Oostenrijk eist snel einde aan sancties Buitenland oskou: Bericht over ïschieten Koersk onzin Op wacht Vakantiegangers tanken creatief Pooiers verkochten vrouwen onderweg soms vijf keer door Arsenicum bedreigt Bangladesh Dief slaapt in bed president Zuid-Afrika Venetiaan ziet weinig in toezeggingen Bouterse iRDAG 9 SEPTEMBER 2000 -/ W v ieri galen ontdekt in vrachtwagen In een vrachtwagen op een veerboot van Frankrijk Groot-Brittannië zijn 37 illegalen ontdekt. Het gaat om tien Turken en negentien Afghanen. De 29-jarige vrachtwa- •hauffeur uit Londen is aangehouden. Een woordvoerder de politie in het Engelse Kent zei dat de illegalen aan boord ii >n gezien toen zij even de vrachtwagen uit moesten. De be- llG ning van de veerboot heeft daarop de politie ingeschakeld, tin (roep illegalen, onder wie twaalf kinderen, heeft in Groot- jqi 'annië politiek asiel gevraagd. jid-Amerikaanse dictaturen online 9C10N De archieven van de voormalige Zuid-Amerikaanse ituren staan vanaf gisteren op internet. Het initatief komt Unesco, de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en i uur. Via www.unesco.org/webworld/paraguay zijn de 'hor- archieven' te raadplegen van de voormalige dictaturen in 16[ pntinië, Brazilië, Chili, Paraguay en Uruguay. De archieven 7.' opgeslagen in Asunción, de hoofdstad van Paraguay, én p. de landen die in de jaren zeventig betrokken waren bij de q, natie Condor. Onder die codenaam werkten de geheime isten van Latijns-Amerikaanse dictaturen lange tijd samen. rdoor liepen dissidenten de kans om ook buiten de eigen len Isgrenzen vervolgd of vermoord te worden. 1. rare boete voor nazi-organisatie VS Jed ver iiNGTONDe Amerikaanse nazi-organisatie 'Aryan Nations' to steren veroordeeld tot in totaal 6,3 miljoen dollar boete en lll£ tdevergoeding. Dit omdat bewakers van het hoofdkwartier lag de groep Idaho in 1998 op een voorbijrijdende auto van een iw hadden geschoten, haar achtervolgden, het voertuig in 'eri greppel dwongen en de vrouw en haar zoon vervolgens handelden. De twee daders kregen al eerder gevangenis- ffen. De groep, onder leiding van Richard Butler (83), geldt Ifl ien van de militantste en best georganiseerde nazi-groepen a e VS. Butler vereert Adolf Hitler. Op het dak van een van de H )uwen van het hoofdkwartier prijkt een enorm hakenkruis. Ta mat voor de ingang van de kapel dient volgens het weekblad i|q isweek een door vuur aangetaste Israëlische vlag. [E iegtuig Continental verliest delen |f| ARK_i Een DC-10 van Continental Airlines met bestemming Hl isel heeft dinsdag turbinebladen en andere delen van een J" or verloren toen de start vanaf de luchthaven van Newark in 0% Jersey werd afgebroken. Dat heeft de Amerikaanse federale |S1 itvaartdienst FAA gisteren bekendgemaakt. Op 25 april had andere DC-10 van Continental, toevalligerwijs eveneens tht 60 naar Brussel, ook al motoronderdelen verloren. Dat tel steeg wel op, maar keerde terug met twee haperende [oren, kapotte banden en gescheurde hydraulische leidin- Deze week maakten de Franse autoriteiten bekend dat een metaal dat in juli een Concorde bij de start een klapband -gde en deed verongelukken, waarschijnlijk afkomstig was een DC-10 van Continental, die enkele minuten eerder van ■lfde baan was opgestegen. paanse anti-terreurwetten scherper irid» De Spaanse ministerraad heeft gisteren ingestemd met icherping van de wetgeving tegen separatistisch geweld en liming van de mogelijkheden om - vooral jonge - aanhan- van de Baskische afscheidingsbeweging ETA op te pakken. Wetswijzigingen, waar het parlement zich nu over moet gaan jen, zouden het mogelijk maken minderjarigen die zich ïldig hebben gemaakt aan straatgeweld te berechten als vol- senen. Verder zouden rechtszaken met betrekking tot terro- moeten worden verplaatst