Rel over documenten op
Lockerbie-proces in Zeist
Poetin tracht schade van Koersk te beperken
ïl
ientallen doden door
evig noodweer India
Buitenland
Drié passagiersvliegtuigen
maken noodlandingen
Minister België met dood
bedreigd in zaak Turkse
Denemarken wil eiland
voor 'slechte' vluchtelingen
Britse televisieploeg
in Liberia vrijgelaten
Verwoestende branden in bossen Zuid-Europa
iTERDAG 26 AUGUSTUS 2000
Zimbabwe onteigent meer blanken
arare De Zimbabwaanse regering maakt zich op om nog
ens 509 'blanke' boerderijen te onteigenen. Zij heeft de lijst
an de betrokken landerijen gisteren gepubliceerd in de officië-
regeringskrant Government Gazette. De blanke landeigenaren
ïebben een maand de tijd om tegen de beslissing van de rege-
ing in beroep te gaan. De Commerciële Boeren Unie, die onge-
eer 4.500 voornamelijk blanke boeren vertegenwoordigt, buigt
ich nog over het besluit. De Unie heeft vooralsnog geen idee
oeveel van haar leden door de nieuwe lijst voor onteigening in
anmerking komen. De herverdeling is onderdeel van de con-
oversiële landhervorming van de regering van Zimbabwe. Pre-
v dent Mugabe wil uiteindelijk meer dan 3.000 landerijen van
lanken herverdelen onder landloze zwarte boeren.
)M: geen onderzoek tegen Kohl
:nt onn Het openbaar ministerie in Bonn ziet geen aanleiding
en onderzoek in te stellen tegen oud-bondskanselier Helmut
ohl, nadat de Siiddeutsche Zeitang had gemeld dat de voorma-
ge CDU-voorzitter in 1982 mogelijk zelf opdracht had gegeven
en zwarte partijkas in te stellen. Het OM zei gisteren dat even-
iele strafbare feiten al lang verjaard zijn. Kohl, die bondskan-
ilier was van 1982 tot 1998, had de aantijgingen al fel ontkend,
ie Sueddeutsche schreef ook dat Kohl er persoonlijk voor had
;d dat er 6 miljoen mark van de CDU-fractie naar de alge-
lene partijkas werd overgeheveld. De CDU/CSU-fractie in de
:EI ondsdag liet gisteren weten dat dergelijke overboekingen niet
3k ijzonders zijn.
TV wisten van rakettenfabriek Irak
ew york-hamburg Een volgens het Duitse boulevardblad Bild
-eheime' rakettenfabriek in Irak was al jaren bekend bij de VN.
m lie hielden de fabriek ten zuidwesten van de hoofdstad Bagdad
renlang systematisch in de gaten. Dat heeft de woordvoerder
m de VN-ontwapeningscommissie voor Irak in New York gis-
ren gezegd. Sinds Bagdad eind 1998 alle VN-controleurs uit-
ees, hebben de VN geen inspecties in Irak meer kunnen uit-
leren. Die dienden om de internationale gemeenschap ervan
verzekeren dat het land geen wapens voor massavernietiging
ja leer kan maken. De fabriek bij Bagdad maakt volgens Bild ra-
itten op vaste brandstof met een bereik van slechts 150 kilo-
b leter. Volgens het blad bewijst het bestaan ervan dat de Iraakse
ctator Saddam Hussein zijn raketprogramma voortzet.
tanklacht tegen zwijgend Mitsubishi
)kyo Het Japanse Mitsubishi Motors Corp. kan binnenkort
;n aanklacht tegemoet zien wegens het meer dan twintig jaar
ng verzwijgen van defecten aan auto's. Dat heeft minister van
trkeer Morita gisteren gezegd. Mitsubishi wordt verweten dat
;t heeft verzuimd auto's terug te roepen, hoewel bij managers
12 i productiepersoneel bekend was dat die gebreken vertoon-
:n. In juli besloot de fabriek alsnog tot een terugroepactie voor
!0.000 auto's, die onder meer defecte remmen, lekke benzine-
idingen en problemen met de koppeling hebben. Inspecteurs
m de overheid hadden toen op het hoofdkantoor van Mitsubi-
ïi al documenten gevonden waaruit blijkt dat de gebreken
|%nds 1977 waren genegeerd om de kosten van een terugroepac-
uit te sparen.
