Roma-zigeunerfamilies die sinds 18 augustus bi
erden op een parkeerplaats langs de A12 bij Bunnik zijn
avond vertrokken naar een terrein bij een sporthal in
ook in de gemeente Bunnik. Volgens hun advocaat was
uatie langs de Al 2 niet langer houdbaar. Het vruchteloze
ek dat vertegenwoordigers van de families gisteren voer-
net commissaris van de koningin Staal was de directe aan-
ïg om te vertrekken.
rinaamse ex-minister overleden
ht» De Surinaamse oud-minister van Milieu J. Sariman is
overleden. Dat heeft zijn advocaat mr. H. Veen mee-
:ld. Sariman moest gisteren voor de rechtbank in Utrecht
ht staan omdat hij verdacht werd van fraude. Volgens zijn
caat heeft de man zich naar aanleiding van de publiciteit
de zaak van het leven beroofd. Sariman zou als penning
ter van de Beheersstichting Samenwerkingsverbanden Et-
e Minderheden (BSEM) ruim 300.000 gulden aan subsidie-
n hebben verduisterd. Volgens advocaat Veen had Sari-
de fraude bekend. Hij had het geld belegd in projecten in
ame, maar was alles kwijtgeraakt.
ag robbert minkhorst
Algemeen Nederlands Persbureau CPD Cea
Inkomen ruim boven gemiddelde in gemeenschap
den haag anp
den haag gpd
Ondanks een periode van gestage achteruitgang behoort
Nederland economisch, sociaal en politiek gezien nu tot
de best presterende EU-lidstaten. Dat schrijft het Sociaal
en Cultureel Planbureau (SCP) in zijn jaarlijkse rapport.
node van loonmatiging, maar
ook de groei van de binnen
landse consumptie heeft mee
gespeeld. Verder hebben veel
Nederlanders de overwaarde
van hun eigen woning verzil
verd. Ook profiteerden zij van
de stijging van de aandelen
markt.
De toppositie op het gebied
van de sociale zekerheid is Ne
derland de afgelopen tien jaar
echter kwijtgeraakt. Door sterke
De omslag vond plaats aan het
begin van de jaren negentig,
toen het nationaal inkomen
nog ruim veertien procent on
der het Europees gemiddelde
lag. Inmiddels is het gestegen
tot veertien procent boven het
gemiddelde van de lidstaten.
Volgens het Sociaal en Cultu
reel Rapport 2000 komt de ver
betering door de langdurige pe-
bezuinigingen is ons land ge
zakt naar een positie net onder
de top. Wat de bijstand betreft
is zelfs sprake van een midden
positie. Maar daarentegen be
hoort de werkloosheidsuitke
ring tot de hoogste van Europa,
samen met Frankrijk en Scandi-
De bevolking neemt verhou
dingsgewijs vrij snel toe, waar
door het probleem van de ver
grijzing zich later voordoet dan
in andere landen. Elders in Eu
ropa stagneert de bevolkings
groei. Nederland blijft met 377
inwoners per vierkante kilome
ter zeer dichtbevolkt, die aan
tallen liggen in Frankrijk en
Duitsland op respectievelijk 107
en 229.
Uit het rapport blijkt verder
dat Nederland nog altijd het
land van de rijtjeswoningen is.
De -relatief jonge- huizen zijn
niet slecht van kwaliteit. In ver
gelijking met andere landen
kent Nederland verhoudingsge
wijs veel sociale huurwoningen.
Het SCP Rapport 2000 noemt
Nederland, vergeleken met an
dere landen, een modern en to
lerant land. Homoseksualiteit
wordt breed geaccepteerd. De
ontkerkelijking is hier het meest
toegenomen.
landers hoog. Vergeleken met
andere Europese nationalitei
ten accepteren Nederlanders
echtscheiding het meest. Ook
met homoseksualiteit hebben
de meesten geen probleem, an
ders dan de meeste andere Eu
ropeanen.
Maar de 'het-moet-kunnen-
houding' heeft zelfs in Neder
land grenzen. Volgens het SCP
keurt de overgrote meerderheid
overspel af. In die zin schaart
de Nederlander zich onder de
andere nationaliteiten. Alleen
Duitsers en Italianen staan
(enigszins) positiever tegenover
een slippertje.
Wat buitenlanders betreft
denkt de Nederlander niet veel
anders dan de andere EU-bur-
gers. Zo beschouwen Nederlan
ders zich gemiddeld even vaak
racist als de andere Europea
nen. Hetzelfde geldt voor de
mate waarin ze het standpunt
huldigen dat hun land niet nog
meer buitenlanders kan opne
men, gemiddeld 65 procent van
de Europese bevolking, stelt het
planbureau.
