eiden Regio
Potje voor
knelpunten
n vervoer'
Langs recht en slecht in Leiden
'Ik ben 'n beetje Nederlands, dat lukt wel, dacht ik' winkeldieven
NDAG 14 AUGUSTUS 2000
jjun collegepartijen voor gehandicapten
»emeente Leiden houdt met de nieuwe vervoersrege-
voor mensen met een handicap hoogstwaarschijn-
geld over. En dat geld mag niet - zo meent Groen-
- worden teruggestort in de algemene reserve. De
egepartij heeft burgemeester en wethouders ge-
om eventuele overschotten te parkeren in een
rt potje. Zo houdt de gemeente om de mogelijkheid
straks iets extra's te doen voor mensen die straks
spraak moeten maken op Collectief Vraagafhankelijk
voer (CW) en er op achteruit gaan ten opzichte van
luidige regeling.
Paul Walenkamp wil nu eindelijk aan het werk
Gewelddadige
J LEIDEN
I ANNET VAN AARSEN
van de nieuwe regeling die in
veel opzichten eerlijker zou
gaat dan om WVG'ers zijn. Immers, volgende de be-
vvie zo'n voorziening van staande regeling worden WV-
t maatschappelijk belang is G'ers met eigen vervoer of ver-
lie door de invoering van voer door derden, bijvoorbeeld
VV ernstig worden beperkt de buurvrouw, bevoordeeld. Zij
un mogelijkheden", aldus maken goedkopere kilometers
inLinks. Collegepartijen en kunnen dus voor hetzelfde
en D66 steunen het voor- geld aanmerkelijk meer kilome
ters afleggen dan mensen die
zijn aangewezen op taxiver
voer", zegt fractievoorzitter S,
ter Harmsel. „Dit wordt nu ge
lijk gesteld. Iedereen moet
straks met de taxi, behalve
mensen die op medische gron
den aantoonbaar geen gebruik
kunnen maken van het Collec
tief Vraagafhankelijk Vervoer.
Die laatste groep mag aan
spraak blijven maken op de ou
de vergoedingsnormen."
Maar GroenLinks bespeurt
toch een addertje onder het
gras. „De nieuwe regeling kan
voor individuele WVG'ers in
grijpende gevolgen hebben. Zo
behoort de aangepaste auto
roorstel gaat waarschijnlijk voor mensen met een handicap
maand de inspraak in. Op straks feitelijk tot het verleden
is GroenLinks voorstander en worden uitzonderingen uit
sluitend op medische gronden
en dus niet op sociale gronden
gemaakt", merkt de partij in
haar voorstel op. „In Leiden
hechten we grote waarde aan
zaken als activerend beleid en
gelijke kansen voor iedereen.
Gelijke regels kunnen dan soms
bijten omdat die er van uit gaan
dat alle mensen hetzelfde zijn.
Dat is niet zo. Soms zijn voor
zieningen op maat nodig."
Volgens GroenLinks valt het
Collectief Vraagafhankelijk Ver
voer bij een zelfde aantal deel
nemers ruim twee ton voordeli
ger uit dan de huidige vervoers-
regeling.
de nieuwe situatie krijgen
luidige gebruikers van de
lige regeling te maken met
openbaar vervoersvorm per
waarbij zij voor zo'n 800
en aan 'strippen' mogen
pden voor reizen in de re-
Daarnaast mogen ze nog
voor 900 gulden aan ver
buiten de regio declareren,
elkaar opgeteld is het be-
kbare geld per klant in het
we systeem (ongeveer 1700
minder dan nu het ge-
Js: 2580 gulden.
nieuwe regeling, die re-
van toepassing is, is
ligens nog niet vastgesteld.
Vliet Hardy
Schuttersveld 9
Postbus 953
2300 AZ Leiden
Tel.: (071) 568 58 58
Fax: (071)522 51 51
I E-mall: vliet hardy@planet.nl
ONNO HAVERMANS
De IND, de vreemdelingen
dienst van de politie, de afde
ling burgerzaken van de ge
meente Leiden, het bureau
voor rechtshulp. Instanties ge
noeg, waar Paul Walenkamp de
afgelopen maanden zijn heil
heeft gezocht. Maar tot dusver
is hij weinig opgeschoten. Vast
gelopen op de bureaucratie van
het Nederlandse vreemdelin
genbeleid. Als telg uit een be
kende Leidse familie, maar met
een Australisch paspoort.