Ichtpaar moet helft tweeling opofferen
inden Een echtpaar moet een baby opofferen om het leven
n de Siamese tweelingzus te redden. Een rechter van het Lon-
inse hooggerechtshof gaf gisteren toestemming voor de schei-
ïg, die op aandringen van artsen plaatsvindt. Het oordeel van
rechter gaat in tegen de wens van de Oost-Europese ouders,
vinden dat het opofferen van één van hun dochters tegen
's wil is, zo meldt de Britse omroep BBC. De tweeling werd
i augustus in Manchester geboren. De meisjes zitten met de
ik aan elkaar vast. Volgens de artsen zullen ze allebei binnen
ikele maanden sterven als ze niet van elkaar worden geschei-
n. De twee delen een hart en een paar longen. De rechter
ïlde dat de ouders door hun liefde voor de twee kinderen niet
staat zijn de juiste beslissing te nemen.
olitie Myanmar houdt Suu Kyi tegen
ngon De Myanmarese oppositieleidster Aung San Suu Kyi is
inderdag aan de rand van de hoofdstad Yangon door de poli-
tegengehouden toen ze voor het eerst in twee jaar de stad
1de uitgaan. Suu Kyi en andere leden van de Nationale Liga
or Democratie (NLD) hadden naar het 50 kilometer ten zui-
n van Yangon gelegen Kungyangon willen reizen voor een
rgadering. Het militaire regime meldde dat Suu Kyi om veilig-
idsredenen was tegengehouden. Twee jaar geleden werd Suu
i in korte tijd vier keer door de politie tegengehouden, toen
partijleden buiten Yangon wilde bezoeken. Bij één van die
legenheden bleef ze uit protest dertien dagen in haar auto zit-
i. Suu Kyi, die in 1988 een opstand leidde tegen de militaire
nta van Myanmar (vroeger Birma), stond 1989 tot 1995 onder
lisarrest, en kan zich nog altijd niet vrijuit bewegen.
oodoo-priesters vermoorden kind
ttiliaDe Braziliaanse politie heeft gisteren twee voodoo-
iesters opgepakt in verband met de moord op een zesjarige
igen. Het kind blijkt te zijn doodgebloed tijdens een rituele
eenkomst. De twee arrestanten, een 71-jarige man en een 22-
ige vrouw, worden verdacht van nog meer kindermoorden,
zesjarige Carlos Andres de Jesus Barros was donderdag
oorloos verdwenen. Hij zou zijn meegelokt door de tienjarige
on van de bejaarde zwarte magiër. Zijn lichaam werd enige
1 later naakt aangetroffen in een waterput. Zijn handen en
eten waren gebonden en hij had erg gebloed. De politie vond
(lijkje na tips van buren van de twee 'priesters'. Die hadden
jongen horen schreeuwen.
ervische oud-president vermist
grado De Servische oud-president Ivan Stambolic is gister-
htend niet teruggekeerd van zijn dagelijkse rondje joggen in
n park in Belgrado. Stambolic, aanvankelijk de mentor van de
idige Joegoslavische president Slobodan Milosevic maar later
van diens critici, keerde volgens zijn familie niet naar huis
ug en bleef zonder af te bellen weg van verscheidene afspra-
Een zoektocht langs ziekenhuizen en politiebureaus in de
d leverde niets op. De nu 63-jarigë Stambolic werd in de ja-
zeventig lid van het partijbestuur van de Servische commu-
tische partij. Na de dood van Tito in 1980 werd hij president
Servië. In 1986 leidde Milosevic een staatsgreep tegen
imbolic. Die gaf na zijn vertrek uit de politiek leiding aan een
uk. Stambolic gaf nog wel geregeld kritiek op het bewind van
losevic.
de
DELHI DPA-ANP
ir 130 mensen in het zuid
en van India zijn omgeko-
als gevolg van noodweer
)verstromingen. Meer dan
00 mensen hebben hun
ingen in de deelstaat An-
Pradesh moeten verlaten,
ilgens premier Naidu van
eelstaat zijn duizenden wo-
en verwoest. Het water
drie meter hoog in de stra-
Naidu beschuldigde de
forologen ervan het nood-
niet te hebben zien aan-
en.
