Bluetooth: even flink doorbijten
Multi Media
OEM!!
iZwanenzang van Cavedog
U P D fl T 6
Weergids vol met
nieuwe elementen
kTERDAG 2 SEPTEMBER 2000
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN DER NAT
UU I J Z R
bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal computer,
/laar w^t doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de rubriek
PC Wijzer elke week een onderwerp voor de thuiscomputeraar.
Vragen en suggesties kunt u sturen naar:
internetredactie@damiate.hdc.nl
risse een comPuter bouwen lijkt
rlooior een comPuterbezitter het
at va1
h<:
logst bereikbare. Genoeg
hnische kennis in huis heb-
n om moederbord, geheu-
nchips, grafische kaart, harde
lijf en allerlei andere exoti-
le plugjes en snoertjes te kie-
n en op elkaar af te stemmen
iet moet geweldig zijn om je
iteem naar eigen wens sa-
:n te stellen. Het zal boven
in een hoop geld besparen,
t laatste is niet waar. Wie vol-
ende know-
terwinkels de consument te-
iwoordig behoorlijk de vrije
rid geven om een systeem
ar de eigen wensen aan te
>sen, is er nog een reden
arom de winkel goedkoper
jft dan zelf schroeven en sol
en. Die reden zit hem in het
dat voor een werkende
nputer behalve hardware
c een stapel software nodig
De kant-en-klare computer
de winkel komt compleet
-1 allerlei meegeleverde soft-
repakketten. Een voorgeïn-
H lieerde Windows natuurlijk,
1 ar ook allerlei Office-pro-
mmatuur. Wie zelf een corn
ier in elkaar schroeft moet
pakketten los kopen. En is
r irmee opeens een stuk duur-
uit. Hoe kan dat?
Jt antwoord is OEM, een raar
llelijk woord dat je veelvuldig
■meegeleverde CD-roms
Jitreft. OEM (Original Equip-
mntManufacturer) is het re-
Ttaat van een slim monster
verbond tussen softwarefabri
kanten en computerleveran
ciers. Het mes snijdt voor hen
aan twee kanten. De winkel kan
de consument een aantrekkelij
ker aanbod doen door een vol
ledig werkend systeem te ver
kopen.
Voor een OEM-versie van bij
voorbeeld Windows betaalt de
winkel een (gering) bedrag aan
de softwareboer. Die vangt voor
zijn OEM-versie minder geld
dan bij een losse verkoop, maar
heeft er wél een
nieuwe gebrui
ker bij. Zoals een
heroïnedealer
zijn eerste portie
altijd voordelig
aanbiedt, zo
kweekt ook de
softwarefabri
kant met OEM
nieuwe gebrui
kers. Die raken
aan zijn product
gewend en zul
len in de toe
komst geïnteres
seerd zijn in
nieuwe versies
en updates. En
dan breekt het moment aan dat
ook de softwarefabrikant aan
de zaak gaat verdienen. Ieder
een profiteert van OEM; een
bepaald soort mensen zou nu
de term win-win-situatie laten
vallen. OEM kan een software
bedrijf met een kleine investe
ring helpen een marktaandeel
te veroveren. Windows is niet
voor niets het meest verbreide
besturingssysteem geworden.
En mede dankzij OEM-deals
behoort Kill Gates nu tot de
rijkste mensen ter wereld.
Als je op zoek bent naar een be
paald softwarepakket, bijvoor
beeld een fotobewerkingspro
gramma, kan het zelfs de moei
te lonen om eens rond te kijken
of er niet ergens een scannertje
te koop staat waar het begeerde
programma als OEM-versie bij
geleverd wordt. Voor een paar
tientjes meer heb je er dan een
scanner bij. Zóver kan het voor
deel van OEM doorwerken.
