'Nooit vergeet ik dat schouwspel'
M
Draadloos studeren in de carava
:¥j*M 'L i
Gesprek van de Dag
Zandkasteel
x
Camera op Pier geeft inzicht in weer
Man wilde met vriendin
de houtversnipperaar in
VRIJDAG 11 AUGUSTUS 2000
^Zommentaar
Het lot van Anwar Ibrahim
Temidden van de ontploffende bommen in Baksen-
land en Moskou ging het nieuws uit Maleisië deze
week wat verloren. Toch is er aanleiding daar nog even
de aandacht op te vestigen. Want de manier waarop
de voormalige vice-premier van dat land, Anwar Ibra
him, negen jaar cel aan zijn broek kreeg wegens be
weerde homoseksuele escapades mag gerust een
schandaal heten.
Het Britse dagblad The Independent zag zelfs over
eenkomsten met de stalinistische processen. Nu is dat
wat overdreven. Voor Stalins rechtbanken beleden, op
Nikolai Boecharin na, alle gehersenspoelde en/of ge
martelde beklaagden ootmoedig schuld aan zaken die
ze niet op hun kerfstok hadden. Anwar is door de Ma
leisische politie afgetuigd, maar om van marteling te
spreken, is toch meer nodig.
En zo gedwee als Stalins slachtoffers heeft Anwar zich
al helemaal niet opgesteld. Toen de rechter hem dins
dag - bovenop de zes jaar die hij vorig jaar al kreeg we
gens corruptie - nog eens negen jaar cel toebedeelde,
reageerde hij scherp. ,,U hebt gehandeld overeenkom
stig het script dat u is voorgelegd. Dit was geen straf
proces maar een politieke vervolging."
Anwar had gelijk. Zeventien jaar was hij een loyaal lid
van de United Malays National Organisation, de partij
van premier Mahathir bin Mohamad. Hij was een suc
cesvol minister van financiën en schopte het tot vice-
premier. Mahathir en Anwar dreven echter uiteen.
Twee jaar geleden was de verwijdering zo ver gevor
derd dat de premier Anwar als serieuze uitdager moest
beschouwen.
In september 1998 kreeg de vice-premier zijn congé.
Drie weken later werd hij gearresteerd, waarna aan
klachten in elkaar werden gedraaid. De aanklagers
maakten er een potje van en de rechtbank liet hen be
gaan. Met als resultaat dat Anwar tot 2014 van het po
litieke toneel is verbannen. Mahathir kan tevreden
zijn.
Terecht hebben westerse regeringen het vonnis in fer
me bewoordingen gehekeld. Meer dan een rituele
dans is dat echter niet. Een woordvoerster van het Ca
nadese ministerie van buitenlandse zaken zei dat de
zaak voor Maleisië economische consequenties kan
hebben. Hoe ze daar bij komt, is duister. In de open
Maleisische economie zijn buitenlandse investeerders
van harte welkom. Het is luchtfietserij te verwachten
dat die zich iets zullen aantrekken van Anwars lot.
Zeiler kan zichzelf niet vinden
Een Britse amateur-zeiler blijkt onverbeterlijk in de
zoektocht naar zichzelf. Voor de tiende keer moest hij
begin deze week door de Britse kustwacht uit de zee
worden gered, waar hij navigeerde met behulp van een
kaart. De 56-jarige Eric Abott zond zijn hulpsignalen
uit vanaf de Ierse Zee. Hij probeerde met zijn jacht een
tocht te maken van Ierland naar Noord-Wales maar
werd zestien kilometer buiten koers aangetroffen.
Abott verklaart elke keer dat hij rondzeilt om zichzelf te
vinden. Volgens de kustwacht zet de man mensenle
vens op het spel, maar de zeiler toont geen berouw
over zijn oproepen om hulp die hem al bijna honderd
duizend gulden hebben gekost. Abott ziet de kust
wacht als een „service".
