Noodklok over werkdruk
DSM
Sara Lee laat Stegeman doodbloeden
cegeman,daar hou iHan. ljLstegman'daarh°uii<Van
Helft omzet uitgever VNU komt uit Verenigde Staten
Economie
ongarije alternatief
oor varkenshouders
Nederlandse overheid erg traag met betalen
INDERDAC 24 AUGUSTUS 2000
[edcar bekijkt productie Hyundai
>rn NedCar in Born onderzoekt of in Born vanaf 2004 naast
Smart en de nieuwe Mitsubishi ook een Hyundai kan wor-
;n gemaak. Dat heeft NedCar-topman Dewulf gisteren beves-
;d. Topman Koo van Hyundai wil de nieuwe eenliterauto (die
jg op de tekentafel ligt) laten produceren in China, Korea en
j NedCar. De productie van de Mitsubishi Space Star gaat nog
jor tot 2006, vanaf 2004 worden ook de nieuwe Mitsubishi en
Smart in Bom in elkaar gezet. Begin oktober loopt de mil-
enste 'NedCar-car' van de band.
Ivername drukt winst Bouwfonds
ievelaken Het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten, vorig
ir in handen gekomen van ABN Amro, heeft de winst over de
rste zes maanden van dit jaar zien teruglopen van 102,6 naar
11,2 miljoen. Volgens BNG ligt de oorzaak in de overname,
lorheen genoot het BNG vermogensvrijstelling omdat het ei-
ndom was van gemeenten. Nu ABN Amro de touwtjes in han-
in heeft, moet het Bouwfonds het volle pond betalen. Op jaar-
isis scheelt dat een slordige vijftig miljoen. Het Bouwfonds
rkocht in de eerste helft van het jaar 2.914 woningen en ver-
rekte voor 3,3 miljard aan hypotheken, twee ton minder dan
i rzelfde periode vorig jaar.
iederlandse gasbelangen verkocht
lcary TransCanada Pipelines verkoopt zijn Nederlandse be
ngen aan GDF International, een volle dochter van Gaz de
ance. Het gaat om alle aandelen in het gasexploratie en -pro-
ictiebedrijf TransCanada International Netherlands en 38,6
ocent van Noordgastransport. Met de overname is 818 mil-
en gulden gemoeid. TransCanada International Netherlands
eft belangen tussen de 25 en 49 procent in zeven winningsge-
eden. Vorig jaar december besloot de directie van TransCana-
izich te concentreren op de activiteiten in Noord-Amerika.
totale capaciteit van het gasbedrijf groeit met 800 miljoen
lub gas per jaar.
linder winst voor De Telegraaf
(sterdam De winst van De Telegraaf is in het eerste halfjaar
et 17,6 procent gedaald tot 67,8 miljoen gulden. De omzet
ïm met 10,8 procent toe tot 950,3 miljoen. Autonoom steeg de
d nzet met 6,6 procent. Voor heel 2000 verwacht het concern
minste twintig procent minder winst te realiseren. De winst
aide door aanloopverliezen bij internetactiviteiten, de rente-
iten van de aankoop van de Limburger en aandelen Wegener
de hogere belastingdruk. Voor de tweede helft van 2000 ko
en hier nog de aanloopverliezen bij van de nieuwe middag-
mt News.nl en het nieuwe mannenblad FHM.
teun Duitse leger bij invoering euro
ilun Het Duitse leger moet tijdens de invoering van de euro
januari 2002 het transport en de opslag van de nieuwe mun-
en biljetten gaan bewaken. Dit zei topman Arnold van de fe-
ratie van Duitse banken gisteren. De omwisselingsperipde is
criminelen een aantrekkelijke tijd, zo blijkt uit een door Ar
id aangehaald rapport. De kans op overvallen is groter. Duit-
commerciële banken verwachten dat zij zes keer meer mun-
bankbiljetten in huis hebben dan gebruikelijk. De vraag
of de kluizen die hoeveelheid aankunnen. Het ministerie van
fensie zegt dat het leger in principe de banken te hulp kan
hieten. Voor deze service moet wel worden betaald: die valt
ïiten de normale taken van het leger.