„Ik ben in Sydney geboren.
Mijn moeder is de oudste doch
ter van Har Walenkamp, de fiet
senhandelaar. Zij vertrok 35
jaar geleden naar Australië en
ze kwam een jaar later met mij
terug. Na vier jaar is mijn moe
der hertrouwd en weer naar
Australië gegaan, naar Perth.
Mijn ouders wonen daar nog,
als Dutch residents."
„Toen ik nog een kind was
gingen we geregeld naar Leiden
voor vakantie. Dan logeerden
we bij opa aan de Rijnsburger-
weg. En op mijn 22ste liep ik
stage voor de hotelschool in Al-
lemansgeest, het restaurant van
mijn oom Har. Ik kwam weer
naar Leiden toen opa op ster
ven lag. Maar bij mijn aan
komst zat hij rechtop in zijn
sterfbed, hartstikke dement
maar heel gezellig. Elke dag
kwam iedereen van die grote
familie bij elkaar. Helaas moest
ik weer naar mijn werk in Syd
ney en twee weken later stierf
hij."
„Een paar jaar daarna kwam
mijn neef Gijs naar Australië,
voor een stage in het hotel waar
ik als food and beuerage mana
ger werkte. Zes maanden lang
had ik hem over de vloer en in
die periode begon ik serieus na
te denken over mijn banden
met Nederland. Ik besloot een
paspoort aan te vragen en zo
kwam ik terecht in de bureau
cratische wereld van Kafka."
„Volgens artikel 15c van de
wet heb je geen recht op de Ne
derlandse nationaliteit wanneer
je na je achttiende tien jaar
achtereen in je land van ge
boorte verblijft. Ik was toen al
30, maar ik wilde weten of er
nog uitzonderingen op de re
gels waren dus ik nam contact
op met het consulaat. Vier da
gen later stuurden ze mij een
paspoort. Dat heb ik in januari
vorig jaar gebruikt toen mijn
neef Willem ging trouwen - hij
was de eerste van mijn genera
tie Walenkampen en ik kon zo
mooi mijn pas uitproberen.
Toen is bij mij het plan geboren
om terug te gaan. Ik wil geen
vraagtekens hebben in mijn le
Paul Walenkamp voor het familiehuis aan de Rijnsburgerweg.
ven, niet het risico lopen dat ik
straks op mijn 65ste denk dat ik
een kans heb gemist."
„Een maand na mijn terug
keer in Sidney kreeg ik echter
een brief van het consulaat dat
er een vergissing was gemaakt:
ik had geen recht op dat pas
poort. Dus ik ben netjes naar
het consulaat gegaan om het
paspoort in te leveren en heb
gevraagd wat ik moest doen om
er alsnog voor in aanmerking te
komen. Ze adviseerden me een
machtiging tot voorlopig ver
blijf aan te vragen. Dat heb ik
gedaan en toen ik maar niks
hoorde, ben ik gaan bellen met
de IND (immigratie en naturali
satiedienst, red.) in Den Haag.
Daar kreeg ik te horen dat ik
een visum voor drie maanden
kon krijgen en een verblijfsver
gunning als ik in Nederland
werk zou vinden."
„Als ik zes maanden geleden
had geweten dat ik een tewerk
stellingsvergunning moest heb
ben om hier te mogen werken,
dan had ik mijn baan, mijn huis
en mijn verzekering in Sydney
natuurlijk niet opgezegd. Maar
ik had de naïeve gedachte: Ik
ben een beetje Nederlands, dus
het moet lukken. Ik had ook al
vier sollicitatiegesprekken gere
geld. En in plaats van mij in te
lichten over de regels en wetten
in Nederland, wenste het con
sulaat in Australië mij toen veel
succes."
