Twintigers willen 'chillen' 'Electrisch licht! Kookt op gas
Trends
Dikke mensen hebben vaak dikke huisdieren
Venetiaanse maskers uit
Haarlemse beeldengieterij
DINSDAG 15 AUGUSTUS 2000
REDACTIE: RIEN POLDERMAN»
Margaret Weststrate heeft een neus voor jongerentrends
De verleidingen van een modelwoning in 1907:
Lekker individueel dansen in de
disco gaat eruit. Net als die
massale dansfeesten in grote
hallen: passé. Jongeren willen
niet meer schreeuwend een
paar woorden wisselen omdat
de muziek zo hard staat: ze wil
len loungen. Ofwel: chillen.
Relaxed onderuitgezakt op een
jaren zestig-bankstel bijkletsen
met vrienden, onder het genot
van een hip cocktailtje. Omdat
ze zo dadelijk nog de hort op
willen, laten ze hun haar nog
even in stijl kneden. Of hun ge
zicht opmaken. Ze slenteren
naar de computers langs de
wand om hun e-mail te chec
ken, en bekijken in het voorbij
gaan vernieuwende kunstvoor
werpen, gemaakt door leeftijd
genoten. De muziek (uiteraard
precies de goede) is duidelijk
hoorbaar, maar laat gesprekken
toe.
Volgens Margaret Weststrate
(26) is Rotterdam rijp voor het
loungen, dat op kleine schaal al
plaatsvindt. ,,Op jezelf dansen,
een beetje drugs, harde muziek,
dat gaat eruit. Jongeren willen
vermaakt worden, rondlopen
en heel erg socializen. Uit
gaansgelegenheden moeten iets
extra s gaan bieden."
Loungen is natuurlijk niet voor
iedereen. „De Anita's en John
ny's blijven gewoon naar de Ba-
ja Beach gaan. En de housers
willen straks ook nog hakken.
Maar de twintigers die het uit
gaansleven nu zat zijn, dié gaan
chillen."
De derdejaars studente indu
strieel ontwerpen aan de kunst
academie Willem de Kooning
heeft zo langzamerhand een re
putatie opgebouwd als spotter
van jongerentrends. Zelf is
Margaret het stappen inmid
dels een beetje ontgroeid, maar
ze heeft tijdens haar jarenlange
bezoeken aan jongerenfeesten
en uitgaanstenten haar ogen
goed de kost gegeven.
Margaret heeft een neus voor
wat jongeren willen. Daarom
mag ze bij het trendy kleding-
winkeltje Sister Moon op de
Nieuwe Binnenweg, waar ze
parttime werkt, inmiddels ook
inkopen. Daarom ook is ze
door Ted Langenbach gevraagd
om de styling van zijn MTC-
feesten te verzorgen. En zo is
Margaret ook styliste geworden
voor het uitgaansfestijn Now
Wow en de Superbimbo-avon-
den in het Maastheater. Zij be
denkt de wisselende thema's,
de bijpassende decors, en
kleedt de dansers/figuranten
aan.
Margaret heeft voor het Histo
risch Museum Rotterdam de
modeshow 'Jong!' opgezet
waarin de jongerentrends van
de jaren '50 tot en met '90 aan
bod kwamen. In die show
mocht ze ook haar visie geven
op wat nog komt: „Heupban
den van stof, een Schots geruite
minirok en beenwarmers,"
voorspelt ze.
Margaret Weststrate vindt mo
de en ontwerpen interessant,
maar haar passie ligt bij styling.
„Een totaalplaatje van bestaan
de dingen maken," zo om
schrijft ze het. De kledingstuk
ken voor 'Jong!' kwamen uit
verschillende tweedehandswin
kels. Die spullen met elkaar
combineren, met het oog op
wat jongeren aanspreekt, dat
was typisch een kolfje naar haar
hand.
Ze is dol op ongebruikelijke
combinaties. Een Schotse ruit
met daarop iets gebloemds, bij
voorbeeld. „Stijlen van een ska
ter, een punker en een alterna
tief iemand combineren, dat
vind ik leuk." Ze houdt de jung
le, clubhouse, skate- en andere
subculteren scherp in de gaten
en leest ook nauwgezet de de
sign-bladen. De ideee'n die ze
zo opdoet, verwerkt ze onder
andere in de zelfgemaakte hals
bandjes, rozen voor in het haar,
riemen en andere accessoires
die ze op vrijdagavonden ver
koopt in haar winkeltje Mag-
cessories in Nighttown.