SILVAN SCHOONHOVEN
■arehuis Cavedog is niet
ir. De maker van Total An-
ilation en Kingdoms is door
naar Infogrames opge-
ikt. Ongetwijfeld zullen de
ntvolle programmeurs wel
aan de bak komen, maar
ïmer is het eigenlijk wel,
iral voor de liefhebber van
-time strategy-games, oor-
ispelen waarin de actie con-
i doorgaat. De concurrentie
chter moordend op dit ter-
i en als spellen dan iets min-
goed worden verkocht ko-
n softewarehuizen al snel in
iroblemen.
hebbers van Kingdoms, een
l itasy wargame' dat wel wat
'heeft van Warcraft van Bliz-
d, hebben van Cavedog in
er geval nog een afscheids-
chenk gekregen: The Iron
'gue, een uitbreiding voor
geliefde spel, dat daardoor
:r een langere levensduur
ift. Kingdoms is een spel
rin de actie vrijwel recht
bovenaf wordt bekeken. Dit
ft een goed overzicht van de
m/^tische strijd.
"he Iron Plague krijgen de
bestaande rassen van de
ikbeeldige magische wereld
ïen te maken met een vijfde
de Creonites, die een
"machtige technische ont-
keling doormaken. De Creo-
:s brengen mechanische
ken, stoomschepen en zelfs
kachtige eenheden op het
(veld. Ook hebben ze bij-
irbeeld een rijdende spiegel
bedacht die het zonlicht in een
soort laserstraal bundelt en
daarmee de vijanden ver
schroeit. Kortom, een stevige
kluif voor middeleeuwers die
het nog van zwaardvechters,
boogschutters en tovenaars
moeten hebben. Maar ook de
bestaande volkeren hebben een
paar nieuwe sterke eenheden
gekregen. Het spel omvat 25
nieuwe kaarten (het land Cre-
on) en zelfs driedimensionale
omgevingingen. Maar een echt
3D-spel wordt Kingdoms met
de uitbreiding niet en een 3D-
kaart is dan ook niet noodzake
lijk. Het originele spel is wel
noodzakelijk want de 'IJzeren
Plaag' is geen spel op zichzelf.
'Min. systeemeisen: Pentium 200,
32 Mb Ram, Windows 95/98,
Kingdoms. Prijs: 60 gulden. Be
schikbaar gesteld door Info
grames.
Nog veel haken en ogen aan draadloze hightech revolutie
RONALD HOOIJENGA
Veelbelovend? Dat zeker. Nu al
dé wereldstandaard? Dat ook.
Binnenkort in elke huiskamer
en elk kantoor te vinden? Nou
nee, dat niet. De draadloze
techniek van Bluetooth, die
straks vrijwel alle kabels, snoer
tjes en adapters overbodig ma
ken moet, vergt nog wel even
flink doorbijten voor iedereen
die erbij betrokken is. Enkele
gaatjes in het blauwe gebit drei
gen ook al, om over een aantal
rotte kiezen maar te zwijgen.
Toch klonk er ook veel hoop
vols, deze zomer in Monaco, tij
dens het internationale congres
Bluetooth 2000. De eerste ap
paraten liggen inmiddels al in
de winkel, en vanaf nu moet het
snel gaan, heel snel. Weg met
de kabelwirwar tussen compu
ters en printers en muizen en
toetsenborden, afgelopen met
dat inpluggen van laptops,
handheids en mobiele tele
foons. Gaan en staan waar je
wilt, met al je hightech digitale
elektronische apparatuur, en
Bluetooth doet de rest. Hope
lijk.
Een hoogfrequente intelligente
radio zo groot als een dubbel
tje: dat is Bluetooth. Niets meer
en niets minder. De techniek
erachter werd ontwikkeld door
uitvinder Jaap Haartsen van te-
lecomgigant Ericsson in Em-
men. Het leverde hem wereld
wijde erkenning op, de titel Uit
vinder van het Jaar 1997, de of
ficiële benaming van Expert
van het concern, en laatstelijk
nog een hoogleraarschap aan
de Hogeschool Twente. Zijn in
slechts één chip samengebalde
kennis is sindsdien als wereld
standaard omarmd door tot nu
toe bijna tweeduizend bedrij
ven, in de uiterst versnipperde
hightech-wereld een unicum.
