Criminaliteit
stijgt verder
Binnenland
Zes jaar cel voor schrijver Klinkhamer
Herdenking op Bronbeek
Topambtenaren willen
snel af van staatsschuld
Medicijn borstkanker niet zonder risico
Verdachte zaak Maartje Pieck 'geen succesvol type'
Molukse jongeren vinden oproep
Kok aan Indonesië 'niet genoeg'
AC 8 SEPTEMBER 2000
p-reisinfo via internet toch gratis
ht Het opvragen van reisadvies voor het openbaar ver-
[opinternet is met ingang van gisteren weer gratis. De proef
:en betaald reisadvies via de website www.9292ov.nl is
ikt. De site van 9292 Openbaar Vervoer Reisinformatie
een jaar geleden alleen nog voor betalende bezoekers toe-
3Üjk gemaakt. Een reisadvies kostte de bezoekers tussen de
!nt en twee gulden per keer. Dat leidde in een jaar tijd tot
ugval van 16.000 tot 1000 bezoekers per dag. Reizigers-
igenvereniging Rover en de Consumentenbond vonden
jetalen van begin af aan een slecht idee. Woordvoerder A.
ingvan 9292 (de nieuwe naam van OV-Reisinformatie)
)t snel weer op het oude bezoekersniveau uit te komen,
consument accepteerde dit gewoon niet. Wij hebben onze
ileerd."
imere vrijstelling kinderspaarpotje
aag Staatssecretaris Bos van Financiën breidt de fiscale
delen uit voor ouders die willen sparen voor hun kinderen,
elastingvrijstelling op het spaarpotje wordt verruimd. Ook
het gespaarde bedrag niet exclusief te worden besteed aan
udie van zoon of dochter, zoals tot nu toe het plan was.
vil ook ander doeleinden toestaan, aldus ingewijden. Aan-
elijk was de bedoeling het bedrag waar geen belasting over
aid hoeft te worden voor kinderspaarpolissen te verhogen
50.000 gulden per gezin. In Bos' nieuwe voorstel is dit ge-
gd in 30.000 gulden per kind. Voor gezinnen met twee of
;t r kinderen is dat een voordeel. Bos koppelt daarnaast de
rijstingvrije kinderspaarpot los van de vrijstelling die geldt
beleggingen in fondsen die investeren in milieuvriendelij-
ojecten. Vandaag bespreekt het kabinet deze en andere
jassingen van de belastingherziening 2001.
jereenstemming aanpak wachtlijsten
:ht« Ziekenhuizen, specialisten en zorgverzekeraars zijn
:ns over een nieuwe aanpak om de bestaande wachtlijsten
te werken. Om er tegelijkertijd voor te zorgen dat de lijsten
'eer aangroeien is 1,2 miljard gulden per jaar extra nodig,
de van Medische Specialisten (OMS) en de Nederlandse
.ftiiging van Ziekenhuizen (NVZ) eisen dat minister Borst
iisgezondheid) met prinsjesdag dit bedrag beschikbaar stelt.
I it heeft al aangekondigd dit jaar 200 miljoen extra in de aan-
wachtlijsten te steken. Het geld is vooral nodig voor ex-
nionstranten voor homohuwelijk
:ht» Tal van leden van de Remonstrantse Broederschap
en de voorgenomen wijziging van het huwelijksrecht 'met
;de' begroet. Zij hebben de algemeen secretaris verzocht
•luid aan de Tweede Kamer door te geven als reactie op de
waarin vijf behoudende gereformeerde kerken en de Gere-
eerde Bond hun verontrusting uitspraken over het homo-
ilijk. De Remonstrantse Broederschap, een klein en vrijzin-
erkgenootschap, nam als eerste kerk in Nederland in 1986
esluit ook de levensverbintenissen van mensen met het-
e geslacht in te zegenen. Die ervaring heeft ons duidelijk
ïakt, schrijft Bosman aan de Kamer, hoe belangrijk het is
n' homoseksuele of lesbische paren dat hun relatie herkend
kend wordt als een die dezelfde betekenis heeft als een he-
ilatie. „Steeds weer bleek in pastorale contacten hoezeer
e1>en hebben geleden onder onbegrip en vooroordelen."
