Londen steunt klonen
menselijke embryo's
ITHE INDEPENDENT
Buitenland
exas is onder Bush
fr achtergebleven'
k Fransen trekken
tgbewijs Concorde in
This is a
6-day-old
embryo.
Today, it
holds the
future of
^edicine
Turkije herdenkt aardbeving
Kernreactor Koersk is
nog steeds gevaarlijk
'Kans op overlevenden
was zondag al miniem
Onderhandelaars zetten nieuw Camp David in de grondverf
(RDAG 17 AUGUSTUS 2000
Sayyaf laat gijzelaar vrij
jNGA-jQLODe Filipijnse rebellenorganisatie Abu Sayyaf
isteren een van haar gijzelaars vrijgelaten. Het is een Fili-
vrouw die samen met een groep buitenlandse toeristen
ipril van het Maleisische eiland Sipadan was ontvoerd,
lating kwam voor de Filipijnse onderhandelaars als een
■ting. Ze hadden zich geconcentreerd op het vrijkrijgen
P buitenlandse gijzelaars. Volgens afspraak zouden de bui-
- jers gisteren zijn vrijgelaten. Naar verluidt valt dat nu op
jegst later vandaag te verwachten.
en bij gevechten in Kashmir
Bij schermutselingen tussen Indiase en Pakistaanse
ren langs de omstreden grens in Kashmir zijn ten minste
w doden gevallen. De Indiase politie heeft dit gisteren ge-
Het Pakistaanse leger heeft dat bevestigd. De spanningen
imir zijn de laatste tijd opgelopen door activiteiten van
irebellen aan de Indiase zijde van de omstreden grens.
eens echtpaar vrijgelaten
ty iica In Montenegro is gisteren een Sloveens echtpaar
11 'in augustus door het Joegoslavische leger was gearres-
9 jp vrije voeten gesteld. Een militaire rechtbank in Podgo-
roordeelde de man tot een voorwaardelijke gevangenis-
in drie maanden en sprak zijn vrouw vrij. De Slovenen
aangeklaagd wegens het illegaal betreden van militair
en het maken van foto's van militaire faciliteiten.
pa's willen treinverbinding
De Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung heeft giste
end gemaakt dat in het najaar van 2001 een spoorver-
ig tussen Noord- en Zuid-Korea opnieuw in gebruik zal
n genomen. De spoorlijn zal de hoofdsteden Seoul en Py-
ïg verbinden. Ook zijn er plannen voor herstel van de
ijn van Zuid-Korea via de Noordkoreaanse kustplaats
in naar het Russische Vladivostok.
dseltekort Afrika neemt toe
Het aantal mensen in Afrika dat kampt met ernstige
ltekorten is sinds april met drie miljoen opgelopen tot
miljoen. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de
gde Naties (FAO) heeft dit gisteren in Rome bekend ge-
De FAO wijt de alarmerende toestand voornamelijk aan
e en oorlogvoering. De getroffen landen zijn Angola,
di, de beide Congo's, Eritrea, Ethiopië, Kenya, Liberia,
ascar, Mozambique, Rwanda, Sierra Leone, Somalië, Su-
anzania en Uganda.
visie vervangt Russische leraar
u_i Het komende schooljaar is het voor Russische scho-
mogelijk onderwijs via televisie te volgen. Overhoringen
mens zullen met behulp van internet worden afgenomen,
ivisielessen moeten het tekort aan leraren in Rusland
mseren. Het project is in eerste instantie bedoeld voor
:ren uit de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs,
oject is vooral gericht op afgelegen gebieden die al jaren
tn met een tekort aan onderwijskrachten.
nse eigenaar pitbull moet cel in
Een rechtbank in de Franse stad Rouen heeft gisteren
•jarige hondenbezitter tot twee jaar celstraf veroordeeld,
n achttien maanden voorwaardelijk. De rechter achtte
en dat de man zijn pitbull had aangespoord drie voorbij-
is aan te vallen omdat ze weigerden hem geld te geven,
n toegesnelde agent moest het ontgelden. De slachtoffers
n allen zo ernstig gebeten dat ze in het ziekenhuis moes-
irden opgenomen. De pitbull zal worden afgemaakt.