Amsterdam mag in veler ogen
toonaangevender zijn op het
terrein van trends; Margaret
heeft het gevoel dat ze in Rot
terdam op rozen zit. „Dit is een
klein wereldje. Je wordt door ie
mand gevraagd, doet wat en
wordt dan weer door anderen
gezien. Zo ben ik erin gerold."
Voorlopig rolt Margaret nog
even door: ze is door de Schie-
damse artotheek gevraagd om
mee vorm te geven aan activi
teiten voor het nieuwe school
vak kunst en cultuurweten
schappen, en komend voorjaar
zijn haar accessiores te zien in
het Schielandshuis, bij de ten
toonstelling 'Uitgaan in Rotter
dam'.
MARUKENUBOER*
Twintigers vinden de disco maar niks. Dat individuele gedans en dat geschreeuw om boven de muziek uit te
komen. Nee, dan liever onderuit zakken op een ouwe bank en bijkletsen met vrienden onder het genot van
een cocktail. foto united photos de boer Cynthia van dijke
Een heel bijzondere mo
delwoning werd in het ge
denkwaardige jaar 1907 in
Leiden opengesteld. In dit
superhuis, waarin iedereen
zich kon vergapen aan de
laatste snufjes, waren aller
lei toepassingen van elek
triciteit te zien. In het
'Electrische Huis' waren
een salon en een eetkamer
nagebouwd die onder
meer voorzien waren van
elektrische verlichting,
ventilatie en zelfs een door
stroom aangedreven stof
zuigerinrichting. In de
keuken was te zien hoe de
moderne vrouw elektrisch
kon koken: strijken ge
beurde met een elektrische
strijkbout. Kranten en tijd
schriften raakten niet uit
geschreven over deze bij
zondere modelwoning.
Het zou op dat moment
nog echter jaren duren
voor de meeste Neder
landse huizen aansluiting
zouden krijgen op het
elektriciteitsnet.
Zo tegen 1920 was elektriciteit
een geduchte concurrent voor
de gasverlichting geworden.
Dat betekende niet dat gas
daarmee waardeloos was. Op
een reclameaffiche van de
Lichtfabrieken Leiden uit die
tijd zijn de aanprijzingen dui
delijk: 'Electrisch licht. Kookt
op gas.'
Gas en elektriciteit zijn twee
van de belangrijkste energiè-
voorzieningen uit het eerste
kwart van de twintigste eeuw
en tevens de energiebronnen
die een zeer belangrijke rol spe
len in de ontwikkeling van de
techniek in Nederland.
De geschiedenis van de techno
logische ontwikkeling in de af
gelopen eeuw wordt sinds en
kele jaren diepgaand onder
zocht en in kaart gebracht door
de Stichting Historie der Tech
niek. De stichting wist met
steun van overheid, universitei
ten en het bedrijfsleven in de
afgelopen jaren vele miljoenen
guldens op tafel te krijgen om
de enkele jaren durende studie
Psychologen en verzekering zijn er ook voor kat en hond
Uit verschillende recente on-
derzoeken blijkt dat in Neder
land zowel ongeveer de helft
van de mensen als van de hon
den en katten te dik is. Mensen
en huisdieren bewegen te wei
nig, waardoor de energiebe
hoefte afneemt. Tegelijkertijd is
voedsel energierijk en boven
dien altijd en overal te krijgen.
Van de Nederlanders beweegt
60% te weinig. Mensen behan
delen hun huisdier zoals ze met
hun eigen lichaam omgaan,
waardoor ook honden en kat
ten te weinig bewegen. Dieren
artsen stellen steeds vaker de
diagnose van overgewicht. Hi
ll's Pet Nutrition stimuleert met
het gewichtscontroleprogram
ma het belang van een gezond
gewicht voor hond en kat.
Hondenkoekjes, huisdierpsy
chologen, kristallen halsban
den, de zorgverzekering, be
graafplaatsen en crèches. Een
aantal voorbeelden van ver
menselijking van het huisdier
dat inmiddels al gemeengoed is
geworden.