De deelnemers aan de - moge
lijk ons aller - draadloze toe
komst bepalende Bluetooth
Special Interest Group zijn niet
de kleinsten op het speelveld:
behalve Ericsson ook Intel,
IBM, Nokia, Toshiba, Motorola,
Lucent, 3Com, en niet te verge
ten Microsoft. Bedrijven op
wier omzet de halve wereld
makkelijk zou kunnen drijven...
Zij allen, plus de nu al bijna
tweeduizend partners, hebben
zich verplicht Bluetooth tot we
reldstandaard te verheffen, op
dat u straks niet in Japan of
Amerika met uw draadloze lap
top, telefoon en organizer met
de mond vol tanden staat, om
dat het ding niet te gebruiken
is.
De radiochip van Bluetooth
zorgt er kort gezegd voor dat de
meest uiteenlopende digitale
apparaten automatisch contact
met elkaar maken en signalen,
data en spraak met elkaar uit
kunnen wisselen. Mits de ge
bruikers dat willen, vanzelf
sprekend. Maximaal te over
bruggen afstand is nu nog een
meter of tien, desnoods dwars
door muren heen.
Uw koelkast geeft uw mobiele
telefoon een seintje dat de melk
op is, uw mobieltje meldt dat
desgewenst via Internet auto
matisch aan de bezorg-super-
markt, of fluistert het vanuit uw
binnenzak tegen het detectie
poortje in de winkel, als u daar
toch bent. En, wat een verras
sing: u krijgt een berichtje dat
de melk op is!
Deelnemers aan een vergade
ring hoeven voortaan hun
schootcomputers niet eens
meer uit de tas te halen, om
vergaderschema's, aandachts
punten, agenda's en visitekaart
jes uit te wisselen. Wie op zijn
draagbare computer buiten
kantoor aan een verslag, ver
haal of spreadsheet bezig is ge
weest, hoeft op kantoor maar
even zijn neus om de deur te
steken om alle sindsdien veran
derde gegevens te synchronise
ren met de netwerkcomputers
aldaar. Uw mobiele telefoon
herkent straks dankzij
Bluetooth feilloos waar u bent
en welk telefonienetwerk u dus
gebruiken moet: dat van het be
drijf, dat van de KPN thuis, of
dat van de GSM-aanbieder bui
tenshuis. De video programme
ren of het autoalarm uitschake
len met uw 06: het kan straks
allemaal.
Nu al, eigenlijk, al zitten er nog
heel wat haken en ogen aan de
draadloze techniek. Veel hosan
na en lovende verhalen en dol
lartekens in de ogen, tijdens het
congres Bluetooth 2000 in Mo
naco, maar toch ook al kritische
geluiden.
Radioverkeer
Zelfs Bluetooth-uitvinder Jaap
Haartsen zelf, van Ericsson Em-
men dus, bereidt zich op het
ergste voor: „De kwaliteit ervan
valt nu nog niet te garanderen.
We hadden ons niet gereali
seerd dat het radioverkeer zo
druk was in de ultrahoge golf-
„Bluetooth vervangt straks alle
kabels, behalve misschien dan
de stroomkabel. Bovendien
zorgt het voor universele toe
gang tot data en spraak, en in
de toekomst voor persoonlijke
ad hoe verbindingen met aller
lei netwerken. Straks maakt het
niet meer uit op welk netwerk
je zit: Internet, ethernet, LAN,
huisnetwerk. Die communice
ren nu nog amper met elkaar,
maar Bluetooth brengt alles sa
men."
Om te laten zien dat het Intel
wel degelijk menens is wat
Bluetooth betreft, maakte Ellis
de oprichting van een gloed
nieuwe unit bekend: de Wire-
Less Products Operation ofte
wel WLPO, met de extra L erin
om het draadLoze te benadruk-
lengtes die ook Bluetooth ge
bruikt. Een bijna wereldwijd
voor communicatie vrijgegeven
gebied rondom de 2,45 giga
hertz, de zogenoemde ISM-
band voor Industrial, Scientific,
en Medical gebruik. Potentiële
storende factoren in dat fre-
quentiegebied zijn bijvoorbeeld
magnetrons, garagedeurope
ners, babyfoons, draadloze
computernetwerken, en radio-
gestuurde verlichting. En daar
komt natuurlijk straks ook
Bluetooth zelf nog bij: naar ver
wacht wordt al meer dan ne
genhonderd miljoen apparaten
in 2005. De vraag wordt dan
waarschijnlijk: wie storen er
nou meer, al die magnetrons, of
Bluetooth zelf?"