ïlikopters hebben honder
mensen weggehaald van de
daken van hun huizen in over
stroomde gebieden. Ook zijn
veel boten ingezet.
De weersvoorspellingen voor
de regio bieden weinig hoop op
een snel einde van het nood
weer. In de hoofdstad van de
deelstaat, Hyderabad, viel in 24
uur de helft van de totale jaar
lijkse neerslag. In veertig jaar
heeft het er niet zo hard gere
gend.
De regens in het zuiden vol
gen op die in het noorden van
India, Bhutan, Nepal en Ban
gladesh. In juli zijn bij overstro
mingen 250 mensen omgeko
men, en in augustus nog eens
270. Miljoenen raakten dakloos.
Nieuwe informatie uit documenten van de CIA heeft gis
teren geleid tot een rel tijdens het Lockerbie-proces in
Kamp Zeist. De Amerikaanse inlichtingendienst heeft de
documenten deze week op verzoek van het speciale
Schotse Gerechtshof op de voormalige luchtmachtbasis
openbaar gemaakt voor de advocaten van de twee Libi
sche verdachten van de bomaanslag op vlucht PanAm
103 boven het Schotse Lockerbie.
SOESTERBERG MARJOLUN DE COCQ
De Schotse aanklagers hadden
eerder beweerd dat zwartge
maakte gedeelten van de tekst
'irrelevant' waren voor de ver
dediging van de twee Libiërs.
Maar volgens advocaat Richard
Keen, die de documenten don
derdag in totaliteit heeft inge
zien, gaat het juist om uiterst
relevant bewijsmateriaal. ,,De
verdediging moet mogelijk haar
positie in dit proces in overwe
ging nemen", aldus Keen.
Volgens juriste Clare Connely
van de Universiteit van Glas
gow zou dit kunnen leiden tot
de beschuldiging dat de aankla
gers in het Lockerbie-proces
bewijsmateriaal voor de verde
diging hebben achtergehouden.
De Schotse hoofdaanklager Co
lin Boyd wilde gisteren niet
over de documenten in discus
sie gaan, maar zei ze zelf op
nieuw te willen bestuderen. Het
verhoor van de Libische kroon
getuige Abdul Majid Giaka, die
centraal staat in de documen
ten, is daarom voor onbepaalde
tijd uitgesteld. Boyd moet het
hof maandagmorgen tekst en
uitleg verschaffen.
De documenten zijn weersla
gen in telegramvorm van infor
matie die de Libische overloper
en kroongetuige Majid Giaka
van augustus 1988 tot augustus
1989 heeft doorgespeeld aan de
Amerikaanse inlichtingen
dienst. Grote gedeelten van de
kopieën die het hof begin deze
week te zien kreeg, waren on
leesbaar gemaakt.
Volgens de aanklagers betroffen
die niet de Lockerbie-zaak of
ging het om namen, plaatsen
en CIA-methodes die uit Ameri
kaanse veiligheidsoverwegin
gen geheim moesten blijven.
De advocaten namen hier heen
genoegen mee, en wilden zelf
de relevantie van de informatie
bepalen.
Majid Giaka is een omstreden
getuige, die eerder tegen beta
ling een valse verklaring zou
hebben afgelegd. De CIA heeft
uiteindelijk de documenten be
schikbaar gesteld. Volgens ad
vocaat Keen bevatten zij infor
matie die veel verder strekt dan
alleen de geloofwaardigheid
van Giaka en die 'de kern van
de zaak' raakt. De advocaten
willen naar aanleiding van de
documenten eventueel nieuwe
getuigen ondervragen.
ATHENE-ROME Rtr-AFP-ANP
Het aantal bosbranden in het door droogte
en hitte geteisterde zuiden van Europa
blijft groeien. Ook in Italië woeden de laat
ste dagen weer hevige bosbranden, die al
circa 66.000 hectare bos in de as hebben
gelegd. Verder kampt ook Corsica met het
vuur. De bosbranden in het noordwesten
van Griekenland hebben inmiddels zeker
zeven mensen het leven gekost.
Een hittegolf in combinatie met sterke
wind vormt de hele zomer al de ideale voe
dingsbodem voor het ontstaan van hevige
bosbranden in Griekenland en andere lan
den in het zuiden van Europa.
