Vuurwerkramp: een vijfde
van schade niet verzekerd
rst gevolgen boren in
sbosch onderzoeken'
Binnenland
Vertreksein Holland-Japan Railcruise
J*
SGP in gewetensnood
door 'goddeloos' kabinet
Minister wijst bemiddelaars
aan voor instroom onderwijs
Impasse over aanleg HSL naar Duitsland
Paarse partijen nog niet eens
over benoeming burgemeesters
Grote opluchting na arrestatie verdachte moord Nienke
C 12 SEPTEMBER 2000
rder Ik
Id. de
AR[ J
3AA
ie tevreden over pepperspray
De politieregio's waar is geëxperimenteerd met
pray zijn positief over dat nieuwe wapen. Dat zegt pro-
>r R. Vos van de politie in Groningen, één van de vier ge
waar sinds 1 juli een proef met pepperspray loopt. In to-
ille e spray tot nu toe 71 keer gebruikt, waarvan 62 keer in
le mn-Rijnmond. Eind september doet de politie bij het
•ie van binnenlandse zaken verslag over het experiment
perspray. Hierna wordt besloten of alle politieregio's
we wapen krijgen.
t
'Pteml
S-NEE
5AAR
IPENI!
jied medicijnen in verkeer'
Verkeersofficier van justitie J. Koppert wil een volledig
_ip drugs- en medicijngebruik van verkeersdeelnemers,
hem biedt de huidige wetgeving te weinig handvatten
larlijke verkeerssituaties door het gebruik van drugs of
ien, aan te pakken. Koppert pleitte gisteren voor het
n het televisieprogramma 2Vandaag. Hij deed dat aan
ivond van een debat in de Tweede Kamer dat over alco-
7S en medicijnen in het verkeer.
1 Op \A
le St.
he
rustp
=e» isterijcn dreigen met geding
M De drogisterijen willen dat minister Borst van
:ondheid binnen een week supermarkten aanpakt die
vergunning of deskundig personeel pijnstillers en hoest-
verkopen. Doet zij dit niet, dan spannen de drogisterij-
;ort geding aan. De stichting Drogistenfederatie Phar-
ïeeft Borst maandag gesommeerd op te treden. Super-
overtreden nu de wet, maar Borst gedoogt dit. Volgens
men supermarkten zelfzorgmedicijnen best verkopen
Ie meeste mensen hierover toch geen advies willen en
cijnen veilig genoeg zijn.
joemeld met advies over wijk'
[D_« Volgens Tweede-Kamerlid Van der Steenhoven
ip( inks) is er gesjoemeld met de advisering over de bouw
voonwijk Oolderveste in het Limburgse kerkdorp Her-
lat de onafhankelijke adviescommissie de bouw had af-
heeft Rijkswaterstaat om een tweede, positief advies
1. Van der Steenhoven wil dat staatssecretaris De Vries
ring verschaft. De bouw van de woonwijk is omstreden
Ie huizen in het winterbed van de Maas komen te staan.
isie-arts van misbruik verdacht
De marechaussee heeft gisteren in Brunssum een
ministerie van defensie werkzame arts aangehouden.
It ervan verdacht vrouwen seksueel te hebben mis-
Het gaat om een in Brunssum werkzame burgerarts die
jnsie in dienst was. In die hoedanigheid was hij verbon-
Ihet Navo-hoofdkwartier Afnorth, maar hij was niet in
n de Navo. Het misbruik zou anderhalf tot twee jaar
5 al zijn begonnen. Volgens het openbaar ministerie in
jcht gaat het om een tiental patiënten van de arts, varië-
O [leeftijd van 20 tot 25 jaar.
e kalmeert taxichauffeurs
De Arnhemse politie heeft gisteravond een aantal taxi-
irs moeten kalmeren, nadat één collega was overvallen
;e mannen die zich als klanten voordeden. De taxi-
ïrs reden massaal naar het uitgaanscentrum op de Ko-
om de daders te zoeken. De woedendê chauffeurs
de daders echter niet vinden. Volgens de politie heeft
tijd geduurd voor de rust in het uitgaanscentrum her-
i. Er zijn geen mensen aangehouden.
