'De zee kan me gestolen worden' Tentoonstellingen, toneel
Vredesmonument blijft vandalen aantrekken
sen debatten in Amsterdai
Cultuur Kunst
Benefietconcert Residentie Orkest
voor onderzoek taaislijmziekte
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 2000
Jostiband op tournee naar Japan
zwammerdam De Jostiband gaat eind van dit jaar op tournee
naar Japan. Het uit verstandelijk gehandicapten bestaande or
kest uit Zwammerdam geeft er twee concerten, in Tokyo en
Osaka. De concerten vinden plaats in het kader van 400 jaar
handelsbetrekkingen tussen Nederland en Japan. De NCRV
maakt opnamen van deze eerste buitenlandse tournee van de
Jostiband en zendt die uit op oudejaarsavond.
Pia Beek zestig jaar in het vak
de kwakel Jazzvirtuoos Pia Beek zit zestig jaar in het vak. Op 1
oktober viert zij haar vijfenzeventigste verjaardag en haar zestig
jarig artiestenjubileum. Tijdens een jubileumgala in de Konink
lijke Schouwburg in Den Haag zetten artiesten als de Dutch
Swing College Band, Georgie Fame, Lils Mackintosh en het or
kest van Dolf de Vries, de vedette in het zonnetje. Eind septem
ber verschijnt over Pia Beek een boek met de titel 'The Touch of
my Life'. Het boek gaat vergezeld van een cd met daarop een
aantal van Becks mooiste pianosoli.
Reichtert in Amsterdam
Amsterdam De tentoonstelling 'Leven met letters' van graficus
Josua Reichert is vanaf 22 september te zien in het Joods Histo
risch Museum in Amsterdam. Reichert behoort tot de belang
rijkste hedendaagse typografische kunstenaars in Europa. De
expositie, die tot 10 december duurt, laat enkele hoogtepunten
uit zijn veertigjarige carrière zien.
Haitink dirigeert Berlijns orkest
salzburg De Nederlandse dirigent Bernhard Haitink dirigeert
de Berliner Philharmoniker tijdens de Europese tournee van 25
augustus tot 2 september. De vaste dirigent Claudio Abbado
van het befaamse Berlijnse orkest onderging in juli een darm
operatie en kan naar verwachting pas begin september weer
aan de slag.
Caribisch festival
Amersfoort Amersfoort staat komend weekeinde in het teken
van Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. In de oude binnen
stad treden gratis zo'n dertig bands en acht dansgroepen op. De
muziek varieert van moderne pop tot folklore.
Aankoop stukken Van Heemskerck
utrecht Het Centraal Museum in Utrecht heeft een schilderij
en vier gouaches verworven van de kunstenares Jacoba van
Heemskerck (1876-1923). Het Centraal Museum heeft de stuk
ken uit eigen zak betaald, aangevuld met een aankoopsubsidie
van de Mondriaan Stichting. De doeken zijn afkomstig van
Kunsthandel Marius Sterrenburg in Amsterdam. Eind decem
ber kan het publiek de werken bekijken. Hoeveel geld met de
aankoop is gemoeid, kon een woordvoerster niet zeggen.
Gemeente heeft glasplaten op voorraad
leiden ropy van der pols
vervolg van voorpagina
Ondanks alle pogingen om het
Vredesmonument aan de Ga-
renmarkt in goede staat te hou
den, blijft het vandalen aan
trekken. De politie hield eind
juli twee alcoholisten aan die
bekenden panelen te hebben
ingetrapt. Na een nachtje in de
cel, werden ze weer op vrije
voeten gesteld.
Zwervers en alcoholisten bi
vakkeren regelmatig rond het
monument, sinds zij niet meer
welkom zijn in het Van der
Werfpark. ,,De daders zijn voor
namelijk mensen die een bor
reltje te veel op hebben en met
bierflesjes gaan gooien", aldus
politiewoordvoerder S. van An-
del.
Uit voorzorg houdt de ge
meente de glasplaten tegen
woordig op voorraad, zodat ka
potte ruiten snel vervangen
kunnen worden. Meer tijd kost
het opnieuw plaatsen van de
panelen aan de onderkant van
het monument, die vanwege de
afwijkende vormen opnieuw
gegoten moeten worden en
daarom ook meer kosten.