]ain heeft ernstige huidkanker
ieles De Amerikaanse senator John McCain lijdt aan een
;e vorm van huidkanker. De senator, die dit jaar vergeefs
;rde presidentskandidaat te worden namens de Republi-
Partij, heeft dat gisteren zelf bekend gemaakt. Binnen-
ordt hij in een ziekenhuis nader onderzocht. McCain
eind deze maand 64 jaar. Hij onderging al eerder, in 1993,
handeling tegen huidkanker.
ndproces Childers begint morgen
De man die op 23 juni vermoedelijk brand heeft ge
in een backpackershotel in het Australische Childers ver
morgen voor de rechter. In de vuurzee kwamen vijftien
itoeristen om het leven, onder wie twee Nederlanders. De
verdenkt de 37-jarige Australiër Robert Long van het in
steken van een vuilnisbak, waarna in korte tijd het volle--
outen gebouw vlam vatte.
B lerman, de Democrati-
j| ndidaat voor het Ameri-
vice-presidentschap,
annacht duidelijk ge-
ïoe zijn partij de popu-
'an Republikeinse presi-
ndidaat George
)opt te breken. De De-
n richten hun vuur op
sh als gouverneur van
Dt stand heeft gebracht,
iet veel, zo onderstreep-
'rman in zijn grote rede
e Democratische con-
Iexas in achtergebleven
ist van het land, zei hij.
!0° rman zei blij te zijn dat
ublikeinen tijdens hun
_Jnventie, eerder deze
veel spraken over zaken
altijd hebben verwaar-
IN nilieu, gezondheidszorg
:rwijs. „Maar intussen is
?n van de meest vervuil-
1/
'Britten hebben gister-
ook de Franse lucht-
toriteiten de vergunning
ichten met de Concorde
deen. Dat is gebeurd
gebleken dat het onge-
25 juli in Parijs, waarbij
hcorde tijdens het op-
neerstortte waardoor
len vielen, te wijten is
^»aan een klapband.
fanse dienst voor onder-
Diar ongevallen, de BEA,
istgesteld dat een klap-
'een simpele gebeurte-
rvan niet zeker is dat die
Britse regering onder voorwaarden akkoord
De Britse regering heeft
gisteren ingestemd met het
klonen van cellen uit men
selijke embryo's. Het be
treft zogenoemd 'thera
peutisch klonen'. Het klo
nen van mensen blijft ver
boden. Het Britse parle
ment praat er in het najaar
over. De parlementariërs
mogen dan hun eigen ge
weten volgen. Aan fractie-
dwang zijn ze niet gebon
den.
londen afp-anp
Het is de bedoeling dat via klo
nen menselijke embryo's in het
allereerste stadium worden ge
maakt. Uit die embryo's, die
slechts enkele dagen oud zijn,
kunnen dan stamcellen worden
gehaald. Dat zijn cellen die zich
nog niet hebben gespeciali
seerd tot bepaalde onderdelen
van het menselijk lichaam.
Stamcellen kunnen zich ont
wikkelen tot bijna elk type
weefsel in het lichaam ontwik
kelen, bijvoorbeeld zenuwen,
spieren, bloed en been.
Uit de stamcellen willen we
tenschappers weefsel kweken
voor transplantatie. Met het ge
kweekte transplantatieweefsel
kunnen bijvoorbeeld Alzhei
mer- en Parkinsonpatiënten
worden geholpen.
Het embryo wordt bij deze
techniek niet verder ontwik
keld. Een eicel is tot ongeveer
De krant The Independent maakte zijn lezers vanochtend duidelijk waaover het voorstel van de Britse rege
ring eigenlijk gaat. Op de voorpagina staat deze foto van een zes dagen oud embryo. In dat stadium kunnen
er stamcellen uit worden gehaald voor het kweken van weefsel.
drie maanden na de bevruch
ting een embryo. Daarna gaat
het om een foetus.
