ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Bordeelbeleid: ramp of zegen?
e^/w
9e»>,
Beleid van
gemeenten
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 2000
:idsch Dagblad
Terughoudendheid in Leidse regio
Het God en verderf vrezende gemeentebesstuur
van Katwijk is er al maanden door van slag en
ook Rijnsburg heeft ernstige gewetensbezwaren.
De opheffing van het bordeelverbod per 1
oktober betekent immers dat zij ten minste één
'huis van plezier' binnen hun
gemeentengrenzen moeten toestaan. De branche
zelf denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen.
'Want als er in Katwijk een markt voor een
bordeel is, dan had er al lang een gezeten'.
door WIM KOEVOET EN MARIJN KRAMP
Het zal je maar gebeuren: al
meer dan tien jaar word je
hooguit gedoogd en dan in
eens ben je een gewilde ondernemer. De
persoon in kwestie Henry de Vogel, exploi
tant van privéhuis Rijndijk 59, kan er harte
lijk om lachen. Twee gemeenten uit deze re
gio vroegen hem onlangs of hij een bordeel
vergunning wilde aanvragen. De Vogel ge
niet een goede reputatie; met hem zouden ze
bij de uitvoering van de nieuwe wet een be
trouwbare exploitant in huis hebben. „Uiter
aard", zegt De Vogel, „was het verzoek zeer
informeel, dat soort dingen doen ze niet af
met een schrijven. Maar het is me toch wat,
dat gemeenten met vergunningen lopen te
leuren."
De opmerkelijke uitnodiging, waarvoor
overigens netjes is bedankt, is tekenend voor
de grote onrust - hier en daar kan gerust van
paniek worden gesproken - die is uitgebro
ken nu de datum van 1 oktober nadert. Op
die dag wordt het bordeelverbod opgeheven
en het prostitutiebedrijf gelegaliseerd mits
het in bezit is van een vergunning van 'de ge
meente. Voor die tijd moeten gemeenten een
bordeelbeleid hebben waarop zij aanvragen
kunnen toetsen. Vooral in confessionele ge
meenten als Katwijk en Rijnsburg stuit de
'plicht' om prostitutiebeleid te ontwikkelen
op gewetensbezwaren.
Welke gemeenten bij hem aanklopten,
vertelt De Vogel niet. „Dan breng ik die men
sen alleen maar in de problemen. Die han
delwijze staat nogal haaks op wat ze volgens
jullie krant in het openbaar vertellen." Of dit
niet hypocriet is? Ach.., hij kan zich er wel
wat bij voorstellen. Als je als burgemeester
bent gedwongen minstens één bordeel in je
gemeente toe te laten, ben je het beste af met
het type exploitant dat De Vogel is. Deze 44-
jarige Hazerswoudenaar bestiert al een jaar
of dertien het huis van plezier aan de Rijn
dijk en geniet ondanks het niet bijster gun
stige imago van 'de branche' een goede re
putatie.
Voorbeeldig
Hij heeft een net bedrijf, zegt hij zelf, dat
twintig jaar geleden op die plek door zijn
moeder en partner werd opgezet. Hij be
schikt over een groot parkeerterrein, garan
deert niet één illegale of minderjarige werk
neemster te hebben, sluit keurig om twaalf
uur, houdt rekening met zijn buren, betaalt
netjes belasting en premies, heeft een bloed
hekel aan drugs en laat zich niet in met het
criminele circuit.
Zelfs zijn alcoholmatigingsbeleid is voor
beeldig. „Er zijn bedrijven waar de baromzet
belangrijker is dan de verdiensten van de
meisjes. Bij mij is dat absoluut niet het geval.
Ik heb een privéhuis. geen bar. Dit huis
dronken verlaten, is er dus niet bij. Je kunt
hier ook geen drankjes kopen, alleen maar
krijgen. Dan heb je ook dat gezeik niet van
'geef me d'r nog eens een, ik betaal er toch
voor'. Deze bedrijfsvoering werkt door op de
klandizie die je trekt."