Om storingen, interferentie en
verstopping zo veel mogelijk te
voorkomen, maakt de chip van
Haartsen gebruik van frequen
cy hopping: de golflengte van
de uitgezonden radiosignalen
wisselt 1.600 maal per seconde
volkomen willekeurig, zodat er
hopelijk altijd wel een storings
vrij gaatje te vinden is. „En, la
ten we wel wezen, magnetrons
gaan toch alleen maar aan vlak
voor het eten? Bluetooth blijft
mijns inziens het meest ro
buuste systeem voor korte-af-
stands draadloze verbindin
gen."
Intel
Het optimisme zelve is in Mon
te Carlo topman Simon Ellis
ken. De unit zetelt in San Die-
go, Californië. Bovendien kon
digden Intel en Microsoft sa
men aan dat ze de handen in
een slaan om de Bluetooth-
technologie op termijn te inte
greren in het besturingssysteem
Windows. Een logische volgen
de stap is natuurlijk dat de
techniek al ingebakken wordt in
de chips van Intel zelf, maar dat
duurt waarschijnlijk nog wel
even.
Voorlopig is het nog een heel
geworstel alle fabrikanten op
één lijn te krijgen, en ze de
strenge specificaties die zijn op
gesteld te laten volgen. Simon
Ellis: „We moeten allemaal nog
een boel leren. We zullen erg
hard moeten werken aan de
kwalificatie-eisen. Bij de eerste
testen met allerlei Bluetooth-
apparaten samen, herkenden
maar een paar elkaar. Dat wor
den er nu gelukkig al meer.
Maar goed, het gaat om bijna
tweeduizend fabrikanten, en
ook ik heb geen idee wat ze ei
genlijk allemaal maken..."
Futuristisch
Een aardige indruk kreeg je
daarvan wel, trouwens, op de
aan het congres verbonden
Bluetooth-beurs in Monaco. De
techniek mag dan nog lang niet
overal perfect zijn uitgekristalli
seerd, met de vormgeving van
de meeste apparaten is niks
mis. Prachtige designs alom,
van Intel, wereldwijd marktlei
der in de fabricage van proces
sors, maar ook héél groot in
computers, netwerken en com
municatieapparatuur. De Ame
rikaan is behalve manager Mo
biele Communicatie bij Intel
ook nog eens voorzitter van de
afdeling Marketing van de
Bluetooth Special Interest
Group, dus als er iémand moet
geloven in het hele concept, is
hij het wel.
vrolijke kleuren, veel mooie af
geronde hoeken, en vaak zeer
futuristisch aandoende omhul
sels. Netwerkkasten, draadloze
headsets, digitale camera's,
modems, signaalanalyzers, en
vooral mobiele telefoons te
over vanzelf. Snapshots van de
pal onder de beurs- en congres
hal gelegen Middellandse Zee
vonden geheel draadloos hun
weg van camera's via telefoons
en modems en netwerkadap-
ters naar weer andere telefoons
en monitors en printers, alle via
Bluetooth virtueel gekoppeld.
Geen kabeltje te zien!
De vraag of Bluetooth een tijde
lijke hype is of een blijvende
verrijking voor de digitale
mens, werd in Monaco vanzelf
sprekend niet beantwoord. De
tientallen inleiders bij even zo
vele lezingen, voordrachten en
paneldiscussies waren het over
één ding echter wel eens: er
moet nog heel wat gebeuren
voor de nieuwe wereldstan
daard ook de wereld heeft ver
overd. De specificaties en kwa
liteitseisen voor het protocol
Bluetooth 1.0 zijn nog maar
amper door eenieder onder
schreven, of Bluetooth 1.1 ver
schijnt al parallel daaraan, ter
wijl versie 2.0 eveneens al volop
in de steigers staat.