De Britse regering benadrukt
dat het klonen van mensen ver
boden is en blijft. Sinds onge
veer twee jaar bestaat er een in
ternationaal verdrag tegen het
klonen van mensen. De meeste
westerse landen hebben dat be
drag getekend.
Het Nederlandse kabinet
komt binnen enkele weken met
een wetsvoorstel om de gang
van zaken rondom embryo's en
embryonaal weefsel te regelen.
Dat voorstel is al enige tijd in de
maak, aldus een woordvoerder
van het ministerie van volksge
zondheid.
In Nederland mogen weten
schappers onder voorwaarden
ook al medisch onderzoek doen
met embryo's. Het gaat dan om
embryo's die zijn overgebleven
bij technieken voor kunstmati
ge bevruchting. Het is in Neder
land niet toegestaan buiten het
lichaam embryonale cellen te
creëren om lichaamsmateriaal
te kweken, zoals de Britse rege
ring nu wel wil toestaan. Welin
gelichte kringen in Den Haag
vernachten dat het Nederland
se voorstel niet zover zal gaan
als het Britse.
de staten van Amerika", aldus
Lieberman. „En op weinig an
dere plaatsen in de VS lopen zo
veel kinderen onverzekerd rond
als in Texas."
Lieberman droeg met over
tuiging de boodschap uit dat
een eventuele Republikeinse re
gering de onder president Clin
ton opgebloeide Amerikaanse
economie in korte tijd weer
naar de Filistijnen zal helpen.
Bush zegt dat hij het overschot
op de begroting wil gebruiken
om belastingen te verlagen. Lie
berman betoogde dat de rijkste
Amerikanen hiervan maximaal
zullen profiteren en de midden
inkomens een beetje, terwijl de
rest van de bevolking aan haar
lot zal worden overgelaten. „De
belastingpolitiek van de Repu
blikeinen gaat uit van het oude
adagium dat je, om de vogels te
voeren, -het beste zoveel moge
lijk haver aan het paard kunt
geven", sneerde hij.
gölcük Vele tienduizenden Turken hebben
vannacht de zeker 17.000 doden herdacht die
een jaar geleden het slachtoffer werden van
een verwoestende aardbeving. Veertig organi
saties hadden tot de nationale herdenking op
geroepen. Onder het motto 'Slaap niet Tur
kije, ook ik slaap niet' was burgers gevraagd
om 3.02 uur vanochtend, precies een jaar na
de beving, het licht aan te doen en de straat
op te gaan. In een van de zwaarst getroffen
steden, Gölcük, werd daaraan op grote schaal
gehoor gegeven. Op een van de pleinen van
de stad kwamen mensen met kaarsen bijeen
(foto). Al aan het begin van de avond werden
in Gölcük en andere vorige jaar zwaar getrof
fen plaatsen bloemen gelegd. Veel overleven
den konden hun tranen niet bedwingen. Een
jaar na de dramatische gebeurtenissen wonen
26.000 mensen nog altijd in tenten; 150.000
anderen verblijven in geprefabriceerde wonin
gen. FOTO AP MURAD SEZER
moskou afp-anp
De kernreactor in de onder
zeeër Koersk, die is gezon
ken in de Barentsz Zee, is
nog altijd gevaarlijk. Dit
heeft de Russische weten
schapper Aleksej Jablokov
gisteren gezegd.
Jablokov was voorzitter
van de milieucommissie
van de Russische Veilig
heidsraad, een hoge rege
ringsinstantie. „De reactor
stopzetten is niet voldoen
de. Als hij niet is afgekoeld,
kan hij nog steeds proble
men geven, inclusief een ex
plosie." Jablokov deed zijn
uitspraak voor het Moskou-
se radiostation Echo.