Ongeveer dertig branden verwoestten
sinds dinsdag bossen aan de Adriatische
kust in Kroatië. Kranten in Italië meldden
gisteren dat drie mensen uit de Zuid-Itali
aanse plaats Miggiano aan de gevolgen van
de verzengende hitte stierven. In het
plaatsje, vlakbij de stad Lecce, zijn record
temperaturen van meer dan 42 graden in
de schaduw gemeten. Volgens Italiaanse
metereologen zal de hittegolf in elk geval
Cairo apde grond te zetten. De tweede
noodlanding volgde een paar
uur later. De piloot van een
Ethiopische Boeing 737 merkte
kort voor de geplande landing
dat er rook uit het rechterlan-
dingsgestel kwam. Uit voorzorg
stuurde de verkeerstoren de
brandweer naar de landings
baan. De Boeing, afkomstig uit
Addis Abeba en met 143 men
sen aan boord, landde echter
probleemloos.
Een Boeing 747 van Iran Air
maakte vrijdag een noodlan
ding in Teheran, tien minuten
nadat het toestel van de lucht
haven van de Iraanse hoofdstad
was opgestegen. Het vliegtuig
was met 200 passagiers op weg
naar Parijs. Volgens de staatsra
dio kampte de Boeing met
technische problemen. Een in
zittende zei dat een van de mo
toren in brand stond.
Binnen drie uur tijd hebben
gisteren twee passagiersvlieg
tuigen met technische proble
men een noodlanding gemaakt
op de luchthaven van Cairo. Er
vielen geen gewonden, maar in
een van de toestellen ontstond
paniek. Ook in Teheran maakte
een toestel een noodlanding.
Aan het eind van de middag
moest een Airbus A600 van
EgyptAir, van Cairo op weg
naar Londen, rechtsomkeert
maken nadat er gebreken wa
ren geconstateerd in het me
chanisme dat de luchtdruk in
de cabine regelt. Passagiers kre
gen moeite met ademhalen,
waarna de gezagvoerder na on
geveer een uur vliegen de zuur
stofmaskers vrijgaf. Een aantal
van de 194 inzittenden raakte in
paniek, maar de piloot wist het
toestel zonder problemen aan
BRUSSEL» ANP-BELGA
De Belgische minister van bin
nenlandse zaken Duquesne is
met de dood bedreigd. Volgens
de krant Turkish Daily News zit
de Turkse extreem-linkse partij
DHKP-C achter het dreigement,
omdat Duquesne de Turkse
Fehriye Erdal het land wil uit
wijzen. De Turkse, die lid is van
DHKP-C en bijna een jaar in
België vastzit, is uit protest een
hongerstaking begonnen die al
43 dagen duurt. Volgens een
arts verkeert ze in levensgevaar.
De Belgische staatsveiligheid
onderzoekt de dreigementen
aan het adres van de minister.
Die wordt nog niet bewaakt.
Duquesne zei dat hij geen 'per
soonlijke doodsbedreiging'
heeft gekregen.
Erdal eet niet omdat ze poli
tiek asiel in België wil. Ze werd
daar vorig jaar september opge
pakt. Turkije vroeg haar uitleve
ring omdat ze in haar geboorte
land betrokken zou zijn bij een
politieke moordaanslag. België
werkt daaraan niet mee omdat
Erdal de doodstraf riskeert,
maar Duquesne wil haar naar
een ander land uitwijzen. Een
woordvoerder in Brussel zei
gisteren echter dat koortsachtig
wordt gewerkt aan een oplos
sing.
De gezondheid van Erdal, die
onder huisarrest in Charleroi is
geplaatst, holt intussen achter
uit. Ze maakt een uitgemergel
de indruk, vertoont tekenen
van hersenbeschadiging en ze
lijdt aan bloedarmoede. Haar
vetreserves zijn volledig uitge
put. Haar advocaten willen dat
ze op vrije voeten wordt gesteld
en alleen een meldingsplicht
krijgt, naast toegang tot de
asielprocedure. De Belgische
regeringspartijen Agalev en SP
dringen daarop aan. Advocaat
Fermon vreest voor een herha
ling van de zaak van Koerden -
leider öcalan als Erdal België
uit moet. öcalan werd na ver
geefse pogingen in het Westen
politiek asiel te verkrijgen in
Kenya opgespoord door de
Turkse veiligheidsdiensten.
te zoeken om vluchtelingen aan
te pakken die louter met kwade
bedoelingen naar Denemarken
komen. Verantwoordelijk voor
de recente golf van criminaliteit
zijn vooral vluchtelingen uit
Rusland, Armenië en Georgië,
aldus de overheid. ,,We kunnen
niet accepteren dat vluchtelin
gen hier louter misdaden ko
men plegen", zegt Jespersen.