Andere mogelijke bottlenecks
voor een massale, succesvolle
introductie zijn de nog steeds te
hoge prijs van de chips, en de
Drie keer Barbie
Hoewel ze inmiddels een
leeftijd heeft bereikt, waarop
vrouwen van vlees en bloed
alles uit de kast moeten ha
len om er een beetje jong te
blijven uitzien, voldoet Bar
bie nog altijd aan het ideaal
beeld: blond, slank en rond.
Het populaire popje mani
festeert zich nadrukkelijk op
de computer via drie nieuwe
beperkte levering ervan. Vol
gens de specificaties zou een
chip niet meer dan ruim een
tientje mogen kosten. Tot nu
toe echter lijkt het meer op het
vijfvoudige daarvan uit te ko
men. Een bedrag dat op de to
taalprijs van een personal com
puter niets uitmaakt, maar bij
voorbeeld bij de aanschaf van
een draagbaar headsetje of
goedkope telefoon wel degelijk
kan schelen.
Antenne
Een ander technisch probleem
waarvoor nog naarstig naar een
oplossing wordt gezocht, is de
plaats van de minieme
Bluetooth-antenne in door me
talen kasten afgeschermde ap
paratuur als desktop-pe's en
laptops. Ook de beveiliging van
de radiografisch verzonden da
ta baart diverse partijen nogal
zorgen, met name daar waar er
straks ook met Bluetooth be
taald zal kunnen worden. In de
supermarkt bijvoorbeeld, voor
dat pak melk.
Simon Ellis van Intel is er niet
bang voor: „De apparaten com
municeren niet eerder met el
kaar dan dat ze specifieke codes
hebben uitgewisseld, ingevoerd
door de gebruikers. De dan te
versturen en ontvangen signa
len worden voorts nog eens
door de chip zelf versleuteld
verzonden volgens een 128-bits
encryptiecode. Het kraken van
de tegenwoordig maximale 64-
bits code kost een snelle super
computer minstens zestig uur.
Voor het kraken van een 128-
bits encryptie zal er heus ook
ooit wel eens een computer ko
men hoor - waarschijnlijk van
Intel! Maar de beveiliging is
softwarematig nog veel verder
op te voeren natuurlijk, des
noods ga je tot 1000-bits. Voor
wie dat wil, of wie dat nodig
denkt te hebben."
Ellis hamert er nog maar eens
op, dat Bluetooth nog in de kin
derschoenen staat, hoeveel mil
jarden er nu ook al in de ont
wikkeling ervan zijn gepompt.
„Het gaat de eerste paar jaar
waarschijnlijk louter nog om
een markt voor de early adap
ters, mensen die het leuk vin
den voorop te lopen met tech
nologische ontwikkelingen.
Daarom is het ook zo belangrijk
datje die mensen duidelijk
maakt wat ze kunnen verwach
ten, met beperkingen en al."
Nog even flink doorbijten dus,
voor Bluetooth. En alle mogelij
ke cariës, tandplak, rotte kiezen
misschien zelfs ten spijt: het is
nog maar een melkgebit...
pakketten van Mattel. Drie
heel verschillende pakketten.
Barbie Detective is een ad-
venture game, waarin Barbie
en haar vriendinnen op zoek
gaan naar een schat. Super
Sport is een spectaculair
spel, waarbij op een snow
board of op inline skates zo
snel mogelijk een parcours
moet worden afgelegd.
Showdance is het program
ma dat het dichtst bij het
echte Barbiewerk ligt: er
moet een grote show worden
voorbereid en dat betekent
spetterende kleding en een
leuke act bedenken.De drie
programma's vereisen een
Pentium 133 met 32 Mb ram
en 70 Mb vrije ruimte. Prijs
per stuk: 49,95 gulden.
