Lokale banken temperen
resultaat Rabobank Groep
'Frites maken is lastiger dan tv's produceren'
Economie
ft
euwe CAO arbeidsbureau
cepsis over Smarttaxi
'Strijkijzer' in aanbouw
EU heeft bezwaar tegen
uitbreiding Time Warner
Britse zorgeconomie
TïïrwrrPT
fERDAG 2 SEPTEMBER 2000
ïeuwe voorzitter Safe Internet
haag» C. d'Agnolo is de nieuwe voorzitter van de Safe Inter-
Foundation (SIF). Hij volgt als zodanig J. Baan op, één van
jprichters van het automatiseringsbedrijf Baan. D'Agnolo is
^p/j^iet dagelijks leven directeur van drukkerij Enschede/SDU,
'ducent van onder andere paspoorten en rijbewijzen. In SIF
ken overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisa-
samen aan veilig internetten. Daarbij gaat het onder andere
het voorkomen van misbruik van persoonlijke gegevens en
iduleuze geldtransacties.
allcenter: 500 banen in Groningen
da bNiNGENCallcentergigant Transcom World Wide opent half
pnjober een vestiging in Groningen. Dit levert de stad minimaal
amerfhonderd banen op. Vorig jaar opende de callcenterorganisa-
gg0, al een dependance in Eindhoven. De organisatie houdt zich
Zjjrnamelijk bezig met telecommunicatie, reizen, toerisme en
ieworprgiebedrijven. Het moederbedrijf van Transcom World Wi
lder een van de grootste callcenterbedrijven in Europa, huist in
2-37o|cemburg. Het heeft zeventien vestigingen in elf Europese lan-
ji en 4.300 werknemers. Transcom World Wide bestaat sinds
pril 2000 en is het resultaat van een fusie van Transcom Eu-
>e SA en Transcom AB.
j jidustriële productie EU gedaald
'|ssel De industriële productie in de Europese Unie is in juni
f)Hit 1,5 procent gedaald. In de eurozone, de lidstaten die de eu-
hanteren, bedroeg de daling 0,4 procent. Dat meldt Eurostat,
1 statistisch bureau van de EU. De daling doet zich voor na
I7.59jgingen in april en mei. Vooral de productie van duurzame
iuroslosumptiegoederen, machines en grondstoffen liep terug. De
Qteruitgang was het grootst in Denemarken (10,6 procent) en
ütsland (3,8 procent). In Nederland nam de industriële pro-
»-» ttie met 2,8 procent toe, na een lichte daling in de twee voor-
jaande maanden.
190n acaolanden willen aanbod verkleinen
;ra« De grote cacaoproducerende landen in Afrika willen het
hbod op de wereldmarkt verkleinen om de prijs van hun pro
pten op te vijzelen. Vertegenwoordigers van Ivoorkust, Gha-
pp Nigeria en Kameroen hebben gisteren overlegd over de bes-
(nanier om 250.000 ton cacaobonen van de markt weg te
Liden. Ze werden het er niet over eens of de bonen vernietigd
bpgeslagen moeten worden. Cacao levert op het ogenblik on-
jeer achthonderd dollar per ton op. Dat was ooit 1.794 dollar
r ton. In juli besloten de producenten al om 250.000 ton ca-
van minder goede kwaliteit achter te houden.
i.risverhoging van zes procent
ermeer anp
iakbonden zijn gisteren ak-
'd gegaan met de hoofdlij-
van de nieuwe CAO voor
irbeidsbureaus. Vooral de
shaken over het wachtgeld
salarisverbetering van zes
:nt over anderhalf jaar vie-
aarde. De AbvaKa-
!NV is opgelucht. Gezien de
jpende herstructurering
en Arbeidsvoorziening, die
volle gang is, hebben de
nemers vooral rust nodig.
