'Staatssecretaris doet aan
modieus politiek activisme'
Mulisch' 'Ontdekking van de hemel' verfilmd
Zingen is emoties overbrengen
Cultuur Kunst
Vierenhalf jaar geleden begon
mijn tweewekelijkse column in
het Leidsch Dagblad. In de keu
ze van. de onderwerpen van de
columns heeft de redactie mij
steeds geheel vrij gelaten. Uiter
aard bemoeide zij zich ook niet
met de inhoud van de columns.
Ik ben wel eens vriendelijk aan
gemoedigd om wat scherpere
standpunten te formuleren. Een
enkele keer was
er de kritische
opmerking dat
de column wat
(te) weinig over
de Leidse kunst
en cultuur ging.
Het merendeel
van mijn 110 co
lumns ging over
de relatie tussen
kunst, cultuur en
beleid. Juist het
beleid uit andere
sectoren dan die
van kunst en
cultuur kan be
palend zijn.
Neem als voor
beeld de voor
malige am
bachtsschool
Haagweg 2-4.
Aan de kant van
de Rijn- en
Schiekade bestaat dit markante
gebouwencomplex uit het door
architect Mulder in 1892 ont
worpen deel in neo-renaissance
stijl. De architect Buurman
breidde in 1923 het gebouw in
dezelfde stijl uit. De tweede uit
breiding van Buurman (1939-
1941) is geïnspireerd door de
Nieuwe Zakelijkheid. In de ja
ren zestig paste het in het toen
dominante denken om het com
plex te slopen ten behoeve van
grootschalige verkeersdoorbra-
ken. Het liep gelukkig anders en
de school staat er nog.
Nu komt de bedreiging van de
ambtelijke sector die graag
grootschalige en daardoor lu
cratieve nieuwbouw op deze
plek wil realiseren. Leiden raakt
dan niet alleen een potentieel
monument kwijt, maar ook de
belangrijkste atelierruimte in de
stad. De eerste D66-wethouder
in Leiden, Bert Oosterman,
spande zich in de jaren 1974-
1978 bijzonder in voor het vin
den van atelierruimte voor kun
stenaars. Van zoveel geschikte
atelierruimte zo dicht bij de
stad, had hij slechts kunnen
dromen.
Een cultuurstad als Leiden
moet trots zijn op deze concen
tratie van ateliers! Maar zo is
het niet. De huidige D66-wet
houder voor cultuur, onze
Alexander Pechtold, mag straks
de kunstenaars uit hun ateliers
zetten, zonder dat een redelijk
alternatief voorhanden is. Alle-
it
maal vanwege het gemeenti,.
geldelijk gewin. Hieraan «n
gemeentelijk cultuurbeleid
dergeschikt gemaakt. L
Ook bij het AalmarktprojeLni
cultuur beleidsmatig in hetï-r
fensief. Bij de planvorming
brak het cultuurhistorisch
th
derzoek; een dag na het vers^c
ken van de termijn voor inLf
nen van bezwaren kwam f e
alsnog te i/L.
schijn. "De Le
meen te ontfi^
CEES WAAL
vieerw. k
Als uitgafr
punt is dan al in feite gekdQR
voor het realiseren van
mogelijk bouwvolume, het /(n
op een kaalslaggebied. Elke'
houden boom of monument
bij deze benadering een vern^X]
dering van de bouwmogelijk
den en dus een verliespost
dus eigenlijk niet verantwofè
Het in zijn waarde laten en iRE(
sterken van de culturele kr/Tjj
van de stad vraagt een toL
andere aanpak. Het prin\„j
hoort niet bij het geld te lir"
van de Leidse binnenstad veL
te ondersteunen, aan te
en te verbeteren. Per project j_
de financiering worden
geld. L
Voor kunst en cultuur is ,^a
politieke klimaat in Leiden
gunstig. Ons huidig stadi
stuur is weinig daadkrach
zodat van de cultuuronvrieifQ
lijke plannen zeker de eerstesvv
ren niets terecht zal komen.