in strandt in zee
Leden van de Koninklijke Nederlandse Redding Maat-
j hebben vannacht zo'n 60 kilometer ten westen van
wee ballonvaarders opgevist uit de Noordzee. Het ging
i Duitse deelnemers aan een mee van België riaar
of te Jrittannië. Zij waren ongedeerd en zijn overgebracht
nuiden. Aan de actie ging een urenlange zoektocht van
Dai twachtcentrum in IJmuiden vooraf,
R ïls biologische landbouw
i De biologische landbouw krijgt de'komende jaren
;e financiële impuls. Minister Brinkhorst van landbouw
rvoor voor de periode 2001-2004 naar verluidt een be-
tot 85 miljoen gulden uit. Op Prinsjesdag maakt hij
ind. Eerder deze maand zei de bewindsman dat hij wil
vijfjaar vijf procent van het landbouwareaal biologisch
'0 tien procent. Nu is het nog maar één procent.
miljoen voor Uganda
Staatssecretaris Ybema (buitenlandse handel) heeft
vanochtend 10 miljoen gulden beloofd voor hulppro-
de sectoren landbouw, transport, infrastructuur en
Het geld komt uit het budget van Ontwikkelingssa-
rking. Vorige week gaf de staatssecretaris Tanzania ook
eld.
meer verkeersdoden
r In 1999 zijn in Nederland 1186 mensen in het verkeer
leven gekomen. Dat betekent een stijging van 3 procent
ichte van 1998, toen er 1.149 dodelijke slachtoffers vie-
>ral het aantal doden onder verkeersdeelnemers jonger
onder hoogbejaarden (75 jaar en ouder) is rela-
gestegen. Het aantal verkeersdoden jonger dan 18 be-
1999 146. Dat is ruim 40 procent meer dan in 1998. Het
erongelukte hoogbejaarden steeg met 20 procent: van
tot 165 vorig jaar.
•eding milieuorganisaties
de NAM proefboringen
ichten in het Nationaal
liesbosch, moet er een
ik komen naar de ge-
)or de natuurhuishou-
dschap en watervoor-
Daarom moet de ver
die minister Jorritsma
lomische zaken in ja
il de NAM verstrekte,
ngetrokken.
ten vijftien milieuorga-
waaronder Green-
Milieudefensie, giste-
>rt geding voor de pre-
n de rechtbank in Bre
de provincies Noord-
Zuid-Holland en Gel-
willen een toetsing
een vergunning wordt
ti. De gemeenten Dor
en Werkendam en
iwoners uit het gebied
ook bezwaar gemaakt
proefboringen.
lat J. Veltman zei na-
minister dat de NAM
ïende vergunning nog
gaan boren. Afhanke
de locatie is daarvoor
temming nodig, zoals
gunningen. ,,Er bestaat
ANP Algemeèn Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
Failissementen dreigen voor bedrijven
in Nederland nog altijd een ne
gatieve beeldvorming over
proefboringen. Toch zijn de
technieken die worden ge
bruikt, onschuldig. De boringen
in de Waddenzee hebben ook
geen invloed gehad op het mi
lieu", betoogde Veltman.
De Biesbosch is volgens de
Europese Vogelrichtlijn uit 1979
aangewezen als speciale be
schermingszone. Advocaat J.
Lenglet van Overlegorgaan Na
tionaal Park de Biesbosch (ge
meenten en provincies) wilde
eerst zekerheid dat de natuurlij
ke kenmerken van het gebied
niet worden aangetast. Jorrits
ma zegt dat een toetsing komt
naar de gevolgen van de borin
gen als de locaties bekend zijn.
Mijn cliënten vinden dat bij de
ze vergunning al een onderzoek
hoort."
Volgens de milieuverenigin
gen is het evident dat proefbo
ringen in het concessiegebied
gevolgen voor de Biesbosch
zullen hebben. „Indien de mi
nister en de NAM dit betwisten,
dan is dit niet op grond van een
deugdelijk onderzoek."
