Ajax en Co, een mooie combinatie
Balkunstenaar Adil Ramzi wil via PSV de wereld veroveren
Betaald voetbal
Ajax kan weer aan zijn toekomst beginnen
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 2000
193
'Als ik drie jaar de tijd krijg, kan ik er wel weer een hele goede club niaken'
Louis van Gaal is terug bij Ajax en hij heet Co
Adriaanse. De twee trainers hebben heel veel
gemeen, als vakmensen bijna alles, Adriaan
se heeft het ook telkens over 'mijn vriend' als
hij het over Van Gaal heeft. Ze delen dezelfde
visie, ze gebruiken dezelfde woorden. Ze wil
len dezelfde ijzige relatie met de pers. Het
grote verschil is de staat van dienst. Maar de
sfeer is onmiskenbaar dezelfde. Daarom:
Ajax en Co, dat lijkt de juiste combinatie.
AMSTERDAM YPE MINKEMA
Er was een Co Adriaanse die Frank Rijkaard een
beunhaas noemde. Dat was nog eens een schok. En
die de voorzitter van PSV schoffeerde. Er was een Co
Adriaanse die zijn voetballers twintig kilometer liet
lopen omdat ze een oefenwedstrijdje hadden verlo
ren. En die de kletsende koffiedame op staande voet
ontsloeg. Die Co Adriaanse was trainer van Willem
11, in Tilburg. Er is nu een Co Adriaanse die met Ajax,
recordkampioen van Nederland, mikt op een plaats
bij de eerste vijf. Dat lijkt een andere Adriaanse.
Maar Co Adriaanse verandert niet. Bij Ajax laat hij
zijn spelers zich opdrukken als de taak niet juist
wordt uitgevoerd. En hij laat Sjakie Wolfs geen kof
fers meer sjouwen. Of het publiek het beleid bepa
len.
Eén nieuwe kennismaking met Co.
Ajax en Co
,,lk heb vijf jaar bij Ajax gewerkt. Ik ken de mensen
vrij goed, ze kennen mij vrij goed. Dat is iets ver
trouwds. Ik heb het prima naar mijn zin, mijn mede
werkers hebben het allemaal naar hun zin. Waarom?
Omdat ik heel veel communiceer en overleg. En ie
dereen laat doen waar hij goed in is. Ik ben eigenlijk
een soort manager van alle mensen in de technische
staf."
',,Ik werk pas kort met deze groep, maar voor spelers
is dat genoeg om te zien of iemand kan trainen of
niet, of hij hel meent of niet, of hij persoonlijkheid
heeft. Dat hadden we vroeger op de lagere school al,
toen de meester binnenkwam. Persoonlijkheid? Ik
weet niet of ik persoonlijkheid heb. Ik weet wel wat
ik wil. En dat kan ik goed uitleggen en ook motive
ren. Naar mijn medewerkers en naar mijn spelers.
Dat probeer ik."
Het verleden
„Over het Ajax van de afgelopen drie jaar zeg ik
niets, want daar ben ik niet bijgeweest. Ik ken de
oorzaken van het verval." De commissie 2000, die de
structuur van de club onderzocht, vindt dat de af
stand tussen de Arena (profs) en De Toekomst
(jeugd en amateurs) te groot is. Het zou één van de
voornaamste oorzaken zijn van de tweespalt binnen
Ajax. Adriaanse: „Dat maakt niet zo veel uit. Het gaat
om de mensen. Als de mensen hun gezicht laten
zien op beide complexen en op beide fronten, dan is
er succes. Dan hoeven de accommodaties niet aan
elkaar vast te liggen. Kijk, een organisatie wordt toch
gemaakt door de mensen die er werken. Ik denk dat
het heel goed doorgedrongen is tot iedereen binnen
Ajax dat er twee separate eenheden zijn, maar dat
die één geheel vormen. En dat de brug van Al naar
het tweede veel kleiner is geworden. Het tweede
traint nu regelmatig op De Toekomst, het tweede eet
op De Toekomst."