Spaanplaten moeten de ver
nielingen tijdelijk aan het oog
onttrekken. Maar ook deze pro
visorische platen zijn doelwit
van vernieling. Het budget van
bijna 50.000 gulden dat de de
gemeente jaarlijks te besteden
heeft voor het onderhoud van
beelden in de openbare ruimte,
gaat grotendeels op aan de re
paraties van het Vredesmonu
ment.
Al sinds de onthulling van het
Gapende gaten in het Vredesmonument aan de Garenmarkt.
omstreden kunstwerk, acht jaar inzet van vele verhitte debatten,
geleden, gaan er met grote re- die echter nooit tot een oplos-
gelmaat glasplaten aan diggelen sing hebben geleid,
en wordt het als urinoir ge- Drie weken geleden liet cul-
bruikt. Het kwetsbare monu- tuurwethouder Pechtold weten
ment vormt dan ook al jaren de dat hij pas in het voorjaar van
2001 een definitief besluit over
de toekomst van het kunstwerk
wil nemen. Dan verstrijkt de
termijn van twee jaar die ge
meenteraad destijds heeft afge
sproken. Verplaatsen, vandalis
me-bestendig materiaal gebrui
ken of ontmantelen zijn de drie
scenario's die Pechtold voor
stelt. De kunstenaar, P. Stule-
meijer, heeft al laten weten met
geen daarvan akkoord te gaan.
Liedjes Sonnevi
gebundeld in b«
Friso Wiegersma, auteur
een aantal van de beroen
liedjes van Wim Sonne
bundelt zijn teksten in i
vorm en voorziet ze vani
matie over ontstaan en a
gronden.
Wiegersma was de la
partner van Sonneveld
1974). Hij wordt in nova
75 jaar. De Brabander v
vankelijk vooral decor- en
tuumontwerper. In 19601)
hij ook teksten te schij
veelal onder het pseudoi
Hugo Verhage.
Zijn eerste theaterlied 'Zi
het lonken niet laten'
echte klassieker geworden
als 'Telkens weer', 'Lievelim
'Josefien'. Een hit werd ooi
herschepping van Jean Fi
'La Montagne', in ons lan
kend als 'Het dorp'. Wiegt
schreef ook voor Willem
holt, Frans Halsema en Pu
Het is voor het eerst da
teksten worden geboeks
compleet met een fotokate
een dubbel-cd. De titel va
boek is 'Telkens weer hetd
De uitgave verschijnt bij
Van Ditmar.
Poppenbeurs
Een internationale poppe
berenbeurs. Die staat op \i
29, zaterdag 30 septembt
zondag 1 oktober op hei
gramma in Ahoy in Rotta
Zo'n driehonderd stam
ders uit binnen- en buite
doen mee aan de manifest
Sail-artiest Arne Zuidhoek zoekt de gaten in de horizon
Nederlands-Vlaams theaterfestival ook naar Duitsland
Arne Zuidhoek kun je dé Sail-
artiest noemen. Hij deed voor
de Sailorganisatie een greep in
zijn schier oneindige collectie
tekeningen, schilderijen en ver
halen over schepen en schuins
marcheerders. Allemaal te vin
den op de website van Sail want
ook de wereld van barken en
klippers is digitaal. En voor de
derde maal schreef hij een ma
ritiem boekje dat parallel aan
Neêrlands grootste zeilevene-
ment uitkomt: 'De stad Amster
dam'.
Hij schildert er over, hij tekent
schepen op de schuimkoppen,
schreef dik dertig boeken waar
het zeewater uitdruipt. Maar
om nou te zeggen dat de zee in
spireert, dat gaat maritiem kun
stenaar Arne Zuidhoek te ver.
,,De zee, daar moet je niet van
houden. Want in de zee kun je
verdrinken. De zee inspireert
ook niet. Uiteindelijk ligt de zee
maar dom op het strand, zegt
mijn broer altijd. Als mensen
het over de zee hebben, hebben
ze het eigenlijk over schepen.
De zee kan me gestolen wor
den."
Arne Zuidhoek is een klasse
apart. Hij kan schepen tech
nisch perfect natekenen en
schilderen, maar hij schildert
ook fraaie fantasietaferelen.