De rechter doet binnen zes
weken uitspraak.
Van de 513 miljoen gulden schade die door de vuur
werkramp getroffen bedrijven hebben geleden, is ruim
101 miljoen gulden niet verzekerd, Dat blijkt uit een on
derzoek van de Vereniging Gedupeerde Ondernemers
Vuurwerkramp Enschede in samenwerking met het
Midden- en Kleinbedrijf (MKB) Ntjderland.
ENSCHEDE ANP
Woordvoerder N. van Rooij van
de Vereniging Gedupeerde On
dernemers Vuurwerkramp En
schede sluit niet uit dat er, on
danks beloftes van de Tweede
Kamer, bedrijven failliet gaan.
Om hoeveel bedrijven het gaat
wil hij niet zeggen.
H. de Boer, voorzitter MKB-
NedeJ land, nam de resultaten
van lliet onderzoek gisteren in
ontVclngst. Hij pleit voor een
schaderegeling waarin het on
verzekerde bedrag van 101 mil
joen {gulden wordt opgenomen.
De commissie financiële af
wikkeling vuurwerkramp onder
leidihg van Van Lidth, burge
meester van Deventer, brengt
10 oktober een advies uit over
een schaderegeling. Ook wil hij
dat op langere termijn een stra
mien wordt ontwikkeld waarin
de verantwoordelijkheden voor
de overheid en de particulieren
worden vastgelegd. In deze,
door De Boer genoemde 'En-
schededekking', zou vastgelegd
moeten worden dat verzekerde
bedrijven bedrijfsschade ver
goed krijgen.
Als oorzaken van het onver
zekerde bedrag van 101 miljoen
gulden, wijst het onderzoek van
de Vereniging Gedupeerde On
dernemers Vuurwerkramp En
schede naar de vele bedrijven
die geen bedrijfsschadeverzeke-
ring hebben. De bedrijfsschade
is 151 miljoen gulden, waarvan
dus 101 miljoen onverzekerd is.
Onder bedrijfsschade vallen
omzetverlies en gemaakte kos
ten om bruto winstderving te
beperken.
Bovendien zijn in veel polis
sen clausules opgenomen
waarin bedrijven worden ge
dwongen binnen 6 tot 10 we
ken opnieuw te starten. Ook
krijgen bedrijven geen vergoe
ding omdat ze geen materiële
schade hebben geleden. De po
lis houdt er geen rekening mee
dat sommige bedrijven door de
ramp duizenden klanten mis-
DEN HAAG HANS JACOBS
HAAGS REÖACTEUR
Slechts een wonder kan ver
hinderen dat de Tweede Ka
mer vandaag instemt met
het 'homohuwelijk'. De SGP
sluit de mogelijkheid van
zo'n goddelijk ingrijpen niet
uit. „Op beslissende mo
menten in onze vaderlandse
geschiedenis heeft God zich
soms op bijzondere en won
derbaarlijke wijze geopen
baard. Dat kan ook nog in
het jaar 2000", aldus deze
orthodoxe protestanten.
De openstelling van het hu
welijk voor partners van gelijk
geslacht, brengt de SGP, en
haar geloofsgenoten in GPV
en RPF, in gewetensnood.
„Wie naar willekeur aan het
huwelijk morrelt, vergrijpt
zich aan een goddelijke in
stelling", benadrukte Kamer
lid Van der Staaij vorige week.
Het 'homohuwelijk' is een
drieste en verwerpelijke in
breuk op het rechtsbestel.
Volgens de SGP zijn 'de na
tuurlijke en zedelijke grond
slagen van de samenleving
hier in het geding'. Neder
land wacht 'de toorn van
God' zo waarschuwen de
staatkundig gereformeerden.
„God is geen ledig aanschou
wer", meent SGP-fractievoor-
zitter Van der Vlies.
De stemming in de SGP-kan-
toren van de Kamer is be
drukt. „Dit is het dieptepunt
uit de paarse regeerperiode",
zegt woordvoerder De Bruy-
ne. „Paars trekt diepe spo
ren", klaagt Van der Vlies.