Op het strand van Zeebrugge in België onstonden deze
week ware beeldhouwwerken van zand. Negentig zand-
kunstenaars uit Nederland, de Verenigde Staten, Denemar
ken, Spanje en Ierland maakten er het grootste Belgische
zandkasteel. Vele kubieke meters zand moesten worden
aangedragen voor de sculptuur die tachtig meter lang, zes
tig meter breed en ruim dertien meter hoog is.
FOTO REUTERS THIERRY ROGE
e Anouschka Bukman heeft een 'Frankrijkgevoel' in haar staca-
3 de campus van de Universiteit Twente.
FOTO GPD CARLO TER ELLEN
Het lijkt op een verlengde va
kantie. Logeren in een stacara
van onder de lommerrijke bo
men van het Enschedese uni
versiteitsterrein. Maar Anouska
Bukman (18) komt toch echt
naar de Universiteit Twente om
te studeren. In een vakantiewo
ning met internetaansluiting.
In Enschede vind je zo een ka
mer. Geen enkel probleem.
Anouska Bukman uit Huizen
maakte zich dus geen zorgen,
toen ze afgelopen voorjaar de
voorlichtingsdagen van de Uni
versiteit Twente bezocht. Het
was een extra reden om naar
het oosten te komen. Naast de
studie Toegepaste Communica
tiekunde natuurlijk.
Maar kort daarna voltrok zich
de vuurwerkramp die in één
klap ruim honderd UT-studen-
ten dakloos maakte. Negentig
slachtoffers kregen tijdelijk
woonruimte op de campus
aangeboden. En daardoor
greep Anouska deze zomer
naast een kamer.
De UT moest naar noodmaat
regelen grijpen: twintig stacara
vans die deze week op de cam
pus worden geïinstalleerd. „We
geven elke student een kamer
garantie en die willen we ook
waarmaken", is de simpele ver
klaring van voorlichter Jeroen
de Kok van de UT.
Anouska betaalt 250 gulden per
maand voor de caravan, die ze
met twee andere studenten
moet delen. Daarvoor heeft ze
een gemeenschappelijke huis
kamer met keuken en een be
scheiden kamertje waar nog net
een bed en een bureau kunnen
staan. „Niet zo groot. Ik hoef
niet veel mee te nemen", con
stateert de 18-jarige studente
tijdens de eerste inspectie.
Maar eigenlijk vindt ze het ook
wel grappig. „Het is bijna een
Frankrijk-gevoel."
Volgende week betrekt Anouska
haar tijdelijk onderkomen. Tij
delijk, want nog voor de winter
hoopt ze een van de 2100 'ech
te' kamers op de campus te
krijgen. Door natuurlijk verloop
(verhuizende en/of afstuderen
de studenten) zal er waar
schijnlijk wel wat vrij komen.
De caravans blijven nog even
staan om het groeiende aantal
buitenlandse studenten onder
dak te bieden.
a
Voor de UT is de noodv)e
ning een mooie aanleid
te experimenteren met
loos internetten. Binne 1
jaren moet het op het h 1
versiteitsterrein mogelij
surfen zonder stekkers,
twintig stacaravans zijn n
proeftuin voor het proji 0
een zendertje kan vanu 'e
computer een verbindii 11
den gelegd met een mo
tion binnen vijftig metc)e
stand. „Het is een prad
plek voor het project",
Kok. „Heerlijk internen
der de bomen, met een -
heid van tien megabit p u
conde. Waar in Nederla
dat nog meer? Nergens
Tornado legde 75 jaar geleden Borculo bijna plat
Gisteren 75 jaar geleden werd het Twentse stadje Borculo getroffen door een ramp die tot de dag
van vandaag in de herinnering voortleeft. Een tornado van ongekende hevigheid raasde over het
stadje aan de Berkel. De gevolgen waren verschrikkelijk: drie doden, meer dan tweehonderd ge
wonden, honderden ontwortelde bomen en geen gebouw dat onbeschadigd was gebleven.
Het was een warme dag ge
weest die 10e augustus 1925.
Het verbaasde dan ook nie
mand, dat tegen zes uur de
lucht boven Borculo zich begon
samen te pakken. Het zou wel
onweer worden, zoals zo vaak
op dit soort zomerse dagen.