:e CAO geeft ze zekerheid",
een woordvoerster. De
tverhoging komt op twee
14-jarige Gilbert Zervaas is
plan in Den Haag vanaf
1 tachtig Smarts als taxi's
één passagier in te zetten,
it zou het vaste bedrag van
tientje moeten kosten. De
re Haagse taxibedrijven
ren niet dat het plan veel
van slagen heeft. „Als één
taxi drie ritten rijdt in een
en dan ben je al spekkoper,
dat dertig gulden op. Een
iffeur kost al bijna net zo-
■m, zegt Van der Heiden van
rvaas, die voor dit plan het
ijf Smarttax op poten zette,
Se Smarttaxi's ook inzetten
1 vervoer van pakjes en spe-
vervoer voor ouderen én
ril ze laten volplakken met
^me. „Het idee erachter is
4e taxi's nooit stilstaan", al-
Zervaas.
.IVe benodigde vergunningen
j hij overigens nog niet bin-
die Zervaas is op zoek naar
.iffeurs en heeft subsidie
rdr
r df
Organisatie trekt opnieuw meer beleggende klanten
De Rabobank Groep heeft in de eerste helft van dit jaar
voorspoedig gedraaid. Vooral de inkomsten uit vermo
gensbeheer en effectendienstverlening liepen sterk op.
Vergeleken met de eerste helft van vorig jaar groeide de
nettowinst met negentien procent tot 659 miljoen euro
(1,45 miljard gulden). Rabo-topman Smits verwacht dat
de winst over het hele lopende jaar boven de 15 procent
zal uitkomen.
utrecht gpd
Volgens Smits presteren alle
onderdelen van de Rabobank
Groep momenteel 'uitstekend'.
Maar hij maakte een uitzonde
ring voor het lokaal bankbe
drijf, dat nog altijd de ruggen
graat vormt van Rabo. Smits
hamert al langer op meer effici
ëntie bij de lokale vestigingen,
die binnen de Rabobank Groep
een grote mate van autonomie
hebben. Smits is ontevreden
over de voortgang die daar
wordt gemaakt en hoopt dat
een programma van kostenre
ductie de komende drie jaar
eindelijk vruchten afwerpt.
Het operationele resultaat
van het lokale bankbedrijf
toonde in de eerste helft van dit
jaar een teleurstellende groei
van minder dan een procent.
Het omvormen van het klassie
ke kantorennetwerk tot vesti-
gingspunten met een verschil
lend niveau van dienstverle
ning, blijkt een taai en kostbaar
proces. Rabo nam hiervoor dit
jaar al een voorziening van vijf
tig miljoen euro.
Veel beter staan de beleggers
activiteiten van de Rabobank
Groep ervoor. De inkomsten uit
provisie stegen hier met 34 pro
cent. Robeco, dat eind van dit
jaar geheel in handen van Rabo
komt, droeg flink bij aan de
winst. Rabo wist opnieuw meer
beleggende klanten te trekken
en ziet particuliere beleggers
steeds vaker kiezen voor trans
acties via de telefoon en inter
net. Het beleggen via deze 'di
recte kanalen' levert de bank
overigens relatief minder op.
Rabo merkt verder dat de
groeiende belangstelling voor
beleggen geleidelijk ten koste
gaat van het sparen. Het totale
spaarbedrag dat bij de bank
was ondergebracht, is in de eer
ste helft van dit jaar niet meer
gestegen. De inkomsten uit
rente, die nu 63 procent bedra
gen van de totale Rabo-inkom-
sten, stijgen dan ook duidelijk
minder dan de inkomsten uit
provisies.