nadeel blijkt ook hier een vl
deel te hebben,
Onderwijl trekt het cultul^
leven in stad en regio zich i.„,
nig van het politiek bestuurt
en is bruisender en kleum
dan ooit. De kunst en cultuuffl
Leiden (en omgeving) zal
nauwgezet blijven volgen, /?£HJ
niet langer als tweewekelifd
columnist van het Leidsch Lpd
blad. Ik schreef de columns IA;
plezier, maar ik weet dat 'ar
ook een kunst is om tijdig
stoppen. int
jel
me
Geen staanplaatsen in La Seal;
SEPTEMBER START LOSSE KAARTVERKOOP
LEIDSE SCHOUWBURG
Voor alle voorsteltingen zijn er nog kaarten.
Op zaterdag 2 september a.s. van Óp zaterdag 9 september a.s. van
10.00 tot 17.00 uur gaan Stte voor- 10.00 tot 17.00 uur start de telefoni-
stellirigen van het seizoen 00/01 sche verkoop (dus géén kassa-
(met uitzondering van: Acda en De verkoop). Telefoon: 071-5131943/44
Munnik, Youpvan 't Hek en het tCF) (éénmalig ook de nummers
aan de kassa in de verkoop. 071-5131941 en 5131942).
Toon Hermans als jonge man
sittard Marianne le Haen met een zelfportret van cabaretier
Toon Hermans dat ze vond op zolder in Sittard. In dit huis
woonde vroeger Toons eerste geliefde, Gertie van Houdt. De te
kening is vermoedelijk eind jaren '30 gemaakt toen Hermans
een jaar of twintig was. foto anp ermindo armino
Cursussen countrydansen beginnen
noordwukerhout/katwukOp de klanken van countrymuziek
wordt in Noordwijkerhout en Katwijk een cursus line- en part-
nerdansen gegeven. De Stichting Country Music Dancers ver
zorgt de wekelijkse cursussen. In Noordwijkerhout is de eerste
bijeenkomst vanavond om 19.00 uur in De Schelft. In Katwijk
begint de cursus maandagavond 4 september om 19.30 uur in
wijkcentrum Hoornes-Rijnsoever. Het countrydansen is niet
leeftijdsgebonden.
Ballerina Riabouchinska overleden
los angeles De van oorsprong Russische ballerina Tatiana Ri
abouchinska, die in de jaren '30 en '40 internationaal furore
maakte, is op 24 augustus overleden in Californië, waar ze een
halve eeuw les heeft gegeven. Dat is gisteren bekend geworden.
Ze is 84 jaar geworden. Riabouchinska danste een groot aantal
klassieke balletten. Haar bekendheid dankte ze echter voor een
belangrijk deel aan de Disney-klassieker Fantasia uit 1940. Ri
abouchinska, of liever haar danskunst, stond model voor het
dansende nijlpaard uit die film.
Gezelschap Het Oranjehotel stopt
Groningen Het sinds 1996 in de stad Groningen gevestigde to
neelgezelschap Het Oranjehotel houdt ermee op. Een negatief
advies van de Raad voor Cultuur aan staatssecretaris Van der
Ploeg van cultuur geeft de artistiek leiders Jeroen van den Berg
en Ivar van Urk te weinig mogelijkheden om hun ambities ver
der te verwezenlijken.Acht jaar zijn we bezig geweest om en
gezelschap op te bouwen. Dat gaat niet langer op ad-hoc ba
sis", zegt zakelijk leider Jerry Remkes. Het gezelschap had daar
om gehoopt op een structurele bijdrage van jaarlijks 1,9 miljoen
gulden. Het reeds aangekondigde stuk 'Polaroid' dat op 9 sep
tember in Arnhem in première gaat, is de laatste productie van
Het Oranjehotel.