Maar wat begon met een drei
gende lucht en een vaag gerom
mel, groeide al snel uit tot iets
dat veel onheilspellender was.
De Borculoërs zochten de be
schutting van hun huis en waar
mogelijk gingen de luiken dicht.
Ooggetuigen beschreven later
hoe om zeven uur vanuit zuide
lijke richting 'iets reusachtig
zwarts' kwam aangesneld, dat
een oorverdovend geloei voort
bracht. Boven Borculo spreidde
zich een zwarte deken uit van
een ongekend dichte regen,
vermengd met stof en bladeren
en allerlei voorwerpen. Later
bleek dat de storm alles op z'n
weg had meegedragen, soms
honderden meters ver. Van een
appelboom tot een prieeltje,
van huisraad tot zware machi
nes. En zelfs mensen: aan de
Ruurloseweg werd een baby
door de wind van moeders
schoot opgenomen en kwam
vijftig meter verder (ongedeerd)
neer. Ene Evert Eikelkamp ging
even buiten kijken, voor zijn
woning. Ook hij werd door de
storm opgetild en meegevoerd:
250 meter verder kwam hij te
gen een elektriciteitspaal weer
op de grond. Van zijn vlucht
kon hij zich later niets herinne
ren, maar in Borculo hield hij er
wel zijn bijnaam 'de vliegenier'
aan over.
Voor de Borculoërs leek het na
tuurgeweld een eeuwigheid te
duren, maar waarschijnlijk wa
ren het maar tien minuten. Het
stadje leek geteisterd door een
W-v
De ravage in Borculo na de stormramp.
FOTO ARCHIEF KLM AEROCARTO N. V
urenlange artilleriebeschieting.
Geen huis was nog heel, van de
kerk stonden alleen de zijmu
ren nog overeind. De tabaksfa
briek stond in lichterlaaie. Bijna
alle bomen waren omgewaaid
of afgeknapt als luciferhoutjes.
De toevallig in Borculo aanwe
zige amateur-historicus mr.
H.G.J. Maas Geesteranus be
schreef het later als volgt:
Nooit zal ik het schouwspel
vergeten, hetwelk zich onmid- hoon en electriciteit. Op de
dellijk na de ramp aan mijn oog plaatsen vanwaar boomen en
voordeed. De straten waren ver
sperd met ontwortelde palen of
in stukken gebroken boomen,
met draden en palen van telep-
palen waren verdwenen bevon
den zich nog slechts breede, met
modder gevulde gaten. Het pla
veisel was grotendeels vernield,
hier en daar was de stra
sloten door ingestorte h
Bijna alle daken waren
rukt, ruiten waren nerg, o
te bekennen. Somm
zen misten een geheele
ping, andere voor- ofadkn
vel, weer andere waren
met den grond gelijk gei
In 't midden van dien 01 w
schrijflij ken chaos zag n o
mannen en vrouwen ha
wringend rond loopen,
om familieleden en vrie
omtrent welker lot zij in y
zekere verkeerden, metl
handen zoekend naar h et
raad, naar de kostbaarh if
welke overal verspreid o
en elders, tussen puin ei
geheel of gedeeltelijk vei
werden teruggevonden.'
Op de dag na de ramp g d
eerste aandacht uit naafa
doden en dè meer dan
honderd gewonden. Da a
arriveerden al snel Rodf
colonnes uit heel Gelde y
Bakkers uit Lochem bal
doende brood om de h< >e
volking van de buurgem er
te voeden, en genietroeje
riveerden om de rommt ej
ruimen. Overal in het la e
men hulpacties op gang rn
ten stelden hun girorekf )i
beschikbaar voor de lea
daarop hun bijdrage voi
'noodlijdend Borculo' ki
storten. Al snel werden i
lerlei gemeentelijke en
ciale comités gevormd* g<
wederopbouw. Die nam e
ren in beslag, maar de
deden hun werk wel zo
dat al voor de winter de
in Borculo weer redelijk i]
maal kon worden genoe
Het weer in Scheveningen is vanaf
dit weekeinde op internet te vol
gen. Ondernemers in de badplaats
hebben uit onvrede over de weer
berichten een 'webcam' geplaatst
in de toren op de Pier. Via internet
kunnen de strandbezoekers voort
aan zelf zien of de zon schijnt aan
de Scheveningse kust.