„Er is wekelijks overleg tussen Zwamborn (hoofd
opleidingen) en de technische staf van het betaalde
voetbal. In een grote organisatie is ook communica
tie heel belangrijk. Elk groot bedrijf heeft twee ken
merken: professionalisme, dus goed zijn in je vak,
maar vooral ook communicatie. En als het op één
van die onderdelen verkeerd gaat, ja, dan haal je de
top niet."
Dat lijkt het probleem bij Ajax. Adriaanse: „Het is de
kunst om goed te communiceren, om elkaar goed op
de hoogte te houden. Misschien heeft het daaraan
ontbroken.
De Ajax-selectie wordt door Adriaanse bij de eerste training meteen stevig aangepakt.
Het verval
„Van '92 tot '97 was ik hier verantwoordelijk voor de
jeugdopleiding. Als je je puur tot de feiten beperkt, is
Ajax in mijn periode met de Al en ook met de BI vijf
keer kampioen geworden. Voor mijn komst, in '91,
waren de teams ook kampioen geworden. Dus: he
gemonie, zes jaar lang. Nu niet meer, nee. Dat is
vreemd. De hegemonie is doorbroken. Het kan zijn
dat andere clubs hun kwaliteit verhoogd hebben,
maar het kan ook zijn dat je eigen kwaliteit op één
niveau is gebleven. En dat daar geen 'door-ontwik-
keling' heeft plaatsgevonden. Maar we produceren
nog wel talenten. Die staan nu in het eerste elftal.
We hebben nu tien spelers lopen die uit de eigen op
leiding komen."
De jeugd
„De jeugdopleiding is prima georganiseerd. Aan de
scouting ligt het absoluut niet. Ook niet aan de op
leiding, die is perfect. De talenten uit Lutjebroek, ik
denk dat ze wel gezien worden, maar we moeten de
talenten in de juiste volgorde koesteren. Eerst de ei
gen talenten, dan in Scandinavië en in België, en
daarna pas naar verdere landen gaan kijken. Er stap
pen nogal wat talenten uit de opleiding. Daar moet
je, als Ajax, beleid op maken. Zodat die jongens niet
meer vertrekken. Dat hebben we al g
foto dijkstra bv fred steenman
„Sommige spelers gingen naar kleinere clubs, omdat
ze daar grotere kansen zagen om in het eerste te ko
men. Dat is hun visie. De file achter het eerste elftal
is hier groter dan bij Fortuna of AZ. Dat is zo. Dat
betekent dat je de file moet verkleinen."
„De kans dat deze nieuwe generatie spelers naar het
buitenland vertrekt, is kleiner geworden. Er zijn
voorbeelden van jongens die te snel zijn vertrokken,
zoals Musampa en Wooter. Sportief werd dat een fi
asco. Daarom zeg ik: wacht nog, je wordt evengoed
wel miljonair. En wat maakt het nou uit of je zes mil
joen hebt, of acht miljoen of tien miljoen? Je kunt
ook een verkeerde keuze maken. Drie jaar naar het
buitenland gaan, flink gaan verdienen, maar daarna
niets meer waard zijn omdat je niet gespeeld hebt."
De uitdaging
„Als je arm bent, tussen aanhalingstekens, of niet zo
veel geld hebt, moet je creatiever zijn. Inventiever.
Nieuwe wegen bewandelen. Dat is niet erg, ik denk
dat het 't hart van een coach meer vervult dan het
werken bij een club waar het geld nooit een pro
bleem is. Dat is een leukere uitdaging dan als je
coach van Lazio Roma bent en je eigenlijk de Cham
pions League moet winnen. Hij heeft zo veel sterren
gekocht, die Eriksson, dat is eigenlijk niet meer bij te
houden."
Een team bouwen kost geen geld, conditie opbou
wen kost ook niets. Daarmee kun je heel simpel, heel
doelmatig winst boeken. Ik denk ook aan mijn
vriend Van Gaal, de bondscoach. Als er hier, bij Ajax,
geen talent geproduceerd wordt, waar moeten ze
dan geproduceerd worden? Dan heeft hij in 2006
geen spelers meer."