Schrijft over de techniek van de
koopvaardijschepen, maar mixt
er ook snel wat humor tussen
door. ,,Ik houd van afwisseling
want ik raak snel verveeld als
iemand tien minuten over kop
spijkers praat."
Geen gortdroge scheepsbe
schuit dus, maar boekjes die
bruisen van creatieve vondsten.
En toch stokt de oplage vaak bij
zo'n drieduizend stuks, want
maritieme boekjes zijn voor een
marginaal publiek. Terwijl zijn
maritieme boek 'Drenkelingen
dieet' ook bij de kookboeken
zou kunnen liggen. Een bun
deltje anekdotes van drenkelin
gen doorspekt met recepten: of
misschien wel andersom.
Zuidhoek komt niet uit een
zeevarend geslacht. „Sinds 1600
brengen we predikanten, lera
ren en musici op een redelijk
laag niveau voort. Een predi
kant uit ons geslacht, moest
ook meteen zelf orgel spelen."
Tekenen leerde hij van zijn va
der, maar daar kwam hij pas
rond zijn veertigste achter.
„Mijn moeder lag in de oorlog
in het sanatorium. Om moeder
op de hoogte te houden maakte
hij tekeningen en verhalen en
knipte van alles uit. Prachtboe
ken zijn dat geworden. Pas heel
laat ontdekte ik dat ik dat talent
van hem had."
Arne had desondanks zee-
mansbloed. Monsterde op zijn
achttiende aan als bediende op
de koopvaardij en later als
lichtmatroos. Wilde graag
bootsman worden, maar moest
in dienst. Dan maar de marine,
dacht Arne. Maar de mannen
met sterren en strepen sloten
hem op als magazijnbediende
in Den Helder wat hij nog
amsterdam
Schilderij uit de collectie van Ame Zuidhoek.
steeds verafschuwt. „Om de
maand vroeg ik overplaatsing.
Nieuw-Guinea, of waar ook ter
wereld als ik maar kon varen.
Niks hoor. De mannen met ge
zinnen die niet wilden varen,
stuurden ze de zee op en ik
bleef in het magazijn."
Het marinegrijs werd afge
worpen en de zee lokte. Maar
ook de dames en dan moet je
op de wal zijn. Arne ontdekte
zijn artistieke talenten en begon
te schilderen en te tekenen. Als
zeilinstructeur zocht hij het wa
ter op. Meestal op de Friese
meren. Dat is zoet water. Als hij
mag kiezen, neemt hij liever
zout.
„Maar als ik nu ga varen, vaar
ik liever op echte schepen.
Schepen die ergens naartoe
gaan. Ik heb de laatste tijd
steeds minder trek in zeilen
omdat het vaak nergens naar
toe gaat. Ik wil varen naar een
bestemming en weken lang
niks zien. Nou, niks zien... Wa
ter en lucht, dat is het mooiste
dat er is. Op dit moment heb ik
geen boot. Hoeft ook niet. Er
zijn twee mooie momenten in
het leven van een scheepseige
naar: het moment van aankoop
en het moment van verkoop."
Varen hoeft voor hem niet al
tijd zeilen te zijn. „Vorig jaar
heb ik in Ierland door allerlei
sluizen gevaren. Een hartstikke
mooie tocht waarbij je weinig
andere schepen tegenkwam."
Volg de streken van zijn pen
seel, de krabbels van zijn pen.
Daar spreekt toch liefde voor de
zee uit. „De zee betekent sche
pen. Het gaat niet om het wa
ter. Ik kan wel zwemmen en ik
heb mijn duikbrevet, maar van
puur de zee moet je niet hou
den. De zee is gevaarlijk. Laatst
ben ik bijna verzopen bij Mau
ritius. Nee, op de zee moet je
niet verliefd te worden."
En daarom woont hij in het
middelpunt van Nederland:
Utrecht. Geen zee te bekennen,
alleen de Oude Gracht waar een
paar scheepjes (type Jordaan-
kruiser) doorvaren. „Als ik aan
zee woon, werk ik niet meer.
Dan sta ik de hele dag met mijn
poten in het water. Iedere win
ter probeer ik dit land te ont
vluchten. Dan zoek ik elders de
zon en de zee op. Dan schrijf ik
wel wat, maar ik loop meer te
genieten van het leven. Een
beetje over het strand lopen bij
eb en genieten van iedere vier
kante meter."