Nederland raakt steeds ver
der af van het rechte pad. Het
'homohuwelijk' staat name
lijk niet op zichzelf. De op
heffing van het bordeelver
bod en de legalisering van
prostitutie, de verruiming van
de mogelijkheid tot abortus,
het uit de strafbaarheid halen
van euthanasie, en de winkel-
openstelling op zondag, zijn
even zo vele stenen des aan
stoots. „Het is onze diepste
doelstelling de samenleving
zoveel mogelijk te doen in
richten en functioneren tot
eer van God", aldus Van der
Vlies. Het paarse kabinet gaat
hier recht tegenin.
De SGP staat nu voor een di
lemma. In eigen geledingen
wordt steeds vaker en luider
de vraag gesteld of de partij
nog wel zo loyaal moet zijn
tegenover een overheid die
zich op geen enkele wijze
stoort aan het woord van
God. Integendeel zelfs, die
wetten maakt die daarmee
lijnrecht in tegenspraak zijn.
Van der Vlies heeft een jaar
geleden al zijn, spijt geuit over
het voortbestaan van de rege
ring: „Als een kabinet met
maatregelen komt die zo
haaks staan op wat wij goed
vinden, dan moet het maar
weg." Van der Staaij zei het
nog harder. „Alles wat zich
buiten de goddelijke orde be
geeft, dient te worden ont
moedigd." Vandaar dat de
SGP zich nu nadrukkelijk pre
senteert als oppositiepartij.
„Wij moeten protesteren en
verzet aantekenen. Nee zeg
gen en tot het uiterste gaan",
meent de SGP-voorman.
In het partijblad De Banier is
de discussie geopend over de
mate van verzet. Blijft het bij
ongehoorzaamheid, of ko
men er ook acties? Een mede
werker van het studiecen
trum van de partij veiwijst
naar de opstand tegen de
(Spaanse) koning tijdens de
Tachtigjarige Oorlog. Dat zijn
revolutionaire gedachten bin
nen een beweging die de
Schrift als leidraad heeft. De
SGP ziet de overheid op basis
van het bijbelhoofdstuk Ro
meinen 13 als 'dienaresse
Gods'. De overheid is door
God ingesteld en ontleent
haar macht aan de Schepper.
Verzet tegen de overheid is
derhalve verzet tegen een
ambt dat door God is inge
steld. Het tekent de boosheid
en het verdriet binnen de ge
lederen dat dit soort gedach
ten nu wordt geopperd.
- Minister Nételéflljos hanteert het spiegelei op het perron van Den Haag Centraal. Ze gaf zomerochtend het vertreksein voor de Hol
land-Japan Railcruise. Dat is een eenmalige treinreis van 15.000 kilometer naar Japan. Aan de reis nemén veertig Nederlanders en veertig Japan
ners deel. foto gpd cees zorn
jE,
DEN HAAG ANP
DEN HAAG ANP
Minister Netelenbos van ver
keer en de provincies Utrecht,
Gelderland en een. aantal ge
meenten hebben een diep
gaand conflict over de aanleg
van de hogesnelheidslijn van
Amsterdam via Utrecht en Arn
hem naar Duitsland (HSL-Oost)
Voor de zomer liet de minis
ter plotseling weten dat van
spoorverdubbeling geen sprake
zóu zijn. De hogesnelheidstrei
nen konden, met hier en daar
waf aanpassingen, wel over het
bestaande spoor, aldus Nete
lenbos.
ibe betrokken regio's, die
ha iden gerekend op verdubbe-
lin i (van twee naar vier sporen)
ieten adviesbureau Beren
schot de varianten onderzoe
ken. De gisteren gepresenteer
de; conclusie luidt dat het plan
vaih Netelenbos geen perspec
tief biedt. Voor een volwaardige
hogesnelheidstrein, die geen
last heeft van andere treinen, is
voor het hele traject tussen Am
sterdam en de Duitse grens
spoorverdubbeling noodzake
lijk.