Smits verwacht dat de Rabo
bank in de toekomst langzaam
minder afhankelijk wordt van
de rentebaten. Wel betekent dat
volgens hem dat een deel van
de baten in de toekomst sterker
gaat fluctueren, bijvoorbeeld
als gevolg van ontwikkelingen
op de aandelenmarkten. Rabo
is steeds minder een klassieke,
puur in Nederland gewortelde
spaarbank, maar wil ook geld
verdienen als institutionele be
legger en begeleider van beurs
introducties, overnames en fu
sies. De Rabo-onderdelen die
Rabobank International daar
voor heeft opgezet, dragen in
tussen behoorlijk bij aan de
winst.
manieren tot stand. Via het sa
laris dat maandelijks wordt be
taald, ontvangt het personeel
halverwege dit jaar en halver
wege volgend jaar totaal vijf
procent meer. Daarnaast kun
nen de werknemers een verho
ging van de eindejaarsuitkering
tegemoet zien. De christelijke
CFO is ook tevreden gezien de
zaken die binnekort aan een
onderzoek worden onderwor
pen. De bonden en directie
gaan samen kijken naar onder
meer ziekteverzuim, opbouw
van de loonschalen en carrière
mogelijkheden.
aangevraagd bij het ministerie
van verkeer en waterstaat. Sales
manager Rietveld van de Haag
se taxicentrale HTMC denkt dat
het opzetten van het project
nooit zonder 'zo'n vette subsi
die' kan. „En dan worden wij
echt kwaad. Namens de vrije
rijders van het Centraal Station
kan ik zeggen dat elke Smart die
bij het station komt, aan een
elandtest (een slalomproef,
red.) wordt onderworpen."
Van der Heiden van City Tax
gelooft ook niet in het plan om
werklozen en studenten in te
zetten. „Dat wil ik ook wel,
maar die zijn er niet! Sla de
krant maar open: het staat vol
met taxichauffeurs gezocht."
Van den Berg van taxi De Hof
stad vergelijkt het tientjesrijden
met abonneetaxi. „Je betaalt
een bedrag per jaar en dan kun
je mee tegen lagere tarieven.
Van Kijkduin naar Mariahoeve
kost dan zo'n dertig, veertig
gulden. Dat is geen tientje nee,
maar dat gaan zij toch niet vol
houden."
Amsterdam De contouren zijn nog lang niet te zien, maar het nieuwe*
hoofdkantoor van de ING heeft nu al twee bijnamen: 'het strijkijzer' en
'de TGV'. De bouw van het opvallende complex is inmiddels wel in
volle gang. Na het heien van damwanden is de fundering gelegd. Nu
verrijzen de typerende poten die het pand gaan dragen. Over twee jaar
is het gebouw gereed en zal het er in grote lijnen uitzien zoals de hier
bij weergegeven maquette. foto anp dijkstra
acrarische
[(jekeihncen
elijUi
'eren marie-louise thissen
glooiende landschap
?p|.de Achterhoek staat een
5 de zeven fabrieken van
grote producent van frites,
len de bomen in het Gel-
da m|é Steenderen niet ver van
/ard?een veert*g Jaar heeft dit
'rijf zich ontwikkeld tot de
kenlmer vier in de wereld en
ummer twee in Europa.
werd in 1962 door 32
n opgericht. De Gelderse
en vonden voorgebakken
in de VS waren de diep-
ren frites in de jaren vijftig
roduceerd - geen gek idee.
ronden zij ook. In een lege
ïlfabriek in Hoog Keppel
en zij Aviko op: Aardappel
kerkende Industrie Keppel
(mstreken.
's directievoorzitter Jan
Bn, vorige week zestig jaar
^^)rden, gaat met pensioen.
.K zijn leiding bouwde Avi-
^Dt'en wereldnaam op in frites.
ELEhjwel elke Europese super-
AG op^ v'nc'en de klanten bak-
vol met diepgevroren frites,
penen consumenten kiezen
Jlijks uit een assortiment
van dertig variaties. Toch is on
danks de steeds groeiende ex
port de band met de boeren
stevig gebleven. Vorige maand
werd in Duitsland de zevende
fabriek van Aviko geopend. Op
de open dag was het ongewoon
druk: er kwamen vijftiendui
zend bezoekers uit de omge
ving van Augsburg kijken.