Volgens de minister zijn nu
harde maatregelen nodig om
erger te voorkomen.
KOPENHAGEN AFP
De Deense minister van bin
nenlandse zaken Karen Jesper
sen overweegt criminele asiel
zoekers op een eiland bij elkaar
zetten. Ze deed haar voorstel
gisteren na een golf van dief
stallen en inbraken door vluch
telingen. „Het is afschuwelijk
om ze op een eiland te zetten,
maar het is een optie die we ze
ker bestuderen", aldus de be
windsvrouwe.
De minister zegt maatregelen
Ook in Amerika woeden nog altijd tientallen grote bosbranden. Bij de bestrijding ervan helpt ook Tony Hoffman van de Nationale Garde van
Montana. Hij staat zelf niet in brand, maar dampt van het warme water waarmee hij zich in de koude ochtendlucht scheert. foto ap
tot maandag aanhouden.
Bij temperaturen tot 38 graden braken
gisteren op het Franse eiland Corsica talrij
ke bosbranden uit. Reddingswerkers be
stempelen vooral de situatie in het zuiden
als kritiek. In het bij toeristen geliefde Res-
tonica-dal, een van de belangrijkste Franse
natuurmonumenten, is 1.500 tot 2.000 hec
tare bos verwoest. De autoriteiten vermoe
den dat zeker een deel van de branden is
aangestoken. De brandweer spreekt over
aanslagen door voorstanders van de onaf
hankelijkheid.
MONROVIA Rtf
De Britse televisieploeg die vo
rige week vrijdag in Liberia was
opgepakt en aangeklaagd we
gens spionage, is gisteravond
vrijgelaten. Dat gebeurde nadat
de autoriteiten de aanklacht te
gen de vier mannen hadden in
getrokken.
Volgens de eerste berichten
zijn de vier na hun vrijlating uit
de gevangenis in Monrovia
rechtstreeks naar het vliegveld
gegaan. Britse diplomaten ver
hinderden dat journalisten de
vier vragen stelden.
De Britten David Barrie en Ti
mothy John Lambon, de Sierra-
leoner Samoura Sorious en de
Zuid-Afrikaan Gugulakhe Rade-
be werkten via de productie
maatschappij Insight News Te
levision aan een programma
voor het Nederlandse 2Vandaag
en het Britse Channel Four.
Maar volgens de Liberiaanse
autoriteiten werkten zij in op
dracht van diplomatieke krin -
gen uit met name de VS en
Groot-Brittannië aan een 'valse
documentaire', die de indruk
moest wekken dat de regering
van Liberia betrokken is bij dia
manthandel in Sierra Leone.
De advocaat van de vier jour
nalisten, Vamey Sherman, zei
woensdag dat zijn cliënten zijn
gefolterd door de nationale vei
ligheidsdienst. Daarbij zouden
enkelen brandwonden hebben
opgelopen.
MOSKOU FRANK HENDRICKX
CORRESPONDENT
Een charme-offensief moet het imago van de
Russische president Poetin oppoetsen, na diens
alom bekritiseerde rol in het drama rond de
atoomonderzeeër Koersk. 'Operatie Schadebe
perking' verloopt vooralsnog beter dan het crisis
management ten tijde van de catastrofe. Rusland
lijkt Poetin nog een kans te geven. „De macht zal
normaler en humaner worden", menen optimis
ten.
Met de voorlopig laatste stap in een nauwkeurig
opgezet charme-offensief, stelde Poetin donder
dag leger, politie, douane en belastingambtena
ren een loonsverhoging van 20 procent in het
vooruitzicht. De ondertekening van het decreet is
een rechtstreeks gevolg van de ramp met de
Koersk. De catastrofe heeft de aandacht geves
tigd op de deplorabele levensomstandigheden
van veel staatsdienaren.