lal
I jsvraag voor waterlandschap
\ag Staatssecretaris De Vries (Verkeer en Waterstaat) gaat
irijsvraag uitschrijven voor de ontwikkeling van een nieuw
landschap, waarin water een belangrijke rol speelt. „Uit
1(1 ïreld van de ruimtelijke ordening kennen we al acht land-
ipen; van duinlandschap tot lössgebied. Wat te denken
1C en negende landschapstype waarbij wordt uitgegaan van
van het water als drager van een veranderend landschap?
de bewindsvrouw de toehoorders uit. Ze deed dat
erdag in Den Haag, bij de installatie van prins Willem-
nder als voorzitter van de Commissie integraal Waterbe-
Waaruit de prijs zal bestaan, is nog niet bekend.
'fellere adoptie door lesbische vrouw
aag» Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat een
;che vrouw direct het kind kan adopteren dat haar vriendin
ns hun relatie krijgt. Staatssecretaris Cohen van Justitie wil
r dat de adoptie pas na een jaar kan plaatsvinden, zoals in
jvetsvoorstel slaat. WD, D66, PvdA en GroenLinks willen
ie termijn af, omdat het volgens hun een onnodige barriè-
:mt en bovendien een onrechtvaardig verschil in stand
It ten opzichte van heteroseksuele stellen. Een man hoeft
gelijke situatie niet een jaar te wachten met adoptie, als
jriendin bijvoorbeeld een kind heeft gekregen door kunst
inseminatie met donorzaad. Op initiatief van D66 en
is hierover een amendement ingediend. Cohen wil hier
Jsnog niet aan, omdat hij vindt dat door wijziging alleen
ven worden bevoordeeld. Homoseksuele mannen hebben
liets aan. Bovendien is bij gewone adoptie ook drie jaar
Lame samenleving vereist.
e tser overleeft botsing met trein
jgen Een onbekende man is gistermiddag slechts licht
nd geraakt toen hij op de fiets werd geraakt door een trein,
II ij een spoorwegovergang in Groningen. Een ambulance
it het slachtoffer naar het AZG, maar de man stapte bij het
nhuis uit omdat hij zich niet wilde laten behandelen. Vol-
de politie werd de fiets van het slachtoffer geraakt door de
maar had de man het gelukte worden weggeslingerd. Van
la jwiel bleef niets over. De fietser verkeerde volgens de poli-
rmoedelijk onder invloed. Het treinverkeer was enige tijd
nier interim-voorzitter PvdA
PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer neemt tot maart vol-
jaar het partijvoorzitterschap waar van de PvdA. Dit heeft
agelijks bestuur van de partij gisteravond besloten tijdens
poedvergadering op het Amsterdamse partijbureau. Ze
ngt de eerder deze week opgestapte Van Hees. Hamer was
e-voorzitter van de partij. Van Hees moest het veld ruimen
de rest van het partijbestuur het vertrouwen in haar had
zegd. Hamer benadrukte gisteren in een brief dat ten on-
e de indruk is ontstaan als zou de integriteit van Van Hees
geding zijn geweest. Volgens Hamer lag aan de ruzie al-
'en 'verschil van inzicht ten grondslag over hoe de PvdA
ig moest worden gegeven'.
Idadigheid leidde tot 'tentbrand'
Irdam De politie in Rotterdam houdt het er vooralsnog op
aldadigheid heeft geleid tot de tentbrand op een camping
oatië, waarbij een 9-jarig meisje uit'Strijen om het leven
i. Dat blijkt uit het rechercheonderzoek. Over het precieze
fvan de drie verdachten bestaat nog onduidelijkheid. De
ichten, jongens van 14, 15 en 16 jaar uit Arnhem, Hoevela-
n Breda die met hun ouders in Kroatië op vakantie waren,
en vandaag voorgeleid. Een van de jongens heeft inmid-
lekend dat hij de brand heeft veroorzaakt. Het slachtoffer
deze zomer met haar broer in een tentje dat volgens ande-
npinggasten bewust door de 'klierende' jongens werd aan-
ken. Het meisje overleed enkele dagen later aan haar ver-
Üngen. Haar broertje overleefde het vuur.