naar Madrid, omdat rechters askenland te zwaar onder druk kunnen staan. Verder willen linisters een nieuwe misdaad creëren: het in het openbaar itvaardigen of prijzen van terreurdaden of de personen die hebben gepleegd. atastrofale explosie' in Chinese stad NG» Een 'catastrofale explosie' heeft volgens de autoriteiten jeravond in de Chinese stad Urumqi rond honderd mensen leven gekost. Een voertuig geladen met te vernietigen explo- ontplofte plotseling in een buitenwijk van de stad, aldus [persbureau Xinhua. Daardoor raakten ook twintig andere uigen en huizen in de omgeving beschadigd. Urumqi is de ^fcfdstad van de noordwestelijke Chinese provincie Xinjiang, gebied is al een tiental jaren toneel van spanningen tussen moslim-meerderheid en een minderheid van Chinezen. De ilims zijn van oorsprong Turkstalige Oeigoeren en etnische i-Chinezen. orm houdt huis in Noord-Korea Een tropische storm in Noord-Korea heeft vorige week :L|nensen het leven gekost en zware schade toegebracht aan 'assen. Dat is pas gisteren bekend geworden. De doden vie- [toen rivieren buiten hun oevers traden in het noordoosten het land. De storm, een uitloper van de tropische tyfoon jiroon, raasde 27 uur langs de oostkust. Eerder had hij in d-Korea vier mensen gedood. Volgens VN-medewerkers zijn ooral veel bruggen, wegen en spoorlijnen verwoest. Ook de :- en maisoogsten hebben schade opgelopen, terwijl de ogte van afgelopen zomer er al voor had gezorgd dat de 22 joen Noord-Koreanen voor het zesde achtereenvolgende afhankelijk zullen zijn van voedselhulp uit het buitenland. gdi, Lidl en Wal-Mart te goedkoop gM-UNDe Duitse karteldienst heeft gisteren bepaald dat de Msstunters Aldi, Lidl en de Amerikaanse keten Wal-Mart hun ■ermarktoorlog moeten beëindigen en de prijzen voor be- ■lde goederen moeten verhogen. De dienst ontdekte dat de ■rijven melk, boter, bloem, en bakolie stelselmatig onder de verkopen, een praktijk die in Duitsland verboden is omdat Ejkleine winkels uit de markt prijst. Wal-Mart, dat via de fllia- yj in Duitsland poogt een voet aan de grond te krijgen in Euro- flzei de prijzen te zullen aanpassen. Aldi en Lidl hadden geen jlimentaar. De dienst dreigde de bedrijven eerder met boetes Seen miljoen mark. De Duitse organisatie van winkelbedrij- noemde de beslissing 'een hoopvol signaal'. ische functionarissen heb- gisteren met klem ontkend ien onderzoek van de FSB,' ussische binnenlandse vei- idsdienst, zou hebben etoond dat de kernonder- Koersk door de eigen ma- is beschoten voordat hij zijn 118 opvarenden naar ïebodem zonk. Duitse krant Berliner Zeit- berichtte gisteren dat de tot de conclusie is geko- dat de raketkruiser Pjotr (Peter de Grote) per on- k een nieuwe antiduikboot- op de Koersk heeft afge- ten. Op de dag dat de sk zonk - 12 augustus - na- beide schepen deelaan neoefeningen in de Ba- >z Zee. FSB wilde niet op het be- reageren, maai- woord- ders van de marine en de ;iale commissie die het on- k met de Koersk onder zoekt ontkenden het verhaal in alle toonaarden. ,,Dit is onzin. Kruisers hebben bij oefeningen nooit raketkoppen bij zich, al leen trainingswapens", zei Oksana Onisjtsjenko, woord voerster van commissievoorzit ter en vice-premier Ilja Kleba- nov. Ook marinewoordvoerder Igor Dygalo noemde de door de krant geopperde gang van za ken onmogelijk. Volgens de Berliner Zeitung had de Peter de Grote een Gra- nit-raket afgevuurd, die geladen was met een nieuwe, doelzoe kende kop, en had deze 20 km onder water afgelegd. Vervol gens waren vanaf de kruiser twee explosies onder water ge hoord. Later werd vastgesteld dat de Koersk zich op minder dan 400 meter afstand van de raket bevond. De Russen nei gen steeds meer naar de - Ame rikaanse - veronderstelling dat een interne explosie in de tor pedoruimte van de Koersk de tragedie heeft veroorzaakt. 