De Nederlandse man is veel
minder geëmancipeerd dan hij
beweert. In de praktijk doet hij
niet meer in het huishouden
dan zijn Europese seksegeno
ten, blijkt uit het vandaag ge
presenteerde Sociaal en Cultu
reel Rapport 2000.
De traditionele rolverdeling,
waarbij de man buitenshuis
werkt en de vrouw het huishou
den bestiert, is volgens slechts
19 procent van de Nederlanders
de enige juiste. Alleen in Zwe
den en Denemarken zijn die
percentages nog lager: 15 en 13
procent.
De dagelijkse praktijk ver
schilt in ons land echter weinig
van die bij de buren, zoals
Duitsland en het Verenigd Ko
ninkrijk. Wassen en strijken is
nog steeds 'vrouwenwerk'. Ook
beslist moeder de vrouw nog
steeds vaak wat er op tafel
komt. Alleen bij boodschappen
doen groeien de seksen naar el
kaar toe.
Qua tolerantie scoren Neder-
den haag anp
Nederland telt vergeleken bij
andere Europese landen relatief
veel rokers. Dat geldt zowel
voor mannen als vrouwen.
Rond 1996 rookte 40,9 pro
cent van de mannen (boven de
15 jaar), zo blijkt uit het Sociaal
en Cultureel Rapport 2000 dat
het Sociaal Cultureel Planbu
reau vandaag heeft gepresen
teerd. Alleen in Spanje was dat
met 43,5 procent hoger. Zwe
den telt de minste rokende
mannen: 21 procent.
Ook de vrouwen staan met
31,2 procent rokers op de twee
de plaats. Hier neemt Dene
marken met 36 procent de kop
positie in. In Portugal rookt
slechts een op de veertien vrou
wen.
Wat betreft de gezondheid
van de bevolking neemt Neder
land in Europa een middenpo
sitie in. Enkele decennia gele
den behoorde de Nederlandse
bevolking nog tot de meest ge
zonde. Volgens het rapport is
de situatie in Nederland niet
verslechterd, maar is het veel
eer in andere landen béter ge
worden.
den haag Op de tweede dinsdag van september, een week voor
prinsjesdag, hebben de 400.000 verplegenden en verzorgden in ons
land onverwacht 'vorstelijke' steun gekregen. Bij de ingang van de
Tweede Kamer hield een nep-Beatrix gisteren een alternatieve troonre
de voor een groep demonstrerende verpleegkundigen. De 'koningin
van de verpleging' vroeg het parlement namens de vakbonden om een
investering van vier miljard in de gezondheidszorg. De 'troonrede'
moest korte tijd worden onderbroken omdat de acteur die de rol van
Beatrix speelde letterlijk in vuur en vlam stond. De accu van de geluid
versterker maakte kortsluiting waardoor zowel de troon als de jurk van
de vorstin in brand raakten. Snel ingrijpen van enkele verpleegsters
voorkwam lichamelijk letsel. foto anp Raymond rutting
den haag gpd
De PvdA trekt haar voorstel in om één bur
gemeesterskandidaat in het openbaar door
de gemeenteraad te laten voordragen.
Daarmee is de ruzie tussen de drie rege
ringspartijen PvdA, WD en D66 gesust. Om
de vrede te tekenen, moesten afgelopen
weken de fractievoorzitters eraan te pas ko
men en heeft 'Torentjesoverleg' plaatsge
vonden met premier Kok.
PvdA-woordvoerder De Cloe heeft giste
ren zijn voorstel zo aangepast, dat de ge
meenteraad maximaal twee kandidaten
publiekelijk mag voordragen. Alleen in uit
zonderlijke gevallen, zoals bij een gemeen
telijke herindeling, kan een raad zich be
perken tot één kandidaat. Daarmee kunnen
WD en D66 wel leven.
De Cloe is tevreden, ook al heeft hij zijn
wensen niet voor honderd procent binnen
gehaald. „Maar als ik het had gehandhaafd,
was er uiteindelijk helemaal geen wets
voorstel geweest. Dan had ik met lege han
den gestaan. Ik heb hoog ingezet en nu 95
procent binnengehaald. Dit is voor een ge
meenteraad de meest maximale positie."
Na publicatie van de kritiek
van de inspectie bleek de
staatssecretaris niet van plan te
tornen aan het concept van de
basisvorming, één inhoudelijke
basis voor alle middelbare
scholieren. Volgens de inspec
tie is deze basis echter te lastig
voor vmbo'ers en te simpel
voor vwo'ers.