„In 1979 kwam ik naar Aviko,
toen hadden wij als bedrijf Ne
derland als basis en was Europa
ons werkterrein. Nu beschou
wen wij Europa als onze basis
en is de wereld ons werkter
rein", vertelt Zikken, terwijl hij
de foto's van de pas geopende
Duitse fabriek naast zich neer
legt. „Frites is eten voor de kos
mopoliet, voor de wereldbur
ger. Frites past in het rijtje van
Coca-cola, jeans en een mo
bieltje. In welke cultuur in de
wereld je ook komt, een deel
van de burgers eet frites. Een
kosmopoliet eet dus frites, an
ders was het ons nooit gelukt
een wereldspeler te worden."
Zikken kan lyrisch worden als
hij het over de vele nieuwe pro
ducten van Aviko heeft. „Frites
is licht verteerbaar. Iedereen
die frites eet, heeft een innige
band ermee, wantje eet het
met je vingers. Het is net zo po-
Aviko maakt niet alleen frites. Inmiddels is er een assortiment van on
geveer dertig verschillende producten. Hier de productie van aardap
pelschotels. FOTO ANP JASPER JUINEN
pulair als barbecuen, kip of
spare ribs eten." Eten met je
vingers noemt hij een diep
menselijke ervaring.
Cijfers zeggen niet alles, vindt
hij. Toch wil hij er een paar
noemen. In 1979 werden er in
de fabrieken van Aviko 175.000
ton aardappelen verwerkt, die
goed waren voor een omzet van
25 miljoen gulden. Nu worden
er 1,4 miljoen ton aardappelen
verwerkt en schommelt de om
zet per jaar rond de miljard gul
den.
„In feite zijn wij in de afgelopen
twintig jaar acht keer als bedrijf
Dat gaat niet zomaar,
want frites maken is een ge
compliceerd proces. Dat is zelfs
moeilijker dan een televisie ma
ken, denk ik. Wij zijn afhanke
lijk van de natuur. De ene aard
appel is niet gelijk aan de ande
re. Toch verwachten wij als in
dustrie dat alle aardappelen
aan onze kwaliteitseisen vol
doen. Het is daarom dankzij de
inzet van de Nederlandse boe
ren, die met nieuwe rassen,
minder bestrijdingsmiddelen
en nieuwe teeltmethoden bere
goed zijn. In het Nederlandse
klimaat gedijt de teelt van aard
appelen goed, wij hebben er
goede grond voor. Dat levert
een ideale combinatie op."
In de afgelopen twintig jaar
heeft zich een sterke schaalver
groting bij Aviko voorgedaan.
Van de oorspronkelijke twintig
fabrieken zijn er nu zeven grote
over de hele wereld over. We
reldwijd werken 1.400 mensen
bij Aviko: óf op het hoofdkan
toor, bij één van de zeven fa
brieken of op één van de tien
verkoopkantoren ergens in de
wereld. Drie fabrieken staan er
in Nederland, één in de Ver
enigde Staten, één in België,
één in Polen en sinds een paar
maanden de gloednieuwe fa
briek in Duitsland.
Zikken is ruim twintig jaar bij
Aviko gebleven, daarvan was hij
er vijftien directievoorzitter. Hij
heeft er geen moment spijt van
gehad. Integendeel. „Het is een
uitdaging, de wereld als speel
plaats. Het geeft een kick om
voortdurend met nieuwe din
gen bezig te zijn, met nieuwe
mensen, nieuwe producten en
in nieuwe gebieden nieuwe fa
brieken bouwen." Elk jaar
brengt Aviko minstens twee
nieuwe aardappelgerechten uit.
Zo zijn de Vlaamse, de kreukel
en Oma's frieten ontstaan,
maar ook de pommes julien
nes, de rösti en 'quiche de
pomme de terre'.
Blijft een kwart van de produc
tie van Aviko in Nederland, de
rest wordt geëxporteerd. Duits
land is voor Aviko de belang
rijkste afnemer in Europa. Het
bedrijf levert aan supermarkt
ketens (dertig procent van de
productie) en vooral aan groot
verbruikers (zeventig procent).