'De actie om ons te verguizen is mislukt' Oostenrijk eist onmiddellijke beëindiging van de Euro pese strafmaatregelen tegen de regeringscoalitie in We nen, waarin de extreem-rechtse FPÓ zit. ,,Tot de sancties werd in slechts één dag besloten, dus één dag moet ook voldoende zijn om ze op te heffen", zo zei de Oostenrijk se minister van financiën Grasser gisteravond. CDA en WD in de Tweede Kamer delen die mening. brussel marc peeperkorn correspondent Grasser reageerde op het rap port over de rechten van min derheden in Oostenrijk, dat drie 'wijzen' gisteren aan tijdelijk Europese Unie-voorzitter Frankrijk overhandigden. De 'wijzen' - de Finse oud-presi dent Ahtisaari, de Duitse jurist Frowein en de Spaanse ex-Eu- rocommissaris Oreja - conclu deren dat Wenen zich voor beeldig gedraagt bij het respec teren van de mensenrechten. Het gedachtengoed van de extreem-rechtse regeringspartij FPÖ - waar Grasser lid van is - baart hen weliswaar zorgen, maar ook hier zien zij 'een ver andering ten goede'. Jörg Hai der, die als gouverneur van Ka- rinthië achter de schermen de FPÖ leidt, sprak gisteren van een 'onvoorstelbare behande ling' van Oostenrijk door de overige EU-lidstaten. „Ze zullen teleurgesteld zijn, maar hun ac tie om ons te verguizen is mis lukt", aldus Haider. Veertien EU-landen verbra ken zeven maanden geleden al le onderlinge contacten met de Oostenrijkse regering, uit pro test tegen de regeringsdeelna me van de FPÖ. De lidstaten beloofden begin juli op basis van het door hen gevraagde rapport van de wijzen de nood zaak van de strafmaatregelen opnieuw te bezien. De ver wachting is dat de EU-leiders snel tot opheffing van de sanc ties zullen overgaan, uit vrees dat Oostenrijk anders de Euro pese besluitvorming gaat frus treren. CDA en WD zijn blij met de bevindingen van de drie wijzen. Beide partijen hebben steeds gezegd dat de Weense regering op haar daden beoordeeld moet worden, en niet op haar 'kleur'. D66-woordvoerder Hoekema is terughoudender. Hij noemt het 'witwasrapport' van de drie wijzen te optimis tisch, maar de Democraten zul len opheffing van de sancties niet dwarsbomen. CDA-europarlementariër Van Velzen bepleit eveneens een snel eind aan de isolatie van Wenen. Wel acht hij het ge wenst de FPÖ nauwlettend in de gaten te houden. De drie wijzen adviseren de EU een waarschuwingssysteem op te zetten, waarmee extreem rechtse ontwikkelingen in de lidstaten in de kiem kunnen worden gesmoord. Jeruzalem Terwijl de leiders van Israël en de Palestijnse staat in wording elkaar bij de gisteren beëindig de Millennium Top in New York weer even spraken over het vastgelopen vredesoverleg, hield een Israëli sche soldaat de wacht in dé splijtzwam, de oude stad van Jeruzalem. De Palestijnse president Arafat her haalde deze week dat hij aanspraak zal blijven maken op het oostelijke deel van de stad en op de islamiti sche heiligdommen in het historische hart. Maar ook premier Barak van Israël kwam niet met nieuws: hij zei dat geen enkele leider van de joodse staat ooit de soevereiniteit over de oude stad of delen daarvan zal opgeven. foto ap lefteris pitarakis barcelona henk van den boom correspondent Vakantiegangers in Spanje en Zuid-Frankrijk die de terugreis naar Nederland willen aanvan gen, moeten hun reisschema behoorlijk aanpassen. In Frank rijk is geen druppel brandstof meer te krijgen. Daarom trek ken nogal wat vakantiegangers naar buurland Spanje, waar ze niet alleen de tank vol persen, maar ook jerrycans en water flessen tot de nok vullen om de grote sprong door het droogge legde Frankrijk te kunnen ma ken. Al ver voor de grens staan lange rijen auto's voor de benzinesta tions. De Spanjaarden doen goede zaken. Veel Fransen zijn de Pyreneeën over gekomen om hun tank vol te gooien. Maar het merendeel zijn Duit sers, Nederlanders, Engelsen en Belgen, op weg naar huis. Ronald Hendriks uit Leiden zwaait met een trots gebaar het achterportier open. Voor de achterbank staan drie jerrycans boordevol benzine. „We zijn er op voorbereid", zegt hij. Ronald en zijn vrouw Aysa hebben hun vakantie in Argeles sur Mer in het zuiden van Frankrijk voor tijdig moeten afbreken omdat ze daar geen kant meer op kon den. Ze hebben van de nood een deugd gemaakt en een driedaags bezoek gebracht aan Barcelona. 