isje verongelukt; auto rijdt door
iDQRDrecht Een 15-jarig meisje uit Nieuw-Dordrecht is
erdagavond om het leven gekomen na een botsing met
3 op een weg nabij haar woonplaats. De bestuurder van
c - is na het ongeluk doorgereden. Het meisje fietste om-
ks half tien samen met haar zusje naar huis toen ze door de
1 werd geschept. Zij is later op de avond in een ziekenhuis
eden. Haar zusje raakte lichtgewond.
groningen anp
Schrijver Richard Klinkhamer heeft gisteren
zes jaar cel gekregen wegens doodslag op
zijn 43-jarige echtgenote Hannie Godfri-
non. De nu 63-jarige schrijver sloeg haar
tijdens een echtelijke ruzie tien jaar gele
den met eert breekijzer de schedel in en
legde het lichaam in een put in de tuin. Hij
dekte het lichaam af met puin en aarde.
Het stoffelijk overschot bleef negen jaar
onvindbaar tot nieuwe bewoners van de
woning bij graafwerkzaamheden begin dit
jaar op de resten van Hannie Godfrinon
stuitten. Onmiddellijk daarna werd Klink
hamer aangehouden. Hij legde een beken
tenis af. Officier van justitie Van den Broek
eiste eerder tien jaar cel tegen de schrijver.
Hij wees daarbij op het leed dat de nabe
staanden hebben ondervonden, niet alleen
door het gemis van hun dierbare maar ook
door de grote onzekerheid waarin zij negen
jaar hebben verkeerd.
De rechtbank neemt de conclusie over
van het Pieter Baan Centrum (PBC) dat de
schrijver enigszins verminderd toereke
ningsvatbaar was. Zo zou hij in zijn jeugd
verscheidene malen door zijn moeder in de
steek zijn gelaten en bijna van de hand zijn
gedaan. Toen Hannie hem op de fatale
avond van 30 januari 1991 een koffer met
kleding aanreikte en hem toevoegde dat hij
'op kon rotten', raakte ze hem „op zijn
meest kwetsbare punt, te weten zijn angst
te worden verlaten", zo stelt de rechtbank.
Klinkhamer wilde op de zitting zelf niets
meer over zijn daad zeggen. Wel verklaarde
hij spijt te hebben. „Ik zal elke straf accep
teren, ik ben 63 jaar dus ik heb toch geen
toekomst meer." Justitie overweegt hoger
beroep. Advocaat Anker is blij met de uit
spraak. Die komt er in de praktijk op neer
dat hij nog drieëneenhalf jaar zou moeten
zitten. „Dat geeft hem toch nog perspec
tief', aldus de raadsman.
Slechts een op drie doet aangifte
Vernielingen en geweldsdelicten nemen toe, het aantal
diefstallen neemt iets af. Maar per saldo is er een gestage
stijging van de criminaliteit, constateert het Centraal Bu
reau voor de Statistiek naar aanleiding van de nieuwste
cijfers. Vorig jaar werd meer dan een kwart van de Ne
derlanders het slachtoffer van criminelen.
den haag anp
Vorig jaar werden naar schat
ting bijna 4,8 miljoen delicten
tegen burgers gepleegd. Sinds
1993 is de gemiddelde jaarlijkse
stijging één tot twee procent.
Hoewel ruim een op de vier Ne
derlanders aangeeft te zijn be
roofd, mishandeld of bestolen,
gaat maar een op de drie ver
volgens naar de politie. Uitein
delijk wordt slechts van een
kwart van alle delicten proces
verbaal opgemaakt.
Vernielingen van eigendom
men, zoals de auto, zijn in 1999
voor het eerst meer gepleegd
dan diefstallen. In 1999 gebeur
de dit bijna 1,9 miljoen keer.