Mobiel bankieren
Database-leverancier Sybase werkt, samen met Ericsson, aan de
ontwikkeling van programma's voor elektronisch bankieren en
effectenbeheer via mobiele telefoons, via het Wap-protocol. Het
bijzondere in het systeem dat de bedrijven voor ogen hebben is
het feit, dat voor dergelijke transacties geen continue gsm-ver-
binding nodig is. Gebruikers van de Wap-applicatie kunnen
blijven doorwerken als de verbinding wegvalt, bijvoorbeeld in
een tunnel. Ze houden de beschikking over de actuele informa
tie, zoals hun saldo of de beurskoersen, en kunnen ook transac
ties invoeren. Die worden automatisch bijgewerkt zodra de
gsm-verbinding weer tot stand komt.
www.sybase.com
Kleurrijke cd-markers
De firma Edding brengt viltstiften op de markt die geschikt zijn
voor het beschrijven van cd-writables. Het gaat om de 8400 cd-
marker, die in vier kleuren verkrijgbaar is. De 8400 bevat specia
le inkt die de beschrijfbare cd niet kan beschadigen. De inkt is
wel watervast en houdt zich goed staande op het vaak erg glad
de cd-oppervlak. De cd-marker kost 3,95 gulden en is in de kan
toorboekhandel verkrijgbaar.
)t; iNTiziiACiirvr:
Boeken zijn er om te lezen,
plaatjesboeken en cd-roms
niet. Een simpeler soort stellin
gen is er niet (en dat is er ook
weer één). Drie jaar geleden, bij
het honderdjarig bestaan van
ons nationale weerinstituut
KNMI, verscheen er een aller
aardigst boek ('Weergaloos Ne
derland') over alles wat met het
weer te maken heeft. Vooral
ook over de invloed die het
weer heeft, op de natuur maar
ook op de menselijke samenle
ving. Tot en met de inspiratie
die componisten en schilders
uit dat weer en de seizoenen
plegen te putten.
De auteurs, voorlichter Harry
Geurts en hoofdmeteoroloog
Jacob Kuiper, hebben de mate
rie uit hun boek nu ook digitaal
geopenbaard en bovendien op
vele plaatsen geactualiseerd. In
'De interactieve weergids' op
cd-rom.
Cd-roms zijn er, net als plaat
jesboeken, om te bekijken en
dan vooral 'omdat ze bewegen
de beelden kunnen bieden. En
natuurlijk om te beluisteren,
want ze geven ook geluid. Naast
alle plaatjes uit het boek (post
zegels in de kantlijn die aange
klikt kunnen worden) gaat het
in deze interactieve weergids
om een aantal, niet erg veel
overigens, interessante 'docu
menten'. Met als (komisch)
hoogtepunt een amateurfilmpje
van een krachtige stofhoos, die
zich op een warme meidag in
1990 vertoonde op de gravel-
baan van een Utrechts voetbal
stadion en dat vergezeld gaat
van verbaasd commentaar in
onvervalst plaatselijke tongval.
Indrukwekkend zijn de satel-
lietbeelden van de zonsverduis
tering van vorig jaar augustus
en van de orkaan Eline, zoals
die in februari van dit jaar Mo
zambique binnenkwam en daar
rampzalige overstromingen
veroorzaakte, evenals van de
orkaan Lenny die vorig jaar no
vember de Bovenwindse Eilan
den teisterde. En wat het geluid
betreft: vergelijk de gedragen
toon van de nieuwslezer die op
31 januari 1953, de vooravond
van de stormramp, de weers
verwachting geeft met de infor
mele manier, waarop zijn colle
ga twintig jaar later een voor-
jaarsstorm beschrijft. 'Die aan
een inwoner van Moerkapelle
het leven kostte'.
De ruimte op een cd-rom is
groot genoeg voor nieuwe ele
menten. Zo is er de complete
Wereldklimaatdatabank op te
vinden, met alle gegevens over
temperatuur, zonuren en neer
slag waar ook ter wereld. Dat
komt dan nog eens boven op
alle tekst uit het boek.