Ook in het voedingspatroon
van de hond en kat zien we de
vermenselijking terug. „Mensen
veronderstellen dat wat goed is
voor henzelf ook goed is voor
hun huisdier", aldus dierenarts
Verschuren van Hill's Pet Nutri
tion. „Huisdieren hebben ech
ter veel minder behoefte aan
variatie in hun voeding." Als
een hond of kat meer energie
binnenkrijgt met de voeding
dan hij verbruikt, slaat het li
chaam de overtollige energie op
in de vorm van vet en wordt de
De vermenselijking van het huisdier is inmiddels algemeen geaccep
teerd. foto united photos de boer archieffoto
hond of kat te dik. Bij een dier
met een 'correct' gewicht kan
men de ribben goed voelen,
maar niet zien."
Hill's Pet Nutrition heeft de ge
zondheid van het huisdier hoog
in het vaandel staan. Het bedrijf
biedt speciale voeding voor ge
wichtscontrole a^n in combina
tie met een gewichtscontrole
programma. Dit programma
maakt de eigenaar bewust van
de gevolgen van overgewicht.
Bovendien stimuleert het de
huisdiereigenaar om het ge
wicht van zijn/haar huisdier in
de gaten te houden en het dier
regelmatig te laten wegen. Net
als bij mensen blijkt op het juis
te gewicht komen en blijven
voor dieren moeilijk. Ook hon
den en katten kennen het 'jo
jo-effect', dat niet goed is voor
de gezondheid. Als extra stimu
lans voor een gezond gewicht
organiseert Hill's Pet Nutrition
dit jaar voor de vijfde keer een
afslankwedstrijd voor honden
en katten.
Met deze wedstrijd wil Hill's de
aandacht van huisdierbezitters
vestigen op een verantwoord
voedingspatroon voor hond en
kat. Eén van de deelnemers is
de Labrador Casper van de fa
milie Van Aller. De 11 jaar oude
hond kreeg met tien kilo over
gewicht problemen met zijn
heupen. „De hond had gewoon
geen taille meer", zegt merouw
Van Aller. „Op advies van de
dierenarts eet Casper nu dieet-
voer van Hill's. Daarmee is hij
sinds eind mei 4 kilo afgeval
len."
Ook Teddy dingt mee naar de
prijs van de afslankwedstrijd.
De hond van de familie Kluin is
inmiddels al 6 kilo afgevallen.
„In februari moest Teddy ge
opereerd worden, omdat hij
overal vetbulten kreeg. Er zat
geen leven meer in. Als Teddy
niet zou afvallen, zou het niet
goed komen," aldus de dieren
arts. Nu Teddy op drie kilo na
zijn streefgewicht heeft bereikt,
speelt en rent hij weer flink in
het rond.
Deelname aan de afslankwed
strijd wordt geregeld via de die
renartsen. Een deskundige jury
maakt uit alle inzenders een se
lectie van 10 finalisten. Op 17
oktober vindt de finale plaats in
het Olympisch Stadion in Am
sterdam.
r
u
5 6 7 8 9 10
Anagram
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en
een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1het
woord van zes letters bestaat uit de vijf letters van het
voorgaande woord plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld,
vormen de letters in de vet omlijnde kolom een woord.
1Bouwloods - hoofddeksel - verzoekschrift;
2. ogenblik - cijfer - dito;
3. zeurkous - dorpsweide - metselspecie;
4. hoofdstad van Letland - ruig - vis;
5. beginstreep - de maat nemen - dresseren;
6. schreeuw - zangspel - werelddeel;
7. open plek in een bos - schoeisel - verslag;
8. kasteel - greppel - immer;
9. brievensnoer - toevluchtsoord - pleisterplaats;
10. muziekstuk - stijf - onderbed.
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Maat; 4. Hera;
7. lopen; 9. lij; 10. lof; 11. ba;
13. ton; 14. Noor; 17. meet;
18. aai; 19. meel; 21. neep;
24. oei; 26. er; 27. mos;
29. in; 30. maken; 32. even;
33. taal.
Verticaal: 1. Malen; 2. al;
3. tol; 4. hef; 5. en; 6. alant;
8. pon; 11. boete; 12. go;
13. te; 15. oneer; 16. ral;
17. min; 19. moede; 20. ei;
22. eb; 23. panel; 25. lok;
27. man; 28. set; 30. me;
31. na.
Zo maakten energiebedrijven rond 1920 reclame voor de toepassing van gas en elektriciteit.
uit te kunnen voeren. Doel er-
vEin is om de technische ont
wikkeling van ons land sinds
het jaar 1900 zo volledig moge
lijk in kaart te brengen.