Dat bestaat voor zo'n 95 procent uit vaste
klanten, in leeftijd variërend van 20 tot 80
jaar. De prostituees zijn tussen de 20 en 50
jaar. Hij wil geen huis met overwegend jonge
meisjes omdat de jonge mannen dan de
overhand krijgen. Die schreeuwen meer, is
zijn ervaring en willen tot vier uur 's nachts
'feest maken'. „Er is hier echt een sfeer van
oude-jongens-krentenbrood. De meeste
klanten zijn, zeg maar, oude kennissen van
de meisjes en mij. Er zijn er zelfs die bellen
om zich af te melden. Doen ze dat niet, dan
is het al gauw: waar is Piet? Heeft zeker een
vriendinnetje."
De Vogel heeft een vergunning aange
vraagd bij de gemeente Rijnwoude. Die wil
er maar één verstrekken; aan hem weltever
staan. Daarmee is de opheffing van het bor
deelverbod voor hem vooral een papieren
kwestie geworden. Zo ook voor het gemeen
tebestuur dat gespeend blijft van verhitte
discussies aangezien het bedrijf al 20 jaar
zonder al te grote problemen wordt ge
doogd.
Grote bezwaren
In Katwijk echter is de nieuwe wetgeving als
een bom ingeslagen. Het raadslid Van
Rooijen (SGP) gaat er zelfs om opstappen.
Nu hij als gemeentebestuurder een bordeel
niet langer kan verbieden en zelfs medever
antwoordelijk wordt gemaakt voor het verle
nen van een vergunning en het aanwijzen
van een vestigingsplaats, was er voor hem
nog maar één manier om zijn gewetenscon
flict op te lossen: vertrekken. „Prostitutie is
zondig. Dat staat in de bijbel. En nu wordt
Katwijk, dat nooit met prostitutie te maken
heeft gehad, ineens opgezadeld met de ver
plichting tenminste één vergunning te verle
nen. Zo'n 23 van de 27 gemeenteraadsleden
zijn tegen de komst van een bordeel. Ik ben
als raadslid - net als zij - drager van de ge
voelens van de gemeenschap maar ik kan die
functie zo niet vervullen. Dat stuit mij enorm
tegen de borst."
Dat de andere gemeenteraadsleden wel
'om' zijn en met flink veel tegenzin het plaat
selijke industrieterrein hebben aangewezen
als locatie voor een bordeel, is uit het besef
dat de zogeheten nuloptie (niet één bordeel
toelaten) naar alle waarschijnlijkheid niet
haalbaar is. Vooral gemeenten met een net
als Katwijk forse christelijke signatuur, tim
meren hun bestemmingsplannen dicht om
het onheil af te wenden. De verwachting is
dat dit beleid voor de rechter sneuvelt. De
wetgever heeft met de opheffing van het bor
deelverbod immers uitdrukkelijk de bedoe
ling gehad om vestiging in elke gemeente
mogelijk te maken. Toch verkiest een aantal
gemeenten deze bestuurlijke ongehoor
zaamheid boven de invoering van lokaal
bordeelbeleid. Van Rooijen is van mening
dat Katwijk die gok ook had moeten wagen.
Had de rechter Katwijk teruggefloten, dan
had hij alsnog zijn biezen gepakt.
Zijn principiële opstelling leverde Van
Rooijen de afgelopen week veel adhesiebe
tuigingen op. Niettemin zit de opmerking
van burgemeester Van Wouwe hem nog
steeds dwars. „U moet niet getuigen, u moet
deze gemeente besturen", voegde deze hem
toe tijdens het politieke debat in de gemeen
teraad. Van Rooijen: „Alsof mijn getuigenis
een louter cosmetische functie heeft."
