'Er zijn ook leraren die het met een krijtje kunnen'
Pergola catastrofaj
Moderne overheid heeft straks één loket op internet
Meningen
Klankbord
Vergeet het maar
Geen mijnheer,
wel een mening
WOENSDAG 23 AUGUSTUS 2000
945
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brie\
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
Enkele dagen geleden zagen wij
in onze krant die grote kleuren
foto van de touringcar uit Al
phen aan den Rijn, die door
een dunne brede pijler als door
een mes in tweeën was gesne
den... Drie doden, twaalf zwaar
gewonden die urenlang be
kneld hebben gezeten.
Nu had ik verwacht dat er wel
stemmen zouden opgaan van
mensen die zouden denken aan
de kruising HSL-A4, een één ki
lometer lange kruising met zeer
veel zeer sterke poten van ge
wapend beton aan weerskanten
van de A4. Hoe vaak heb ik in
mijn leven -over een poosje
word ik 82 jaar- in de krant ge
lezen van auto's die tegen een
boom waren gereden en hoe
ernstig de gevolgen waren!
Nu heeft Rijkswaterstaat om
46 miljoen gulden te besparen
verdiepte aanleg afgewezen. Er
worden 'pergola's' langs de A4
gebouwd, en dat worden er
over die ene kilometer zeer ve
le. We hebben nu duidelijk
kunnen zien hoe ernstig de ge
volgen kunnen zijn! Hoeveel
automobilisten en mede-inzit
tenden zullen hiervan het
slachtoffer worden?
Ongeveer een jaar geleden
schreef ik (na eerder pogingen
en voorstellen gedurende de in
spraakperiode om die lelijke en
gevaarlijke kruising te herzien):
'Wat denkt u dat er met zo'n
poot van de pergola gebeurt als
daar met volle snelheid een op
legger, zwaar beladen met ge
wapend betonnen heipalen te
genop botst?' Antwoord: 'Daar
tegen is de constructie be
stand'. Over de gevolgen voor
de chauffeur geen wooi
de mogelijkheid dat -eve
bomen langs een weg-
met die pergola's in
zouden komen, was zei
aanleiding om te reagere
Waar, bijvoorbeeld op
luwe, een snelweg ei
doorkruist, worden brei
ken aan weerskanten b
gemaakt, opdat een a
van de weg is afgeraaJ
boom zal raken. Bij vier
ken en een vluchtstrot
den de balken die de
moeten dragen waarc
rails voor de HSL moetj
den gelegd wel heel er;
en duur. Er zullen daar
poten op de middenber
ten staan.
Hoe vaak rijden er
bussen, vrachtauto's c
vangrails op de middt
Ook daarvoor zijn de pc -5
de pergola's catastrofa
rijen palen over 1 kill
zware betonpoten om f
20 meter. Hoeveel bots®
honderd jaar? Hoeveel
Hoeveel blijvend
Hoeveel schadeposten
verzekeringen aan mata
levens? Hoeveel bedraf
kosten ten opzichte va
miljoen die minister
bos wil besparen? Is ditl
woord?
Het is de plicht van <j
ten de bevolking van Na
wakker te schudden et
minister te bewegen onji|
diepte baan die de geiT
willen, te aanvaarden.
B
Met verbazing en groeiende
verontwaardiging heb ik het ar
tikel 'De Houtkampgroep stopt
na 32 jaar' in het Leidsch Dag
blad van 31 juli jl. gelezen.
Als moeder van een lichame
lijk gehandicapte zoon van 14
jaar ondervind ik dagelijks dat
gehandicapten nog steeds niet
zo in de samenleving geïnte
greerd zijn als mijnheer Vree
ken schetst. Natuurlijk kun je in
de elektrische rolstoel rondjes
rijden in een aangepaste Win
kelhof. Maar dat is niet een
vrijetijdsbesteding die een li
chamelijk gehandicapte lang
zal bezighouden. Naar een
sportclub of gewone scouting?
Ik zou willen dat het waar was.
Misschien wel getolereerd,
maar zeker niet geaccepteerd.
Gelukkig kunnen veel lichame
lijk gehandicapten, zij het met
'het rugzakje', zeer gen
de leerkrachten,
hulpverleners, terecht ii
guliere onderwijs.