De Russische autoriteiten
hebben verzekerd dat er
geen gevaar is. Tal van offi
ciële mededelingen worden
evenwel aangepast naarma
te het drama langer duurt.
moskou frank hendrickx
correspondent
Vertel Igor Koerdin niets over
Russische duikboten. Hij dien
de zelf op de atoomonderzeeër
K-219, die in 1986 voor de kust
van Bermuda verging. Een nu
cleaire ramp werd destijds op
een haar na voorkomen en 111
van de 115 bemanningsleden
overleefden de nachtmerrie. De
catastrofe die zich nu voltrekt
met de Koersk roept herinne
ringen op aan de ramp van
1986, alleen zal de afloop dit
keer wel fataal zijn, denkt kapi
tein Koerdin. „De kans dat ie
mand de Koersk levend zou
verlaten, was zondag al mi
niem."
Igor Koerdin (47) lijdt mee met
de 116 bemanningsleden aan
boord van de Koersk, die al
sinds zaterdag op de bodem
van de Barentsz Zee ligt. De ge
pensioneerde marinekapitein
twijfelt nauwelijks nog aan dat
de zee hun graf is geworden.
„Ze zijn waarschijnlijk allemaal
dood", zegt Koerdin in een tele
fonisch interview vanuit St. Pe
tersburg. „Dat gevoel had ik al
vanaf het begin. De normale
maatregelen bij een crisissitua
tie zijn niet genomen."
„Het is een standaardregel dat
er water wordt geloosd, dat be
schadigde compartimenten
worden afgesloten, dat de on
derzeeër zo snel mogelijk naar
het wateroppervlak gaat en dat
in het uiterste geval de beman
ningsleden via de schachten
van de torpedo's de boot verla
ten. Dat is allemaal niet ge
beurd. Er moét iets zeer
vreemds zijn voorgevallen."
Koerdin weet beter dan wie ook
dat er vreemde dingen kunnen
gebeuren op een onderzeeër.
Als officier diende hij drie jaar
op de K-219, totdat deze in
1986 bij Bermuda op mysteri
euze wijze verging. Bijna der
tien jaar na dato publiceerde hij
met een Amerikaanse collega
het boek Hostile Waters, waarin
wordt onthuld hoe de Ameri
kaanse oostkust aan een nucle
aire ramp ontsnapte.
Koerdin voer jarenlang op de K-
219 zonder te weten dat de
twee verouderde kernreactoren
in 1970 al ernstig waren be
schadigd. Vlak voordat de
atoomonderzeeër aan zijn laat
ste missie begon, stapte Koer
din van boord. Een paar dagen
later moest hij deelnemen aan
een actie om zijn kameraden te
redden van een wisse dood.
Net als nu met de Koersk was
het einde van de K-129 omge
ven met mysteries. De Russi
sche autoriteiten hebben nooit
willen toegeven dat in oktober
1986 het 'onmogelijke' gebeur
de: een kernreactor aan boord
vatte vlam. „Het was de be
manning onmiddellijk duidelijk
dat er een ramp dreigde waarbij
niet alleen hun eigen levens op
het spel stonden", zegt Koer
din, die nog steeds contact
heeft met collega's die de ramp
overleefden.
Door het vuur in de kernreactor
dreigden de torpedo's van de
K-129 te ontploffen. Was dat
gebeurd, dan zou een ramp van
het kaliber Tsjernobil zijn ont
staan. De brandstof van de
scheepsreactor bevatte tot ne
gentig procent verrijkt urani
um, terwijl in Tsjernobil sprake
was van slechts vier procent
verrijkt uranium. „De K-219
moest naar beneden duiken om
een catastrofale explosie te
voorkomen, terwijl de beman
ning van de Koersk gered had
kunnen worden door naar het
wateroppervlakte te gaan."
Koerdin beschrijft in zijn boek
hoe de kapitein van de K-219 de
paniek onder de jonge beman
ningsleden binnen de perken
wist te houden, hoewel hij zich
realiseerde dat niet iedereen
zou overleven. Matroos Pre-
minin offerde zijn leven op om
de brandende kernreactor uit te
schakelen. Hij staat sinds enke
le jaren bekend als 'de man die
Amerika redde'.