„Die sollicitaties liepen op
niets uit omdat ik geen ver
blijfsvergunning en geen sofi-
nummer had, dus die werkge
vers konden niets voor mij
doen. Bij de vreemdelingenpo
litie werd ik zelfs een beetje uit
gelachen. Omdat ik geen geld
had voor een advocaat ben ik
naar een bureau voor rechts
hulp gegaan en daar waren ze
heel behulpzaam. Maar na twee
maanden heen en weer gepraat
tussen het bureau en het minis
terie van justitie was de conclu
sie dat ik een rechtzaak waar
schijnlijk niet zou winnen."
„Inmiddels dreigde ik illegaal
te worden en ik ging te rade bij
een kennis van een van mijn
ooms, die me adviseerde om
toch een verblijfsvergunning als
Nederlander aan te vragen. Dat
is nu drie maanden geleden,
maar het kan nog wel een tijdje
duren: de wachttijd ligt tussen
de twaalf en achttien maanden.
Intussen klopte ik weer aan bij
de vreemdelingendienst van de
politie, maar de medewerkster
die ik eerder had gesproken en
die alles van mijn zaak wist,
werkte er niet meer. De jongen
met wie ik toen sprak beloofde
voor mij uit te zoeken wat ik
moest doen en inderdaad belde
hij me de volgende dag terug: ik
moest een aparte aanvraag in
dienen voor werk in loondienst
zodra een bedrijf me werk zou
willen geven. Nou kan ik bij een
oom terecht, die uit zijn zaak
wil stappen, dus dat was snel
geregeld. Ik stuurde alle papie
ren op, maar toen bleek die
jongen ook zijn baan te hebben
opgezegd. In de tijd dat ik met
ze te maken heb zijn er dus al
twee mensen vertrokken bij de
vreemdelingendienst Geen
wonder dat er niet eens wordt
opgenomen als je probeert te
bellen. Pas vorige week vrijdag
is het me gelukt om contact te
krijgen, alleen maar om te vra
gen of mijn papieren wel zijn
aangekomen, want een bewijs
had ik daarvan niet gekregen."
Opgeven doet Walenkamp
nog niet, want er gloort hoop.
„Een medewerkster van de ge
meente Leiden heeft me gezegd
dat ik mijn recht op de Neder
landse nationaliteit terugkrijg
zodra ik een geldige verblijfver-
gunning heb. 'Dan hebl u waar
schijnlijk binnen een week een
paspoort', zei ze." Intussen
woont hij bij zijn grootmoeder
in het familiehuis aan de Rijns
burgerweg. „Ik let een beetje op
oma en help haar in huis. Daar
voor krijg ik wat zakgeld van de
familie, zodat ik naar de fitness
club kan en mijn cursus spel
ling en grammatica van het LOI
kan betalen. Want ik heb geen
recht op steun van de overheid.
Ik ben tenslotte geen asielzoe
ker."
„Maar soms,- als ik op de
Haarlemmerstraat al die ge
kleurde gezichten zie, vraag ik
me af waarom zij wel worden
geholpen en waarom mensen
van Nederlandse oorsprong
geen voorkeur krijgen. Is dat ra
cistisch? Ja natuurlijk, en zo wil
ik helemaal niet denken. Maar
ik word er wel eens moedeloos
Twee mannen die worden ver
dacht van diefstal van kleding
uit een winkel aan de Boter
markt. zijn zaterdagmiddag ge
pakt in de Mirakelsteeg naast
de Janvossensteeg. Het stelende
duo werd vanaf de Botermarkt
door een aantal getuigen ach
tervolgd. In de Pieterskerk-
choorsteeg ontstond een vecht
partij waarbij de dieven dreig
den met een mes en vervolgens
twee omstanders licht ver
wondden. Daarna sloeg het
tweetal wederom op de vlucht.
Tien minuten later werden de
verdachten, een 37-jarige man
zonder vaste woon- of verblijf
plaats en een 24-jarige Rotter
dammer, in de Mirakelsteeg
aangehouden. Het mes dat tij
dens de vlucht was wegge
gooid, is door de politie gevon
den. Het tweetal zit nog vast.
