r
van
Studenten maken er geen potje
CDA en homohuwelijk
Gesprek van de Dag
Met de trein naar Jap
M
Als woorden ontbreken
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 2000
152
^yommon taar
Veel orthodoxe kerkgemeenschappen zijn sterk naar
binnen gekeerd, ook - en misschien wel - juist in deze
21ste eeuw. Ze centreren zich op de eigen gelovigen,
overtuigd van het eigen gelijk, doordrongen van de
boosheid van de wereld. In de christelijke partijen ligt
het niet anders. Eenmaal ingenomen standpunten krij
gen er de status van principes en worden gehanteerd
als meetlat. Dat geldt niet alleen voor de klein-christe-
lijke partijen, maar ook voor een grote partij als het
Christen-Democratisch Appèl.
Hoezeer in de christelijke politiek het debat met de
snel veranderende maatschappij uit de weg wordt ge
gaan, bleek deze week tijdens de behandeling in de
Tweede Kamer van het wetsontwerp dat het homohu
welijk mogelijk maakt en bovendien de mogelijkheden
voor adoptie door homoparen verruimt. Met het CDA
voorop klonk een negentiende-eeuwse opvatting door:
er werd getamboereerd op Bijbelse teksten. Men bleef
tegen openstelling van het burgerlijk huwelijk voor ho
moparen.
Het inzicht dat de praktijk van alle dag ook hier
schreeuwt om een heldere juridische onderbouwing in
plaats van de zoveelste gedoogsituatie werd van die
kant nauwelijks vernomen. Het CDA erkent kennelijk
nauwelijks dat het ook een burgerlijk-maatschappelij
ke verantwoordelijkheid heeft jegens andersdenken
den.
Juist een christelijke partij zou zich door de liefde moe
ten laten leiden en dienen te waarderen dat twee men
sen elkaar eeuwige trouw beloven en elkaar willen
steunen in tijden van voor- en tegenspoed. Ook als zij
anders geaard zijn. Om enkele parlementariërs uit ei
gen kring niet onnodig in gewetensnood te brengen,
had CDA-leider De Hoop Scheffer een in de grond der
zaak vernederend handigheidje bedacht. Hij ging ak
koord met een stemkeuze naar eer en geweten, maar
liet drie dissidente CDA-Kamerleden nog wel even ten
kantore opdraven om hen te testen op de kwaliteit van
hun mening.
De gewone man of vrouw in de straat staat allang met
beide benen op de grond. Voor hen bepaalt geen dog
ma of en hoe mensen kunnen samenleven, maar zaken
als liefde en verantwoordelijkheid. Het CDA hanteerde
bij de laatste Tweede-Kamerverkiezingen de slogan
'Samenleving doe je niet alleen' en hamerde op de
zorgzame en verantwoordelijke samenleving. Ook bij
het homohuwelijk geldt misschien wel: 'Wat God heeft
verenigd zal de mens niet scheiden'.
ïefevisfe
Modern ouderschap
Moeder zit verdrietig te kijken. Ze glimlacht treurig
naar haar zoon van 15. Ze heeft deze Robin volstrekt
niet in de hand, dat is duidelijk. Hij liegt tegen haar,
daagt haar uit en neemt een loopje met haar. Moeder
lijkt de wanhoop nabij en vraagt: „Maar het is toch niet
zo dat je niets van mij geleerd hebt?"
En Wil vraagt zich af: waarom ben ik hier getuige van?
Andere moeder probeert dochter Yvonne van 17 uit te
leggen, waarom haar vriendje niet bij haar mag blijven
slapen. „Het kan mij niet zoveel schelen wat jullie bo
ven doen, maar als wij het goed vinden dat hij blijft sla
pen geven wij er officieel toestemming voor", zegt ma
ma. Ze staat zich erop voor, dat ze haar kinderen veel
'verantwoordelijkheden geeft', en dat er met haar 'altijd
wel iets te onderhandelen valt'. „Maar vind je mij wel
een moderne moeder", wil ze weten van Yvonne.
En Wil vraagt zich af waarom kijk ik hiernaar?
Het is een uitermate treurig programma: Tussen eten
en afwasmachine van de Ikon. Het zijn registraties van
gesprekken over puberonderwerpen tussen moeders en
kinderen. Dat zijn moeilijke gesprekken.
De Ikon heeft er een gezellig decor bij bedacht van gele
fonteintjes en rijen bordjes en afwasborstels tegen een
paarse achtergrond. Het is het enige vrolijke aan het
programma. Voor de rest wordt je als kijker alleen maar
heel verdrietig van die moderne ouders die voor dat de
cor zitten en zich tegenover hun kinderen proberen te
verantwoorden. „Ik vind mezelf toch wel een moderne
moeder, vind je ook niet?"