'Porta Catalana' is het laatste tankstation aan de A7 voor de grens. Er staan lange files voor de pompen. Annie Dokman uit Rotterdam vertelt dat ze met man en kinderen drie weken heeft doorgebracht in een ap partement in Cambrils, bij Tar ragona. „Toen we over de pro blemen in Frankrijk hoorden, wilden we eerst langer blijven. Helaas kon dat niet omdat ons appartement al weer was be sproken." De familie Dokman, Aanschuiven in de lange rij, motor af om benzine te sparen en maar duwen. Zo gaat het bij de weinige Franse tankstations die nog een beetje voorraad hebben. foto »ap die normaal helemaal door Frankrijk rijdt, buigt nu af bij Lyon en reist dan via Zwitser land naar huis. Dan hoef je maar zo'n zeshonderd kilome ter door het probleemgebied. „Dat is ook het advies dat wij de mensen geven", zegt Markus van Tol, woorvoerder van de ANWB. Veel grote problemen zijn er volgens Van Tol nog niet geweest. In enkele tientallen ge vallen moest de reisorganisatie in actie komen. Het ging dan om mensen die geen drup ben zine meer hadden en toch om een of andere reden per se te rug moesten. „In die gevallen hebben we geadviseerd om de trein te nemen. Later overleg gen we dan hoe we de auto weer naar Nederland krijgen", aldus de ANWB-woordvoerder. In dit soort situaties blijkt vol gens Van Tol toch steeds weer dat Hollanders heel vindingrijk zijn. „We hoorden zelfs dat ie mand die in Bretagne op va kantie was, de boot naar Enge land heeft gepakt en vandaar is overgestoken naar Hoek van Holland. Het is goed bedacht, maar je moet er natuurlijk wel het geld voor hebben." Niet iedereen denkt zover voor uit. De familie Verhagen met twee kleine kindertjes uit Tiel komt relaxed en lekker bruin na een paar weekjes Costa Daura- da aanrijden bij het tankstation. Ja, ze hebben wel iets over de problemen gehoord, maar geen maatregelen genomen. „We pakken wel ergens een hotelle tje als we niet meer verder kun nen. Ik heb geen zin om met jerrycans te gaan rijden. Dat doe ik niet met twee kleine kin deren in de auto. Als het hele maal te gek wordt, dan bellen we familie in Nederland of zij benzine komen brengen." Behandeling in Kosovo 'tart iedere beschrijving' geneve bob kroon vervolg van voorpagina De 63 vrouwen werden bij overvallen door de VN-politie in nachtclubs en bordelen in Pristina en andere steden bevrijd. In enkele gevallen wis ten ze zelf aan hun belagers te ontsnappen. Ze waren door een goed georganiseerd misdaadsyn dicaat in hun land van herkomst geronseld. Het merendeel kwam van het platteland. Het ging om veelal laagopgeleide vrouwen en ongehuwde moeders, maar ook om enkele studentes. De IOM zegt dat de 'recruteringsmethoden' veelal bestonden uit bedrieglijke verhalen over betere banen, maar 20 procent werd gewoon ontvoerd. De meeste vrouwen hadden geen pas poort, en kregen de mededeling dat dat ook niet nodig was. Vanaf dat moment waren ze overgele verd aan hun nieuwe 'eigenaars', en werden ze verkracht of geslagen bij wijze van voorproefje van wat hen te wachten stond. Het IOM-rapport meldt dat de lijfeigenen op weg naar Kosovo tot vijf maal toe werden door verkocht aan nieuwe pooiers, en ook in door- gangslanden als Macedonië al tot prostitutie werden gedwongen. Daarbij kreeg slechts negen