Poetin zelf noemde de woningen van de Koersk-
bemanning 'een schande', en verhoogde na
spoedoverleg met de minister van financiën de
lonen. Eerder kregen de nabestaanden al tien
jaarsalarissen en een nieuw huis als compensatie
aangeboden.
De operatie lijkt vruchten af te werpen. Ongeveer
65 procent van de bevolking blijft Poetin steu
nen. In juli was dat nog 73 procent, maar de da
ling is minder sterk dan verwacht. Het is echter
nog te vroeg om vast te stellen dat de president
uit de gevarenzone is. In Russische opiniepeilin
gen komen de belangrijkste veranderingen
meestal een paar weken later tot uitdrukking.
Ruslands president loopt over het dunne koord
tussen boetedoening en populisme. Hij bewaart
vooralsnog zijn evenwicht. De loonsverhoging
oogt weliswaar als het sussen van onrust, maar
Poetin is niet gezwicht voor de roep om de de
fensie-uitgaven drastisch te verhogen. De ge
woonlijk zeer kritische krant Segodnja prees die
opstelling. .Anders had de begroting voor vol
gend jaar helemaal herschreven moeten wor
den."
De salarisstijging voor geüniformeerde ambtena
ren is gedeeltelijk een sigaar uit eigen doos. Per 1
januari genieten de troepen geen belastingvrij
stelling meer, en moeten ze net als iedereen het
eenheidstarief van 13 procent betalen.
Poetin blijkt gevoelig voor de publieke opinie,
iets wat onder voorgaande Russische leiders veel
minder het geval was. Door eerder deze week een
bezoek te brengen aan de nabestaanden, kwam
hij onmiskenbaar tegemoet aan de verontwaardi
ging onder de Russische bevolking over zijn af
standelijke houding. Dat Poetin over zijn eigen
schaduw sprong, was balsem voor het geschon
den imago van de president.
De bijeenkomst met de familieleden vond plaats
onder strikte regie van het Kremlin. Slechts
staatscamera's registreerden de bijeenkomst,
waardoor de pijnlijkste taferelen waarschijnlijk
aan het oog zijn onttrokken. De positieve reacties
op Poetins boetedoening overheersen echter in
Rusland. „Het bezoek aan de nabestaanden geeft
aan dat de macht in Rusland wil veranderen",
schreef gisteren de Komsomolskaja Pravda, ten
tijde van de ramp één van de zwaarste criticas
ters van de autoriteiten.
„De macht wil menselijker worden. Anders is het
niet te verklaren waarom Poetin zes uur lang
stressvolle gesprekken voerde met de familiele
den. Anders was de officiële rouwplechtigheid op
uitdrukkelijk verzoek van de familieleden niet af
geblazen. En anders was de beslissing niet geno
men om de onderzeeër in stukken te snijden om
de lijken te kunnen bergen", aldus de krant.
In Rusland is langzaam bewondering ontstaan
voor Poetins weigering enkele legerofficieren te
slachtofferen. Familieleden eisten van Poetin dat
hij onmiddellijk admiraal Popov, commandant
van de Noordelijke Vloot, zou ontslaan. De voor
malige KGB-agent wees dat van de hand. Volgens
enkele kranten heeft Poetin zich daarmee minder
populistisch getoond dan Jeltsin, die „ongetwij
feld twee of drie admiraals had opgehangen"
Poetin heeft in plaats daarvan verklaard zelf „een
grote schuld" te voelen. Het Doema-lid Zelez-
njov noemde dat gisteren moedig. „Het was
makkelijker geweest om anderen de schuld te ge
ven. Het is terecht en eerlijk dat Poetin dit niet
heeft gedaan."
Het charme-offensief is bittere noodzaak, want
Poetin zal de steun van de bevolking hard nodig
hebben. Niet alleen de onder vuur liggende oli
garchen hebben de ramp met de Koersk aange
grepen om de aanval op de president te openen,
ook enkele gouverneurs en de communistische
oppositie zijn uit hun schulp gekropen. De rege
ring Poetin wil deze herfst belangrijke hervor
mingen realiseren, en zal daarbij ongetwijfeld op
meer tegenstand kunnen rekenen dan voorheen.