De WD, nooit fervent voor
stander van de gelijkschakeling,
pleit voor een duidelijk verschil
in niveau tussen vmbo en brug
klassen havo/vwo. Adelmund
lijkt geneigd scholen meer vrij
heid te geven bij de invulling
van de inhoud van de verschil
lende opleidingen. Hierdoor
komt toch het concept van de
basisvorming in het gedrang.
Volgens een woordvoerster
van Adelmund kunnen de plan
nen in de laatste week van sep
tember bij de Kamer liggen. Het
kabinet had vrijdag niet genoeg
tijd om de ideeën van de PvdA-
bewindsvrouw te bespreken.
Door prinsjesdag loopt de pre
sentatie wat extra vertraging op,
aldus de woordvoerster.
den haag anp
De Tweede Kamer wil dat het
kabinet voor 1 oktober duidelijk
maakt hoe het de eerste drie
jaar van het voortgezet onder
wijs gaat reorganiseren.
De onderwijsinspectie stelde
een jaar geleden vast dat invoe
ring van de zogenoemde basis
vorming de prestaties van leer
lingen niet ten goede komt.
Ook stelde zij een aantal radica
le beleidswijzigingen voor. Het
kabinet heeft nog steeds geen
standpunt ingenomen over de
ze aanbevelingen. De Kamer wil
nu van staatssecretaris Adel
mund (onderwijs) horen waar
om dit zo Icing duurt.
D66-Kamerlid Lambrechts
richtte samen met WD-collega
Cornielje het verzoek aan Adel
mund, maar ook CDA'er Mos
terd vraagt zich af waar de
plannen blijven. „We willen
weten waar het op vast zit."
PvdA-Kamerlid Barth heeft
minder haast: „Beter een goed
voorstel, dan een vroeg voor
stel".
het komende jaar mondjesmaat
de portemonnee opentrekken.
„Er komt nog wel een aantal
dingen op ons af', gaf Huizer
als verklaring voor die zuinig
heid. „Zo is investeren in de ei
gen organisatie noodzakelijk,
om achterstanden in te halen.
We moeten ervoor zorgen dat
onze organisatie staat als een
huis." De kinderopvang voor
het personeel moet sowieso be
ter worden geregeld en ook de
automatisering is nog lang niet
afgerond. Op onaangename
verrassingen (groter perso
neelstekort, duurdere compu
ters) wil de provincie zijn voor
bereid.
Daarbij komt dat de keerzijde
van de hoogtijdagen in de eco
nomie Zuid-Holland treft: de
krapte op de arbeidsmarkt.
Huizer: „We willen de provincie
neerzetten als een aantrekkelij
ke werkgever". Voor bepaalde
functies komt een arbeids
markttoeslag. Meer geld gaat
naar de werving van ambtena
ren. Het volgen van opleidingen
en cursussen moet het perso
neel binden aan de provincie.
Voor de EZH-opbrengst zoekt
Zuid-Holland nog naar een zin
volle besteding. Het moeten
duurzame, maatschappelijk
verantwoorde uitgaven worden
waar de inwoners zoveel moge
lijk profijt van hebben, vinden
gedeputeerde staten. Zij heb
ben die miljoenen immers op
gebracht. GS hopen binnen een
jaar met provinciale staten het
eens te worden over het beste
den van de miljoenen.
den haag «hans jacobs
haags redacteur
De aanvaarding van het zoge
noemde 'homohuwelijk'
zorgde gistermiddag in de
Tweede Kamer nauwelijks
voor enige zichtbare emotie.
De uitslag stond van tevoren
vast, alleen het aantal dissi
denten in het kamp van het
CDA - uiteindelijk drie - was
nog een vraagteken. Maar
voor het Amerikaanse pers
bureau AP was het nieuws
belangrijk genoeg om alle
aangesloten media met een
news alert te alarmeren.
Zo'n waarschuwing geldt
meestal aardbevingen of het
aftreden van een vooraan
staand politicus, maar nu dus
ook de openstelling van het
huwelijk voor partners van
gelijk geslacht.
Luttele minuten na de stem
ming in het Nederlandse par
lement, waar 109 Kamerleden
vóór stemden en 33 tegen,
verscheen op de internetpa
gina's van de belangrijkste
Amerikaanse kranten al het
bericht over deze 'historische
gebeurtenis'. Ook CNN en de
BBC brachten het nieuws
meteen. Kamerlid Boris Dit-
trich (D66) sprak van Los An
geles tot Londen van het
'meeste emotionele' debat uit
zijn loopbaan. De duidelijk
aangeslagen SGP'er Van der
Staaij, die om een hoofdelijke
stemming vroeg zodat ieder
parlementslid persoonlijk
verantwoording kon afleggen
over 'deze breuk met traditie
en christelijke waarden',
heeft die boodschap over de
hele wereld uitgedragen.