De realiteit van 2000
nog een Mythylschool
en een Mauritsgroep, e
tinggroep in Voorschot
elke 14 dagen 35 lichan
handicapten komen. C
ze ieder jaar op kamp.
len nog steeds bij de g
het kampvuur de veil
weg en vind je nog s :o"
saamhorigheid tussen 00
en scouts, om de wooiPsh
mijnheer Vreeken te gelj?01
Doelgroep verdwener
voor lichamelijk gehan 8e'
overbodig geworden? |S€
het maar! Pr
Ibro
Marianne Ipei
van Polaneü
UITGELICHT
De krant is een mijnheer. Een
mijnheer heeft een mening.
Daarom heeft iedere krant die
zichzelf respecteert elke dag
een hoofdartikel. Tegen die lo
gica is tot diep in de jaren zes
tig weinig ingebracht. Toen
pasten veel laanten de vorm,
de inhoud en de frequentie
van het commentaar aan de
tijdgeest aan. De verzuiling
kwam ten einde en dat maak
te de weg vrij voor een onaf
hankelijker en dus onvoor
spelbaarder opstelling van de
krant. De tijd is voorbij dat
partijleiders in de katholieke
Volkskrant of het protestante
Trouw de hoofdartikelen
schreven. Stemadviezen op de
WD blijven sindsdien ook in
de NRC achterwege.
De vorm is losser geworden
en de inhoud meer beschou
wend. Alleen de frequentie is
in de meeste kranten weer als
vanouds dagelijks. Hoofdarti
kelen stonden vroeger pontifi
caal op de voorpagina. Bij on
ze collega's van de Gooi
Eemlander staan ze daar nog
en hoewel Trouw die traditie
vorig jaar herstelde, kiezen de
meeste kranten voor een plek
links of rechts bovenin op de
opiniepagina.
In de strikte zin van het woord
zijn het ook geen hoofdredac
tionele commentaren meer.
Ze verschijnen onder verant
woordelijkheid van de hoofd
redactie, maar worden ook
door andere redacteuren ge
schreven. Deskundigheid op
een specifiek terrein is voor de
kwaliteit van een commentaar
belangrijker dan de hiërarchi
sche positie van de redacteur.
In alle vroegte wordt 's mor
gens een onderwerpkeuze ge
maakt, een lijn uitgezet en een
auteur gekozen die het com
mentaar schrijft.
Hoofdartikelen beginnen met
of monden uit in een stelling-
name. Bij een regionaal dag
blad als het onze weerspiege
len de commentaren de veel
kleurige cultuur op de redac
tie en van onze lezersgroep.
Het Leidsch Dagblad is onaf
hankelijk en niet, zoals Trouw,
confessioneel geïnspireerd of,
zoals de Volkskrant, verbon
den met een progressieve be
weging.
Minder frequent verschijnen
de commentaren die reageren
op het regionale nieuws. De
onafhankelijke opstelling van
de krant geeft die hoofdartike
len gezag in brandende kwes
ties die de stad verdeeld hou
den. Daarbij gaat het de re
dactie niet om invloed op de
politiek, maar om invloed op
de meningsvorming. Dat
wordt nogal eens verward.
Het maakt ons helemaal niets
uit of de lezer het eens is met
het hoofdartikel. Als het de le
zer aan het denken zet en het
de discussie stimuleert zijn wij
meer dan tevreden. Kortom:
de krant is al lang geen mijn
heer meer, heeft nog altijd een
mening, maar dringt die niet
op.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
De vakantie is voorbij.
Tijd voor nieuwe, dure
schoolboeken.
Tweedehands inkopen is
moeilijk, zeker voor de
tweede fase, en gebruikte
boeken zijn vaak
onverkoopbaar. Want
lesmethodes veranderen,
en anders zorgen
uitgevers wel voor
nieuwe, 'geheel herziene'
drukken. Maar zo snel
gaan de
spellingshervormingen en
de ontwikkelingen in de
natuurkunde toch niet?
Dus kan het niet wat
minder?
M. Nuijten, winkelchef bij De
Kier Schoolboekhandel in Lei
den: ,,We hebben afspraken
met de meeste scholen in de re
gio dat we voor hun leerlingen
de bestellijsten maken. Kooyker
is daar sinds 1 januari mee ge
stopt, dus hebben we het druk
ker dan ooit. Door de invoering
van de tweede fase moeten
mensen heel veel nieuw kopen.
Dan ben je al gauw meer dan
duizend gulden kwijt. Maar bij
ons kun je de boeken ook hu
ren. Dan betaal je 38,5 procent
van de nieuwprijs. Wat het heel
erg duur maakt: vroeger had je
in het vwo zeven examenvak
ken, nu een stuk of dertien. Of
alle boeken echt nodig zijn? Dat
is iets tussen school en leerling.