Ruim een kwart van de vernie
lingen wordt door of namens
het slachtoffer bij de politie ge
meld. Het aantal geweldsdelic
ten is vorig jaar toegenomen tot
een miljoen, maar steeds min
der mensen melden dat bij de
politie. In 1993 meldde nog een
op de drie slachtoffers zich bij
de politie, vorig jaar kwam nog
maar een op de vier.
De dalende tendens van het
aantal diefstallen zet zich in
1999 voort. In dat jaar zijn naar
schatting 1,7 miljoen diefstallen
gepleegd. Fietsen zijn daarbij
nog altijd de meest gestolen
goederen in Nederland.
Bijna de helft van de diefstal
len wordt bij de politie gemeld
en van vier op de tien wordt bij
de politie een proces-verbaal
ondertekend. Dat het percenta
ge geheel afgehandelde aangif
ten hier een stuk hoger ligt,
komt waarschijnlijk omdat ver
zekeraars vaak een officiële
aangifte eisen voordat ze de
schade vergoeden.
Arnhem Gisteren werd op het landgoed van Bronbeek de jaarlijkse herdenking gehouden van de vrouwen en kinderen die tijdens de Japanse be
zetting van Nederlands-lndië om het leven zijn gekomen. Een deelneemster zit in gedachten verzonken terwijl het défilé langs het monument
voor de slachtoffers trekt. foto anp Raymond rutting
amsterdam anp
Borstkankerpatiënten die lan
ger dan twee jaar het medicijn
tamoxifen gebruiken, hebben
niet alleen een grotere kans op
baarmoederkanker, maar als zij
de ziekte krijgen dan is de kans
op een ernstiger vorm groter.
Toch zijn de baten van het me
dicijn voor vrouwen met borst
kanker groter dan de lasten.
Onderzoekers van het Antoni
van Leeuwenhoek Ziekenhuis
in Amsterdam en het Acade
misch Ziekenhuis Groningen
publiceren deze conclusies in
het medisch tijdschrift The
Lancet. De onderzoekers bestu
deerden de medische dossiers
van 309 vrouwen bij wie na
borstkanker ocik baarmoeder
kanker was geconstateerd. Zij
vergeleken hun gegevens met
die van 860 wouwen bij wie al
leen de diagnose borstkanker
was gesteld.
Het onderzoek bevestigde dat
vrouwen die twee jaar of langer
het hormoon tamoxifen had
den gebruikt, ruim tweemaal
zoveel kans hebben op baar
moederkanker als niet-gebruik-
sters. Het risico neemt toe
naarmate het middel langer
wordt gebruikt. Nu kwam voor
het eerst ook aan het licht dat
vrouwen die baarmoederkan
ker krijgen na gebruik van het
hormoon, een minder goede
kans hebben op genezing.
Tamoxifen is een van de
meest effectieve geneesmidde
len bij de behandeling van
borstkanker. Wanneer duizend
borstkankerpatiënten tamoxi
fen gebruiken, dan worden er
in de loop van tien jaar negen
tig sterfgevallen aan borstkan
ker voorkomen.
Door het gebruik van het
middel ontstaan er twintig extra
gevallen van baarmoederkan
ker. In vier daarvan is de prog
nose slecht. De voordelen van
tamoxifen bij borstkanker we
gen dus ruimschoots op tegen
de risico's, aldus de onderzoe
kers.
den haag gpd
De staatsschuld moet over 25
jaar volledig zijn verdwenen.
Alleen zo kunnen de kosten van
de toenemende vergrijzing be
taalbaar blijven, conludeert een
werkgroep van topambtenaren
in een studie die ze voor het ka
binet maakte voor de Miljoe
nennota.
De Stuurgroep Begrotings
ruimte constateert zoals veel
voorgangers dat na 2010 de ver
grijzing echt gaat toeslaan en
dat dat erg veel geld gaat kos
ten. Het kabinet is een paar jaar
geleden al begonnen met een
spaarfonds voor de AOW, maar
de 300 miljard die daar uitein
delijk in komt, is bij lange niet
genoeg om de extra kosten van
de vergrijzing te dekken, De
werkgroep heeft berekend dat
bij ongewijzigd beleid de tekor
ten op de begroting voor de
volgende generaties weer 11 ink
gaan oplopen. Ook de staats
schuld zal weer naar ouderwet
se hoogtes stijgen.