De weerslag van die studie
wordt vervat in een zeven delen
tellende boekenserie, 'Techniek
in Nederland in de Twintigste
Eeuw', onder redactie van de
techniekhistoricus prof. Harry
Lintzen. Vorig jaar kwam het
eerste deel uit. In de afgelopen
weken verscheen het tweede
deel van de reeks, gewijd aan de
winning van delfstoffen (kolen
en zout), de energievoorziening
en de ontwikkeling van de che
mische industrie.
In het derde deel van het boek
wordt de ontwikkeling ge
schetst van de chemische indu
strie in de afgelopen eeuw en
dan vooral de verschuiving van
Wie speelt nog
met poppen
of autootjes?
Het tijdperk van het ouderwet
se speelgoed lijkt voorbij. Com
puters en andere elektronische
spelletjes zijn aan de orde van
de dag. Er spelen nauwelijks
nog kinderen met poppen of
speelgoedautootjes.
Dat blijkt uit het onlangs ge
houden TrendSearch-onder-
zoek onder meisjes en jongens
van 6 tot 8, 9 tot 11 en 12 tot 14
jaar. Tot een jaar of acht zijn de
knuffels en de autootjes nog
belangrijk, maar al heel snel
verdwijnt dit speelgoed uit de
interessewereld van de kinde
ren en betitelen ze het als 'kin
derachtig en ouderwets'. Bord
spelen worden zelfs helemaal
niet meer genoemd.
Al vanaf zes jaar zijn kinderen
bezig met computers en com
puterspelletjes. Deze interesse
blijft bestaan en wordt naarma
te de kinderen ouder worden
steeds meer een middel om de
verveling tegen te gaan.
Bij de kinderen van 6 tot 8 jaar
is de eigen fantasie het belang
rijkst. Bij de 9 tot 11 jarigen
worden acties en prestaties erg
belangrijk. Het passieve com
puteren verdwijnt om lekker te
gaan sporten. Ook sociale ele
menten gaan een steeds be
langrijkere rol spelen naarmate
de Idnderen ouder worden.
Vanaf een jaar of negen gaan ze
elkaar meer opzoeken en 12 tot
14- jarigen willen met vrienden
naar buiten, wat rondhangen
en naar muziek luisteren. Pool
en biljarttafels, tafeltennis, ta
felvoetbal en flipperkasten zijn
favoriet.
de steenkoolteerchemie naar de
petrochemie. Aan het begin van
de eeuw waren vooral de super-
fosfaat- en zwavelzuurfabrieken
van belang, vooral voor de
kunstmest. De technische inno
vaties die daarvoor nodig wa
ren, leidden tot het ontstaan
van een toen nog nieuwe be
drijfstak: die van het ingeni
eursbureau. Opmerkelijk is ook
dat aan het begin van de eeuw
vooral afgestudeerden aan de
Delftse Polytechnische School,
die in 1905 de status van 'hoge
school' kreeg, een hoofdrol
speelden in de ontwikkeling
van de chemische industrie.
Daarnaast was ook de schei-
kunde-opleiding aan de Uni
versiteit van Amsterdam van
belang.
Na de Tweede Wereldoorlog lag
het accent in de chemische in
dustrie op de opkomst van de
synthetische producten. Al ten
tijde van de Jaarbeurs in 1948
constateerden waarnemers dat
ook in Nederland het woord
'plastics' een magische aantrek
kingskracht had. Natuurlijke
wasmiddelen als zeep en soda
werden vervangen door 'zelf
werkende' wasactieve stoffen,
die eveneens synthetisch wa
ren.
DSM in Geleen en Shell Pernis
waren de eerste chemische
complexen. De bedrijfstak ont
wikkelde zich explosief. De on
derzoekers concluderen dat het
nog maar de waag is of de cen
trale plaats die de chemie nu
nog inneemt in onze industriële
samenleving, een blijvende zal
zijn. Het vakgebied lijkt meer
en meer op te gaan in het ter
rein van de moleculaire weten
schappen, waartoe oo
van de fysica en de bii
horen.
In het boek wordt een
sie aangehaald van he
bureau Arthur D. Littli
langs stelde dat in 201
eens de helft van de bi
chemische bedrijven
huidige vorm verdwei
den kunnen zijn.
Deel II in de serie 'Teel
Nederland in de twinl
eeuw' verschijnt bij Wi
Pers. Het boek kost SS
komende jaren verschi
nog resterende vijfdelt
onderzoek. Het projeci
2002 zijn afgerond.