Ongegrond
Peter Demenint, zedenteamchef bij de poli
tie Hollands-Midden, begrijpt de opwinding
in Katwijk wel maar vindt dat in het debat de
onjuiste indruk is gewekt dat 'het grote ge
vaar' zich na 1 oktober aandient. „Het zou
vandaag nog kunnen gebeuren dat iemand
ergens in Katwijk een pand koopt en daar
een bordeel begint. Juist doordat gemeenten
vanaf 1 oktober in hun vergunningsvoor
waarden en in hun bestemmingsplannen
bepalen waar wel en geen bordelen mogen
komen, kunnen ze niet meer worden verrast.
Ook de angst voor een invasie van bordelen,
alleen maar omdat ze legaal worden, is abso
luut ongegrond. Er zijn net zo veel bordelen
als er markt voor is en de marktsituatie ver
andert niet. Je begint echt niet zo maar aan
een bordeel omdat dat nu mag. Je moet flink
investeren en aan vrouwen zien te komen."
Ook André van Dorst, woordvoerder van
de Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven
(VER) gelooft om dezelfde reden niet dat het
zo'n vaart zal lopen in Katwijk. „In onze
branche geldt het marktprincipe net zo goed.
Als Katwijk zo'n geweldige plaats was om
een bordeel te vestigen, had er allang eentje
gezeten. Misschien is er wel een markt voor,
maar als de voltallige gemeenschap tegen de
vestiging van zo'n bedrijf is, kun je als ex
ploitant alleen maar problemen verwachten.
Welke ondernemer heeft daar nu zin in? Als
de Katwijkse gemeenteraad dus daadwerke
lijk een afspiegeling van de bevolking is,
heeft het dorp niets te vrezen lijkt mij."
Wat hem vooral stoort in de discussies
over het lokale bordeelbeleid is de beeldvor
ming die over de branche wordt uitgestort.
„Er wordt niet alleen de indruk gewekt dat
de bordelen als paddestoelen uit gaan schie
ten. Nee, nee... Met een bordeel op je grond
gebied ben je ook direct het centrum van
wapenhandel, drugssmokkel en allerlei an
ILLUSTRATIE MAARTEN WOLTERINK
dere criminele activiteiten. Kortom het gaat
weer lekker met ons imago. Maar ja, ze moe
ten wat, die behoudende gemeenten. Hun
principieel 'nee' is overruled door de rijks
overheid. En wat doe je dan als je het wilt te
genhouden? Je laat het voorkomen alsof een
enorme ramp je dorp bedreigt, je hel en ver
doemenis binnenhaalt, het einde zoek is..."
Natuurlijk, erkent Van Dorst, bestaan er
foute zaken die vrouwen smokkelen, pas
poorten afnemen, in drugs handelen, slechts
twee klanten in de week hebben maar er
voor de belasting 100 opvoeren om geld te
witten. „Maar dat is maar een klein clubje;
de onderkant van de markt. En die krijgen
dus absoluut geen vergunning. Daarvoor is
die nieuwe regelgeving juist bedoeld. Om dit
soort praktijken uit te bannen."
Vertrouwen
Van Dorst, die zelf een prostitutiebedrijf in
Apeldoorn heeft, verwacht niet dat de af
schaffing van het bordeelverbod leidt tot een
toename van het aantal seksinrichtingen.
„Gemeenten baseren zich allemaal op de
huidige situatie. Nette bedrijven krijgen een
vergunning, Gemeenten die nog geen borde
len hebben, zullen ze zoveel mogelijk probe
ren te weren. Ik denk juist dat het aantal af
neemt. In Amsterdam dat al enkele jaren ge
leden een vergunningstelsel invoerde, was er
ook een afname van ongeveer 7 procent. En
daar zaten veel zaken tussen waarvan nie
mand de sluiting betreurde."