Restaurants, bedrijfskantines
en ziekenhuizen zijn afnemers
van diepgevroren frites. Snack
bars, friteskramen en cafetaria's
geven de voorkeur aan verse
frites, daarvan is Aviko de
grootste producent ter wereld.
brussel anp
De Europese Unie heeft grote
bezwaren tegen de uitbrei
dingsplannen van Time Wamer
en dreigt met een blokkade, zo
meldt de zakenkrant The Wall
Street Journal Europe. Het Ame
rikaanse mediaconcern is van
plan te fuseren met internet
aanbieder America Online en
de Britse muziekuitgever EMI.
De Europese kartelautoritei
ten vrezen vooral dat de combi
natie de muziekindustrie, zowel
op internet als daarbuiten, zal
domineren. De EU heeft de be
trokken partijen een vertrouwe
lijke brief gestuurd van onge
veer 45 pagina's met bezwaren
tegen het samengaan. Een
woordvoerder van Time War
ner verklaarde tegenover de
krant: „Wij zien er naar uit om
binnenkort met de EU te pra
ten. We denken de autoriteiten
gerust te kunnen stellen op de
punten die zij noemen."
Behalve een blokkade is het
ook mogelijk dat de EU de
transacties in een afgeslankte
vorm laat doorgaan. Time War
ner zal dan met een voorstel
moeten komen, maar de
woordvoerder wilde hier geen
commentaar op geven. In juni
begon de EU een onderzoek
naar de acquisities van Time
Warner, dat maximaal vier
maanden duurt.
ECONOMIE WIJZER
Eind maart van dit jaar stonden
er in Groot-Brittannië ruim één
miljoen mensen op de wacht
lijst voor ziekenhuisopnames
en operaties, en nog eens twee
miljoen mensen voor poliklini
sche hulp. Samen ruim vijf pro
cent van de bevolking. De cij
fers liegen er niet om: voor car
diologie wachten ze gemiddeld
14,6 weken; voor oogheelkunde
17,4 weken; voor chirurgie 13,6
weken en voor plastische chi
rurgie 18,3 weken. Dat is al ja
ren zo. Het jongste wapen in de
strijd is de oprichting van een
'Waiting List Action Team' met
als opdracht: 'Patiënten behan
deld te krijgen.'
De oorzaak voor deze akelige
situatie is niet ver te zoeken:
van alle landen die hier de re
vue passeerden besteedt Enge
land veruit het kleinste budget
aan gezondheidszorg, namelijk
slechts 6,8 procent van het bru
to nationaal product (bnp). Het
is verleidelijk deze 'Engelse
Toestanden' te vergelijken met
de Nederlandse.
Weliswaar heeft de
Vereniging van Zie
kenhuizen een
website in aanbouw
waarop de wachttij
den van Nederland
se ziekenhuizen
staan, maar helaas
zijn de gegevens
verre van volledig
en volgens deskun
digen bovendien
niet helemaal be
trouwbaar.
Voor wat het waard is, volgt
hier een indicatie van Neder
landse wachttijden, gebaseerd
op veertien ziekenhuizen in de
Randstad: cardiologie 1,2 we
ken, oogheelkunde 13,3 weken,
chirurgie 12 weken, plastische
chirurgie 27 weken en orthope
die (knie- en heupoperaties) 20
weken. Deze cijfers zijn niet re
presentatief. De academische
ziekenhuizen bijvoorbeeld, ont
breken. Ook is het de vraag in
hoeverre de genoemde zieken
huizen hartoperaties uitvoeren.
Volgens informele schattingen
staan in Nederland één tot 1,2
miljoen personen op een
wachtlijst. Dat is 6 7,5 procent
van de bevolking.
De enige conclusie die uit deze
gegevens valt te trekken, is dat
Nederland en Engeland een
groot wachttijdprobleem ge
meen hebben. Hoewel wij in
Nederland wachttijden nor
maal zijn gaan vinden, is deze
vorm van rantsoenering eigen
lijk een ongewoon verschijnsel.