De Scheveningse ondernemers ho
pen dat de webcamera voorkomt
dat strandliefhebbers afzien van
een bezoek aan de kustplaats wan
neer weerberichten spreken over
'af en toe een bui' of 'perioden met
zon'. Volgens Ben Vermijs, direc
teur van het Organisatiebureau
Scheveningen (OBS), zijn de be
richten vaak onduidelijk en geven
ze verouderde informatie. Het is
hem en andere Scheveningse on
dernemers bijvoorbeeld opgeval
len dat in de afgelopen twee weken
werd gesproken over zware bewol
king, terwijl het aan de kust 'ont
zettend goed weer' was.
„Mensen uit Appelscha en omge
ving zien dan af van een bezoek
aan Scheveningen", zegt Vermijs.
Daardoor lopen de ondernemers
inkomsten mis. Hij heeft zijn kri
tiek twee weken geleden gemeld
aan Meteo Consult. OBS-directeur
Vermijs weet niet of deze verzorger
van weerberichten voor diverse
media de berichten gaat actualise-
De Amerikaanse Lucia Lopez werd woens
dag door haar vriend ten huwelijk ge
vraagd, maar hoezeer hij haar.trouw tot in
de dood wilde laten beloven, wist ze toen
nog niet. Lopez zei Ja tegen Rafael Rodri
guez, maar vervolgens nam hij haar mee
naar zijn werk omdat hij haar iets wilde la
ten zien.
Aangekomen bij het tuinarchitectuurbe-
drijf waar hij werkte zei Rodriguez dat ze
haar ogen moest sluiten en op de lopende
band van een houtversnipperaar gain
gen. Vervolgens zette hij de machin es
en ging naast haar liggen. „Maak je
zorgen", zei hij nog. Voordat Lopez
wist verdween hij in de machine, hi
sen vastgrijpend om haar mee te tre
De houtversnipperaar kwam autom
tot stilstand, maar Rodriguez overle K
niettemin aan zijn verwondingen,
vrouw ontkwam op het nippertje.
Heelciljongens
cnselijk
eeuw dachten de astronomen dat ze kanalen op
Mars waarnamen. Grote opschudding! Inmid
dels is van die kanaaltheorie niets meer over.
Tien lichtjaar lijkt in ons onmetelijke heelal
dichtbij, zeker als je beseft dat 't dichtstbijzijnde
sterrenstelsel, de Andromeda-nevel, op ruim 2
miljoen lichtjaar van ons afstaat. Maar tien
lichtjaar is al een onmetelijke afstand. Een
ruimteschip zoals wij ze nu kunnen maken zou
er 200.000jaar over doen om bij Epsilon Eridam
te komen. Twee honderd duizend jaar - nou ja,
waar praten we over!
Denkt men nou echt dat je uit vooralsnog moei
lijk te begrijpen geheimzinnige snelheidsvaria
ties van een ster zomaar plompverloren mag
concluderen dat daar een planeet omheen cir
kelt? Kom nou toch, beste heelaljongens, wees
alsjeblieft wat voorzichtiger. Als iemand in Gro
ningen met een heel goede verrekijker naar
Maastricht tuurt en daar in een basiliek een
deur waarneemt die af en toe kiert, kan die Gro
ninger wel concluderen: dat gebouw wordt be
woond, maar zo'n conclusie is uiterst voorbarig.
Het kan ook gewoon tocht zijn, of een rat die
langs sluipt.
Ik sta uiterst sceptisch tegenover de resultaten
waarmee die heelaljongens ons regelmatig ver
rassen. Zo n vijftien miljard jaar geleden zou 't
heelal uiteen oerknal ontstaan zijn. Op Fred
Hoyle na geloven zowat alle astronomen daarin.