uitse binnenvaart boert goed
isburg De Duitse binnenvaart rekent op een goed jaar. Al-
■n al de eerste vijf maanden van 2000 werd bij het goederen-
insport over water een toename van 8,6 procent naar 99,5
iljoen ton gemeten. De stijging wordt geheel veroorzaakt door
?er vervoer van droge ladingen, aldus de BDB. Vooral de ex-
irt steeg met 21,9 procent sterk. Het vervoer van olieproduc-
daalde licht met 2,9 procent. Het verbond rekent voor het
eede halfjaar op een sterke toename in de tankscheepvaart.
enzine en diesel weer duurder
haag De prijs van autobrandstoffen wipt op en neer. Waar
teren de benzineprijzen nog met twee cent daalden, stijgen
morgen weer net zo hard. Een liter euro ongelood kost dan
>9, super plus 2,73 en super met loodvervanger 2,80 gulden,
eselrijders hebben pech. De literprijs stijgt zelfs met 3,4 cent
ar 1,96 gulden. De prijswijziging is het gevolg van ontwikke-
gen op de internationale markt, zo heeft marktleider Shell
kendgemaakt.
itt verwerft order in Hong Kong
ldoornSoftewareontwikkelaar Hitt gaat het huidige sys-
:m voor de verkeersbegeleiding van de scheepvaart in de ha
rt en de kustwateren van Hong Kong vervangen. Hitt kreeg de
dracht na een open internationale aanbesteding van het pro-
dat een omvang heeft van veertig miljoen gulden. Concur-
nten waren bedrijven uit Duitsland, Frankrijk en de VS. Voor
uitvoering van het project, dat drie jaar in beslag neemt, gaat
tt samenwerken met het lokale bedrijf CSL. Dat gaat onder
■er alle apparatuur installeren. Hitt kwam in 1994 voort uit
illandse Signaalapparaten. In de eerste helft van dit jaar be
lieg de omzet vijftien miljoen.
iarest hans gertsen
iespondent
garije is mogelijk een alter-
ef voor de met toenemend
itegebrek kampende Ne-
andse varkenshouders. Als
aan minister Brinkhorst van
lbouw ligt, kunnen op ter-
zo'n tien tot twintig Ne-
andse varkenshouders in
kader van een proefproject
bedrijf starten in het cen-
Europese land.
jdens een tweedaags werk-
>ek dat Brinkhorst eerder
week aan Hongarije
ht, reageerde zijn Hongaar-
imbtsgenoot Torgyan posi-
op het idee van de Neder-
lse landbouwminister. Afge-
'ken is dat een Nederlands-
igaarse ambtelijke werk-
:p onder leiding van land
raad Gabor de mogelijk
en de komende weken ver
uit zal werken.
et is volgens Brinkhorst niet
bedoeling om op grote
jN0/ al varkenshouders te gaan
prteren. De Nederlandse
wil varkenshouders
de mogelijkheid bieden in
garije een nieuw bedrijf op
etten, al dan niet met be-
van een moederbedrijf in
erland. De Nederlandse
enshouders zouden in
garije met Nederlandse ex-
ise en varkenssperma moe-
kunnen opereren en moe-
;unnen produceren voor de
DEl1 isi
Miljardendeal
Shell in China
SHANGHAI ANP-BRIDGE
Shell begint na twaalf jaar plan-
nenmaken een joint venture
met het Chinese oliebedrijf
CNOOC. Dit heeft het Brits-Ne
derlandse concern gisteren be
kendgemaakt. Shell krijgt vijftig
procent in handen, CNOOC sa
men met enkele kleinere Chine
se bedrijven de rest.
In 1998 tekenden de partners
al een voorlopig contract. Eind
jaren tachtig werden voor het
eerst plannen gemaakt voor het
zogeheten Nanhai-project. Na
vele jaren van gesprekken werd
besloten tot de bouw van een
petrochemisch complex dat la
ter wordt uitgebreid met een
raffinaderij.
De waarde van de gezamen
lijke onderneming wordt ge
schat op 10,6 miljard gulden.
Naar verwachting kan de over
eenkomst in oktober worden
ondertekend. De Chinese over
heid moet nog een licentie af
geven. Het project betreft een
ethyleenfabriek met een capa
citeit van 800.000 ton per jaar in
Huizhou, nabij Hong Kong in
de zuidelijke provincie
Guangdong. Ethyleen dient als
grondstof voor de productie
van plastic. Ook levert de fa
briek jaarlijks 250.000 ton pro-
pyleenoxide.