Pech inbrekers
Drie Leidenaars, twee van zes
tien en één van zeventien jaar,
hadden zaterdagnacht pech
toen zij aan de Kennedylaan in
een woning probeerden in te
breken. De politie was net in de
buurt aan het surveilleren. Het
trio zit nog vast.
Aangereden
en mishandeld
Een 16-jarige bromfietser uit
Leiden werd vrijdagavond op
de Surinamestraat niet alleen
aangereden, maar vervolgens
ook nog mishandeld. De jongen
kreeg geen voorrang van een
20-jarige plaatsgenote die haar
auto wilde keren en bij die ma
noeuvre de bromfietser raakte.
Een passagier van de vrouw,
een 29-jarige Leidenaar gaf de
bromfietser enkele rake klap
pen. De bromfietser is met on
bekend letsel naar het Rijnland
Ziekenhuis afgevoerd. De dader
is nog op vrije voeten.
Fietsster gewond
Een 64-jarige vrouw uit Voor
schoten is zaterdagmiddag
rond twee uur ernstig gewond
geraakt op de Voorschoterweg.
Zij fietste vanuit de richting
Brahmslaan naar de Roosevelt-
straat toen zij door een snor
fietser werd ingehaald en ge
sneden. Hierdoor viel de vrouw
en liep ernstig letsel op. De
man op de snorfiets reed na het
ongeluk door.
e in de late Middeleeuwen in
iden aankwam, kon maar be-
een sterke maag hebben,
ngs het water van het Galge-
d hingen geregeld de lijken
de misdadigers die op het
irecht waren geëxecuteerd,
itvoor een dagje, nee ze
ngelden aan de galg tot de
tten vanzelf op de grond vie-
En naast de deur van de
lort kon bijvoorbeeld een
en hangen met daaronder de
est 'Dit is 't been van Jan van
r Vliet, doet als hem niet',
van der Vliet pleegde in
24 een moordaanslag op de
aafvan Holland. Hij werd
'iter gepakt en vervolgens
ithoofd en gevierendeeld. Bij
stadspoorten van de grote
iden van Holland werd ter af-
hrikking een stukje van Jan
gen.
«elijeke Practijcken heet de
idswandelgids waarin derge-
gezellige anecdotes staan.
Een onderhoudend boekje is
het. Zo leuk zelfs dat gebruiker
op een gegeven moment ook
risico's voor lijf en leden loopt.
Lezen en het Noordeinde over
steken gaan nu eenmaal niet
goed samen.
De 'Gruwelijcke Practijcken'-
tocht gaat over recht, recht
spraak en misdaad in de breed
ste zin des woords. Een gerust
stelling voor weekhartige types:
echt afgrijselijk is de tocht niet.
De wandeling voert vooral
langs gebouwen: de belangrijk
ste plekken waar Vrouwe Justi-
tia in de loop der eeuwen aan
de slag is geweest. En langs
museum Boerhaave en stede
lijk museum de Lakenhal, waar
de bezoekers zich kunnen ver
gapen aan de instrumenten die
destijds voor straffen, executies
en secties werden gebruikt.
De wandeling lijkt een tamelijk
volledig beeld te geven van
'recht en slecht' in Leiden, al is
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
er wel één belangrijke omissie.
Het kantongerecht aan de Wit
te Singel wordt overgeslagen en
dat is nu juist het enige plekje
in Leiden waar nog recht wordt
gesproken. Maar goed, het
pand was ook nog niet in ge
bruik toen het boekje in 1998
werd gepubliceerd.
De tocht begint bij het Galge
water en voert vervolgens naar
het Academiegebouw. Niet
omdat de universiteit juristen
opleidt, maar omdat de Acade
mie in de eerste eeuwen van
haar bestaan een geheel eigen
rechtspraak had. Die overigens
zeer mild was. Langdurige ge
vangenisstraffen en de dood
straf werden nauwelijks uitge
sproken. En als dat al gebeur
de, werd er steeds gratie ver
leend.
Heel wat strenger ging het er
aan toe aan het Gravensteen -
een van de oudste en interes
santste gebouwen van Leiden.