Van Klinken in Berlin-musical
Hilversum Ineke van Klinken gaat de vrouwelijke hoofdrol spe
len in de nieuwe musical 'There's no business like Showbusi
ness' over het leven van de componist Iriving Berlin. Zij neemt
de rol over van Maaike Widdershoven, die op het laatste mo
ment koos voor de titelrol in de musical Elisabeth. Widdersho
ven vervangt daar over enige maanden Pia Douwes die deze rol
in Duitsland gaat spelen. Ineke van Klinken is in de nieuwe Ne
derlandse musical de echtgenote van de componist, gespeeld
door John van Eerd. De zangeres/actrice speelde in tal van to
neelstukken en musicals waaronder Jane Eyre, Anatevka en de
Belgische productie van 'The Phantom of the Opera', waar ze
invalster was voor de vrouwelijk hoofdrol. De wereldpremière
van de show is op 12 oktober in het Rotterdamse Luxor-theater.
Adamski produceert cd Anita Doth
Hilversum Adamski heeft de nieuwe cd van Anita Doth, de
voormalig zangeres van het succesvolle 2Unlimited-duo, gepro
duceerd. Aan het album 'Reality' dat vandaag in de winkels ligt,
werkt behalve Adamski nog een aantal grote namen mee. Onder
hen Steve Mac, die met acts als Boyzone, Five and Westlife een
aantal nummer-1 -hits op zijn naam heeft staan.
As van Anna Pavlova naar Moskou
moskou Bijna zeventig jaar na haar dood wordt de as van pri
ma ballerina Anna Pavlova naar Rusland gebracht, zo meldde
gisteren persbureau ITAR-Tass. De in 1881 in St. Petersburg ge
boren Pavlova was al tijdens haar leven een legende. In 1912
verhuisde ze naar Londen, van waaruit ze een groot aantal we
reldtournees ondernam die velen lieten kennismaken met het
klassieke ballet. Haar handelsmerk, 'De stervende zwaan', werd
speciaal voor haar gecreëerd. Pavlova overleed in 1931 in Den
Haag. Haar as bevindt zich nu nog op de Londense begraaf
plaats Golders Green, maar zal overeenkomstig haar eigen wens
op 14 september worden overgebracht naar de Moskouse be
graafplaats Novodevitsji.
Volumia op Uit-festival Den Haag
den haag De Haagse culturele wereld presenteert zich komend
weekeinde op het Uit-festval met onder andere een 'cross over-
podium' en een optreden van de popgroep Volumia samen met
het Residentie Orkest. Het Residentie Orkest opent het festival
zaterdagavond om 20.30 uur met klassiek repertoire, na de pau
ze voegt de popgroep Volumia zich bij het orkest voor een geza
menlijk optreden. Op zondag zijn er op en rond het Spuiplein
en in verschillende Haagse theaters zo'n honderd gratis optre
dens van artiesten en groepen die het komend seizoen Den
Haag aandoen. Van Introdans tot Ben Cramer en van Jan Vayne
tot Marcel Verreck. De organisatie van het festival verwacht
rond de 100.000 bezoekers.
Prijs voor Joop van den Ende
Hilversum Joop van den Ende krijgt de Academy Awards - Car
rière Award. Hij stak met kop en schouders boven alle andere
kandidaten uit, aldus de jury van deze televisieprijs. „Zijn kwali
teiten staan buiten discussie. Gedurende meer dan 25 jaar heeft
Van den Ende het aanzien van de Nederlandse tv bepaald. Voor
zeer veel programmamakers is hij daarenboven een inspireren
de en enthousiasmerende leidsman geweest. Hij slaagde erin
velen boven zichzelf uit de doen stijgen. Joop van den Ende was
alleen maar passie, tot in al zijn vezels", meldt het juryrapport.
De prijs zal later worden uitgereikt.