procent een schamele betaling voor verleende diensten. Het kan maanden duren voor de sla vinnen in Kosovo belanden. Dat is meestal, maar niet altijd, hun eindbestemming. Een minder heid wordt naar West-Europese landen doorver kocht, meldt het rapport. De behandeling van de vrouwen in Kosovo tart iedere beschrijving. Slechts vijf procent heeft be perkte bewegingsvrijheid, de rest wordt onbe taald en met minimale verzorging geëxploiteerd, aldus de IOM. Daarbij komt dat vrouwen van Sla vische afkomst in het overwegend Albanese Kos ovo niet vriendelijk worden bejegend, zelfs niet door hun klanten. De slavinnen worden collec tief ondergebracht in nachtclubs of bordelen, 'waar ze tussen de bedrijven door mogen slapen op stoelen of met drie of vier lotgenoten op een sofa', zo meldt de IOM. Uit het onderzoek blijkt ook dat de meesten tot onbeschermde seks wor den gedwongen. geneve anp-dpa Het van nature in het grondwa ter voorkomende gif arsenicum bedreigt ruim 80 miljoen inwo ners van Bangladesh met kan ker. Dat is de helft van de be volking. De mensen zijn het grondwater de laatste twintig jaar steeds meer als drinkwater gaan gebruiken. Arsenicum komt van nature ook voor in grondwater in de len van Argentinië, Chili, China, India, Mexico, Taiwan, Thai land en de VS. Maar nu heeft de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) van de VN speciaal alarm geslagen voor Bangla desh. „Dit land heeft te kampen met de grootste massavergifti- ging in de geschiedenis", aldus epidemioloog Allan Smith van de Amerikaanse Berkeley-Uni- versiteit in een bulletin van de WHO. Smith eist dat de bronnen met spoed worden gesaneerd. Indertijd werd arsenicum in bronnen als ongevaarlijk be schouwd. Maar volgens studies sterft elke tiende mens die grondwater met veel arsenicum drinkt aan blaas-, nier-, long en huidkanker. De stof veroor zaakt ook hart- en ademha lingsproblemen, alsmede sui kerziekte. pretoria «eelco van der linden correspondent Terwijl Kaapstad in de ban is van mysteri euze bomaanslagen, en er ook rechters zijn vermoord door naar men aanneemt dezelf de terreurgroep, blijkt de beveiliging van de residentie van president Thabo Mbeki in die stad zo lek als een mandje. De man die inbrak in de ambtswoning en onvindbaar was verklaard, heeft er in werkelijkheid een week gelogeerd. Het schaamrood staat op de kaken van de heren veiligheidsagenten. Eerst werd men verrast door de melding van een inbraak in de presidentiële woning. Na het huis door zocht te hebben, kon niet anders worden geconcludeerd dat iemand door een raam pje in de keuken was binnengekomen. Ge ruststellend was dat er geen schade was aangericht, en dat er alleen wat lekkernijen uit de ijskast ontbraken, net als een aantal goede flessen wijn. Vier dagen later, zo werd gisteren bekend gemaakt, bleek de door de Zuid-Afrikaanse veiligheidselite spoorloos verklaarde dader wel degelijk vindbaar. De kokkin trof een man aan die, zoals zij het omschreef, 'dui delijk al geruime tijd als een koning in het huis leefde'. In elk geval een week lang, maar misschien wel langer, had hij zich te goed gedaan aan het lel&ere eten en vooral de exquise dranken van de president. Elke avond had hij bovendien uitvoerig gebaad om vervolgens in het pluche van telkens een andere slaapkamer te duiken. De man, volgens de politie misschien niet volledig toerekeningsvatbaar, bleek tijdens het eerste onderzoek van de agenten naar de zolder te zijn gegaan, in afwachting van het vertrek van zijn bezoekers. Daarna pik te hij de luxe draad weer op. De minister van veiligheidszaken, Steve Tshwete, zei beschaamd dat het voorval gevolgen zal hebben voor de agenten, maar dat de vei ligheid van de president niet in het geding is geweest. Mbeki was dan ook op reis, en woont als hij in