Wij kunnen over de inhoud
weinig zeggen, we zijn alleen
een tussenstation. Als iemand
mij vraagt of hij wel die laatste
Bos-Atlas moet hebben? In
principe verwijs ik naar de
school terug, maar de Bos-Atlas
zeker. Ik weet wel dat die nou
juist wél verandert. Kijk maar
naar Joegoslavië.''
D. Lindhout, werkt bij De Sleg-
te in Leiden op de afdeling
tweedehands schoolboeken:
„Vroeger gingen de meeste
boeken nog wel tien jaar mee.
Dat hebben wij natuurlijk veel
liever. Nu brengen uitgevers na
één, twee of drie jaar al een
nieuwe druk uit. Ik heb soms
ook het idee dat alleen de pagi
nanummering is veranderd.
Die uitgevers zullen wel geld
willen verdienen. En nu met de
tweede fase is het helemaal erg.
Het schooljaar begint met een speurtocht door hoge stapels dure schoolboeken. foto wfa/hans kouwenhove
Nu móét je vaak nieuwe boeken
kopen. Je hebt altijd wel leerlin
gen die het met oude drukken
proberen, en sommige leraren,
of sommige scholen, vinden dat
ook goed. Wij geven bovendien
garantie. Je kunt bij ons tot 1
oktober terugkomen als blijkt
dat je een oude druk hebt die
niet geaccepteerd wordt."
ANP-bericht van 29 juni 2000:
„De Tweede Kamer wil dat de
Nederlandse Mededingingsau
toriteit (NMa) een onderzoek
instelt naar de schoolboeken-
markt. De Kamer ergert zich al
jaren aan de scherp stijgende
kosten van educatieve boeken.
Volgens een becijfering van ou
dervereniging Ouders en Coo
zijn de boeken 20 procent te
duur. De hoge boekenprijzen
zijn in elk geval voor een deel
het gevolg van een aantal on
derwijsvernieuwingen. Voor het
studiehuis en vmbo zijn nieuwe
boeken nodig. Ouders met een
kind in de vierde klas van de
havo zijn gemiddeld 240 gulden
meer aan boeken kwijt dan
vóór de invoering van het stu
diehuis."
Anke Stapels, woordvoerster
van de NMa: „De Nederlandse
Mededingingsautoriteit voert
inderdaad een onderzoek uit
naar de prijzen van schoolboe
ken. Daarmee reageren we op
een klacht van Ouders en Coo,
niet op de oproep van de Twee
de Kamer. De klacht is in be
handeling, daar hoort een on
derzoekje bij, en wanneer dat af
is kan ik niet inschatten. Nee,
zelf heb ik geen schoolgaande
kinderen. En ik heb de laatste
jaren ook persoonlijk niet met
schoolboeken te maken gehad.
Ik kan niet uit ervaring zeggen
dat ze te duur zijn."
Mark Siezenga, begint aan 3
havo: „Vorig jaar had ik veel
nieuwe boeken. Toen kreeg ik
er een paar talen bij, en natuur
kunde. Die boeken zijn super-
zwaar en groot, ik dacht wei
eens dat m'n rug eraan zou
gaan. Je hoort weieens dat ze
steeds duurder worden, maar ik
betaal ze niet zelf. Ik weet niet
of m'n moeder er blij mee is."
I. Siezenga, moeder van Mark,
die als vierde kind in het gezin
de middelbare school door
loopt: „Ik heb wel het idee dat
het big business is, die boeken-
handel, maar daar kun je als
ouder geen vinger achter krij
gen. En scholen zullen wel een
reden hebben om nieuwe boe
ken door te voeren. Weet je wat
jammer is? Als ze een nieuw
boek moeten hebben en ze ge
bruiken dat het hele jaar niet. Ik
heb een keer op een tweede-
handsboeken-beurs gelopen op
zoek naar het boek 'Ik heb al 'n
boek'. Iedereen stond me raar
aan te kijken als ik naar die titel
vroeg. Bleek achteraf dat ze dat
boek echt nóóit hebben ge
bruikt. Alle moeite voor niets. Ik
heb trouwens liever een boe
kenbeurs dan een boekenfonds.
Als je je boeken kan doorverko
pen, ben je uiteindelijk minder
kwijt. Wat dat moet worden als
de tweede fase aanbreekt, ik
weet het niet hoor."
R. van der Weij, natuurkunde-
leraar op christelijk lyceum dr.