Om de zaken financieel in
evenwicht te houden moet nu
worden ingegrepen, zo beplei
ten de ambtenaren. Volgend
jaar moet de begroting 0,6 pro
cent minder groeien dan ge
pland, wat een bezuiniging in
houdt van 4 tot 5 miljard gul
den. Die eenmalige ingreep is
voldoende om de overheidsfi
nanciën op orde te houden.
Daarnaast moeten meer
mensen aan het werk. Daar
door groeien de (belastingfin-
komsten en hoeft het rijk min
der uit te geven aan uitkerin
gen. Als de overheid de aanbe
velingen overneemt, zal de
staatsschuld - nu nog bijna 530
miljard gulden - in 25 jaar zijn
afgelost. Dat scheelt 30 miljard
gulden aan rente per jaar. Die
ruimte is nodig om de stijgende
overheidsuitgaven te financie
ren. De kosten voor de gezond
heidszorg nemen sterk toe en
de duur van de aow-uitkerin-
gen ook, omdat mensen steeds
langer blijven leven.
haarlem jacob van der meulen
De zeven laatste jaren die de 38-jarige verdach
te in de moordzaak van Maartje Pieck in Zandl-
voort doorbracht waren niet zijn succesvolste.
Met zijn 47-jarige vriendin liep hij tegen twee
faillissementen aan. Een kortstondig horeca-
avontuur liep stuk omdat ze de pacht van hun
verlopen bar niet meer konden opbrengen. Ver
volgens ondernam hij in de badplaats een
vruchteloze poging een eenmansbedrijf in cv-
onderhoud op poten te zetten. In februari di t
jaar verdwenen ze volgens de buren met stille
trom naar Kampen, waar ze op een steenworp
afstand van het vijftienjarige meisje kwamen te
wonen.
Bij de weinige Zandvoorters die de twee ken
nen, staan ze bekend als Jan en Jannie. Daar
mee wordt overigens volledig ten onrechte een
twee-eenheid gesuggereerd, aldus een Zand-
voortse die ze enkele jaren van nabij meennaak-
Nadat de Ierse vriend van Jannie uit de door
hem opgezette pub was gestapt, maakt ze ken
nis met de gescheiden Jan. Hij trekt bij haar in.
Maar na een goed begin vertoont het café de
zelfde neergaande spiraal als hun relatie, zo
luidt het. „Tot drie keer toe heb ik bij hen aan
gebeld omdat hij haar zwaar mishandelde. Dan
hoorde je weer glasgerinkel. Ik wilde wel hulp
geven, maar zij heeft er nooit over willen pra
ten."
Eigenlijk was hij geen nare buurman, vertelt de
vrouw. „Hij was alleen geen succesvol type,
meer het type loser. En daardoor kon hij wel
eens vervelende trekjes vertonen. Toen hij aan
zag komen de pacht niet meer te kunnen beta
len, uitte hij dreigementen. Hij zou de eigenaar
nooit de borgsom teruggeven. Dat zou hij wel
even regelen met wat bekenden uit de kam
perswereld. Wat dat betreft had hij iets onvoor
spelbaar agressiefs over zich. Toch heb ik nooit
gedacht dat dit de persoon zou zijn om zoiets
uit te halen. Laat ik het anders zeggen: Ik ben
verbaasd, maar sla niet steil achterover. Maar
goed, eerst zien dan geloven."
Jannie uit Groningen en de in Heerenveen ge
boren Jan verlaten berooid en zonder iemand
daarvan in kennis te stellen de bovenwoning en
het café en betrekken een galerijflatje in Zand-
voort. De twee zoons uit zijn eerdere huwelijk,
beginnende tieners, bezoeken hen af en toe.
Het flatje delen ze met twee honden, een kat en
een flinke hoeveelheid fretten.