Het imago
„Het publiek scandeert de naam van Sjakie Wolfs.
Logisch? Dat is helemaal niet logisch. Spelers moe
ten in beeld zijn. De spits van Ajax, de verdediger
van Ajax. Maar niet 'Sjakie Wolfs in Oranje'. Dat is
eigenlijk al een teken dat het met Ajax niet goed gaat.
Ze moeten schreeuwen om een aanvaller of om een
keeper, maar ze moeten niet schreeuwen om een
materiaalman. Dat is de kern van de zaak."
„Sjakie Wolfs en de buschauffeur sjouwden met de
kleding. Dat kan toch niet, bij een club als Ajax? Dat
moet je professionals laten doen. Een chauffeur
moet sturen, Sjakie is de nopperikoning. Hij doet de
noppen, hij doet de schoenen, hij doet de bal. Daar
is-ie héél erg goed in. Maar Sjakie moet niet meer op
de bank zitten. Ook niet als levenssymbool, als
steunpilaar. Als-ie het ziet als symboliek, moet-ie in
het museum gaan zitten. Mental coaching, dat kan-
ie de hele week doen. Hij is de hele week in de kleed
kamer. En mental coaching doe je niet in de wed
strijd. Die man is ook al 68, het is allemaal keurig en
netjes uitgelegd. Hij is populair, ja. Maar moet ik een
impopulaire maatregel uit de weg gaan uit angst
voor het publiek? Het publiek het beleid laten maken
van Ajax? Ik maak het beleid van Ajax. Ik ben de vak
man, niet het publiek. Als ze dan niet willen kijken,
dan moeten ze maar geen seizoenkaart kopen. Maar
ik bepaal hier wat er gebeurt."
Het systeem
„Mijn eigen filosofie? Nee, de Ajax-filosofie. Ik heb
de filosofie van Ajax niet uitgevonden. Toen ik hier
in '92 kwam, heb ik die ook moeten leren. Ik heb
nooit bij Ajax gespeeld of getraind, ik heb alleen veel
naar Ajax gekeken. Ik was wél een Ajax-liefhebber.
En de filosofie heb ik bij andere clubs, Zwolle en
Den Haag, ook toegepast.
„Ik geloof in het Ajax-systeem. Drie verdedigers, op
de middenlijn verdedigen. We zijn de enige in de
wereld die dat nog doen. Maar ik denk nog steeds
dat het kan. Dat betekent wel dat drie man het werk
moeten doen dat normaal door vier spelers wordt
gedaan. Je krijgt een speler meer op het middenveld,
in de aanval. Je kunt een tegenstander kapot spelen.
Het maakt het spel aantrekkelijker."
Het beloftevolle begin
„We kunnen het pas echt meten na een jaar, twee
jaar. Zijn de mensen tevreden over het team, dat is
AMSTERDAM
De jeugd liep weg, de miljoenen
spoelden weg, de supporters holden
weg en Europa raakte steeds verder
weg. Ajax heeft net op tijd een omslag
gemaakt. Een commissie van wijze
mannen en een trainer, Co Adriaanse,
tekenden daarvoor. Ajax kan weer aan
zijn toekomst beginnen.
'Wij zijn de béste'! Het was in de jaren
negentig, toen trainer Louis van Gaal
het podium beklom en de wereld toe
schreeuwde. Dat gevoel bleef iets te
lang hangen in Amsterdam. Ajax is al
lang niet meer de beste. Niet van
Eindhoven of Rotterdam, niet van Ne
derland en al helemaal niet van Euro
pa. Vierde, vijfde, zesde in Nederland.
Ajax wilde de beste zijn, maar koos de
slechtste route naar de toekomst.
Ajax haalde ooit de mooiste succes
sen. Er was aanzien, bewondering.