Harry Mulisch' monumentale roman
'De ontdekking van de Hemel' krijgt een
filmische vertaling onder regie van Je
roen Krabbé en onder de financiële hoe
de van producent Ate de Jong. Het toon
aangevende decor van de film wordt het
Heinose Nijenhuis. De eerste draaidag
op dit Overijsselse kasteel annex muse
um is gisteren begonnen. De kosten van
de rolprent zullen 25 miljoen gulden be
dragen.
Jeroen Krabbé en de zijnen mikken op
de internationale markt. Hoewel rolbe
zetting en de technische, organisatori
sche en artistieke staf Nederlands zijn,
wordt het met het oog op de internatio
nale markt toch een Engelstalige film.
'The Discovery of Heaven' gaat het werk
dös heten. De hoofdrollen zijn voor be
faamde Engelse acteurs. Als publieks
trekkers fungeren Stephen Fry (bekend
van Blackadder) en Greg Wise. Plus
Krabbé zelf natuurlijk. Nieuw, jong, En
gels talent fungeert in andere dragende
rollen, zoals Flora Montgommery en
Neil Newbon.
Voor Krabbé, die de film twee jaar
heeft voorbereid, stond voorop dat hij
onafhankelijk wilde werken. „Los van de
grote Amerikaanse maatschappijen die
zich veel te veel op het economisch re
sultaat richten en altijd een dikke vinger
in de pap willen hebben."
De makers van de film - Jeroen Krab
bé, Ate de Jong en Edwin de Vries - zijn
in elk geval dicht bij de oorsprong van
de lijvige roman gebleven. De deelheb
bers prijzen het boek van Mulisch, en
het daaraan ontleende script van Edwin
de Vries.
Mulisch is nauw betrokken bij het ma
ken van de film, maar wil zich er niet te
veel mee bemoeien. „Toen ik het boek
schreef, deed ik dat in alle vrijheid. De
filmmakers moeten hun film ook in vrij
heid kunnen maken. Ze blijven de in
houd van het boek trouw en onderling
gaat alles in goed overleg."
De film is naar verwachting volgende
jaar zomer in de bioscoop te zien.
me, hoge noten en andere in
drukwekkende trucjes. Maar
het moet nooit een wedstrijd
worden. Het gaat erom dat je
ontroering teweeg kunt bren
gen, en als dat lukt, al is het
maar bij een enkele persoon,
dan doe je de muziek recht."
Arie van der Zwan spuit kritiek bij opening Theaterfestival
Staatssecretaris Van der Ploeg van cultuur maakt zich
schuldig aan modieus politiek activisme. Als we ons hier
niet tegen keren, krijgen we een ontnuchterend verve
lende, want politiek correcte cultuur. Met deze felle kri
tiek opende oud-Vendextopman en hoogleraar prof. dr.
Arie van der Zwan gisteren in Amsterdam de 14de editie
van het Nederlands-Vlaams Theaterfestival.
Bij de advisering over de Cul
tuurnota voor de periode 2001-
2004 is bovendien een trend
breuk ontstaan in de onafhan
kelijkheid van de Raad voor
Cultuur, omdat de raad gevoe
lig voer deze 'politiek correrte
cultuur' bleek te zijn, zo zei Van
der Zwan.
In zijn 'State of the Union',
waarvoor het Theaterfestival elk
jaar een andere prominente
Nederlander van buiten de the
aterwereld uitnodigt, noemde
Van der Zwan het 'pijnlijk dui
delijk geworden dat Van der
Ploeg zich ten doel heeft ge
steld zijn volstrekt eigen stem
pel te willen zetten op het cul
tuurbeleid'. Met zijn aandacht
voor lager opgeleiden, allochto
nen en jongeren die te weinig
aan culturele activiteiten zou
den deelnemen, geeft de be
windsman 'soms de indruk de
elitaire cultuur een lesje te wil
len leren'.