WA Visser 't Hooft in Leiden:
„In vijfentwintig jaar zijn we
maar één keer overgeschakeld
naar een ander boek, naar Sys-
tematische Natuurkunde. Dat
werd het meest gebruikt, en bij
het opstellen van examens leek
men ervan uit te gaan dat je dat
boek had gehad. Wij gebruiken
het trouwens nog steeds. In
houdelijk is er natuurlijk niet
zoveel veranderd in de Natuur
kunde. Alleen nieuwe onder
werpen als kernfysica en ele
mentaire deeltjes zijn erbij ge
komen. Schoolboeken zijn pe
perduur natuurlijk. Zeker nu
met de Tweede Fase: werkboe
ken, antwoordenboeken, leer
boeken... Er zijn ook nog lera
ren die het gewoon met een
krijtje op het bord kunnen doen
hoor."
ANP-bericht van 23 februari
2000: „Alle gezinnen met kin
deren in het voortgezet onder
wijs met een belastbaar inko
men tot 52.000 gulden krijgen
een extraatje van 100 gulden.
Dat heeft de Tweede Kamer be
sloten. Een meerderheid steun
de het voorstel van Rehwinkel
(PvdA) om op deze manier de
gestegen schoolkosten te com
penseren."
R. van Tuijl uit Oegstgeest, col
lega-docent natuurkunde van
Van der Weij en vader van zes
schoolgaande of studerende
kinderen: „Aan de docenten
ligt het niet, die beseffen het
heus wel. We zijn er als school
erg op bedacht om geen boe
ken voor te schrijven die nau
welijks gebruikt worden. En
voor de onderbouw hebben we
het syteem dat de school de
boeken koopt en die verhuurt.
Voor de bovenbouw hielden we
altijd een boekenbeurs, maar
door de komst van de tweede
fase zijn we dit jaar gedwongen
nieuwe boeken voor te schrij
ven. Daar spinnen uitgevers in
derdaad goed garen bij. En de
politiek heeft er nauwelijks oog
voor gehad. Het stelt ouders
vooral in de overgangsfase voor
onmogelijke kosten. In de bo
venbouw zit je al gauw op vijf
tienhonderd tot tweeduizend
gulden per jaar. Al kun je die
boeken straks wel weer kwijt,
want ik verwacht niet dat er
binnen vijf jaar nieuwe boeken
komen. Zelf ben ik vooral voor
mijn zoon op de mts veel kwijt.
Die technische boeken zijn he
lemaal duur: twee keer per jaar
zeven-, achthonderd gulden.
Mijn kinderen in de onderbouw
van het voortgezet onderwijs
huren hun boeken. Ik heb er
twee die studeren en op kamers
wonen, maar die moet je toch
ook wel wat ondersteunen. En
dan nog één op de lagere
school. Maar dat is allemaal
mijn eigen schuld, hè?"
De moderne samenleving zit ingewik
keld in elkaar en de overheid is voor
velen nogal ondoorzichtig. Stel, je
hebt geen zin meer om in loondienst
te werken en je wilt
een bedrijf begin
nen, waar moet je
dan zijn? Bij de
meente, bij de Kamer van Koophandel
of bij de belastingdienst? Het ant
woord is: bij allemaal en eigenlijk bij
nog een hele serie meer overheidsin
stanties. Die instanties hebben alle
maal hun eigen regels, zijn op ver
schillende tijden open en werken niet
zelden langs elkaar heen of spreken
elkaar tegen. Hetzelfde geldt als je een
huis wilt bouwen of als je oude
schoonmoeder niet meer zelfstandig
kan wonen. Als je zo'n probleem moet
oplossen, voel je je al gauw van het
kastje naar de muur gestuurd.
Veel mensen zien de overheid dan
De internetrevolutie zou de we
reld ingrijpend veranderen. De
koppeling van computers zou
minstens zo'n grote invloed heb
ben op ons leven als de uitvin
ding van elektriciteit. Het aantal
'Internetters' stijgt, dat is duide
lijk. Maar maakt het medium
zijn belofte waar, of wordt het
nut ervan schromelijk over
schat? Het Leidsch Dagblad voert
in de zomer een discussie over
nut en noodzaak van het Inter
net Lezers worden van harte uit
genodigd om mee te doen. Zij
kunnen hun bijdragen sturen
naar het adres dat bovenaan de
ze pagina staat. Het zesde en
laatste deel van de opinieserie is
geschreven door Matt Poelmans.