Volgens de Britse zakenkrant
Financial Times is Shell ook in
gesprek met CNOOC over een
investering van één miljard gul
den in de geplande beursgang
van het Chinese bedrijf begin
volgend jaar. CNOOC verwacht
hiermee een tot twee miljard
dollar op te halen met het
plaatsen van 25 procent van de
aandelen.
Europese markt.
Een van de grootste proble
men waar de ambtelijke werk
groep een oplossing voor moet
zien te vinden alvorens het
proefproject van start kan gaan,
is dat buitenlanders volgens de
Hongaarse wetgeving geen
landbouwgrond kunnen kopen.
Dat verbod is enkele jaren gele
den ingevoerd om te voorko
men dat kapitaalkrachtige bui
tenlanders grote stukken van
Hongarije zouden opkopen.
Landbouwgrond is in Hongarije
nu nog tien tot twintig maal
goedkoper dan in Nederland en
andere West-Europese landen.
In tegenstelling tot het kleine,
zeer dicht bevolkte Nederland,
heeft Hongarije in principe
ruimte genoeg voor uitbreiding
van de varkenshouderij. Waar
Nederland op zestien miljoen
inwoners zo'n vijftien miljoen
varkens heeft, is de Hongaarse
varkensstapel de afgelopen ja
ren tot 5,5 miljoen gekrompen.
Amper de helft van een decen
nium geleden, toen Hongarije
veel varkensvlees naar Rusland
en andere Oost-Europese lan
den exporteerde. Van mest
overschotten is ook nog geen
sprake. Voor Hongarije zou de
komst van een beperkt aantal
Nederlandse varkenshouders
met hun vakkennis een kwalita
tieve impuls voor de deels nog
zeer ouderwetse en kleinschali
ge varkenshouderij kunnen be
tekenen.
FNV-woordvoerder: Flier en daar te diep gesneden in personeelsbezetting
De werknemers van het chemieconcern DSM zijn de ho
ge werkdruk meer dan zat. In een anonieme brief aan de
raad van bestuur van DSM, luiden medewerkers de
noodklok. De vakbond neemt de hartenkreet serieus.
Ook DSM erkent de problemen.
FNV-woordvoerder Walravens.
Volgens hem is er met de vo
rig jaar ingezette 'operatie ex
cellence' hier en daar te diep
gesneden in de personeelsbe
zetting waardoor de werkdruk
te hoog oploopt. Werknemers
moeten door de geringere be
zetting van de verschillende fa
brieken te veel diensten achter
elkaar draaien. Ze kunnen daar
door onvoldoende vakantie op-
Het is niet de eerste keer dat de
hoge werkdruk bij het concern
voor onrust onder het perso
neel zorgt. ,,Die ongerustheid
was en is er. De kwestie is al
aan de orde geweest bij de
CAO-onderhandelingen eerder
dit jaar. Het signaal dat nu op
nieuw wordt cïgegeven nemen
we dan ook erg serieus", aldus
nemen.
,,Wij vinden dan ook dat de
DSM-top dit signaal met meer
voortvarendheid zou moeten
oppakken en alerter moet rea
geren om te voorkomen dat het
echt fout loopt. De veiligheid is
in het geding", zegt Walravens.
Volgens hem werken tweedui
zend van de zevenduizend
DSM-medewerkers in Limburg
in volcontinudienst.
De operatie excellence is een
driejarige operatie van DSM om
de winsten in de traditionele
bulkchemie te verbeteren. Hier
door moet in 2002 zeker 600
miljoen gulden extra zijn te ver
dienen. Toen DSM de operatie
vorig jaar aankondigde werd
gesteld dat er door doorstroom
mogelijkheden en natuurlijk
verloop geen grote problemen
voor het personeel werden ver
wacht.
Ook arbeidsdeskundige Pan-
tus van DSM heeft zich eerder
dit jaar opgewonden over de
manier waarop het bedrijf met
de arbeidsomstandigheden van
zijn mensen omspringt. Door
het stijgen van de werkdruk is
volgens hem de kans op het
maken van menselijke fouten
steeds groter, waardoor het
aantal ongelukken toeneemt.
Daarnaast speelt het pro
bleem van de vergrijzing.