„Als je mij in een havenplaats
poot, dan ben ik binnen een
paar dagen weg. Ook al zou ik
vijf kinderen hebben. In een
havenplaats krijg ik die onrust.
saskia bonger
Arie van der Zwan opent op 23 augustus de veer
tiende editie van het Nederlands-Vlaamse Thea
terfestival in het Vlaams Cultuurhuis De Brakke
Grond in Amsterdam. De econoom en voormali
ge Vendex-topman houdt dan de ideeën van
staatssecretaris van cultuur Rick van der Ploeg en
van de Raad voor Cultuur tegen het licht. Dat
kondigde directeur Arthur Sonnen van het Thea
terfestival gisteren aan bij de presentatie van het
programma. Verder maakte hij bekend dat het
festival volgend jaar ook in Münster plaatsvindt.
Dat laatste wordt volgens de directeur een
'buitengewoon zware opgave', vooral op logistiek
gebied. Desondanks denkt hij dat het de moeite
waard is. Sonnen: „Er ligt in Duitsland een bui
tengewoon belangrijk gebied voor Nederlandse
en Vlaamse theatergroepen. Voor hen zal de uit
breiding een grote impuls betekenen."
De uitbreiding van het festival met Münster
staat niet op zichzelf. Ook dit jaar zijn er steden
aan het lijstje toegevoegd. Naast Antwerpen en
Amsterdam doen voor het èerst Amersfoort en
Utrecht mee. Beide steden moeten volgens direc
teur van de Stadsschouwburg Utrecht Henk
Scholten worden gezien als één festivalstad. Het
was de bedoeling dat ook Groningen in dit rijtje
opgenomen zou worden, maar die samenwer
king is echter om logistieke redenen uitgesteld.
Sonnen wil het Theaterfestival niet alleen in
meerdere steden brengen, hij wil vanaf volgend
jaar ook beginnen met Het Theaterfestival Jeugd.
Dat wordt volgens de directeur op dezelfde ma
nier gedaan en vindt gelijktijdig met het Theater
festival plaats. Beide festivals krijgen een aparte
jury. Sonnen benadrukt echter dat Het Theater
festival Jeugd nog allerminst financieel rond is.
Er is nog niet genoeg subsidie binnen. Om toch
alvast een begin te maken herbergt Amsterdam
dit jaar twee jeugdvoorstellingen: 'Moeder in de
wolken' van Theater de Citadel en 'Mariken' van
Het Laagland/Inèz Derksen. Deze producties
staan naast de officiële festivalvoorstelfingen.
Elk jaar selecteert een vakjury maximaal twaalf
belangwekkende toneelproducties uit het afgelo
pen seizoen. Dit jaar zijn er elf toneelvoorstellin
gen genomineerd, die tijdens het festival in de
verschillende steden te zien zijn. Dat zijn: 'India
Song' en 'De dame met de camelia's' van Het
Zuidelijk Toneel, Platonov van 't Barre Lam
Cid' van Toneelgroep Amsterdam, 'Béte
van De Onderneming, 'Maria Stuart' vai
Roovers, 'Cleansed/Crave' van De Bottelarij
'Needcompany's King Lear' van Jan Lauw
Needcompany, 'Diep in het bos' van Het m
Lod, 'Reigen' van De Paardenkathedraal en
maal Indiaan' van Victoria Les Ballets C.
Een erejury bepaalt welke van deze prodi
de winnaar wordt van De Grote Theaterfa
prijs 2000. Daaraan is een bedrag van 5O.0Ö
den verbonden. Gelijktijdig worden er noj
prijzen uitgereikt: de Theaterfestival CJPTi
de Taalunie Toneelschrijfprijs ter waart'
20.000 gulden en de nieuwe Regieprijs P(
kunsten.nl. De laatste is bedoeld voor de pr
tie van een jonge regisseur, die is afgesti*
aan één van de Nederlandse toneelscholei
winnaar krijgt één jaar hulp bij zijn werkzaï
den.
Het parallelprogramma van de vier sted
divers. In Utrecht zijn onder meer twee vw
lingen uit Bulgarije en Litouwen te zien
wordt er een debat gehouden over ensemb
ming in Oost-Europa. In Amsterdam vindi
elk jaar het debat Kritiek op Kritiek plaati
wordt de theaterkritiek onder de loep gem
Amersfoort biedt onder meer het Uitfestijn
van theaterregisseurs en een tentoonstellii
beeldende kunst.