Zuid-Afrika is het grootste deel van het jaar in Pretoria. Dezelfde minister Tshwete moest zich gis teren opnieuw verantwoorden voor een veel ernstiger gebeurtenis in Kaapstad: de moord op een rechter. Piet Theron (50) werd, terwijl hij zijn huis binnen wilde gaan, beschoten vanuit een auto met daar in een man en een vrouw. Een furieuze Tshwete legde de verantwoordelijkheid di rect bij de mysterieuze moslimgroep Pag- ad, wat staat voor 'Mensen tegen Gangsters en Drugs'. De minister zei 'geen enkele twijfel' te hebben dat de moord verband hield met het onderzoek dat de rechter deed naar Pagad. „Het is duidelijk dat de terroristen gekozen hebben voor een oor log tegen de staat", aldus Tshwete. Pagad wordt ook verantwoordelijk gehou den voor de terreurcampagne die Kaapstad nu al twee jaar teistert. In totaal ontploften vijftien bommen, waarbij drie doden vielen en 110 mensen gewond raakten. Veelal wa ren restaurants en bars het doelwit. Nie mand heeft zich ooit verantwoordelijk ge steld. De moorden op twee gangsters en een po litieman zijn ook in verband gebracht met Pagad, zonder dat echter ooit een bewijs kon worden geleverd. Enorme frustratie jenmerkt alle onderzoekers, inclusief Tshwete. Pagad heeft altijd ontkend iets te maken te hebben met de terreurdaden, en deed dat gisteren weer. Men hangt de theorie aan dat het gaat om acties van politieagenten die heimwee hebben naar de apartheidsja ren en het 'nieuwe' Zuid-Afrika willen de stabiliseren. Tshwete heeft die versie altijd naar het rijk der fabelen verwezen. De minister vraagt al geruime tijd om spe ciale anti-terrorismewetgeving - zoals de tentie van twee weken zonder officiële aan klacht - om een einde te maken aan de ter reur. Na de moord op de rechter lijkt dat verzoek meer kans te maken om ingewil ligd te worden. De leider van de (blanke) oppositie, Tony Leon, reageerde ook woe dend op de moord en leek eveneens te voe len voor speciale wetgeving, maar specu leerde verder vooral op ontslag van Tshwe- paramaribo anp De nieuwe president van Suri name, Ronald Venetiaan, hecht vooralsnog weinig waarde aan de inspanningen van ex-leger leider Bouterse om in Suriname een juridisch onderzoek te be werkstelligen naar de decem bermoorden van 1982. Dat zei de president in een interview met het tv-programma 2Van- daag. Bouterse heeft de waar nemend procureur-generaal in Paramaribo eerder deze week om een onderzoek gevraagd. Venetiaan, die al vaker heeft gezegd voorstander te zijn van een onderzoek en eventueel be rechting van de schuldigen in Suriname, zei in het vraagge sprek dat de Surinaamse rege ring haar eigen lijn zal trekken. De Surinaamse minister van justitie en politie Gilds zei don derdag al dat niet Bouterse, maar de Surinaamse justitie het tempo bepaalt. De moord op vijftien critici van het toenmalige militaire be wind onder aanvoering van Bouterse is nooit in Suriname onderzocht. Voor het gerechts hof in Amsterdam dient op 19 september de zaak over een mogelijke vervolging van Bou terse in Nederland voor de de cembermoorden. Als er in Suriname een zaak tegen Bouterse komt, is eenzelf de vervolging in Nederland niet meer mogelijk. Bouterse is er volgens een advocaat van de nabestaanden op uit een zaak in Nederland te voorkomen. Critici menen dat Bouterse denkt dat hij een eventuele zaak in Suriname beter in de hand kan houden. Tegen 2Vandaag herhaalde Venetiaan zijn oproep aan ko ningin Beatrix om op 25 no- vember aanwezig te zijn in Pa ramaribo bij de viering van een,, kwart eeuw onafhankelijkheid. Hij tekende wel aan dat het Ne- derlandse staatshoofd ook op een ander moment welkom is. - Zoals de vlag er nu bijhangt, zal ons land in november worden vertegenwoordigd door vice- premier Borst.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 5