Een gevoel van eeuwigheid. Vanuit
die gedachte werd de toekomst be
paald. Er moest niet zomaar een sta
dion komen, er moest een tempel ko
men waar de wereld zich aan zou ver
gapen. Met een uitschuifbaar dak,
nog nooit vertoond. Er groeit geen
gras, er is geen sfeer. En de beurs
gang, financieel absoluut geen nood
zaak, was alleen maar bedoeld om te
kunnen zeggen: wij waren de eerste.
De eerste, de beste
De fouten zijn onderkend. De aanbe
velingen van de speciale commissie
zijn vernietigend. De Arena, Ajax, en
de Toekomst moeten dichter bij el
kaar worden gebracht. Dat werd let
terlijk zo bedoeld, maar achter dat
miljoenen verslindende project
schuilt de figuurlijke hartenkreet. De
enorme scheuren in het bolwerk -
door de tegenstellingen tussen club
en bv - moeten dicht.
Ajax is nu al vier jaar van zijn toe
komst kwijtgeraakt. Het herstellen en
inlopen van de schade zal zeker net
zo lang duren. Voor een hele genera
tie talenten is dat te laat. Ze voelden
zich ongewenste straatkinderen in
een dure buurt. Daar waar hun hel
den rechtsaf sloegen en onder de
slagboom van Fort Amsterdam ver
dwenen, onbereikbaar, daar slinger
den de talentjes zich langs een smal
weggetje naar de anonimiteit. Direc
teuren verdwenen, zes stuks, het pad
van bestuursleden werd plotseling in
gekort, gedwongen door de leden
raad, trainers werden ontslagen, spe
lers kwamen en gingen weer. En de
hele structuur ging weer op de hel-
ling.
Directeuren heten nu weer gewoon
manager, trainer/coach of hoofd. In
de onduidelijke, ondoorzichtige
structuren werd simpelheid en hel
derheid gevraagd. De commissie was
duidelijk.
En Co Adriaanse is gekomen. Ooit te
licht bevonden voor de zwaarste taak
bij Ajax, maar een groot communica
tor. Hij brengt duidelijkheid en rust
bij het verdwaalde en chaotische Ajax.
de belangrijkste graadmeter. Gaan ze van Ajax ht
den? Dragen ze dat enthousiasme uit, gaan ze te
dener naar huis dan dat ze gekomen zijn? Dat is
mij het allerbelangrijkste. En de spelers moeten
zier hebben. Ze moeten niet met angst een weds
ingaan. Gewoon beseffen: we kunnen ook een k<
verliezen, als we dan maar wel ons best hebben j
daan."
De toekomst
„Als ik drie jaar de tijd krijg, kan ik van Ajax wel'
een hele goede club maken. Top van Nederland
ternationaal misschien niet de absolute top, mai
dat je wel een kans hebt om mee te doen."
Ramzi twijfelt
over Sydney
Zijn ploeggenoten Arnold
Bruggink, Kevin Hofland,
Mark van Bommel, Wilfred
Bouma en John de Jong zou
den er een moord voor doen.
Maar voor PSV'er Adil Ram
zi, die zich met Marokko
voor de Olympische Spelen
plaatste, is een trip naar Syd
ney niet heilig. „Ik wil alleen
met een doel naar Sydney,
om een prijs te halen. Als we
gaan om drie wedstrijdjes te
spelen en na de eerste ronde
weer naar huis te gaan, ga ik
niet mee. Daar pas ik voor."
Ramzi geeft vooralsnog de
voorkeur aan het bemachti
gen van een basisplaats bij
PSV. „Iedereen zegt: de
Olympische Spelen maak je
maar één keer in je leven
mee. Dat is ook zo, maar ik
ga niet om vakantie te vie
ren. Dan heb ik bij PSV in de
competitie en de Champions
League wel wat beters te
doen. Dit ismiijn nieuwe
club. Hier moet ik in de eer
ste weken van het seizoen
een basisplaats afdwingen.
Als de bondscoach me niet
kan overtuigen van Ma
rokko's goede wil in Sydney,
blijf ik gewoon in Nederland.