De kapitein dook met het schip
steil naar beneden, zodat de ge
vreesde explosie diep onder
water plaats zou vinden. Ook
hij liet het leven. Van de 113 be
manningsleden die via de lor-
pedoschachten uit de onder
zeeër wisten te komen, overle
den er later nog twee aan hun
verwondingen. Elf beman
ningsleden bleven voor de rest
van hun leven kreupel.
Aan bóord van de Koersk is
geen ruimte geweest voor held
haftigheid, vreest Koerdin. Deze
ramp doet hem vooral denken
aan een ongeluk in 1973 met de
Russische atoomonderzeeër K-
56. „Die werd doormidden ge
varen door het patrouilleschip
'Academicus Berg'. De K-56
zonk naar de bodem van de Ja
panse Zee en 27 bemanningsle
den kwamen om het leven. Ik
denk dat ook nu een botsing de
oorzaak is van de ramp, zeker
gezien de enorme schade aan
de Koersk. Bovendien staal de
periscoop omhoog, wat alleen
maar kan betekenen dat de
boot aan het stijgen was. Op
dat moment is de kans op een
botsing het grootst. We moeten
op zoek naar een schip dat ten
tijde van het ongeluk op de be
wuste plaats voer."
Koerdin is het niet eens met de
kritiek op de Russische red
dingsoperatie. Hij spreekt bijna
ieder uur met bronnen binnen
de Russische marine en zegt
dat er geen alternatieven zijn.
Buitenlandse hulp zal volgens
Koerdin weinig uithalen, omdat
de Russische schepen grote
verschillen vertonen met die
van de NAVO-landen. Het zal
alleen maar tijdverlies beteke
nen. „Ik ken Vjatsjeslav Popov,
die de reddingsoperatie leidt,
zeer goed. Ik kan zeggen dal hij
op dit moment al het mogelijke
en onmogelijke doet. De reali
teit is echter dat de bemanning
waarschijnlijk al dood is."
zich niet vaker zal voordoen' -
heeft geleid tot 'een keten van
vernielingen aan structuur en
systemen van het vliegtuig die
binnen anderhalve minuut re
sulteerde in de crash'. Het
Franse ministerie van verkeer
nam het advies over.
De Franse minister van ver
keer, Gayssot, is 'niet pessimis
tisch' over de toekomst van de
supersonische Concorde, zo
verklaarde hij tegenover de
krant Li bé ration. Algemeen
wordt echter aangenomen dat
het vliegverbod wel eens het
einde voor de Cocorde kan be
tekenen.
Israël en Palestijnen concentreren zich op details vredesakkoord
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Diplomaten in het Midden-Oosten
worden met de dag actiever. Alles is
erop gericht een volgende Israëlisch-
Palestijnse topconferentie zeer gede
gen voor te bereiden. Zo' vervolg op
de top van Camp David zit er echter
nog niet onmiddellijk in. „Geen van
de partijen kan zich nog eens een
mislukte top veroorloven", zei giste
ren Israëls nieuwe minister van bui
tenlandse zaken, Ben-Ami.
Gisteravond zijn voor het eerst sinds
drie weken de officiële onderhande
lingsteams weer bijeen geweest. Te
gelijkertijd sprak de Israëlische pre
mier Barak in Amman met de Jor
daanse koning Abdallah. Vandaag ar
riveert de Amerikaanse speciale be
middelaar Dennis Ross in het Mid
den-Oosten om te proberen vaart
achter de besprekingen te zetten.
Volgens optimisten is de klus, op de
kwestie Jeruzalem na, zo goed als ge
klaard. Pessimisten klagen dat alles
nog bijna even vast zit als vóór Camp
David. De waarheid ligt in het mid
den. Over de contouren van een vre
desakkoord zijn de partijen het aardig
eens, maar met het uitwerken van de
details is nog veel werk gemoeid. En
dan gaat het niet alleen over Jeruza
lem, maar ook over het vluchtelin
genprobleem, de toekomstige veilig
heidsregelingen en de grenzen van de
Palestijnse staat.