Het zijn gesprekken die buiten het zicht van de camera's
vermoedelijk al honderd keer hebben plaatsgevonden
en die tot niets leiden. „Hoezo ben ik te jong om zelf uit
te maken wat goed voor me is", vraagt Robin aan zijn
wankelmoedige moeder. „Volgend jaar mag ik op een
scooter rijden. Over drie jaar rij ik auto en over nog eens
drie jaar ga ik het huis uit.„Maar je bent nog hele
maal niet volwassen", zegt mama. „Hoezo niet volwas
seri", zegt Robin, „definieer volwassen."
Je zou hem met liefde een grote bek geven. Maar dat doe
je niet voor de camera. En dat weten ze bij de Ikon ook
wel.
Tussen eten en afwasmachine is dus gewoon een serie
onwezenlijke toneelstukjes van moeders en kinderen.
Zo'n programma waarbij je denkt: er moest zeker weer
een halfuurtje zendtijd gevuld worden?
WIL BUYS
Seizoen
Met zijn tachtig jaar is Berend
Wilms uit Arnhem de oudste
passagier van de Holland-Japan
Railcruise. „Maar hopelijk be
schouwen ze mij niet als reislei
der, want dan krijg ik het de ko
mende weken nog druk", grapt
de oud-directeur van een co-
operatieve landbouwvereni-
ging-
Uitgezwaaid door minister Ne
telenbos vertrokken gisteroch
tend vanaf Den Haag Centraal
veertig Nederlanders en vijftig
Japanners met een luxueuze
Pullman Express voor een in
tercontinentale treinreis, die 7
oktober eindigt bij het nage
bouwde stadje Huis ten Bosch
op het eiland Kyushu in Japan.
In dertig dagen overbruggen de
avontuurlijke senioren - jonge
ren hadden geen interesse, tijd
en geld - 15.000 kilometer, ma
ken ze achttien dagexcursies en
overnachten zestien maal in
een hotel en dertien maal in
een slaaprijtuig.
„Een prachtige manier om iets
van de geschiedenis van Oost-
Europa, Centraal-Azië, China
en Japan aan de weet te ko
men", verklaart Wim Arendsen
(64) uit Maarn zijn deelname.
De expeditie is een nabootsing
over land van de reis die het
schip De Liefde vierhonderd
jaar geleden maakte. Iedereen
heeft 24.000 gulden (inclusief
terugreis per vliegtuig) moeten
betalen voor deze bijzondere
trip die tot stand kwam ter gele
genheid van 400 jaar handels
betrekkingen tussen Nederland
en Japan.
Op het perron is het een drukte
van belang. De fanfare van de
Nederlandse Spoorwegen
blaast een afscheidsmuziekje,
kruiers in kostuums uit de jaren
twintig brengen koffers in de
salon- en slaaprijtuigen, terwijl
tientallen Japanners onophou
delijk plaatjes schieten en met
Jan en Alleman op de foto wil
len. „Nee, wij plalcken ze nooit
in want dan zouden wi
veel albums moeten kc
zegt Masato Fukuda (6
eigen zeggen een gepei
de 'middenklasser' uit
„De belangstelling in J;
erg groot. Toen ik hetii
krant las heb ik onmidi
geboekt." Met echtgenj
shiko vloog hij naar Ne
om van daaruit Duitsla
chië, Polen, Wit-Ruslat
land, Oezbekistan, Kaz
en China te gaan door!
Onderweg zal er enkele
worden overgestapt. In
schau neemt het gezelj
plaats in de nachttrein
Moskou. De trein naar
kou aan de Chinese gre
West-Europese luxe tre
Russische breedspoor-i
stellen wordt geplaatst
vel en de Japanse partn
Kyushu beloven dat hei
ten aan werkelijk niets;
breken. Zo hebben zed
schikking over een dou
tuig, kapsalon, barrijtui
pianist en een Russisch
tauratie met exclusieve
den. Er rijden vier veilig
agenten mee. „Om del
sche trein en de passagi
gen al te grote nieuwsg
te beschermen", verdui
Ben Golstein van NS Tr
Omdat de ingewanden
veelal oudere- reizigers
schien niet allemaal evi
zijn opgewassen tegeni
heemse voedsel, gaatei
Moskou een dokter mei
„Ach, er is eigenlijk niei
ons in de weg zit", zegt
Wilms. „Mijn vrouw he
nieuwe heupen en is pj
staar geholpen. Zelf hel
hartoperatie met een pi
we kleppen gehad. Maa
voelen ons nu gezond a
dus dan moet je zo'n bi
kans benutten."