Een bewoonster van de galerij heeft het tweetal
vijfjaar meegemaakt, maar heeft daar weinig
herinneringen aan overgehouden. „Een beetje
vaag figuur vond ik hem, een vreemd type. Hij
zag er een beetje zwerverachtig uit. Al heel snel
gonsde het in de buurt over de schulden die ze
zouden hebben. Maar verder hing hij een beetje
rond zonder te werken en sleutelde wat aan au
to's. Een paar jaar geleden waren er problemen
met de politie. Een benedenbuurman was bij
een onenigheid aan een van zijn zoons geko
men. Hij heeft toen uit woede daar een ruit in
geslagen. Maar verder had niemand contact
met ze. In februari sjouwden ze opeens met do
zen en waren ze verdwenen."
Bij aankomst in de Veenmos in Kampen lijken
ze het verleden in de badplaats achter zich te
willen laten. De buren wordt verleid over een
verblijf in Afrika, maar verder zullen ze tot Jan's
arrestatie op dinsdagochtend vooral de grote
onbekenden blijven.
De Kampense politie heeft een ruimte van het
bureau van hun Zandvoortse collega's in ge
bruik genomen in een poging hei verleden van
de verdachte verder in kaart te brengen. Ook
het dossier van een ander geruchtmakende ze
denmisdrijf wordt inmiddels bij de zaak van
Maartje Pieck betrokken. Het Openbaar Minis
terie te Leeuwarden heeft contact opgenomen
met het OM in Zwolle in verband met de onop
geloste moord op Marianne Vaatstra (16) april
vorig jaar in het Friese Zwaagwesteinde.
TOM JANSSEN
new york» anp
'Geplande acties gaan door'
schap, de RM.S, noemde gister
avond in het programma Nova
de uitspraken van Kok een 'klei
ne stap in de goede richting'.
De RMS keurt gewelddadige ac
ties van de jongeren niet goed,
verklaarde de zegsman. „De
Molukken zijn niet gebaat bij
nog meer geweld."
Premier Kok sprak gisteren
ook met de Surinaamse vice-
president Ajodhia. Het was het
eerste officiële contact tussen
de Nederlandse en de Suri
naamse regering sinds april
1997. Kok zei na afloop dat het
gesprek in goede sfeer verlopen
was. Voor het vrijgeven van de
bijna 600 miljoen gulden die
Suriname nog tegoed heeft van
Nederland is het volgens Kok
nog te vroeg. Eerst wil Neder
land de plannen van de nieuwe
regering-Venetiaan afwachten.
Premier Kok heeft de regering
van Indonesië gisteren opge
roepen haar autoriteit te ge
bruiken om op Timor en op de
Molukken verder geweld te
voorkomen. Hij deed dat in een
op het laatste moment toege
voegde opmerking aan het be
gin van zijn speech tijdens een
historische zitting van de VN-
Veiligheidsraad. Die begon
donderdag met een minuut stil
te ter nagedachtenis aan de
slachtoffers van militiegeweld
op West-Timor.
Volgens de woordvoerder van
Kok heeft de toevoeging van de
Molukken in de speech 'in het
geheel niets' te maken met
dreigementen van radicale Mo
lukse jongeren die eerder aan
slagen in het vooruitzicht stel
den als Kok niets over de Mo
lukken zou zeggen in de Veilig
heidsraad. De toevoeging is on
derdeel van wal Nederland de
afgelopen maanden steeds
heeft gedaan, namelijk overal
waar dat kan aandacht vragen
voor het geweld in Indonesië,
aldus Koks woordvoerder.
De Vrije Molukse Jongeren
(VMJ) vinden de toevoeging van
Kok niet genoeg. „Het klinkt als
een zoethoudertje", zei een
woordvoerder gisteravond. „We
vroegen om een veroordeling
van het geweld en dat was dit
niet." De VMJ zien zich ge
noodzaakt om de komende
week actie te ondernemen, stel
de de zegsman. „Die stonden al
gepland en het kan niet anders
of ze worden uitgevoerd."
Woordvoerder Wattilete van
de Molukse regering in balling-