Olympische Spelen of niet."
Adil Ramzi, van 14 juli 1977 te Marrakech, is als voet
baller vast van plan de wereld te veroveren. Allereerst
bij PSV, daarna waar God hem ingeeft. Want de bal-
kunstenaar uit Marokko vertrouwt onvoorwaardelijk
op Allah. „Hij is mijn gids."
Adil heet hij. Vrij vertaald uit het Arabisch staat dat
voor 'eerlijke rechter'. „Maar dan ook écht een eerlij
ke rechter. Niet iemand die één van de twee partijen
voortrekt omdat hij toevallig een ver familielid kent.
Zeg maar iemand zoals ik. Ik lieg nooit."
Met het postuur van een krachthonkbewoner en de
look van een macho, inclusief stoer stoppelbaardje en
glimmende sieraden, lijkt hij zo weggelopen uit de
'rapscene' van LA. Maar Adil Ramzi is in niets wat hij
lijkt. Hij is verrassend, soms een tikkeltje filosofisch
en bij vlagen ronduit grappig. „Ook al betaal je mijn
vliegticket en het verblijf in het duurste hotel van
Miami, dan nog zal ik naar Marokko gaan. Op eigen
kosten. Marokko is mijn alles."
Ramzi is een 23-jarige jongeling die Willem II de afge
lopen seizoenen aan zijn voeten kreeg en nu op
'jacht' gaat in Eindhoven. Gesterkt door zijn geloof
weet de balkunstenaar uit Marokko zeker dat hij het
gaat maken. „Ik ben zó overtuigd van mijn kwalitei
ten dat ik weet dat ik de top ga halen."
Deo Volente, als God het wil. Ramzi is Moslim. Met
Allah als gids en de Koran als leidraad. In zijn trai
ningsbroek, jeans of short zit steevast een kleine ver
sie van de Islamitische bijbel.En als ik 'm niet bij me
heb - ja, dat kan wel eens gebeuren - is hij altijd in ge
dachten bij me. Ik ben een strenge moslim. Ik drink
geen bier, eet geen varkensvlees, ik rook niet. Daar
voel ik me perfect bij."
„Als ik de Koran lees voel ik me beter. Dan weet ik dat
God me helpt. Altijd. De Koran beschermt mij tegen
het kwaad en is mijn oplossing voor problemen. Als
ik last heb van mijn knie, leg ik mijn rechterhand op
mijn knie en houd ik in mijn linkerhand de Koran.
Dan lees ik dat bepaalde hoofdstuk en neemt de pijn
vanzelf af. Elk hoofdstuk in de Koran is het antwoord
op een vraag."
Vastenmaand
„Als ik als voetballer een probleem heb, bijvoorbeeld
de Ramadan, dan bid ik ook dat Hij me helpt. De ra
madan is de moeilijkste periode voor een voetballer."
Dit jaar valt de Islamitische vastenmaand tussen 27
november en 25 december. „Dan bid ik God om
Juichende PSV'ers na het winnen van de Johan Cruijff-schaal. In het midden Adil Ramzi. Links Arnold Bruggink, rechts
Mark van Bommel. foto anp ed oudenaarden
energie, zodat ik tijdens de trainingen kan presteren.
Het is heel moeilijk, omdat je als voetballer soms twee
keer per dag traint en ik pas mag eten bij zonsonder
gang. Ik bid vijf keer per dag. Dat moet, ja. En ik bid
altijd nog een keer extra als ik moet voetballen. Dat
doe ik dan thuis. Het kan wel in de bus of in de kleed
kamer, maar een prof als moslim blijft soms toch een
probleem. Ik weet dat niemand bij PSV zich eraan
stoort, maar het is toch gek iemand minutenlang ge
concentreerd te zien bidden. Ik hoor of zie dan ook
niets meer. En dat kan wel eens lastig zijn. Dan doe ik
het liever alleen, in mijn eigen, vertrouwde omge
ving."