In Camp David toonde Israël zich be
reid een betrekkelijk klein aantal (in
ieder geval minder dan honderddui
zend) van de 3,5 miljoen Palestijnse
vluchtelingen op te nemen. De rest
zou moeten worden opgevangen in
de toekomstige Palestijnse staat en in
andere Arabische landen. De Palestij
nen houden vol dat alle vluchtelingen
het recht hebben terug te keren naar
hun land van herkomst.
Alles bij elkaar is er op dit punt nog
weinig reden voor optimisme. Een
bevredigende regeling van het vluch
telingenvraagstuk is voor de Pales
tijnse leider Arafat van zeer groot be
lang. Het zou hem heel moeilijk val
len zijn volk te moeten vertellen dat
niet iedereen kan terugkeren naar het
thuisland. Financiële compensatie zal
lang niet iedereen bevredigen. Welke
regeling ook wordt getroffen, het is
van belang dat iedere Palestijn in de
diaspora die wil terugkeren, ten min
ste een sprankje hoop kan behouden.
Ook over de grenzen van een toe
komstige Palestijnse staat en de vei
ligheidsregelingen zijn de partijen het
nog niet eens. Israël wil de belangrijk
ste nederzettingen op de Westelijke
Jordaanoever, met tachtig procent
van de kolonisten, behouden. Het is
in principe bereid daarvoor compen
satie te bieden in de vorm van maxi
maal twee procent van zijn eigen
grondgebied. Dat zou veel minder
zijn dan de ongeveer acht procent
van de Westoever die Israël wil inlij
ven. De PaJestijnen hebben geen be
zwaar meer tegen Israëls annexatie
van nederzettingen, maar ze eisen
wel volledige territoriale compensa
tie.
Ook over de afbakening van de blok
ken nederzettingen bestaat nog on
enigheid. De Israëliërs hebben lang
vastgehouden aan een blijvende be
zetting van de Jordaanvallei als buffer
tegen een bedreiging uit het oosten.
Ze zijn nu bereid ook dat gebied te
ontruimen, maar eisen veiligheidsre
gelingen waarvan de Palestijnen niet
willen horen. Volgens Palestijnse
bronnen wil Israël zijn leger in de Jor
daanvallei laten patrouilleren. De Pa
lestijnen willen in hun nieuwe staat
geen Israëlische soldaten; wel zijn ze
bereid een Amerikaanse of multina
tionale troepenmacht te accepteren.
In welke richting een oplossing moet
worden gezocht voor de kwestie Jeru
zalem is in grote lijnen duidelijk. Isra
el zal de Israëlische wijken van de
moderne stad blijven besturen, de
Palestijnse staat krijgt de verantwoor
delijkheid over de Palestijnse buur
ten. Voor de toekomst van de oude
stad - met de belangrijkste heilig
dommen - zal een creatieve regeling
moeten worden bedacht. Dat kan,
zodra beide partijen hun soevereini-
teitseisen opgeven. In Camp David
bleek dat Barak op dat punt enige be
weging toonde, terwijl Arafat zich star
bleef opstellen.
Arafat beriep zich onder meer op de
islamitische wereld, die het hem
nooit zou vergeven als hij 'het Pales
tijnse recht op soevereiniteit over alle
delen van bezet Jeruzalem' zo opge
ven. Na een reis langs Arabische en
andere islamitische landen is hem in
middels duidelijk dat er geen sprake
is van een eenheidsfront. 'Doe wal je
wilt, dan leveren we later wel kritiek' -
daarop kwamen de meeste reacties
Arafat zal dus zelf creativiteit moeten
tonen. Het is duidelijk dat hij nooit
zal kunnen instemmen met Israëli
sche soevereiniteit over de oude stad,
maar dat hoeft ook niet. Jeruzalem
kan worden beschouwd als een 'cor
pus separatum'. Dat wil zeggen: Ara
fat noch Barak kunnen er formeel
rechten doen gelden. Als de Ameri
kaanse bemiddelaars dat als uit
gangspunt durven nemen en hel
complexe begrip 'soevereiniteit' we
ten te omzeilen, moet er voor het al
ledaagse leven in de oude stad een
praktische regeling zijn te bedenken.