Verder is er een dubbelcongres te venvi
over het vak Culturele en Kunstzinnige Va
(CKV1). In Amsterdam wisselen leerlingen
stenaars, culturele instellingen en beleidsn
dan van gedachten over het vak. In Utrecl
zien wat het vak allemaal te bieden heeft I
er in de Brakke Grond aan de Nes een tei
stelling over de relatie tussen theater en
onder de naam 'Papieren Drama's. Strips
planken, toneel met balloons'. Op deze exp
wordt onder meer aandacht besteed aan df
kende theaterkritiek.
Het Theaterfestival duurt in Amsterdai
31 augustus t/m 10 september.
Utrecht/Amersfoort van 4 september
september en in Antwerpen van 23 auj
t/m 3 september. Kaarten voor Amsterdr
Utrecht/Amersfoort zijn te reserveren 1
Uitlijn (0900-0191). Informatie is te vindi
www.theaterfestival.org.
PUBLICITEITSFOTO
Het geluid van een scheeps
hoorn suggereert geluk op een
andere plaats op de wereld. Een
vriend zei tegen mij: jij zoekt de
gaten in de horizon."
Varen is voor Ame niet alleen
dom varen. Het gaat allemaal
over mensen en het leven. „Je
bent niet alleen met de romp
en de zeilen bezig. Varen gaat
over de geschiedenis van de
mensen. De ontdekkingsreizen,
roversreizen en oorlog. Een
schip herbergt mensen. Men
sen die kotsen, ruzie maken,
oorlog voeren. Op zo'n schip
gebeurt van alles. En dat heeft
niet direct met zee te maken.
Als je leest over de zee, speelt
zeventig procent van de avon
turen zich op het land af. De
avonturen, de oorlogen, het
versieren van eikaars vrouwen
en ruzie maken: dat gebeurt al
lemaal aan land."
den haag gpd
Het Residentie Orkest geeft
woensdag 30 augustus in de
Haagse Anton Philipszaal een
benefietconcert, waarvan de
opbrengst bestemd is voor on
derzoek van Cystic Fibrosis,
ook wel de taaislijmziekte ge
noemd.
„De Hartstichting heeft wei
nig moeite om geld in te zame
len", vertelt Harry Heijerman,
longarts in het Haagse Zieken
huis Leyenburg. Dit in tegen
stelling tot de Stichting Cystic
Fibrosis in Beweging, waar
voor hij zelf geld bijeen pro
beert te brengen. Dankzij Heij
erman bestemt het Residentie
Orkest zijn recette voor onder
zoek naar taaislijmziekte.
„Het is niet altijd makkelijk
om mensen voor deze ziekte te
interesseren", vertelt Heijer
man. „Het heeft voor de ge
middelde Nederlander minder
emotionele lading dan ziektes
als astma en aids. Je kunt cys
tic fibrosis niet krijgen: je hebt
het in je genen of je hebt het
niet. Het aantal mensen met
CF neemt verhoudingsgewijs
ook niet toe. één op de 3600
geborenen heeft het en dat
blijft zo. De kans dat iemand
in je omgeving het heeft, is
daardoor klein."
Bij mensen met CF hapert
het watertransport door het li
chaam. Doordat de slijmvor-
ming verstoord is, worden
bacteriën in de longen niet af
doende bestreden. CF-patiën-
ten moeten daarom de hele
dag antibiotica slikken en vaak
fysiotherapie hebben,
chaam slijt veel sneller di
een normaal mens. Vaak
den CF-patiënten niet
dan dertig jaar, maar do
ontstekingen steeds beter
nen worden bestreden, gr
gemiddelde leeftijd oi
„De ziekte is waarschij
eeuwenoud", aldus H
man. „Algemeen wordt
nomen dat Chopin leed
een lichte vorm van CF."
Bij het benefietconcert^
augustus speelt het Resid
Orkest speelt onder leidii
Jaap van Zweden de
symfonie van Prokofjev.
ten kosten 100 gulden en
nen worden gekocht
kassa van de Dr. Anton
lipszaal aan het Spui in
Haag.