Volgens Van der Zwan geeft
een verkenning van de beschik
bare gegevens over publieksbe
reik echter allerminst aanlei
ding tot Van der Ploegs beleid.
Jongeren blijken helemaal niet
minder aan het culturele leven
deel te nemen. Voor allochto
nen geldt dat het culturele inte
gratieproces, dat overigens aan
wijsbaar is, een proces van lan
ge adem behelst en generaties
bestrijkt.
Uit het bezoekersprofiel van
zowel het populaire als gesubsi
dieerde theateraanbod blijkt
volgens hem bovendien dat la
ger opgeleiden zich op heel an
dere activiteiten richten dan het
theater, bijvoorbeeld op bio
scoopbezoek „Meer dan vijftig
jaar naoorlogs spreidingsbeleid
heeft hierin geen verandering
weten te brengen", aldus Van
der Zwan.
Als het theater zich in de
nieuwe Cultuurnota-periode
om politieke redenen toch zou
moeten richten op de nieuwe
publieksgroepen van Van der
Ploeg, gaan we volgens Van der
Zwan 'een klassiek voorbeeld
van misrekening tegemoet'. De
nieuwe publieksgroepen wor
den er niet door gewonnen, ter
wijl de liefhebbers zich ervan
afkeren. In plaats van 'publieks-
verbreding' zou voor 'publieks-
verdieping' moeten worden ge
kozen omdat dat wel een realis
tische doelstelling van het be
leid zou zijn.
Volgens Van der Zwan heeft
de Raad voor Cultuur in zijn
advies Van der Ploeg'kritiekloos
gevolgd en betekent dat een
breuk in het beleid die is inge
geven 'door politieke profile-
ringsdrang'. Omdat de autono
mie van de cultuur in het ge
ding is, moeten alle theaterma
kers daar bij de opening van het
nieuwe seizoen volgens hem
protest tegen aantekenen bij de
Tweede Kamer.
Uit de nu gevolgde gang van
zaken blijkt volgens de hoogle
raar bovendien dat de vierjarige
kunstenplansystematiek nodig
op de helling moet'. In plaats
daarvan bepleitte hij in zijn
'State of the Union' een zes- tot
achtjarige 'concessieverlening'
op grond van open inschrijvin
gen.
Nieuw album 'Verdi' van Andrea Bocelli
florence
GPD
„De popmuziek, dat zijn mijn
benen, de klassieke muziek, dat
is mijn hart", heeft Andrea Bo
celli eens gezegd. Met de inter
nationale lancering van zijn
nieuwe album 'Verdi', gisteren
in een Florentijnse villa, heeft
Bocelli opnieuw zijn hart ge
volgd.
De kopers van zijn platen
hoeven niet meer overtuigd te
worden, want van zijn 'Sacred
arias' werden wereldwijd vier
miljoen exemplaren verkocht.
De critici - dat is een ander ver
haal. Ze zullen ook na het nieu
we album 'Verdi' ongetwijfeld
nog niet overtuigd zijn, maar
het is wel Bocelli's beste klas
sieke album tot nu toe. En de
aanwezigheid van 'maestro' Zu-
bin Mehta, die met het Israë
lisch Philharmonisch Orkest de
aria's begeleidt, maakt het wat
moeilijker om de plaat te nege
ren.
„Ik heb drie grote vrienden
die ook zingen, en die zijn alle
drie volstrekt anders", zei de di
rigent gisteren tijdens de pre
sentatie voor de internationale
pers. Een verwijzing naar Do
mingo, Carreras en Pavaj;otti,
met wie hij tweemaal een 'drie
tenoren concert' gaf. „Zo is Bo
celli ook niet te vergelijken met
wie ook. Laten we blij zijn dat
we een nieuwe mening te ho
ren krijgen aan het begin van
een nieuw millennium."
Mehta hoorde Bocelli voor
het eerst drie jaar geleden.