Netelenbos verwacht echter
dat de capaciteit van het aange
paste bestaande spoor tot zeker
2020 genoeg zal zijn. Ze houdt
vast aan haar eigen plan. Het
bestaande spoor kan door ge
bruik te maken van nieuwe
technieken en gevaarlijke over
gangen aan te pakken worden
gebruikt als hogesnelheidspoor.
Wel wil ze op beperkte schaal
ruimte voor spoorverdubbeling
reserveren, zodat treinen kun
nen passeren. Alleen tussen
Amsterdam en Utrecht zijn er
in haar plan vier sporen. De mi
nister wil zo snel mogelijk be
ginnen met de benodigde pro
cedures, omdat daarin ook de
zeer belangrijk geachte verbre
ding van de A12 wordt meege
nomen.
Minister Hermans van onder
wijs heeft twee organisaties
aangewezen die werknemers
uit het bedrijfsleven het onder
wijs in moeten loodsen. Deze
'zij-instromers' worden ingezet
tegen het groeiende lerarente
kort in het voortgezet ondeiwijs
en het beroepsonderwijs en de
volwasseneneducatie (BVE).
Onderwijs BV van Expectra
en de organisatie Word Leraar!,
een combinatie van Manpower
Consultancy en Arbeidsvoor
ziening Onderwijs Nederland,
gaan de bemiddeling verzorgen
tussen scholen en mensen die
voor de klas willen.
De twee organisaties beschik
ken volgens de WD-bewinds-
man over verschillende netwer
ken met een Vér schil lend
marktbereik. Bovendien blijft
de macht van de bemiddelaar
beperkt door de concurrentie
tussen de twee. Voor scholen
en zij-instromers is de bemid
deling gratis. Voor vergoeding
van de bemiddelingsbureaus is
30 miljoen gulden voor vier jaar
beschikbaar.
Volgens Hermans is bemid
deling nodig, omdat veel men
sen die leraar willen worden de
weg naar het schoolgebouw in
de praktijk niet weten te vin
den. Ook lopen de eerste con
tacten tussen scholen en geïn
teresseerden soms spaak. Zo
moeten zij-instromers mini
maal het vooruitzicht van een
vaste aanstelling voorgescho
teld krijgen. Zij laten immers
een baan achter.
TOM JANSSEN
.■■mMfréin voorna.
Wf WT MM
/NP£TR£(M
DEN HAAG ANP
De modernisering van de ma
nier waarop burgemeesters
worden benoemd, dreigt in de
Tweede Kamer schipbreuk te
lijden. De coalitiepartijen PvdA,
D66 en WD zijn het nog niet
eens over een compromis.
Fractiespecialisten onderhan
delen al weken over de kwestie,
maar staan nog steeds heel ver
uit elkaar.
De drie coalitiepartijen PvdA,
WD en D66 hebben bij het be
gin van het kabinet Kok II in het
regeerakkoord vastgelegd de
mogelijkheid van een referen
dum onder de bevolking in te
voeren bij de benoeming van
nieuwe burgemeesters. Ze heb
ben toen niet aangegeven aan
welke eisen een dergelijk refe
rendum zou moeten voldoen,
en in welke gevallen een refe
rendum zou moeten worden
gehouden.
Het kabinet vindt dat ge
meenten zelf per burgemees
tersbenoeming de spelregels
móeten vastleggen. Maar de
WD is hier faliekant tegen.
WD-woordvoerder Te Veldhuis
liet eerder weten zich gebonden
te voelen aan het regeerak
koord, 'maar', zo zei hij, 'niet
onder alle omstandigheden'.
Volgens hem moeten er duide
lijke landelijke spelregels wor
den vastgelegd waaraan de re
ferenda moeten voldoen.
De PvdA wist bij een eerdere
behandeling van het onder
werp een meerderheid te ver-
fwerven voor het plan van de
jzogenoemde enkelvoudige aan-
jbeveling. In deze variant be
veelt de gemeenteraad één kan-
'didaat aan. De Kroon, in de
praktijk de minister van bin
nenlandse zaken, zou deze per
soon dan in principe moeten
benoemen. De WD heeft tegen
deze variant zo mogelijk nog
meer bezwaren. De beslissings
bevoegdheid van de Kroon
wordt er, volgens de partij, mee
beperkt, en dat zou in strijd met
de Grondwet zijn.