Steeds minder jongeren willen
in volcontinudienst werken.
ROTTERDAM ANP
De Nederlandse overheid is een trage be
taler. Slechts een van de vijf betalingen
vindt plaats binnen de vooraf bepaalde
termijn. Dat blijkt uit gegevens die het
Rotterdamse onderzoeksbureau Dun
Bradstreet gisteren presenteerde.
Onlangs keurde het Europese Parle
ment een richtlijn goed ter bestrijding van
betalingsachterstanden. De Europese lid
staten moeten nu binnen twee jaar deze
richtlijn omzetten in nationale wetgeving.
Het parlement wil zo ondernemingen en
overheden dwingen op tijd te betalen.
Dun Bradstreet doet met enige regel
maat onderzoek naar het betalingsgedrag
van overheden en ondernemers. Een op
de drie rekeningen blijkt nu door de over
heden niet op tijd te worden betaald. De
Nederlandse overheid houdt zich volgens
Dun Bradstreet van alle Europese lan
den het minst aan de afgesproken data.
Verder blijkt dat het Nederlandse be
drijfsleven in een halfjaar tijd slechter is
gaan betalen. Gemiddeld duurt het 17,7
dagen na het verstrijken van een afge
sproken termijn voordat een bedrijf een
rekening heeft betaald. Aan het begin van
het jaar was dat nog 17,1 dagen. Bijna 23
procent van de bedrijven betaalt op tijd,
begin 2000 was dat nog 23,6 procent.
De traagste betalers komen uit de ener
giesector, waar maar 12,6 procent van de
rekeningen binnen de afgesproken ter
mijn wordt betaald. De detailhandel blijkt
het betrouwbaarst. In 34,5 procent de ge
vallen wordt hier volgens afspraak be
taald.
Toch moeten leveranciers ook weer niet
heel erg lang op het geld van de Neder
landse ondernemers en overheden wach
ten. In minder dan twee procent van de
gevallen wordt er pas na negentig dagen
betaald. Dit is volgens het onderzoeksbu
reau het laagste percentage van Europa.
deventer gerard potuk
Het Stegemangevoel, ze hadden
het allemaal de werknemers die
in de jaren zeventig en tachtig
bij Stegeman werkten. Worst
van Stegeman had een geres
pecteerde naam. Nederland ge
noot van de reclamespot waar
in Stegeman ('is dat niet die be
roemde dichter') zijn produc
ten aanprees. Het bedrijf be
leefde hoogtijdagen. „In die tijd
organiseerden we personeels
feesten voor drie- tot vierhon
derd man. Waar Anita Meijer
optrad en Lee Towers. Alles
kon, alles lukte", vertelt Her
man Bril.
Bril trad als 15-jarige in dienst
van Stegeman waar twee zus
sen en een broer toen al werk
ten. Het Stegemangevotl was
tot in de huiskamer van de fa
milie Bril doorgedrongen. Daar
is anno 2000 weinig meer van
over. Tot groot verdriet van Bril
die er inmiddels 28 jaar bij Ste
geman op heeft zitten. Bril is
naar eigen zeggen geen actie
voerder. Maar na de aankondi
ging van weer een reorganisatie
-een samenvoeging met de an
dere vleesverwerkers binnen
het Sara Lee-concem, Boers,
Meester en Nestia- brak giste
ren een staking uit. Wat de
werknemers betreft moet er
maar een betere eigenaar voor
het bedrijf komen.
„We hebben ons altijd voor
honderdtwintig, honderddertig
procent ingezet omdaf we ge
loofden in Stegeman-produc-
ten en omdat we wilden dat het
bedrijf er weer bovenop zou ko
men. Maar het management
werkte niet mee. Nadat we in
1993 in handen kwamen van
Sara Lee is de top alleen maar
bezig geweest.Stegeman uit te
melken. Ze laten ons doodbloe
den, de koele rekenmeesters.
Vorig jaar verdween de hamaf
deling en nu willen ze de kook-
en leverworst weghalen. Dan
blijft alleen de droge worst over
en staan hele delen van het be
drijf leeg. Elke boerenlul be-
grijpt dat je met de productie
van droge worst zo'n bedrijf
niet overeind kunt houden. Er
staat ons dus nog meer te
wachten. Vandaar dat we sta
ken. Misschien hadden we dat
eerder moeten doen, maar wij
zijn niet van die stakers. We
dachten het met keihard wer
ken wel te redden."