Van de soortgelijke landen die
we tot nu toe bekeken, komt dit
alleen in Engeland en in Neder
land voor. Elders beperken
wachttijden zich tot orgaan
transplantaties bij gebrek aan
donors en in een enkel geval de
ouderenzorg. Inmiddels heeft
Engeland besloten het zorg
budget in vier jaar tijd op te
trekken tot anderhalf maal het
huidige niveau; de grootste in
vestering uit de geschiedenis
van de National Health Service.
Deze NHS is de nationale volks
verzekering. Iedereen zit erin.
Daarnaast bestaat er een kleine
particuliere sector waar dege
nen die het betalen kunnen
zich laten behandelen als de
wachtlijst bij de NHS te lang is.
De privé-sector groeit sterk. Zo
lang ze zich via het ziekenfonds
laten behandelen, betalen pati
ënten geen rekeningen. In the
orie is het aantal niet-verzeker-
den daardoor nul. In de praktijk
valt daarop wel iets af te dingen
omdat er betalingen 'uit de
hand' worden gedaan waarvan
de omvang niet bekend is. Toch
heeft Engeland waarschijnlijk
het kleinste aantal onverzeker-
den van de onderzochte lan
den.
Wel zijn er veel klachten over
tweedeling in de zorg. Het gaat
om verschillen tussen hoger en
lager opgeleide groepen, en
tussen arm en rijk. Volgens sta
tistieken van de Britse overheid
leven de bewoners van Man
chester gemiddeld enkele jaren
korter dan het landelijke ge
middelde en staan ze ook lan
ger op wachtlijsten.
Laag opgeleide mannen heb
ben twee keer zoveel
kans op hart- en
vaatziekten als hoog
opgeleide groepen.
Het is blijkbaar ook
wel een kwestie van
levensstijl, want on
der laagopgeleiden
zitten bijvoorbeeld
twee keer zoveel ro
kers als onder hoog-
PAULINE VAN DE VEN opgeleiden,
econome en publiciste ^en tijdlang heeft
Engeland geëxperi
menteerd met huis
artsen die een vast zorgbudget
kregen toebedeeld. Daarmee
moesten ze voor hun patiënten
de benodigde zorg - medicij
nen, ziekenhuisbedden, verple
ging enzovoort - inkopen. Het
experiment was een flop, waar
schijnlijk omdat het erg om
slachtig was per huisarts de vele
toeslagen te bepalen: zoveel ex
tra per aidspatiënt, zoveel per
invalide, zoveel per oudere, een
toeslag voor afgelegen agrarisch
gebied, enzovoort. Toch is de
huisarts nog steeds een sleutel
figuur. Zo bepaalt hij of een pa
tiënt toegang krijgt tot zieken
huis of specialist, hij is de, in
middels ook in Nederland be
kende, 'poortwachter'.
Op technisch gebied is het
beeld gemengd. Aan de ene
kant zijn er klachten over ver
ouderde technieken. Aan de
andere kant maakte de over
heid bijvoorbeeld zevenhon
derd defibrillators (hart-appa-
ratuur) mogelijk in supermark
ten, busstations en openbare
gebouwen. Peperdure, ge
bruiksvriendelijke apparatuur
die in gesproken tekst uitlegt
hoe je de getroffene moet re
animeren en voorrekent hoe
sterk de toe te dienen stroom
stoot moet zijn.
Tenslotte de testronde: Engelse
mannen hebben bij de geboor
te een levensverwachting van
gemiddeld 74,3 jaar en vrouwen
79,5 jaar. Dit is ongeveer een
half jaar korter dan Nederland,
en ook internationaal gezien
een slechte score. Kortom, niet
een systeem dat ons tot inspira
tie zou moeten dienen.
ontmoeten studerend en werkzoekend Zuid-Holland
op zaterdag 28 en zondag 29 oktober 2000
in de Groenoordhallen Leiden.
Informatie over de beurs en het presenteren van
uw bedrijf of onderwijsinstelling tijdens deze
beurs: O.G.Z.b.v.