DOLF RUESINK
enselijk
semsnuitkever, de pereringworm, de bastaard
rups en de kommaschildluis hadden hun onbe
spoten werk gedaan. Om over de peregalmug
maar te zwijgen. Maar die jaren waren gelukkig
zeldzaam. Meestal vielen er toch altijd wel twee
of drie peren te vieren die alles hadden over
leefd.
Dit jaar zijn het er zelfs acht. De natuur heeft
flink in de beurs getast. Een aantal exemplaren
vertoont groteske vormen. Dat hoort bij kleine
perelaars in een stadstuin. Het moderne leven
met zijn uitlaatgassen, herrie en zure regen zijn
altijd bij de hand. Vandaar die verrassende uit
stulpingen en diepe kloven, maar ze stroken nog
steeds met de klassieke peer als idee. Gaat het
met dat donkergroene en spaarzaam gespikkel
de om een 'Comtesse de Paris of is het toch een
'Bonne Louise dAvranches'? Ik weet te weinig
van peren.
Ik had het over de zegeningen van de milde
herfst. De dagen korten in september en de ther
mostaat van de verwarming gaat op een kille
avond al een streepje hoger. Aan de boom han
gen er nu nog drie. Ze gaan weldra vallen op
dorre bladeren en zo is het goed.
De dood van presentator
WILLEM RUYS is voor
Nederlanders de be-
"WSÊ langnjkste nationale ge-
.-ï-, beurtenis van de jaren
tachtig. Dat blijkt uit
een schriftelijk onder-
d|B3i zoek in opdracht van
*0 V J Radio 2. Zij zien de val
van de Berlijnse Muur
1 tA en de ontploffing in de
kerncentrale in Tsjerno-
byl als de voornaamste internationale
feiten. Het plotselinge overlijden van de
populaire tv-presentator Ruys heeft Ne
derlanders meer aangegrepen dan de
kroning van prinses Beatrix en de huldi
ging van het Nederlands Elftal dat Euro
pees kampioen werd.
ERFPRINS HENRI van Luxemburg, die
eind deze maand zijn vader groothertog
Jan opvolgt als heerser over het Arden
nen-vorstendom, breekt zijn verblijf in
Australië af en wordt morgen terugver
wacht in Luxemburg. Henri, lid van het
Internationaal Olympisch Comité, ver
laat Sydney vanwege het ernstige auto
ongeval het afgelopen weekeinde van
zijn jongste broer Guillaume (37
diens vrouw Sibilla. De Luxemb
premier Juncker kan nog niet ze
het ongeluk gevolgen heeft vooi
telijkheden die rond 28 septeml
dag van de troonswisseling, zijn
pland. Eerst moet er meer duidt
zijn over de toestand van de pril
een schedelbasisfractuur heeft
in coma ligt. Zijn vrouw heeftee
ken been.
In Peru heeft de beroemde eeut
'zonneklok' in de Inca-stad MAT
PICCHU grote schade opgelop^
het opnemen van een reclames!
voor bier. Bij het draaien van di
clamefilm stortte een gedeelte»
hijskraan bovenop de zonneklof
stenen 'klok' wordt beschouwd!
heiligste van het heiligste voorc
Inca's, die de zon als god aanto
Een gedeelte van de zonneklok'
brokken uiteengevallen. Peruaa
cheologen spraken meteen hun
uit over het ongeluk. De directe*
brouwerij Cervesurzei dat zijn b
weliswaar geen blaam treft, ma:
bereid is te helpen bij de restau
kanttekening bij haar oi
zoek. „Misschien zijn e
die gezond leven eerdei
neigd aan deze enquête
doen als ongezond leve
denten. Als dat zo is, da
resultaat ook iets te roo
rig." Daarnaast, vertelt
ze het onderzoek in de;
van pasen. In die perioi
dekte ze later, waren de
studentenverenigingen
ten. Daarnaast waren v
denten met de feestdag
en aten dus thuis mee.'
de vraag 'Wat heb je gis
avond gegeten' zou dae
vals beeld hebben kunn
ven.
Huisman ('gisteravond
met vriendinnen kaasfo
gegegeten, maar wel ra
veel groente en zonder
hol') heeft ontdekt dat!
geen moer toe doet aan
faculteit de student is w
den. Ook het feit of des
wel of niet en van welkt
dentenvereniging hij lie
blijkt van geen belangt!
zijn of haar leefgedrag.,
neeskunde student kan
heel goed roken, junkfo
en teveel drinken, tem
rechten- of de sociale v
schapstudent een uiten
ciplineerd leven lijdt."