En toch: hoe flinterdun is de bewijsvoering voor
die oerknal! Er zijn maar twee pijlertjes voor die
theorie. De roodverschuiving van de lichtspectra
van andere sterrenstelsels en de in 1965 ontdekte
zogenaamde echo van de oerknal. Zowel het eer
ste als het twee fenomeen kunnen op tientallen
andere manieren worden geïnterpreteerd.
We weten hoegenaamd niks. Al wat de heelal
jongens met zoveel aplomb verkondigen over het
ontstaan van het zogenaamde uitdijende heelal,
over zwarte gaten, over quasars en pulsars - het
zijn op z'n best heel interessante hersenschim
men. Niets van wat Stephen Hawking in zo'n
buitengewoon boeiend boek als Het Heelal be
weert kan echt met enige zekerheid als waar
worden aangenomen. Het is allemaal veel spe
culatiever, veel onzekerder, veel schimmiger dan
de astronomen ons willen doen geloven. Nieuwe
planeet ontdekt! O ja? Laat ons daar dan maar
eens een haarscherpe foto van zien.
De extreem-rechtse Oostenri
pulist JÖRG HAIDER wordt!
Hij neemt deze maand same
een bekende radioster een lil
Haider, die leider is van de
rijkse deelstaat Karinthië, be
het lied 'Karinthië heeft een
schoonheid van de regio. De
van Haider verschijnt komen
op een verzamel-CD met regi C
liedjes. De opbrengst van isl
voor gehandicapte kinderen.
De uiterst rechtse politicusJ
MARAIS, een fervent voorsta
van de apartheidsstaat, is op
rige leeftijd in een ziekenhui
Zuid-Afrikaanse hoofdstad P
overleden. Hij was in 1969«
de oprichters van de uiterst r
Herstichte Nationale Partij,
splitsing van de r<
Partij die het systeem van ap
had ontworpen. Alhoewel Ma
partij nooit veel stemmen wis
vergaren werd die toch gezie'
stem van de ultraconservatie
kaners.
i)
Hebt u 't begin deze week ook in de krant gelezen
of op het Journaal gezien? Een nieuwe planeet
ontdekt! Hij draait om Epsilon Eridam heen. een
ster die veel op de zon lijkt en ons onmetelijke
heelal vlakbij staat - maar tien lichtjaartjes ver!
En passant kregen we te horen dat er inmid-
dels al veertig planeten ontdekt zijn. Helaas -
I een onscherpe foto of zelfs maar iets wat
daar in de verte op lijkt hebben we van één
van die veertig planeten nog niet te zien
gekregen. De waarheid gebiedt namelijk
te zeggen dat er in werkelijkheid nog
nooit één planeet ontdekt is bij de
dichtstbijzijnde sterren. Het enige wat
men heeft waargenomen is dat er kleine
variaties zijn in de spectroscopisch geme
ten snelheid van sommige sterren. En uit
die variaties concludeert men dan: om die
sterren heen cirkelen voor ons onzichtbare
grote begeleiders.
Het kan natuurlijk zijn dat die interpretatie
juist is, maar het is evengoed mogelijk dat
dit soort subtiele, moeilijk te meten snel
heidsvariaties op een heel andere manier ge
duid moeten worden. Ook is nog denkbaar
dat 'toni een meelfout gaat. In de vorige
De Russische
mediamagnaat
VLADIMIR
GOESINSKI is
'donateur' gewor
den van de Mos-
kouse Boetyrska-
ja-gevangenis,
waar hij eind juni
enkele dagen ver
bleef. Volgens de
gevangenisdirec
tie zal de media
magnaat onder
meer de onbetaalde rekeningen voor
medicijnen, keukengerei, bedden
goed en medische uitrusting betalen.
Hoewel Goesinski slechts drie dagen
opgesloten zat, toonde hij zich ge
schokt over de erbarmelijke omstan
digheden waarin mensen in voorar
rest worden gehouden. Hij werd in
juni op gepakt, verdacht van groot
schalige fraude. Maar velen menen
dat hij in werkelijkheid is gearres
teerd omdat zijn bladen kritisch
schrijven over president VLADIMIR
POETIN en de oorlog in Tsjetsjenië.