De belangstelling voor de bij
zondere stemming was ge
ring. Na het uitvoerige en
soms emotionele debat van
vorige week, waarbij de kleine
christelijke partijen zich in
een andere wereld waanden
dan de rest van het parle
ment, was al duidelijk hoe de
stemverhoudingen lagen. De
CDA'ers Wijn, Verburg en
Danckers stemden in met het
wetsvoorstel, van de coalitie
partijen keerde alleen PvdA-
'er Apostolou zich er tegen.
Vanwege de zwakke juridi
sche onderbouwing, zo ver
klaarde hij na afloop. Toen
voorzitter Van Nieuwenho-
ven de uitslag van de stem
ming bekendmaakte, waren
er enkele mensen op de pu
blieke tribune die een vreug
dekreet uitten, terwijl tevre
den Kamerleden op hun ta
fels roffelden.
Het wetsvoorstel, dat ook
adoptie van Nederlandse kin
deren door homoseksuele
paren mogelijk maakt, gaat
nu naar de Eerste Kanjer. Als
de senaat akkoord gaatkun
nen homo's vanaf begin vol
gend jaar op dezelfde wijze
als hun heteroseksuele mede
burgers trouwen. In het bui
tenland wordt hun huwelijk
vooralsnog echter niet er
kend.
Pagina 2: commentaar
dodewaard Herbergier annex wijnboer Ino Venhorst is gisteren met de oogst begonnen in zijn wijngaard
langs de Waal bij Dodewaard. Het is voor Venhorst de eerste keer dat hij kan oogsten. Zijn wijngaard telt
ongeveer duizend struiken. Het is de enige in Nederland die buitendijks is aangelegd en daardoor bij hoog
water onderloopt. Als eerste is gisteren de soort 'blauwe regent' geoogst. Daarvan is voldoende voor onge
veer veertig flessen. foto anp vidiphoto
den haag gpd
De positie van de koningin in
ons staatsbestel blijft zoals zij
is. Dat is de strekking van een
notitie die premier Kok met
Prinsjesdag presenteert. De no
titie is geschreven op verzoek
van D66-partijleider De Graaf,
die dit jaar een discussie op
gang bracht over de rol van het
staatshoofd.
Kok verdedigt volgens inge
wijden met verve de rol die de
koningin in staatszaken speelt.
Hij had al eerder aangegeven
geen enkele behoefte te hebben
aan een wijziging in de verhou
dingen tussen het staatshoofd
en het kabinet. De notitie heeft
dat ook als uitgangspunt.
De Graaf had daarom eerder
al gezegd niet veel te verwach
ten van de notitie. De D66-
voorman beklaagde zich toen
wel over de geringe respons die
hij had gehad van andere politi
ci. Volgens De Graaf is een ech
te discussie over de positie van
de koningin kennelijk nog
steeds taboe.
D66 wilde onder meer ant
woord op de vraag of de konin
gin wel lid van de regering kan
zijn. Ook haar lidmaatschap
van de Raad van State, alsmede
haar voorrecht om kabinetsfor
mateurs aan te wijzen, stelde
hij ter discussie. De Graaf
noemde die taken 'niet demo
cratisch' en 'niet van deze tijd',
omdat de koningin nooit ter
verantwoording geroepen kan
worden. Het staatshoofd is im
mers onschendbaar, zo staat in
de grondwet.
WD tegen
verlaging van
alcoholnorm
den haag anp
De WD is tegen verlaging
van het toegestane alcohol
promillage voor automobi
listen van 0,5 naar 0,2. De
coalitiepartij verwacht dat
de pakkans heel klein zal
zijn en vindt dat de minis
ters Netelenbos (verkeer)
en Korthals (justitie) zich
moeten richten op mensen
die zwaar beschonken ach
ter het stuur zitten.
Zondag maakte Netelen
bos bekend dat ze het straf
bare promillage gaat verla
gen van 0,5 naar 0,2 pro
cent. Dat zou al gaan gel
den voor jonge automobi
listen, maar iedereen krijgt
er nu dus mee te maken.
Net als de WD ziet ook
het CDA weinig in het
voorstel. Desondanks te
kent zich een Kamermeer
derheid af voor de strenge
re wet.
Volgens Tweede-Kamer
lid Niederer van de WD is
de pakkans van mensen die
een promillage alcohol in
hun bloed hebben van tus
sen 0,5 en 0,7 in de praktijk
al heel klein. Verdere verla
ging acht hij daarom hele
maal zinloos. „We sturen
de politie op pad met een
'mission impossible'." Het
CDA deelt die mening. Ne
telenbos kondigde aan dat
ze binnenkort duidelijk zal
maken hoe de nieuwe
norm zal worden gehand
haafd.