PAUL HOUKES
Beeldengieterij EA uit Haarlem
zegt met de fabricage van origi
nele Venetiaanse maskers een
nieuwe rage te ontketenen. Het
maken van een proefmasker re
sulteerde begin dit jaar direct in
het gieten van meerdere mo
dellen. Inmiddels zijn er vijf
soorten leverbaar die in zeer
korte tijd in het land nu al een
'collectors item' zijn geworden.
Liefhebbers verzamelen ze alle
vijf.
De Venetiaanse maskers zorgen
voor een apart stukje sfeer in
het interieur. Het beantwoordt
aan de vraag om voorwerpen
uit het verleden opnieuw in het
interieur te verwerken. Door de
carnavaleske uitstraling geeft
het ook iets vrolijks in huis.
Venetiaanse maskers werden al
in de Middeleeuwen door de
gegoede burgers van Venetië en
Oostenrijk bij feestelijke ge
beurtenissen gedragen. Op de
ze wijze konden de mensen
met maatschappelijk aanzien
zich verschuilen om niet door
de mand te vallen als zij zich
misdroegen op feesten.
Daarnaast gaf het masker hen
telkens een andere identiteit
waardoor zij voor menigeen
onherkenbaar bleven en daar
door gemakkelijk over anderen
konden roddelen. Tevens gaven
de maskers een zeker aanzien.
Hoe origineler een masker was,
des te meer geld had de drager.
Vooral omdat de rijke feestgan
gers ze speciaal voor zich lieten
ontwerpen door een beeldend
kunstenaar.
Het zijn ook beeldendf
naars bij beeldengieter
de Haarlemse Geween
deze maskers met elk
re uitdrukking hebben
pen. De maskers wordi
de hand beschilderd.
voor het eerst dat Vene
maskers in Nederland
gemaakt.
,;Wij zijn een jong bedt
durven trends te zetten
mensen mooi vinden
maken", zeggen de bef
ters die inmiddels al
reeks schitterende beel
hebben afgeleverd. Ooi
cor komen steeds meet
van EA in televisieprog
voor.
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊm
HET WEER
Het blijft warm onder de wolkenvelden
Na het hevige onweer van gisternacht is het
rustig gebleven. De passage van een aantal
zwakke storingen is maandag overdag en tij
dens de afgelopen nacht zonder incidenten
verlopen. Slechts op enkele plaatsen is klein
beetje regen gevallen. De atmosfeer bleef wel
uitermate klam. In de loop van maandagoch
tend kwam de zon er aan te pas en haastte
het kwik zich naar de 25 graden. In Alphen
a/d Rijn werd het nog maximaal 25,9, op
Schiphol 25,0 graad. Toen er 's middags
gaandeweg meer bewolking kwam bleef de
temperatuur aanvankelijk nog hoog: in combi
natie met de hoge luchtvochtigheid ronduit
zweetweer.
Ook de afgelopen nacht is nogal warm ver
lopen. Koeler dan een graad of 18 werd het
bijna nergens. De komende dagen worden de
neerslagkansen groter. Dat komt omdat het
zenuwcentrum van de sturende IJslandde-
pressie langzaam dichterbij komt. Woensdag
middag wordt het systeem ter hoogte van Ier
land verwacht, op donderdag en vrijdag boven
Schotland en het noordelijk deel van de
Noordzee. Storingen, in dienst van het lage
drukgebied, veroorzaken periodiek enkele
buien.
Morgen vallen er vooral in het noorden en
noordwesten enkele buien die van onweer ver
gezeld kunnen gaan. In onze regio kunnen
vooral in de IJmond enkele buien vallen, el
ders blijft het waarschijnlijk droog. Verder
overheersen de wolkenvelden en be«
kwik zich naar waarden omstreeks 21
De wind waait uit het zuidwesten em
matig, aan de kust vrij krachtig.
Op de nadering van een nieuwe stc
in de nacht van woensdag op donderi
kele buien kan veroorzaken, krimptd
morgenavond naar het zuiden. Tijde
weekeinde ligt het centrum van de
boven het Noordzeegebied. De buien
zijn dan vrij groot en de temperatuur
melt in de middag slechts rond de 15
den. De Duitsers houden nog reken:
een thermische opleving aan de voor!
de depressie.
ELECTRLICHT
KOOKTopG
ZWEEZURE^SlONKi
De maskers worden met de hand beschilderd.
foto