De reorganisatie die Sara Lee
nu bij Stegeman wil doorvoeren
is de derde op rij en maakt bij
Herman Bril ongekende woede
los. Hij ziet dat ook bij collega's.
„Er zijn er veel meer die hier al
twintig, dertig jaar werken. Die
Stegeman hebben groot ge
maakt en die nu het gevoel
hebben dat ze in de steek wor
den gelaten. Als we daarover
praten zie ik sommige collega's
helemaal wegzakken in hun
emoties."
Bril probeert nu zelf meer af
stand te nemen. „Stegeman,
daar stond ik mee op en daar
ging ik mee naar bed. Die knop
heb ik omgezet, dat was nodig
om mezelf te beschermen.
Want je staat zo machteloos te
genover de dingen die gebeu
ren." Hij is ervan overtuigd dat
de directie die in Deventer de
scepter zwaait ook met de reor
ganisatieplannen in zijn maag
zit. „Onze directeur is geen be
roerde vent. Maar hij kan de
ontmanteling van Stegeman
niet tegenhouden. Hij moet uit
voeren wat Sara Lee hem op
draagt. Misschien dat een sta
king in Deventer ze daar in
Hoofddorp wakker schudt."
Daardoor ligt de gemiddelde
leeftijd van de DSM-medewer-
kers in volcontinudienst boven
de veertig jaar. Het ziektever
zuim onder deze ouderen stijgt
dan ook.
DSM-woord voerder Spierts
zegt het jammer te vinden dat
de brief anoniem is. „Ie kunt
daardoor niet nagaan of het te
recht is wat wordt gesteld",
stelt hij. „Maar het klopt wel
dat er veel van de mensen
wordt gevraagd in de concur
rentiestrijd waarin we zitten. Er
wordt hard gefietst op dit mo
ment. Maar we hebben door de
operatie excellence nooit onze
veiligheidsnormen naar bene
den bijgesteld."
Van Lanschot
presteert goed
DEN BOSCH ANP
Het personeel van worstfabrikant Stegeman legde gisteren het werk neer uit protest tegen weer een reorganisatie. foto cpd vincent jannink
De zakenbank Van Lanschot
heeft in de eerste helft van 2000
goed gepresteerd. De Bossche
bank krikte de nettowinst 30,3
procent op naar 89,4 miljoen
gulden. Daarmee kwam de
winst per aandeel uit op 1,37
euro, 28 procent meer dan het
eerste halfjaar van 1999. In de
winst is niet de boekwinst van
45 miljoen gulden meegeno
men, die Van Lanschot kreeg
door de verkoop van zijn be
lang in Alpinvest. De winst per
aandeel komt overeen met de
verwachtingen. De directie
schatte in mei nog dat de winst
boven de 20 procent zou uitko
men. 'Gezien de goede resulta
ten en de voortgaande groei'
geldt diezelfde doelstelling nu
ook voor heel 2000.
Prijzen voor
producenten
schieten omhoog
WIESBADEN DPA-Rtr
In Duitsland zijn de producen
tenprijzen in juli met 3,3 pro
cent gestegen ten opzichte van
een jaar ervoor. Het is de sterk
ste stijging van de laatste negen
jaar, zo maakte het Duitse bu
reau voor de statistiek vandaag
bekend. De prijzen werden op
gestuwd door de prijsstijging
van olieproducten. Die waren
bijna dertig procent duurder
dan vorig jaar juli. Worden die
buiten beschouwing gelaten,
dan bedroeg de stijging van de
producentenprijzen 2,2 pro
cent. De gegevens zijn een be
vestiging van de tendens van
oplopende inflatie in de euro
landen als gevolg van de dure
olie en de lage koers van de eu
ro. De Europese Centrale Bank
(ECB) zal er volgens menigeen
een aanleiding in zien de rente
te verhogen. De bank vergadert
de volgende week weer. In de
Duitse krant Handelsblatt van
vandaag liet ECB-econoom Is-
sing weten dat het prijsklimaat
in de eurolanden aanzienlijk is
verslechterd.