IRENE NIEUWENHUUSE»
hij - ondanks alle hectische toestanden om hem heen - erin geslaagd
was om de emoties van het moment terug te brengen tot een serie in
drukwekkende foto's. Vlak na de prijsuitreiking staat Nikkels nog wat
beduusd naar zijn eigen foto's te kijken. Als hij zijn ogen sluit, is Nik
kels dan ook zo weer terug op die bewuste 13 mei. Hij was op weg
naar een fotosessie met dirigent Jaap van Zweden. Vanaf Hengelo reed
hij richting Enschede, toen hij ten hoogte van de Universiteit Twente
een gigantische knal hoorde. Het duurde niet lang voordat hij de eerste
rookpluimen boven Enschede zag verschijnen. Hoe dichter hij bij En
schede kwam, hoe groter de chaos. Hij parkeerde zijn auto en greep in
stinctief naar zijn camera. „In eerste instantie wilde ik teruglopen. Ik zat
echter helemaal vast en bleef maar klikken. De camera werd een soort
schild voor mij." foto gpd fransnikkels
De teloorgang van de junkfoodetende, rokende en zuipende student
De hedendaagse student drinkt en rookt matig en eet gezond. Een uto
pie of de ultieme wens van studentenouders? Neen, het is werkelijkheid.
Een onderzoek onder Leidse studenten rekent rigoreus af met bierzui-
pende Van Binsbergens en junkfood-etende lullo's.
Op momenten dat woorden tekortschieten, komen beelden nog wel
eens te hulp. Zo zijn er gebeurtenissen die letterlijk met geen pen zijn
te beschrijven. De fotocamera weet er daarentegen wel raad mee. Ach
ter een van die camera's verschuilt Frans Nikkels zich, de maker van de
beste nieuwsfoto van de Geassocieerde Pers Diensten van het afgelo
pen jaar. Geen moment had Nikkels er aan gedacht om de foto's die hij
op 13 mei tijdens de vuurwerkramp in Enschede maakte, in te sturen.
Naar enig aandringen van zijn collega's bij De Twentsche Courant Tu-
bantia stuurde hij er toch maar wat op. Toch won hij dankzij deze fo
to's de Fotoprijs van de GPD, waarbij ook deze krant is aangesloten. De
fotograaf heeft gisteren zijn prijs (een kunstwerk en een bedrag van
vijfduizend gulden) uit handen van Henk Dam (directeur/hoofdredac
teur van de GPD) gekregen. De jury prees Nikkels vanwege het feit dat
Desondanks is er nog altijd een
harde kern van mannelijke stu
denten, twintig procent, dat
zich iedere avond vol laat lo
pen. En vervolgens, in het gun
stigste geval, de pizza-koerier
laat komen. Vrouwelijke stu
denten doen dat nauwelijks. Zij
zijn een toonbeeld van braaf
heid. Zij koken vrijwel dagelijks
een potje en eten die gezonde
maaltijd alleen of gezamenlijk
op.
Maar diezelfde vrouwen vinden
zichzelf nogal eens te dik. Zo'n
47 procent die volgens de heer
sende normen toch een goed
gewicht heeft, is niet happy met
zichzelf. Het zou kunnen zijn,
verklaart studente Sasja Huis
man een beetje uit de losse
pols, dat de slankheidscultus
nog in volle omvang heerst.
Huisman, student psychologie,
onderzocht de eetgewoonten
van 315 Leidse studenten. Ze is
zelf verrast door de uitslag.
„Het ziet er naar uit dat de alge
hele gezonde leefstijl ook bij de
studenten post vat." Daarnaast
kan volgens de onderzoekster
geen student er meer omheen
dat er moet worden gestudeerd.
Het bindend studieadvies en de
beperking van de studiebeurs
zijn misschien ook wel van in
vloed op een serieuzere levens
stijl. Maar ook de vele waar
schuwingen voor hart- en vaat
ziekten zijn wellicht debet aan
de ommekeer, is haar nog o zo
voorzichtige verklaring.
De studentes mogen zich dan
over het algemeen een gezonde
levensstijl hebben aangemeten,
zij gaan af en toe ook goed in de
fout. Want als het wat minder
gaat met de liefde of de studie
resultaten niet bijzonder zijn,
kortom als zich een stressvolle
situatie aandient, gaat 72 pro
cent onbedaarlijk snoepen. Bij
de mannelijke studenten speelt
stress een minder belangrijke
rol in het eetgedrag. Zij kunnen
het.tussendoortje gemakkelijker
laten staan.