Het is in de eerste helft van de
dertiende eeuw gebouwd als
woonhuis annex gevangenis
van de graven van Holland.
Vanaf de vijftiende eeuw wer
den op het plein voor het Gra
vensteen - toen Schoonverdriet
maar tegenwoordig Gerecht ge
heten - misdadigers terechtge
steld. Hun lijken werden ver
volgens afgevoerd via de Dief-
steeg, die trouwens ook in de
wandeling is opgenomen.
Een van de andere openbare
executieplaatsen in Leiden, de
Blauwe Steen, komt er in het
boekje wat tekst betreft bekaaid
af. Maar goed, het is misschien
ook niet verstandig om toeris
ten daar, midden op de Bree
straat, lang op te laten stilstaan.
Hij is trouwens ook al heel lang
buiten gebruik. Riiim 400 jaar
geleden werd er voor het laatst
iemand opgehangen - Cornelis
Musius had die eer in 1572.
Naar de volgende halteplaats is
het niet ver lopen: het stadhuis.
Het was de plaats waar schout
en schepenen zetelden, uitein
delijk ook de rechtspraak van
Rijnland - die weer onafhanke
lijk was van die van de stad - en
in later eeuwen de politie en de
schutterij. Ook gemeentesecre
taris Pierre Antoine de Pui
heeft er gewerkt, de hoofdper
soon van een van de anecdotes
waarmee gidsschrijfster Ingrid
Moerman het wandelboekje
heeft verluchtigd. Na zijn over
lijden in 1838 blijkt dat De Pui
meer dan anderhalve ton ach
terover heeft gedrukt, wal in
die tijd zo ongeveer de halve
gemeentebegroting is. De stad
verkeert lange tijd in grote fi
nanciële nood, tot ze wordt ge
red door raadslid Diederik van
Leyden Gael, die in stilte ruim
een ton schenkt. Dat soort
raadsleden kom je tegenwoor
dig niet gauw meer tegen. Dat
soort gemeentesecretarissen
gelukkig ook niet.
De volgende stop is de Uiter
stegracht 56, waar de allerlaat
ste onthoofde Leidenaar heeft
gewoond: de in 1934 door de
nazi's geëxecuteerde Marinus
van der Lubbe. Een gedenk
plaats op een keurig opgeknapt
pandje herinnert aan zijn ver
blijf daar. Een paar straten ver
der, aan de Groenesteeg, kan
de wandelaar een van Leidens
bekendste misdadigsters ge
denken: Goeie Mie. Zij ging in
1885 voor drie vergiftigingen de
cel in, maar heeft vermoedelijk
enkele tientallen moorden ge
pleegd. De aandacht in de
wandeling gaat uit naar het
pand aan de Groenesteeg 75 -
tegenwoordig een onderdeel
van een ietwat naargeestig
nieuwbouwcomplex. Het ge
boortehuis van Goede Mie aan
de Oostdwarsgracht wordt op
de terugweg helaas overgesla
gen.
De laatste halte in de open
lucht is de begraafplaats Groe
nesteeg. Wat dat precies met
recht en slecht heeft te maken
wordt in het boekje niet echt
duidelijk. En met eigen ogen
kunnen we het ook niet ont
dekken, want de begraafplaats
was ondanks dc toezegging op
het openingstijdenbordje her
metisch gesloten. En om nu
meteen zelf maar het criminele
pad op te gaan door in te bre
ken, dat gaat ook wel weer wat
WIM WEGMAN
Hoe voelt het om toerist te
zijn in je eigen stad? De re
dacteuren van deze krant lo
pen deze zomer met gidsen
door Leiden om alle bekende
en minder bekende plekken
opnieuw te ontdekken. Van
daag: 'Gruwelijcke Prac
tijcken'.