Economie groeit
met 4,1 procent
VOORBURG ANP
De Nederlandse economie is in
het tweede kwartaal met 4,1
procent gegroeid in vergelijking
met dezelfde periode in 1999.
Dit blijkt uit de eerste, voorlopi
ge uitkomsten van de kwartaal
rekeningen van het Centraal
Bureau voor de Statistiek. Vol
gens het CBS vlakt de economi
sche groei wat af, maar blijft ze
op een hoog niveau. De eerste
helft van dit jaar groeide de
economie met 4,4 procent.
haarlem pieter van hove
Het Haarlemse uitgeef- en informa
tieconcern VNU is voor haar omzet
steeds meer afhankelijk van activitei
ten in het buitenland. Waren tussen
'93 en '95 de activiteiten in Neder
land nog goed voor tachtig procent
van de omzet van VNU, anno 2000 is
dat aandeel teruggebracht tot een
kwart.
Vooral in de Verenigde Staten zijn er
volgens het bedrijf groeimogelijkhe
den. Het concern vril binnen twee jaar
een notering aan de Amerikaanse ef
fectenbeurs aanvragen, maakte be
stuursvoorzitter Van den Bergh giste
ren bekend tijdens een toelichting op
de halfjaarcijfers van VNU. De winst
bedroeg ruim 200 miljoen gulden bij
een omzet van 3,4 miljard gulden. Bij
de winst is niet de opbrengst van de
verkoop van de VNU-dagbladen gere
kend.
De belangstelling van VNU voor de
Verenigde Staten blijkt ook uit het lijst
je van de grootste overnames, die re
cent zijn gedaan. Zoals de acquisitie in
november '99 van kijkcijferinstituut
Nielsen Media Research en de verwer
ving van een meerderheidsbelang in
Netratings, dat metingen van internet
gebruik verricht. Afgelopen maand
nam VNU de Amerikaanse activiteiten
over van vakbeursorganisator en vak
bladenuitgever Miller Freeman voor
1,5 miljard gulden.
De samenwerking tussen Nielsen Me
dia Research en Netratings verloopt
voorspoedig. De eer§te zes maanden
van dit jaar is het klantenbestand ver
dubbeld. Binnenkort komt VNU met
een aandelenemissie, waarvan een ge
deelte is bestemd voor de aankoop van
Netratings. Na goedkeuring voor deze
overname komt de helft van de omzet
van VNU uit de Verenigde Staten. Het
bedrijf is dan één van de grootste in
formatiebedrijven ter wereld.
Aandachtsgebieden voor het concern
blijven de telefoon- en gouden gidsen,
vaktijdschriften en diverse informatie
diensten. Een voorbeeld van dat laat
ste is de onlangs in de Verenigde Sta
ten opgezette Backstage site waarop
producers en acteurs elkaar kunnen
vinden.
4
Voorzitter Van den Bergh van de raad van bestuur van VNU, kondigde gisteren bij de
presentatie van de halfjaarcijfers aan dat het uitgeversconcern binnen twee jaar een
beursnotering in Amerika wil aanvragen. foto dijkstra fred steenman
Ook in Nederland lopen de zaken op den Bergh. De bestuursvoorzitter ver-
internetgebied voorspoedig, aldus Van wacht met name veel van de aange
kochte zoekmachine Startpagina.nl en
Ilse Media Groep (met de zoekpagina
www.ilse.nl), waarin VNU een meer
derheidsbelang heeft. Volgens de be
stuursvoorzitter kunnen deze twee
aankopen veel nieuwe bezoekers trek
ken. Onlangs is het concern met uit
zendbureau Randstad overeengeko
men gezamenlijk een carrièresite te
beginnen (Newmonday.com), dat zich
richt op hoger opgeleiden in Europa.
De uitwerking van het principe-ak
koord neemt echter zoveel tijd in be
slag dat de geplande beursgang van de
banensite Jobworld voorlopig is uitge
steld.
De oplage van de Nederlandse VNU-
tijdschriften bleef nagenoeg gelijk.
Toch bracht deze groep meer geld in
het laatje door hogere advertentiever
kopen. De Belgische tijdschriften haal
den een lager resultaat door minder
verkochte advertenties. Volgens de be
stuursvoorzitter komt dit doordat Bel
gische adverteerders de aandacht heb
ben verschoven naar reclame op de te
levisie.