De ex-wethouder, die Oegstgeest
zijn digitaal stadhuis gaf, is nu
programmamanager van het
project Overheidsloket 2000.
ook als een oerwoud en weten op ver
jaardagspartijtjes smakelijke verhalen
te vertellen hoe ze nu weer zijn be
handeld (of aan de lijn gehouden).
Natuurlijk is het niet
overal kommer en
OPINIE kwel, maar over het
algemeen is de over
heid geen toonbeeld van klantvrien
delijkheid. De belangrijkste verklaring
voor deze situatie is, dat iedere afde
ling of organisatie zijn eigen loketten
heeft. Aan jou als burger om uit te vin
den wat er allemaal nodig is en waar
je moet zijn. Maar dat kan anders.
Een aantal jaren geleden is daar een
oplossing voor bedacht: de één-loket
gedachte. Die houdt in dat organisa
ties die allemaal een deel van het pro
bleem kunnen oplossen gaan samen
werken in één loket, zodat je als klant
van de overheid maai' op één plaats
hoeft te zijn. Dat lijkt simpel, maar is
het niet. Het vraagt forse veranderin
gen binnen organisaties en de manier
waarop ze met hun klanten omgaan.
Gelukkig biedt internet daarbij de hel
pende hand. De moderne informatie-
en communicatietechnologie maakt
het namelijk een stuk makkelijker die
één-loketgedachte in te voeren. Ge
meenten en andere overheden kun
nen bijvoorbeeld samen een website
opzetten, en letterlijk 'achter de
schermen' samenwerken, zodat de
burger als klant daar 24 uur per dag
en 7 dagen in de week terecht kan.
Steeds meer mensen krijgen toegang
tot internet, is het niet thuis dan is het
wel op school of kantoor. Wie geen
geld (over) heeft voor een pc of zich
zo'n apparaat niet kan veroorloven,
kan terecht in de openbare biblio
theek. Met de komst van gratis inter
net vervallen veel drempels om ge
bruik te maken van de moderne com
municatiemiddelen. Het ziet er trou
wens naar uit dat de mobiele telefoon
(SMS, WAP) op afzienbare termijn de
pc zal vervangen als het apparaat
waarmee men verbinding legt met in
ternet.
De snelheid waarmee internet ge
meengoed is geworden en de door
braak van de mobiele telefonie geven
aan, dat we naar een samenleving
Ouderen achter de computer in de burgerzaal van het stadhuis. Volgens de filosofie van Overheidsloket 2000 kun je datzelf ,t
stadhuis, en tal van andere overheidsgebouwen, straks binnengaan op internet. foto united photos de boer/jur engel
gaan waarin 'iedereen op het net zit'.
De vraag is niet meer óf dit gebeurt,
maar hoe lang het nog duurt voordat
het zover is.
Daarmee verdwijnt het directe men
selijke contact en de fysieke balie na
tuurlijk niet. Ook in een virtuele we
reld staan we met beide benen op de
grond. Maar steeds meer contacten
zullen elektronisch verlopen. Neem
e-mail. Het is verreweg de meest ge
bruikte toepassing op internet en niet
langer alleen maar in het zakelijke
verkeer. Het is een communicatieka
naal erbij met eigen regels. Is e-mail
nu een schriftelijk telefoontje of is het
een mondeling briefje? Het is in ieder
geval laagdrempelig, zodat ook oma's
hun kleinkinderen gaan mailen.
Zoveel is zeker dat we nog maai' aan
het begin staan van een tijd waarin in
ternet alomtegenwoordig zal worden.
Dat betekent een situatie waarin we
niet besluiten om 'on line' te gaan,
maar dat we dat via allerlei apparaten
permanent zijn, tenzij we 'uitloggen'.
In de toekomst moet het dus niet
meer uitmaken hoe je je tot de ge
meente wendt. Of dat nou per brief is,
of je opbelt of je een e-mail stuurt, je
krijgt snel en goed antwoord. Over
heidsloket 2000 (OL2000) is een pro
ject dat gemeenten en andere pu
ke dienstverleners helpt om hun
nisatie klantgericht om te vorme »te
behulp van moderne methoden,
eerste voorbeelden van dit soort
tegreerde loketten zijn er al: vooi
wen en wonen, voor zorg en wel:
en een bedrijvenloket.
De komende jaren zullen steeds
burgers en bedrijven kunnen pr<
ren van een moderne overheid d
vinden is met één-loket op het ii err
>rlj
dir
MATT POELMANS