Het is niet zeker dat PvdA-
woordvoerder de Cloe door het
verzet van de WD. aan zijn fa
voriete variant zal vasthouden.
De Cloe zegt 'als het kan' een
aanbeveling vanuit de gemeen
teraad te wensen van één per
soon. Hij geeft daarmee aan dat
een aanbeveling van meer per
sonen ook bespreekbaar is. Vol
gens Te Veldhuis .zou dit een
'opening' kunnen zijn tot een
compromis. De partijen onder
handelen vandaag verder.
SCHIEDAM GPD
Met grote opluchting is in de wijken aan de
rand van het Schiedamse Beatrixpark en het na
bijgelegen dorp Kethel gereageerd op de aan
houding van dn 31-jarige Vlaardinger die ervan
wordt verdacht de 10-jarige Nienke te hebben
vermoord. Op 22 juni van dit jaar werd het
meisje levenloos aangetroffen in de bosschages
achter een bankje in het park.
Gisteren maakte Justitie bekend dat de verdach
te vorige week dinsdag in zijn woning is aange
houden. De man is voorlopig voor een periode
van tien dagen in bewaring gesteld. In het be
lang van het vervolgonderzoek wil Justitie niet
zeggen of de Vlaardinger tot een bekentenis is
gekomen.
In Kethel, waar Nienke woonde, ging het nieuws
gisterochtend als een lopend vuurtje door het
dorp. „Eindelijk eens een goed bericht," zucht
een moeder die net haar kind heeft afgehaald
van school. „Het is zo lang stil geweest dat we
eigenlijk niet meer durfden te hopen dat de zaak
zou wórden opgelost. De aanhouding van de
verdachte zal heel veel onrust wegnemen. Want
heel veel moeders durfden niet meer met hun
kinderen het park door te gaan, laat staan dat ze
hun kinderen met vriendjes of vriendinnetjes
zonder een vader of moeder naar de speeltuin
of de kinderboerderij in het park lieten gaan."
Een bewoner van de Bosrand zegt dat de angst
gevoelens nu pas echt kunnen slijten. „Die ge
voelens zijn niet zomaar verdwenen, maar nu
we weten dat de dader eindelijk een gezicht
heeft en is gearresteerd, zijn we hier allemaal
best opgelucht." Een ander: „Vorige week is hier
nog een buurtonderzoek verricht. Daardoor ver
onderstelde ik dat de politie op een dood spoor
zat. Voor mij komt dit bericht dan ook als een
volslagen verrassing."
Persofficier van justitie C. de Kimpe ontkent dat
de Vlaardinger is aangehouden alleen op basis
van de verklaringen van het 11-jarige vriendje
van Nienke dat samen met haar slachtoffer
werd van het misdrijf, maar wist te vluchten.
Volgens haar heeft het spoor na 'een combinatie
van factoren' geleid naar de verdachte.
„Die combinatie is gemaakt naar aanleiding van
de verklaringen van het vriendje van Nienke, die
van een groot aantal getuigen in het park en het
onderzoek dat op de plaats van het delict is uit
gevoerd. Zodoende hebben we vast kunnen
stellen wie waar wanneer was. Het is juist om te
concluderen dat de verdachte geen alibie heeft.
Vanwege onderzoeksbelang hebben we de aan
houding niet direct bekendgemaakt. In dat zelf
de kader kan ik ook niet zeggen of de man een
bekentenis heeft afgelegd."
De Kimpe zegt eveneens niet te kunnen bevesti
gen dal bij de moord gebruik gemaakt is van
een steekwapen of een daar op gelijkend voor
werp. Hoewel he( een publiek geheim is dat het
vriendje van Nienke met een aantal messteken
levensgevaarlijk werd verwond, ontkent ze dat
er sprake is van een mes. In elk geval is het
moordwapen nooit gevonden.