Diens popplaten kent hij niet,
zei hij. „Voor mij is hij een klas
sieke tenor." Dat de klassieke
kritiek Bocelli niet al te serieus
neemt, is hem niet ontgaan.
„Maar misschien is dit de tijd
om dat te veranderen", aldus
Mehta.
Verdi - gepresenteerd als 'een
muzikale hommage van een
zoon van Italië aan de vader
van de Italiaanse muziek' -
wordt aangeboden vooruitlo
pend op het honderdste sterf
jaar van Verdi, 2001. Voor het
jaar daarna staat een album
met Verdi's 'Requiem' op het
programma, gedirigeerd door
Gergiev, en in november van dit
jaar komt er een integrale 'La
Boheme' uit met Bocelli in de
rol van Rodolfo en Zubin Mehta
als dirigent.
Het Verdi-album is, na cd's
Napolitaanse liederen, opera-
aria's en religieuze werken, Bo
celli's vierde klassieke project.
Hoewel er tegenover ieder ver
kocht klassiek album ongeveer
drie verkochte popalbums
staan, beschouwt de zanger zijn
klassieke werk als de essentie
van zijn carrière. Artistiek ge
zien is zijn klassieke werk wis
selvallig, om het mild te zeggen.
Verdi laat echter horen dat hij
als tenor is gegroeid. Vooral in
de gedragen, lyrische aria's
komt zijn bijzondere timbre
fraai uit. In de aria's die meer
vocale behendigheid vereisen,
schemeren nog technische on
volkomenheden door.
In Italië is Bocelli weliswaar
immens populair, maar wordt
hij meer gewaardeerd als pop
zanger dan als 'tenore'. Een
nogal desastreus verlopen con
cert in de arena van Verona,
twee weken geleden, heeft zijn
klassieke reputatie geen goed
gedaan. In Verdi's 'Requiem'
ging hij vocaal onderuit en
werd door de kritiek hard aan
gepakt.
Of het tussen Bocelli en de
klassieke wereld ooit nog goed
komt, is de vraag. Een tenor die
in Nederland aan de man werd
gebracht via een tv-commercial
voor pasta, en die in Duitsland
doorbrak dank zij een concert
tijdens een rechtstreeks uitge
zonden boksgala, wat moeten
ze ermee?
De kopers van zijn platen be
kommeren zich daar minder
om. Met meer dan 30 miljoen
verkochte platen wereldwijd is
Bocelli een fenomeen, de eerste
die echt door de barrières van
pop en klassiek is heen gebro
ken. Eigenhandig heeft hij nieu
we massa's naar het klassieke
repertoire leren luisteren.
Volgend jaar komt er een
nieuw popalbum uit van Bocel
li. „Het opnemen van een pop
ed en de promotie daarvoor
zijn voor mij een mooie gele
genheid om mijn stem rust te
geven", zei hij. „Ik zing pop al
leen nog maar in de studio, niet
meer op het podium
De essentie van zingen, zo zei
hij, is het overbrengen van
emotie. „Het is iets dat je nooit
uit het oog mag verliezen. Zeker
in opera is er een risico dat je je
gaat uitsloven, met meer volu-
La Scala in Milaan heeft om redenen van brandveiligheid beslL
ten de 200 staanplaatsen achter de balkons op te heffen, ej
grote tegenslag voor de armlastige operafans die voor slecfl 1
10.000 lire 'last-minute' kaartjes plachten te kopen om toch!
kunnen genieten van de opera-uitvoeringen die normaal gl
sproken alleen voor de goed-gesitueerden zijn weggelegd. Koè^
ten de staanplaatsen zo'n 11 gulden, voor de allergoedkoop/
zitplaatsen moet tussen de 60 en 75 .gulden worden neergetel;
Eersterang-kaartjes bij een première kosten soms meer da
3000 gulden. 5en
De blinde zanger Andrea Bocelli: „Ik zing pop alleen nog maar in de studio, niet meer op het podium."