.Allah geeft me vertrouwen en energie. Vooral ver
trouwen is belangrijk. Energie zit tussen je oren, dat is
hoe je bent en hoe je omgaat met dingen. Vertrouwen
heb je nodig. Als je slecht speelt, word je vertrouwen
minder en kun je misschien je basisplaats verliezen.
God wil niet dat ik slecht speel, maar hij straft me er
mee. Dan is het mijn eigen schuld. Als je leeft als een
goede moslim, helpt God je. Met mooie acties en veel
doelpunten. Als je slecht speelt, straft hij jé."
„Daar ben ik ontzettend bang voor. Ik kan je niet zeg
gen hoe bang ik voor Hem ben. Ik heb voor niemand
angst. Niet voor de voorzitter, niet voor de trainer,
voor niemand niet. Ik respecteer ze. Maar bang? Nee.
Alleen voor God ben ik ontzettend bang. Bang dat hij
mij straf geeft. Daarom doe ik alleen wat hem blij
maakt."
Ramzi is een denker. Zijn vader Abderahmane Ramzi
verafschuwde voetbal toen Adil nog een ventje was.
Studeren was dé manier om de arme wijken van Mar
rakech te ontvluchten, niet de bal. Maar zoonlief Adil
was geïnjecteerd met meer dan bovengemiddeld ta
lent, zo zag jeugdtrainer Bennis van de voetbalclub
Kawkab. Hij scoutte hem en overtuigde Adils vader.
„Maar ik mocht alleen voetballen als ik ook naar
school ging en zou studeren. Dat heb ik gedaan. Ik
ben in Marokko 'bachelor' in Economie. Je kunt wel
kwaliteiten in je benen hebben, maar in je hoofd
moet het ook goed zitten. Dat heeft mijn vader me ge
leerd."
Discipline
Ramzi is uit het juiste hout gesneden, zeggen velen
die met hem werkten. Willem Il-fysiotherapeut Ferd
van Odenhoven heeft hem eens gezegd dat hij niet de
lichaamsbouw en mentaliteit van de doorsnee Ma
rokkaan heeft. „Mijn achternaam komt in Marokko
niet voor. Die is oorspronkelijk uit Egypte. Daar ko
men mijn voorouders vandaan. Inderdaad, zoals die
Ramzy van Werder Bremen. Ferd heeft ook eens ge
zegd dat mijn bloed en mijn fysiek anders zijn. Hij
had bij Willem II zelden een voetballer met zo'n goe
de mentaliteit en discipline gezien. Dat heb ik van
mijn vader meegekregen. Maar je mag niet iedereen
over één kam scheren. Yassine Abdellaoui, echt een
goede vriend van me, wordt er soms op aangespro
ken, dat hij de kantjes ervan afloopt. Dat is niet te
recht, vind ik."
„Ik werk voor mijn familie. Voetbal is mijn leven,
maar ook mijn geld. Roem is belangrijk. Absoluut.
Maar geld zeker ook. De prof die zegt dat alleen prij
zen hem interesseren, spreekt niet de waarheid. Al
het geld gaat meteen naar mijn vader in Marokko. Hij
is mijn financiële directeur, hij bepaalt alles. Als mijn
vader, moeder, broertje en zusje blij zijn, dan ben ik
blij. Ik wil later ook weer bij hen gaan wonen. Ik wil
een huis laten bouwen in Marrakech. Ja, ik weet dat
mijn familie trots op mij is. Dat moet ik zo houden.
Door goed te eten, door op tijd naar bed te gaan, door
mijn best te doen bij PSV."
„Nee, ik heb mijn topvorm nog niet. Ik mis voorlopig
nog stabiliteit. De verhuizing van Tilburg naar Eind
hoven, een nieuwe club, een wat andere rol aan de
rechterkant.... Het loopt nog niet echt. Ik mis op het
veld nog mijn vrijheid. Ik ben een speler van bewe
gen, van ruimte, van acties maken. Maar ik weet zeker
dat de vorm snel terugkeert. En met de Koran bij de
hand lukt dat zeker."