Mentoren belangrijkste wapen
in strijd tegen alcoholmisbruik
de Burcht de Alcohol Weten
schapsquiz op te lossen, nadat
hij in de Hooglandse Kerk zijn
traditionele welkomstwoord tot
de nieuwe studenten had ge
richt. De alcoholquiz is door
het NIGZ ontworpen om stu
denten op een speelse manier
te wijzen op de gevaren van te
veel drank. Antwoorden op de
tien meerkeuzevragen zijn te
vinden in de kleine 'alcoholstu
diegids', die de eerstejaars van
morgen in hun introductiepak
ket hebben gevonden. De quiz
is ook te vinden op www.alco-
holvoorlichting.nl
Campagneleider W. van Da
len noemt het overigens ver
keerd dat bier een andere bena
dering krijgt dan sterke drank.
„Studenten zijn eerder geneigd
tien glazen bier achterover te
slaan dan tien glazen jenever,
maar als je de juiste glazen
neemt is het alcoholgehalte niet
minder. Qua effect op je li
chaam maakt het dus niet uit."
LEIDEN ONNO HAVERMANS
Ouderejaars moeten de eerste
jaars studenten in Leiden ervan
weerhouden teveel te drinken.
De introductiecommissie ziet
in de mentoren het belangrijk
ste wapen tegen alcoholmis
bruik. Zij zullen de eerstejaars
adviseren vooral veel water te
drinken. In de middaguren is
bier toegestaan, maar sterkere
drank is taboe. Ook zijn spelle
tjes met drank verboden.
Op het avondprogramma bij
de verenigingen heeft de ElCid-
commissie minder grip, zo
blijkt onderzoek van het Natio
naal Instituut voor Gezond
heidsbevordering en Ziektepre
ventie. Het NIGZ begon van
morgen in dertig steden de
campagne 'Ik ben zat...en wie
ben jij?' onder honderdduizend
eerstejaars. De Leidse rector
magnificus W.A. Wagenaar gaf
daarvoor het startsein.
Wagenaar deed dat door in
DUIVENBERICHTEN
De duiven vlogen dit weekeinde
vanuit Chantilly en Strombeek.
De uitslag van de vlucht uit
Strombeek:
P.V. Blauwkras
R.v.d. Geer 1,2,3, 5, 6,7,9; P.
de Mooy4, 10; Groenendijk/Pi-
kaar 8.
P.V. Leiderdorp
W. Tolboom en zn. 1; comb. J.
Hartevelt 2, 3; W. de Roode 4, 6,
7, 8; D. van Seggelen 5; W. v.
Beelen 9; T. Schoenmaker 10.
P.V. Het Oosten
W. Kop 1, 2, 10; N. de Groot en
zn. 3, 5, 6, 9; P. Mooten 4, 8; S.
van Iterson 7.
P.V. De Rijnklievers
F. Ladan 1,3,4, 7,8, 10; M.
Hogenboom 2, 5, 6; T. Kraan 9.
P.V. De Vriendenclub
F. v.d. Nieuwendijk en zn. 1 t/m
10.
De uitslag van de vlucht uit Chan
tilly IS:
P.V. Blauwkras
P. Landesbergen 1, 4; Groenen-
dijk/Pikaar 2, 3, 6, 8, 9; P. de
Mooy 5, 7, 10.
P.V. Leiderdorp
W. de Roode 1,2,3, 5, 6, 9;
comb. J. Koolmoes 4, 10; D. van
Seggelen 7, 8.
P.V. Het Oosten
N. de Groot en zn. 1, 5, 6, 7; J.
Laterveer 2; S. van Iterson 3; W.
Kop 4, 8; P. Kop 9; P. Mooten
10.
P.V. De Rijnklievers
T. Kraan 1. 3.4, 5.6, 7, 8; G.
v.d. Poel 2, M. Hogenboom 9,
10.
P.V. De Vriendenclub
Rozier/Dongelmans 1; F. v.d.
Nieuwendi|k en zn. 2, 6, 8; Lal-
au/Arbouw 3, 7, 9; IJ. Vinkestijn
4, 10; A. Ligtvoet 5.
Vanaf de vijftiende eeuw werden op het plein voor het Gravensteen
dig Gerecht geheten - misdadigers terechtgesteld.
- toen Schoonverdriet maar tegenwoor-
FOTO DICK HOGEWONING