Behalve dat het aantal zaken aan de 'on
derkant van de markt' afneemt, denkt Van
Dorst ook dat een aantal middelgrote bedrij
ven (5 tot 10 werkneemsters) niet is opge
wassen tegen de wetswijziging. Bordelen van
deze omvang zijn momenteel eigenlijk te
klein voor een financieel gezonde bedrijfs
voering. „Ze moeten uitbreiden, maar wach
ten de vergunning af. Op zich logisch, maar
ik geloof niet dat er veel gemeenten zullen
zijn die zeggen: alstublieft hier is uw vergun
ning en oh wilt u uitbreiden? Maar natuurlijk
gaat uw gang. Nee, eer de gemeenteraden
daar aan toe zijn ben je een paar jaar ver
der."
(Vervolg elders in dit Zaterdags Bijvoegsel)
Het gemeentebestuur van Leiden
telt zelf vier seksinrichtingen in de
stad en wil het daarbij houden.
Ook Leiderdorp laat het bij het
oude en is van plan om Club Joy, de
zaak die sinds vijf jaar op een be
drijventerrein is gevestigd, een ver
gunning te geven.
Wassenaar heeft geen sekshuizen
en laat na 1 oktober maximaal één
sekshuis toe op een nog nader te
bepalen plek. Overigens zijn er nog
geen aanvragen van geïnteresseerde
ondernemers binnengekomen.
In Voorschoten legt de gemeente
een eventuele aanvrager van een
vergunning allerlei beperkingen op.
Zo mag de zaak zich niet in een
woonstraat vestigen, niet in de na
bijheid van een kerk, niet als zoda
nig herkenbaar zijn, geen passanten
lokken, en niet binnen een straal
van 250 meter van scholen staan.
Oegstgeest stelt ook allerlei be
perkingen op voor exploitanten die
in de toekomst mogelijk iets willen
ondernemen in dit dorp. De ge
meente gaat daarbij uit van maxi
maal één escortservice en maximaal
één bordeel. Een van de argumen
ten om deze maxima aan te hou
den, is dat buurgemeente Leiden re
latief rijkelijk is voorzien.
Warmond hanteert ook een ver
gelijkbaar 'werend prostitutiebe
leid'.
Burgemeester en wethouders van
Zoeterwoude willen eveneens
slechts één vergunning afgeven.
In de gemeente Alkemade zijn
geen bordelen. Op bedrijventerrein
De Lasso in Roelofarendsveen mag
er onder strikte voorwaarden één
komen.
Wat er in Ter Aar na 1 oktober
mag en niet mag gebeuren is ondui
delijk. De regels zijn nog in de
maak.
Alphen aan den Rijn kent één
privéhuis en een escortbedrijf maar
waar die zich precies bevinden en of
de zaken aan het toekomstige ver
gunningenstelsel kunnen voldoen,
weet het gemeentebestuur niet. In
elk geval wil het college in de toe
komst geen seksinrichtingen in het
centrum of op een plek waar het
leefklimaat wordt aangetast.
Op het grondgebied van Rijn
woude staat Rijndijk 59. De ge
meente vindt één zaak voldoende.
Jacobswoude zal elke vergun
ningaanvraag beoordelen aan de
hand van het bestemmingsplan. De
gemeente hanteert geen maximum
aantal en wijst op voorhand geen
locaties aan.
Hoe Noordwijkerhout op de af
schaffing van het bordeelverbod
reageert is nog niet duidelijk. Het
college komt in september met een
beleidsvoorstel.
Ook van Sassenheim, Lisse en
Hillegom is het toekomstige beleid
nog onbekend.
In Katwijk zijn daarentegen al ve
le discussies over de gewijzigde wet
geving gevoerd. De gemeente wil er
geen. Maar mocht toch iemand een
seksinrichting in deze plaats willen
starten dan kan dat slechts onder
zeer veel beperkingen op de 50 vier
kante meter die de gemeente daar
voor op bedrijventerrein 't Heen
heeft aangewezen.
Buurgemeenten Noordwijk en
Valkenburg staan in de toekomst
hooguit één bordeel toe op hun
grondgebied.
Rijnsburg en Voorhout proberen
seksinrichtingen te weren door
strenge eisen te stellen zoals een
verbod in de buurt van kerken en
scholen.