Op de cd-rom komt dat over als
onleesbaar lange lappen. Mis
schien een suggestie voor de
toekomst: tekst en foto's in een
boek en bijgeleverd op een cd-
rom het beeld en de geluiden.
Gescheiden en toch samen.
De interactieve weergids werd
uitgegeven door Kosmos-Z&K en
kost 59,90 gulden.
iswoordraadsel
RIZONTAAL: 1. Natuurlijke begroeiing van de duinen; 9. zwaardwalvis; 10. heilige vogel;
deel van een Franse ontkenning; 12. drankgelegenheid; 14. personal computer; T5. getal;
Engels bier; 19. mier; 21. bunzing; 22. steen; 23. olie (Eng.); 25. spoedig; 27. bizon;
voorzetsel; 32. enz.; 33. persoonlijk vnw.; 34. melodie; 36. struisvogel; 38. rechter.
1TICAAL: 1. Vrouwelijke titel (it.); 2. stonde; 3. persoonlijk vnw.; 4. dichtbij; 5. vreemde
it; 6. rivier in Siberië; 7. hij ruste in vrede (Lat.); 8. beroemde paardenrenbaan bij Londen;
lafdeling; 15. strijkinstrument; 16. al; 18. lieden; 20. Russisch voor vrede; 23. in orde,
artikel; 26. alvorens; 28. watervogel; 29. puntoog; 31. nieuw; 33. reuzenvogel;
bijbelse stad; 37. familielid,
ossing van vrijdag:
izontaal: 1. Verstokt; 5. rammenas; 6. spin; 8. tors; 10. tromp; 12. manet.
ticaal: 1. Verzet; 2. rumoer; 3. trens; 4. kraai; 7. pioen; 9. stem; 11. pot.
HET WEER
Zomer 2000 was normaal
Dat de voorbije maand augustus in Neder
land landelijk gemiddeld droog, zonnig en
warm was, kon u gisteren al lezen. De zo
mer (juni, juli en augustus) was zowel wat
betreft temperatuur, neerslag als uren zon
neschijn normaal te noemen.
De gemiddelde temperatuur bedroeg 16,3
tegen 16,2 graden normaal. Het aantal uren
zon bedroeg landelijk gemiddeld 570 uren,
wat vrijwel overeenkomt met de normale
waarden van 575.
Landelijk viel er gemiddeld 190 mm regen
deze zomer, tegen normaal 211 mm. Door
het buiig karakter van de neerslag traden
wel grote verschillen op. Het natst was
Maastricht met 270 mm, het droogst Den
Helder met slechts 97 mm.
Dit weekeinde ruilen we de zomer voor de
herfst. Boosdoener is een depressie, waar
van de kern in de vroege avond over de
oostkust van Engeland is komen te liggen
en nu langzaam optrekt naar het noord
oosten, net ten noorden van de Wadden.
Erachter wordt vandaag en ook zondag
frissere zeelucht aangevoerd, waarin fre
quent een aantal buien tot ontwikkeling
komen.
Vandaag wordt het dus erg wisselvallig
weer. Er blijft meestal veel bewolking en
frequent vallen er in de hele streek regen of
buien, lokaal vergezeld van onweer. Tus
sendoor is er slechts af en toe ook ruimte
voor wat zon. De wind waait eerst nog
zwak of matig uit het zuidwesten, maar
ruimt in de loop van de ochtend naar het
noordwesten en neemt dan toe tot matig in
het binnenland en tot vrij krachtig aan de
kust, met windstoten aldaar tot 60 km/u.
De maxima duiken resoluut onder 20 gra
den en komen uit op hooguit een graad of
18.
Zondag komt maar weinig verandering in
het buiige weerbeeld, al worden de opkla
ringen tussen de buien door vooral na de
middag langzaam breder. De aangevoerde
lucht is echter nog wat kouder en veel war
mer dan een graad of 17 wordt het niet. Er
waait dan een matige of vrij krachtige, aan
zee een krachtige noordwestelijke wind, die
pas tegen de avond afzwakt.
Daarna staan enkele dagen met rustig en
droog weer in het vooruitzicht.
Johan Jaques, MeteoServices