Over het algemeen eten man
nelijke studenten toch.minder
gezond. Vooral de alleenwo
nende man maakt er, ondanks
de positieve wending, nog wel
eens een zooitje van. Bijna 40,
om precies te zijn 39 procent,
eet zelfs (zeer) ongezond, ter
wijl 27 van de studentes dat
doen. De mannen kiezen, geeft
Huisman hiervoor als verkla
ring, blijkbaar voor gemakkelijk
en snel als het om eten gaat.
Mannelijke studenten nemen
dus de goede eetgewoontes van
huis niet zo vanzelfsprekend
mee als hun vrouwelijke studie
genoten. Vrouwen bepalen
kennelijk zelf beter dan man
nen of ze gezond of ongezond
eten.
Bij het Voedingscentrum con
stateert Els Dijkstra dat het een
normale zaak is dat hoger op
geleiden (de groep waartoe de
Hij is er nog wel, de junkfoodetende, rokende en zuipende student. Maar hij is duidelijk op z'n retour.
foto united photos de boer michel schnater
ouders van studenten over het
algemeen toe behoren) meer
bewust met voedingsregels om
gaan dan lager opgeleiden.
„Maar ik dacht altijd dat stu
denten er de eerste studiejaren
een potje van maakten en na
een paar jaar weer terugkeren
naar het gedrag van hun ou
ders. Ik vind deze uitslag prach
tig-"
Want er zijn, blijkt voorts over
duidelijk uit de resultaten van
de enquête, ook steeds minder
studenten die het nodig vinden
een rokertje op te steken.
Slechts dertien procent man
nen én vrouwen roken. Deze
minderheidsgroep eet ook iets
minder gezond.
Huisman maakt zelf nog een
De mens put voor zijn haastig bestaan troost
v uit de wisseling der seizoenen. Hij moet er
oog voor hebben en indien mogelijk een
tuin van enige schaal. Pas echt uitverko
ren is hij als tot de plantaardige have in
die tuin tenminste één fruitboom
hoort.
Het schoonste jaargetijde is zonder
enig beding de herfst. Dat komt omdat
de herfst het meest de menselijke con
ditie benadert. De herfst is de cello on
der de jaargetijden. De lente vertegen
woordigt de roekeloze jeugd, 'the pro
mised kiss of springtime' (met dank
aan Oscar Hammer stein). De kleuren
zijn dan uitbundig en niet geneigd tot
enig vergelijk. Wie al vele lentes heeft
beleefd, weet, dit kan niet duren, zelfs al
wordt een bloem niet in de knop gebro
ken. In de zomer is de tuin middelbaar.
Het groen kleurt al donkerder. Wat ro
zenbladeren dwarrelen, het gras vertoont
zijn eerste kale plekken. De winter ver
tolkt de kilte van de dood, takken als
geëtst tegen een ijzig witte lucht. Mocht
er dan ook nog eens sneeuw vallen dan
oogt de natuur als een witte teraardebe
stelling. Elke stap op het blanke kortstondig on
bevlekte tapijt maakt je meer gewaar van ont
binding die naadloos volgt op verval.
De herfst had ik even overgeslagen. Het mooiste
altijd tot het laatst bewaren. Dat deed je als
kind met het lekkerste. In de herfst komt dé na
tuur in het reine met zichzelf. Het is het seizoen
van de nuance. Geen kleur groen lijkt op de an
dere, maar alle zijn in harmonie met elkaar. Ze
hebben één ding gemeen: ze hebben voorgoed
het streven afgelegd om te stralen en te glanzen.
De tuin heeft nu aan zichzelf genoeg. Dit is het
uur der kleine waarheid voor mijn perenboom.
Hij is nog tamelijk jong en opgegroeid met de
kinderen die intussen al langde opgelegde vrij
heid van te dure huurappartementen en stu
dentenkamers hebben gekozen. Overmatig
vruchtbaar is de boom nooit geweest. Uitbundi
ge witte bloesem droeg hij wel elke mei. Dat be
paalde steeds sterker mijn reserves jegens het
voorjaar, want de bloesem liet af en van de
daarop volgende vruch tbeginsels, beoogde peren
in de dop, kleurde weldra de meerderheid diep
zwart, als in pek gedoopt, en viel tenslotte af. Er
waren jaren dat geen enkele peer tot wasdom
kwam en dat de vroege dood al in de late lente
duidelijk werd. De perezaagwesp, de perebloe-
